KIẾN TRÚC CÔNG
CỘNG (HIỆN ĐẠI VÀ
TRUYỀN THỐNG)
SRI LANKA
KIẾN TRÚC Á ĐƠNG
GVHD: NGUYỄN XN NHẬT
NHĨM 11:
NGUYỄN VĂN LỢI
LÊ DIÊN MẠNH
NGUYỄN THỊ THU PHƯƠNG
VŨ VĂN HẢI
LƯU ĐỨC HUY
LỚP: 19K5


MỤC LỤC
I
TỔNG QUAN VỀ
SRI LANKA

II

•1

KIẾN TRÚC
CƠNG CỘNG SRI
LANKA

KIẾN TRÚC
CƠNG CỘNG
TRUYỀN THỐNG

•2
KIẾN TRÚC
CƠNG CỘNG
HIỆN ĐẠI

III
ĐÁNH GIÁ,
NHẬN XÉT

2


I. TỔNG QUAN VỀ SRI LANKA
Sri Lanka (phiên âm: “Xri-Lan-ca”) tên chính thức Cộng hịa Dân
chủ Xã hội chủ nghĩa Sri Lanka, tiếng Việt xưa gọi là Tích Lan, là
một đảo quốc với đa số dân theo Phật giáo ở Nam Á. Nước này
thường được gọi là Hòn ngọc Ấn Độ Dương. Sri Lanka từng là
trung tâm tôn giáo và văn hóa Phật giáo thời cổ. Sau hơn một ngàn
năm dưới quyền cai trị của các vương quốc độc lập và từng bị sáp
nhập vào Đế chế Chola, Sri Lanka bị Bồ Đào Nha và Hà Lan chiếm
làm thuộc địa trước khi bị chuyển qua tay Đế chế Anh năm 1815
với tên gọi Ceylon. Một phong trào chính trị địi độc lập đã xuất
hiện trong nước vào đầu thế kỷ 20, cuối cùng Sri Lanka được trao
trả độc lập năm 1948, trở thành nước cộng hòa năm 1972.

3


Vị trí địa lý: giáp Ấn Độ Dương ở 4 mặt và cách Ấn Độ

tầm 40km qua một eo biển nhỏ, phía Đơng Bắc giáp
vịnh Bengal và phía Tây Bắc giáp biển Arab, Sri Lanka
là đảo quốc nằm ở khu vực Nam Á, có vị trí địa lý
thuận lợi, nằm tại trung điểm nối giữa Đông Á và
Đông Phi, và là vị trí cảng thuận lợi trên tuyến đường
biển nối liền Đơng - Tây. Sri Lanka có diện tích
65.610k𝑚 2 , với đường biển dài 1.340km.

Thủ đô Colombo là trung tâm thương mại được xem là
nơi phát triển nhất của Sri Lanka

4


Khí hậu: Là một đảo quốc nhiệt đới khá nóng. Nhiệt độ
trung bình hàng năm vào khoảng 28 đến 30℃. Tháng 1
là tháng lạnh nhất và tháng 5 là tháng nóng nhất trong
năm. Do bị ảnh hưởng chủ yếu bởi gió mùa từ biển Ấn
Độ Dương và vịnh Bengal, thường có mưa lớn ở vùng
núi cao và vùng Tây Nam của đảo. Tại Sri Lanka, gió
mùa Đơng Bắc hoạt động từ tháng 12 đến tháng 3, trong
khi gió mùa Tây Nam hoạt động từ tháng 6 đến tháng
10.

Nhiệt đới thảo ngun

Khí hậu gió mùa

Ơn đới hải dương


Khí hậu xích đạo

5


Văn hóa Sri Lanka bị ảnh hưởng
sâu sắc từ Phật giáo, một tơn giáo
quan trong có ảnh hưởng lớn đến
chính trị, văn hóa, xã hội Sri
Lanka trong suốt hàng nghìn năm
qua. Hòn đảo này còn là nơi xuất
phát của hai nền văn hóa truyền
thống: văn hóa Sinhalese (tập
trung tại các thành phố cổ Kandy
và Anuradhapura) và Tamil (tập
trung tại thành phố Jaffna) cùng
sự tương tác với nền văn hóa, tơn
giáo của Ấn Độ và các nước
phương Tây.

6


Văn hóa Sri Lanka bao gồm rất nhiều phong tục và
nghi lễ, có niên đại được lưu truyền hơn 2.000 năm.
Đảo quốc này có rất nhiều lễ hội, phản ánh các giá trị
văn hóa của người dân Sri Lanka. Lễ hội năm mới
Sinhala-Tamil vào tháng 4 là lễ hội văn hóa quan
trọng nhất, đánh dấu sự bắt đầu của năm mới và kết
thúc mùa thu hoạch. Sri Lanka cũng tổ chức lễ Phật

đản vào rằm tháng 5.
Vào tháng 8 là các lễ hội Esala ở Kandy và
Kataragama. Lễ hội Kataragama Esala là một lễ hội
đa tôn giáo, nơi những người sùng đạo sử dụng bước
đi trên lửa và tự sám hối cực độ để thể hiện lòng mộ
đạo của họ đối với Chúa Kataragama.

7


Tơn giáo
Người dân Sri Lanka là các tín đồ của nhiều tôn giáo khác
nhau. Theo điều tra dân số năm 2011
- 70.19% người dân Sri Lanka theo Phật giáo Thượng tọa
bộ.
- 12.6% theo Ấn Độ giáo.
- 9.7% là người Hồi giáo (chủ yếu thuộc nhóm Hồi giáo
Sunni).
- 7.4% là tín đồ Kitô giáo (6.1% Công giáo La Mã và 1.3%
khác theo các nhánh đạo Kitô khác).
- Năm 2008, Sri Lanka xếp hạng là quốc gia sùng đạo đứng
thứ ba trên thế giới theo cuộc điều tra tôn giáo
của Gallup với 99% dân số Sri Lanka cho rằng tôn giáo là
một phần quan trọng trong cuộc sống hằng ngày của họ.

8


Kiến trúc
Phản ánh vị trí và địa lí của nó như một trung tâm thương mại Ấn Độ Dương từ thời xa xưa , đảo

Srilanka ln mở cửa đón nhận những chuyển động và khn mẫu của văn hóa thế giới. Truyền thống
kiến trúc và văn hóa bản địa, các cuộc xâm lăng của thuộc địa và sự thay đổi của cuộc sống trong môi
trường nhiệt đới đã kết hợp để tạo ra một phong cách kiến trúc Srilanka đặc biệt : tường quét vôi dày ,
cửa sổ và cửa ra vào cao, sàn gạch đất nung hoặc đá granit , gian và hiên mở , sân vườn , đồ nội thất
chạm khắc cung phu và khung dệt tay rực rỡ . Srilanka style trưng bày hơn 30 ngôi nhà truyền thống và
hiện đại tốt nhất ở srilanka , từ nhà riêng đến nơi nghỉ dưỡng , tất cả đều được thiết kế bởi các kiến trúc
sư , nhà thiết kế nội thất sáng tạo nhất của hòn đảo , bao gồm một số nhà của kiến trúc sư nổi tiếng thế
giới Geoffrey Bawa đã chưa được nhìn thấy trước đây . Những ngôi nhà này thể hiện những yếu tố cần
thiết của không gian, lối sống Srilanka mở ra mơi trường và sự đơn giản trong cách bố trí khơng gian và
trang trí , đồng thời góp phần tạo nên cảm giác n bình và kỷ luật. Ngồi ra , có những ý tưởng thiết kế
thực tế có thể áp dụng ở bất kỳ nơi nào trong vùng nhiệt đới được chụp ảnh hoàn toàn tại đia điểm.

9


II. KIẾN TRÚC
CÔNG CỘNG SRI LANKA

Cân bằng giữa lịch sử quốc gia và chủ nghĩa thực
dân, Sri Lanka sở hữu những kiến trúc mang đậm
màu sắc tôn giáo và các cơng trình tuyệt đẹp từ ba
thời đại Bồ Đào Nha, Hà Lan và Anh.


1. KIẾN TRÚC CÔNG CỘNG (TRUYỀN THỐNG)
Kiến trúc của Sri Lanka thể hiện một loạt các
phong cách kiến trúc phong phú về hình thức.
Được du nhập vào hịn đảo vào thế kỷ thứ 3
trước Cơng ngun, Phật giáo đã có tác động
lớn đến các thiết kế của Sri Lanka. Ngoài ra,

các kỹ thuật và phong cách được phát triển ở
châu Âu và châu Á cũng đã ảnh hưởng đáng
kể đến kiến trúc của khu vực này.

11


KIẾN TRÚC CỦA SRI
LANKA CỔ ĐẠI:

Jetvanaramaya

Kiến trúc của Sri Lanka cổ đại thể hiện sự đa dạng phong phú, đa
dạng về hình thức và phong cách kiến trúc từ đầu này sang đầu kia
của đất nước. Chủ yếu là tôn giáo, Phật giáo đã có tác động lớn đến
phong cách kiến trúc ở khu vực này, với hơn 25 phong cách tu viện
Phật giáo - bao gồm các Bảo tháp Jetavanaramaya và Ruvanvelisaraya
ở vương quốc Anuradhapura.

Ruwanvelisaya

12


ĐỀN HANG ĐỘNG DAMBULLA
Đây là ngôi đền nằm trong hang động lớn nhất và được bảo
tồn tốt nhất Sri Lanka. Hang động được các nhà sư Phật
giáo 22 thế kỷ trước khai phá từ một núi đá thành 5 gian
nhà và được sử dụng như một nơi thờ cúng cho đến ngày
nay. Điểm hấp dẫn chính được trải ra trong 5 hang động, có

chứa các bức tượng và tranh ảnh liên quan đến Đức Phật và
cuộc sống của Ngài trong đó nổi bật nhất là những bức
tượng Phật mạ vàng cao đến hơn 15m với đủ các tư thế và
các bức họa phủ kín vách đá trong một khu hang động rộng
đến 1.951 mét vng. Tồn thể khu vực này được
UNESCO cơng nhận là di sản văn hóa thế giới. Điểm độc
đáo và đầy cảm hứng của các ngôi đền hang động là việc sử
dụng một gờ nhỏ giọt để ngăn nước mưa xâm nhập vào các
hang động.

13


BẢO THÁP
JETAVANARAMAYA
Jetavanaramaya là một bảo tháp chọc trời, nằm trong
đống đổ nát của tu viện khổng lồ và rất thiêng liêng đối
với người Sri Lanka xưa kia trong thành phố di sản thế
giới của Anuradhapura. Vào thế kỷ thứ 3, bảo tháp này
được nhà vua xây dựng có sức chứa lên đến 10 ngàn tu sĩ
phật giáo dòng Đại thừa, nó trở thành một di tích phật
giáo quan trọng được giữ gìn cho đến ngày nay và được
coi là cấu trúc cao nhất trong thế giới cổ đại còn tồn tại.
Tại thời điểm hoàn thành cấu trúc, Jetavanaramaya là
cấu trúc cao thứ ba trên thế giới chỉ sau các Kim tự tháp
Giza.
Chiều cao của tháp là 400 feet (122 m), khơng những chỉ
cao nhất, kiến trúc này cịn lớn lớn nhất với diện tích
233.000𝑚2 . Khoảng 93.300.000 gạch nung được sử dụng
để xây tháp bằng kỹ thuật mái tròn khéo léo và tiên tiến

đến khó tin. Tháp này thuộc về giáo phái Sagalika trong
tổ hợp quần thể kiến trúc rộng khoảng 5,6 ha.

14


Ngồi ra cịn có các bảo tháp Stupa khác
cũng đặc trưng cho kiến trúc bảo tháp
truyền thống của Sri Lanka.

Thuparamaya

Ruwanweliseya Dagoba

15


VATADAGE

Đại diện cho quan điểm thay đổi của bảo tháp với hịn đảo. Hình
dạng của Vatadage đã chuyển từ dạng hình vng sang dạng trịn.
Vatadage cổ xưa nhất của cấu trúc này được tìm thấy ở Polonnaruwa,
một trong những thành phố nổi tiếng nhất trong thời cổ đại và là một
trung tâm thương mại và chính trị hưng thịnh.

16


THÀNH CỔ SIGIRIYA – KIẾN TRÚC CUNG ĐIỆN
• Nằm ở trung tâm quận Matale được thiết kế như một công trình kiến trúc

thân thiện với mơi trường, chủ yếu là một cột đá khổng lồ cao gần 200m. Diện
tích khu vực Di sản khoảng 130ha.
• Thành cổ Sigiriya là một pháo đài đá, một địa điểm có tầm quan trọng về lịch
sử và khảo cổ học.
• Thành cổ Sigiriya thể hiện sự giao lưu quan trọng giữa các giá trị của nhân
loại trong vùng Nam Á về quy hoạch đô thị, cảnh quan kiến trúc, công nghệ
xây dựng, kỹ thuật thủy lực và nghệ thuật tạo hình với sự hài hịa độc đáo giữa
thiên nhiên và trí tưởng tượng của con người. Thông qua Con đường Tơ lụa
trên biển (Maritime Silk Road) những thương nhân, tu sĩ đến đây không chỉ
bn bán, truyền giáo mà cịn truyền bá các tri thức tiên tiến thời bấy giờ cho
cư dân bản địa.
• Thành cổ Sigiriya là bằng chứng độc đáo về một thành phố và cung điện
được quy hoạch tốt trong thế kỷ thứ 5 sau Công nguyên. Đây là một trong
những đơ thị cổ cịn sót lại được bảo tồn tốt nhất ở châu Á, có sức hấp dẫn
trên nhiều phương diện và là di sản văn hóa giá trị nhất của Sri Lanka.
• Thành cổ Sigiriya tại huyện Matale, tỉnh Central Province, Sri Lanka được
UNESCO tôn vinh là Di sản thế giới (năm 1982).

Tổng mặt bằng Thành cổ Sigiriya, Sri Lanka
Ghi chú: 1. Cổng vào khu thành trong; 2.
Mương nước chạy dọc theo thành; 3. Bể nước,
4. Vườn nước, 5. Vườn với các vòi phun. 6.
Nhà nghỉ mùa hè. 7 Đài phun nước dạng bậc,
8. Đá Preaching, 9 Đền Asana, 10. Hang của
các thày tu, 11. Tu viện, 12 Đá Cobra Hood,
13. Phịng họp, 14. Cổng chính vào khu vực
núi sư tử, 15. Vườn theo các bậc, 16. Tường
với bích họa các cô gái. 17 Tường gương, 18
Cổng sư tử, 19. Cung điện hoàng gia


17


Tại trung tâm Di sản Thành cổ Sigiriya
có một ngọn núi đá mang tên núi
Sigiriya hay núi Sư Tử, cao 200m nổi
bật so với đồng bằng xung quanh. Ngọn
núi chia Thành cổ làm hai khu vực: Khu
vực phía Tây rộng khoảng 90ha và khu
vực phía Đơng rộng khoảng 40ha.
Khu vực phía Tây của núi Sigiriya là
cơng viên hồng gia, được bao bọc bởi
hai lớp tường thành ngoài và trong. Lớp
thành trong tạo thành một khn viên
có hình chữ nhật kích thước 700x500m.
Khu vực phía Đơng của núi Sigiriya là
sân hành lễ, được bao bọc bởi một lớp
tường thành.
Cung điện chính nằm trên đỉnh của núi
đá. Lối vào chính của cung điện từ cổng
phía Tây, tới phía Bắc và theo các bậc
thang lên đến đỉnh núi.
Mặt bằng cung điện trên đỉnh núi,
Thành cổ Sigiriya, Sri Lanka

18


Khu vực cổng lên đỉnh núi


Tàn tích cịn lại của tượng sư tử

Bức tường gương. Mặt sau của bức
tường là nơi lưu giữ các dòng chữ
lưu niệm của du khách.

19


Trong số những kiệt tác đáng chú ý khác về cung điện phải kể đến Đền răng ở Kandy.
Đền Răng Phật ở cố đô Kandy, Sri Lanka thời xưa vốn nằm trong cung điện của vua Tích Lan tại Kandy, đền này thờ
răng của Phật, từ xưa nó đã giữ vai trị quan trọng trong đời sống chính trị tại đây, người dân Tích Lan có đức tin ai giữ
xá lợi Răng Phật, người đó sẽ cai trị xứ này.
Đền Răng Phật tôn thờ răng nanh bên trái hàm trên của Phật, theo truyền thuyết răng này được lấy khi Phật nhập diệt
và được mang lén sang Sri Lanka, bằng cách để trong đầu tóc của một cơng chúa vào năm 313 sau Công nguyên.

20


Từ mái nhà, các kèo cột đến từng bức tường đều được trang trí
bằng những họa tiết cầu kỳ hay những bức tranh mô tả cuộc
sống của người dân bản địa. Từ thời cổ đại, di tích đã đóng một
vai trị quan trọng trong chính trị địa phương bởi vì người ta tin
rằng bất cứ ai nắm giữ di tích này sẽ cai quản đất nước.

Nay xá lợi răng Phật được tơn trí trong cung
điện có 2 tầng, cửa ra vào dát vàng bạc và có đặt
một cặp ngà voi lớn. Xá lợi nầy đặt trong cái
hộp vàng bảy ngăn, bên trong có nạm những
viên đá q, bên ngồi có hình tháp dạng hoa

sen cũng được nạm những viên đá quý được các
vị vua cúng dường cho xá lợi răng Phật.

21


2. KIẾN TRÚC CÔNG CỘNG (HIỆN ĐẠI)
Với sự xuất hiện của thực
dân phương Tây đến Sri
Lanka, họ đã thiết lập các
hình thức kiến trúc của
riêng mình cho hịn đảo.
Điều này được thể hiện rõ
trong kiến trúc của thời kỳ
đó cũng như các hình thức
ảnh hưởng trong kiến trúc
hiện đại.

22


KIẾN TRÚC THỜI KỲ THUỘC ĐỊA
Sri Lanka đã bị cai trị bởi ba quốc gia liên tiếp trong gần 450
năm. Theo truyền thống, kiến trúc Ấn Độ và Đông Á là
những hình thức ảnh hưởng nước ngồi đáng kể nhất đối
với kiến trúc Sri Lanka và cả hai đều đóng một vai trị quan
trọng trong việc định hình nó. Những ảnh hưởng kiến trúc
từ Đông Nam Á cũng đã ảnh hưởng đến sự phát triển của
kiến trúc Sri Lanka và ngược lại. Kỹ thuật và phong cách
phát triển ở châu Âu, được vận chuyển đến đất nước thông

qua chủ nghĩa thực dân, cũng đóng một vai trị quan trọng
trong kiến trúc của Sri Lanka sau này. Nhiều tòa nhà tồn tại
từ thời Hà Lan và người Anh thời kỳ chiếm đóng.

Biểu đồ kiến trúc nhà thờ Sri Lanka theo thời gian

23


Vào thế kỉ XVI, dưới quyền thống trị của Bồ Đào Nha đối với các khu vực ven biển của đất nước, một hình thức kiến trúc
tơn giáo mới đã xuất hiện – Nhà thờ Công giáo.
Kiến trúc mới này, đã được đưa vào với một bản sắc truyền giáo trái ngược với kiến trúc thịnh hành của Sri Lanka. Như
nhà phê bình hậu thuộc địa Anoma Peiris từng nói: “Ý định của họ là nhấn mạnh tính đặc biệt của Công giáo La Mã.”
Các nghiên cứu liên quan đến các nhà thờ sớm nhất được xây dựng trong thời kỳ Bồ Đào Nha chỉ ra hai loại hình thức
kiến trúc nổi bật: một hình thức bao gồm các nhà thờ nhỏ với một gian giữa, một hình thức bao gồm các nhà thờ lớn hơn
được xây dựng bằng đá, với ba gian giữa được chia thành các cột lớn.

24


KIẾN TRÚC THỜI KỲ SAU ĐỘC LẬP
Sri Lanka được trao độc lập vào năm 1948 với tư cách là một quốc gia Thống trị trong Đế quốc Anh. Từ tập
phim này trở đi - "mong muốn phủ nhận kiến trúc nhà thờ đã đáp lại sự trỗi dậy của một hình thức chủ nghĩa
dân tộc Phật giáo Sinhala. sự ủng hộ của chính họ đối với chính nghĩa dân tộc trong q trình tìm kiếm độc lập.
Do đó, các sáng kiến được thực hiện bởi 'những người theo chủ nghĩa dân tộc Cơ đốc' với thẩm quyền của các
linh mục đã ảnh hưởng rất nhiều đến kiến trúc Cơ đốc của hòn đảo, "đặc biệt là trong thời kỳ hậu độc lập Như
Shanthikumar Hettiarachchi đã chỉ ra - "những nỗ lực này nhằm trở thành các cộng đồng giáo hội bản địa, thay
vì các nhà thờ theo cách thức và phong cách của 'giáo hội mẹ' của họ trong Châu Âu hay những nơi khác, đã
phát triển một thực dụng dẫn đến quan hệ với các phong trào quốc gia khác.


25