Đề bài: Phát biểu cảm nghĩ về nhân vật Rô-bin-xơn ngồi đảo hoang của
Đi-phơ
Con người, mi là ai? Câu hỏi ấy giúp cho nhân loại tự ngắm mình trong những
trường hợp biến dạng đến dường như không phải là con người. Rơ-bin-xơn rơi
vào một trong những nghịch cảnh khơng bình thường như thế. Hơn mười năm
ròng rã sống trên hoang đảo, bị cắt đứt mọi liên lạc với con người, anh có cịn
là chàng thanh niên hai mươi bảy tuổi q ở miền Yc-sai nữa hay khơng?
Thử thách vượt qua sức tưởng tượng này là một phép thử có hồi âm, một thông
điệp không bi quan mà ngược lại.
1.Bản năng sống không cho phép con người bất lực khoanh tay. Dù thế nào,
bằng cách nào cũng phải sống. Quyết tâm ấy, ý chí ấy có khả năng diệu kỳ biến
khơng thành có. Nếu nghị lực là phẩm chất số một ở con người thì tại nơi đảo
hoang này, ở Rơ-bin-xơn nó ln ln toả sáng. Để định cư nơi đầu sóng ngọn
gió, nơi góc bể chân trời xa lạ, những điều đầu tiên không thể không nghĩ đến:
căn lều che nắng che mưa, cái ăn cái mặc hằng ngày. Căn lều chắc được dựng
lên từ cây cối trong rừng bằng chiếc cưa nhỏ và chiếc rìu con mà lúc nào
Rơ-bin-xơn cũng đeo lủng lẳng bên người. Còn cái ăn chắc nhờ vào săn bắn và
hái lượm, hình thái tự cung tự cấp sơ khai của người nguyên thuỷ cách đây
hằng mấy chục ngàn năm nhờ khẩu súng trên vai cùng hai túi đựng thuốc súng
và đạn ghém. Nhưng, những điều đó khơng phải "kỳ cục". Cái dị hình, dị tướng
làm cho người ta "hoảng sợ", hoặc "phá lên cười sằng sặc" là ở hình ảnh của
một thứ "người rừng" hay con gấu cô đơn Bắc Cực. Cách ăn mặc của
Rô-bin-xơn quả thật là như thế. Thông thường quần áo được may bằng vải vóc
hay len dạ tuỳ thuộc vào thời tiết ấm lạnh mỗi mùa, nhưng căn cứ vào cách ăn
mặc của anh, ta cứ ngỡ thời gian ở đây khơng ln chuyển. Trái đất hình như
đã ngừng quay để chỉ cịn có một mùa đơng lạnh giá quanh năm. Thơi thì mũ,
giày, quần áo từ đầu đến chân chỉ có một thứ vật liệu đặc sản: da dê. Sự dung
hịa giữa cái có ích và cái đẹp khơng cịn. Cái mũ chỉ là một thứ để đội đầu với
hình thù vượt khỏi khái niệm quy ước "to tướng cao lêu đêu chẳng ra hình thù
gì", dính liền với nó rất lơi thơi là một mảnh da rủ xuống phía sau "vừa để che
nắng, vừa để chắn không cho mưa hắt vào cổ". Cả hai chức năng cần đến hai

loại trang phục, nhưng Rô-bin-xơn chỉ cần đến một chiếc mũ đa năng. Cố tình
làm chiếc mũ như thế, anh có một dụng ý riêng "ở miền khí hậu này, chẳng gì
tai hại bằng nước mưa luồn trong áo thấm vào da thịt". Áo và quần cũng thế,
nghĩa là không cần kiểu mốt. Chúng lại khơng ăn khớp với nhau. Hình như cái
áo thì quá dài (khoảng lưng chừng hai bắp đùi) còn quần lại quá ngắn, quần là
dạng "quần loe" nhưng chỉ đến đầu gối mà thơi. Lại nữa, vì quần được may
bằng da một con dê đực già trông nó khó mà phân biệt được quần dài hay quần
ngắn vì "lơng dê thõng xuống mỗi bên đến giữa bắp chân". Đơi giày dưới chân
thì cũng như chiếc mũ trên đầu, khơng biết gọi là gì cho đúng vì giày đi khơng
có tất, gọi nó là đơi ủng thì có lẽ đúng hơn vì dây của cái gọi là giày ấy không
xỏ lỗ nơi mu bàn chân mà lên tới bắp chân.
Sự luộm thuộm khơng chỉ thế. Nó cịn là đặc điểm trong cách trang bị trên
người, lỉnh kỉnh như một cái nhà kho di động. Không đeo kiếm và dao găm
như những nhà quý tộc thời Đôn Ki-hô-tê, về góc độ này mà quan sát, người ta
có thể nhầm anh với người thợ sơn tràng với "lủng lẳng bên này một chiếc cưa

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


nhỏ, bên kia một chiếc rìu con". Nhưng có lẽ anh là thợ săn với đầy đủ súng
khoác trên vai và hai túi đựng thuốc súng và đạn ghém lúc nào cũng sẵn sàng
nhả đạn. Cũng có thể nghĩ anh là một thổ dân da đỏ vào rừng trèo cây, đào củ
với chiếc gùi đeo ở sau lưng. Biết vượt lên mọi thử thách, khó khăn,
Rơ-bin-xơn đã tồn tại, dù hình thức của sự tồn tại hoang dã, thơ sơ gần như một
con người ở vào thời tiền sử.
Nhưng, tất cả chỉ là cái dáng dấp bên ngoài, đằng sau những nét "hết sức kỳ
cục" trên đây vẫn là một con người đang sống. Danh hiệu con người cao quý,
con người viết hoa được anh trân trọng giữ gìn. Vì sao Rô-bin-xơn rất chú ý
đến bộ ria, một bộ râu ria nếu để nó thả sức mọc dài phải đến "hơn một gang
tay"? Ý thức về con người, mà ở đây là một người đàn ông cường tráng và đầy

nam tính đã nhắc nhở Rơ-bin-xơn, khơng cho phép anh tùy tiện, buông thả rất
dễ bị coi thường cho dù anh khơng có nhu cầu giao tiếp với ai. Và trên thực tế
là ngoài anh ra, ở đây trên chốn đảo hoang khơng một bóng người. Thậm chí
cái cách "xén tỉa" thật cẩn thận, kĩ càng như một người khó tính, vì bộ ria mà
anh muốn có là "một cặp ria mép to tướng kiểu Hồi giáo như ria vài gã Thổ
Nhĩ Kỳ tôi gặp ở Xa-lê". Với gương mặt đầy hãnh diện ấy, Rơ-bin-xơn có thể
tự hào cũng như nước da sạm màu nắng gió của vùng đất "khoảng chín hoặc
mười độ vĩ tuyến miền xích đạo" vẫn trơng được, nghĩa là "nó khơng đến nỗi
đen cháy như các bạn có thể nghĩ". Đó là niềm vui duy nhất lúc này mà
Rô-bin-xơn tự cảm nhận được. Ý nghĩ ấy khoẻ khoắn, trong,trẻo biết bao. Đó
mới là chân dung con người đích thực.
Về nghệ thuật, đây là một bức chân dung tự hoạ, nó đảm bảo tính chân thực,
khách quan. Đọc một đoạn văn khơng dài, ta vẫn có thể hình dung được một
con người cụ thể đến từng chi tiết. Bức vẽ chân dung ấy gắn với hoàn cảnh
sống đầy rẫy gian truân khi một mình sống trên hoang đảo. Nhưng, một mặt
khác, do sự đồng cảm và tài năng của người kể chuyện, bức tranh chân dung ấy
rất sinh động, như có linh hồn. Ấn tượng mà chúng ta có thể cảm nhận được là
nhờ ở giọng văn, một giọng văn không đơn điệu, một chiều mà vô cùng đa
dạng. Chẳng hạn như miếu tả cách ăn mặc và trang bị của Rơ-bin-xơn có ý vị
hài hước, cường điệu, bông phèng, nhưng đoạn văn miêu tả diện mạo, gương
mặt lại rất nghiêm trang, trân trọng. Chính sự đa dạng về giọng điệu của trích
đoạn trên góp phần tạo nên một tính cách nhân vật khơng hời hợt mà có chiều
sâu, vừa sơi nổi vừa trầm tư, vừa có những nét trần tục vừa có những nét thiêng
liêng như một vị thánh. Những hàm nghĩa đa tầng ấy, trong nhiều trường hợp
được thể hiện bằng cách so sánh. Khi thì nhà văn so sánh bộ ria theo kiểu Hồi
giáo của mình trước cái nhìn của người Ma-rốc và người Anh (người Ma-rốc
khơng để ria theo kiểu người Thổ, cịn bộ ria ấy sẽ làm cho mọi người khiếp sợ
nếu ở nước Anh). Cũng là cái cười, nhưng có nhiều cung bậc. Người nhìn tranh
(bức chân dung tự hoạ) rất có thể vì ngạc nhiên hay hoảng sợ mà "phá lên cười
sằng sặc", cịn người được vẽ trong tranh Rơ-bin-xơn, thì chỉ "mỉm cười" khi

đứng lặng mà ngắm nghía bản thân. Một đoạn văn ngắn nhưng thật là đặc sắc.

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí