TỪ ẤY
Khái quát tác giả:
1)Vị trí của Tố Hữu trong nền văn học hiện đại Việt Nam:
Tố Hữu là một trong chín tác giả của nền văn học Việt Nam hiện tại. Tác gia tức là
những tác giả lớn, mà sự nghiệp sáng tác của họ có ảnh hưởng, tác động sâu sắc và lâu
dài với đời sống xã hội. Tố Hữu còn được xem là lá cờ đầu của thơ ca cách mạng Việt
Nam hiện đại. Nghĩa là, ông luôn là người tiên phong trong các sáng tác phục vụ cách
mạng và kháng chiến.
2)Phong cách nghệ thuật:
Thơ Tố Hữu mang phong cách trữ tình chính trị, có nghĩa là thơ ông thường chỉ tập
trung viết về những đề tài lớn, mang tính quốc gia đại sự, liên quan đến vận mệnh dân
tộc, cộng đồng. Thơ Tố Hữu viết về lẽ sống, tình cảm cách mạng của con người Việt
Nam hiện đại nhưng lại mang đậm chất dân tộc, truyền thống.
3)Sự nghiệp sáng tác:
Tố Hữu có một sự nghiệp sáng tác đồ sộ với 8 thơ và 2 tập tiểu luận. “Từ ấy” là tác
phẩm thuộc giai đoạn sáng tác đầu của Tố Hữu.
Khái quát tác phẩm
1)Xuất xứ của bài thơ:
Tháng 7 năm 1938, sau thời gian hoạt động phong trào thanh niên ở Huế, Tố Hữu
vinh dự được đứng vào hàng ngũ của Đảng cộng sản Việt Nam. Niềm vui sướng hân
hoan và tự hào khi được đứng vào hàng ngũ của Đảng đã tạo cảm hứng để Tố Hữu
viết nên bài thơ này. Bài thơ nằm trong phần “Máu Lửa”, phần đầu của tập thơ “Từ
Ấy”.
2)Nội dung khái quát của bài thơ:
“Từ ấy” thể hiện niềm say mê của người thanh niên buổi đầu bắt gặp và giác ngộ lý
tưởng cách mạng. Bài thơ cũng chính là bản tun ngơn trong tập thơ “Từ ấy” nói
riêng và tồn bộ các tác phẩm của Tố Hữu nói chung: Đó là quan điểm của giai cấp vô
sản với nội dung quan trọng là nhận thức sâu sắc về mối liên hệ giữa cá nhân với quần
chúng lao khổ.
Đọc hiểu tác phẩm:
Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ

Mặt trời chân lý chói qua tim
Hồn tơi là một vườn hoa lá
Rất đậm hương và rộn tiếng chim…
Tơi buộc lịng tơi với mọi người
Để tình trang trải với trăm nơi
Để hồn tơi với bao hồn khổ
Gần gũi nhau thêm mạnh khối đời
Tôi đã là con của vạn nhà
Là em của vạn kiếp phôi pha
Là anh của vạn đầu em nhỏ
Không áo cơm, cù bất cù bơ..


Luận điểm 1: Niềm vui sướng khi bắt gặp lí tưởng cách mạng được thể hiện ở 4
câu thơ đầu.
Từ ấy trong tơi bừng nắng hạ
Mặt trời chân lý chói qua tim
Hồn tôi là một vườn hoa lá
Rất đậm hương và rộn tiếng chim
Niềm vui sướng khi bắt gặp lí tưởng cách mạng được thể hiện qua trạng thái
choáng ngợp và tâm hồn mê say của nhà thơ. Trạng thái chống ngợp được diễn tả qua
hai hình ảnh “bừng nắng hạ” và “mặt trời chân lý chói qua tim”. Động từ “bừng”
diễn tả sự chuyển đổi đột ngột từ tối sang sáng khơng những thế “bừng” cịn hàm ý
một niềm vui sướng tưng bừng, rộn rã, đang bất chợt dấy lên mạnh mẽ trong tâm hồn
nhà thơ. Hình ảnh ẩn dụ “nắng hạ” cũng rất đặc biệt. Nó khơng phải là thứ nắng dịu
dàng, trong trẻo mà là thứ nắng chói lóa. Quả thật ở đây chỉ có dùng thứ nắng chói
chang, mãnh liệt ấy thì mới có thể nói hết được sự chọn lựa của nhà thơ khi bắt gặp lí
tưởng cách mạng. Chân lý quá lớn, lý tưởng quá rực rỡ, quá chói lọi khiến chàng
thanh niên chưa đầy 18 tuổi cảm thấy ngỡ ngàng. Hình ảnh “mặt trời chân lý chói qua
tim” một lần nữa khẳng định sự chấn động mãnh liệt của nhà thơ khi buổi đầu bắt gặp

lí tưởng. Chính vì chân lý q rực rỡ, chói lịi nên ánh sáng của mặt trời chân lý ấy
như xuyên thấu tâm can của người Đảng viên trẻ tuổi. Hình ảnh “chói qua tim” cho
thấy ý tưởng cách mạng khơng chỉ được tiếp nhận và lí trí mà cịn bằng cả con tim,
bằng các bầu máu nóng của mình. Từ đây, nhà thơ đã coi lí tưởng ấy là chân lý và sẽ
suốt đời phục sự chân lý ấy. Cùng với trạng thái choáng ngợp ấy là một cảm giác mê
say, mãnh liệt. Lý tưởng cách mạng đã rọi chiếu vào tâm hồn, xua tan bóng tối u buồn
của một con người đang băn khoăn đi kiếm lẽ yêu đời khiến cho tâm hồn ấy hồi sinh
hình ảnh so sánh “Hồn tôi là một vườn hoa là”. Với hai chi tiết ẩn dụ: “rất đậm
hương” và “rộn tiếng chim” diễn tả một tâm hồn tràn trề sức sống, tràn trên niềm vui
sống lẽ yêu đời. Lý tưởng cách mạng đã đem lại cho cuộc đời nhà thơ một ý nghĩa vơ
cùng lớn lao và mới mẹ nói cách khác lý tưởng cách mạng đã tái sinh cuộc đời nhà
thơ.
3)Luận điểm thứ hai: Sự chuyển biến trong nhận thức được thể hiện ở 4 câu thơ
tiếp:
Tơi buộc lịng tơi với mọi người
Để tình trang trải với trăm nơi
Để hồn tôi với bao hồn khổ,
Gần gũi nhau thêm mạnh khối đời
Sự chuyển biến đầu tiên về nhận thức khi nhà thơ bắt gặp lý tưởng cách mạng đó
chính là nhà thơ đã viết đặt cái tôi riêng trong mối quan hệ với cái ta chung. Sống
cùng thời với các nhà thơ mới tuy nhiên trong khi các nhà thơ mới đang mơ theo trăng
và vơ vẩn cùng mây, đang tìm mọi ngả đường để chạy trốn thực tại nhằm làm vơi bớt
nỗi cô đơn của cái tôi nhỏ bé thì Tố Hữu nhờ giác ngộ lý tưởng cách mạng đã tìm ra
được ý nghĩa cho cuộc đời mình đó là gắn cuộc sống riêng với cuộc sống chung, suốt
đời đấu tranh cho hạnh phúc của quần chúng lao khổ. Lời khẳng định “Tơi buộc lịng
tơi với mọi người” đã cho thấy từ nay trở đi cái tôi nhỏ bé của nhà thơ sẽ hòa chung


vào cái cộng đồng nhân dân cần lao rộng lớn. Cái tôi cá nhân nhỏ bé yếu đuối như cây
sậy bên đường đã trở thành cái tôi giai cấp, cái tôi nhân loại. Từ sự nhận thức về mối

quan hệ giữa cái tôi và cái ta, nhà thơ muốn dành tất cả tình u mênh mơng của mình
để hướng về nhân loại lao khổ. Những cụm từ chỉ số nhiều như “trăm nơi”, “bao hồn
khổ” cho thấy đối tượng mà nhà thơ muốn sẻ chia tình cảm là cả một quần chúng rộng
lớn, những người đang phải chịu kiếp đoạ đày. Phép lặp “để tình”, “để hồn” cho thấy
việc sẻ chia ấy là hồn tồn từ nguyện, sẵn lịng khơng thể nghi ngại, băn khoăn cũng
nhờ giác ngộ lý tưởng cách mạng nhà thơ đã nhận ra một điều: Chỉ khi thực sự hịa cái
tơi riêng vào cái ta chung đồng cảm, sẻ chia với quần chúng lao khổ, gần gũi nhau thì
khi ấy sức mạnh đồn kết mới được tạo nên, mới mạnh khối đời. Cách mạng là sự
nghiệp của quần chúng, đồn kết chính là sự sống cịn của cách mạng như Bác Hồ nói:
“Đồn kết đồn kết đại đồn kết
Thành cơng thành cơng đại thành cơng”
Người thanh niên trẻ Tố Hữu buổi ấy đã nhìn thấy cội nguồn của sức mạnh ấy và
nhà thơ nguyện dâng hiến hết mình để góp phần cho giai cấp vơ sản liên hiệp lại. Sự
chuyển biến trong nhận thức dẫn đến sự chuyển biến trong tình cảm, có thể nói khi
tình cảm chuyển biến ấy là khi lý tưởng cách mạng đã đi đến chỗ sâu nhất trong tâm
hồn người thanh niên trẻ. Nếu nhận thức thiên về lý thuyết, định hướng thì sự chuyển
biến trong tình cảm chứng tỏ ý tưởng ấy đã trở thành lẽ sống và cao cả hơn đã trở
thành đức tin của con người. Ở đây, đầu tiên ta thấy Tố Hữu đã thể hiện tình cảm lớn,
mãnh liệt, say mê của một con người đã tìm thấy lẽ sống của cuộc đời mình. Giọng
thơ càng lúc càng sôi nổi cộng với phép điệp ở mỗi đầu câu khiến cho mạch cảm xúc
tuôn trào. Cụm từ “tơi đã” là một lời khẳng định dứt khốt hơn nữa nó giống như một
tiếng reo vui của một con người vừa nhận ra một sự thật hiển nhiên bấy lâu nay đã
nằm sâu trong tâm khảm của mình thế mà bây giờ mới hiểu đó là sự thuộc về, sự gắn
bó tất yếu với nhân dân lao khổ. Với Tố Hữu sự gắn bó ấy khơng đơn thuần là tình
cảm cách mạng, là tình đồng chí, tình giai cấp mà cao cả và thiêng liêng hơn, bền chặt
hơn, nó đã trở thành tình ruột thịt. Hàng loạt các từ ngữ chỉ quan hệ gia đình như “là
con”, “là em”, “là anh” đã cho thấy nhà thơ tự coi mình có quan hệ máu mủ với các
thành viên khác trong gia đình lớn, gia đình nhân loại cần lao.
Tổng kết:
Có thể nói “Từ ấy” là lời tuyên thệ dưới cờ Đảng của một chiến sĩ cách mạng và là

tuyên ngôn nghệ thuật của một nhà thơ cách mạng. “Từ ấy” là một bài thơ trong hàng
trăm bài thơ tạo nên sự kiện thơ phong phú của Tố Hữu nhưng nó có ý nghĩa mở đầu,
định hướng cho tồn bộ q trình sáng tác của Tố Hữu - là bài thơ tiêu biểu cho hồn
thơ Tố Hữu, đặc biệt là ở giai đoạn đầu của một hành trình thơ hơn nửa thế kỷ.