KIỂM TRA BÀI CŨ
So sánh là gì? Xác định kiểu so sánh trong các câu sau:
a. Quê hương là chùm khế ngọt
Cho con trèo hái mỗi ngày.
b. Thà rằng ăn bát cơm rau
Cịn hơn cá thịt nói nhau nặng lời.


So sánh là đối chiếu sự vật, sự việc này
này với sự vật, sự việc khác có nét tương
đồng để làm tăng sức gợi hình, gợi cảm
cho sự diễn đạt.
a. Quê hương là chùm khế ngọt
Cho con trèo hái mỗi ngày.
Trung
Qn)
 So sánh(Đỗ
ngang
bằng.
b. Thà rằng ăn bát cơm rau
Cịn hơn cá thịt nói nhau nặng lời.
(Ca dao)
 So sánh khơng ngang baèng.


Em có nhận xét gì về cách dùng từ trong câu thơ sau.
Theo em tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì?
Tác dụng của biện pháp nghệ thuật đó?
“Cây dừa
Sải tay
Bơi

Ngọn mùng tơi
Nhảy múa”
…..
(Trần Đăng Khoa)


BÀI 21 – TIẾT 95


I. Tìm hiểu về phép nhân hóa.
1. Khái niệm, tác dụng của nhân hóa.
a. Ví dụ:
* VD a:


Ơng trời
Mặc áo giáp đen
Ra trận
Mn nghìn cây mía
Múa gươm
Kiến
Hành quân
Đầy đường


- Sự vật: trời, mía, kiến
- Hành động:
+ Trời: mặc áo giáp đen, ra
trận
+ Mía: múa gươm

+ Kiến: hành quân

 Dùng những từ chỉ hành
động của người để tả vật.

- Trời: ông  Dùng từ ngữ gọi người để gọi vật.
-> Các sự vật được gọi, tả như con người.


* VDb. So sánh hai cách diễn đạt sau và nhận xét.
- Ông trời mặc áo giáp đen ra trận. - Bầu trời đầy mây đen.
- Mn nghìn cây mía múa gươm. - Mn nghìn cây mía ngả
nghiêng, lá bay phấp phới.
- Kiến bò đầy đường.
- Kiến hành quân đầy đường.
Sự vật, sự việc hiện lên
sống động, gần gũi với con
người.
 -

Miêu tả, tường thuật
một cách khách quan.

Cách diễn đạt trong khổ thơ hay hơn.
-> Sử dụng phép nhân hoá khiến khổ thơ giàu hình ảnh,
quang cảnh thiên nhiên trước cơn mưa được miêu tả sống
động, gần gũi với thế giới con người.
 



Vậy theo em nhân hóa là gì? Tác dụng
của nhân hóa?


b.Ghi nhớ. Sgk – tr. 46
- Khái niệm: Nhân hóa là gọi hoặc tả con vật, cây cối, đồ vật,…
bằng những từ ngữ vốn được dùng để gọi hoặc tả con người.
Tác dụng:
- Làm cho thế giới loài vật, cây cối, đồ vật… trở nên gần gũi với
con người, biểu thị được những suy nghĩ tình cảm của con người.
- Làm cho lời thơ, lời văn có sức biểu cảm cao.


Chú chim đang hót trên cành
cây

Ơng mặt trời đã thức dậy


i
ớ
v
i
ờ
ư
c
g
n
ợ
Hoa phư

thảm cỏ xanh.

c
á
c
u
ê
y
g
n
ơ
ư
h
t
Mẹ gà
con.


Xác định phép nhân hóa?
Cái trống trường em
Mùa hè cũng nghỉ
Suốt ba tháng liền
Trống nằm ngẫm nghĩ
Buồn không hả trống!...
 Biểu thị những suy nghĩ, tình cảm của
con người.


2. Các kiểu nhân hóa.
* VD:


lãoMiệng, bác
a.Từ đó, lão
bác Tai, cô
cô Mắt, cậu
cậu Chân, cậ
cậu
u
Tay lại thân mật sống với nhau mỗi người một việc,
không ai tị ai cả.
b.Gậy tre, chông tre chống
chống lại sắt thép của quân
thù. Tre xung
xung phonglại
vào xe tăng đại bác.Tre giữ
làng, giữ
giữphong
nước, giữ
giữ mái nhà tranh, giữ
giữ đồng lúa
chín.
c.
Trâu ơi
ơi, ta bảo trâu này
Trâu ra ngoài ruộng, trâu cày với ta.


 2.

Các kiểu nhân hóa.

- Các sự vật được nhân hóa:
(1). miệng, chân, tay, tai, mắt -> dùng những từ vốn gọi người để
gọi vật.
(2). trâu -> trò chuyện xưng hô với vật như với người.
(3). Tre -> dùng những từ vớn chỉ hoạt động, tính chất của người để
chỉ hoạt động, tính chất của vật.


* Kết luận: - Có 3 kiểu nhân hóa
- Từ ngữ vốn gọi người để gọi vật.
- Những từ vốn chỉ hoạt động, tính chất của người để chỉ hoạt động,
tính chất của vật.
- Trò chụn, xưng hơ với vật như với người.


Đặt câu có sử dụng phép nhân hóa với các hình sau?

Chú Mèo ngồi câu cá. Hai bạn Vịt đi chơi Noel.


II. Luyện tập:
Bài tập 2: Xác định và nêu tác dụng của phép nhân hóa.
a. đơng vui, tíu tít, bận rợn -> dùng từ chỉ hoạt động, tính chất của
người
- mẹ, con, anh, em -> dùng từ vốn gọi người để gọi vật
-> tác dụng: làm cho quang cảnh bến cảng được mieu tả sớng động
hơn, người đọc hình dung cảnh nhộn nhịp, bận rộn của các phương
tiện có trên cảng
b.(chòm cổ thụ) dáng mãnh liệt, đứng trầm ngâm, lặng nhìn,(thuyền)
vùng vằng: dùng từ vớn chỉ hoạt động, tính chất của người để chỉ...

của sự vật.
- Quay đầu chạy: là hiện tượng chuyển nghĩa của từ, không phải biện
pháp tu từ
-> Tác dụng: sự vật được miểu tả trở nên sống động, gần gũi với con
người vừa như báo trước về 1 khúc sông dữ hiểm, vừa như mách bảo
con người dồn nén sức mạnh chuẩn bị vượt thác.


Quan sát bức tranh, em hãy viết một đoạn văn 8-10 câu
tả cảnh làng quê trong đó có sử dụng phép nhân hóa, so
sánh và nhận xét trong văn miêu tả.


Q hương em là một vùng nơng thơn nhưng
n bình và tươi đẹp vô cùng . Buổi sáng, khi ông
mặt trời thức dậy, cây cối cũng bừng tỉnh sau một
đêm dài ngon giấc. Nắng lên, ngôi làng ven rừng
bỗng im lìm tĩnh lặng vì mọi người đã đi làm hết.
Chỉ còn những chú cò trắng nhởn nhơ dưới tầng
cây rồi đáp cánh xuống hồ nước để ăn bữa điểm
tâm. Xa xa, đàn vịt nô đùa nhảy giỡn trên mặt
sông. Tất cả khiến cho làng quê giống như một bức
tranh sống động, đầy màu sắc.


CỦNG CỐ KIẾN THỨC
NHÂN HÓA
Khái niệm
Là gọi hoặc tả con vật, cây cối, đồ vật … bằng những từ ngữ vốn được dùng để
gọi hoặc tả con người; làm cho thế giới đờ vật, lồi vật... ần gũi với con người


Dùng từ
vốn gọi
người để
gọi vật .

Các kiểu
nhân hóa

Trị chuyện,
xưng hơ với
vật như
đối với người.

Dùng từ chỉ hoạt động, tính chất
của ngườiđể chỉ hoạt động, tính chất
của vật.
TÁC DỤNG: Làm cho lời thơ, lời văn có tính biểu cảm cao.


HƯỚNG DẪN HỌC BÀI
* Bài cũ:
- Học kĩ hai nội dung chính về phép nhân hóa bằng cách vẽ sơ
đồ tư duy.
- BT: Viết đoạn tả cảnh buổi sáng mùa xuân trên quê hương
em, trong đó có sử dụng phép nhân hóa, gạch chân dưới phép
nhân hóa đó.
* Bài mới:
- Chuẩn bị bài: Đọc bài Tìm hiểu về phương pháp tả người.
- Nghiên cứu kĩ nội dung 4 tr.47,48. Đọc phần bài mới để biết

(cách tả người, hình thức, bố cục của một đoạn, một bài văn tả
người).
 
 


CHÚC CÁC EM HỌC TẬP TỐT