Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

Giải Địa 10 Bài 6: Thạch quyển, nội lực CTST
Mở đầu trang 31 SGK Địa 10 CTST
Thạch quyển là gì? Thạch quyển và vỏ Trái Đất giống và khác nhau ra sao? Vì sao
địa hình bề mặt Trái Đất lại không bằng phẳng? Nguyên nhân nào dẫn đến sự thay
đổi của bề mặt Trái Đất?
Lời giải
- Thạch quyển là phần cứng ngoài cùng của Trái Đất, bao gồm vỏ Trái Đất và phần
trên của lớp man-ti.
- Thạch quyển và vỏ Trái Đất cơ sự khác nhau về đặc điểm, thành phần cấu tạo,…
- Địa hình bề mặt Trái Đất khơng bằng phẳng, có sự thay đổi do chịu tác động của
các nhân tố nội và ngoại lực.
I. Khái niệm thạch quyển
Câu hỏi trang 31 SGK Địa 10 CTST: Dựa vào hình 6.1 và thơng tin trong bài học,
em hãy:
- Cho biết thạch quyển là gì.
- Phân biệt được thạch quyển với vỏ Trái Đất.

Lời giải
- Thạch quyển là phần cứng ngoài cùng của Trái Đất, bao gồm vỏ Trái Đất và phần
trên của lớp man-ti.
- Phân biệt thạch quyển với vỏ Trái Đất
Tiêu chí

Vỏ Trái Đất

Thạch quyển

Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188

Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

Chiều dày

Dao động từ 5 km (ở đại dương)
đến 70 km (ở lục địa).

Khoảng 100 km.

Thành phần
vật chất

Cấu tạo bởi các tầng đá khác
nhau (trầm tích, granit, badan).

Cấu tạo bởi các tầng đá khác
nhau (trầm tích, granit, badan)
+ 1 phần lớp man-ti trên.

II. Nội lực và tác động của nội lực đến sự hình thành địa hình bề mặt Trái Đất
Câu 1 trang 32 SGK Địa 10 CTST: Dựa vào thông tin trong bài, em hãy cho biết:
- Thế nào là nội lực.
- Nguyên nhân sinh ra nội lực.
Lời giải
- Khái niệm: Là lực phát sinh từ bên trong Trái Đất.
- Nguyên nhân: Do sự phân huỷ các ngun tố phóng xạ, sự dịch chuyển của các
dịng vật chất theo trọng lực, năng lượng của các phản ứng hố học trong lịng
đất,…
Câu 2 trang 32 SGK Địa 10 CTST: Dựa vào thông tin trong bài, em hãy cho biết

vận động theo phương thẳng đứng bao gồm các vận động nào và hệ quả của các vận
động đó đối với sự hình thành bề mặt Trái Đất.
Lời giải
- Vận động theo phương thẳng đứng là vận động nâng lên, hạ xuống diễn ra phổ
biến nhiều nơi trong vỏ Trái Đất, trên một diện tích lớn.
- Hệ quả: Vận động này có thể làm mở rộng hoặc thu hẹp diện tích của một khu vực
một cách chậm chạp và lâu dài, gây ra hiện tượng biển tiến và biến thoái.
Câu 3 trang 32 SGK Địa 10 CTST: Dựa vào hình 6.2, hình 6.3 và thơng tin trong
bài, em hãy:
- Cho biết nguyên nhân và biểu hiện của hiện tượng uốn nếp.
- Mơ tả địa hình bề mặt Trái Đất trước và sau khi diễn ra hiện tượng uốn nếp.

Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

Lời giải
- Nguyên nhân: Do các lực nén ép này vận động theo phương nằm ngang.
- Biểu hiện: Hiện tượng các lớp đá bị xô ép, uốn cong thành các nếp uốn nhưng
khơng phá vỡ tính liên tục của chúng. Xuất hiện nhiều ở những nơi đá có độ dẻo cao,
điển hình nhất là các đá trầm tích.
- Trước khi uốn nếp các lớp đá nằm song song tạo thành các lớp, sau uốn nếp, nếu:
+ Cường độ nén ép ban đầu còn yếu chỉ làm cho các lớp đá bị thay đổi thế nằm ban
đầu thành các nếp uốn.
+ Cường độ nén ép tăng mạnh làm cho khu vực bị nén ép dâng cao kết hợp tác động
của ngoại lực, bề mặt địa hình bị cắt xẻ thành miền núi uốn nếp.
Câu hỏi trang 33 SGK Địa 10 CTST: Dựa vào hình 6.4, hình 6.5 và thông tin
trong bài, em hãy cho biết hiện tượng đứt gãy diễn ra như thế nào. Nguyên nhân xảy
ra hiện tượng đó.

Lời giải
- Hiện tượng đứt gãy
+ Cường độ tách dãn yếu thì đá chỉ nứt nẻ, khơng chuyển dịch, tạo nên các khe nứt.
+ Khi sự dịch chuyển diễn ra với biên độ lớn sẽ làm cho các lớp đá có bộ phận trồi
lên, có bộ phận sụt xuống, hình thành các địa bào, địa luỹ...
- Nguyên nhân: Do ở những vùng đá cứng vận động thẳng đứng sẽ làm cho các lớp
đất đá bị gãy, đứt ra rồi dịch chuyển ngược hướng nhau theo phương gần như thẳng
đứng hay nằm ngang.
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

Luyện tập 1 trang 34 SGK Địa 10 CTST: Dựa vào hình 6.6, em hãy xác định các
vành đai động đất và núi lửa trên Trái Đất.
Lời giải
Các vành đai động đất, vành đai núi lửa trên thế giới
- Vành đai động đất: phía tây châu Mĩ, giữa Đại Tây Dương, từ Địa Trung Hải qua
Nam Á đến In-đơ-nê-xi-a, phía tây Thái Bình Dương.
- Vành đai núi lửa: phía tây châu Mĩ, đơng Đại Tây Dương, từ Địa Trung Hải qua
Nam Á đến In-đơ-nê-si-a, phía tây Thái Bình Dương.
Luyện tập 2 trang 34 SGK Địa 10 CTST: Dựa vào hình 4.4 và hình 6.6, em hãy
trình bày mối liên quan giữa sự phân bố các vành đai động đất, núi lửa với sự dịch
chuyển các mảng kiến tạo của thạch quyển. Giải thích sự phân bố đó.

Lời giải
Các vành đai động đất, núi lửa nằm ở nơi tiếp xúc của các mảng kiến tạo, nơi diễn
ra sự chuyển dịch của các mảng (tách rời hoặc xô húc nhau):
- Khi hai mảng tách rời sẽ hình thành nên sống núi ngầm kèm theo là hiện tượng
động đất, núi lửa. Ví dụ: sự tách rời của mảng Bắc Mĩ – Á-Âu, mảng Nam Mĩ - Phi

hình thành nên vành đai động đất dọc sống núi ngầm Đại Tây Dương.
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

- Khi hai mảng xơ húc vào nhau hình thành nên các dãy núi uốn nếp trẻ, vực sâu,
đảo núi lửa, kèm theo đó động đất, núi lửa cũng xảy ra. Ví dụ: sự xơ húc của mảng
Bắc Mĩ và mảng Nam Mĩ với mảng Thái Bình Dương hình thành nên hệ thống núi
trẻ ở rìa phía tây châu Mĩ, theo đó là vành đai động đất và núi lửa…
Vận dụng trang 34 SGK Địa 10 CTST: Em hãy sưu tầm thông tin mô tả về một
dạng địa hình được hình thành dưới tác động của nội lực.
Lời giải
- Học sinh tìm hiểu thơng tin qua sách, báo hoặc internet.
- Một số dạng địa hình hình thành dưới tác động của nội lực như: Hồ núi lửa, các
dãy núi cao, các núi lửa đã tắt,…
- Ví dụ: Núi lửa đã ngưng hoạt động Chư Đăng Ya, Gia Lai, Việt Nam
Núi Chư Đăng Ya
Núi Chư Đăng Ya thuộc địa phận xã Chư Đăng Ya, huyện Chư Păh, cách trung tâm
thành phố Pleiku (tỉnh Gia Lai) khoảng 30km về hướng đông bắc, cách điểm du lịch
Biển Hồ 20 km.
Chư Đăng Ya là một ngọn núi lửa đã ngưng hoạt động hàng triệu năm, miệng núi
lửa có hình phễu, cao khoảng 500m so với mực nước biển. Núi lửa Chư Đăng Ya
nằm ẩn mình giữa rừng xanh đại ngàn hùng vĩ.
Đến với Chư Đăng Ya, du khách có thể chiêm ngưỡng sự thay đổi của những sắc
màu rực rỡ theo từng mùa. Vào mùa khô, núi lửa Chư Đăng Ya được phủ kín màu
vàng rực của hàng vạn bơng dã quỳ đua nhau khoe sắc. Đặc biệt, vào tháng 11 là
thời điểm hàng trăm ngàn bông hoa dã quỳ đua nhau khoe sắc, phủ vàng trên khắp
các nẻo đường và đồi núi.


Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188