BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
VIỆN KHOA HỌC GIÁO DỤC VIỆT NAM

NGUYỄN THỊ HẠNH

QUẢN LÝ DẠY HỌC TIẾNG ANH CHO SINH VIÊN
KHÔNG CHUYÊN NGỮ TẠI CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC
THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC

LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

HÀ NỘI - 2023


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
VIỆN KHOA HỌC GIÁO DỤC VIỆT NAM

NGUYỄN THỊ HẠNH

QUẢN LÝ DẠY HỌC TIẾNG ANH CHO SINH VIÊN
KHÔNG CHUYÊN NGỮ TẠI CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC
THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC

Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 9 14 01 14

LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Tập thể hướng dẫn khoa học:

PGS.TS. Đỗ Thị Bích Loan

TS. Lê Đông Phương

HÀ NỘI - 2023


LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của tôi dưới sự hướng dẫn của
các nhà khoa học. Kết quả nghiên cứu và ý tưởng của các tác giả khác (nếu có) đều được
trích dẫn nguồn gốc.
Cho đến nay, luận án chưa được bảo vệ tại hội đồng bảo vệ luận án tiến sĩ nào ở
trong nước cũng như ở nước ngoài, cũng như chưa từng được công bố trên bất kỳ một
phương tiện thông tin nào.
Hà Nội, tháng 01 năm 2023

NCS. Nguyễn Thị Hạnh

i


LỜI CẢM ƠN
Xin trân trọng cảm ơn Ban Lãnh đạo Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam, Phòng
Quản lý khoa học, Đào tạo và Hợp tác quốc tế cùng các Quý thầy cô giáo của Viện Khoa
học Giáo dục Việt Nam đã hướng dẫn, giúp đỡ, động viên và tạo điều kiện thuận lợi cho
tơi trong suốt q trình học tập nghiên cứu và triển khai đề tài luận án.
Đặc biệt, tơi xin bày tỏ lịng biết ơn sâu sắc tới PGS.TS. Đỗ Thị Bích Loan và
TS. Lê Đơng Phương đã nhiệt tình hướng dẫn, giúp đỡ, chỉ bảo bổ sung kiến thức và
phương pháp luận cho tôi trong quá trình thực hiện luận án.
Xin chân thành cảm ơn lãnh đạo, cán bộ quản lý, giảng viên và sinh viên các
trường đại học tham gia khảo sát đã hỗ trợ tôi thực hiện luận án.
Xin chân thành cảm ơn tới Ban Giám hiệu Trường Đại học Hịa Bình, các đồng

nghiệp, sinh viên, người thân trong gia đình và bạn bè đã quan tâm, tạo điều kiện và động
viên để tôi hoàn thành luận án.
Xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, tháng 01 năm 2023

NCS. Nguyễn Thị Hạnh

ii


MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................................ I
LỜI CẢM ƠN ................................................................................................................ II
MỤC LỤC .....................................................................................................................III
DANH MỤC VIẾT TẮT .............................................................................................. IX
DANH MỤC BẢNG .................................................................................................... XI
DANH MỤC BIỀU ĐỒ ............................................................................................ XIV
DANH MỤC HÌNH .................................................................................................... XV
MỞ ĐẦU .........................................................................................................................1
1. Lý do chọn đề tài .........................................................................................................1
2. Mục đích nghiên cứu ...................................................................................................3
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ............................................................................3
4. Giả thuyết khoa học ....................................................................................................3
5. Nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu ...............................................................................4
6. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu..........................................................5
7. Những luận điểm cần bảo vệ .......................................................................................8
8. Đóng góp của luận án ..................................................................................................8
8.1. Về mặt lý luận ......................................................................................................................... 8
8.2. Về mặt thực tiễn ...................................................................................................................... 8

9. Cấu trúc luận án...........................................................................................................9
CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ DẠY HỌC TIẾNG ANH CHO SINH
VIÊN KHÔNG CHUYÊN NGỮ TẠI CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC THEO TIẾP CẬN
NĂNG LỰC ..................................................................................................................10
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề ......................................................................................... 10
1.1.1. Các nghiên cứu về dạy học tiếng Anh ở bậc đại học...................................................... 10
1.1.2. Các nghiên cứu về quản lý dạy học tiếng Anh ở bậc đại học ........................................ 15
1.1.3. Các khoảng trống cần nghiên cứu về quản lý dạy học tiếng Anh cho sinh viên không
chuyên ngữ trong các trường đại học theo tiếp cận năng lực................................................... 17
1.2. Một số khái niệm cơ bản ................................................................................................. 17
1.2.1. Quá trình dạy học tiếng Anh ......................................................................................... 17
1.2.2. Năng lực và tiếp cận năng lực .......................................................................................... 20
1.2.2.1. Khái niệm năng lực ........................................................................................................ 20
1.2.2.2. Tiếp cận năng lực ............................................................................................................ 25
1.2.2.3. Dạy học theo tiếp cận năng lực ..................................................................................... 26
1.2.3. Quản lý dạy học theo tiếp cận năng lực ........................................................................... 32
iii


1.2.3.1. Khái niệm quản lý........................................................................................................... 32
1.2.3.2. Quản lý hoạt động dạy học theo tiếp cận năng lực bằng mơ hình CIPO .................. 34
1.3. Lý luận về dạy học tiếng Anh cho sinh viên không chuyên ngữ tại các trường đại học
theo tiếp cận năng lực ............................................................................................................. 35
1.3.1. Sinh viên không chuyên ngữ ............................................................................................ 35
1.3.2. Chuẩn đầu ra (khung năng lực tiếng Anh) của sinh viên không chuyên ngữ .............. 35
1.3.3. Dạy học tiếng Anh theo tiếp cận năng lực cho sinh viên không chuyên ngữ .............. 37
1.3.3.1. Quan niệm dạy học tiếng Anh cho sinh viên không chuyên ngữ tại các trường đại học
theo tiếp cận năng lực .................................................................................................................. 37
1.3.3.2. Đặc trưng dạy học tiếng Anh cho sinh viên không chuyên ngữ tại các trường đại học
theo tiếp cận năng lực .................................................................................................................. 38

1.3.3.3. Mục tiêu dạy học tiếng Anh cho sinh viên không chuyên ngữ theo tiếp cận năng lực
(định hướng chuẩn đầu ra)........................................................................................................... 40
1.3.3.4. Nội dung dạy học tiếng Anh cho sinh viên không chuyên ngữ theo tiếp cận năng
lực................................................................................................................................................... 41
1.3.3.5. Các phương pháp và hình thức dạy học tiếng Anh cho sinh viên không chuyên ngữ
kết hợp với ứng dụng công nghệ thông tin ................................................................................ 42
1.3.3.6. Kiểm tra đánh giá kết quả học tập tiếng Anh cho sinh viên không chuyên ngữ theo
tiếp cận năng lực ........................................................................................................................... 45
1.4. Lý luận về quản lý dạy học tiếng Anh cho sinh viên không chuyên ngữ tại các trường
đại học theo tiếp cận năng lực ................................................................................................ 46
1.4.1. Chủ thể quản lý dạy học tiếng Anh trong trường đại học .............................................. 46
1.4.2. Quản lý dạy học tiếng Anh cho sinh viên không chuyên ngữ trong các trường đại học
theo tiếp cận năng lực .................................................................................................................. 49
1.4.2.1. Quản lý các yếu tố đầu vào (Input) ............................................................................... 50
1.4.2.2. Quản lý các yếu tố quá trình (Process) ......................................................................... 57
1.4.2.3. Quản lý các yếu tố đầu ra (Output) ............................................................................... 62
1.4.2.4. Quản lý các yếu tố bối cảnh tác động đến quá trình dạy học tiếng Anh (Context) .. 64
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 ..............................................................................................70
CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ DẠY HỌC TIẾNG ANH CHO SINH VIÊN
KHÔNG CHUYÊN NGỮ TẠI CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC THEO TIẾP CẬN NĂNG
LỰC ...............................................................................................................................71
2.1. Khái quát về các trường đại học và chương trình dạy học tiếng Anh cho sinh viên không
chuyên ngữ tại các trường đại học trong phạm vi nghiên cứu ............................................. 71
2.1.1. Khái quát về các trường đại học trong phạm vi nghiên cứu .......................................... 71
2.1.2. Khái quát về chương trình dạy học tiếng Anh cho sinh viên không chuyên ngữ tại các
trường đại học trong phạm vi nghiên cứu .................................................................................. 72
iv


2.2. Tổ chức nghiên cứu.......................................................................................................... 75

2.2.1. Mục đích nghiên cứu ......................................................................................................... 75
2.2.2. Địa bàn nghiên cứu ............................................................................................................ 75
2.2.3. Mẫu khảo sát và công cụ khảo sát .................................................................................... 75
2.2.4. Nội dung khảo sát và các tiêu chí đánh giá kết quả khảo sát thực trạng ......................... 76
2.2.5. Phương pháp khảo sát ....................................................................................................... 76
2.3. Thực trạng năng lực của sinh viên không chuyên ngữ và giảng viên tại các trường khảo
sát.............................................................................................................................................. 77
2.3.1. Thực trạng năng lực sinh viên các trường trong phạm vi nghiên cứu .......................... 77
2.3.2. Thực trạng năng lực giảng viên dạy tiếng Anh ............................................................... 78
2.3.2.1. Năng lực .......................................................................................................................... 78
2.3.2.2. Nhận thức về dạy học tiếng Anh theo tiếp cận năng lực ............................................ 79
2.4. Thực trạng dạy học tiếng Anh theo tiếp cận năng lực trong các trường đại học khảo sát
.................................................................................................................................................. 80
2.4.1. Thực trạng thực hiện mục tiêu dạy học tiếng Anh và chuẩn đầu ra .............................. 80
2.4.2. Thực trạng về nội dung dạy học tiếng Anh ..................................................................... 82
2.4.3. Thực trạng về phương pháp và hình thức dạy tiếng Anh ............................................... 85
2.4.3.1. Phương pháp dạy học ..................................................................................................... 86
2.4.3.2. Hình thức dạy học........................................................................................................... 88
2.4.4. Thực trạng về kiểm tra đánh giá kết quả học tập tiếng Anh tại các trường được khảo sát
........................................................................................................................................................ 89
2.4.5. Nhận xét chung về thực trạng dạy học tiếng Anh cho sinh viên không chuyên tại các
trường đại học theo tiếp cận năng lực trong phạm vi khảo sát ................................................ 92
2.5. Thực trạng quản lý dạy học tiếng Anh cho sinh viên không chuyên ngữ theo tiếp cận
năng lực .................................................................................................................................... 94
2.5.1. Thực trạng về mức độ tham gia quản lý của các chủ thể ............................................... 94
2.5.2. Thực trạng quản lý các yếu tố đầu vào ............................................................................ 95
2.5.2.1. Quản lý chuẩn đầu ra và mục tiêu ................................................................................. 95
2.5.2.2. Quản lý nội dung dạy học tiếng Anh ............................................................................ 99
2.5.2.3. Thực trạng quản lý bồi dưỡng, phát triển chuyên môn cho giảng viên và cán bộ quản
lý................................................................................................................................................... 100

2.5.2.4. Quản lý sinh viên .......................................................................................................... 103
2.5.2.5. Thực trạng về cơ sở vật chất phục vụ và trang thiết bị dạy học ............................... 105
2.5.3. Thực trạng quản lý các yếu tố quá trình ........................................................................ 106
2.5.3.1. Thực trạng quản lý hoạt động dạy tiếng Anh của giảng viên theo tiếp cận năng
lực................................................................................................................................................. 106

v


2.5.3.2. Thực trạng quản lý hoạt động học của sinh viên ....................................................... 108
.....................................................................................................................................108
2.5.3.3. Thực trạng quản lý kiểm tra đánh giá kết quả môn tiếng Anh cho sinh viên không
chuyên ngữ theo tiếp cận năng lực ........................................................................................... 110
2.5.4. Thực trạng quản lý các yếu tố đầu ra ............................................................................. 113
2.5.5. Thực trạng quản lý các yếu tố bối cảnh tác động ......................................................... 117
2.5.5.1. Thực trạng về quản lý cơ chế, chính sách dạy học tiếng Anh cho sinh viên không
chuyên ngữ các trường đại học theo tiếp cận năng lực........................................................... 117
2.5.5.2. Thực trạng quản lý các yếu tố bối cảnh ngoài nhà trường tác động đến dạy học tiếng
Anh cho sinh viên không chuyên ngữ theo tiếp cận năng lực ............................................... 117
2.5.6. Nhận xét chung về thực trạng quản lý dạy học tiếng Anh cho sinh viên không chuyên
tại các trường đại học theo tiếp cận năng lực trong phạm vi khảo sát .................................. 118
2.6. Đánh giá chung thực trạng ............................................................................................ 120
2.6.1. Về điểm mạnh .................................................................................................................. 120
2.6.2. Về điểm yếu...................................................................................................................... 121
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 ............................................................................................123
CHƯƠNG 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ DẠY HỌC TIẾNG ANH CHO SINH VIÊN
KHÔNG CHUYÊN NGỮ TẠI CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC THEO TIẾP CẬN NĂNG
LỰC .............................................................................................................................124
3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp ....................................................................................... 124
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống................................................................................. 124

3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa và phát triển ............................................................ 124
3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi .................................................................................... 125
3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn ................................................................................ 125
3.2. Biện pháp quản lý dạy học tiếng Anh cho sinh viên không chuyên ngữ tại các trường
đại học theo tiếp cận năng lực .............................................................................................. 125
3.2.1. Chỉ đạo hoàn thiện chuẩn đầu ra của các học phần tiếng Anh cho sinh viên không
chuyên ngữ theo tiếp cận năng lực dựa trên khung năng lực phù hợp với đặc điểm của từng
ngành ........................................................................................................................................... 125
3.2.2. Tổ chức bồi dưỡng nâng cao năng lực quản lý dạy học tiếng Anh theo tiếp cận năng
lực cho cán bộ quản lý ............................................................................................................... 129
3.2.3. Chỉ đạo xây dựng môi trường dạy học Tiếng Anh theo tiếp cận năng lực ...... 135
3.2.4. Tổ chức bồi dưỡng nâng cao năng lực dạy tiếng Anh theo tiếp cận năng lực cho đội ngũ
giảng viên .................................................................................................................................... 137
3.2.5. Chỉ đạo đổi mới hình thức học và nâng cao năng lực tự học cho sinh viên............... 143
3.2.6. Chỉ đạo hồn thiện quy trình kiểm tra đánh giá kết quả học tập theo tiếp cận năng lực
và phản hồi thông tin .................................................................................................................. 148
vi


3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ................................................................................... 153
3.4. Khảo nghiệm các biện pháp quản lý dạy học tiếng Anh theo tiếp cận năng lực tại các
trường đại học ........................................................................................................................ 153
3.4.1. Mục đích khảo nghiệm .................................................................................................... 153
3.4.2. Nội dung và cách thức khảo nghiệm ............................................................................. 153
3.4.3. Đối tượng khảo nghiệm................................................................................................... 153
3.4.4. Quá trình khảo nghiệm .................................................................................................... 154
3.4.5. Kết quả khảo nghiệm....................................................................................................... 154
3.5. Thử nghiệm một số biện pháp quản lý đã đề xuất ....................................................... 155
3.5.1. Mục đích thử nghiệm ...................................................................................................... 155
3.5.2. Nội dung thử nghiệm....................................................................................................... 155

3.5.3. Tổ chức thử nghiệm ......................................................................................................... 156
3.5.4. Kết quả thử nghiệm ......................................................................................................... 165
3.5.5. Phân tích và bàn luận ....................................................................................................... 165
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 ............................................................................................166
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ .............................................................................167
1. Kết luận ....................................................................................................................167
2. Khuyến nghị ...................................................................................................................... 169
2.1. Đối với Bộ Giáo dục & Đào tạo ........................................................................................ 169
2.2. Đối với các trường đại học có sinh viên không chuyên ngữ .......................................... 169
2.3. Đối với các Khoa/Trung tâm Ngoại ngữ .......................................................................... 170
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................171
DANH MỤC CÁC BÀI BÁO TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ CÓ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN
ÁN ...............................................................................................................................178
PHỤ LỤC ........................................................................................................................1
PHỤ LỤC 1: PHIẾU KHẢO SÁT ..................................................................................2
PHỤ LỤC 2: PHIẾU KHẢO SÁT THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC TIẾNG
ANH CHO SINH VIÊN KHÔNG CHUYÊN NGỮ TẠI CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC
THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC ....................................................................................12
PHỤ LỤC 3: CÂU HỎI PHỎNG VẤN VỀ QUẢN LÝ CHƯƠNG TRÌNH DẠY HỌC
(DÀNH CHO CÁN BỘ QUẢN LÝ VÀ GIẢNG VIÊN) .............................................17
PHỤ LỤC 4: CÂU HỎI PHỎNG VẤN VỀ QUẢN LÝ CHƯƠNG TRÌNH DẠY HỌC
(DÀNH CHO SINH VIÊN) ..........................................................................................18
PHỤ LỤC 5: TRÍCH THỐNG KÊ SỐ LIỆU KHẢO SÁT ..........................................19
PHỤ LỤC 6: KHUNG NĂNG LỰC NGOẠI NGỮ BẬC 3 ........................................34
PHỤ LỤC 7: GIỚI THIỆU PHƯƠNG PHÁP DỰ ÁN HỌC TẬP ..............................43
PHỤ LỤC 8: GIỚI THIỆU HOẠT ĐỘNG NGOÀI LỚP HỌC ..................................52
vii


PHỤ LỤC 9: PHIẾU KHẢO NGHIỆM QUẢN LÝ CHƯƠNG TRÌNH ....................54

PHỤ LỤC 10: BẢNG HỎI CHO SINH VIÊN VỀ DỰ ÁN HỌC TẬP ......................57
PHỤ LỤC 11: MỘT SỐ BÀI SOẠN CỦA NHĨM GIẢNG VIÊN THEO MƠ TẢ KỸ
THUẬT..........................................................................................................................59
PHỤ LỤC 12: SỨ MỆNH - TẦM NHÌN - GIÁ TRỊ CỐT LÕI CỦA CÁC TRƯỜNG
ĐẠI HỌC TRONG PHẠM VI NGHIÊN CỨU............................................................63

viii


DANH MỤC VIẾT TẮT
KÝ HIỆU

GIẢI NGHĨA

GD&ĐT

Giáo dục và đào tạo

GV

Giảng viên

SV

Sinh viên

NL

Năng lực


DH

Dạy học

QTDH

Quá trình dạy học

TCNL

Tiếp cận năng lực

KHGD

Kế hoạch giảng dạy

CSVC

Cơ sở vật chất

TBDH

Thiết bị dạy học

CTĐT

Chương trình đào tạo

MTDH


Mục tiêu dạy học

PP

Phương pháp

PPDH

Phương pháp dạy học

CĐR

Chuẩn đầu ra

NCKH

Nghiên cứu khoa học

QL

Quản lý

CBQL

Cán bộ quản lý

THDH

Tình huống dạy học


BD

Bồi dưỡng

CNTT

Công nghệ thông tin

ĐH CNHN

Đại học Công nghiệp Hà Nội

ĐH KTQD

Đại học Kinh tế quốc dân

ĐHHB

Đại học Hịa Bình

ĐHTĐ

Đại học Thành Đô

MT

Mục tiêu
ix



HĐ DH

Hoạt động dạy học

KHDH

Kế hoạch dạy học

KT ĐG

Kiểm tra đánh giá

NCS

Nghiên cứu sinh

TB

Trung bình

DAHT

Dự án học tập

KN

Kỹ năng

MTKT


Mơ tả kỹ thuật

x


DANH MỤC BẢNG
Bảng 1.1. Những năng lực giảng viên cần có ............................................................................ 13
Bảng 1.2. So sánh dạy học truyền thống với dạy học theo tiếp cận năng lực ........................ 28
Bảng 1.3. So sánh hai phương thức dạy học dưới góc độ người học ...................................... 29
Bảng 1.4. So sánh khác biệt giữa kiểm tra đánh giá truyền thống và theo tiếp cận năng lực......
........................................................................................................................................................ 32
Bảng 1.5. Các phương pháp dạy học trong lớp ......................................................................... 43
Bảng 2.1. Chương trình học tiếng Anh tại các trường trong phạm vi nghiên cứu ................. 74
Bảng 2.2. Danh sách các trường đại học được khảo sát ........................................................... 75
Bảng 2.3. Thống kê mẫu khảo sát chia theo đối tượng tham gia khảo sát.............................. 75
Bảng 2.4. Về thang đo và điểm trung bình ................................................................................ 76
Bảng 2.5. Kết quả khảo sát giảng viên và cán bộ quản lý về năng lực dạy tiếng Anh của giảng
viên................................................................................................................................................. 78
Bảng 2.6. Nội dung chuẩn đầu ra của học phần .................................................................... 82
Bảng 2.7. Thực trạng tần suất sử dụng các phương pháp dạy học tiếng Anh theo tiếp cận
năng lực qua ý kiến đánh giá của cán bộ quản lý và giảng viên .......................................... 86
Bảng 2. 8. Kết quả khảo sát sinh viên về tần suất tổ chức hoạt động dạy học phương pháp
dạy học ..................................................................................................................................... 87
Bảng 2.9. Kết quả khảo sát sinh viên về tác động của PPDH theo TCNL .......................... 87
Bảng 2.10. Thực trạng hình thức dạy học tiếng Anh theo tiếp cận năng lực qua ý kiến đánh
giá của cán bộ quản lý và giảng viên ..................................................................................... 88
Bảng 2.11. Bản mô tả kỹ thuật ............................................................................................... 91
Bảng 2.12. Kết quả khảo sát sinh viên về kiểm tra đánh giá học phần ngoại ngữ theo tiếp
cận năng lực ............................................................................................................................. 92
Bảng 2.13. Thực trạng tham gia quản lý của các chủ thể trong dạy học tiếng Anh theo tiếp

cận năng lực qua ý kiến đánh giá của cán bộ quản lý và giảng viên ................................... 94
Bảng 2.14. Thực trạng quản lý xây dựng mục tiêu và chuẩn đầu ra dạy học tiếng Anh theo
tiếp cận năng lực qua ý kiến đánh giá của cán bộ quản lý và giảng viên ............................ 95
Bảng 2.15. Thực trạng quản lý nội dung dạy học tiếng Anh theo tiếp cận năng lực qua ý
kiến đánh giá của cán bộ quản lý và giảng viên .................................................................... 99
Bảng 2.16. Thực trạng bồi dưỡng cán bộ quản lý cho hoạt động dạy học tiếng Anh theo tiếp
cận năng lực qua ý kiến đánh giá của cán bộ quản lý và giảng viên ................................. 101
Bảng 2. 17. Thực trạng bồi dưỡng nghiệp vụ cho đội ngũ giảng viên dạy học tiếng Anh theo
tiếp cận năng lực qua ý kiến đánh giá của cán bộ quản lý và giảng viên .......................... 102
Bảng 2.18. Thực trạng quản lý sinh viên đầu vào qua ý kiến đánh giá của cán bộ quản lý và
giảng viên............................................................................................................................... 103
xi


Bảng 2.19. Thực trạng tổ chức kiểm tra đầu vào qua ý kiến đánh giá của sinh viên ....... 104
Bảng 2.20. Thực trạng tổ chức lớp học tăng cường qua ý kiến đánh giá của sinh viên ... 104
Bảng 2.21. Thực trạng quản lý thư viện qua ý kiến đánh giá của sinh viên ...................... 105
Bảng 2.22. Thực trạng quản lý phòng học và thiết bị dạy học qua ý kiến đánh giá của sinh
viên ......................................................................................................................................... 106
Bảng 2.23. Thực trạng quản lý hoạt động dạy tiếng Anh theo tiếp cận năng lực qua ý kiến
đánh giá của cán bộ quản lý và giảng viên .............................................................................. 107
Bảng 2.24. Thực trạng chỉ đạo ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học tiếng Anh theo
tiếp cận năng lực qua ý kiến đánh giá của cán bộ quản lý và giảng viên .......................... 107
Bảng 2.25. Thực trạng lập kế hoạch kiểm tra hoạt động dạy học tiếng Anh theo tiếp cận
năng lực qua ý kiến đánh giá của cán bộ quản lý và giảng viên ........................................ 110
Bảng 2.26. Thực trạng xây dựng tiêu chí đánh giá hoạt động dạy học tiếng Anh theo tiếp
cận năng lực qua ý kiến đánh giá của cán bộ quản lý và giảng viên ................................. 110
Bảng 2.27. Thực trạng lựa chọn phương pháp và hình thức đánh giá hoạt động dạy học tiếng
Anh theo tiếp cận năng lực qua ý kiến đánh giá của cán bộ quản lý và giảng viên .......... 111
Bảng 2.28. Thực trạng tổ chức việc kiểm tra đánh giá hoạt động dạy học tiếng Anh theo tiếp

cận năng lực qua ý kiến đánh giá của cán bộ quản lý và giảng viên ................................. 111
Bảng 2.29. Thực trạng kiểm tra đánh giá hoạt động dạy học tiếng Anh theo tiếp cận năng
lực qua ý kiến đánh giá của cán bộ quản lý và giảng viên ................................................. 112
Bảng 2.30. Thực trạng quản lý công tác đánh giá kết quả đầu ra cho sinh viên không chuyên
qua ý kiến đánh giá của cán bộ quản lý và giảng viên ........................................................ 115
Bảng 2.31. Thực trạng phát triển phẩm chất, đạo đức, năng lực học tập cho sinh viên không
chuyên ngữ qua ý kiến đánh giá của cán bộ quản lý và giảng viên ................................... 115
Bảng 2.32. Thực trạng quản lý thông tin đầu ra về khả năng sử dụng ngoại ngữ qua ý kiến
đánh giá của cán bộ quản lý và giảng viên .......................................................................... 116
Bảng 2.33. Thực trạng quản lý chính sách nội bộ trong quản lý dạy học tiếng Anh theo tiếp
cận năng lực qua ý kiến đánh giá của cán bộ quản lý và giảng viên ................................. 117
Bảng 2.34. Thực trạng quản lý các yếu tố bố cảnh tác động đến dạy học tiếng Anh cho sinh
viên không chuyên ngữ theo tiếp cận năng lực ................................................................... 117
Bảng 3.1. Chuẩn đầu ra về kiến thức ................................................................................... 128
Bảng 3.2. Chuẩn đầu ra về kỹ năng ..................................................................................... 128
Bảng 3.3. Chuẩn đầu ra về thái độ ....................................................................................... 129
Bảng 3.4. Mô tả các nguyên tắc ........................................................................................... 151
Bảng 3.5. Hướng dẫn phản biện bộ câu hỏi thi ................................................................... 152
Bảng 3.6. Kết quả đối tượng khảo sát .................................................................................. 154
Bảng 3.7. Mức độ cần thiết và khả thi của các biện pháp quản lý ..................................154
Bảng 3.8. Kế hoạch và nội dung tổ chức hoạt động thử nghiệm .......................................157
xii


Bảng 3.9. Nội dung và quá trình thực hiện các hoạt động bồi dưỡng GV và hồn thiện quy
trình KTĐG............................................................................................................................159
Bảng 3.10. Thang đo Likert 5 bậc được sử dụng trong khảo sát .......................................160
Bảng 3.11. Thống kê mơ tả về nhóm sinh viên tham gia môn học thử nghiệm ................162
Bảng 3.12. Điểm trung bình kết quả điều tra ......................................................................162
Bảng 3.13. Ý kiến của sinh viên về cách tổ chức dự án học tập ........................................163

Bảng 3.14. Ý kiến của sinh viên về ảnh hưởng của dự án học tập đến các kỹ năng ........164

xiii


DANH MỤC BIỀU ĐỒ
Biểu đồ 2.1. Kết quả khảo sát giảng viên và cán bộ quản lý về năng lực tiếng Anh của sinh
viên................................................................................................................................................. 78
Biểu đồ 2.2. Kết quả khảo sát giảng viên và cán bộ quản lý về nhận thức về dạy học tiếng
Anh theo tiếp cận năng lực ..................................................................................................... 80
Biểu đồ 2.3. Thực trạng mục tiêu dạy học tiếng Anh theo tiếp cận năng lực qua ý kiến đánh
giá của cán bộ quản lý và giảng viên ..................................................................................... 81
Biểu đồ 2. 4. Thực trạng nội dung dạy học tiếng Anh theo tiếp cận năng lực qua ý kiến đánh
giá của cán bộ quản lý và giảng viên ..................................................................................... 83
Biểu đồ 2.5. Kết quả khảo sát sinh viên về nội dung dạy học .............................................. 84
Biểu đồ 2.6. Kết quả khảo sát sinh viên về tài liệu môn học................................................ 85
Biểu đồ 2.7. Kết quả khảo sát sinh viên về hình thức học tập theo TCNL ......................... 89
Biểu đồ 2.8. Thực trạng kiểm tra đánh giá trong các học phần tiếng Anh theo tiếp cận năng
lực qua ý kiến đánh giá của cán bộ quản lý và giảng viên ................................................... 90
Biểu đồ 2.9. Thực trạng xác định mục tiêu dạy học qua ý kiến đánh giá của sinh viên ..... 97
Biểu đồ 2.10. Thực trạng rà soát và thiết lập mục tiêu bài/hoạt động dạy học tiếng Anh theo
tiếp cận năng lực qua ý kiến đánh giá của cán bộ quản lý và giảng viên ............................ 98
Biểu đồ 2.11. Thực trạng giới thiệu mục tiêu dạy học qua ý kiến đánh giá của sinh viên . 99
Biểu đồ 2.12. Kết quả khảo sát sinh viên về phân tích nhu cầu mơn Tiếng Anh .............. 105
Biểu đồ 2.13. Thực trạng quản lý hoạt động học tiếng Anh theo tiếp cận năng lực qua ý kiến
đánh giá của cán bộ quản lý và giảng viên .......................................................................... 108
Biểu đồ 2.14. Kết quả điều tra về hoạt động tự học Tiếng Anh ......................................... 109
Biểu đồ 2.15. Kết quả khảo sát sinh viên về quản lý các yếu tố đầu ra ............................. 114
Biểu đồ 3.1. So sánh kết quả trước và sau khi bồi dưỡng…………………………….163
Biểu đồ 3.2. Ý kiến của sinh viên về hiệu quả của dự án học tập ......................................163


xiv


DANH MỤC HÌNH
Hình 1.1. Các thành tố của q trình dạy học ............................................................................ 18
Hình 1. 2. Mối tương quan giữa các năng lực và trụ cột giáo dục UNESCO ........................ 24
Hình 1.3. Bản chất của hoạt động quản lý ................................................................................. 33
Hình 1.4. Ứng dụng quá trình CIPO vào quản lý dạy học ....................................................... 34
Hình 1.5. Một số phương thức kết hợp dạy học trên lớp và ngồi lớp ................................... 44
Hình 1.6. Khung lý thuyết quản lý dạy học môn tiếng Anh cho sinh viên không chuyên ngữ
ở trường đại học theo tiếp cận năng lực dựa trên CIPO qua ý kiến đánh giá của cán bộ quản
lý và giảng viên............................................................................................................................. 81
Hình 3.1. Quy trình đánh giá kết quả dạy học tiếng Anh theo tiếp cận năng lực.............. 150
Hình 3.2. Quy trình xây dựng và phát triển đề thi tiếng Anh ............................................. 151

xv


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Thế giới đang chứng kiến những thay đổi to lớn về kinh tế, xã hội, khoa học và
cơng nghệ. Tồn cầu hố và những biểu hiện của nó trong các lĩnh vực kinh tế, văn hố,
giáo dục và mơi trường đã trở thành động lực chính cho q trình thay đổi của các quốc
gia. Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 với những đột phá về cơng nghệ trong các lĩnh
vực trí tuệ nhân tạo, người máy, vạn vật kết nối… đang làm thay đổi căn bản cách sống,
cách làm việc và cách con người kết nối với nhau, đòi hỏi mỗi cá nhân con người phải
giao lưu, vươn xa khỏi biên giới quốc gia để tìm kiếm cơ hội. Ngơn ngữ để phát triển và
thúc đẩy cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và để con người trên tồn cầu kết nối với nhau
chính là ngoại ngữ, nhất là tiếng Anh. Tiếng Anh là chìa khóa, là cơng cụ ngơn ngữ

trong giao tiếp, học hỏi, tìm kiếm mơi trường sống và cơ hội việc làm phù hợp của người
lao động có chun mơn, nghiệp vụ nói chung và của sinh viên tốt nghiệp đại học nói
riêng trong thời đại này. Nói cách khác, cách mạng cơng nghiệp 4.0 khơng chỉ địi hỏi
các quốc gia trên thế giới phải bắt kịp mà đòi hỏi mỗi cá nhân phải tự trang bị cho mình
vốn kiến thức phù hợp và tích cực, chủ động nâng cao khả năng sử dụng ngoại ngữ,
trong đó có tiếng Anh trong giao tiếp và trong công việc, trong hoạt động chuyên môn,
nghiệp vụ đa dạng của đời sống kinh tế, xã hội.
Hoà cùng với những xu hướng chung trên thế giới, Việt Nam đang tham gia hội
nhập quốc tế sâu rộng trong các lĩnh vực như kinh tế, du lịch, công nghệ, đặc biệt là
cơng nghệ cao. Q trình hội nhập này yêu cầu phải có ngoại ngữ. Nhận thức tầm quan
trọng của ngoại ngữ, nhất là tiếng Anh, ngày 30 tháng 9 năm 2008, Thủ tướng Chính
phủ ban hành Quyết định số 1400/QĐ-TTg phê duyệt Đề án dạy và học ngoại ngữ trong
hệ thống quốc dân giai đoạn 2008-2020 và ngày 22 tháng 12 năm 2017, Thủ tướng
Chính phủ ban hành Quyết định số 2080/QĐ-TTg về việc phê duyệt điều chỉnh, bổ sung
Đề án dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống quốc dân giai đoạn 2017-2025, với mục tiêu
“đổi mới việc dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống quốc dân, tiếp tục triển khai chương
trình dạy và học ngoại ngữ mới ở các cấp học, trình độ đào tạo, nâng cao năng lực sử
dụng ngoại ngữ đáp ứng nhu cầu học tập và làm việc; tăng cường nâng cao năng lực
cạnh tranh của nguồn nhân lực trong thời kỳ hội nhập, góp phần vào cơng cuộc xây dựng
và phát triển đất nước…”.
Do vậy, đào tạo hình thành và phát triển năng lực sử dụng ngoại ngữ nói chung
và tiếng Anh nói riêng cho sinh viên khơng chun ngữ tại một số trường đại học là một
trong những nhiệm vụ quan trọng, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục đại học, phục
vụ sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế. Trong những
năm qua, Nhà nước ta đã rất quan tâm tới việc nâng cao chất lượng dạy học nói chung
1


và chất lượng dạy học tiếng Anh cho sinh viên và sinh viên khơng chun ngữ nói riêng
nhằm giúp sinh viên sau khi tốt nghiệp ra trường có thể đảm nhận được các vị trí cơng

việc chun mơn, nghiệp vụ liên quan tới kiến thức ngoại ngữ hoặc có thể sử dụng ngoại
ngữ như một ngôn ngữ giao tiếp thông thường thứ hai để phục vụ cuộc sống và lao động
nghề nghiệp, đáp ứng xu hướng hội nhập.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy, hoạt động dạy và học tiếng Anh, cũng như quản lý
dạy và học tiếng Anh - môn học có những đặc thù riêng và đối tượng người học cũng
có những yêu cầu khác nhau, đặc trưng nghề nghiệp khác nhau - cho sinh viên không
chuyên ngữ ở các trường đại học còn nhiều hạn chế. Chất lượng đầu vào của sinh viên
không chuyên ngữ chưa đồng đều. Một số sinh viên có ý thức học tập và có tố chất học
ngoại ngữ lại học chung với một số sinh viên khác gần như khơng thích học hoặc khơng
thể học tốt mơn tiếng Anh trong một chương trình thiết kế đại trà, thiếu sự phân hóa phù
hợp. Bản thân sinh viên cũng chưa nhận thức đầy đủ vai trò, tầm quan trọng của học
phần Tiếng Anh, nhất là tiếng Anh chuyên ngành đối với hoạt động nghề nghiệp sau
này của mình nên có tư tưởng học đối phó, thiếu tính tích cực và chủ động. Giảng viên
chưa thực sự toàn tâm trong việc trang bị kiến thức, phát triển năng lực ngôn ngữ cơ bản
và chuyên ngành cho sinh viên... Thực trạng trên dẫn đến trong quá trình dạy học tiếng
Anh, cả người dạy và người học chưa tích cực bổ sung, cập nhật kiến thức và rèn luyện
kỹ năng ngơn ngữ, gắn với q trình học các môn chuyên ngành để nâng cao chất lượng
dạy học. Kết quả thực tế là sinh viên ra trường năng lực thực hành tiếng Anh còn yếu,
chưa được xã hội và người sử dụng lao động đánh giá cao. Có thể nhìn nhận nguyên
nhân một phần do việc quản lý và tổ chức thực hiện quá trình dạy học tiếng Anh cho
sinh viên không chuyên ngữ tại một số trường đại học chưa thực sự đạt hiệu quả; nội
dung chương trình đào tạo của tồn khố học cịn nặng về khối lượng kiến thức lý thuyết;
quản lý quá trình giảng dạy, kiểm tra đánh giá kết quả học tập của sinh viên chưa thực
sự dựa trên sự phân hóa năng lực của sinh viên...
Nghị quyết 29-NQ/TW ngày 04 tháng 11 năm 2013 Hội nghị lần thứ 8 Ban chấp
hành Trung ương khố XI “Về đổi mới căn bản, tồn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng
u cầu cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã
hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế” đã xác định mục tiêu của đổi mới giáo dục, một trong
các mục tiêu được nhấn mạnh là: “Chuyển mạnh quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị
kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học. Học đi đôi với

hành; lý luận gắn với thực tiễn”. Từ mục tiêu đó, một trong những giải pháp đổi mới
giáo dục và đào tạo là: “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ và đồng bộ các yếu tố cơ bản của
giáo dục, đào tạo theo hướng coi trọng phát triển phẩm chất, năng lực của người học”.
Thực tế cho thấy, tổ chức dạy học ở trường đại học cần phát huy được tính tích cực, chủ
động, sáng tạo của sinh viên, phù hợp với nội dung mỗi môn học, đặc điểm của đối
2


tượng sinh viên và phương thức đào tạo của nhà trường. Vì vậy, quản lý tốt hoạt động
dạy học trong cơ sở giáo dục, trong đó có quản lý dạy học tiếng Anh cho sinh viên không
chuyên ngữ, một khâu quan trọng của q trình đào tạo, sẽ góp phần nâng cao chất lượng
đào tạo của nhà trường.
Xuất phát từ những vấn đề có ý nghĩa lý luận và thực tiễn trên, đề tài nghiên cứu
của luận án được lựa chọn là: “Quản lý dạy học tiếng Anh cho sinh viên không chuyên
ngữ tại các trường đại học theo tiếp cận năng lực”, góp phần nâng cao chất lượng dạy
học tiếng Anh cho sinh viên không chuyên ngữ tại các trường đại học.
2. Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu lý luận và thực trạng quản lý dạy học tiếng Anh cho sinh viên không
chuyên ngữ tại các trường đại học theo tiếp cận năng lực, từ đó, luận án đề xuất các biện
pháp quản lý dạy học tiếng Anh cho sinh viên không chuyên ngữ tại các trường đại học
theo tiếp cận năng lực, góp phần nâng cao chất lượng dạy học ngoại ngữ và nâng cao
chất lượng đào tạo của các trường đại học trong bối cảnh đổi mới căn bản, toàn diện
giáo dục đại học và hội nhập quốc tế.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Quá trình dạy học tiếng Anh cho sinh viên không chuyên ngữ tại các trường đại
học theo tiếp cận năng lực.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Quản lý hoạt động dạy học tiếng Anh cho sinh viên không chuyên ngữ tại các
trường đại học theo tiếp cận năng lực.

4. Giả thuyết khoa học
Hoạt động dạy học tiếng Anh cho sinh viên không chuyên ngữ tại các trường đại
học đã đạt được những kết quả nhất định, góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân
lực. Tuy nhiên, việc quản lý hoạt động dạy học tiếng Anh cho sinh viên không chuyên
ngữ tại các trường đại học hiện nay vẫn còn bất cập do nhiều nguyên nhân khác nhau,
dẫn đến tình trạng chất lượng dạy học tiếng Anh cho sinh viên không chuyên ngữ tại các
trường đại học cịn thấp. Vì vậy, cần nghiên cứu các biện pháp nhằm nâng cao chất lượng
dạy học tiếng Anh cho sinh viên không chuyên ngữ tại các trường đại học.
Nếu các biện pháp quản lý dạy học tiếng Anh cho sinh viên không chuyên ngữ
tại các trường đại học theo tiếp cận năng lực được xây dựng trên cơ sở khoa học quản
lý giáo dục và giải quyết được những vấn đề thực tiễn sẽ nâng cao chất lượng dạy học
tiếng Anh cho sinh viên không chuyên ngữ tại các trường đại học, góp phần nâng cao chất
lượng đào tạo của nhà trường và chất lượng nguồn nhân lực trong bối cảnh hiện nay.

3


5. Nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu
5.1. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1.1. Xây dựng cơ sở lý luận quản lý dạy học tiếng Anh cho sinh viên không
chuyên ngữ tại các trường đại học theo tiếp cận năng lực.
5.1.2. Đánh giá thực trạng dạy học và quản lý dạy học tiếng Anh cho sinh viên
không chuyên ngữ tại các trường đại học theo tiếp cận năng lực.
5.1.3. Đề xuất các biện pháp quản lý dạy học tiếng Anh cho sinh viên không
chuyên ngữ tại các trường đại học theo tiếp cận năng lực.
5.1.4. Khảo nghiệm và thử nghiệm các biện pháp quản lý dạy học tiếng Anh cho
sinh viên không chuyên ngữ tại trường đại học theo tiếp cận năng lực.
5.2. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu
5.2.1. Giới hạn về nội dung
- Đề tài tập trung nghiên cứu biện pháp về quản lý dạy học tiếng Anh cho sinh

viên không chuyên ngữ của các chủ thể quản lý trong các trường đại học theo tiếp cận
năng lực.
- Các khối ngành đào tạo sinh viên không chuyên ngữ trong trường đại học rất
đa dạng, luận án tập trung vào khối ngành Kinh tế, là một trong các ngành có số lượng
sinh viên không chuyên ngữ khá đông đảo.
5.2.2. Giới hạn về địa bàn và thời gian khảo sát
5.2.2.1. Địa bàn khảo sát
Khảo sát khối ngành Kinh tế (đào tạo chính quy) tại 4 trường đại học ở Hà Nội
có giảng dạy chương trình Tiếng Anh theo chương trình chung của Bộ Giáo dục và
Đào tạo (GD&ĐT), gồm 02 trường đại học cơng lập và 02 trường đại học ngồi cơng
lập, đó là: Đại học Cơng nghiệp Hà Nội, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, Trường
Đại học Thành Đô, Trường Đại học Hịa Bình.
5.2.2.2. Thời gian khảo sát và thử nghiệm
Khảo sát được thực hiện từ tháng 3/2019 đến tháng 6/2019, xử lý số liệu khảo
sát từ tháng 7/2019 đến tháng 12/2019, khảo nghiệm và thử nghiệm các biện pháp từ
tháng 12/2019 - tháng 12/2020.
5.2.3. Khách thể khảo sát
- Nhóm 1: Cán bộ lãnh đạo cấp trường, cấp khoa và tổ chun mơn của 4 trường
đại học.
- Nhóm 2: Giảng viên giảng dạy các Khoa Ngoại ngữ của 4 trường đại học.
- Nhóm 3: Sinh viên khơng chun ngữ khối ngành Kinh tế của 4 trường đại học.
- Thử nghiệm một số biện pháp đối với giảng viên và sinh viên khơng chun
ngữ tại Trường Đại học Hịa Bình.

4


6. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
6.1. Phương pháp luận
6.1.1. Tiếp cận hệ thống

Hoạt động dạy học là một hệ thống cấu trúc, bao gồm các thành tố như mục tiêu,
nội dung, phương pháp, phương tiện, hình thức tổ chức dạy học, kiểm tra đánh giá kết
quả học tập của người dạy và người học... Luận án sử dụng tiếp cận hệ thống để xem
xét mối quan hệ tác động qua lại giữa các thành tố trong quá trình dạy học; nghiên cứu
mối quan hệ giữa hoạt động dạy học và quản lý hoạt động dạy học tiếng Anh cho sinh
viên không chuyên ngữ theo tiếp cận năng lực tại các trường đại học với các hoạt động
khác trong hệ thống nhằm đảm bảo tính chỉnh thể, tồn vẹn của hoạt động dạy học và
quản lý hoạt động dạy học.
6.1.2. Tiếp cận tham dự của các chủ thể
Theo Leithwood và các đồng sự (1999) [80], mơ hình này địi hỏi q trình ra
quyết định phải được mọi thành viên của tổ chức có thể tham gia. Mơ hình này gồm ba
tiền đề là: (i) sự tham gia làm tăng hiệu quả giáo dục, (ii) sự tham gia tuân theo các
nguyên lý dân chủ, (iii) bất kỳ ai là thành viên của tổ chức đều có thể tham gia lãnh đạo.
Sự tham gia có hai vai trị cơ bản là gắn kết các thành viên của tổ chức và tạo áp lực đối
với người lãnh đạo của tổ chức theo hướng phân cấp, phân quyền và phân công chức
trách, nhiệm vụ cho mọi người cùng tham gia thực hiện. Mơ hình lãnh đạo tham gia phù
hợp với q trình dân chủ hóa. Ở Việt Nam, mơ hình lãnh đạo tham gia có thể khơng
giới hạn trong nội bộ của nhà trường mà mở rộng sang việc huy động xã hội, “Nhà nước
và nhân dân” cùng làm giáo dục và xã hội hóa giáo dục với sự tham gia của các cá nhân,
gia đình, doanh nghiệp và các tổ chức khác.
6.1.3. Tiếp cận hoạt động
Dạy học là hoạt động cơ bản trong nhà trường, dựa trên chính hoạt động tự giác,
sáng tạo của giảng viên (GV) và sinh viên (SV). Quản lý hoạt động dạy học tiếng Anh
theo tiếp cận năng lực tại các trường đại học cho sinh viên khơng chun ngữ địi hỏi
các chủ thể quản lý phải chủ động nắm bắt bản chất của dạy học theo định hướng phát
triển năng lực (NL) và cách thức tổ chức dạy học theo định hướng phát triển NL. Từ đó,
có những biện pháp quản lý nhằm thay đổi nhận thức và cách làm cụ thể trong xây dựng
kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo, đánh giá kết quả, bồi dưỡng nâng cao NL, tạo điều kiện hỗ
trợ cho việc triển khai hoạt động dạy học (HĐDH) ngoại ngữ theo tiếp cận năng lực tại
các trường đại học cho sinh viên không chuyên.

6.1.4. Tiếp cận năng lực và kết quả đầu ra
Tiếp cận phát triển NL là một xu thế mới của giáo dục hiện đại, tập trung vào NL
hành động, hướng đến những gì người học dự kiến phải làm được hơn là những gì họ
cần phải học được. Tiếp cận phát triển NL cũng được hiểu là chiến lược giảng dạy, trong
5


đó, q trình dạy học dựa trên NL thực hiện. Quản lý HĐDH tiếp cận này đòi hỏi HĐDH
phải hướng đến đầu ra, đến những NL chung và NL chuyên biệt mà người học có được
sau khi hồn thành một môn học, lớp học, cấp học. Quản lý HĐDH ngoại ngữ theo tiếp
cận năng lực tại các trường đại học cho sinh viên không chuyên phải được tiến hành
đồng bộ trên tất cả các thành tố của nó, nhằm tạo nên sự cộng hưởng và sức mạnh tổng
thể của hệ thống.
6.1.5. Tiếp cận theo mơ hình CIPO
Luận án sử dụng tiếp cận CIPO xác định các nhóm thành tố của quá trình dạy
học (DH) tiếng Anh tại các trường đại học để làm rõ các yếu tố ảnh hưởng trong quản
lý DH. Trên thế giới, việc sử dụng CIPO trong phân tích làm rõ các nhóm thành tố của
q trình dạy học (QTDH) là phổ biến, theo đó, tiếp cận này bao gồm: Bối cảnh
(Context), Đầu vào (Input), Quá trình dạy học (Process), Đầu ra (Output).
6.1.6. Tiếp cận “tự chủ và trách nhiệm xã hội” trong giáo dục đại học
Tiếp cận này chú trọng đến tính tự chủ và trách nhiệm xã hội của các chủ thể
quản lý nhà trường trong quản lý dạy học tiếng Anh cho sinh viên không chuyên ngữ ở
tất cả các khâu quản lý đầu vào, quản lý quá trình, quản lý đầu ra, quản lý ứng phó với
tác động của bối cảnh (trong mơ hình CIPO). Nhà trường đại học được tự chủ theo tinh
thần phân cấp quản lý của Luật Giáo dục đại học năm 2019, đồng thời, cũng chịu trách
nhiệm trước xã hội, cộng đồng doanh nghiệp, người sử dụng lao động về năng lực vận
dụng tiếng Anh trong công việc, nghề nghiệp thực tế khi sinh viên tốt nghiệp có
việc làm.
Trong luận án, NCS vận dụng phối hợp các tiếp cận, trong đó, hai tiếp cận chính
là tiếp cận năng lực và tiếp cận CIPO để xác định khung lý thuyết và đề xuất các biện

pháp quản lý dạy học tiếng Anh cho sinh viên không chuyên ngữ tại các trường đại học
theo tiếp cận năng lực.
6.2. Phương pháp nghiên cứu
Luận án sử dụng 3 nhóm phương pháp nghiên cứu: (1) nhóm phương pháp nghiên
cứu lý luận; (2) nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn; và (3) nhóm phương
pháp bổ trợ.
6.2.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
Nhóm phương pháp này được sử dụng để xây dựng cơ sở lý luận về dạy học và
quản lý dạy học tiếng Anh cho sinh viên không chuyên ngữ tại các trường đại học theo
tiếp cận năng lực.
- Hồi cứu các văn bản hành chính, pháp qui có liên quan đến q trình dạy học
nói chung và dạy học tiếng Anh nói riêng.
- Phân tích, so sánh, đối chiếu, tổng hợp và khái quát hóa các cơng trình nghiên
cứu, cơng trình khoa học, bài viết có liên quan đến đề tài từ nội dung, phương pháp đến
6


kết quả nghiên cứu để tìm ra sự phát triển về mặt lý luận của việc ứng dụng đánh giá
thực vào dạy học tiếng Anh và quản lý dạy học theo tiếp cận năng lực, làm cơ sở để từ
đó đề xuất các hướng kế thừa và phát triển các nội dung nghiên cứu lý luận trong khuôn
khổ của luận án.
6.2.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phương pháp điều tra khảo sát
+ Tiến hành điều tra qua phiếu khảo sát để thu thập thông tin về thực trạng hoạt
động dạy học và quản lý hoạt động dạy học tiếng Anh cho sinh viên không chuyên ngữ
tại các trường đại học theo tiếp cận năng lực; khảo nghiệm sự cần thiết và khả thi của
các biện pháp được đề xuất trong luận án; ý kiến phản hồi của GV và SV sau khi tham
gia hoạt động thử nghiệm.
+ Đối tượng điều tra, khảo sát là cán bộ quản lý cấp trường, khoa, phịng/ban liên
quan, GV, SV khơng chun ngữ trong trường đại học (khối ngành Kinh tế).

+ Kết quả điều tra, khảo sát được phân tích, so sánh, đối chiếu để tìm ra những
thơng tin cần thiết theo hướng nghiên cứu của luận án.
- Phương pháp phỏng vấn: Tiến hành phỏng vấn, trao đổi với một số cán bộ quản
lý, giảng viên và sinh viên của một số trường đại học khảo sát để tìm hiểu nhu cầu,
nguyện vọng, xem xét đến môi trường và điều kiện thực hiện hoạt động quản lý dạy học
tiếng Anh theo tiếp cận năng lực cho sinh viên không chuyên ngữ nhằm bổ sung thông
tin cho nội dung nghiên cứu và lắng nghe sự đánh giá của họ đối với hoạt động này.
- Phương pháp chuyên gia: Luận án sử dụng phương pháp này thông qua việc
lấy ý kiến của chuyên gia bằng phiếu hỏi về tính cấp thiết và khả thi của các biện pháp
đề xuất, bao gồm: Các nhà quản lý là trưởng khoa, tổ trưởng các tổ bộ môn trong khoa
Ngoại ngữ tại các trường đại học khảo sát. Việc lấy ý kiến chuyên gia được tiến hành
theo các cách: trao đổi hoặc xin ý kiến đóng góp bằng văn bản.
Phương pháp này được sử dụng trong suốt quá trình làm luận án, từ khâu xây
dựng đề cương, góp ý bộ cơng cụ, góp ý vào nhận định đánh giá thực trạng đến các biện
pháp đề xuất.
- Phương pháp thử nghiệm: Thử nghiệm một trong số các biện pháp đã đề xuất.
Địa điểm thử nghiệm tại Khoa Ngoại ngữ của Trường Đại học Hịa Bình để khẳng định
tính khả thi và hiệu quả của biện pháp.
6.2.3. Nhóm phương pháp bổ trợ
- Phương pháp thống kê: Dùng phương pháp thống kê toán học để xử lý các số
liệu của đề tài luận án.
- Sử dụng phầm mềm SPSS 24 để phân tích số liệu khảo sát, từ đó, tổng hợp và
đưa ra các đánh giá, bình luận về các kết quả thu được.
- Sử dụng bảng biểu, mơ hình, sơ đồ, đồ thị… để chứng minh, minh họa.
7


Tất cả phương pháp nghiên cứu trên nhằm xác định tính khoa học, tính cấp thiết
và tính khả thi của đề tài luận án.
7. Những luận điểm cần bảo vệ

7.1. Quản lý dạy học tiếng Anh theo tiếp cận năng lực là một trong những yếu tố
cốt lõi để nâng cao chất lượng dạy học tiếng Anh theo chuẩn đầu ra cho sinh viên không
chuyên ngữ tại các trường đại học đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục đại học hiện nay.
7.2. Quản lý dạy học tiếng Anh cho sinh viên không chuyên ngữ tại các trường đại
học theo tiếp cận năng lực cần phải dựa trên một mô hình lý thuyết mơ tả các thành tố của
q trình dạy học tiếng Anh theo tiếp cận năng lực, như mơ hình CIPO trong quản lý chất
lượng.
7.3. Thực trạng quản lý dạy học tiếng Anh cho sinh viên không chuyên ngữ tại
các trường đại học theo tiếp cận năng lực hiện nay còn nhiều bất cập, hạn chế, thể hiện
rõ ở các khâu: quản lý chuẩn đầu ra theo các ngành đào tạo khác nhau; công tác bồi dưỡng
nâng cao năng lực quản lý của cán bộ quản lý và năng lực dạy học cho giảng viên tiếng
Anh, cũng như xây dựng mơi trường dạy học; đổi mới hình thức học và năng lực tự học
của sinh viên và quá trình kiểm tra đánh giá.
7.4. Các giải pháp quản lý dạy học tiếng Anh cho sinh viên không chuyên ngữ tại
các trường đại học theo tiếp cận năng lực phải được đề xuất để quản lý việc thiết kế dạy
học tiếng Anh của giảng viên theo hướng giúp cho sinh viên không chuyên ngữ đạt được
tất cả các năng lực tiếng Anh như Khung năng lực tiếng Anh quốc gia yêu cầu.
8. Đóng góp của luận án
8.1. Về mặt lý luận
Nghiên cứu hoạt động quản lý dạy học tiếng Anh cho sinh viên không chuyên
ngữ tại các trường đại học theo tiếp cận năng lực góp phần cung cấp thêm cơ sở khoa
học và thực tiễn cho lĩnh vực quản lý giáo dục. Luận án đã hệ thống được các tài liệu
nghiên cứu về quản lý hoạt động dạy học tiếng Anh cho sinh viên không chuyên ngữ
tại các trường đại học theo tiếp cận năng lực; trình bày và phân tích được các khái niệm
cơng cụ của đề tài: Dạy học, dạy học tiếng Anh, năng lực, dạy học theo tiếp cận năng
lực, quản lý dạy học theo tiếp cận năng lực, dạy học tiếng Anh theo tiếp cận năng lực
cho sinh viên không chuyên ngữ và quản lý dạy học tiếng Anh theo tiếp cận năng lực
cho sinh viên không chuyên ngữ. Luận án đã triển khai hướng nghiên cứu quản lý hoạt
động dạy học tiếng Anh cho sinh viên không chuyên ngữ tại các trường đại học theo tiếp
cận năng lực kết hợp với chức năng quản lý.

8.2. Về mặt thực tiễn
Luận án đã chỉ ra được thực trạng hoạt động dạy học và quản lý hoạt động dạy
học tiếng Anh theo tiếp cận năng lực cho sinh viên không chuyên ngữ (khối ngành
Kinh tế) trong các trường đại học. Từ đó, đưa ra những nhận định, đánh giá khách
8