Bài 12. Một số vật liệu
A. Câu hỏi mở đầu
Lịch sử loài người trải qua thời đại đồ đá (dùng làm công cụ), thời đại đồ đồng
(dùng làm công cụ) và thời đại đồ sắt (dùng sắt, thép làm công cụ). Do vậy, tên vật
liệu đã được dùng để đại diện cho một thời kì trong nền văn minh của con người.
Em có thể chọn một loại vật liệu tiêu biểu để đặt tên cho thời đại ngày nay không?
Trả lời: Vật liệu tiêu biểu của thời đại này là vật liệu composite, có thể gọi là "thời
đại composite".Composite là vật liệu tổng hợp từ nhiều chất khác nhau, giúp tăng độ
chắc, giảm khối lượng cho các loại vật liệu.
B. Câu hỏi giữa bài
I. Vật liệu
Trả lời câu hỏi trang 42 sách giáo khoa khoa học tự nhiên 6
1. Em hãy cho biết các đồ dùng trong hình bên được làm từ những vật liệu nào.
Trả lời:
Lốp xe được làm từ cao su
Bàn được làm từ gỗ
Cốc được làm từ thủy tinh
Chậu được làm từ nhựa
Bát được làm từ đất sét
Thìa, dĩa được làm từ inox
2. Em hãy nêu một số ví dụ về một vật dụng có thể làm bằng nhiều vật liệu khác
nhau.
Trả lời:
Cốc có thể làm bằng nhựa, inox, thủy tinh, ...
Bàn có thể làm bằng gỗ, sắt, nhựa, ...
Chậu có thể làm từ nhựa, nhôm, sắt,...
3. Em hãy nêu một số ví dụ về việc sử dụng một vật liệu làm ra được nhiều vật
dụng khác nhau.
Trả lời:
Nhựa có thể làm chậu, xơ, cốc, bộ xếp hình...
Gỗ có thể làm thành bàn, ghế, tủ quần áo ...
Đồng có thể đúc tượng, chng, dây điện, ...
Sắt có thể làm vật liệu xây dựng, xoong nồi,...
II. Tính chất và ứng dụng của vật liệu
Hoạt động:
1. Tìm hiểu khả năng dẫn điện của vật liệu
Hãy quan sát hiện tượng khi thực hiện thí nghiệm và điền kết quả quan sát được
theo mẫu sau:
Trả lời:
Vật liệu
Bóng đèn sáng hay khơng sáng
Kim loại
Nhựa
Gỗ
Cao su
Thủy tinh
Gốm
Sáng
Khơng sáng
Khơng sáng
Không sáng
Không sáng
Không sáng
Vật liệu dẫn điện hay không dẫn
điện
Dân điện
Không dẫn điện
Không dẫn điện
Không dẫn điện
Không dẫn điện
Không dẫn điện
2. Tìm hiểu khả năng dẫn nhiệt của vật liệu
Hãy nhận xét sự thay đổi nhiệt độ của các loại thìa. Điền kết quả quan sát, nhận xét
theo mẫu bảng sau:
Trả lời:
Vật liệu
Kim loại
Sứ
Nhựa
Gỗ
Chiếc thìa nóng hơn/lạnh hơn/khơng nhận thấy sự
thay đổi
Khi nhúng vào nước
Khi nhúng vào nước đá
nóng
Nóng hơn
Lạnh hơn
Hơi nóng hơn
Hơi lạnh hơn
Hơi nóng hơn
Hơi lạnh hơn
Khơng thay đổi
Không thay đổi
Vật liệu dẫn nhiệt tốt
hay không
Dẫn nhiệt tốt
Dẫn nhiệt kém
Dẫn nhiệt kém
Không dẫn nhiệt
Trả lời câu hỏi trang 44 sách giáo khoa khoa học tự nhiên 6
1. Để làm chiếc ấm điện đun nước, người ta đã sử dụng các vật liệu gì? Giải thích.
Trả lời: Để làm ấm điện đun nước người ta đã dùng các vật liệu:
Kim loại để làm dây đốt, làm vỏ bình, làm dây dẫn.
Nhựa: làm tay cầm, bỏ ấm điện.
Cao su: bọc dây điện để cách điện.
2. Quan sát các đồ vật trong hình bên rồi ghi nhận xét theo mẫu bảng sau:
Trả lời:
Đồ vât
Chiếc ấm
Vật liêu
Gốm sứ
Bộ xếp hình
Nhựa
Ống, bình thí
nghiệm
Bàn
Thủy tinh
Xoong
Kim loại
Gang tay
Cao su
Gỗ
Tính chất
Khơng bị ăn mịn, dẫn nhiệt kém, hầu như
khơng dẫn điện, cứng nhưng giịn, dễ vỡ
Dẻo, nhẹ,khơng dẫn điện, dẫn nhiệt kém, khơng
bị ăn mịn, dẽ bị biến dạng nhiệt
Trong suốt,cho ánh snags đi qua, dẫn nhiệt
kém, khơng dẫn điện, cứng nhưng giịn, dễ vỡ.
Bền, chịu lực tốt, dễ tạo hình, dễ cháy, có thể bị
mối mọt
Có ánh kim, dẫn điện tốt, dẫn nhiệt tốt, có thể
kéo thành sợi và dát mỏng, cứng và bền, có thể
bị gỉ
Đàn hồi, bền, không dẫn nhiệt và điện, không
thấm nước, dễ cháy
Công dụng
Pha trà
làm đồ chơi cho trẻ em
đựng dung dịch, hóa
chất, nước, ...
có nhiều cơng dụng
khác nhau: làm bàn
ngồi học, ghế,...
nấu thức ăn
bảo vệ tay
3. Hãy cho biết cách sử dụng một số đồ dùng gia đình sao cho an tồn (tránh bị
hỏng hóc, tránh bị điện giật, ...)
Trả lời:
Bàn, ghế: không để đồ vật quá nặng nên mặt bàn, ghế, không để nơi ẩm thấp tránh
mối mọt
Ấm điện: không đun nước quá mức quy định.
Chậu nhựa không để nơi có nhiệt độ cao
III. Thu gom rác thải và tái sử dụng đồ dùng trong gia đình
Trả lời câu hỏi trang 45 sách giáo khoa khoa học tự nhiên 6
1. Hãy nêu cách xử lí các đồ dùng bỏ đi trong gia đình sau đây:
a) Chai nhựa, chai thủy tinh, túi nylon
b) Quần áo cũ
c) Đồ điện cũ, hỏng
d) Pin điện hỏng
e) Đồ gỗ đã qua sử dụng
g) Giấy vụn
Trả lời:
a) Chai nhựa, chai thủy tinh, túi nylon: gom lại để tái chế, đồ nhựa có thể làm hộp
bút, vật trang trí,…
b) Quần áo cũ: đem quyên góp, ủng hộ người nghèo, làm giẻ lau,...
c) Đồ điện cũ, hỏng: gom lại để tái chế
d) Pin điện hỏng: vứt bỏ đúng nơi quy định
e) Đồ gỗ đã qua sử dụng: làm củi đốt, hoặc dùng làm nguyên liệu tạo ra các vật
khác.
g) Giấy vụn: gom lại để tái chế, bọc vở,...
2. Hãy nêu cách xử lí rác thải dễ phân hủy từ những thức ăn bỏ đi hằng ngày thành
phân bón cho cây trồng.
Trả lời: Rác thải dễ phân hủy từ những thức ăn bỏ đi hằng ngày, ta băm nhỏ và
trộn đều với đất, có thể ủ phân trước khi bón cho cây trồng.