Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

Ngữ văn lớp 11: Phân tích thái độ của nhân vật Huấn Cao đối với viên quản ngục trong
truyện Chữ người tử tù của Nguyễn Tuân.
Dàn ý
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
– Vang bóng một thời là tập truyện của Nguyễn Tuân gồm 11 truyện ngắn viết về một thời đã xa
chỉ cịn vang bóng: thời nhà Nguyễn suy tàn, thực dân Pháp xâm lược nước ta.
– Chữ người tử tù là truyện ngắn tiêu biểu nhất của Nguyễn Tuân trong tập truyện Vang bóng một
thời. Nhân vật Huấn Cao được Nguyễn Tuân lấy nguyên mẫu từ con người hùng của thời đại:
Cao Bá Quát!
– Huấn Cao vừa là một nghệ sĩ tài hoa vừa là một trang anh hùng dũng liệt, mặc dù chí lớn khơng
thành nhưng bao giờ tư thế cũng hiên ngang, bất khuất. Phân tích thái độ của nhân vật Huấn Cao
đối với viên quản ngục ở hai thời điểm khác nhau, chúng ta sẽ hiểu hơn về hai nhân vật này.
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Thái độ của Huấn Cao đối với viên quản ngục khi mới chuyển đến nhà tù.
a) Giới thiệu về nhân vật Huấn Cao.
– Là người có tài cả văn lẫn võ: “Thế ra y văn võ đều có tài cả”; là người có tài viết chữ “nhanh
và rất đẹp”.
– Là người có tâm: một nghệ sĩ chân chính, có nhân cách, biết tự trọng, luôn đặt chữ tâm lên trên
chữ tài, lên trên bạc vàng: “Ta nhất sinh không vì tiền bạc hay quyền thế mà phải ép mình viết
câu đối bao giờ”.
b) Thái độ của Huấn Cao đối với viên quản ngục khi Huấn Cao mới đến nhà lao.
– Khi viên quản ngục “biệt đãi” ông Huấn Cao rượu thịt trong bữa ăn hàng ngày thì ơng lạnh lùng
“thản nhiên nhận rượu thịt”.
– Khi viên quản ngục hỏi ơng xem có muốn gì, ơng đã tỏ thái độ khinh miệt viên quản ngục:
“Ngươi hỏi ta muốn gì? Ta chỉ muốn có một điều là nhà ngươi đừng đặt chân vào đây nữa”.
c) Vì sao Huấn Cao lại có thái độ như vậy?
– Vì mới đến, ơng Huấn Cao chưa hiểu về viên quản ngục.
– ở nơi tù ngục, người ta sống tàn nhẫn và lừa lọc. Viên quản ngục đã làm ở đó rất lâu nên có lẽ
cũng sẽ là những kẻ lừa lọc, độc ác. Quán ngục là người đại diện cho quyền lực ở đây, tại sao lại

có cách đối xử khác như vậy?
– Chính thái độ kín kín hở hở, chính những lời dặn dị có vẻ bí mật của viên quản ngục đã làm
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

cho Huấn Cao nghi ngờ. Như vậy, khi mới đến nhà tù này, ông Huấn Cao đã có thái độ lạnh lùng,
coi khinh và nghi ngờ viên quản ngục. Đó là thái độ đúng, phù hợp với quy luật tình cảm của con
người.
2. Thái độ của Huấn Cao đối với viên quản ngục sau khi ông hiểu về bản chất của viên quản
ngục.
– Ông nhận thấy một tấm lịng cao đẹp, có đức của viên quan ngục giữa chốn tội ác.
– Ông nhận thấy viên quản ngục là người hiểu cái đẹp, yêu và biết trân trọng cái đẹp “Nào ta có
biết, đâu một người như thầy quản đây mà lại có những sở thích cao q như vậy. Thiếu chút nữa
ta đã phụ mất một tấm lịng trong thiên hạ”.
– Trước khi bị xử chém, ơng đồng ý cho viên quản ngục chữ của mình. Cảnh cho chữ là một cảnh
xưa nay chưa từng thấy. Ông cho chữ trong một căn phịng giam tăm tối, hơi hám, ô uế. Người
cho chữ “cổ đeo gông, chân vướng xiềng”, tay thì như rồng bay phượng múa trên tấm lụa bạch.
Huấn Cao đang dồn trí tuệ tài hoa lên cây bút. Sáng mai Huấn Cao đã phải lĩnh án chém. Thể xác
ơng mất đi nhưng tâm hồn, khí phách của ơng thì tồn tại vĩnh viễn.
– Ơng đã có những lời khuyên chân tình giành cho viên quản ngục: “Ta khuyên thầy quản nên
thay chốn ở đi, chỗ này không phải là nơi để treo một bức lụa trắng”; “Thầy quản nên về quê mà
ở đã, hãy thoát khỏi cái cảnh này đi đã rồi hãy nghĩ đến chuyện chơi chữ. Ở đây khó mà giữ được
thiên lương cho lành vững rồi đến cũng nhem nhuốc cả đời lương thiện đi”.
—> Từ chỗ chưa biết đến khi biết được vẻ đẹp trong tâm hồn và tính cách của viên quản ngục,
ơng Huấn Cao đã thay đổi cách nhìn về viên quản ngục. Điều quan trọng là ông đã nhận ra vẻ đẹp
của viên quản ngục giữa chốn lao tù. Sự thay đổi về cách nhìn của ơng Huấn Cao đối với viên
quản ngục là phù hợp với sự phát triển tính cách nhân vật.
III. KẾT THÚC VẤN ĐỀ

– Qua hai đoạn đối thoại, Nguyễn Tuân xây dựng nên một nhân vật Huấn Cao với cái nhìn đúng
đắn về viên quản ngục.
– Từ chỗ có cái nhìn đúng đắn, Huấn Cao đã nhận ra được vẻ đẹp của viên quản ngục. Từ đó, ơng
cảm hố viên quản ngục. Ơng giúp viên quản ngục tẩy rửa những vết nhem nhuốc trở về sống
thiên lương.
– Từ thái độ thay đổi trong cách nhìn của Huấn Cao, ta càng hiểu, càng kính trọng hơn một con
người vừa có tâm vừa có tài vừa có khí phách hiên ngang. Đồng thời, ta cũng hiểu hơn về viên
quản ngục: giữa chốn tội ác viên quản ngục vẫn giữ được thiên lương trong sáng.
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

Bài tham khảo 1
Chữ người tử tù là truyện ngắn in trong tập Vang bóng một thời, xuất bản năm 1940. Đây là
tác phẩm xuất sắc thể hiện rõ nhất quan niệm của Nguyễn Tuân về Cái Đẹp. Huấn Cao, nhân vật
chính của truyện là một con người siêu việt, một nhân cách trong sáng. Qua sự thay đổi thái độ
của Huấn Cao đối với viên quản ngục, người đọc hiểu rõ hơn tâm hồn phong phú, cao quý của
con người tài hoa ấy.
Ngay từ đầu tác phẩm, qua cuộc trao đổi giữa viên quản ngục và thầy thơ lại, Nguyễn Tuân
đã giới thiệu Huấn Cao như một nhân vật đặc biệt, ông là người văn võ kiêm tồn, có tài viết chữ
Hán nhanh và đẹp nổi tiếng khắp tỉnh Sơn. Huấn Cao bị vua quan coi là kẻ cực kì nguy hiểm,
dám cầm đầu “quân phiến loạn” chống lại triều đình.
Vừa có khí phách ngang tàng, vừa tài hoa thông tuệ, Huấn Cao quả là một tử tù đặc biệt. Có
lẽ do cảm phục tài năng và nghĩa khí của Huấn Cao qua lời đồn đại nên viên quản ngục đã dành
cho ông thái độ ưu ái khác thường. Ngày ngày, viên quản ngục sai thầy thơ lại mang rượu thịt
xuống buồng giam tử tù cho Huấn Cao. Trước sự biệt đãi đó, thái độ Huấn Cao có những biến đổi
khá phức tạp và chính sự thay đổi đó cho chúng ta hiểu rõ hơn về tâm hồn và tính cách của ơng.
Những ngày đầu trong ngục tối, thái độ Huấn Cao hoàn toàn dửng dưng và khinh bạc trước
sự săn sóc quá đầy đủ ấy: Suốt nửa tháng, ở trong buồng tối, ông Huấn Cao vẫn thấy một người

thơ lại gầy gò, đem rượu đến cho mình uống trước giờ ăn bữa cơm tù với một thái độ cực kì lễ
phép: Thầy quản chúng tơi có ít q mọn này biếu ngài dùng cho ấm bụng. Trong buồng đây lạnh
lắm… Ông Huấn Cao vẫn thản nhiên nhận rượu thịt, coi như đó là một việc vẫn làm trong cái
hứng sinh bình, lúc chưa bị giam cầm. Đến khi viên quản ngục đích thân xuống buồng giam, lễ
độ, cung kính tơn xưng Huấn Cao là người có nghĩa khí và xin ơng cho biết có cần gì thêm thì cứ
nói để lo cho chu tất thì Huấn Cao đáp lại một cách trịch thượng: Ngươi hỏi ta muốn gì? Ta chỉ
muốn có một điều. Là nhà ngươi đừng đặt chân vào đây. Đó là thái độ bất cần của một người anh
hùng khí phách ngang tàng, khơng khuất phục trước cường quyền: Ơng Huấn đã đợi một trận lơi
đình báo thù và những thủ đoạn tàn bạo của quan ngục bị sỉ nhục. Đến cảnh chết chém, ơng cịn
chẳng sợ nữa là những trị tiểu nhân thị oai này.
Nhưng không như ông Huấn Cao nghĩ, viên quản ngục khi nghe xong câu trả lời, y chỉ lễ
phép lui ra với một câu: “Xin lĩnh ý”. Và từ hôm ấy, cơm rượu lại vẫn đưa đến đều đều và có
phần hậu hơn trước nữa. Ơng Huấn càng ngạc nhiên nữa: năm bạn đồng chí của ơng cũng đều
được biệt đãi như thế cả.
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

Nhiều khi, ơng bận tâm nghĩ đến sự tươm tất của viên quản ngục và cho rằng hẳn là viên
quản ngục muốn dị đến những điều bí mật của ta, nhưng khơng phải, vì ơng đã khai hết bên ti
Niết cả rồi. Ngoài thái độ khinh bạc, lạnh lùng, ơng Huấn Cao cịn phải bận tâm nghĩ đến sự
tươm tất của quản ngục.
Giữa chốn ngục tù tăm tối, tấm lòng của viên quản ngục được Nguyễn Tuân ví như thanh âm
trong trẻo chen vào giữa một bản đàn mà nhạc luật đều hỗn loạn, xơ bồ. Có lẽ, sự dịu dàng và
lòng biết giá người, biết trọng người ngay của viên quản ngục đã làm Huấn Cao động lòng.
Sự hiểu lâm và thái độ khinh bạc của Huấn Cao đối với viên quản ngục mất hẳn trong một
tình huống đầy kịch tính: Một buổi chiều lạnh, viên quản ngục tái nhợt người đi sau khi tiếp đọc
công văn. Quan Hình bộ Thượng thư trong Kinh bắt giải ông Huấn Cao và các bạn đồng chí của
ông vào Kinh. Pháp trường lập ở trong ấy kia. Ngày mai, tinh mơ, sẽ có người đến giải tù đi. Viên

quản ngục vốn đã tin được thầy thơ lại, cho lính gọi lên, kể rõ tâm sự mình. Thầy thơ lại cảm
động nghe xong chuyện, nói: “Dạ bẩm, ngài cứ yên tâm, đã có tơi”. Rồi chạy ngay xuống phía
trại giam ông Huấn, đấm cửa buồng giam, hớt hơ hớt hải kể cho tử tù nghe rõ nỗi lòng viên quản
ngục, và ngập ngừng báo luôn cho ông Huấn biết việc về Kinh chịu án tử hình.
Sau khi nghe thầy thơ lại hớt hải bày tỏ ước nguyện tha thiết của quản ngục, Huấn Cao đã
thay đổi hẳn thái độ. Lúc này, Huấn Cao mới vỡ lẽ vì sao có những hành động đối xử lạ lùng của
thầy trò viên quản ngục và đồng thời nhận ra rằng viên quản ngục là hạng người biết quý Cái Đẹp.
Ông Huấn Cao lặng nghĩ một lát rồi mỉm cười: “Về bảo với chủ ngươi, tối nay, lúc nào lính canh
trại về nghỉ, thì đem lụa, mực, bút và một bó đuốc xuống đây rồi ta cho chữ. Chữ thì quý thực. Ta
nhất sinh khơng vì vàng ngọc hay quyền thế mà phải ép mình viết câu đối bao giờ. Đời ta cũng
mới viết có hai bộ tứ bình và một bức trung đường cho ba người bạn thân của ta thôi. Ta cảm cái
tấm lòng biệt nhỡn liên tài của các người. Nào ta có biết đâu một người như thầy Quản đây lại
có những sở thích cao q như vậy. Thiếu chút nữa, ta đi phụ mất một tấm lòng trong thiên hạ”.
Ơng cảm động thực sự trước viên quản ngục có tấm lòng biệt nhỡn liên tài, biết thưởng thức thú
chơi chữ đẹp và trân trọng người sáng tạo ra Cái Đẹp. Trong câu nói của Huấn Cao với thầy thơ
lại có chút ân hận và tự trách về sự hiểu lầm trước đó.
Ngay đêm hơm ấy, một cảnh tượng xưa nay chưa từng có đã diễn ra ở chốn ngục tù. Đó là
cảnh Huấn Cao cho chữ. Cái ẩm ướt, tăm tối của buồng giam tương phản với vẻ trang trọng,
thanh cao của những nét chữ đẹp tươi do Huấn Cao viết ra và sự thăng hoa từ tâm hồn của hai kẻ
tri âm. Cũng bởi yêu mến tính cách của viên quản ngục nên Huấn Cao đã dành cho ông ta lời
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

khuyên chân thành và thấm thía: Ở đây lẫn lộn. Ta khuyên thầy Quản nên thay chốn ở đi… Thầy
Quản nên tìm về nhà quê mà ở đã… Ở đây, khó giữ thiên lương cho lành vững và rồi cũng đến
nhem nhuốc mất cái đời lương thiện đi.
Lần này là lần thứ tư và cũng là lần cuối cùng trong đời Huấn Cao cho chữ. Ông tự biết giá
trị những chữ do mình viết ra là rất quý. Ba lần trước, ông cho chữ ba người bạn thân. Lần này,

ông cho chữ kẻ mà trước đây chỉ ít phút, ông căm ghét và khinh miệt. Vậy điều gì đã xảy ra trong
tâm hồn ơng, khiến ơng đi đến quyết định cho chữ quý? Lòng tự trọng của Huấn Cao đã gặp lòng
trân trọng của viên quản ngục. Khơng phải chỉ là sự hiểu biết mà cịn là sự thơng cảm, hơn nữa là
sự kính trọng đã nâng viên quản ngục lên vị trí của một bậc tri kỉ, một tấm lịng liên tài hiếm có
trong thiên hạ. Chính điều đó làm cho Huấn Cao cảm động sâu sắc.
Cảnh ông Huấn Cao cho chữ vừa lạ, vừa đẹp như một ảo ảnh, một ánh hào quang không phải
của thế giới này mà của cõi nào trong thần thoại – một cảnh tượng xưa nay chưa từng có: Trong
một khơng khí khói tỏa như đám cháy nhà, ánh sáng đỏ rực của một bó đuốc tẩm dầu rọi lên ba
cái đầu người đang chăm chú trên một tấm lụa bạch cịn ngun vẹn lần hồ. Khói bốc tỏa cay mắt,
họ dụi mắt lia lịa. Một người tù cổ đeo gông, chân vướng xiềng, đang đậm tô nét chữ trên tấm lụa
trắng tinh căng trên mảnh ván. Người tù viết xong một chữ, viên quản ngục lại vội khúm núm cất
những đồng tiền kẽm đánh dấu ô chữ đặt trên phiến lụa óng. Và cái thầy thơ lại gầy gị, thì run
run bưng chậu mực. Thay bút con, đề xong lạc khoản, ông Huấn Cao thở dài, buồn bã đỡ viên
quản ngục đứng dậy và đĩnh đạc bảo:
Ở đây lẫn lộn. Ta khuyên thầy Quản nên thay chốn ở đi. Chỗ này không phải là nơi để treo
một bức lụa trắng với những nét chữ vng vắn tươi tắn nó nói lên những cái hồi bão tung
hồnh của một đời con người… Tơi bảo thực đấy: Thầy Quản nên tìm về nhà quê mà ở đã, thầy
hãy thoát khỏi cái nghề này đi đã, rồi hãy nghĩ đến chuyện chơi chữ. Ở đây, khó giữ thiên lương
cho lành vững và rồi cũng đến nhem nhuốc mất cái đời lương thiện đi.
Lửa đóm cháy rừng rực, lửa rụng xuống nền đất ẩm phòng giam, tàn lửa tắt nghe xèo xèo.
Ba người nhìn bức châm, rồi lại nhìn nhau.
Ngục quan cảm động, vái người tù một vái, chắp tay nói một câu mà dòng nước mắt rỉ vào kẽ
miệng làm cho nghẹn ngào: “Kẻ mê muội này xin bái lĩnh”.
Lúc trước, ba người chưa hiểu nhau, nhưng trong thời khắc đặc biệt này, họ gặp nhau ở một
điểm chung là tấm lòng tha thiết yêu mến và trân trọng Cái Đẹp – Cái Đẹp chữ viết đi đôi với Cái
Đẹp tâm hồn.
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí


Sự thay đổi đột ngột trong thái độ của Huấn Cao đối với viên quản ngục là hồn tồn hợp lí,
phù hợp với con người và tính cách của ông. Tại sao trước sự biệt đãi của viên quản ngục, Huấn
Cao lại thản nhiên đến lạnh lùng? Có lẽ viên quản ngục là người hiểu ơng Huấn hơn cả nên
khơng lấy làm ốn thù thái độ của ông Huấn. Y cũng thừa hiểu những người chọc trời khuấy
nước đến trên đầu người ta cũng còn chẳng biết là có ai nữa, huống chỉ cái thứ mình chỉ là một kẻ
tiểu lại giữ tù. Bản chất ngang tàng, cứng cỏi của Huấn Cao uy vũ và tiền bạc khơng sao mua
chuộc, lung lạc nổi thì sá gì sự đãi ngộ ít ỏi chốn lao tù! Huấn Cao giữ mình bởi ơng chưa hiểu gì
về viên quản ngục, ơng cảnh giác đề phịng những âm mưu, mánh khóe thâm độc mà ông từng
biết. Hơn nữa, giữa Huấn Cao và viên quản ngục có một khoảng cách rất lớn. Đó là khoảng cách
giữa một kẻ tử tù và một kẻ đại diện cho cường quyền, bạo lực. Sâu xa hơn là khoảng cách giữa
người tài cao đức trọng và kẻ tài thiểu đức sơ trong bậc thang giá trị. Trong hoàn cảnh ấy, thái độ
cao ngạo, khinh bạc ban đầu của Huấn Cao là hợp lí. Thái độ ấy khơng làm cho viên quản ngục
nổi giận mà ngược lại, càng khâm phục và kính nể Huấn Cao hơn.
Nếu như Huấn Cao không thay đổi thái độ đối với viên quản ngục thì đến cuối truyện, chắc
hẳn vẻ đẹp của hình tượng Huấn Cao không trọn vẹn. Nhưng Nguyễn Tuân đã không làm như
vậy mà ông muốn Huấn Cao trở thành biểu tượng của Cái Đẹp toàn thiện toàn mĩ. Khi biết được
ước nguyện của viên quản ngục, Huấn Cao đã vơ cùng cảm kích. Sự chuyển biến trong thái độ
của Huấn Cao cho chúng ta thấy rõ hơn phẩm chất cao thượng của ơng. Ngồi tài năng và khí
phách hơn người, Huấn Cao còn là một nhân cách lớn, biết nhìn nhận và trân trọng vẻ đẹp tâm
hồn, dù vẻ đẹp ấy khuất lấp ở chốn khơng dành cho nó. Sự thay đổi đột ngột trong thái độ của
Huấn Cao là điều dễ hiểu, vì ơng đã nhận ra tấm lòng biệt nhỡn liên tài, sự dịu dàng và biết trọng
người ngay của viên quản ngục. Mặt khác, Huấn Cao vốn có thiên lương trong sáng, có cái tâm
tha thiết với con người, với cuộc đời cho nên sự gặp gỡ, đồng cảm giữa ông và viên quản ngục là
điều tất yếu.
Sự thay đổi thái độ của Huấn Cao đối với viên quản ngục có một ý nghĩa quan trọng trong
tác phẩm. Qua đó, chúng ta hiểu sâu hơn bản chất cao q của Huấn Cao. Ngồi tài năng, khí
phách, Huấn Cao cịn có một tâm hồn đẹp, một nhân cách cao q. Chiều hướng tích cực trong
cách nhìn nhận, đánh giá của Huấn Cao cho thấy viên quản ngục cũng là người đáng nể trọng.
Đúng như nhận xét của Nguyễn Tuân, viên quản ngục là thanh âm trong trẻo chen vào giữa một

bản đàn mà nhạc luật đều hỗn loạn, xơ bồ. Tấm lịng biệt nhỡn liên tài, ý thức bảo vệ, gìn giữ Cái
Đẹp như một báu vật ở đời của viên quản ngục quả là hiếm hoi trong xã hội phong kiến suy tàn
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

thời ấy.
Thái độ của Huấn Cao trước sau có khác: trước cao ngạo, lạnh nhạt, sau thân mật, ân cần
nhưng vẫn giữ phong thái đĩnh đạc, ung dung, độ lượng của một bậc chính nhân quân tử đối với
nét đẹp trong phẩm cách con người, dù là nhỏ nhất, dù ở hoàn cảnh trớ trêu nhất. Thiên truyện
chấm dứt bằng lời nói rưng rưng nghẹn ngào nhiều ý nghĩa của viên quản ngục.
Nguyễn Tuân đã thành công khi đặt hai nhân vật Huấn Cao và viên quản ngục cạnh nhau.
Hai nhân vật này bổ sung tính cách và soi sáng cho nhau để tôn vinh giá trị trường tồn của Cái
Đẹp trong tác phẩm.
Với tập truyện Vang bóng một thời, Nguyễn Tuân đã đạt được ước nguyện khi tìm về và trân
trọng ca ngợi những vẻ đẹp tinh thần truyền thống của dân tộc. Tác phẩm Chữ người tử tù của
ông đã để lại dấu ấn không thể phai mờ trong lịng người đọc, trong đó hình tượng Huấn Cao
tượng trưng cho vẻ đẹp lí tưởng mà con người tôn thờ và luôn khát khao vươn tới.
Viết Chữ người tử tù, Nguyễn Tuân có ngụ ý sâu xa gì nữa khơng? Điều chắc chắn là tác giả
muốn nói lên nỗi tiếc nuối khơn ngi của mình đối với một con người tài giỏi, nghĩa khí, một
nhân cách lớn lao ở cái thời đất nước suy vong. Đồng thời, ơng cũng kín đáo lồng vào đó nỗi đau
chung cho cả dân tộc đang trong vịng nơ lệ, tất cả những gì tốt đẹp, tài ba trong đời đều bị lũ
thực dân, đế quốc chà đạp, vùi dập một cách bạo tàn.
Bài tham khảo 2
Nguyễn Tuân là một trong những nhà văn tiêu biểu nhất của nền văn học Việt Nam từ trước
đến nay. Những tác phẩm của ông thường có nhiều thành cơng lớn về nghệ thuật. Bên cạnh bút
pháp lãng mạn, thủ pháp tương phản,... nghệ thuật xây dựng nhân vật cũng tạo một ấn tượng khó
phai mờ, góp phần vào sự thành cơng của truyện ngắn. Điều đó được thể hiện sinh động qua tâm
lí nhân vật chính của thiên truyện – nhân vật Huấn Cao, đặc biệt là diễn biến thái độ của ông đối

với nhân vật viên quản ngục.
Huấn Cao là nhân vật được xây dựng với tất cả niềm yêu mến, quý trọng của tác giả. Đó là
một người anh hùng đầu đội trời, chân đạp đất, tài hoa vơ song “có tài viết chữ”, văn võ song
tồn. Chỉ vì khơng chịu bị giam cầm trong xã hội nhiều bất công ngang trái mà cùng nhân dân
khởi nghĩa chống lại triều đình. Kết cục, ông đành lỡ dở một đời tài hoa anh dũng, bị giam vào
chốn ngục tù.
Bằng nghệ thuật xây dựng nhân vật của mình, tác giả đã xây dựng lên khơng gian hết sức
khác lạ, đó là ngục tù, chính tại chốn ngục từ này là nơi “lí tưởng” để diễn ra cuộc đối đầu giữa
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

hai luồng tư tưởng – hai thế lực thù địch: một bên là những quan lại quản ngục đại diện cho chính
quyền phong kiến thối nát, bảo thủ, tàn ác đương thời; một bên là những kẻ “nổi loạn”, những tên
“giặc cỏ” – những người anh hùng vì bất mãn cường quyền mà đứng lên khởi nghĩa. Hiểu rõ điều
đó hơn ai hết, ban đầu Huấn Cao đã tỏ rõ khí khái tiết nghĩa bằng thái độ coi thường miệt thị viên
quản ngục. Nhưng hỡi ôi, sự đời vẫn vốn trái ngang như thế. Thối nát, bảo thủ, tàn ác là từ dùng
cho ai kia, nó khơng hoàn toàn đúng với viên quản ngục tỉnh Sơn, nơi Huấn Cao bị giam.
Xây dựng nhân vật viên quản ngục, người đọc tưởng chừng sẽ được gặp nhân vật trái ngược
hoàn toàn với Huấn cao, ngược lạiViên quản ngục lại là một người có tấm lịng “biệt nhỡn liên
tài” rất mến phục, sùng bái tài viết chữ đẹp của Huấn Cao và thực sự là kẻ còn lại chút “thiên
lương”. Cùng với hình tượng nhân vật Huấn cao, viên quản ngục hiện lên thật đẹp, thật đáng
khâm phục cho con người có tấm lịng cao đẹp. Dẫu ở giữ chốn quan trường hiểm ác, giữ cái
sống và cái chết nhưng viên quan ngục vân thức tỉnh được lương tâm của mình.
Sau khi nhận ra điều ấy, Huấn Cao bằng tất cả sự cao đẹp của nhân cách một nhà nho chân
chính đã cúi mình xuống, nâng dậy và phủi bụi cho một linh hồn đang trên bờ vực của tội lỗi.
Huấn Cao dành những dịng chữ cuối đời mình tặng cho viên quản ngục, dành tiếng nói nhân tình
vọng lên từ sâu thẳm tâm hồn khuyên giải viên quản ngục nhắc ông quay về với thiên lương.
Diễn biến thái độ ấy của Huấn Cao là một quá trình biện chứng phức tạp. Lần đầu tiên “ra

mắt” những quản ngục tỉnh Sơn, Huấn Cao đã có một thái độ, việc làm đầy thách thức: “rỗ mạnh
gông”. Trong cái “rỗ mạnh” rất tự nhiên ấy ẩn chứa một thái độ khinh bạc: gơng cùm của các
người có là gì? ta rỗ gơng đuổi rệp, và các ngươi chẳng khác chi lũ rệp bám đen mặt đất kia. Vào
trong nhà giam rồi, thái độ của ơng vẫn khơng hề nhún nhường uốn mình hơn. Trong khi viên
quản ngục vì tấm chân tình tội nghiệp mà hết lịng ưu ái cho ơng và các bạn đồng chí thì ơng ln
ln ra mặt: “khinh bạc đến điều”. Khi viên quản ngục đến gặp ông trong nhà giam “khép nép”
hỏi: “Ngài muốn gì xin cho biết tơi sẽ cố gắng chu cấp” thì lạnh lùng trả lời: “Ngươi hỏi ta muốn
gì? Ta chỉ muốn có một điều là nhà ngươi đừng đặt chân vào đây”. Ông rất ung dung nơi bùn lấy
khắc nghiệt ấy, thái độ này tất đã nằm trong toan tính của Huấn Cao: ông càng tỏ ra ung dung bao
nhiêu càng tỏ lòng khinh bạc lũ “tiểu lại giữ tù” bấy nhiêu, chúng chằng hề làm ông lo sợ, chúng
đang bị mất hết uy quyền.
Có thể nói, thái độ trên đây của Huấn Cao đối với viên quản ngục là một tất yếu. Bởi ông
chưa được rõ nỗi trái ngang trong số phận người quản ngục. Trong suy nghĩ của ông lúc này, hắn
là đại diện cho cái chính quyền ơng thù ghét: hắn là kẻ thù của ông. Mà Huấn Cao, con người ông
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

đâu chỉ tài năng xuất chúng, ơng cịn tiêu biểu cho nhân cách và khí phách người anh hùng. Ơng
đã xả thân vì đại nghĩa, cái chết cịn coi nhẹ như lơng hồng thì sao lại sợ kẻ giữ từ hèn mọn? Ông
là con người đầy tự trọng “Ta nhất sinh khơng vì vàng ngọc hay quyền thế mà ép mình (...) bao
giờ”. Câu nói khẳng khái ấy khiến ta nghĩ đến ý thơ thanh cao của Cao Bá Quát “Nhất sinh đê thủ
bái hoa mai”, hay cái nhếch mép “Coi khinh nghìn lực sĩ” của Lỗ Tấn hay cái ý niệm sâu xa
“Người đàn ông chỉ có thể quỳ trong hai trường hợp: Để uống nước nguồn và để hái hoa”. Với
một nhân cách cao khiết như vậy, trong mắt Huấn Cao, ông chỉ coi viên quản ngục là kẻ tiểu nhân
lê bước theo cái chính quyền suy mạt ông căm ghét: tất thảy bọn chúng chỉ là kẻ đáng khinh,
đáng coi thường mà thôi!
Thái độ này của Huấn Cao càng khiến người đọc cảm phục ông hơn nữa. Không cúi đầu
trước ác quyền, tà lực; biết ghét cái ác đến tận cùng, điều đó chỉ có ở những con người có cái tâm

rực rỡ như ánh dương, sáng trong nhưnước ngọt đầu nguồn và thanh cao như bông mai đầu núi.
Nếu câu chuyện đi theo chiều hướng ấy thì cũng đã rất hay. Nhưng ngịi bút Nguyễn Tn khơng
muốn tn theo những thói thường của cuộc sống(ơng là một nhà văn đầy cá tính mà!). Viên quản
ngục của Nguyễn Tuân thực chất không giống những viên quản ngục thơng thường. Ơng lại là
một tâm hồn nhiều uẩn khúc kì lạ. Hiểu rõ con người ấy, Huấn Cao lại có một thái độ khác hẳn,
hồn tồn ngược lại lúc ban đầu.
Ơng đã thấy ân hận vì “biết đâu một người như thầy quản lại có tấm lịng biệt nhỡn liên tài”,
vì “thiếu chút nữa ta đã phụ một tấm lịng trong thiên hạ”. Do đó, dù là một người rất “khoảnh”
“trừ chỗ tri kỉ, ơng ít chịu cho chữ” thì nay, những dịng chữ cuối cùng của đời mình ơng dành
tặng người quản ngục. Chẳng những vậy, ơng cịn coi người ấy như chỗ tri âm đưa lời khuyên
giải. Đoạn văn miêu tả cảnh cho chữ, ban lời trong tác phẩm gây nhiều niềm rung cảm cho người
đọc, xứng đáng là một trong những áng văn đẹp nhất của văn học Việt Nam.
Đó quả thực là “Cảnh tượng xưa nay chưa từng thấy”. Nguyễn Tuân đã tập trung bút lực, tài
năng, và sự bay bổng vào cảnh này. Viết chữ, cho chữ, chiêm ngưỡng chữ thánh hiền... Cảnh
tượng ấy vốn chỉ dẫn ra nơi thư phòng trang nghiêm, trịnh trọng của những người học rộng tài
cao. Còn chốn ngục từ kia nơi “buồng tối chật hẹp, ẩm ướt, đầy mạng nhện, đất bừa bãi phân
chuột phân gián tưởng chỉ là nơi tận đáy cùng xã hội nhơ nhớp tanh hôi”.
Nhưng vào cái đêm khuya thanh vắng trước ngày Huấn Cao về kinh chịu tội, việc cho chữ
thiêng liêng đã diễn ta tại nơi mịt mù tăm tối kia. Ở đây, người cho chữ là con nợ rất mực tài hoa,
người nhận chữ là viên quản ngục – người mà xã hội vốn chỉ coi là kẻ đi bên lề cuộc đời sinh
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

động cao cả này. Tâm thế người cho chữ – người tù trong sáng bay bổng thanh cao cùng cái đạo
chữ thánh hiền mặc thể xác bị giam cầm “cổ đeo gông chân vướng xiềng”. Người quản ngục “run
run” khúm núm như đối nhận sự gia ơn của người tử tù.
Đêm sâu thăm thẳm, nhà lao âm u tĩnh mịch giữa đêm đen đặc quánh, sánh lại thứ âm khí tội
lỗi, oan khiên tù ngục, bất ngờ rực lên ánh sáng của bó đuốc tẩm dầu đỏ rực bừng lên, “mùi mực

tàu” thơm ngát. Ánh sáng của bó đuốc, mùi thơm của mực tàu hay chính là ánh sáng, hương thơm
của nhân cách khí phách, của cái thần con chữ thánh hiền, ánh sáng rực rỡ của bó đuốc soi tỏ “ba
cái đầu chụm lại” trên vng lụa trắng tinh “còn nguyên vẹn lần hồ”. Cảnh tượng thiêng liêng và
trang trọng q! Bóng tối khơng làm tắt đi ngọn đuốc, màn đêm không phủ được màu trắng tinh
của lụa, và sự hôi tanh của phân gián phân chuột không ngăn được mùi thực ngào ngạt tỏa lên
ướp hương, tẩm vị vào tâm hồn con người.
Cao, tiếng nói của cái đẹp..., tiếng nói khuyên con người về với các Thiện “ở đây lẫn lộn ta
khuyên thầy... về quê không ở đây nhem nhuốc” cả tâm hồn nhân phẩm. Và người quản ngục chỉ
có thể nghẹn ngào một tiếng “kẻ mê muội này xin bái lĩnh”. Vậy là cái Đẹp đã cảm hố cái xấu,
cái ác và nói như Đôtxtôiepki “Cái Đẹp đã cứu vớt nhân thế”. Không gian im lìm tĩnh mịch, nếu
có âm thanh vang lên thì đó là tiếng nói của Huấn Lời khun chân tình của Huấn Cao “ở đây
không phải chốn treo tấm lụa” cịn khẳng định một điều: Cái Đẹp khơng thể sống chung, sống
cùng, sống lần lộn với cái ác, cái xấu.
Sau câu nói của Huấn Cao, khơng gian tĩnh lặng. Tĩnh lặng để cho cái Thiện, cái Đẹp bồi hồi
ngân vang... Và khi ấy, Huấn Cao, người quản ngục, từ thế đối lập đã hịa vào nhau chỉ cịn niềm
tơn kính vô bờ trang trọng với cái Đẹp, cái Thiện của cuộc đời này.
Sự thay đổi trong thái độ của Huấn Cao đối với viên quản ngục thực ra khơng có điều gì bất
ngờ và phi li. Bởi thực tế Huấn Cao là người khí phách nhưng viên quản ngục khơng phải hoàn
toàn xấu xa. Huống hồ họ lại gặp nhau nơi lịng u mến, tơn sùng cái Đẹp. Vì vậy, ta có thể hiểu
con đường họ đi từ thế đối lập đến sự hòa hợp trong sự toả hương của con chữ thiên lương.
Không chỉ vậy, trong nhân cách Huấn Cao, ơng cịn là con người đầy tinh tế, độ lượng, biết trọng
người có thiên lương. Ơng vì cảm một tấm lòng mà cho chữ kẻ tội đồ của cái Thiện. Nơi tù ngục,
lúc cuối đời ông đâu ngờ lại gặp được một tâm hồn tri âm, tri kỉ!
Miêu tả thành công diễn biến thái độ của Huấn Cao đối với viên quản ngục, Nguyễn Tuân đã
tô đậm vẻ đẹp nhân cách cho nhân vật ơng u mến. Đó thực là hình mẫu lí tưởng cho một con
người tài hoa, khí phách, độ lượng – một biểu tượng hồn mĩ cho cái Đẹp, cái Thiện. Qua sự đổi
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí


thay trong tâm lí nhân vật, nhà văn cũng khẳng định một điều: cái Thiện có thể sinh ra từ cái ác
(thiên lương cho người quản ngục được ban tặng chốn ngục tù) nhưng không thể sống chung,
sống lẫn lộn cùng cái ác (Huấn Cao từng khinh thường viên quản ngục vì nghĩ nhầm đó là kẻ ác
rồi sau đó khun ơng rời chốn lao tù thì mới bảo tồn được “thiên lương”).
Huấn Cao là một hình tượng văn học hoàn mĩ đẹp đẽ nhất từ trước đến nay trong văn học
nước nhà. Nhưng hình tượng ấy khơng hề cứng nhắc hoặc lí tưởng hóa trong ngịi bút của nhà
văn. Ngược lại nó vơ cùng sinh động bởi có một diễn biến tâm tư lơgic, biện chứng. Điều đó càng
khẳng định thành cơng của Chữ người tử tù và thêm một lần ngợi ca tài năng có một không hai
của tác giả Nguyễn Tuân trong nền văn học Việt Nam vốn hiếm những hình tượng văn học như
thế.
Huấn Cao trong chữ người tử tù hiện lên thật đẹp, thật đáng khâm phục. Dù trong hồn cảnh
khó khăn khắc nghiệt, cái chết cận kề nhưng vị anh hùng này vẫn chấp nhận, vẫn anh dũng kiên
cường. Hình ảnh của nhân vật như là tấm gương cho thế hệ chúng ta suy nghĩ là làm theo.
Bài văn mẫu 3
Có thể khẳng định trong nền văn học Việt nam Nguyễn Tuân là một người có tên tuổi lớn:
“Nói đến Nguyễn Tuân mà chỉ cần gọi gọn ghẽ là nhà văn theo ý nghĩa thơng thường đầy vinh dự
của chữ đó e vẫn thấy thiêu thiếu thế nào. Nguyễn Tuân đó là một hiện tượng văn hóa phong cách.
Con người ơng, phong cách của ông cũng đẹp một cách độc đáo như câu văn ông. Một câu văn
một không hai trong nghệ thuật ngôn từ Tiếng Việt” (Phan Huy Chú). Thật vậy, Nguyễn Tn
khơng chỉ góp một phong cách mà ơng cịn góp được cho văn học Việt nam những tác phẩm hay.
Tiêu biểu trong sáng tác của ông là tác phẩm chữ người tử tù. Đặc biệt qua đó ta thấy được nhân
vật Huân Cao không chỉ anh hùng tài giỏi mà ơng cịn là người rất mực trân trọng thiên lương mà
cụ thể ở đây là tấm thiên lương của viên quản ngục.
Truyện kể về nhân vật anh hùng Huấn cao dám một mình đứng lên chống lại triều đình
phong kiến. Chính bởi lẽ ấy mà chúng ta thấy được những phẩm chất và tính cách của nhân vật.
Huấn Cao là một người không những anh hùng mà lại cịn rất có tài nữa mà cái tài ấy chính là tài
viết đẹp. Bên cạnh nhân vật Huấn Cao ấy thì ta cũng thấy được một nhân vật cũng đáng quý ấy
chính là nhân vật viên quản ngục. Hai người ấy trên lĩnh bình diện xã hội hồn tồn trái ngược
nhau. Thế nhưng họ lại đồng điệu với nhau trong nghệ thuật. Viên quản ngục ấy mến cái tài viết

chữ của Huấn Cao có sở nguyện cao quý rằng một ngày kia xin được chữ của Huấn Cao mà treo
trong nhà. Cái sở nguyện cao quý cũng như tôn trọng cái đẹp kia phần nào thể hiện được quan
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

niệm của nhà văn về cái đẹp. Có thể nói trong văn Nguyễn Tn cái đẹp ln thăng hoa ở mọi lúc
mọi nơi mọi hồn cảnh. Chính cái sở nguyện cao quý của viên quan ngục cũng như sự “ích kỉ”
khơng cho chữ của Huấn Cao đã nói lên điều đó. Khơng những thế truyện cịn mang đến cho
chúng ta về vẻ đẹp của cái thiện, cái thiên lương của con người. Tuy nhiên quá trình để cho Huấn
Cao thấy được tấm thiên lương của viên quan coi ngục cũng như quá trình để viên quản ngục đạt
được sở nguyện cao quý ấy lại là những diễn biến khá dài. Thế nhưng thái độ của Huấn Cao với
sự biệt đãi của viên quản ngục như thế nào?. Diễn biến thái độ đó ra sao?.
Trước hết là khi Huấn Cao mới bị bắt và được đưa đến nhà giam nơi quan coi ngục này chịu
trách nhiệm cai quản. thế nhưng khi ấy Huấn Cao còn tỏ ra rất lạnh lùng và khinh thường viên
quản ngục ấy. Đó là khi ông chưa biết được thiên lương của viên quan coi ngục, ông nghĩ rằng
viên quan coi ngục kia cũng cùng một ruộng với triều đình và đều là đáng khinh. Về phía quan
coi ngục ngay từ khi biết tin Huấn Cao được giải giam tại đây thì ơng vui mừng khi gặn được
người mà mình kính trọng nể phục. ông tiếp rượu thịt cho Huấn Cao và cho Huấn Cao vào một
nhà giam riêng. Huấn Cao không những không cảm kích mà cho rằng viên quan coi ngục đang có
âm mưu gì. Huấn Cao cũng nghĩ đến việc viên quan coi ngục hạ độc mình trong những rượu thịt
mang đến nhưng ơng khơng sợ vì khi ơng đã xác định vào đây thì cũng sẽ bị chết chỉ là sớm hay
muộn thơi. Thế cho nên cứ mang đến thì Huấn Cao lại ăn uống no say. Viên quan coi ngục như
ngỏ ý mình, ơng quan tâm hỏi han Huấn Cao thì Huấn Cao lại đáp lại bằng những câu nói và ánh
mắt khinh bỉ như đuổi viên quan coi ngục ra khỏi mình. Có thể nói trong chính Huấn Cao ông
không hề mảy may đến những quan tâm đặc biệt của viên quản ngục một chút nào. Trong cái nhà
ngục tối tăm ấy Huấn Cao khinh thường tất cả cái gì là của triều đình phong kiến lạc hậu. Và
chính thế mà viên quan coi ngục kia cũng khơng thể nào mà có thể lọt qua mắt hay làm động lòng
của người anh hùng ấy.

Qua đây ta thấy như vậy khi mới đến ngục thì Huấn Cao khơng có một chút chú ý nào đến
những người quanh đây mà cụ thể là viên quan coi ngục. Đó là một thái độ khinh bỉ của Huấn
Cao dành cho viên quan ngục. vậy thì khi hiểu ra thì thái độ của Huấn Cao với viên quan kia như
thế nào?.
Sau bao lâu Huấn Cao đã làm cho viên quản ngục thấy buồn may thay có thầy thơ lại nói cho
Huấn Cao hiểu chứ khơng thì

Huấn Cao sẽ đã phụ mất một tấm lịng trong thiên hạ. Chữ Huấn

Cao rất q vì thế ơng vốn khoảnh ngồi bạn thân ra thì ơng cho ai chữ bao giờ. Thế nhưng khi
nghe thầy thơ lại nói về tâm tư nguyện ước của viên quan coi ngục thì Huấn Cao bằng lịng cho
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

ngay. Nghe chuyện mà Huấn Cao khơng khỏi thốt lên “ Suýt chút nữa thì ta đã phụ mất một tấm
lịng trong thiên hạ”. Từ câu nói đó ta có thể thấy thái độ của Huấn Cao với viên quan coi ngục đã
khác đi. Huấn Cao không còn khinh bỉ nữa mà còn trân trọng những con người thiên lương như
thế.
Khi ông quyết định cho chữ, ba người trong phịng giam với sự đối lập của khơng gian và
cảnh tượng cho chữ vẻ đẹp như thăng hoa. Và cũng chính vì thế mà con người cũng gần nhau hơn.
Huấn Cao khơng cịn miệt thị khinh bỉ viên quan coi ngục nữa mà ông lại gần viên quan hơn.
Ơng dậm tơ nét chữ để tặng cho viên quan ngục như chính lời mà ơng muốn dành cho viên quan
coi ngục. Khơng những thế khi cho chữ xong thì Huấn Cao còn khuyên viên quan coi ngục nên
về quê nếu cứ ở đây thì mất cái thiên lương trong sáng ấy mất. Có thể thấy Huấn Cao đang coi
viên quan coi ngục như những người thân, người bạn của mình mà khun thật lịng.
Qua đây ta thấy qua những hoàn cảnh khác nhau Huấn Cao biểu thị thái độ của mình với
viên quan coi ngục rất rõ. Đó khơng chỉ là những thái độ mà nó cịn thể hiện những ý nghĩa nhất
định. Mà tiêu biểu trong những ý nghĩa đó là sự trân trọng thiên lương của người xưa.

Bài văn mẫu 4
Nguyễn Tuân là người tài hoa hơn người, văn chương của ông cũng từ cái tài hoa đó mà sản
sinh ra. Dựa vào một hình tượng có thật của Việt Nam- Cao Bá Quát, Nguyễn Tuân đã tạo dựng
được câu chuyện về người tử tù có tên là Huấn Cao – một nhân vật khí phách kiên cường, nhân
cách cao thượng và rất đỗi tài hoa. Thông qua vẻ đẹp của viên quản ngục, Nguyễn Tuân khẳng
định sự chiến thắng của cái đẹp, cái cao thượng đối với cái xấu xa thấp hèn.
Thái độ của Huấn Cao cũng chính là cái nhìn của tác giả về mọi thứ xung quanh cũng là cách
đánh giá của tác giả về những chân lí trong cuộc sống, về cái đẹp cái thiện .Huấn Cao trước hết là
người hết sức tự trọng, “khơng vì vàng ngọc hay quyền thế mà ép mình viết câu đối bao giờ”,
“tính ơng vốn khoảnh, trừ chỗ tri kỉ, ơng ít chịu cho chữ”. Ơng coi chữ là thứ vô cùng quý giá và
chữ ấy không phải ai muốn ông đều cho, theo ta nghĩ nếu cho chữ mà khơng đung người thì
chẳng khác gì tự mình làm mất đi giá trị của thứ mình quý trọng bấy lâu. Ông là một con người
sống hiên ngang bất khuất, “chọc trời khuấy nước”, có “hồi bão tung hồnh”, “đến cái cảnh chết
chém” ơng cũng chẳng sợ.Huấn Cao đặc biệt khinh bỉ những người đại diện cho quyền lực thống
trị. Dưới mắt ông, chúng chỉ là một lũ “tiểu nhân thị oai”.
Vì vậy, tuy dưới quyền cai quản của chúng, ơng vẫn cố tình tỏ ra khinh bạc. Xuất hiện trước
mặt viên quản ngục khi gõ gông nặng 7,8 tạ ,“đánh huỳnh một cái”, và “lãnh đạm”, “không thèm
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

chấp”. Sau khi quản ngục khép nép hỏi Huấn Cao: "Ngài có cần gì thêm nữa xin cho biết. Tôi sẽ
cố gắng chu cấp". Huấn Cao trả lời với một giọng điệu đầy khinh bỉ: “người hỏi ta muốn gì? Ta
chỉ muốn một điều. Là ngươi đừng đặt chân vào đây”. Ơng khơng muốn khơng gian xung quanh
ơng bị chính những cái thấp hèn , những con người chỉ biết cung phụng cho những tầng lớp trong
xã hội cũ có thể quấy rầy mình. Tâm hồn ơng rất thanh cao nhưng ông cũng là người khẳng khái
không sợ uy lực của cái xấu. Kiêu sa là thế, đến khi hiểu được tấm lòng của viên quản ngục ,
Huấn Cao chẳng những vui lòng nhận lời cho chữ, mà còn chân thành thốt lên: ta cảm cái lòng
biệt nhỡn liên tài của các người. Nào ta có biết đâu một người như thầy quản đây là lại có những

sở thích cao quý như vậy. Thiếu chút nữa ta phụ mất một tấm lịng trong thiên hạ.
Khơng những cho chữ, những lời khuyên răn chân thành của Huấn Cao giành cho viên quản
ngục quả là một người có tấm lịng nhân hậu độ lượng: “tơi bảo thực đấy, thầy quản nên tìm về
q mà ở đã, thầy hãy thốt khỏi cái nghề này đi đã, rồi hãy nghĩ đến chuyện chơi chữ. Ở đây,
khó giữ thiên lương cho lành vững và rồi cũng đến nhem nhuốc mất cái đời lương thiện đi”. Ta
nhận ra được một triết lí,một triết lí mà cho tới tận bây giờ nó vẫn giữ nguyên giá trị:’cái đẹp
không thể chung sống với cái xấu xa thấp hèn và con người chỉ có thể thưởng thức được cái đẹp,
nếu như giữ được bản chất trong sáng”. Ý tứ sâu xa của Huấn cao thật hay thật sâu sắc
Huấn Cao còn là con người hết sức tài hoa, đến nỗi viên quản ngục coi việc xin được chữ của
ơng là “có một vật báu trên đời”. Hình tượng Huấn Cao càng trở nên lộng lẫy bởi tư thế hiên
ngang đường hoàng đúng là tư thế của người anh hùng. Với bản chất kiên cường, cho dù đã sa cơ
thất thế Huấn Cao vẫn có tư thế ung dung, tự tại của một người “chọc trời khuấy nước” coi khinh
cái chết. Khi ở trong tù, ông vẫn thản nhiên ăn thịt uống rượu “coi đó là một việc vẫn làm trong
cái hứng bình sinh”.
Đoạn cho chữ ở cuối truyện có thể coi là đoạn hay nhất, kết tinh nghệ thuật của toàn tác
phẩm. Nguyễn Tuân đã sử dụng thủ pháp đối được sử dụng đầy hiệu quả thẩm mĩ: việc cho chữ
vốn là một việc thanh cao, một sáng tạo nghệ thuật với lụa trắng, với lụa thơm, với nét chữ tươi
tắn lại được tiến hành trong một vùng tối chật hẹp ẩm ướt, tường đầy mạng nhện, tổ rệp, đất bừa
bãi phân chuột, phân gián. Hơn thế đó là sự đối lập giữa hình ảnh kì vĩ của người tù “cổ đeo gông,
chân vướng xiềng” đang ung dung phóng chữ tơ chữ tài hoa trên tấm lụa bạch như một nghệ sĩ
hoàn toàn tự do, tự chủ với hình ảnh của thầy thơ lại “run run bưng chậu mực” và hình ảnh viên
quản ngục khúm núm cất những đồng tiền kẽm đánh dấu ô chữ, rồi chấp tay vái người tù, “nói
một câu mà dịng nước mắt rỉ vào kẽ răng làm cho nghẹn ngào: “Kẻ mê muội này xin bái lĩnh!”..
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

Đây là sự chiến thắng của cải đẹp, cái tài hoa và nhân cách đối với xấu xa nhơ bẩn. Ý nghĩa tư
tưởng của thiên truyện là ở đấy. Ở nhân vật này, chữ “tài” và chữ "tâm” kết hợp hài hịa với nhau.

Ơng cũng như nhiều nhân vật chính diện của Nguyễn Tn trong Vang bóng một thời, nhất thiết
phải là một con người tài hoa. Song, Huấn Cao cịn có vẻ đẹp của một con người đầy khí phách
và có trách nhiệm đối với thời cuộc.
Huấn Cao được ví như “thanh âm trong trẻo chen vào giữa một bản đàn mà nhạc luật đều
hỗn loạn xô bồ”, nổi bật lên giữa bao nhiêu thứ hỗn tạp chính là một âm trong trẻo khơng bao giờ
dứt. Bên trong con người cơng cụ ấy của chính quyền tàn bạo, là một tâm hồn nghệ sĩ.
Tác phẩm “Chữ người tử tù” với hình tượng của Huấn Cao và thái độc của ơng, diễn biến
tâm lí và tính cách của ông thay đổi thay từng chặng. Qua các nhân vật Huấn Cao và viên quan
ngục, ta thấy tác giả không hề đối lập tài với tâm, cái đẹp với thiên lương trong sạch của con
người. Tuy trong một hoàn cảnh vơ cùng ối oăm, nhưng khi cái đẹp, cái tài, cái tâm khơng bị
tách rời, thì nghệ thuật cảm hóa con người, dù phải sống trong bùn như viên quản ngục nhưng
thật sự u cái đẹp thì vẫn khơng mất khả năng hướng thiện.
Bài tham khảo 5
Truyện ngắn “Chữ người tử tù” được rút trong tập truyện “Vang bóng một thời” của Nguyễn
Tuân, là một tác phẩm thành công trong nghệ thuật xây dựng nhân vật. Điều đó được thể hiện rõ
nhất qua nhân vật Huấn Cao, đặc biệt là diễn biến tâm lí, thái độ của Huấn Cao đối với viên quản
ngục.
Tác giả Nguyễn Tuân đã khắc họa hình tượng nhân vật Huấn Cao là một người anh hùng đầu đội
trời chân đạp đất, văn võ song toàn và đặc biệt là có tài viết chữ đẹp, thiên lương trong sáng. Ơng
có lịng nhân ái bao la, khơng cam chịu sự áp bức bóc lột của gia cấp phong kiến tàn bạo nên đã
lãnh đạo nhân dân nổi dậy khởi nghĩa, tuy nhiên khởi nghĩa không thành công, nên ơng đã bị
triều đình bát giam, chịu án tử hình. Chính nơi ngục tù là nơi gặp gỡ giữa 2 nhân vật đại diện:
một bên là đại diện cho chính quyền phong kiến thối nát – viên quản ngục, một bên là kẻ nổi loạn
bất mãn với cường quyền, xã hội ấy – người tử tù Huấn Cao.
Trên bình diện xã hội họ chính là thù địch với nhau. Biết rõ sự đối lập đó nên Huấn Cao đã không
tiếc sự coi thường, khinh rẻ viên quản ngục, tưởng rằng viên quản ngục cũng chỉ là lũ xấu xa, bảo
thủ. Ngờ đâu con người ấy lại có tấm lịng “biệt nhỡn liên tài”, có sở thích cao q và có tâm
nguyện rất lớn đối với tài viết chữ của ông Huấn. Sau khi hiểu được điều đó ở viên quản ngục,
Huấn Cao đã thay đổi thái độ, trước ông khinh miệt bao nhiêu thì nay lại cảm kích bấy nhiếu, ông
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188



Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

khơng những quyết định cho chữ viên quản ngục mà còn dành cho những lời khuyên răn của một
nhà Nho chân chính đối với viên quản ngục.
Lần đầu tiên Huấn Cao đứng trước uy quyền của nhà lao, ơng vẫn tỏ ra đầy khí thế và hiên ngang,
giữ thái độ bình thản, coi thường bằng những hành động đầy thách thức: “Rỗ mạnh gông, cúi đầu
thúc mạnh đầu thang xuống đất đánh thuỳnh một cáo” phá đi sự trang nghiêm của chốn ngục tù.
Tuy ở trong nhà lao rồi nhưng ơng biết rõ thân phận của mình, không chịu khúm núm, nhún
nhường với những kẻ tàn bạo, xấu xa. Trong suốt thời gian được viên quản ngục “biệt đãi” vì
lịng mến chữ, nhưng ơng lại “khing miệt đến điều”, xúc phạm viên quản ngục mà chẳng đếm xỉa
tới sự trả thù, vẫn rất ung dung, bình thản. Thái độ ấy của Huấn Cao đối với viên quản ngục là tất
yếu, bởi Huấn Cao chưa nhận ra tấm lịng của viên quản ngục, Huấn Cao mang trong mình nhân
cách và khí phách của một người anh hùng, ơng coi viên quản ngục là kẻ tiểu nhân, tay sai cho
chính quyền phong kiến tàn lụi mà ơng căm ghét: tất cả bọn chúng đều đáng khinh và đáng coi
thường mà thôi. Về sau, Huấn Cao đã cảm thấy ân hận, cảm động mà nói “Ta cảm cái tấm lịng
biệt nhỡn liên tài của các ngươi”, “Thiếu chút nữa ta đã phụ một tấm lịng trong thiên hạ”. Chính
vì lí đó mà Huấn Cao vốn chỉ cho chữ những người mà ơng coi là tri kỉ thì nay ơng đã dành tặng
nét chữ cuối đời cho viên quản ngục, xem viên quản ngục trở thành tri kỉ của mình. Khuyên răn
viên quản ngục nên từ bỏ chốn lao tù này để bảo vệ được cái đời lương thiện. Cái đẹp có thể sinh
ra ở nơi bẩn thỉu, nơi của các ác nhưng khơng thể để nó sống chung với cái ác. Sự thay đổi thái
độ của Huấn Cao với viên quản ngục thực ra khơng bất ngờ hay phi lí, bởi thực tế Huấn Cao là
người khí phách hiên ngang nhưng viên quản ngục cũng khơng hồn tồn xấu xa, ông vẫn giữ
được một “thiên lương trong sáng”, họ tri âm với nhau bởi lịng u mến và tơn sùng cái đẹp.
Trong nhân cách Huấn Cao con là người tinh tế, độ lượng, biết trọng người có thiên lương, nơi
ngục từ, và trong những giây phút cuối đời, nào ngờ đâu ông lại được gặp một tâm hồn tri âm, tri
kỉ. Qua diễn biến tâm lí của Huấn Cao, Nguyễn Tuân đã khẳng định: cái đẹp, cái thiện có thể sinh
ra từ cái ác – xấu nhưng không thể sống chung với nó và cái đẹp có thể cảm hóa con người.
Nguyễn Tuân đã xây dựng nên một hình ảnh Huấn Cao vừa cao ngạo vừa bất khuất, chân tình và

tài hoa, vừa biết trọng những tấm lòng thiên lương con người. Điều đó đã khẳng định sự thành
cơng trong nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật và một lần nữa ca ngợi phong cách nghệ thuật tài
hoa, độc đáo của Nguyễn Tuân.
Bài văn mẫu 6
Chữ người tử tù là một tác phẩm xuất sắc nhất trong tập truyện ngắn Vang bóng một thời của
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

Nguyễn Tuân. Để hiểu truyện này, thiết tưởng phải nắm được đôi nét về nghệ thuật chơi chữ
truyền thống.
Từ xa xưa, ở Trưng Quốc, cũng như ở một số nước lân cận ít nhiều đã từng dùng chữ nho như
Nhật Bản, Việt Nam. Trong giới trí thức đều có tập quán chơi chữ. Người có tài viết chữ đẹp rất
được kính trọng. Chữ nho là một thứ văn tượng hình, viết bằng bút lơng mềm mại, viết chữ mà
tựa hồ như vẽ một bức tranh. Và cá tính người viết cũng thể hiện trong nét bút. Người ta thường
mua chữ hoặc xin chữ. Người cho chữ hoặc bán chữ viết lên bức tranh.. để chủ nhân làm vật
trang trí trong nhà. Chữ phải "vẽ" đẹp đã đành, mà ý nghĩa của chữ cũng phải sâu sắc, hợp tình,
hợp cảnh... Đây thực chất là một tác phẩm mỹ thuật của người nghệ sĩ, vừa có tài "vẽ" chữ, vừa
có khả năng thấu hiểu ý nghĩa rủa chữ. Bộ môn nghệ thuật này gọi là thư pháp.
Ở Việt Nam, thời phong kiến, Cao Bá Quát được coi là một trong những nghệ sĩ thư pháp đầy tài
hoa.
Nguyễn Tuân đã dựa vào nguyên mẫu Cao Bá Quát, một con người có bản lĩnh kiên cường, "lãnh
tụ một cuộc khởi nghĩa của nông dân" lại là một bậc tài hoa lỗi lạc chữ viết đẹp, giỏi thơ phú, để
xây dựng hình tượng Huấn Cao - một nhân vật khí phách kiên cường, nhân cách cao thượng và
rất đỗi tài hoa. Thông qua vẻ đẹp của viên quản ngục, Nguyễn Tuân khẳng định sự chiến thắng
của cái đẹp, cái cao thượng đối với cái xấu xa thấp hèn.
Huấn Cao trước hết là người hết sức tự trọng, "khơng vì vàng ngọc hay quyền thế mà ép mình
viết câu đối bao giờ", "tính ông vốn khoảnh, trừ chỗ tri kỉ, ông ít chịu cho chữ". Ấy là một con
người sống hiên ngang bất khuất, "chọc trời khuấy nước", có "hồi bão tung hồnh", "đến cái

cảnh chết chém" ơng cũng chẳng sợ. Ơng khinh bỉ sâu sắc những người đại diện cho quyền lực
thống trị. Dưới mắt ông, chúng chỉ là một lũ "tiểu nhân thị oai". Do đó tuy dưới quyền cai quản
của chúng, ơng vẫn cố tình tỏ ra khinh bạc. Ơng xuất hiện lần đầu tiên trước viên quản ngục bằng
hành động vỗ cái gông nặng 7,8 tạ xuống thềm đá tảng, "đánh huỳnh một cái", và "lãnh đạm",
"không thèm chấp". Khi nghe lời dọa dẫm của tên áp giải thế rồi, sau khi quản ngục khép nép hỏi
Huấn Cao: "ngài có cần gì thêm nữa xin cho biết. Tơi sẽ cố gắng chu cấp". Ông đã trả lời với thái
độ đầy khinh bỉ: "người hỏi ta muốn gì? Ta chỉ muốn mật điều. Là ngươi đừng đặt chân vào đây".
Theo ông chỉ có "thiên lương" (bản chất tốt đẹp của con người, và tình yêu cái đẹp, cái cao
thượng, với tấm lòng "biệt nhỡn, liên tài") mới là đáng quý. Kiêu sa là thế, nhưng đến khi hiểu
được tấm lòng của quản ngục, Huấn Cao chẳng những vui lòng nhận lời cho chữ, mà còn chân
thành thốt lên: ta cảm cái lòng biệt nhỡn liên tài của các người. Nào ta có biết đâu một người như
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

thầy quản đây là lại có những sở thích cao quý như vậy. Thiếu chút nữa ta phụ mất một tấm lòng
trong thiên hạ.
Và sau khi cho chữ xong, Huấn Cao còn vỗ về khuyên bảo quản ngục, như người cha khuyên bảo
con: "tôi bảo thực đấy, thầy quản nên tìm về quê mà ở đã, thầy hãy thoát khỏi cái nghề này đi đã,
rồi hãy nghĩ đến chuyện chơi chữ. Ở đây, khó giữ thiên lương cho lành vững và rồi cũng đến
nhem nhuốc mất cái đời lương thiện đi". Như vậy theo ông Huấn, cái đẹp không thể chung sống
với cái xấu xa thấp hèn và con người chỉ có thể thưởng thức được cái đẹp, nếu như giữ được bản
chất trong sáng.
Huấn Cao còn là con người hết sức tài hoa. Ơng có "tài viết chữ rất nhanh và rất đẹp", chữ ông
"đẹp lắm, vuông lắm", đến nỗi viên quản ngục coi việc xin được chữ của ơng là "có một vật báu
trên đời".
Hình tượng Huấn Cao càng trở nên lộng lẫy bởi tư thế hiên ngang đường hoàng đúng là tư thế
của người anh hùng. Với bản chất kiên cường, cho dù đã sa cơ thất thế (bị giam giữ chờ ngày ra
pháp trường), Huấn Cao vẫn có tư thế ung dung, tự tại của một người "chọc trời khuấy nước" coi

khinh cái chết. Trong tù, ông vẫn thản nhiên ăn thịt uống rượu "coi đó là một việc vẫn làm trong
cái hứng bình sinh". Như vậy, tuy bị giam cầm về thể xác, ơng Huấn vẫn hồn tồn tự do về mặt
tinh thần.
Đoạn cho chữ ở cuối truyện có thể coi là đoạn hay nhất, kết tinh nghệ thuật của toàn tác phẩm.
Qua đoạn này, hình ảnh ơng Huấn Cao càng trở nên uy nghi, lẫm liệt giữa một cảnh tượng "xưa
nay chưa từng có". Ở đây thủ pháp đối được sử dụng đầy hiệu quả thẩm mĩ: việc cho chữ vốn là
một việc thanh cao, một sáng tạo nghệ thuật với lụa trắng, với lụa thơm, với nét chữ tươi tắn lại
được tiến hành trong một vùng tối chật hẹp ẩm ướt, tường đầy mạng nhện, tổ rệp, đất bừa bãi
phân chuột, phân gián. Kì lạ hơn nữa là sự đối lập giữa hình ảnh kì vĩ của người tù "cổ đeo gông,
chân vướng xiềng" chỉ sáng mai sẽ bị giải vào kinh chịu án tử hình đang ung dung phóng chữ tô
chữ tài hoa trên tấm lụa bạch như một nghệ sĩ hồn tồn tự do, tự chủ với hình ảnh so le của thầy
thơ lại "run run bưng chậu mực" và hình ảnh viên quản ngục khúm núm cất những đồng tiền kẽm
đánh dấu ô chữ, rồi chấp tay vái người tù, "nói một câu mà dịng nước mắt rỉ vào kẽ răng làm cho
nghẹn ngào: "Kẻ mê muội này xin bái lĩnh!". Chính sự đối lập dường như phi lí này đã tạo ra
cảnh tượng mà tác giả gọi là "xưa chưa từng có", trong nhà tù nhưng cái lạ hơn lại là ở chỗ: té ra
giữa chốn tù ngục bạo tàn này không phải những kẻ đại diện cho quyền lực thống trị làm chủ.
Đây là sự chiến thắng của cải đẹp, cái tài hoa và nhân cách đối với xấu xa nhơ bẩn. Ý nghĩa tư
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

tưởng của thiên truyện là ở đấy. Huấn Cao là một nhân vật siêu phàm thường thấy trong văn học
lãng mạn. Ở nhân vật này, chữ "tài" và chữ "tâm" kết hợp hài hịa với nhau. Ơng cũng như nhiều
nhân vật chính diện của Nguyễn Tuân trong Vang bóng một thời, nhất thiết phải là một con người
tài hoa. Song, Huấn Cao cịn có vẻ đẹp của một con người đầy khí phách và có trách nhiệm đối
với thời cuộc (không phải như nhiều nhân vật khác trong Vang bóng một thời, đành chỉ biết tiêu
hao ngày tháng bên chén trà ly rượu đế giải sầu..).
Con người như thế quả là một "thanh âm trong trẻo chen vào giữa một bản đàn mà nhạc luật đều
hỗn loạn xô bồ", là "cái thuần khiết giữa một đống cặn. Lúc đầu, hai người nghi kị lẫn nhau,

nhưng cái đẹp và tình yêu cái đẹp đã làm cho họ hiểu nhau. Bên trong con người cơng cụ ấy của
chính quyền tàn bạo, là một tâm hồn nghệ sĩ. Con người khúm núm trước cái đẹp này, thực ra
cũng không thiếu sự dũng cảm ngang tàng. Bằng việc xin chữ người tử tù, ơng ta chứng tỏ có thể
chết vì nghệ thuật (nếu việc bị bại lộ).
Nhiều người có định kiến Nguyễn Tuân trước cách mạng là một cây bút duy mĩ nghệ thuật vì
nghệ thuật. Chữ người tử tù có thể coi là một bằng chứng để bác bỏ định kiến ấy. Qua các nhân
vật Huấn Cao và viên quan ngục, ta thấy tác giả không hề đối lập tài với tâm, cái đẹp với thiên
lương trong sạch của con người. Huấn Cao tin rằng "một kẻ biết kính mến khí phách, một kẻ biết
tiếc, biết trọng người có tài hẳn khơng phải là kẻ xấu hay vơ tình". Và một khi cái đẹp, cái tài, cái
tâm không bị tách rời, thì nghệ thuật cảm hóa con người, dù phải sống trong bùn như viên quản
ngục nhưng thật sự yêu cái đẹp thì vẫn khơng mất khả năng hướng thiện.
Bài tham khảo 7
Một tác phẩm văn học có giá trị thực sự khi nó đã khép lại mà dư âm vẫn cịn vang vọng trong
lịng người đọc. Dư âm đó có thể là một chi tiết nghệ thuật, một lời thoại, hoặc một hình tượng
nhân vật. Nếu như Chí Phèo của Nam Cao để lại dư âm về hình tượng nhân vậy điển hình Chí
Phèo thì Chữ người tử tù của Nguyễn Tuân đã thực sự gây ấn tượng sâu sắc với hình tượng nhân
vật Huấn Cao - một con người văn võ song toàn, tài hoa lãng mạn nhưng một đời dang dở bị
giam vào chốn ngục tù chờ án chém. Điều này được thể hiện rõ ràng diễn biến thái độ của ông
đối với viên quản ngục.
"Chữ người tử tù" được rút ra từ tập truyện "Vang bóng một thời" - một trong những tác phẩm
viết về một thời cịn vang bóng, khi chế độ thực dân Pháp đã đặt xong ách đô hộ lên nước ta, chế
độ phong kiến suy tàn, nho sĩ cuối mùa trở thành những người lạc lõng. Thời buổi ấy, có những
người bng xuôi theo thời thế nhưng vẫn mâu thuẫn sâu sắc với xã hội đương thời. Họ dường
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

như cố ý lấy cái tài hoa, ngơng nghênh của mình đối lập với xã hội phàm tục, phơ diễn lối sống
đẹp thanh cao của mình như một cách để phản ứng lại trật tự xã hội đương thời. Trong số những

người tài hoa ấy, nổi bật lên hình tượng nhân vật Huấn Cao trong "Chữ người tử tù".
Nguyễn Tuân đặt Huấn Cao vào hoàn cảnh đầy éo le, bi kịch nhằm bộc lộ tính cách nhân vật.
Người tài hoa như Huấn Cao là một tử tù mắc tội mưu phản, bị giam vào ngục chờ ngày xử trảm.
Ở đây, ông đã gặp viên quản ngục, diễn biến tâm trạng Huấn Cao trong giai đoạn đó thực sự để
lại nhiều ấn tượng về nhân cách của người tử tù khí phách hơn người.
Huấn Cao là một nhà nho hào kiệt dám chọc trời quấy nước, chí lớn không thành mà vẫn hiên
ngang, chết chém cũng không sợ. Huấn Cao có một tinh thần gang thép bất khuất. Ngay cả khi
vào trong ngục, ông vẫn giữ được phong thái khiến người ta phải kính nể. Suốt nửa tháng trong
ngục, trước sự biệt đãi của viên quản ngục, Huấn Cao lấy làm lạ nhưng vẫn thản nhiên nhận rượu
thịt xem như việc vẫn làm trong cái hứng sinh bình lúc chưa bị giam cầm. Nói với ngục quan
bằng thái độ thách thức và tỏ ra khinh bạc đến điều mà khơng hề lo sợ bị trả thù. Ơng khơng tin
rằng giữa chốn bùn nhơ ấy có một bơng sen trắng ngát hương, một người có tấm lịng "biệt nhỡn
liên tài" như viên quản ngục. Huấn Cao lúc này chỉ coi viên quản ngục là kẻ tiểu nhân lê bước
theo chính quyền suy mạt, là tay sai của xã hội bấy giờ, là kẻ thù của ông. Thái độ này của Huấn
Cao đã khiến người đọc vô cung cảm phục. Huấn Cao không cúi đầu trước cường quyền, tà lực,
ghét cái ác thì ghét đến tận cùng, yêu ghét rõ ràng. Ngay cả trong hoàn cảnh giam cầm nơi ngục
tù của kẻ thù vẫn không cúi đầu, không nhân nhượng. Vẻ bất cần thách thức ấy không làm mất đi
vẻ đẹp hình tượng của ơng mà càng tơn vinh khí phách của ơng.
Để rồi sau đó, biết được tấm chân tình của ngục quan, Huấn Cao đã coi viên quản ngục như một
tri kỷ. Ơng thấy ân hận vì thái độ và suy nghĩ trước đó của mình, vì cách ơng đối đáp lại tấm lịng
của viên quản ngục. Ơng ân hận vì "biết đâu một người như thầy quản lại có tấm lịng biệt nhỡn
liên tài", vì "thiếu chút nữa ta đã phụ một tấm lòng trong thiên hạ". Huấn Cao quyết định trao cho
viên quản ngục những chữ mà bình sinh chỉ "cũng mới viết hai bộ tứ bình và một bức trung
đường cho ba người bạn thân". Một người coi thường vàng ngọc, khơng vì quyền thế mà "ép
mình viết bao giờ", giờ đây lại sẵn sàng viết cho viên quản ngục, âu cũng bởi cảm động tấm lịng
của một người có thiên lương trong sáng.
Sự thay đổi trong thái độ của Huấn Cao đối với viên quản ngục tưởng chừng phi lý nhưng thực ra
vô cùng hợp lý với diễn biến tâm trạng và tính cách của Huấn Cao. Huấn Cao là người khí phách,
tài hoa hơn người nhưng ông biết trân trọng những người yêu cái đẹp, thiên lương trong sáng.
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188



Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

Ban đầu, do hiểu lầm sự thiết đãi của viên quản ngục nên ơng mới có thái độ như vậy. Sau khi
hiểu được sự thật, ông cảm động và thay đổi thái độ. Huấn Cao và quản ngục gặp nhau bởi lịng
u mến và tơn sùng cái đẹp. Con đường từ thế đối lập đến sự hòa hợp của họ là con đường trong
sự tỏa hương của con chữ thiên lương.
Cảnh cho chữ chính bởi vậy trở một cảnh tượng xưa nay chưa từng có. Nghệ thuật tương phản
đối lập được sử dụng khéo léo và có hiệu quả đã làm nổi bật hơn bao giờ hết vẻ đẹp trang trọng,
uy nghi, rực rỡ, hào quang, bất tử của Huấn Cao. Một người xưa nay rất "khoảnh" trong việc cho
chữ, nay lại chấp nhận cho chữ trong một khung cảnh buồng tối chật hẹp, ẩm ướt, tường đầy
mạng nhện, đất bừa bãi phân chuột, phân gián… Người cho chữ thì "cổ đeo gơng, chân vướng
xiềng". Chức vị xã hội không ngăn được người tử tù và viên quản ngục gặp gỡ. Ngục tù tối tăm
ẩm mốc không ngăn được Huấn Cao thể hiện bản lĩnh. Họ gặp nhau giữa khơng gian nhà tù
nhưng tâm hồn bỗng hóa tri kỷ trên khoảng trời tự do của tâm hồn và cái đẹp. Trong khơng nền
xấu xí, u tối cái đẹp lại càng tỏa sáng rực rỡ hơn.
Có thể nói, với bút pháp xây dựng nhân vật độc đáo, Nguyễn Tn tạo dựng thành cơng hình
tượng Huấn Cao vừa cao ngạo, bất khuất, vừa chân tình, tài hoa, biết yêu quý nghệ thuật, trân
trọng những tấm lòng trong thiên hạ, biết đề cao thiên lương con người. Qua diễn biến tâm lí của
Huấn Cao, Nguyễn Tuân đã khẳng định: cái đẹp, cái thiện có thể sinh ra từ cái ác – xấu nhưng
khơng thể sống chung với nó và cái đẹp có thể cảm hóa con người. Cái đẹp, cái thiện nhất định sẽ
chiến thắng.
Huấn Cao giống như “thanh âm trong trẻo chen vào giữa một bản đàn mà nhạc luật đều hỗn loạn
xô bồ”, nổi bật lên giữa bao hỗn tạp dưới ngòi bút của Nguyễn Tuân - bậc thầy của ngôn từ vô
song. Để khi tác phẩm khép lại, hình tượng Huấn Cao vẫn đọng lại mãi trong trái tim người đọc.
Bài tham khảo 8
Nguyễn Tuân là một nhà văn người tài hoa hơn người, dường như văn chương của ơng cũng từ
cái tài hoa đó mà sản sinh ra. Và chỉ cần dựa vào một hình tượng có thật của Việt Nam- Cao Bá
Quát , Nguyễn Tuân cũng đã có thể tạo dựng được câu chuyện về người tử tù có tên là Huấn Cao,

nhân vật Huấn Cao cũng đã được xây dựng lên là một nhân vật khí phách kiên cường, nhân cách
cao thượng và rất đỗi tài hoa. Bằng việc chỉ cần thông qua vẻ đẹp của viên quản ngục, Nguyễn
Tuân dường như cũng đã khẳng định sự chiến thắng của cái đẹp, cái cao thượng đối với cái xấu
xa thấp hèn.
Có thể nói rằng chính thái độ của Huấn Cao cũng chính là cái nhìn của tác giả về mọi thứ xung
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

quanh cũng là những cách đánh giá của tác giả về những chân lí trong cuộc sống hay cả về cái
đẹp cái thiện . Nhân vật Huấn Cao trước hết là người hết sức tự trọng, ông đã “khơng vì vàng
ngọc hay quyền thế mà ép mình viết câu đối bao giờ”, và cả “tính ơng vốn khoảnh, trừ chỗ tri kỉ,
ơng ít chịu cho chữ”. Ơng Huấn Cao dường như đã coi chữ là thứ vô cùng quý giá và chữ ấy
không phải ai muốn ông đều cho. Ông như được xây dựng lên là một con người sống hiên ngang
bất khuất, “chọc trời khuấy nước” và hơn thế ơng lại có “hồi bão tung hồnh”, “đến cái cảnh
chết chém” dường như ông cũng chẳng sợ.Huấn Cao đặc biệt khinh bỉ những người đại diện cho
quyền lực thống trị. Và chính dưới mắt ơng, chúng chỉ là một lũ “tiểu nhân thị oai”.
Có lẽ chính vì vậy mà tuy dưới quyền cai quản của chúng, ông vẫn cố tình tỏ ra khinh bạc. Khi
được xuất hiện trước mặt viên quản ngục khi gõ gông nặng lên tới 7,8 tạ ,“đánh huỳnh một cái”
và “lãnh đạm” cũng như sự “không thèm chấp”. Và sau khi quản ngục khép nép mạnh dạn hỏi
Huấn Cao rằng “ngài có cần gì thêm nữa xin cho biết. Tơi sẽ cố gắng chu cấp”. Lúc này ở nhân
vật Huấn Cao trả lời với một giọng điệu đầy khinh bỉ đó chính là “người hỏi ta muốn gì? Ta chỉ
muốn một điều. Là ngươi đừng đặt chân vào đây”. Lúc này dừng như khơng muốn khơng gian
xung quanh ơng bị chính những cái thấp hèn và dường như những con người chỉ biết cung phụng
cho những tầng lớp trong xã hội cũ có thể quấy rầy mình. Ta như đã thấy tâm hồn ông rất thanh
cao nhưng ông cũng là người khẳng khái khơng sợ uy lực của cái xấu. Chính sự kiêu sa là thế,
đến khi hiểu được tấm lòng của viên quản ngục , Huấn Cao dường như cũng chẳng những vui
lòng nhận lời cho chữ, mà còn chân thành thốt lên rằng “ ta cảm cái lòng biệt nhỡn liên tài của
các người. Nào ta có biết đâu một người như thầy quản đây là lại có những sở thích cao quý như

vậy. Thiếu chút nữa ta phụ mất một tấm lịng trong thiên hạ”.
Khơng những cho chữ, những lời khuyên răn chân thành của Huấn Cao giành cho viên quản ngục
quả là một người có tấm lịng nhân hậu độ lượng: “tơi bảo thực đấy, thầy quản nên tìm về quê mà
ở đã, thầy hãy thoát khỏi cái nghề này đi đã, rồi hãy nghĩ đến chuyện chơi chữ. Ở đây, khó giữ
thiên lương cho lành vững và rồi cũng đến nhem nhuốc mất cái đời lương thiện đi”. Ta nhận ra
được một triết lí,một triết lí mà cho tới tận bây giờ nó vẫn giữ nguyên giá trị:’cái đẹp không thể
chung sống với cái xấu xa thấp hèn và con người chỉ có thể thưởng thức được cái đẹp, nếu như
giữ được bản chất trong sáng”. Ý tứ sâu xa của Huấn cao thật hay thật sâu sắc
Nhân vật Huấn Cao được xem là con người hết sức tài hoa và dường như tài hoa đến nỗi viên
quản ngục coi việc xin được chữ của ơng là “có một vật báu trên đời”. Dường như hình tượng
Huấn Cao lại như càng trở nên lộng lẫy bởi tư thế hiên ngang đường hoàng đúng là tư thế của
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

người anh hùng. Dường như cũng với bản chất kiên cường, cho dù đã sa cơ thất thế Huấn Cao
vẫn có tư thế ung dung, tự tại của một người “chọc trời khuấy nước” và như đã coi khinh cái chết.
Nhất là khi ở trong tù, thì ông Huấn Cao vẫn thản nhiên ăn thịt uống rượu “coi đó là một việc vẫn
làm trong cái hứng bình sinh”.
Dường như đoạn cho chữ ở cuối truyện có thể xem là một đoạn hay nhất, kết tinh nghệ thuật của
toàn tác phẩm. Tác giả Nguyễn Tuân dường như cũng đã sử dụng thủ pháp đối được sử dụng đầy
hiệu quả thẩm mĩ. Và chính việc cho chữ vốn là một việc thanh cao, một sáng tạo nghệ thuật với
lụa trắng, với lụa thơm, và chính với nét chữ tươi tắn đẹp đẽ như vậy như lại được tiến hành trong
một vùng tối chật hẹp ẩm ướt, tường đầy mạng nhện cịn có cả tổ rệp, đất bừa bãi phân chuột,
phân gián. Hơn thế đó, ta như nhận thấy được đó chính là một sự đối lập giữa hình ảnh kì vĩ của
người tù “cổ đeo gơng, chân vướng xiềng” như lại đang ung dung phóng chữ tơ chữ tài hoa trên
tấm lụa bạch như một nghệ sĩ hoàn toàn tự do. Và cũng hoàn toàn được tự chủ với hình ảnh của
thầy thơ lại “run run bưng chậu mực” và chính cả hình ảnh viên quản ngục khúm núm như đã cất
những đồng tiền kẽm đánh dấu ô chữ, rồi chấp tay vái người tù, như đã “nói một câu mà dòng

nước mắt rỉ vào kẽ răng làm cho nghẹn ngào nói rằng “Kẻ mê muội này xin bái lĩnh!”. Dường
như ở đây là sự chiến thắng của cải đẹp, cái tài hoa và nhân cách đối với xấu xa nhơ bẩn. Và cũng
với ý nghĩa tư tưởng của thiên truyện là ở đấy. Ở nhân vật này, chữ “tài” và chữ “tâm” kết hợp hài
hịa với nhau. Ơng cũng như nhiều nhân vật chính diện của Nguyễn Tuân trong tác phẩm đặc sắc
“Vang bóng một thời” dường như cũng đã nhất thiết phải là một con người tài hoa. Song, ta như
bắt gặp ở nhân vật Huấn Cao cịn có vẻ đẹp của một con người đầy khí phách và có trách nhiệm
đối với thời cuộc.
Huấn Cao là một nhân vật được ví như “thanh âm trong trẻo chen vào giữa một bản đàn mà nhạc
luật đều hỗn loạn xô bồ”, nhân vật Huấn Cao dường như cũng đã nổi bật lên giữa bao nhiêu thứ
hỗn tạp chính là một âm trong trẻo không bao giờ dứt đoạn.
Tác phẩm đặc sắc“Chữ người tử tù” với hình tượng của Huấn Cao và thái độc của ơng, có thể nói
những diễn biến tâm lí và tính cách của ơng thay đổi thay từng chặng. Và thông qua các nhân vật
Huấn Cao và viên quan ngục, ta như lại thấy tác giả không hề đối lập tài với tâm, và cả cái đẹp
với thiên lương trong sạch của con người. Và tuy được đặt trong một hồn cảnh vơ cùng ối oăm,
nhưng khi cái đẹp, cái tài, cái tâm không bị tách rời, thì ta như thấy chất nghệ thuật cảm hóa con
người, dù phải sống trong bùn như viên quản ngục nhưng thật sự u cái đẹp thì vẫn khơng mất
khả năng hướng thiện của mình.
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

Mời bạn đọc cùng tham khảo thêm />
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188