Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu họ c tập miễn phí

Giải Địa 10 Bài 31: Tổ chức lãnh thổ công nghiệp, tác động
của công nghiệp tới môi trường và định hướng phát triển
công nghiệp CTST
Mở đầu trang 117 SGK Địa 10 CTST
Giữa các hình thức tổ chức lãnh thổ cơng nghiệp có gì khác nhau? Ngành công
nghiệp tác động như thế nào đến môi trường? Định hướng phát triển ngành cơng
nghiệp trong tương lai là gì?
Lời giải
- Giữa các hình thức tổ chức lãnh thổ cơng nghiệp có sự khác nhau về quy mơ,
hướng phát triển, chun mơn hóa, vai trị,…
- Việc tìm tác động của công nghiệp tới môi trường và định hướng phát triển ngành
công nghiệp trong tương lai sẽ giúp các quốc gia và vùng lãnh thổ có hướng sử
dụng và khai thác các nguồn lực phát triển một cách hợp lí.
I. Quan niệm, vai trị của tổ chức lãnh thổ cơng nghiệp
Câu hỏi trang 117 SGK Địa 10 CTST
Dựa vào thông tin trong bài và những hiểu biết của bản thân, em hãy trình bày quan
niệm và vai trị của tổ chức lãnh thổ công nghiệp.
Lời giải
Quan niệm: Là hệ thống các mối liên kết không gian của các ngành và sự kết hợp
sản xuất trong lãnh thổ trên cơ sở khai thác lợi thế về vị trí địa lí, tài nguyên thiên
nhiên, nguồn lao động, thị trường tiêu thụ, thành tựu khoa học - công nghệ,... nhằm
đạt được hiệu quả cao nhất về kinh tế - xã hội - môi trường và đảm bảo an ninh
quốc phịng.
- Vai trị
+ Góp phần sử dụng một cách hợp lí các nguồn lực về vị trí địa lí, tự nhiên, kinh tế xã hội của mỗi quốc gia đồng thời thu hút nguồn lực từ bên ngồi.
+ Góp phần thực hiện thành cơng sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước
và thúc đẩy hội nhập kinh tế quốc tế.
Câu hỏi trang 117 SGK Địa 10 CTST
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188

Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu họ c tập miễn phí

Dựa vào thơng tin trong bài và những hiểu biết của bản thân, em hãy phân biệt vai
trị và đặc điểm của các hình thức tổ chức lãnh thổ cơng nghiệp.
Lời giải
Vai trị và đặc điểm của các hình thức tổ chức lãnh thổ cơng nghiệp
Hình
thức

Vai trị

Đặc điểm

Điểm
cơng
nghiệp

- Là đơn vị cơ sở cho
các hình thức tổ chức
lãnh thổ cơng nghiệp
khác.

- Là hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp
đơn giản nhất, gồm một số cơ sở sản xuất công
nghiệp nằm trong phạm vi của một điểm dân
cư (đồng nhất với điểm dân cư) hoặc xa điểm
dân cư.


- Góp phần giải
quyết việc làm tại địa
phương.
- Đóng góp vào
nguồn
thu
của
nghiệp địa phương.

- Các cơ sở sản xuất cơng nghiệp thường phân
bố gần nguồn nhiên liệu, nguyên liệu (hoặc
vùng nông sản).
- Giữa các cơ sở sản xuất công nghiệp khơng
có (hoặc có rất ít) mối liên hệ với nhau.

- Góp phần thực hiện
cơng nghiệp hóa tại
địa phương.
Khu
cơng
nghiệp

- Góp phần thu hút
vốn đầu tư trong và
ngoài nước.
- Thúc đẩy chuyển
giao công nghệ hiện
đại.
- Giải quyết việc
làm, nâng cao chất

lượng nguồn lao
động.
- Tạo nguồn hàng

- Có ranh giới rõ ràng, khơng có dân cư sinh
sống.
- Có vị trí phân bố thuận lợi để vận chuyển
hàng hóa và liên hệ với bên ngồi như gần
cảng biển, đường giao thơng lớn, gần sân bay,
ngoại vi các thành phố lớn,...
- Tập trung tương đối nhiều cơ sở sản xuất
công nghiệp. Các cơ sở này thường sử dụng
chung cơ sở hạ tầng sản xuất; được hưởng một
quy chế riêng, ưu đãi về sử dụng đất, thuế
quan; ứng dụng mạnh mẽ thành tựu khoa học công nghệ vào sản xuất; có khả năng hợp tác

Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu họ c tập miễn phí

tiêu dùng trong nước
và xuất khẩu.

sản xuất cao.
- Có các cơ sở sản xuất cơng nghiệp nịng cốt
(hay cơ sở sản xuất cơng nghiệp hạt nhân) và
các cơ sở sản xuất công nghiệp hỗ trợ.
- Các hình thức khác của khu cơng nghiệp là
đặc khu kinh tế, khu chế xuất, khu công nghệ

cao, công viên khoa học,...

Trung
tâm
cơng
nghiệp

Góp phần định hình
hướng chun mơn
hóa cho vùng lãnh
thổ và tạo động lực
phát triển cho khu
vực phụ cận.

- Là hình thức tổ chức lãnh thổ cơng nghiệp ở
trình độ cao, thường gắn với các đơ thị vừa và
lớn, có vị trí địa lí thuận lợi.
- Bao gồm các khu cơng nghiệp, điểm công
nghiệp và cơ sở sản xuất công nghiệp. Giữa
chúng có mối liên hệ chặt chẽ với nhau về sản
xuất, kĩ thuật, công nghệ.
- Trong trung tâm công nghiệp gồm nhiều cơ
sở sản xuất công nghiệp thuộc nhiều ngành
khác nhau, trong đó có các cơ sở sản xuất cơng
nghiệp nịng cốt (đóng vai trị quyết định
hướng chun mơn hóa của trung tâm công
nghiệp) và các cơ sở sản xuất công nghiệp bổ
trợ.

Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188



Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu họ c tập miễn phí

Vùng
cơng
nghiệp

Thúc đẩy hướng
chun mơn hóa cho
vùng lãnh thổ, góp
phần khai thác có
hiệu quả các nguồn
lực theo lãnh thổ.

- Là hình thức cao nhất của tổ chức lãnh thổ
cơng nghiệp.
- Có khơng gian rộng lớn, gồm rất nhiều điểm
công nghiệp, khu công nghiệp và trung tâm
công nghiệp, có mối liên hệ mật thiết với nhau
trong sản xuất.
- Có một số nhân tố tạo vùng tương đồng (như
cùng sử dụng một hay một số loại tài nguyên;
sử dụng nhiều lao động; sử dụng chung hệ
thống năng lượng, giao thơng vận tải,...).
- Có một vài ngành cơng nghiệp chủ yếu, tạo
nên hướng chun mơn hóa của vùng.

II. Tác động của công nghiệp tới môi trường và định hướng phát triển ngành
công nghiệp trong tương lai

Câu hỏi trang 118 SGK Địa 10 CTST
Dựa vào thông tin trong bài và hiểu biết của bản thân, em hãy:
- Phân tích và cho ví dụ về tác động của ngành cơng nghiệp đến mơi trường.
- Giải thích vì sao cần phát triển mạnh các nguồn năng lượng tái tạo.
Lời giải
- Về tác động tích cực: ngành cơng nghiệp tạo ra các máy móc, thiết bị sử dụng
công nghệ hiện đại để dự báo và khai thác hợp lí nguồn tài nguyên thiên nhiên, bảo
vệ mơi trường.
- Về tác động tiêu cực
+ Ơ nhiễm mơi trường nước và mơi trường khơng khí.
+ Ơ nhiễm mơi trường do chất thải rắn.
+ Ơ nhiễm mơi trường do sản phẩm cơng nghiệp sau khi sử dụng.
+ Tình trạng cạn kiệt một số nguồn tài nguyên thiên nhiên.

Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu họ c tập miễn phí

-> Trước những tác động tiêu cực của hoạt động sản xuất công nghiệp đến môi
trường, việc phát triển các nguồn năng lượng tái tạo là cần thiết, một số dạng năng
lượng tái tạo như năng lượng từ mặt trời, gió, sóng biển, thuỷ triều...
Câu hỏi trang 119 SGK Địa 10 CTST
Dựa vào thông tin trong bài và hiểu biết của bản thân, em hãy nêu các định hướng
phát triển ngành công nghiệp trong tương lai.
Lời giải
Trong tương lai, ngành công nghiệp được phát triển theo các hướng:
- Chuyển dần từ ngành công nghiệp truyền thống sang các ngành cơng nghiệp có
hàm lượng kĩ thuật - Công nghệ cao.
- Sự phát triển của các cuộc cách mạng công nghiệp tác động mạnh mẽ đến sự liên

kết và phát triển công nghiệp theo ngành, theo vùng.
- Hoạt động sản xuất công nghiệp ngày càng gắn với sự khai thác hợp lí, có hiệu quả
nguồn tài ngun thiên nhiên.
- Phát triển ngành công nghiệp theo hướng công nghiệp xanh, nhằm hạn chế phát
thải khí CO2 và các chất độc hại ra môi trường…
Luyện tập và vận dụng trang 119 SGK Địa 10 CTST
Luyện tập trang 119 SGK Địa 10 CTST
Dựa vào kiến thức đã học, em hãy lập bảng theo mẫu dưới đây và hồn thiện thơng
tin.
Hình thức tổ chức lãnh
thổ cơng nghiệp

Đặc điểm chính

Ví dụ ở nước ta

Điểm công nghiệp
Khu công nghiệp
Trung tâm công nghiệp

Lời giải

Đặc điểm chính của một số hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu họ c tập miễn phí

Hình thức tổ chức
lãnh thổ cơng nghiệp

Điểm cơng nghiệp

Đặc điểm chính

Ví dụ ở nước ta

- Là hình thức tổ chức lãnh thổ cơng
nghiệp đơn giản nhất, gồm một số cơ
sở sản xuất công nghiệp nằm trong
phạm vi của một điểm dân cư (đồng
nhất với điểm dân cư) hoặc xa điểm
dân cư.

Hịa Bình, Hà
Giang,
Tĩnh
Túc, Đồng Hới,
Đà Lạt, Tam Kỳ,
Gia Nghĩa, Tuy
Hịa,…

- Các cơ sở sản xuất cơng nghiệp
thường phân bố gần nguồn nhiên liệu,
nguyên liệu (hoặc vùng nông sản).
- Giữa các cơ sở sản xuất công nghiệp
không có (hoặc có rất ít) mối liên hệ
với nhau.
Khu cơng nghiệp

- Có ranh giới rõ ràng, khơng có dân

cư sinh sống.
- Có vị trí phân bố thuận lợi để vận
chuyển hàng hóa và liên hệ với bên
ngồi.
- Tập trung tương đối nhiều cơ sở sản
xuất công nghiệp. Các cơ sở này
thường sử dụng chung cơ sở hạ tầng
sản xuất; được hưởng một quy chế
riêng, ưu đãi về sử dụng đất,…

KCN Quế Võ I,
II, II, Phước
Đơng,
Hiệp
Phước,
Bình
Dương I, II, Phú
Nghĩa,
n
Bình,
n
Phong, Đại An,
Bỉm Sơn, Phú
Bài,…

- Có các cơ sở sản xuất cơng nghiệp
nịng cốt và các cơ sở sản xuất công
nghiệp hỗ trợ.
- Các hình thức khác của khu cơng
nghiệp là đặc khu kinh tế, khu công

nghệ cao,…

Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu họ c tập miễn phí

Trung tâm
nghiệp

cơng

- Là hình thức tổ chức lãnh thổ cơng
nghiệp ở trình độ cao, thường gắn với
các đơ thị vừa và lớn, có vị trí địa lí
thuận lợi.
- Bao gồm các khu cơng nghiệp, điểm
cơng nghiệp và cơ sở sản xuất cơng
nghiệp. Giữa chúng có mối liên hệ
chặt chẽ với nhau về sản xuất, kĩ thuật,
công nghệ.

Hà Nội, Hải
Phịng, Thủ Dầu
Một, Biên Hịa,
Vũng Tàu, TP.
Hồ Chí Minh,
Việt Trì, Vinh,
Huế,
Đà

Nẵng,…

- Trong trung tâm cơng nghiệp gồm
nhiều cơ sở sản xuất công nghiệp
thuộc nhiều ngành khác nhau, trong đó
có các cơ sở sản xuất cơng nghiệp
nịng cốt và các cơ sở sản xuất công
nghiệp bổ trợ.
Vận dụng trang 119 SGK Địa 10 CTST
Em hãy sưu tầm tư liệu về một khu công nghệ cao trên thế giới hoặc ở nước ta.
Lời giải
- Học sinh sưu tầm tư liệu qua sách, báo hoặc internet.
- Ví dụ một số khu công nghệ cao ở Việt Nam
Khu công nghệ cao Láng Hịa Lạc
Khu cơng nghệ cao Láng Hịa Lạc là một tổ hợp được xây dựng trên địa bàn huyện
Thạch Thất, Hà Nội, Việt Nam.
Địa lý của khu công nghệ cao này nằm cách sân bay quốc tế Nội Bài 47 km, khoảng
cách tới đường vành đai 3 Hà Nội 30 km về hướng Tây và cách cảng Hải phòng hơn
130 km.
Đây được coi là dự án trọng điểm quốc gia. Vì thế, nhiều nhà đầu tư vào khu cơng
nghệ cao này đã được hưởng các ưu đãi đặc biệt hơn so với những khu khác trên địa
bàn. Đặc biệt là các ưu đãi là chính sách thuế.
Khu cơng nghệ cao Bình Dương
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu họ c tập miễn phí

Trong những năm vừa qua, Bình Dương là tỉnh có tốc độ tăng trưởng, phát triển
kinh tế cao và thu hút được đầu tư lớn từ nhiều nguồn trong nước, cũng như nước

ngồi. Hình thức đầu tư theo hướng đa dạng hóa sản phẩm và chú trọng đến cơng
nghiệp có hàm lượng sử dụng ngun liệu trong nước để áp dụng vào cơng nghệ cao.
Vì thế, khu cơng nghệ cao Bình Dương hiện đang là điểm đến hấp dẫn của nhiều
doanh nghiệp với tổng số dự án lớn, quy mô dự án công nghiệp công nghệ cao đang
ngày càng gia tăng theo thời gian.
Khu công nghệ cao Cần Thơ
Cần thơ là trung tâm kinh tế, phát triển khoa học kỹ thuật, giáo dục đào tạo của
vùng Đồng bằng sơng Cửu Long. Chính thế, tỉnh có nhiều tiềm năng trong các dự
án hợp tác, đầu tư của nhiều doanh nghiệp. Điển hình là Nhật Bản đầu tư nhiều lĩnh
vực nông nghiệp, công nghiệp, chế biến, du lịch, cơng nghệ thơng tin, cơ sở hạ tầng,
tài chính ngân hàng…
Khu công nghệ cao Cần Thơ được tập trung trên địa bàn của thành phố với những vị
trí thuận lợi, cơ sở hạ tầng đồng bộ, tạo nên động lực phát triển kinh tế, xã hội cho
địa phương, cũng như Đồng bằng sơng Cửu Long. Từ đó, mơi trường sống và làm
việc thuận tiện cho các nhà đầu tư, tạo điều kiện để họ gắn bó lâu dài.

Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188