TAP SAN KHOA HOC OAI HOC MĨ - BÁN CƠNG

HOI

NGHI

SW
GS.TRAN VÀN GIÀU”

rong dõi hoat dơng, tơi dã
nhieu ky niern khó qn doi vói
bá con Viêt kieu Ơ Thái Lan.
Dó lá nhíing nám 1946, 1947
vã 1948, tơi vi a cơng tá c ó
Campuchia (Ơ mát tràn Bien Ho
— Dangrek) hop tác chien dau vói
luc hong Khmer Issrak (quân
giai phóng Campuchia) via hoat
dơng ó Thái Lan. Thõi gian tơi ó
Bangkok nhieu han.
Dáy lá nhíing nàm tháng nhàn
dân ta kháng chien chơng thuc
dàn Pháp trong dieu kiên
nhiêu khó khàn làm. Cách
mang mói thánh cơng, thê giói
chira biet nhieu ve Viêt Nam,
má phía Bac thi Cách mang
Trung Quoc chira giai phóng
duoc ca luc dia. Cho nên con
dũng de di ra nc ngồi, liên
fac vói bên ngỗi vá giói thiêu

cho ban be các nc biet Inc ay
chi có con dũng phía Tày. Do
dó Bangkok lá vi trí quan trong
de ta lám viêc náy.

Trm g khi dang h oat dong Ơ

Bangkok tơi dã duoc lênh tham
gia phái dốn gơm có ba ngũi
(tơi, bác sí Trán Vàn,Ln vá ông
Chàu Lirnng) sang An Dô de
cuôc
ên A (C onference
panassatique) hop Ơ thu dơ New

Delhi. Nhiêm vu cu the cua
dốn chüng tói lá; thóng báo,
giai thích cho ban bê An Dơ vá
các nc khác biet ve cc cách
mang vá kháng chien ching Pháp
ƠViêt Nam, tim cách dát moi
liên hê có tính chat

dốn the vói nhân dán các nc
Chàu Á, de tao phong tráo ung hõ
lan nhau vã ttm hieu tinh hlnh
chính tri cua An Dơ. Dốn ching
tơi dã lám tot nhiem vu diroc giao
vá dã duoc hai Ngái Mahatma

Gandhi vá J. Nehru truc tiep gáp

thám hơi.

Trên dũng ve, ghé Calcutta,
chilng tói cüng hoat dóng thóng
tin y nha ơ New Delhi. Riêng tơi
ghé Rangoon, tiep xuc vói chu tich
U Aung San, mơt buoi tiep xiíc có
ket q tích cuc. Ngái U Aung San
dã gÜ biíc the cho Chu tich Ho
Chí Minh do tôi chuyen ve. Sau
khi tôi ve, bác si Tran Vãn Luãn
sang Rangoon. Den ngáy 04 tháng
01 nàm 1948 dong chí Pham Ngoc
Thach vói tu cách dàc phái viên
cua Chính phu ta sang dir lê tuyên
bá dôc láp cua Myanmar.
Ket qua tích cuc nhat cua Hoi
nghi Liên A ƠNew Delhi 1947 dvi
vói tõi khơng chi thu duoc Ơ Ân
Dơ mã cõn Ô ca Thái Lan, m,pt
phan do se gáp gõ Ô thu dô An
Alô, phan khfic do nhu ciii chi ri
dau cua vung minh, mơt so nhá
u nc ơ may nc Dơng Nam
A hop tai Bangkok (Thái Lan) de
thánh làp “Liên minh Dông Nam
Á” - mod to chúc công khai có muc
dích vá cheung trlnh hánh dơng

rõ ráng, duoc Luang Pradit (luc
Pridi Phamonyong) liic ay lá vI


Nhiep Chánh Thái Lan ung hô.

Các thánh viên ban dau cua to

chúc này có dai diên cua Thái Lan,
Vi ê t Nam, Là o, C amp uchi a,

Myanmar, Malaysia. Tôn chi cua
Liơn minh Dơng Nam Á
(South East Asia Lea$ue) lã:
dỗn ket úng hơ nhau dê giãnh
dơc lâp,
do. Trong to chiíc
Liên minh cõn thieu dai diên
cua
Indonesia
vá
eua
Philippines. Nhimg hoi dó tơi dã
có dip gáp mơt ngũi Indonesia
gác Hoa trên dnõng ve nc
qua Bangkok. Theo lõi giói
thiêu cua ơng tơi dã sang
Malaysia gáp mot ngi Viêt
Nam dang hoat dơng trong
Dang Cơng san Mã Lai. Sau dó

ơng Duong Qng Dơng có sang
gàp vã nhân dtroc mơt ghe chƠ
vú khí vá cf may ngifõi sang
Thái Lan tham gia vão deu vi
hai ngoai ve Viet Nam chiê’n
dã’u dánh Pháp. Gan dáy, trên
mơt bái báo có viet: "Hinh nhu

ít có dơi qn náo có nhieu
quoc tich nhu dơi qn náy,
ngỗi các chií lá Viêt kieu Ơ Thái
Lan, Láo, Campuchia cõn có bon
chu o Mã Lai”. Dó lá tieu dốn
Hái ngoai Céu Long II dã ve den
Thói Blnh, Cá Mau váo dau
tháng 12 nám 1947.

Trong khoang thói gian th 1946

den 1948, Chính phu Thái Lan
do Phamonyong Pridi diíng dau
lã mơt Chính phu dán chu, tien
bơ, có cam tinh vá tích cuc gitíp
dõ Viêt Nam. Tơi dã có nhieu dip
gãp Thu tng Pridi vã mot so
quan chiíc nha Bơ trũng Nơi vu
Thong In, Nghi si Nai Tiêng,
Phó Chú
í ' l Chu tich Hoi dong Khoa hoc XJa hoi
TP.Hơ Clií Minh.



TTAP SAN KHOA HOC BAI HOC MÓ - BÁN CÕNG

tich táng “Thái te do” Sarican
.v.v... deu gáp nhieu thuán lni vá
nhan duoc se giup dđ q báu.
Nhieu sí quan qn dói, cóng an
cúa Thái Lan cúng úng hó cuoc
kháng chien chính nghia cua nhán
dán ba nc Dđng Duong. Ho Proc
tiep hốc gián tiep giup dõ viêc
mua vú khí, hóa chàt, máy móc,
vat liêu can thiet dong thõi giup
dõ van chuyen nhu cap giay phép
di dũng, giây phép chun chó,
có khi cõn cho si quan hốc binh
si hơ tơng xe chƠ den tan ben de
ta chuyen xu ng táu dna ve nuóc.
Hai ong Thong In vá Nai Tiêng
cõn dong y cho king nhà cua minh
lám kho chua vii khí tam de chõ
táu chƠ di. Sau dao chính tmg
Phibun Songkran lên cam quyen
thi tinh hlnh thay dai.
Nhúng nàm fháng náy tôi vá
tát cà nhüng càn bơ, nhiing dốn
ngoai giao, cm quan dai diên cua
ncta ƠBangkok, hốc qua Thái
Lan de di den các nc khác dã

dtioc bã con \*iêt kieu Ơ Thái Lan
het lõng giup dõ ve moi mát.

táng cirõng cho các chiên trũng.
Chính trong viec thuc hiêu các
nhiêm vu náy, tơi dã thay rõ lõng
yeu nc, tinh than cách mang vá
dúc tính hy sinh cao ca cua bá con
Viêt hieu ô Thái Lan.
Chính phu cua Pridi dã cho
phép Viêt kieu ó Thái Lan to chüc
các chien khu Ơ vúng r g„núi Ơ
Dơng Bac và Dóng Nam. B Thá
Bõ, tính Noong Khai don trũng
Thái ra lênh mƠ kho sung trang
bi cho thanh niên nam né Viêt
kieu de cúng dánh Phãp xãm
pham sang dat Thái Lan.
Thanh niên Viêt kieu dã hàng
hái tham gia tap luyên quán su ó
các chiê”n khu vá ó ngay tai
Bangkok. Lan hut các dnn vi hai
ngoai gom dông dao thanh niên
Viôt kieu tham gia, sau khi huan
luyên trang bi vü khí khá tot dã
ve nc chien dau ó các chien
trũng.
Nay, sau hum 50 nám, trí nhó
eua tơi dã bi mõn mói nhieu q.
Nhimg tơi ván cõn nhó các don vi

dó lá:

THÁNG 1-2004

“Tieu doàn Hái ngoai Cuu
Long 2” duoc thãnh lap ngãy 1605-1947 tai chien khu Prak Pông
thuoc tinh Prachin Buri (Thái
Lan). CuOi tháng 6 chuyen ve
chien khu Mai Rt Ơ tinh Trát.
Qn socó 280 ngũi do dong chí
Drtng Vàn Phu c (In c D nong
Quang Dơng) là m tieu dố n
trũng. Dau tháng 12-1947 tieu
dốn ve den Thói Blnh (Cà Mau).
Ngáy nay, nhãn dán vá chính
quyen tinh Cá Mau dá xày dung
tung dái ky niêm Tieu doán Hai
ngoai Céu Long II tai dia diem trú
quãn dau tiên, cách thánh pho Cá
Mau khoang 10km.
Trong viêc thãnh làp các dmi
vi ví1 trang á Hai ngoai to chuc
luyên tàp, mua sàm mang bi vü
khí vá tien dra lên dirõng ve
nc.v.v... bá con Viêt kieu Ơ Thái
Lan dã dóng góp siíc ngifõi, suc
cua,to lón.
O Bangkok có mơt só chua do
Viêt kieu xãy dung. Có chúa lãp
nên tu cuoi the kev 18. Các chha

Thi Oa thi, Náng lón, Báng Phơ


Tơi dã gân güi vá tun trun,
Bơ dói doc lap só 1” vói 105 là nm tam mu eua tơi và nhieu cán
giái thích dê bá con hiêu rõ vê chien sí mà tơi dõ chu trl le xuat bơ cua ta. Các vi su Bao Ân, Giác
cuõc cách mang ó trong nuóc. Hoi quàn (10-8—1946). Khi ve den Tãy Man, Bích Vàn lá nhúng n or rat
dó, bá con Viet kieu ó Camphuchia Ninh duke mang fên là “Bơ dơi HOI tírh ciJc Che chira nay cung là mi
vá ó ThÂÍ Lãli deu goi tơi là “Achar ngoai so 1)”.
lám kho cliiía vú khí de chõ ng y
Hống”. Tói dã biên soan cuon - “Bo dói Quang Trung” vói 71 dira xuong táu. Nhà se Bao Ân chien si
sách ‘Yiêt Nam” vói cách trlnh báy duoc trang bi tot, xuat nhieu khi cõn te minh di theo xe qnàn ngáy
de hieu, ngán gon de bá con doc 15-11-1946. Sau nhiêu cho vú khí xng táu dê bao vê, tràn chiên
biet vê licli súTo quoc. Quyen sách dàu ác liêt doc dJong, dàm bào an toán cho viêc ván tai. dan vi náy
dó tơi ghi but danh 1à Ngơ Hà (tiic dã ve den Tán Chàu
Trong so Viêt kieu õ Thái Lan
lá Hống).
tChãu Doc) váo tháng 01-1947.
hoi bay giõ có nhieu mos sinh ra
Nhiem vu quan trong tói dure - “Ühl dơi Trán Php”: gom 426 và lón lên trên dat Thái chua biet thanh
cap trên giao cho luc bay giõ lá to niên Viêt kieu Ó Thái Lan Viêt Nam, nói tieng Viêt Nam bàp tap
chuc inua vii khí g‘ói ve nc de trung Ơ chien khu Um de — be, nhimg tinh cam vói quê hu0ng Nong
dáp üng yeu cau cua cuoc khàng Hoi thuôc tinh Na Khon ó Viêt Nam sáu sac. Nha anh Nai Dông Bac
chien o Nam bo vi Trung rong Ô — Thái Lan. Ngáy 26/ Savat (goi tên Viơt lá anh Chín) 12/1946 tơi dã
xa nên dra duoc vii lJí II Thái trao cõ danh hiêu luôn bên canh chôing tôi. Bà Song cho dan vi trong
Lan ve lá nhanh nhat. B Thái Lan, le xuat quàn. Ngam quê Ô Cau Kho (Sái Gõn) Nhúng ngũi chi huy
san chien tranh the giói Ian thu dan vi náy cúng chong tham gia Hơi kín cua ve sau try thánh nhíing
hai, vii khí une gr Un Nhàt bó lai ttróng linh Nguyen An Ninh roi tránh nan cao cá’p nôi tieng: Nguyên
cüng nhieu, mua de. Công viêc cõn Chánh,
sang Thái Lan lá nem rat tot. Khi Lê Quoc Sin, Dlrong Co

l‹1aó khán laon là tó chúc các don Tam, Do tieu doán CF Long II xuong Mai Huy Ria. Khi ve nuóc don ›u
vi vii trang g0in Viet kieu ú Thái mang Rũt khơng cõn tien bac mua lirong tên lá “Chi dôi Hei ngoai 4”.
Lan, ú Campuchia vá Là0 ve
thuc bá dã giup cho 2000 baht lã