MỤC LỤC

ĐẶT VẤN ĐỀ............................................................................................................... 1
I. GIAI CẤP CÔNG NHÂN VÀ SỨ MỆNH LỊCH SỬ C ỦA GIAI CẤP CÔNG
NHÂN........................................................................................................................... 2
1. Khái niệm giai cấp công nhân...................................................................................2
2. Đặc trưng của giai cấp công nhân............................................................................2
II NHỮNG ĐIỂU KIỆN KHÁCH QUAN QUY ĐỊNH SỨ MỆNH LỊCH SỬ C ỦA
GIAI CẤP CÔNG NHÂN..............................................................................................5
1. Địa vị kinh tế - xã hội của giai cấp công nhân trong xã hội tư bản chủ nghĩa.......5
2. Những đặc điểm chính trị - xã hội của giai cấp cơng nhân : 4 đặc điểm...............7
III. VAI TRÒ CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN TRONG QUÁ TRÌNH TH ỰC HI ỆN S Ứ
MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CƠNG NHÂN......................................................8
1.Tính tất yếu của sự hình thành, phát triển chính đảng của giai cấp công nhân......8
2. Mối quan hệ giữa đảng cộng sản và giai cấp công nhân.........................................8
IV. LIÊN HỆ VỚI THỰC TIỄN Ở VIỆT NAM..........................................................9
KẾT LUẬN................................................................................................................. 14
TÀI LIỆU THAM KHẢO...........................................................................................15


ĐẶT VẤN Đ Ề
‘’Giai cấp công nhân là một tập đồn xã hội ổn định, hình thành và phát tri ển
cùng với sự phát triển của nền công nghiệp hiện đại, v ới nhịp đ ộ phát tri ển c ủa
của lực lượng sản xuất có tính xã hội hóa ngày càng cao, là l ực l ượng s ản xu ất c ơ
bản, tiên phong, trực tiếp hoạc gián tiếp tham gia vào quá trình s ản xu ất, tái s ản
xuất ra của cải vật chất và cải tạo các quan hệ xã hội; là l ực l ượng ch ủ y ếu c ủa
tiến trình lịch sử quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội.’’
Trên cơ sở phân tích quy luật kinh tế của sự vận động trong xã hội tư bản chủ
nghĩa,chủ nghĩa Mác-Lênin đã làm sang tính tất yếu diệt vong của phương thức sản
xuất tư bản chủ nghĩa và sự ra đời tất yếu của phương thức cộng sản chủ nghĩa mà
lực lượng duy nhất có sứ mệnh lãnh đạo cuộc cách mạng thực hiện bước chuyển

biến lịch sử này chính là giai cấp cơng nhân
Trong phần này,ta sẽ nghiên cứu và bàn luận về sứ mệnh lịch sử của giai
cấp cơng nhân và liên hệ sứ mệnh đó với thực tiễn ở Việt Nam

1


NỘI DUNG GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. GIAI CẤP CÔNG NHÂN VÀ SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI C ẤP CÔNG
NHÂN
Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân là phạm trù c ơ bản nhất c ủa ch ủ
nghĩa xã hội khoa học.Việc phát hieenh ra sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân là
một trong những cống hiến vĩ đại của C.Mác.Học thuyết Mác đã tìm ra lực lượng
xã hội để thực hiện việc xóa bỏ chủ nghĩa tư bản,tiến hành xây dựng xã h ội m ới –
xã hội xã hội chủ nghĩa và cộng sản chủ nghĩa
1. Khái niệm giai cấp công nhân
“Giai cấp công nhân” là thuật ngữ chỉ giai cấp công nhân hiện đại,con đ ẻ của nên
sản xuất đại công nghiệp tư bản chủ nghĩa,giai cấp đại biểu cho lực l ượng s ản
xuất tiên tiến,cho phương thức sản xuất hiện đại
2. Đặc trưng của giai cấp cơng nhân
Có 2 đặc trưng cơ bản của giai cấp công nhân
a.Đặc trưng thứ nhất:Về phương thức lao động của giai cấp công nhân
- Giai cấp cơng nhân là những tập đồn người lao đ ộng tr ực ti ếp hay gián ti ếp
vận hành những cơng cụ sản xuất có tính chất cơng nghiệp ngày càng hiện đại,ngày
càng có trình độ xã hội hóa cao => Đặc trưng đ ể phân bi ệt ng ười công nhân hi ện
đại với người thủ công thời trung cổ,với những người thợ trong cơng trường thủ
cơng.
- Q trình phát triển của giai cấp công nhân:Ng ười th ợ th ủ công th ời kỳ trung
cổ Người thợ thủ công trong công trường thủ công Người công nhân trong công
nghiệp hiện đại.Ở hai mức đầu tiên,người công nhân sử dụng cơng cụ c ủa

mình,cịn ở mức cuối cùng người cơng nhân phải phục vụ máy móc
- Trong xã hội tư bản,nền sản xuất công nghiệp càng mở rộng và phát triển,máy
móc ngày càng nhiều,sản xuất ngày càng có năng suất cao thì ng ười th ợ thủ cơng b ị
phá sản,người nông dân mất việc làm buộc phải gia nhập vào hàng ngũ cơng
nhân.Theo như phân tích của C.Mác và Ph.Ăngghen :” Tất cả các giai cấp khác đều
suy tàn và diệt vong cùng sự phát triển của đại cơng nghiệp,cịn giai c ấp vơ s ản l ại
là sản phẩm của bản thân nền đại công nghiệp ” hay “công nhân cũng là phát minh
của thời đại mới giống như máy móc vậy”…

2


b.Đặc trưng thứ hai: Về địa vị của giai cấp công nhân trong hệ thống quan h ệ
sản xuất tư bản chủ nghĩa.
- Đặc trưng khiến giai cấp công nhân trở thành giai cấp vô sản,giai cấp lao động
làm thuê cho giai cấp tư sản và trở thành lực lượng đối kháng của giai c ấp t ư s ản:
Người cơng nhân khơng có tư liệu sản xuất ,họ buộc phải bán sức lao động cho nhà
tư bản để kiếm sống.C.Mác và Ph.Ăngghen cũng đặc biệt chú phân tích đặc trưng
này
- Theo như Ăngghen : “Giai cấp vô sản là m ột giai c ấp hoàn toàn ki ếm s ống
bằng việc bán sức lao động của mình chứ khơng phải sống bằng lợi nhuận của bất
cứ tư bản nào,đó là một giai cấp mà hạnh phúc và đau khổ,sống và ch ết,toàn b ộ s ự
sống của họ đều phụ thuộc vào số cầu về lao động,tức là phụ thuộc vào tình hình
chuyển biến tốt xấu của cơng việc làm ăn,vào những sự biến động của những cuộc
chiến tranh khơng gì ngăn cản nổi.Nói tóm lại giai c ấp vô sản hay giai c ấp nh ững
người vô sản là giai cấp lao động trong thế kỷ XIX…”hay theo tác ph ẩm Tuyên
ngôn của Đảng Cộng sản :”Giai cấp tư sản,tức là tư bản,mà l ớn lên thì giai c ấp vô
sản,giai cấp công nhân hiện đại – tức là giai cấp chỉ có th ể sống v ới đi ều ki ện là
kiếm được việc làm,nếu lao động của họ làm tăng thêm tư b ản – cũng phát tri ển
theo …”

- Lê Nin đã phát triển và hồn thiện thêm khái niệm giai cấp cơng nhân t ừ h ọc
thuyết của C.Mác và Ph.Ăng ghen trong thời địa đế quốc ch ủ nghĩa,đ ặc bi ệt là t ừ
thực tiễn xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước Nga Xơ Viết.Theo đó,sự phân chia giai
cấp trong xã hội phải dựa vào địa vị khác nhau của các tập đoàn ng ười trong quan
hệ với tư liệu sản xuất,trong tổ chức,quản lý sản xuất và trông phân phối sản
phẩm.Qua thực tiễn ở Nga,V.I.Lênin đã làm rõ hơn vai trị của giai cáp cơng nhân
trong q trình lãnh đạo cách mạng xã hội chủ nghĩa,trong xây dựng ch ủ nghĩa xã
hội.Trong các nước đi theo con đường xã hội chủ nghĩa ,về cơ bản giai c ấp công
nhân cùng với nhân dân lao động đã trở thành những người làm chủ tư liệu sản xuất
chủ yếu của xã hội.Địa vị kinh tế chính trị của họ cũng đã có những thay đ ổi căn
bản
- Ngày nay,với sự phát triển của khoa học và công ngh ệ t ừ n ửa sau th ế k ỷ
XX,giai cấp công nhân hiện đại đã có những sự thay đ ổi nh ất định so v ới tr ước

3


đây.Xét về phương thức lao động,nếu lao động của người công nhân trong th ế k ỷ
XIX chủ yếu là lao động cơ khí,lao động chân tay thì nay đã xu ất hi ện m ột b ộ phận
công nhân của những ngành ứng dụng cơng nghệ ở trình độ phát tri ển cao,do v ậy
cơng nhân có trình độ tri thức ngày càng cao.V ề ph ương di ện đ ời s ống,công nhân ở
các nước tư bản phát triển đã có những thay đổi quan trọng : một bộ phận cơng
nhân đã có một số tư liệu sản xuất nhỏ để cùng gia đình làm thêm trong các cơng
đoạn phụ cho các xí nghiệp chính;một bộ phận nhỏ cơng nhân đã có c ổ ph ần trong
các xí nghiệp tư bản chủ nghĩa.Tuy nhiên ,trong thực tế,số cổ phần về tư li ệu s ản
xuất của giai cấp cơng nhân chỉ chiếm một tỷ lệ nhỏ,cịn tuyệt đại bộ phận tư liệu
sản xuất trong các nước tư bản chủ nghĩa vẫn nằm trong tay các nhà tư bản lớn.=>
Giai cấp cơng nhân về cơ bản vẫn khơng có tư liệu sản xu ất,vẫn phải bán s ức lao
động cho các nhà tư bản.Từ đó có thể đưa ra nhận định : “Giai c ấp công nhân là
một tập đồn xã hội ổn định ,hình thành và phát triển cùng với q trình phát tri ển

của nền cơng nghiệp hiện đại,với nhịp độ phát triển của lực lượng sản xuất có tính
chất xã hội hóa ngày càng cao; là lực lượng sản xuất c ơ bản tiên ti ến, tr ực ti ếp
hoặc tham gia vào quá trình sản xuất,tái sản xuất ra của cải vật chất và c ải t ạo các
quan hệ xã hội; là lực lượng chủ yếu của tiến trình lịch s ử quá đ ộ t ừ ch ủ nghĩa t ư
bản lên chủ nghĩa xã hội.Ở các nước tư bản chủ nghĩa,giai cấp cơng nhân là nh ững
người khơng có hoặc cơ bản khơng có tư liệu sản xuất phải làm th cho giai c ấp
tư sản và bị giai cấp tư sản bóc lột giá trị thặng dư; ở các nước xã hội chủ nghĩa,
họ là người cùng nhân dân lao động làm chủ những tư liệu sản xuất tư liệu sản
xuất chủ yếu và cùng nhau hợp tác vì lợi ích chung của tồn xã h ội trong đó có l ợi
ích chính đáng của bản thân họ”
-Căn cứ hai thuộc tính cơ bản của giai cấp cơng nhân như đã trình bày ở trên,
chúng ta có thể coi những người lao động trong các ngành sản xuất công nghi ệp,
dịch vụ cơng nghiệp là cơng nhân. Cịn những người làm công ăn l ương ph ục v ụ
trong các ngành khác như y tế, giáo dục, văn hoá, dịch vụ (không liên quan trực ti ếp
đến sản xuất công nghiệp)... là những người lao động nói chung, đang được thu hút
vào tổ chức cơng đồn nghề nghiệp, nhưng khơng phải là công nhân.
3. Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân

4


- Giai cấp công nhân là sản phẩm của n ền công nghi ệp hi ện đ ại, l ực l ượng đ ại
biểu cho sự phát triển của lực lượng sản xuất tiến bộ, cho xu hướng phát triển của
phương thức sản xuất tương lai; do vậy về mặt khách quan nó là giai cấp có sứ
mệnh lịch sử lãnh đạo nhân dân lao động đấu tranh xóa bỏ chế độ tư b ản chủ
nghĩa, xóa bỏ mọi chế độ áp bức bóc lột và xây dựng xã hội mới- xã hội xã h ội ch ủ
nghĩa và cộng sản chủ nghĩa
- Theo như Ph.Ăngghen đã chỉ rõ trong tác phẩm Chống Đuyrinh: “… ph ương
thức sản xuất tư bản chủ nghĩa tạo ra một lực lượng bị buộc phải hồn thành cu ộc
cách mạng ấy, nếu khơng thì sẽ bị diệt vong ‘’ và “ Thực hiện sự nghiệp giải phóng

thế giới ấy, - đó là sứ mệnh lịch sử của giai cấp vô sản hiện đại ‘’.Từ đó,C.Mác và
Ph.Ăngghen đã tập trung nghiên cứu làm sáng tỏ sứ mệnh lịch s ử c ủa giai c ấp công
nhân, chỉ ra con đường và những biện pháp cần thiết để giai cấp cơng nhân hình
thành được sứ mệnh lịch sử của mình. V.I.Lênin cho rằng: “Điểm chủ yếu trong
học thuyết Mác là ở chỗ nó làm sáng rõ vai trị lịch sử của giai cấp vơ s ản là ng ười
xây dựng xã hội xã hội chủ nghĩa”
- Theo quan điểm của C.Mác và Ph.Ăngghen,vi ệc th ực hi ện s ứ m ệnh l ịch s ử
của giai cấp công nhân phải trải qua 2 bước
+ Bước 1: ‘’… giai cấp vô sản biến thành giai cấp thống trị” và “Giai c ấp vơ
sản chiếm lấy chính quyển nhà nước”
+ Bước 2: … giai cấp vô sản dùng s ự thống trị của mình đ ể t ừng b ước đo ạt
lấy toàn bộ tư bản trong tay giai cấp tư sản để tập trung tất c ả những công c ụ s ản
xuất vào trong tay nhà nước tiến hành tổ chức xây d ựng xã h ội m ới – xã h ội ch ủ
nghĩa
* Hai bước này quan hệ chặt chẽ với nhau: Giai c ấp công nhân không th ực hi ện
được bước thứ nhất thì cũng khơng thực hiện được bước thứ hai nhưng bước thứ
hai quan trọng nhất để giai cấp cơng nhân hồn thành sứ mệnh lịch sử của mình.
- Để hồn thành được sứ mệnh của mình, giai cấp công nhân nhất định phải tập
hợp được các tầng lớp nhân dân lao động xung quanh nó, tiến hành cu ộc đấu tranh
cách mạng xóa bỏ xã hội cũ và xây dựng xã hội mới về mọi mặt kinh tế,chính trị và
văn hóa tư tưởng.Đó là một q trình lịch sử hết sức lâu dài và khó khăn

5


II NHỮNG ĐIỂU KIỆN KHÁCH QUAN QUY ĐỊNH SỨ M ỆNH LỊCH S Ử
CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN
1. Địa vị kinh tế - xã hội của giai cấp công nhân trong xã h ội t ư b ản ch ủ
nghĩa
- Theo quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin, l ực l ượng s ản xuất là y ếu t ố

động nhất, luôn luôn vận động và phát triển.Trong lực lượng sản xuất ở bất kỳ xã
hội nào,người lao động cũng là yếu tố quan trọng nhất.Trong chủ nghĩa tư bản và
chủ nghĩa xã hội, với nền sản xuất đại cơng nghiệp ngày càng phát tri ển thì : ”Lực
lượng sản xuất hàng đầu của tồn nhân loại là cơng nhân,là người lao động”
- Trong nền sản xuất đại công nghiệp,giai c ấp công nhân v ừa là ch ủ th ể tr ực
tiếp nhất,vừa là sản phẩm căn bản nhất của nền sản xuất đó.Khi sản xuất đại cơng
nghiệp ngày càng mở trộng và phát triển thì “ Tất cả các giai c ấp khác cùng suy tàn
và tiêu vong cùng với sự phát triển của đại công nghiệp, cịn giai c ấp vơ s ản lại là
sản phẩm của bản thân nền đại công nghiệp”, giai cấp vô sản “đ ược tuy ển m ộ
trong tất cả các giai cấp của dân cư”
- Điều kiện làm việc vủa giai cấp công nhân: Giai cấp công nhân hiện đại ch ỉ có
thể sống được với điều kiện là kiếm được viwcj làm và chỉ kiểm dược việc
làm,nếu lao động của họ làm tang thêm tư bản. => Giai c ấp công nhân ph ải không
ngừng học tập vươn lên sao cho đáp ứng được yêu cầu nền sản xuất ngày càng
hiện đại. Ngày nay, trong các nước tư bản phát triển, tỷ lệ sản xuất tự đ ộng hóa
ngày càng giai tăng với “văn minh tin học”, “kinh tế tri thức”, do v ậy đơi ngũ cơng
nhân được “trí thức hóa” ngày càng gia tăng
- Về lợi ích: Trong chế độ tư bản chủ nghĩa giai cấp công nhân hồn tồn khơng
có hoặc có rất ít tư liệu sản xuất,là người lao động làm thuê.Giai c ấp công nhân có
lợi ích đối lập trực tiếp với lợi ích của giai cấp tư sản. Giai c ấp t ư sản mu ốn duy
trì chế độ tư hữu tư nhân tư bản chủ nghĩa về tư liệu sản xuất,duy trì ch ế đ ộ áp
bức bóc lột đối với giai cấp công nhân và quần chúng nhân dân lao đ ộng. Ng ược
lại, lợi ích cơ bản của giai cấp cơng nhân là xóa bỏ chế độ tư hữu tư bản ch ủ nghĩa
về tư liệu sản xuất,giành lấy chính chính quyền về giai cấp công nhân và nhân dân
lao động,dùng chính quyển đó để tổ chức xây dựng xã hội mới, tiến lên m ột xã h ội
khơng cịn tình trạng áp bức bóc lột.

6



- Về đồn kết: Do giai cấp cơng nhân sống tập trung ở các thành phố l ớn, ở các
khu cơng nghiệp nên họ có thể đồn kết chặt chẽ với nhau.Điều này khơng thể có ở
giai cấp cơng nhân thợ thủ cơng
=> Giai cấp cơng nhân có những lợi ích cơ bản thống nhất với lợi ích của đ ại đa số
quần chúng nhân dân lao động, do vậy tạo ra khả năng cho giai cấp này có th ể đoàn
kết với các giai cấp, tầng lớp lao động khác trong cuộc đấu tranh chống lại giai cấp
tư sản để giải phóng mình và giải phóng tồn xã hội
2. Những đặc điểm chính trị - xã hội của giai cấp công nhân : 4 đặc điểm
a.Đặc điểm 1: Giai cấp công nhân là giai cấp tiên phong cách mạng
- Họ đại biểu cho phương thức tiên tiến, gắn liền v ới những thành t ựu khoa
học và công nghệ hiện đại.Đó là giai cấp được trang bị bởi m ột lý lu ận khoa
học,cách mạng và luôn luôn đi đầu trong mọi phong trào cách m ạng theo m ục tiêu
xóa bỏ xã hội cũ lạc hậu,xây dựng xã hội mới tiến bộ, nhwos đó có theertaapj h ợp
được đông đảo các giai cấp tầng lớp khác vào phong trào cách mạng
b.Đặc điểm 2: Giai cấp công nhân là giai cấp có tinh th ần cách m ạng tri ệt đ ể
nhất thời đại hiện nay
-Trong khi giai cấp tư sản khi đã chống lại được giai cấp phong kiến, quay l ại
bóc lột giai cấp cơng nhân,nơng dân thì giai cấp cơng nhân khơng như vậy.Khác v ới
giai cấp tư sản, giai cấp công nhân bị giai c ấp tư s ản bóc l ột,có l ợi ích c ơ b ản tr ực
tiếp đối lập với lợi ích của giai cấp tư sản.Điều kiện sống,điều kiện lao động trong
chế độ tư bản chủ nghĩa chỉ cho họ thấy rằng,họ chỉ có thể được gi ải phóng bằng
cách giai phóng tồn xã hội khỏi chế độ tư bản chủ nghĩa
c.Đặc điểm 3: Giai cấp công nhân là giai ấp có ý thức tổ chức kỷ luật cao
- Giai cấp công nhân trong nền s ản xu ất đ ại công nghi ệp v ới h ệ th ống s ản
xuất mang tính dây chuyền và nhịp độ làm việc khẩn trương buộc giai cấp này phải
tuân thủ nghiêm ngặt kỷ luật lao động; cùng với cuộc sống đô thị tập trung đã t ạo
nên tính tổ chức, kỷ luật chặt chẽ cho giai cấp cơng nhân
- Tính tổ chức và kỷ luật cao của giai c ấp này đ ược tăng c ường khi nó phát
triển thành một lực lượng chính trị lớn mạnh,có tổ chức;được s ự giác ng ộ b ởi m ột
lý luận khoa học,cách mạng và được tổ chức ra chính đẳng của nó – đảng c ộng


7


sản.Giai cấp cơng nhân khơng có ý thức tổ chức cao thì khơng thể dành đ ược thắng
lợi trong cuộc đấu tranh chống lại giai cấp tư sản và xây dựng chế độ xã hội mới
d.Đặc điểm 4: Giai cấp cơng nhân có bản chất quốc tế
- Giai cấp tư sản là một lực lượng quốc t ế.Giai c ấp tư s ản khơng ch ỉ bóc l ột
giai cấp cơng nhân ở chính nước họ mà cịn ở các nước thuộc địa.Ngày nay t ư b ản
của nước này có thể đầu tư sang nước khác là một xu hướng khách quan.
=> Phong trào đấu tranh của giai cấp công nhân không chỉ diễn ra ở đơn lẻ từng
doanh nghiệp,ở mỗi quốc gia mà còn ở các nước với nhau. Có như vậy,phong trào
cơng nhân mới có thể giành được thắng lợi. V.I.Lênin chỉ rõ:” khơng có s ự ủng h ộ
của cách mạng quốc tế thế giới thì thắng lợi của cách mạng vô sản là không thể có
được”, “Tư bản là một lực lượng quốc tế. Muốn thắng nó, cần ph ải có s ự liên
minh quốc tế”
III. VAI TRỊ CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN TRONG Q TRÌNH TH ỰC HI ỆN
SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CƠNG NHÂN
1.Tính tất yếu của sự hình thành, phát triển chính đ ảng c ủa giai c ấp cơng
nhân
- Phong trào đấu tranh của giai cấp công nhân ch ống lại giai c ấp t ư s ản đã n ổ ra
ngay từ khi chủ nghĩa tư bản hình thành và phát triển,theo quy luật có áp bức có đấu
tranh.Dù vậy phong trào đấu tranh bị thất bại vì thi ếu m ột lý lu ận cách m ạng soi
đường.Lý luận của Mác - Lênin chỉ khi đi vào phong trào công nhân m ới bi ến thành
sức mạnh vật chất để lật đổ chế đọ tư bản chủ nghĩa, xây dựng xã h ội m ới. =>
Đẳng cộng sản là sự kết hợp của chủ nghĩa Mác – Lênin với phong trào công nhân
- Khi đảng cộng sản ra đời, thông qua sự lãnh đạo của đảng,giai cấp công nhân
đã nhận thức được con đường để thực hiện việc lật đổ chủ nghĩa tư bản, giải
phóng giai cấp mình, giải phóng tồn xã hội và tổ chức xây dựng xã hội mới về mọi
mặt.Đảng cộng sản muốn hoàn thành vai trị lãnh đạo thì trước hết phải ln ln

chăm lo về tư tưởng và tổ chứ,làm đảng vững mạnh về chính trị,nâng cao trí
thức,gắn bó với nhân dân,có năng lực lãnh đạo và hoạt động thực tiễn.
2. Mối quan hệ giữa đảng cộng sản và giai cấp công nhân
- Đảng chính trị là tổ chức cao nhất, đại biểu tập trung cho trí tu ệ và l ợi ích c ủa
tồn thể giai cấp. Đối với giai cấp cơng nhân đó là đảng cộng sản, chẳng những đại

8


biểu cho trí tuệ và lợi ích của giai cấp cơng nhân mà cịn đại biểu cho tồn th ể nhân
dân lao động và dân tộc.Cho nên phải có một đảng chính trị vững vàng, kiên đ ịnh và
sáng suốt, có đường lối chiến lược và sách lược đúng đắn thể hiện lợi ích của tồn
giai cấp và tồn bộ phong trào để giai cấp cơng nhân có thể hồn thành sứ mệnh lịch
sử của mình.
- Giai cấp cơng nhân là cơ sở xã hội - giai cấp c ủa đảng, là ngu ồn b ổ sung l ực
lượng của đảng, đảng là đội tiên phong chiến đấu, là bộ tham mưu của giai c ấp, là
biểu hiện tập trung lợi ích, nguyện vọng, phẩm chất, trí tuệ của giai cấp công nhân
và của dân tộc. Giữa đảng với giai cấp cơng nhân có mối liên hệ hữu c ơ, không th ể
tách rời. Những đảng viên của đảng cộng sản có thể khơng phải là cơng nhân
nhưng phải là người giác ngộ về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân và đ ứng
trên lập trường của giai cấp này.
=>Với một đảng cộng sản chân chính thì sự lãnh đạo c ủa đảng chính là s ự
lãnh đạo của giai cấp. Đảng với giai cấp là thống nhất, nhưng đảng có trình đ ộ lý
luận và tổ chức cao nhất để lãnh đạo cả giai cấp và dân tộc; vì th ế khơng th ể l ẫn
lộn Đảng với giai cấp. Đảng đem lại giác ngộ cho toàn bộ giai cấp, sức mạnh đoàn
kết, nghị lực cách mạng, trí tuệ và hành động cách m ạng c ủa tồn b ộ giai c ấp, trên
cơ sở đó lơi cuốn tất cả các tầng lớp nhân dân lao động khác và cả dân tộc đứng lên
hành động theo đường lối của đảng nhằm hoàn thành sứ mệnh lịch s ử của mình.
Để giai cấp cơng nhân hồn thành sứ mệnh của mình, giai cấp cơng nhân cũng nh ư
mỗi người công nhân cần thường xuyên phấn đấu vươn lên, trưởng thành v ề các

mặt: tư tưởng, chính trị, lập trường giai cấp, văn hoá, khoa học kỹ thuật, tay nghề...
Các tổ chức nghiệp đồn, cơng đồn, thường xun phát triển vững mạnh... cùng
với q trình phát triển khơng ngừng của nền sản xuất công nghiệp hiện đại, v.v..
IV. LIÊN HỆ VỚI THỰC TIỄN Ở VIỆT NAM
-Với chính sách khai thác thuộc địa của chủ nghĩa thựcdân Pháp ở Việt Nam, giai
cấp công nhân Việt Nam đã ra đời từ đầu thế kỷ này, trước cả sự ra đ ời c ủa giai
cấp tư sản Việt Nam và là giai cấp trực tiếp đối kháng với tư b ản th ực dân Pháp.
Sinh ra và lớn lên ở một nước thuộc địa nửa phong kiến, dưới sự thống trị c ủa đ ế
quốc Pháp, một thứ chủ nghĩa tư bản thực lợi không quan tâm mấy đến phát triển
công nghiệp ở nước thuộc địa, nên giai cấp công nhân Việt Nam phát triển chậm.

9


- Mặc dù số lượng ít, trình độ nghề nghiệp thấp, còn mang nhiều tàn dư c ủa tâm
lý và tập quán nông dân, song giai cấp công nhân Việt Nam đã nhanh chóng vươn lên
đảm đương vai trị lãnh đạo cách mạng ở nước ta do những điều kiện sau đây:
+ Giai cấp công nhân Việt Nam sinh ra trong lịng m ộtdân t ộc có truy ền th ống
đấu tranh bất khuất chống ngoại xâm. Ở giai cấp công nhân, nỗi nh ục mất n ước
cộng với nỗi khổ vì ách áp bức bóc lột của giai cấp tư sản đ ế quốc làm cho l ợi ích
giai cấp và lợi ích dân tộc kết hợp làm một, khiến động cơ cách mạng, nghị l ực
cách mạng và tính triệt để cách mạng của giai cấp cơng nhân đ ược nhân lên g ấp
bội.
+ Giai cấp công nhân Việt Nam ra đời và t ừng b ước tr ưởng thành trong khơng
khí sơi sục của một loạt phong trào yêu nước và các cuộc kh ởi nghĩa chống thực
dân Pháp liên tục nổ ra từ khi chủ nghĩa đế quốc Pháp đặt chân lên đ ất n ước ta:
phong trào Cần Vương và cuộc khởi nghĩa của Phan Đình Phùng, c ủa Hồng Hoa
Thám, các cuộc vận động yêu nước của Phan Bội Châu, Phan Chu Trinh, Nguy ễn
Thái Học, v.v. đã có tác dụng to lớn đối với việc cổ vũ tinh thần yêu nước, ý chí bất
khuất và quyết tâm đập tan xiềng xích nơ lệ của toàn thể nhân dân ta. Nhưng t ất c ả

các phong trào ấy đều thất bại và sự nghiệp giải phóng dân t ộc đ ều lâm vào tình
trạng bế tắc về đường lối.
+ Vào lúc đó, phong trào cộng sản và công nhân thế gi ới phát tri ển, cu ộc Cách
mạng Tháng Mười Nga bùng nổ, thắng lợi và ảnh hưởng đến phong trào dân t ộc
dân chủ ở nước khác, nhất là ở Trung Quốc, trong đó có phong trào cách m ạng ở
nước ta. Chính vào lúc đó, nhà yêu nước Nguyễn Ái Quốc trên hành trình tìm đường
cứu nước đã đến với chủ nghĩa Mác-Lênin và tìm thấy ở ch ủ nghĩa Mác-Lênin bí
quyết thần kỳ cho sự nghiệp giải phóng dân tộc ta. Từ đó, Người đã đề ra con
đường duy nhất đúng đắn cho cách mạng Việt Nam - con đường cách mạng dân tộc
dân chủ nhân dân và chuyển cách mạng dân tộc dân ch ủ nhân dân lên cách m ạng xã
hội chủ nghĩa.Tấm gương cách mạng Nga và phong trào cách mạng ở nhiều nước
khác đã cổ vũ giai cấp công nhân non trẻ Việt Nam đứng lên nhận lấy sứ mệnh lãnh
đạo cách mạng nước ta và đồng thời cũng là chất xúc tác khích lệ nhân dân ta lựa
chọn, tiếp nhận con đường cách mạng của chủ nghĩa Mác-Lênin và đi theo con

10


đường cách mạng của giai cấp cơng nhân. Từ đó giai cấp công nhân Vi ệt Nam là
giai cấp duy nhất lãnh đạo cách mạng Việt Nam.
+ Giai cấp công nhân Việt Nam, mà tuyệt đại bộ phận là xuất thân từ nông dân
lao động và những tầng lớp lao động khác, nên có mối liên hệ t ự nhiên v ới đông
đảo nhân dân lao động bị mất nước, sống nô lệ nên cũng là đi ều ki ện thu ận l ợi đ ể
giai cấp công nhân xây dựng nên khối liên minh công nông vững ch ắc và kh ối đoàn
kết dân tộc rộng rãi bảo đảm cho sự lãnh đạo của giai cấp công nhân trong su ốt quá
trình cách mạng ở nước ta.
- Lịch sử Việt Nam cũng chứng minh rằng, giai cấp công nhân Vi ệt Nam ra đ ời
chưa được bao lâu ngay cả khi nó chưa có Đảng mà đã t ổ chức m ột cách t ự phát
nhiều cuộc đấu tranh chống bọn tư bản thực dân và được nhân dân ủng h ộ. Cu ộc
bãi công của 600 thợ nhuộm ở Chợ Lớn năm 1922 mà Nguyễn ái Quốc coi đó m ới

chỉ là “do bản năng tự vệ" của những người công nhân "không được giáo dục và tổ
chức" nhưng đã là “dấu hiệu... của thời đại".Năm 1927 có gần ch ục cu ộc bãi công
với hàng trăm người tham gia. Năm 1928-1929 có nhiều cuộc bãi cơng khác với hàng
nghìn người tham gia, trong đó tiêu biểu nhất là cuộc đấu tranh của cơng nhân xi
măng Hải Phịng, sợi Nam Định, xe lửa Trường Thi (Vinh), AVIA (Hà N ội), Phú
Riềng (Bình Phước). Những cuộc đấu tranh như thế khơng chỉ giới hạn trong cơng
nhân mà cịn tác động sâu sắc đến các tầng lớp khác, đ ặc bi ệt là đ ến giai c ấp nông
dân, các tầng lớp nhân dân lao động, thanh niên, sinh viên làmcho b ọn th ống tr ị thực
dân hoảng sợ.
- Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời là sản phẩm của sự kết h ợp ch ủ nghĩa MácLênin với phong trào công nhân và phong trào yêu nước ở nước ta vào đầu năm 1930
của thế kỷ XX. Đảng đã đem yếu tố tự giác vào phong trào công nhân, làm cho
phong trào cách mạng nước ta có một bước phát triển nhảy vọt về chất.
Giai cấp công nhân Việt Nam lãnh đạo cách mạng thông qua đ ội tiên phong c ủa nó
là Đảng Cộng sản Việt Nam. Khi nói giai cấp cơng nhân lãnh đạo là nói đến toàn b ộ
giai cấp như một chỉnh thể chứ khơng phải từng nhóm, từng người. Để có thể lãnh
đạo, giai cấp cơng nhân phải có lực lượng, có tổ chức tiêu bi ểu cho s ựt ự giác và
bản chất giai cấp của mình. Lực lượng đó là Đảng C ộng sản. Xét v ề thành ph ần
xuất thân thì nước ta có nhiều đảng viên khơng phải là công nhân. Nh ưng, b ất c ứ

11


đảng viên nào cũng phải đứng trên lập trường giai c ấp công nhân th ể hi ện ở lý
tưởng, ở lý luận Mác-Lênin và đường lối cách mạng, ở tinh th ần kiên quy ết cách
mạng trong cuộc đấu tranh để thực hiện sứ mệnh của giai cấp công nhân vì l ợi ích
của giai cấp cơng nhân, của nhân dân lao động và của c ả dân t ộc. Đi ều này đ ược
Đảng ta khẳng định rất rõ: "Đảng Cộng sản Việt Nam là đội tiên phong của giai
cấp công nhân, đồng thời là đội tiên phong của nhân dân lao đ ộng và c ủa dân t ộc
Việt Nam; đại biểu trung thành lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và
của dân tộc"

- Đảng của giai cấp công nhân nước ta đã lãnh đạo toàn dân hoàn thành th ắng l ợi
trọn vẹn cuộc cách mạng giải phóng dân tộc và đang tiến hành công cu ộc xây d ựng
chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa. Đây là nhiệm vụ lịch sử khó
khăn, phức tạp nhất.Trong công cuộc xây dựng đất n ước quá đ ộ lên ch ủ nghĩa xã
hội hiện nay, đội ngũ công nhân Việt Nam bao gồm nh ững ng ười lao đ ộng chân tay
và lao động trí óc hoạt động sản xuất trong ngành công nghiệp và dịch vụ thuộc các
doanh nghiệp nhà nước, hợp tác xã, hay thuộc khu vực tư nhân, hợp tác liên doanh
với nước ngoài, tạothành một lực lượng giai cấp công nhân thống nhất đại diện cho
phương thức sản xuất tiên tiến dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam
được vũ trang bằng chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh đang lãnh đ ạo
công cuộc đổi mới và phát triển đất nước. Họ là lực lượng đi đ ầu trong s ự nghi ệp
cơng nghiệp hố, hiện đại hố, là cơ sở xã hội chủ yếu nhất của Đảng và Nhà nước
ta, là hạt nhân vững chắc trong liên minh cơng nhân - nơng dân - trí th ức, n ền tảng
của khối đại đoàn kết toàn dân tộc.
- Tuy nhiên, do hồn cảnh hình thành, điều kiện kinh tế - xã hội quy đ ịnh, giai c ấp
công nhân Việt Nam cịn có những nhược điểm (như số lượng cịn ít, chưa được rèn
luyện nhiều trong cơng nghiệp hiện đại, trình độ văn hố và tay ngh ề cịn th ấp...).
Nhưng điều đó khơng thể là lý do để phủ nhận sứ mệnh lịch s ử c ủa giai c ấp công
nhân Việt Nam. Để khắc phục những nhược điểm ấy, Nghị quyết Hội nghị lần thứ
bảy Ban Chấp hành Trung ương khoá VII của Đảng ta, một Nghị quyết gắn trực
tiếp vấn đề cơng nghiệp hố, hiện đại hoá với vấn đề xây dựng phát tri ển giai c ấp
công nhân đã chỉ rõ phương hướng xây dựng giai cấp công nhân nước ta trong giai
đoạn hiện nay là: "Cùng với q trình phát triển cơng nghiệp và công ngh ệ theo xu

12


hướng cơng nghiệp hố, hiện đại hố đất nước, cần xây dựng giai cấp công nhân
phát triển về số lượng, giác ngộ về giai cấp, vững vàng về chính trị, tư tưởng, có
trình độ học vấn và tay nghề cao, có năng lực tiếp thu và sáng t ạo cơng ngh ệ m ới,

lao động đạt năng suất, chất lượng, hiệu quả cao, vươn lên làm tròn s ứ m ệnh l ịch
sử của mình".Cơng cuộc đổi mới đất nước, định hướng xã hội chủ nghĩa do Đảng
ta khởi xướng và lãnh đạo đã thu được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa r ất quan
trọng. Giai cấp cơng nhân đang đi đầu trong xây dựng xã hội mới, nhất là trong việc
xây dựng cơ sở vật chất - kỹ thuật của chủ nghĩa xã hội nhằm thựchiện dân giàu,
nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Đó là bằng chứng chỉ rõ năng l ực
lãnh đạo của giai cấp cơng nhân nước ta, vai trị khơng có lực lượng xã h ội nào có
thể thay thế được trong sự nghiệp... “lãnh đạo thành công công cu ộc xây d ựng m ột
xã hội mới,trong đó nhân dân lao động làm chủ, đất nước độc lập và phồn vinh, xố
bỏ áp bức bất cơng, mọi người đều có điều kiện phấn đấu cho cuộc sống ấm no,
tự do, hạnh phúc".Đảng Cộng sản Việt Nam đặc biệt chú trọng phương hướng xây
dựng giai cấp công nhân Việt Nam trong q trình đẩy mạnh cơng nghi ệp hố, hi ện
đại hoá đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Đại hội đại biểu toàn quốc lần
thứ X của Đảng chỉ rõ: "Đối với giai cấp công nhân,phát triển về số lượng, chất
lượng và tổ chức; nâng cao giác ngộ và bản lĩnh chính trị, trình độ học vấn và nghề
nghiệp, xứng đáng là một lực lượng đi đầu trong sự nghiệp cơng nghiệp hố, hiện
đại hố đất nước."

13


KẾT LUẬN
Từ các phân tích trên về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân cả về lý luận
lẫn thực tiễn đã khẳng định tính khách quan của sứ mệnh lịch sử của giai c ấp công
nhân, đúng như lời của C.Mác nói: hiểu được rõ về giai cấp công nhân, đặc bi ệt là
hiểu được sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân là một v ấn đ ề h ết s ức quan
trọng trong nhận thức của mỗi chúng ta, giúp ta có những nhận thức đúng đắn đối
với các giai cấp trong xã hội nói chung và giai cấp cơng nhân nói riêng. Qua đó, m ỗi
cá nhân trong xã hội cần không ngừng nâng cao ý thức trách nhi ệm v ề giai c ấp, v ề
nhận thức xã hội để nâng cao tri thức văn hóa c ủa mình. Trước nh ững địi h ỏi m ới

của công cuộc đổi mới hiện nay, để đảm bảo thắng lợi của sự nghiệp công nghi ệp
hố, hiện đại hố đất nước, Đảng ta ln địi hỏi phải tăng cường hơn nữa bản chất
giai cấp công nhân thì mới đáp ứng được yêu cầu của s ự nghiệp cách m ạng trong
giai đoạn mới. Cùng với việc đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước hiện nay, giai c ấp
công nhân Việt Nam sẽ tăng nhanh về số lượng. Việc tăng c ường giáo d ục ch ủ
nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, giáo dục đường lối chính sách của Đ ảng
và Nhà nước trong giai cấp công nhân là một yêu cầu cấp thiết cho thắng lợi của sự
nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội mà Đảng và nhân dân ta đã lựa chọn.

14


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Giáo trình Những ngun lí cơ bản của chủ nghĩa Mác-Lênin (chương VII)
2. Tham khảo các bài tiểu luận trên Internet
3. Định nghĩa về giai cấp công nhân trên Wikipedia

15