chủ đề lễ hội gầu tào của tộc NGƯỜI H’MÔNG

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (734.37 KB, 14 trang )

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI
KHOA VIỆT NAM HỌC

BÀI TIỂU LUẬN
HỌC PHẦN: CÁC TỘC NGƯỜI Ở VIỆT NAM
Học kỳ 1 năm học 2020-2021

Tên chủ đề: LỄ HỘI GẦU TÀO CỦA TỘC NGƯỜI H’MÔNG

HÀ NỘI-2021
TÊN HỌC PHẦN:
Số phách (để trống):……………

Các tộc người ở Việt Nam
Điểm bài thi sau thống

Số phách (để trống):…………………

nhất:

Bằng chữ: ..……………………..

Cán bộ chấm thi 1
(ký ghi rõ họ tên)

…………………………………….
.
Cán bộ chấm thi 2
(ký ghi rõ họ tên)

……………………………………
…

=====CẮT PHÁCH =========== CẮT PHÁCH=====

Bằng số:…………………………

Thông tin cá nhân sinh viên:
Họ tên sinh viên: Hà Thanh Hà
Ngày sinh: 21/08/2002
Mã sinh viên: 705616028
Lớp tín chỉ:
VNSS 246-K70QTDL.2_LT
SBD:
…………………………………….
Chủ đề số:
Lễ hợi Gầu Tào của người
H’Mông

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU

Trang

1.

Lý do chọn đề tài………………………………………………………1

2.

Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu………………………...1

3.

Mục đích nghiên cứu…………………………………………………..2

4.

Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu ……………………………2

5.

Bố cục đề tài…………………………………………………………....2

NỘI DUNG
Chương 1: Tổng quan về tộc người H’Mông................................................................. 3
Chương 2: Tìm hiểu lễ hội Gầu Tào của người H’Mông........................................... 3
2.1. Thời gian, không gian và hình thức tổ chức của lễ hợi…………………...4
2.2.Ng̀n gốc và mục đích của lễ hợi…………………………………………4
2.3.Quy trình tổ chức lễ hội…………………………………………………….4
2.3.1.Phần lễ…………………………………………………………………….5
2.3.2. Phần hội…………………………………………………………………..6

Chương 3: Hiện trạng biến đổi và giá trị Lễ hội Gầu Tào của
người H’Mông…………………………………………………………………6
3.1.Hiện trạng biến đổi phát triển của lễ hội hiện nay………………………….6
3.2.Gía trị của Lễ hợi Gầu Tào………………………………………………….7

Chương 4: Một số đề xuất về vấn đề gìn giữ, phát huy giá trị văn hố lễ hội của

người H’Mơng………………………………………………………………….7

KẾT LUẬN……………………………………………………………………..8
TÀI LIỆU THAM KHẢO

MỞ ĐẦU
1.Lý do chọn đề tài
Lược qua dòng chảy của quá khứ, trong guồng quay tấp nập của cuộc sống hiện
đại, mọi thứ đang dần thay đổi của quá trình hợi nhập hố, toàn cầu hố. Nhưng dù co
tiến xa, phát triển đến đâu thì chúng ta cũng không thể nào quên những giá trị văn hoá
ẩn sâu dưới thềm rêu phong, đo cũng là một báu vật cổ sống để tơ đậm lên các giá trị
di sản văn hố về hình thành các phong tục tín ngưỡng của dân tộc ta. Bởi Việt Nam
là một quốc gia đa dân tộc, đa tộc người và mỗi một dân tộc Việt đều mang tính, bản
sắc văn hố riêng cùng tạo nên một bức tranh tổng thể trong sự thống nhất, đa dạng,
giữ gìn những truyền thống văn hoá tốt đẹp, gop phần tạo dựng làm đẹp và bảo vệ cho
Đất nước.
Trên dải đất hình chữ S của Việt Nam ta co mợt bề dày lịch sử, mợt kho tàng văn
hố lễ hội nghệ thuật dân gian truyền thống, là sự kết hợp tinh nhuệ, về mặt tri thức,
tình cảm,là bệ đỡ tinh thần cho dân tộc ta. Ở đo, ta biết đến văn hố dân tợc người
H’Mơng, văn hố dân gian truyền thống vô cùng to lớn nhưng đang đứng trước nhiều
thử thách, thậm chí còn dễ bị mai mợt.Trong những năm 1945 đến nay, nền văn hố
H’Mơng đạt và lưu giữ nhiều thành tựu to lớn phản ánh lên mọi mặt trong tâm hồn
đầy thiên mĩ…Đặc biệt, người H’Mông co nhiều lễ hội phong phú, đậm sắc màu như
“Lễ hội Gầu Tào” với mợt giá trị văn hố nghệ thuật độc đáo, là sự tổng hợp về mặt
vật chất tinh thần, tư tưởng, tín ngưỡng của dân tợc đã tạo nên mợt dấu ấn tầm voc
sinh hoạt văn hố, biểu đạt xã hội, tạo nên truyền thống nơi đây.Hơn nữa, xuất phát tư
nhận thức, đời sống sinh hoạt của người H’Mông còn nhiều hạn chế, họ phụ thuộc
hoàn toàn vào thiên nhiên, thần linh, tổ tiên che chở và phù hộ cho họ. Bởi thế, lễ hội
Gầu Tào mang đến sự trường tồn đầy cao cả, ẩn chứa nét giáo dục để hướng con

người đến giá trị niềm tin, về một cuộc sống tốt đẹp hơn.
Qua những vị thế, vẻ đẹp thuần khiết, về giá trị tâm linh linh thiêng của Lễ hợi Gầu
Tào, cùng nền văn hố tiên tiến, mang đậm bản sắc dân tộc,việc nghiên cứu những giá
trị vấn đề bảo tồn là điều cấp thiết, giữ vững nền văn hố của xã hợi hiện nay.Vì
vậy,để gop phần bảo tờn, gìn giữ nền văn hố tơi đã chọn đề tài nghiên cứu của mình
là “Nghiên cứu,phát huy những giá trị tốt đẹp văn hố Lễ hợi Gầu Tào của người
H’Mông ”.
2.Đối tượng nghiên cứu và Phạm vi nghiên cứu
2.1. Đối tượng nghiên cứu
1

Đề tài tập trung nghiên cứu về lễ hội Gầu Tào và tìm hiểu sâu về bản sắc văn
hoá riêng của đồng bào dân tộc H’Mông
2.2.Phạm vi nghiên cứu
Về thời gian: Nghiên cứu về văn hố lễ hợi Gầu Tào, về con người, nguồn gốc thông
qua hình thức tổ chức và quá trình tiến trình lễ hội.
Về không gian: Nghiên cứu về văn hố Lễ hợi Gầu Tào nơi lưu giữ và diễn ra
hoạt động lễ hội đối với cộng đồng địa phương và Đất nước, dân tộc.
3. Mục đích nghiên cứu
Hệ thống lại quá trình lễ hội hình thành, quan sát phân tích các hoạt đợng cụ thể
lối văn hoá, tìm hiểu về vùng đất, con người đang sinh sống, xây dựng hoạt động
thông qua giá trị lễ hội truyền thống cùng với sự phát triển bản sắc văn hố dân tợc.
Đờng thời, trên cơ sở đo khảo sát thực tiễn và nêu ra những yêu cầu bảo tồn giữ
vững những nét đẹp - phát huy những gía trị của di sản trong xã hội hiện nay.
4.Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu liên ngành: Lễ hội Gầu Tào hàm chứa các giá trị trong
thơng qua nhận thức, tín ngưỡng, sinh hoạt đời sống…vì vậy cần sử dụng nhiều
phương pháp nghiên cứu để co thể hiểu thêm các giá trị của Lễ hội Gầu Tào.
Phương pháp so sánh lịch đại và đồng đại: So sánh, đối chiếu giữa Lễ hội Gầu Tào

giữa người H’Mông cư trú ở các vị trí khác nhau, chỉ ra những nét đặc sắc về lễ hội

Phương pháp phân tích tổng hợp: Nêu rõ nguồn gốc, khái quát tổng hợp nhằm
nhận định khách quan, về những giá trị mà lễ hội mang lại.
5.Bố cục
Chương 1: Tổng quan về tộc người H’Mông
Chương 2: Tìm hiểu lễ hội Gầu Tào của người H’Mông
Chương 3: Hiện trạng biến đổi và phát triển giá trị lễ hội Gầu Tào của người H’Mông
Chương 4: Một số đề xuất về vấn đề gìn giữ, phát huy giá trị văn hoá lễ hội của người
H’Mông

2

NỘI DUNG
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ TỘC NGƯỜI H’MÔNG
Nhắc đến người H’Mông ta như tới một bức tranh đa sắc màu,là bộ phận dân cư
chiếm đa phần ở vùng núi Cao nguyên đá Đồng Văn thuộc các tỉnh Hà Giang, Tuyên
Quang, Sơn La, Yên Bái, Lai Châu, Cao Bằng, Nghệ An, tất cả đều tạo nên bản sắc
văn hoa riêng ở mảnh đất này. Trên dải đất đo thì người H’Mông co trên khoảng
558.000 người, là dân tộc co số dân đông nhất chiếm khoảng 31% các dân tộc. Cạnh
đo, họ còn nổi tiếng với truyền thống lâu đời như trồng lúa, canh tác nương đá, ngô,
hay các loại cây dược liệu và hoa màu.Hơn cả, sản xuất ngành thủ công của người
H’Mông đạt mức độ khá cao như dệt may, đan lát, đục gỗ để tạo khèn,..Nhờ đo, trang
phục của người H’Mông cũng mang đậm nét đặc sắc riêng biệt. Đặc biệt, ta chưa tưng
thấy co luật tục hôn nhân nào như ở đây, đo co tục “bắt vợ” hay đo còn là kén chọn
bạn đời. ''Háy pù' là tục của 'Người H’Mông, tức là trong hoàn cảnh trai gái trong bản
yêu nhau, gia đình vưa ý nhưng kinh tế không mấy khá giả, hai người sẽ hẹn tại một
nơi,sau đo sẽ dắt về làm vợ và coi đo như là nghi thức cưới hỏi.Vợ chồng sống hòa
thuận gắn bo và rất ít khi bỏ nhau, san sẻ cho nhau.

Bước qua dẻo cao này, một thứ âm thanh không thể thiếu đo chính là âm thanh của
tiếng “Khèn”với điệu múa đặc sắc và tiếng “ Đàn môi” đều là loại nhạc cụ phổ biến
của người H’Mông. Họ thưởng thức những âm thanh đo sau một ngày lao động mệt
mỏi, gọi bạn bè, ngợi ca về vẻ đẹp của cuốc sống, của quê hương, đất nước bình dị.
Cuối cùng, truyền thống văn hố của người H’Mơng còn mang đến mợt tài sản kiến
thức quý giá, đồ sộ với một số lễ nghi, phong tục, tín ngưỡng thờ cúng tở tiên, họ sẽ
co những nghi thức khác nhau, với số lượng, bài trí đa dạng và khá phức tạp.Những
điều đo lại càng được thể hiện rõ hơn trong lễ hội Gàu Tào.
CHƯƠNG 2: TÌM HIỂU LỄ HỘI GẦU TÀO CỦA NGƯỜI H’MƠNG
2.1. Thời gian, khơng gian và hình thức tở chức của lễ hội
Nổi bật trong những lễ hội của người H’Mông ta không thể không nhắc tới đo là
Lễ hội Gầu Tào hay với tên gọi là “lễ hội chơi núi” hoặc co nghĩa là “lễ hội Sải Sán”
là một trong những lễ hội lớn và trọng đại nhất của người H’Mông.Và lễ hội Gầu Tào
được hiểu là lễ thờ cúng, là sự cảm tạ tới trời đất, thần linh, đã lắng nghe và phù trợ
cho gia chủ và con cháu . Đo cũng là dịp giao lưu, trao đổi, gặp gỡ, để mọi người
cùng vui chơi, cất lên câu điệu hát giao duyên và múa khèn cùng nhau.
Qúa trình lễ hội ấy diễn ra nội trong khoảng tư ngày mồng Một đến hết ngày Rằm
3

tháng Giêng, với mục đích chủ yếu là cầu phúc hay còn là cầu mệnh. Và tuỳ theo tiến
trình tổ chức, nếu như hội được diễn ra ba năm liên tiếp thì mỗi năm chỉ cần làm
khoảng ba ngày, cạnh đo nếu hội gộp lại làm trong một năm thì sẽ thực hiện trong
chín ngày.Và lễ hợi Gầu Tào diễn ra với quy mô lớn, thu hút đông người tham gia và
mang đến nghi thức giá trị tư người H’Mông. Ngoài ra, một số nơi khác ở đo người
H’Mông cư trú thì họ lựa trong một năm sẽ chọn ngày đầu tiên là ngày Thìn, để tổ
chức mong ước co niềm an lành, mưa thuận gio hòa, phúc lộc trong một năm mới.
2.2.Nguồn gốc và mục đích của lễ hội
Theo quan niệm của người H’Mông thì lễ hội Gầu Tào co thể hiểu là “địa điểm
chơi”song đo cũng là lễ cảm tạ và cầu phúc,hay cầu mệnh cho người dân nơi đây. Trải

qua chiều dài lịch sử hình thành lên tâp quán và lời truyền xưa tương truyền “Trước
kia, những cặp vợ chồng người H’Mông nếu cưới nhau đã lâu nhưng vẫn không sinh
được con cái, hay muốn sinh được như muốn, người chồng sẽ lên quả đồi bất kỳ và
cầu xin các vị thần đồi,núi ‘xanh hấu tào và xanh hấu pề’ với niềm mong ước, hy vọng
các vị thần sẽ phổ độ, phù hộ cho gia đình sinh được người con trai như ý. Khi trở về,
gia đình này sẽ bắt đầu tổ chức lễ Gầu Tào trong khoảng 3 hoặc 5 năm và mời anh em,

họ hàng muôn nơi đến chia vui cũng như dâng lời chúc tụng, tạ ơn các vị thần đã lắng
nghe, phù trợ và giúp đỡ. Trong khoảng thời gian sau,nếu người vợ may mắn thụ thai
và sinh được người con như ý muốn, gia đình đo sẽ tiếp tục tổ chức lễ hội Gầu Tào
như ngỏ lời họ đã hứa đã hứa với các vị thần đồi, thần núi trước đo”.
Cũng kể tư khi ấy, lễ hội Gầu Tào đã dần trở thành một lối sống quen thuộc trong
nếp sống văn hoa của người H’Mông tại các bản làng ở dãy núi trùng điệp. Tư tập
quán đơn thuần về việc “cầu tự” đo, lễ Gầu Tào được mở rộng với quy mô tới cợng
đờng, được tở chức với quy mơ chính thống hơn và dần tự vận vươn lên thành một lễ
hội rộn ràng, trở nên náo nhiệt hơn tại đồng bào người H’Mông những năm trở lại
đây. Cạnh đo,lễ hội không chỉ cầu con cái, mà đo còn là dịp để cầu mọi mặt trong đời
sống của mỗi người, an lành, cuộc sống quây quần.Tư đo, truyền thuyết đã làm nổi bật
đức tính của người H’Mơng. Quan trọng hơn cả, là giữ chữ tín, nhất là trong các mối
quan hệ người H’Mơng sống rất tình nghĩa, giữ tín, đã hứa điều gì thì phải nhớ và
thực hiện được điều đo và sẽ trả theo đúng lời hứa.
2.3.Quy trình tổ chức lễ hội
Khi Tết đến xuân về cũng chính là lúc lễ hội Gầu Tào mở ra trên ngọn đỉnh đồi núi
thấp, với địa hình bằng phẳng tạo nên một không gian bao quanh bởi những ngọn đồi
cao và rộng lớn, nhìn về phía trước co mợt khoảng trũng, nhỏ và hẹp, ở đo hàng năm
người ta trồng cây nêu để gia chủ sẽ đến mang cây và vật treo trên cây mang về để lấy
4

phúc, lấy lộc. Và ngọn đồi ấy được đặt theo hướng Đông để khi dựng lên, cây co thể

ngả về phía nắng mặt trời. Bởi họ tâm niệm, lễ hợi Gầu Tào được tổ chức trên quả
đồi lại là biểu trưng sự phúc mệnh của gia chủ.Về khoảng khơng phía trước bị trũng
biểu tượng của sự đứt gãy, kém may mắn và phía sau thì co ngọn đời cao hơn gợi lên
sự phát triển như con cái hơn cha mẹ thì tài lộc trong nhà càng nhiều.
Vào những độ, trước ngày mở lễ hội , gia chủ sẽ nhờ đại diện một người dựng cây
nêu - gắn liền sự linh thiêng, và trong quá trình cây cần chọn lọc tỉ mỉ, kỹ, cẩn thận,
hình dáng thân phải thẳng, không bị vệt, hay mất ngọn và kiêng để cây không được
đổ, với chủ đích thơng báo rằng nơi lễ Gầu Tào năm nay diễn ra tại đâu và để mọi
người cùng tham dự, cùng mang tới ước nguyện cho một năm may mắn.
2.3.1.Phần lễ
Vào những ngày cuối của tháng Chạp, khi được thầy boi cúng làm lễ xin mở hội
thì gia đình bắt đầu làm lễ để cầu phúc hay cầu mệnh. Trước khi tiến hành chặt cây,
gia chủ cần thắp hương để tới các vị trên cao xin phép được tổ chức tại điểm , sau đo
mới được mang cây về. Một điều kiêng kỵ trong suốt quá trình đấy là cây nêu bị chặt
hay mang về không nên để nằm xuống đất hoặc bước qua.
Trong ngày lễ chính, sau khi mang được cây về gia chủ sẽ thực hiện lời của mình
tùy theo lời họ đã hứa. Thường thì trong năm đầu tiên họ sẽ mổ lợn, sang năm hai họ
mổ ba con, và năm cuối cùng mổ chưng khoảng năm con hoặc một con bò. Sau quá
trình chuẩn bị lễ vật được hoàn tất, gia chủ sẽ cúng thắp hương khấn các vị tổ tiên và
mang đi cắm dưới gốc cây: “Gia đình con đã hứa với các vị thần xanh hấu tào và thần
xanh hấu pề mong các ngài giúp đỡ cho gia đình sinh được người con trai, nay gia
đình tổ chức lễ Gầu Tào mời các anh em người H’Mông khắp các nơi về dự. Mời hai
vệ thần về nhận lễ và xin phù hộ độ trì cho con cháu được khỏe mạnh, làm ăn thuận
lợi’”. Cạnh đo, lễ cúng cũng sẽ dựa nơi người H’Mông sinh sống theo vùng, để mà lựa

cây nêu và dựng lên theo số lượng khác nhau. Chẳng hạn người H’Mông tại Sapa, họ
sẽ chọn một cây nêu và dựng lên biểu trưng như cây cầu thang, là bắc cầu nối để đưa
những lời cúng tới với các thần linh. Thì bên cạnh đo các buôn làng Đồng Văn và Hà
Giang hay ở Yên Minh lại sử dụng ba cây, họ đức tin rằng ấy chính là ba cợt trụ dựng
chống trời.Ta co thể thấy được thường thì trên thân, người H’Mông sẽ treo trên thân

cây nêu với dải vải chàm màu đen hoặc đỏ, thêm cút rượu, một túm ngô, bịch thoc
cùng một xâu tiền đặt tại đo mang ý nghĩa tốt đẹp. Thường thì ở dưới gốc cây nêu, gia
chủ sẽ đặt một chum rượu để làm lễ mời tổ tiên và thánh thần phổ độ dành cho những
người khách đến, mọi người trong bản làng tham dự cùng nhau chúc tụng.
5

Khi buổi lễ kết thúc, thì gia chủ hoàn thành làm lễ tạ ơn và cây nêu được hạ
xuống.Tiếp đến, công việc của thầy mo là đốt thẻ giấy, hốt tro than để vào gáo nước,
dáng đi khom vưa cầu khấn. Trong quá trình hoàn thành thủ tục, mỗi đoạn khấn vái ấy
thầy lại hấp một ngụm nước rồi phun ra xung quanh. Và còn xot lại là tấm mảnh vải
đỏ mang về treo trong nhà cầu mong sự bình an, may mắn và thịnh vượng.
2.3.2. Phần hội
Màn đêm buông xuống, đo cũng chính là khoảnh khắc phần lễ kết thúc và phần hội
được mở ra cùng các hoạt động văn hố sơi đợng, thu hút với nhiều lứa t̉i khác
nhau. Thông qua đo các chàng trai sẽ dự thi, những làn điệu múa khèn được cất lên,
thổ lộ tâm tình qua tiếng đàn mơi, tiếng sáo đầy kín đáo. Họ thi nhau khoe tài với sự
kết hợp khéo léo các động tác uyển chuyển,nhảy lộn qua các đòn gánh,hoặc chồng cây
chuối nhảy trên cọc. Nét đặc biệt ở chỗ nhân lễ hội, những cặp vợ chồng co thể tạm
gác mọi phép tắc, luật lể để tự do lựa tìm bạn tình. Và đối với những người chưa co
gia đình, khi tham gia, nhiều người tìm được bạn tình và nên duyên vợ chồng.
Song nổi bật nhất là cuộc thi hát đối đáp giao duyên với mục đích vui chơi giải trí
kèm theo phần thưởng giữa các bên,chẳng hạn người thua sẽ tặng cho bên thắng chiếc
khăn tay, hoặc chiếc sáo kỉ vật để làm quà kỉ niệm và để thể hiện lòng thành thì gia
chủ sẽ đứng ra mời rượu ho. Và lễ hội diễn ra vỏn vẹn tư 3 đến 5 ngày, sau khi kết
thúc mọi người tất cả sẽ trở về hoạt động thường nhật. Họ chia tay nhau trong sự tiếc
nuối và gửi vào những chén rượu chào xuân năm mới cùng lời hứa gặp lại vào mùa lễ
hội năm sau cũng đầy ngọt ngào. Qua đo ta thấy được, lễ hội Gầu Tào không chỉ là lễ
hội nhằm giúp đỡ về vấn đề tâm linh mà còn là nơi cất chứa giá trị tinh thần, thông
qua các hoạt động vui chơi. Lễ hội Gầu Tào là một niềm tin của nét đẹp truyền thống

đầy sắc màu văn hố của người H’Mơng ở mảnh đất này.
CHƯƠNG 3: HIỆN TRẠNG BIẾN ĐỔI VÀ GIÁ TRỊ PHÁT TRIỂN CỦA
LỄ HỘI GẦU TÀO CỦA NGƯỜI H’MƠNG
3.1.Hiện trạng biến đởi phát triển của lễ hội hiện nay
Hiện nay trong quá trình toàn cầu hố, hợi nhập hố đã khiến lễ nghi truyền thống
gắn liền với quá trình sản xuất hiện nay cũng đã giảm dần sự lệ thuộc vào giới tự nhiên,
tín ngưỡng. Sự thúc đẩy trong quá trình giao lưu giữa các nền văn hố của người
H’Mơng, gặp gỡ, trao đổi đã và đang thu hút một số lượng khách đông đảo tạo nên
những đổi thay trong nếp sống văn hố nơi đây. Cạnh đo, lễ hợi Gầu Tào hay văn hố
người H’Mơng đang dần tự loại bỏ tính bảo thủ những thủ tục rườm rà, lạc hậu,
6

đơn giản hoá và tiếp nhận nét văn hoá của xu thế hiện đại để tạo nên dấu ấn bản sắc
dân tợc đậm đà hơn. Bên cạnh những mặt tích cực thì vẫn còn một số tiềm tàng
khiến các hoạt động trong lễ hội như múa khèn, đàn môi, ném còn,cũng bị giảm
thiểu vì thay thế và du nhập bởi bộ môn ngày nay. Co thể sự thay đổi này là yếu tố
tất yếu trong quá trình hội nhập tiếp biến và phát triển nền kinh tế – xã hội, nhưng đo
lại là con dao hai lưỡi khiến lễ hội Gầu Tào nơi đây đang đánh dần bản sắc, mai một.
3.2.Gía trị của Lễ hội Gầu Tào
Mỗi độ sắc đào hồng phai, đua nhau khoe sắc thì lễ hội đã mở ra, Lễ hội Gầu Tào
là một trong những lễ hội độc đáo và tiêu biểu nhất. Chẳng những vậy, khi con người
ta hay người H’Mông noi riêng đang dần bất lực với cuộc sống hiện tại, thì họ chỉ biết
cậy vào thế giới tâm linh. Hơn nữa, ở lễ hội Gầu Tào nổi bật bởi là lễ cảm tạ và cầu
phúc,hay cầu mệnh với niềm mong ước, thần linh sẽ lắng nghe và phổ độ cho gia đình
sinh được người con trai như mong muốn, thì nay giá trị của lễ hội ấy lại được nâng
thêm với quy mô rộng lớn hơn là dịp để cầu sức khỏe, an lành, thuận lợi may mắn, ,
đời sống no đủ, là nơi giao lưu đoàn kết giữa các vùng miền quây quần sung túc. Bên
cạnh đo, lễ hội Gầu Tào cũng là nơi để hình thành lên nhân cách, phẩm chất và co thể
là nơi để học hỏi về tài năng khéo léo cùng xử trí thơng minh là bài học trong nếp

sống của người H’Mơng.
CHƯƠNG 4:MỘT SỚ ĐỀ X́T VỀ VẤN ĐỀ GÌN GIỮ, PHÁT
HUY GIÁ TRỊ VĂN HOÁ LỄ HỘI CỦA NGƯỜI H’MÔNG
Và để bảo vệ giá trị lễ hội Gầu Tào thì dân tộc H’Mông cần đề cao vai trò, trách
nhiệm của bản thân, nâng cao dân trí, kêu gọi mỗi người chung tay gop sức gìn giữ
quang cảnh nơi đây,lưu truyền và phát huy giá trị truyền thống tín ngưỡng, văn nghe,
loại bỏ đi những thủ tục, tư tưởng cũ kĩ trong phong tục tập quán trước đầy lạc hậu.
Và đối với chính quyền địa phương cần đưa ra giải pháp, pháp lý về cơ chế chính
sách,đong vai trò giữ then chốt, đưa ra chính sách hỡ trợ riêng biệt, quan tâm nghiên
cứu ứng dụng khoa học, kỹ thuật để phát huy giá trị lễ hội trong quá trình hội nhập
quốc tế và phát triển kinh tế-xã hội. Thêm vào đo, bảo vệ di sản, lễ hội đo còn là sự
hiểu biết cái cốt tinh thần lịch sử, về phong tục, tín ngưỡng và ý nghĩa thiêng liêng của
văn hố. Cuối cùng thơng qua việc nâng cao ý thức bảo vệ là chính sách hỡ trợ đào tạo
chun mơn về văn hố nghiệp vụ, cơng tác tại địa phương cho người H’Mông một
yếu tố vô cùng quan trọng để co thể gop phần quảng bá về lễ hợi văn hố, phát huy
các giá trị di sản văn hố tới các hoạt đợng phát triển kinh tế du lịch, chiêm ngưỡng vẻ
đẹp, chốn dưng chân yên ả, lễ hội tâm linh bậc nhất của người H’Mông.
7

KẾT LUẬN
Soi dáng vẻ, hình ảnh của lễ hội Gầu Tào đậm sắc màu đã để lại, in hằn cùng dấu vết
cùng sự trầm mặc theo tháng năm của nền văn hố, chứng kiến bao vết tích thay đởi, và
song hành với nét tạo hình riêng biệt nghệ thuật văn hố ấy lễ hợi Gầu Tào đã mang đến
những giá trị rất riêng, về giá trị, ý niệm về tâm linh, , bởi con người nơi đây còn dựa vào
thiên nhiên, tổ tiên để cầu mong mọi mặt trong đời sống cho một năm mơi và ngay cả về
đức tin, tính cách con người nơi đây được hình thành lên tư đo hay là tâm tư tình cảm
được thể hiện qua các nhịp múa, câu hát được biểu diễn trong phần hội đã mang đến bản
sắc rất riêng, rất co hồn về lối sống của người H’Mông.

Và khi gợi nhắc một lễ hội của một dân tộc bất kỳ, khi ấy ta chỉ mới quan tâm đến
lịch sử tiến trình diễn ra của lễ hội ấy như thế nào hay còn được gọi là lớp vỏ bên
ngoài, nhưng khi đến với lễ hội Gầu Tào ta làm sao bỏ quên được những giá trị cốt lõi,
tính biểu trưng tinh thần bên trong đo, một lớp vỏ nghệ thuật dầy độc đáo cùng cốt lõi
bên trong đầy nhẹ nhàng tinh khiết của lễ hội dân gian, ngoài những lao động về
chuẩn bị lễ cúng, quy trình diễn ra với những nghi thức để biểu đạt giá trị tâm linh và
ngoài nghi thức thì Gầu Tào còn mang đến hoạt động “hội” vô cùng phong phú với
một loạt các hoạt động đem đến tinh thần giải trí và nơi đây đúng với tên gọi lộng lẫy,
đầy đặc sắc“Lễ hội Gầu Tào”.
Dẫu co trải qua biết bao kho khăn biến thiên của thời gian,thách thức của cuộc sống
ngày càng hiện đại, của không gian mai một, nhưng mỗi ngày, mỗi thời điểm trôi qua
Lễ hội Gầu Tào vẫn vươn bong mình - khẳng định khơng gian văn hố lễ hợi đầy nét
đợc đáo riêng, phản ánh của nét đẹp thê giới quan; nhân sinh quan ở con người nơi
đây.Và cũng nhờ chính sự hiện diện ấy, lễ hội Gầu Tào lại càng khẳng định sức sống
của mình, là nơi gửi gắm những giá trị tinh thần, là nơi giao thoa giữa thực và ảo, hoà
hợp với thế giới tâm linh, với một niềm mong ước cho một năm mới, với những lời
hẹn ước giao duyên sau những ngày lao dộng vất vả đầy dịu dàng, Hơn cả, ta thấy
trong quá trình giao lưu tiếp biến ngày nay, lễ hội gop phần tạo nên giá trị tinh thần
giữa cộng đồng các dân tộc, cùng sự am hiểu, đoàn kết và tôn trọng, bình đẳng lẫn
nhau. Tất cả, đều đã được lưu giữ và truyền tải lại bởi mợt giá trị của văn hố- nghệ
thuật, không gian cảnh quan thay bốn mùa hương sắc và quá trình lưu giữ những nếp
phong tục, văn hoá mang bản sắc riêng của dân tộc H’Mông, tiếp bước giá trị truyền
thống đến với thế hệ sau. Và tưng bước, các giá trị lễ hội Gầu Tào truyền thống đã
len lỏi vào quá trình hội nhập hiện nay, như một điểm tựa, niềm tự hào của nền văn
hố người H’Mơng noi riêng và dân tộc Việt Nam ta noi chung trong xã hội hiện nay,
và là một yếu tố cần luôn phải giữ gìn, bảo lưu nền lễ hội đặc sắc ấy.
8

TÀI LIỆU THAM KHẢO

Bảo Ngọc ( 14/06/2021). Lễ hội Gầu Tào Sapa có gì đặc sắc đến
vậy? />1.

Hạnh Minh (28/02/2021). Gầu Tào – Lễ hội xuân độc đáo của người
H’Mông. />2.

Hội chơi núi mùa Xuân ( Hội Gầu Tào ).(16/06/2014).
mytour.vn/location/3609-hoi-choi-nui-mua-xuan-hoi-gau-tao.html
3.

Việt Cường (31/10/2021). Bảo tồn và khai thác giá trị văn hoá lễ hội
Gầu Tào. />4.

Cổng thông tin điện tử.
/>ThongTinTongHop?categoryId=920&articleId=3341
5.

Lễ hội Gầu Tào của Đồng bào Mông.
/>6.

TS. Trần Hữu Sơn và Trần Thuỳ Dương (30/05/2021). Xu hướng biến
đổi của lễ hội truyền thống hiện nay.
/>/xu-huong-bien-doi-cua-le-hoi-truyen-thong-hien-nay.aspx
7.

Theo Hồ sơ Di sản, tư liệu Cục Di sản văn hố. Lễ hợi Gầu Tào
của người Mông ở Lào Cai />8.

PHỤ LỤC

Nghi lễ dựng cây nêu – Lễ hội Gầu Tào

Chuẩn bị các lễ vật trong lễ hội Gầu Tào

Hình ảnh cây nêu được dựng trên ngọn đồi diễn ra trong lễ hội Gầu Tào

Một nghi lễ diễn ra trong lễ hội Gầu Tào

Thanh niên nam nữ cùng nhau tham gia hội, múa hát và múa khèn dưới gốc cây nêu

Tại lễ hội Gầu Tào thưởng thức các tiết mục văn nghệ – được trình diễn trên sân khấu

chủ đề lễ hội gầu tào của tộc NGƯỜI H’MÔNG

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về