PHỊNG GD & ĐT HỒI ĐỨC
TRƯỜNG THCS DƯƠNG LIỄU

BÀI GIẢNG E-LEARNING
NGỮ VĂN 7

Người thực hiện: Nguyễn Thị Hương
Giáo viên tổ KHXH



PHỊNG GD&ĐT HỒI ĐỨC
TRƯỜNG THCS DƯƠNG LIỄU


NGỮ VĂN 7
TIẾT 55
VĂN BẢN:

MỘT THỨ QUÀ CỦA LÚA NON – CỐM
Thạch Lam


MỤC ĐÍCH YÊU CẦU
1.

2.

3.

VỀ NỘI DUNG:

Qua bài học, cảm nhận được phong vị đặc sắc, nét
đẹp văn hóa trong một thứ quà độc đáo và giản dị của
dân tộc.
VỀ NGHỆ THUẬT:
Thấy và chỉ ra được sự tinh tế, nhẹ nhàng mà sâu sắc
trong lối văn tùy bút của Thạch Lam.
VỀ TƯ TƯỞNG:
Biết trân trọng, yêu quý, gìn giữ những giá trị truyền
thống của dân tộc.


I. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHUNG
1. Giới thiệu tác giả
-

Thạch Lam tên thật là Nguyễn
Tường Vinh (1910-1942), sinh ở
Hà Nội.
Ông có sở trường về viết truyện
ngắn, là một cây bút tinh tế và
nhạy cảm.
Tác phẩm chính: Gió đầu mùa
(tập truyện ngắn – 1937), Nắng
trong vườn (truyện ngắn –
1938), Ngày mới (truyện dài –
1939), Hà Nội băm sáu phố
phường (bút ký – 1943)…
Thạch Lam (1910-1942)



I. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHUNG
2. Tác phẩm
- Văn bản được rút từ tập “Hà
Nội băm sáu phố phường”
xuất bản năm 1943 của tác
giả
- Đây là tập tùy bút viết về
cảnh sắc và phong vị Hà Nội
đặc biệt là những thứ q,
những món ăn thường ngày
khá bình dị nhưng mang đậm
phong vị riêng, thể hiện sự
khéo léo, tinh tế trong bản
sắc văn hóa lâu đời của đất
Kinh kỳ


I. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHUNG
3. Thể loại
- Văn bản được viết theo thể tùy bút.


Tùy bút là gì?
A) Tùy bút là thể ký ghi lại một cách tương đối
tự do những cảm nghĩ của người viết, kết
hợp với việc phản ánh hiện thực khách
quan.
B) Tùy bút là thể ký ghi lại những điều tai
nghe mắt thấy, những cảm xúc của con
người trước các hiện tượng trong cuộc

sống.
Trả
Trả lời
lời đúng
đúng -- Click
Click bất
bất kì
kì để
để
tiếp
tục
tiếpCâu
tục trả
Câu
trả lời
lời của
của bạn
bạn là:
là:

Trả
Trả lời
lời sai
sai -- Click
Click bất
bất kì
kì để
để tiếp
tiếp
tục

tục

Bạn
khơng
Bạn
đã
hồn
trả
lời
thành
đúng!
câu
Bạntrả
khơng
Bạn
đã
hồn
trảlà:
lời
thành
đúng!
câu hỏi
hỏi
Câu
lời
đúng
Câu
trả
lời
đúng

là:
Bạn
phải
trả
lời
câu
hỏi
trước
Bạn phải trả lời câu hỏi trước
khi
khi tiếp
tiếp tục
tục

Đồng ý ý
Đồng

Xóa
Xóa


I. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHUNG
4. Đọc văn bản
Cơn gió mùa hạ lướt qua vừng sen trên hồ, nhuần
thấm cái hương thơm của lá, như báo trước mùa về của
một thức quà thanh nhã và tinh khiết. Các bạn có ngửi
thấy, khi đi qua những cánh đồng lúa xanh, mà hạt thóc
nếp đầu tiên làm trĩu thân lúa cịn tươi, ngửi thấy cái mùi
thơm mát của bông lúa non không? Trong cái vỏ xanh
kia, có một giọt sữa trắng thơm, phảng phất hương vị

ngàn hoa cỏ. Dưới ánh nắng, giọt sữa dần đông lại,
bông lúa càng ngày càng cong xuống, nặng vì cái chất
quý trong sạch của Trời.


I. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHUNG
Đợi đến lúc vừa nhất, mà chỉ riêng những người
chuyên môn mới định được, người ta gặt mang về. Rồi
đến một loạt cách chế biến, những cách thức làm truyền
từ đời này sang đời khác, một sự bí mật trân trọng và
khắt khe giữ gìn, cái cơ gái Vịng làm ra thứ cốm dẻo và
thơm ấy. Tất nhiên là nhiều nơi cũng biết cách thức làm
cốm, nhưng khơng có đâu làm được hạt cốm dẻo, thơm
và ngon được bằng ở làng Vòng, gần Hà Nội. Tiếng cốm
Vòng đã lan khắp cả ba kỳ, và đến mùa cốm, các người
của Hà Nội 36 phố phường vẫn thường ngóng trơng cơ
hàng cốm xinh xinh, áo quần gọn ghẽ, với cái dấu hiệu
đặc biệt là cái đòn gánh hai đầu cong vút lên như chiếc
thuyền rồng…


I. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHUNG
Cốm là thức quà riêng biệt của đất nước, là thức dâng của
cánh đồng lúa bát ngát xanh, mang trong hương vị tất cả cái
mộc mạc, giản dị và thanh khiết của đồng quê nội cỏ An Nam.
Ai đã nghĩ đầu tiên dùng cốm để làm q sêu tết. Khơng có gì
hợp hơn với sự vương vít của tơ hồng, thức quà trong sạch,
trung thành như các việc lễ nghi. Hồng cốm tốt đôi… Và
không bao giờ có hai màu lại hịa hợp hơn được nữa: màu
xanh tươi của cốm như ngọc thạch quý, màu đỏ thắm của

hồng như ngọc lựu già. Một thứ thanh đạm, một thứ ngọt sắc,
hai vị nâng đỡ nhau để hạnh phúc được lâu bền. (Thật đáng
tiếc khi chúng ta thấy những tục lệ tốt đẹp ấy mất dần, và
những thức quý của đất mình thay dần bằng những thức bóng
bảy, hào nháng và thơ kệch bắt chước người ngồi: những kẻ
mới giàu vơ học có biết đâu mà thưởng thức được những vẻ
cao quý kín đáo và nhũn nhặn?)


I. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHUNG
Cốm khơng phải thức q của người ăn vội; ăn cốm phải
ăn từng chút ít, thong thả và ngẫm nghĩ. Lúc bấy giờ ta mới
thấy thu lại cả trong hương vị ấy, cái mùi thơm phức của lúa
mới, của hoa cỏ dại ven bờ: Trong màu xanh của cốm, cái
tươi mát của lá non, và trong chất ngọt của cốm, cái dịu dàng
thanh đạm của loài thảo mộc. Thêm vào cái mùi hơi ngát của
lá sen già, ướp lấy từng hạt cốm một còn giữ lại cái ấm áp
của những ngày mùa hạ trên hồ. Chúng ta có thể nói rằng trời
sinh lá sen để bao bọc cốm, cũng như trời sinh cốm nằm ủ
trong lá sen. Khi các cơ gái Vịng đỗ gánh, giở từng lớp lá
sen, chúng ta thấy hiện ra từng lá cốm, sạch sẽ và tinh khiết,
khơng có mảy may một chút bụi nào.


I. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHUNG
Hỡi các bà mua hàng! Chớ có thọc tay mân mê thức
quà thần tiên ấy, hãy nhẹ nhàng và nâng đỡ, chút chiu
mà vuốt ve. Phải nên kính trọng cái lộc của Trời, cái
khéo léo của người, và sự cố sức tiềm tàng và nhẫn nại
của thần Lúa. Sự thưởng thức của các bà sẽ được trang

nhã và đẹp đẽ hơn, và cái vui cũng sẽ tươi sáng hơn
nhiều lắm.
(Thạch Lam, trong Hà Nội băm sáu phố phường,
NXB Đời nay, Hà Nội, 1943)


I. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHUNG
5. Tìm hiểu chú thích


Hãy nối các dòng ở cột A với cột B sao
cho đúng nghĩa của từ
Cột A

Cột B
1.ngọc màu xanh nhạt, gần như trong suốt,
dùng làm đồ trang trí, trang sức.

4 Vịng
1 Ngọc thạch
2 Thanh đạm

2.ở đây chỉ món ăn, thức uống đơn giản,
khơng cầu kì, khơng có những mùi vị nồng,
đậm gây cảm giác mạnh.
3..lịch sự và thanh nhã.

4. làng Vòng thuộc xã Dịch Vọng, huyện Từ
Liêm nay thuộc quận Cầu Giấy. Làng Vịng
tiếng

về-- Click
nghềbất
làm
cốm.
Trả
để
Trả
lời
kì
tiếp
Trả lời
lời đúng
đúng -- Click
Click bất
bất kì
kìtừ
để lâu đã nổi
Trả
lời sai
sai
Click
bất
kì để
để
tiếp

3 Trang nhã

tiếp
tục

tiếpCâu
tục trả
Câu
trả lời
lời của
của bạn
bạn là:
là:

Bạn
khơng
Bạn
đã
hồn
trả
lời
thành
đúng!
câu
Bạntrả
khơng
Bạn
đã
hồn
trảlà:
lời
thành
đúng!
câu hỏi
hỏi

Câu
lời
đúng
Thử
lại
Câu
trả
lời
đúng
là:
Bạn
phải
trả
lời
câu
hỏi
trước
Thử
lại
Bạn phải trả lời câu hỏi trước
khi
khi tiếp
tiếp tục
tục

tục
tục

Đồng ý ý
Đồng


Xóa
Xóa


I. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHUNG
6. Bố cục
- Văn bản được chia làm bốn phần:
+ Phần 1: Từ đầu đến “của Trời”.
+ Phần 2: Tiếp đến “thuyền rồng”.
+ Phần 3: Từ “Cốm là thức quà riêng biệt” đến “kín đáo và
nhũn nhặn”.
+ Phần 4: còn lại.


II. PHÂN TÍCH VĂN BẢN
1. Phần 1: Món q của Đất Trời
Cơn gió mùa hạ lướt qua vừng sen trên hồ,
nhuần thấm cái hương thơm của lá, như báo trước mùa
về của một thức quà thanh nhã và tinh khiết. Các bạn có
ngửi thấy, khi đi qua những cánh đồng lúa xanh, mà hạt
thóc nếp đầu tiên làm trĩu thân lúa cịn tươi, ngửi thấy
cái mùi thơm mát của bơng lúa non khơng? Trong cái vỏ
xanh kia, có một giọt sữa trắng thơm, phảng phất
hương vị ngàn hoa cỏ. Dưới ánh nắng, giọt sữa dần
đông lại, bông lúa càng ngày càng cong xuống, nặng vì
cái chất quý trong sạch của Trời.


Cảm hứng của tác giả được khơi gợi từ hình ảnh: "Cơn

gió mùa hạ lướt qua vầng sen trên hồ, nhuần thấm cái
hương thơm của lá"?

A) Đúng
B) Sai

Trả
Trả lời
lời đúng
đúng -- Click
Click bất
bất kì
kì để
để
tiếp
tục
tiếpCâu
tục trả
Câu
trả lời
lời của
của bạn
bạn là:
là:

Trả
Trả lời
lời sai
sai -- Click
Click bất

bất kì
kì để
để tiếp
tiếp
tục
tục

Bạn
khơng
Bạn
đã
hồn
trả
lời
thành
đúng!
câu
Bạntrả
khơng
Bạn
đã
hồn
trảlà:
lời
thành
đúng!
câu hỏi
hỏi
Câu
lời

đúng
Câu
trả
lời
đúng
là:
Bạn
phải
trả
lời
câu
hỏi
trước
Bạn phải trả lời câu hỏi trước
khi
khi tiếp
tiếp tục
tục

Đồng ý ý
Đồng

Xóa
Xóa


II. PHÂN TÍCH VĂN BẢN
1.

Phần 1: Món q của Đất Trời


-

“Mùi thơm mát của bông lúa non”.
“Một giọt sữa trắng thơm, phảng phất hương vị hoa cỏ”.

-

“Giọt sữa dần đông lại”

đó là “chất quý trong sạch
của Trời”

Thứ quà thanh nhã và tinh khiết


Hãy làm bài tập sau bằng cách chọn
đáp án đúng. "Thanh nhã" là:
A) Thanh tao, nhã nhặn.
B) Thanh tao, nhã nhặn có cốt
cách lịch sự
C) Lịch sự.

Trả
Trả lời
lời đúng
đúng -- Click
Click bất
bất kì
kì để

để
tiếp
tục
tiếpCâu
tục trả
Câu
trả lời
lời của
của bạn
bạn là:
là:

Trả
Trả lời
lời sai
sai -- Click
Click bất
bất kì
kì để
để tiếp
tiếp
tục
tục

Bạn
khơng
Bạn
đã
hồn
trả

lời
thành
đúng!
câu
Bạntrả
khơng
Bạn
đã
hồn
trảlà:
lời
thành
đúng!
câu hỏi
hỏi
Câu
lời
đúng
Câu
trả
lời
đúng
là:
Bạn
phải
trả
lời
câu
hỏi
trước

Bạn phải trả lời câu hỏi trước
khi
khi tiếp
tiếp tục
tục

Đồng ý ý
Đồng

Xóa
Xóa



II. PHÂN TÍCH VĂN BẢN
2. Phần 2: Cốm – món quà của con người.
Đợi đến lúc vừa nhất, mà chỉ riêng những người
chuyên môn mới định được, người ta gặt mang về. Rồi
đến một loạt cách chế biến, những cách thức làm truyền
từ đời này sang đời khác, một sự bí mật trân trọng và
khắt khe giữ gìn, cái cơ gái Vòng làm ra thứ cốm dẻo và
thơm ấy. Tất nhiên là nhiều nơi cũng biết cách thức làm
cốm, nhưng khơng có đâu làm được hạt cốm dẻo, thơm
và ngon được bằng ở làng Vòng, gần Hà Nội. Tiếng cốm
Vòng đã lan khắp cả ba kỳ, và đến mùa cốm, các người
của Hà Nội 36 phố phường vẫn thường ngóng trông cô
hàng cốm xinh xinh, áo quần gọn ghẽ, với cái dấu hiệu
đặc biệt là cái đòn gánh hai đầu cong vút lên như chiếc
thuyền rồng…



II. PHÂN TÍCH VĂN BẢN
2. Phần 2: Cốm – món quà của con người.
- Khi “vừa nhất, người ta gặt mang về”.
- Qua một loạt cách chế biến “bí mật trân trọng, khắt khe, giữ gìn…”

Cốm.
Cốm Vịng.
- Cốm Vịng gắn với
hình ảnh cơ hàng cốm
“địn gánh hai đầu
cong vút như thuyền
rồng”.

Tải bản FULL (47 trang): />Dự phòng: fb.com/TaiHo123doc.net


Trong đoạn văn, Thạch Lam đã sử dụng nhiều biện
pháp nghệ thuật đặc sắc, hãy chọn đáp án đúng:
A) Miêu tả, so sánh, lời văn nhẹ
nhàng, giàu cảm xúc.
B) Nhân hóa, so sánh.
C) Ẩn dụ, miêu tả

Tải bản FULL (47 trang): />Dự phịng: fb.com/TaiHo123doc.net

D) Hốn dụ, nhân hóa
Trả
Trả lời
lời đúng

đúng -- Click
Click bất
bất kì
kì để
để
tiếp
tục
tiếpCâu
tục trả
Câu
trả lời
lời của
của bạn
bạn là:
là:

Trả
Trả lời
lời sai
sai -- Click
Click bất
bất kì
kì để
để tiếp
tiếp
tục
tục

Bạn
khơng

Bạn
đã
hồn
trả
lời
thành
đúng!
câu
Bạntrả
khơng
Bạn
đã
hồn
trảlà:
lời
thành
đúng!
câu hỏi
hỏi
Câu
lời
đúng
Câu
trả
lời
đúng
là:
Bạn
phải
trả

lời
câu
hỏi
trước
Bạn phải trả lời câu hỏi trước
khi
khi tiếp
tiếp tục
tục

Đồng ý ý
Đồng

Xóa
Xóa