CHƯƠNG 5:
BÀI 15: ÁNH SÁNG, TIA SÁNG
Bài 1: Nêu một số ví dụ cho thấy năng lượng ánh sáng được chuyển hóa thành:
a) điện năng;
b) nhiệt năng;
c) động năng.
Trả lời:
a) điện năng
Năng lượng ánh sáng được chuyển hóa thành điện năng trong Pin mặt tr ời.
b) nhiệt năng
+ Năng lượng ánh sáng được chuyển hóa thành nhiệt năng trong bếp năng lượng mặt tr ời.
+ Năng lượng ánh sáng được chuyển hóa thành nhiệt năng trong bình n ước nóng năng l ượng
mặt trời.
c) động năng
Năng lượng ánh sáng được chuyển hóa thành động năng trong xe chạy bằng năng l ượng m ặt
trời.
Bài 2: Hãy vẽ các tia sáng phát ra từ bóng đèn pin đ ể bi ểu di ễn bóng t ối c ủa qu ả bóng trên
màn chắn trong hình bên.

Trả lời:
Thực hiện vẽ các tia sáng như sau:
Từ nguồn sáng S (bóng đèn pin), lần lượt vẽ các tia sáng tới:
- Tia SA, đi qua mép A của quả bóng, cắt màn chắn tại điểm M.
- Tia SB, đi qua mép B của quả bóng, cắt màn chắn tại điểm N.
Vùng phía sau quả bóng không nhận được ánh sáng là vùng tối.
1


Bài 3: Hiện tượng nào sau đây không liên quan đến năng lượng ánh sáng?
A. Ánh sáng mặt trời phản chiếu trên mặt nước.
B. Ánh sáng mặt trời làm cháy bỏng da.

C. Bếp mặt trời nóng lên nhờ ánh sáng mặt trời.
D. Ánh sáng mặt trời dùng để tạo điện năng.
Lời giải:
Đáp án đúng là: A
Các hiện tượng liên quan tới năng lượng ánh sáng là:
- Ánh sáng mặt trời làm cháy bỏng da.
- Bếp mặt trời nóng lên nhờ ánh sáng mặt trời.
- Ánh sáng mặt trời dùng để tạo điện năng.
Bài 4: Phát biểu nào sau đây là sai?
A. Mặt Trời là nguồn năng lượng ánh sáng và nguồn năng lượng nhiệt chính trên Trái Đất.
B. Năng lượng ánh sáng cần cho sự phát triển của thực vật.
C. Ánh sáng khơng có năng lượng vì khơng có tác dụng lực.
D. Năng lượng ánh sáng có thể chuyển thành nhiệt.
Lời giải:
Đáp án đúng là: C
C sai vì ánh sáng chiếu có năng lượng nhiệt.
Bài 5: Phát biểu nào sau đây là đúng?
A. Các tia sáng là đường cong.

2


B. Đường truyền của ánh sáng được biểu diễn bằng một đường thẳng có mũi tên ch ỉ h ướng
truyền của ánh sáng gọi là tia sáng.
C. Các tia sáng luôn song song nhau.
D. Các tia sáng cho ta biết ánh sáng truyền nhanh hay chậm.
Lời giải:
Đáp án đúng là: B
A sai vì các tia sáng là đường thẳng.
C sai vì các tia sáng Mặt Trời chiếu là phân kì.

D sai vì tốc độ truyền sáng trong cùng một mơi trường là như nhau.
Bài 6: Hãy vẽ đường đi của tia sáng và cho biết mắt thấy các v ật nào trong h ộp ở hình d ưới
đây?

Lời giải:
Mắt sẽ thấy các vật 2 và 4.

Bài 7: Vì sao ở các phòng giải phẫu, người ta thường dùng các nguồn sáng rộng

3


Lời giải:
Ở các phòng giải phẫu, người ta thường dùng các nguồn sáng rộng vì dùng các ngu ồn sáng
rộng sẽ khơng tạo ra bóng tối.
Bài 8: Cho hai nguồn sáng A và B. Hãy vẽ các vùng tối xuất hiện trên màn.

Lời giải:

Bài 9: Đặt một ngọn nến trước một màn chắn sáng. Đặt mắt trong vùng nửa t ối, ta quan sát
ngọn nến thấy có gì khác so với khi khơng có màn chắn? Giải thích.
Lời giải:
Đặt mắt trong vùng nửa tối, ta quan sát ngọn nến sáng yếu h ơn so v ới khi khơng có màn
chắn. Vì khi khơng có màn chắn, chỉ có một phần ánh sáng của ng ọn n ến truy ền đ ược đ ến
mắt.

4


Bài 10: Làm thế nào để đóng được ba cái cọc cho thẳng hàng mà không cần dùng th ước

hoặc một vật nào khác để gióng hàng? Giải thích vì sao có th ể làm được nh ư v ậy.
Lời giải:
Để đóng được ba cái cọc thẳng hàng ta có thể làm theo hướng dẫn dưới đây:
- Đóng cọc thứ nhất và cọc thứ hai tại hai vị trí A và B thích h ợp.
- Bịt một mắt, đặt cọc thứ ba trước mắt cịn lại và hướng nhìn về phía có c ọc thứ nhất và
cọc thứ hai.
- Xê dịch cọc thứ ba sao cho mắt chỉ thấy c ọc th ứ ba mà không th ấy c ọc th ứ nh ất và c ọc th ứ
hai vì bị cọc thứ ba che khuất.
- Đóng cọc thứ ba tại vị trí đó.
Vậy ta đã đóng được ba cái cọc thẳng hàng.
Giải thích:
Trong khơng khí, ánh sáng truyền đi theo đường thẳng nên khi ba c ọc đ ược đóng th ẳng hàng
thì mắt và ba cọc đều nằm trên một đường thẳng. Khi đó ánh sáng truyền từ cọc thứ nhất và
cọc thứ hai đến mắt ta đã bị cọc thứ ba chặn lại, kết quả là mắt khơng nhìn th ấy c ọc th ứ
nhất và cọc thứ hai.
Bài 11: Một học sinh xác định độ cao của cột điện vào một ngày tr ời n ắng. H ọc sinh này l ần
lượt đo chiều dài bóng đổ của một cái cọc cắm thẳng đứng có độ cao là 1 m và bóng c ủa c ột
điện trên mặt đất. Kết quả đo chiều dài bóng của cọc và bóng cột đi ện l ần l ượt là 0,6 m và
4,5 m. Trình bày cách xác định độ cao của cột đi ện trong thí nghiệm nói trên c ủa h ọc sinh.
Biết rằng các tia sáng từ Mặt Trời chiếu tới mặt đất được coi là chùm sáng song song.
Lời giải:

- Dùng thước vẽ đoạn AB dài 1 cm biểu diễn cái cọc (ứng với độ cao 1 m của c ọc).
- Vẽ cái bóng AO của cọc AB trên mặt đất AO = 0,6 cm.
- Nối BO, đó là đường truyền ánh sáng từ Mặt Tr ời. Lấy CO dài 4,5 cm bi ểu di ễn cái bóng c ủa
cột đèn.
5


- Vẽ đoạn CĐ cắt đường BO kéo dài tại Đ, CĐ bi ểu diễn chiều cao của cột điện.

- Từ hình vẽ, ta tính được: CĐ = 7,5 cm.
Vậy chiều cao của cột điện thực tế là 7,5 m.

6