VẬN CHUYỂN VẬT CHẤT QUA MÀNG pot
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.67 MB, 51 trang )
VẬN CHUYỂN VẬT CHẤT
VẬN CHUYỂN VẬT CHẤT
QUA MÀNG
QUA MÀNG
BS. NGUYỄN DŨNG TUẤN
BS. NGUYỄN DŨNG TUẤN
ĐẠI CƯƠNG
ĐẠI CƯƠNG
Luôn có sự chênh lệch về nồng độ các
Luôn có sự chênh lệch về nồng độ các
chất hoà tan giữa hai phía của màng sinh
chất hoà tan giữa hai phía của màng sinh
chất đang hoạt động.
chất đang hoạt động.
Chênh lệch nồng độ có thể đặc trưng bằng
Chênh lệch nồng độ có thể đặc trưng bằng
một vectơ gọi là
một vectơ gọi là
gradient nồng độ
gradient nồng độ
.
.
Vật chất có xu hướng tự nhiên trở về thế
Vật chất có xu hướng tự nhiên trở về thế
năng tối thiểu
năng tối thiểu
.
.
ĐẠI CƯƠNG
ĐẠI CƯƠNG
Màng chỉ vận chuyển ngược chiều
Màng chỉ vận chuyển ngược chiều
gradient nồng độ khi được cung cấp năng
gradient nồng độ khi được cung cấp năng
lượng
lượng
Năng lượng tự do từ ATP cung cấp được
Năng lượng tự do từ ATP cung cấp được
chuyển thành thế năng của gradient nồng
chuyển thành thế năng của gradient nồng
độ vật chất qua màng
độ vật chất qua màng
Vận chuyển tích cực
Vận chuyển tích cực
/
/
vận chuyển chủ
vận chuyển chủ
động
động
ĐẠI CƯƠNG
ĐẠI CƯƠNG
Đơn vận
Đơn vận
là vận chuyển một chất qua
là vận chuyển một chất qua
màng một cách độc lập, không kèm vận
màng một cách độc lập, không kèm vận
chuyển chất khác.
chuyển chất khác.
Hiệp vận
Hiệp vận
là hiện tượng hai phân tử khác
là hiện tượng hai phân tử khác
nhau được đồng thời qua cùng một vò trí
nhau được đồng thời qua cùng một vò trí
trên màng, trong đó có một chất được vận
trên màng, trong đó có một chất được vận
chuyển ngược chiều gradient.
chuyển ngược chiều gradient.
Đồng vận
Đối vận
ĐẠI CƯƠNG
ĐẠI CƯƠNG
Vật chất có thể qua màng dưới dạng phân tử hay
Vật chất có thể qua màng dưới dạng phân tử hay
ion hoà tan, nhưng cũng có thể dưới dạng hạt
ion hoà tan, nhưng cũng có thể dưới dạng hạt
không tan hoặc khối khá lớn.
không tan hoặc khối khá lớn.
VCVC khối lớn chia thành
VCVC khối lớn chia thành
nhập bào
nhập bào
và
và
xuất
xuất
bào
bào
(nuốt vào hay tống ra).
(nuốt vào hay tống ra).
Nhập bào chia thành
Nhập bào chia thành
ẩm bào
ẩm bào
(uống, nhập bào
(uống, nhập bào
không đặc hiệu) và
không đặc hiệu) và
nhập bào qua thụ thể.
nhập bào qua thụ thể.
Một
Một
trường hợp đặc biệt của nhập bào qua thụ thể là
trường hợp đặc biệt của nhập bào qua thụ thể là
hiện tượng
hiện tượng
thực bào
thực bào
(ăn).
(ăn).
ĐẠI CƯƠNG
ĐẠI CƯƠNG
Tiêu thụ năng lượng tự do hay
Tiêu thụ năng lượng tự do hay
không?
không?
Vận chuyển độc lập hay kết hợp hai
Vận chuyển độc lập hay kết hợp hai
chất?
chất?
Vận chuyển từng phân tử (ion) hay
Vận chuyển từng phân tử (ion) hay
khối nhiều phân tử?
khối nhiều phân tử?
VẬN CHUYỂN PHÂN TỬ
VẬN CHUYỂN PHÂN TỬ
CHẤT TAN
CHẤT TAN
Khuếch tán đơn giản
Khuếch tán đơn giản
VẬN CHUYỂN PHÂN TỬ
VẬN CHUYỂN PHÂN TỬ
CHẤT TAN
CHẤT TAN
Khuếch tán đơn giản
Khuếch tán đơn giản
Phân tử nhỏ hoà tan có thể khuếch tán
Phân tử nhỏ hoà tan có thể khuếch tán
đơn giản qua màng lipid kép từ phía nồng
đơn giản qua màng lipid kép từ phía nồng
độ cao sang nồng độ thấp
độ cao sang nồng độ thấp
Tốc độ khuếch tán phụ thuộc vào độ hoà
Tốc độ khuếch tán phụ thuộc vào độ hoà
tan của phân tử trong màng lipid kép và
tan của phân tử trong màng lipid kép và
vào gradient nồng độ giữa hai bên màng
vào gradient nồng độ giữa hai bên màng
VẬN CHUYỂN PHÂN TỬ
VẬN CHUYỂN PHÂN TỬ
CHẤT TAN
CHẤT TAN
Khuếch tán đơn giản
Khuếch tán đơn giản
VẬN CHUYỂN PHÂN TỬ
VẬN CHUYỂN PHÂN TỬ
CHẤT TAN
CHẤT TAN
Protein trung gian
Protein trung gian
vận chuyển qua
vận chuyển qua
màng
màng
: protein tải và
: protein tải và
protein kênh.
protein kênh.
Protein tải:
Protein tải:
thay đổi
thay đổi
cấu hình không gian
cấu hình không gian
sao cho tâm gắn này
sao cho tâm gắn này
được “mở” về phía
được “mở” về phía
bên kia của màng.
bên kia của màng.
VẬN CHUYỂN PHÂN TỬ
VẬN CHUYỂN PHÂN TỬ
CHẤT TAN
CHẤT TAN
Protein kênh
Protein kênh
(channel): tạo thành hầm xuyên qua
(channel): tạo thành hầm xuyên qua
màng
màng
phân tử phân cực hay ion có thể đi qua
phân tử phân cực hay ion có thể đi qua
mà không cần phải tiếp xúc với lipid.
mà không cần phải tiếp xúc với lipid.
