THUỐC TRỢ TIM
Bs. Lê Kim Khánh
MỤC TIÊU HỌC TẬP
1- Phân loại thuốc trợ tim
2- Trình bày: cơ chế tác động, tác dụng dược lý
mỗi nhóm.
3- Trình bày các yếu tố liên quan ngộ độc và
biểu hiện ngộ độc Digoxin.
TỔNG QUÁT
SUY TIM
•
Tim không cung cấp đủ sự tưới máu theo nhu
cầu cho các cơ quan, đặc trưng bởi:
–
Cung lượng tim giảm.
–
Tăng sức đề kháng ngọai biên.
–
SUY TIM tiến triển:
•
Tăng áp lực tĩnh mạch ngọai biên → phù
•
Phù phổi.
STAGE DISABILIT Y
CLASS 1
MILD
No symptoms Can perform ordinary
activities without any limitations
CLASS 2
MILD
Mild symptoms - occasional
swelling Somewhat limited in ability
to exercise or do other strenuous
activities
CLASS 3
MODERATE
Noticeable limitations in ability to
exercise or participate in mildly
strenuous activities
Comfortable only at rest
CLASS 4
SEVERE
Unable to do any physical activity
without discomfort Some HF
symptoms at rest
ĐIỀU TRỊ
MỤC TIÊU ĐIỀU TRỊ:
Hồi phục lại tình trạng suy tim.
ĐIỀU TRỊ KHÔNG DÙNG THUỐC:
Giảm công (làm việc) cho tim thông qua:
-Nghỉ ngơi.
-Hạn chế muối.
ĐIỀU TRỊ DÙNG THUỐC:
-Lợi tiểu.
-Giãn mạch: ACEI, Hydralazin, Nitrate….
-Thuốc ↑ sức co bóp cơ tim (Inotropic (+)):
*Glycosides tim (Digoxin…)
*Catecholamins (Dopamin…)
*Ức chế men Phosphodiesterase(Amrinon,Milrinon)
THUỐC TRỢ TIM
Là thuốc có tác dụng tăng lực co bóp của
cơ tim, được chia làm 2 nhóm:
–
thuốc loại Glycosid
–
thuốc không phải Glycosid, có tác dụng làm
tăng lực co bóp cơ tim
1. GLYCOSID TIM
•
Digitalis: danh từ chỉ chung các Glycosides có cấu
trúc hoá học và t/d trợ tim tương tự dù không cùng
nguồn gốc.
–
Từ lá cây dương địa hoàng:
•
Digitalis purpurea ( Digitoxin )
•
Digitalis Laneta ( Digoxin )
–
Từ cây Strophantus gratus (Ouabain )
•
Về hoạt chất, các cây trên đều có Glycosid, bị thủy
phân, chia làm 2 phần:
–
phần đường (glycon) không có tác dụng dược lý.
–
phần không đường (aglycon hoặc genin) có tác dụng trợ
tim.
1785, Dr. William Withering
Hoạt chất Glycosides tim
![]()
GLYCOSID TIM-Cơ chế tác dụng
![]()
GLYCOSID TIM-Cơ chế tác dụng
![]()
![]()
GLYCOSID TIM- Cơ chế tác dụng
1-Ức chế trực tiếp bơm Na
+
(Na
+
,K
+
-ATPase)/màng tb
→ tăng [Ca
2+
] nội bào
2- Tăng dòng Ca
2+
vào chậm/pha bình nguyên
→ Nồng độ Ca
2+
/ nội bào ↑ → gắn kết phức hợp
Protein nghỉ, giải phóng sợi Actin → gây co cơ.
GLYCOSID TIM-Tác dụng dược lý
*Tại tim:
•
Tăng sức co bóp cơ tim
•
Giảm nhịp tim:
–
t/d trực tiếp (ức chế giao cảm, giảm tự động
tính tại nút xoang)
–
t/d gián tiếp (kích thích dây X)
•
Giảm dẫn truyền nhĩ thất.
![]()
GLYCOSID TIM-Tác dụng dược lý
*Ngoài tim:
•
Thận: lợi tiểu (giảm phù trong suy tim)
-Digitalis làm ↑ CO → ↑ lưu lượng máu đến thận
-Ức chế ATPase/ màng tb ống thận → ↓ tái hấp thu
Na
+
và nước.
•
Cơ trơn: ↑ co bóp cơ trơn đặc biệt cơ trơn tiêu hóa,
khí quản, tử cung (liều độc).
•
Thần kinh: kích thích trung tâm nôn/sàn não thất 4
GLYCOSID TIM- Dược động học
•
Digitoxigenin (phần Genin của Digitoxin) có 1
nhóm –OH tự do → dễ tan trong Lipid, hấp thu
hoàn toàn khi uống.
•
Uabaigenin (phần Genin của Ouabain) có 5
nhóm –OH tự do, không hấp thu qua đường tiêu
hóa nên phải tiêm tĩnh mạch.
•
Digoxigenin (phần Genin của Digoxin) có 2
nhóm –OH tự do → hấp thu qua đường tiêu hóa
tốt hơn Uabaigenin, nhưng không hoàn toàn
như digitoxigenin (# 75%).
GLYCOSID TIM- Dược động học
Hiệu quả
cực đại
(đường
uống)
Hấp thu
qua
đường
tiêu
hóa
Thải trừ Chuyển
hóa
T
1/2
DIGOXIN
(DIGITALIN)
4 - 6 h 75 % Thận 5% 1,5
ngà
y
DIGITOXIN 6 - 12 h 90 - 100 % Thận Gan 7 ngày
OUABAIN Không hấp
thu
Thận
(dạng
còn
hoạt
tính)
Không
chuyển
hoá
6 giờ
GLYCOSID TIM- Chỉ định
1- Suy tim: hiện nay ít sd đơn độc
•
Hiệu quả nhất với suy tim CO thấp: suy tim do tăng huyết
áp, bệnh mạch vành, xơ vữa mạch, bệnh van tim
•
Ít hiệu quả hơn với suy tim CO cao: suy tim do cường
giáp, thiếu máu, bệnh cơ tim tắt nghẽn, thiếu B
1
, nhiễm
khuẩn
2- Rung nhĩ có kèm suy tim hoặc không
3- Cuồng động nhĩ
GLYCOSID TIM- Chống Chỉ định
•
Block nhĩ- thất độ II, III
•
Rung thất (kèm ↓ K
+
/ máu, ↑Ca
2+
/ máu)
•
Nhịp tim chậm (< 70lần/ phút)
•
Nhồi máu cơ tim mới xảy ra
•
Ngộ độc Digitalis
GLYCOSID TIM- Ngộ độc
Biểu hiện :
•
Tim:
- Rối loạn nhịp (dưới mọi hình thức, thông
thường nhất là ngoại tâm thu thất)
- Bloc nhĩ- thất.
•
Ngoài tim: (>1%)
-Tiêu hóa: chán ăn , buồn nôn, ói mửa, tiêu
chảy….
-Thần kinh: nhức đầu, mệt mỏi, buồn ngủ
-Thị giác: rối loạn màu sắc, mây mù trước
mắt, sợ ánh sáng.
GLYCOSID TIM- Ngộ độc
Các yếu tố liên quan:
•
Điện giải: - giảm K
+
/ huyết.
- tăng Ca
+
/ huyết.
•
Suy thận: do giảm thải trừ, tăng tích tụ trong huyết
tương (Digoxin)
•
Suy gan (chỉ riêng đối với Digitoxin).
XỬ TRÍ:
Dùng kháng thể đặc hiệu antidigoxin (Digibind, Digifab),
1 vial (40mg)/ 0,6mg Digoxin