1

MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Thắng lợi vĩ đại của nhân dân Việt Nam trong sự nghiệp kháng chiến
chống Mĩ cứu nước được ví như “cuộc chiến thần kì”, trở thành biểu tượng
của lương tri và phẩm giá con người. Mỗi chiến công trong cuộc chiến đấu
ấy là một kì tích. “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên khơng” 40 năm trước là một
chiến công như thế - tiêu biểu cho khí phách anh hùng, tầm cao trí tuệ và
bản lĩnh Việt Nam trong thời đại Hồ Chí Minh.
Trong cuộc đụng đầu lịch sử với không quân chiến lược Mĩ trên bầu
trời thủ đô Hà Nội 12 ngày đêm cuối năm 1972, quân và dân Việt Nam
chẳng những không bị khuất phục trước sức mạnh “không thể tưởng tượng
nổi” của khơng lực Hoa Kỳ mà cịn làm cho hàng chục “pháo đài bay B.52”,
“con phượng hoảng lửa” phải phơi xác ngay trên mảnh đất thiêng Thăng
Long - Đông Đô - Hà Nội. Thắng lợi giòn giã của quân và dân Việt Nam
làm nức lòng bạn bè quốc tế, khiến cho dư luận thế giới ngỡ ngàng thán
phục và liên tưởng đến một Điện Biên Phủ thứ hai – “Điện Biên Phủ trên
không”. Trong niềm vui mừng phấn khởi với chiến thắng, nhân dân thế giới
cũng không ngừng bày tỏ thái độ lên án, tố cáo và phẫn nộ trước những
hành động tội ác giã man của đế quốc Mĩ mà đứng đầu là Ních-xơn. Nhân
dân tiến bộ thế giới đã có những cách nhìn nhận, đánh giá riêng về sự kiện
này. Cuộc đấu tranh có tính chất tồn thế giới đó khơng chỉ dừng lại ở việc
lên án, tố cáo tội ác của đế quốc Mĩ, yêu cầu Mĩ ngừng ném bom, chấm dứt
chiến tranh ở Việt Nam mà nhân dân thế giới cịn có những hành động cụ
thể để bày tỏ sự ủng hộ, giúp đỡ về cả vật chất và tinh thần cho Việt Nam.
Đối với nhiều người Mĩ, họ vẫn nghĩ rằng thời gian nước Mĩ dính líu
vào Việt Nam là một quá khứ tàn nhẫn. Sau Chiến tranh Việt Nam, người
Mĩ đã viết hàng ngàn cuốn sách về sự kiện đó. Các nhân vật chính giới viết
để tự biện hộ cho những sai lầm của mình trong q trình vạch chính sách
đối với Việt Nam. Các nhà nghiên cứu, các nhà sử học, các giáo sư, tiến sĩ

CHU THỊ KIM LIÊN

1


2

viết sách để phân tích, mổ xẻ, tìm ra những bài học cho hôm nay và thế hệ
mai sau của Mĩ. Dư luận được nghe nhiều tiếng nói khác nhau của những
người từ phía bên kia trận tuyến.
Chiến thắng “Điện Biên Phủ trên khơng” là chiến thắng có giá trị to lớn,
là một mốc son tạo nên bước ngoặt lịch sử của cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu
nước của nhân dân Việt Nam. Thắng lợi này càng được khẳng định hơn nữa
qua cách nhìn nhận và đánh giá của những người ngồi cuộc. Thơng qua lăng
kính của những người nước ngoài, cuộc chiến đấu và chiến thắng của nhân dân
Việt Nam trở nên vĩ đại và mang tầm thế giới hơn bao giờ hết. Đó khơng cịn là
cuộc chiến đấu và chiến thắng của riêng nhân dân Việt Nam nữa mà thực sự đã
thu hút được sự chú ý của tồn nhân loại, những lực lượng hịa bình, dân chủ
và tiến bộ trên khắp thế giới. Vì vậy, chúng tơi đã chọn đề tài: “Chiến thắng
“Điện Biên Phủ trên không” (12 - 1972) qua con mắt người nước ngoài” làm
hướng nghiên cứu cho báo cáo khoa học của mình.
2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
Chiến thắng của nhân dân Việt Nam đánh bại cuộc tập kích đường
khơng chiến lược của Mĩ tháng 12 - 1972 là một vấn đề được nhiều tác giả
trong và ngoài nước quan tâm nghiên cứu với nhiều cơng trình, đề cập ở
nhiều góc độ khác nhau, trong đó có nêu lên những lời phát biểu, nhận định,
đánh giá của nhân dân thế giới đối với sự kiện này.
Trong cuốn Thư mục chuyên đề: Điện Biên Phủ trên khơng nhìn từ
phía Mĩ của Thư viện qn đội (2002) đã tập hợp và trích dẫn các ý kiến
đánh giá, những lời thú nhận và thừa nhận thất bại của chính quyền, học giả,

dư luận báo chí và của chính các phi cơng Mĩ tham gia đánh phá Hà Nội
bằng máy bay B.52.
Tập sách Hà Nội tháng 12 năm 1972 hãy nhớ lấy! (Nxb Hà Nội, 1988)
ra đời nhân kỉ niệm 15 năm chiến thắng “Điện Biên Phủ trên không” do Ban
điều tra tội ác chiến tranh thành phố Hà Nội và Ban Nghiên cứu Lịch sử
Đảng trực thuộc Thành ủy tổ chức biên soạn nhằm ghi lại tội ác của đế quốc
CHU THỊ KIM LIÊN

2


3

Mĩ và chiến công oanh liệt của quân và dân thủ đơ. Trong đó nói lên thái độ
của nhân dân thế giới lên án đế quốc Mĩ, bày tỏ sự ủng hộ và ca ngợi chiến
công của quân và dân Việt Nam.
Nhân kỉ niệm 25 năm chiến thắng B.52 (1997), Thư viện quân đội đã
tập hợp tư liệu trong cuốn “Hà Nội – Điện Biên Phủ trên khơng”. Trong đó
có các bài viết của nhiều tác giả đã được đăng trên các báo, tạp chí trong
nước viết về 12 ngày đêm tháng Chạp năm 1972 của quân và dân Hà Nội
đánh thắng cuộc tập kích chiến lược bằng máy bay B.52 của Mĩ.
Trong cuốn “Mười hai ngày rực rỡ chiến cơng làm nức lịng thế giới”
(Nxb Sự thật, 1973) đã đưa ra một số bản tuyên bố, những bức điện hoặc
thư, một số bài phát biểu, bài báo của bạn bè quốc tế nói lên lịng căm phẫn
đối với đế quốc Mĩ, ca ngợi cuộc chiến đấu và chiến thắng rực rỡ của nhân
dân Việt Nam trong 12 ngày cuối năm 1972.
Bên cạnh đó cịn rất nhiều bài viết đăng trên báo Nhân dân, Quân đội
nhân dân ngay từ những ngày đầu tiên của cuộc tập kích đường khơng chiến
lược của Mĩ như: Thế giới lên án Ních-xơn cho máy bay ném bom toàn miền
Bắc Việt Nam, Nhân dân, ngày 21-12-1972; Chúng ta đánh giỏi được cả loài

người cổ vũ, Nhân dân, ngày 23-12-1973; Cả thế giới phẫn nộ lên án Ních-xơn
ném bom trở lại tồn bộ miền Bắc Việt Nam, Quân đội nhân dân, ngày 24-121972; Một thất bại nhục nhã của Ních-xơn, Quân đội nhân dân, ngày 24-121972; Lương tâm loài người nổi giận, Nhân dân, ngày 25-12-1972; Cả thế giới
căm phẫn lên án tội ác Ních-xơn, Quân đội nhân dân, ngày 26-12-1972; Thế giới
sục sôi căm giận, Nhân dân, ngày 27-12-1972; Chính phủ cách mạng Cu-ba,
đảng cộng sản Nhật Bản nghiêm khắc lên án chính sách tàn phá hủy diệt của
Ních-xơn, Quân đội nhân dân, ngày 27-12-1972; Làn sóng chống Mĩ cuộn dâng,
Nhân dân, ngày 27-12-1972…
Như vậy, có thể thấy rằng sự kiện “Điện Biên Phủ trên khơng” được rất
nhiều tác giả quan tâm tìm hiểu, và trong khi nghiên cứu, khơng ít tài liệu đã
sưu tầm, tập hợp những tiếng nói của nhân dân thế giới đối với sự kiện này.
CHU THỊ KIM LIÊN

3


4

Tuy nhiên, cho đến nay ở Việt Nam chưa có một cơng trình nghiên cứu nào
mang tính hệ thống và chun sâu về vấn đề người nước ngồi nhìn nhận
như thế nào về tồn bộ sự kiện đó, trong con mắt của thế giới Tổng thống
Mĩ Ních-xơn là người như thế nào, thế giới phản ứng ra sao trước hành động
ném bom của Mĩ và đối với cuộc kháng chiến của nhân dân Việt Nam nhân
dân thế giới bày tỏ thái độ gì?
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài
Đối tượng nghiên cứu: Người nước ngoài đánh giá như thế nào về trận
“Điện Biên Phủ trên không”.
Phạm vi nghiên cứu: Đề tài tập trung tìm hiểu về thái độ, hành động…
của nhân dân thế giới trong đó có nhân dân Mĩ đối với sự kiện “Điện Biên
Phủ trên khơng” cuối tháng 12-1972. Thơng qua lăng kính của nhân dân thế
giới để thấy được sự lật lọng và tội ác mà đế quốc Mĩ đã gây ra cho nhân dân

Việt Nam. Thấy được tình cảm, sự cổ vũ to lớn mà nhân dân thế giới dành
cho cuộc chiến tranh chính nghĩa, cuộc chiến tranh giải phóng của nhân dân
Việt Nam. Tuy nhiên, trong quá trình nghiên cứu nhằm làm rõ hơn các khía
cạnh của vấn đề, để người đọc có cái nhìn tổng thể, người viết sẽ trình bày
một số nội dung liên quan như bối cảnh, âm mưu của cuộc tập kích đường
khơng chiến lược của Mĩ (12 - 1972) và thắng lợi vĩ đại mà nhân dân ta
giành được.
4. Nguồn tài liệu
Để phục vụ cho việc thực hiện đề tài chúng tôi đã sưu tầm những tư liệu,
trong đó gồm có: Các sách giáo trình về Lịch sử Việt Nam hiện đại, các cơng
trình, tài liệu bao gồm sách, báo, tạp chí…viết về chiến thắng “Điện Biên Phủ
trên không” của tác giả trong nước và tác giả nước ngoài được dịch ra tiếng
Việt. Đặc biệt là các bộ sách chuyên khảo, sưu tập chuyên đề về sự kiện “Hà
Nội – Điện Biên Phủ trên không”, các bài viết, xã luận tố cáo, lên án tội ác của
đế quốc Mĩ và bày tỏ tình cảm chân thành, cổ vũ, ủng hộ cuộc kháng chiến của
nhân dân ta đăng trên các báo Nhân dân, Quân đội nhân dân...
CHU THỊ KIM LIÊN

4


5

5. Phương pháp nghiên cứu
Trong quá trình nghiên cứu vấn đề “Chiến thắng “Điện Biên Phủ trên
không” dưới con mắt người nước ngồi”, chúng tơi dựa trên quan điểm
phương pháp luận Mác-xít trong nghiên cứu lịch sử.
Phương pháp nghiên cứu chủ yếu của đề tài là các phương pháp đặc trưng
của bộ môn: phương pháp lịch sử và phương pháp lôgic. Hai phương pháp này
được chúng tôi sử dụng và kết hợp trong suốt q trình nghiên cứu.

Bên cạnh đó, đề tài còn sử dụng các phương pháp hỗ trợ khác như tổng
hợp, phân tích, so sánh… phương pháp liên ngành, phối hợp các bộ môn khác
để xác minh, phân loại, chọn lọc tư liệu nhằm làm nổi bật vấn đề cần trình bày.
6. Đóng góp của đề tài
Đề tài là một cơng trình nghiên cứu có hệ thống về những tiếng nói và
hành động vạch rõ bộ mặt dối trá, tráo trở lật lọng của Ních-xơn và tội ác mà
đế quốc Mĩ đã gây ra cho nhân dân Việt Nam trong cuộc tập kích bằng
đường khơng cuối tháng 12 - 1972. Đồng thời nói lên tình cảm, sự ủng hộ
của nhân dân thế giới dành cho Việt Nam và cuộc chiến tranh chính nghĩa
của nhân dân Việt Nam. Cơng trình nhằm giúp cho người đọc có cái nhìn
khách quan về sự kiện “Điện Biên Phủ trên không” không chỉ thơng qua
lăng kính chủ quan của người trong cuộc mà thơng qua lăng kính khách
quan của thế giới để hiểu được tầm cao và sự vĩ đại của chiến thắng đó.
7. Cấu trúc của đề tài
Ngồi phần mở đầu và phần kết luận, đề tài được chia làm hai chương:
Chương 1: Cuộc tập kích đường khơng chiến lược của Mĩ ở miền Bắc
Việt Nam (tháng 12 năm 1972)
Chương 2: Người nước ngồi đánh giá về trận “Điện Biên Phủ trên
khơng” (tháng 12 năm 1972)

CHU THỊ KIM LIÊN

5


6

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ........................................................................................................ 1
1. Lí do chọn đề tài ....................................................................................... 1

2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ....................................................................... 2
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài ......................................... 4
4. Nguồn tài liệu ............................................................................................ 4
5. Phương pháp nghiên cứu ......................................................................... 5
6. Đóng góp của đề tài .................................................................................. 5
7. Cấu trúc của đề tài ................................................................................... 5
NỘI DUNG................................................... Error! Bookmark not defined.
Chương 1. CUỘC TẬP KÍCH ĐƯỜNG KHƠNG CHIẾN LƯỢC CỦA
MĨ Ở MIỀN BẮC VIỆT NAM (THÁNG 12 NĂM 1972) ............... Error!
Bookmark not defined.
1.1. Bối cảnh cuộc tập kích đường không chiến lược của Mĩ.......... Error!
Bookmark not defined.
1.2. Âm mưu của Mĩ và tương quan lực lượng trong cuộc tập kích
đường khơng chiến lược ............................. Error! Bookmark not defined.
1.2.1. Âm mưu của Mĩ trong cuộc tập kích đường khơng chiến lược
Error! Bookmark not defined.
1.2.2. Tương quan lực lượng của Mĩ và Việt Nam trong cuộc tập kích
đường khơng chiến lược .............................. Error! Bookmark not defined.
1.3. Chiến thắng của nhân dân Việt Nam trong cuộc tập kích đường
khơng chiến lược của Mĩ............................. Error! Bookmark not defined.
1.3.1. Diễn biến và kết quả của cuộc tập kích đường khơng chiến lược Error!
Bookmark not defined.
1.3.2. Ý nghĩa của chiến thắng “Điện Biên Phủ trên không”............. Error!
Bookmark not defined.
Tiểu kết chương 1......................................... Error! Bookmark not defined.

CHU THỊ KIM LIÊN

6



7

Chương 2. ĐÁNH GIÁ CỦA NGƯỜI NƯỚC NGOÀI VỀ TRẬN
“ĐIỆN BIÊN PHỦ TRÊN KHÔNG” (THÁNG 12 NĂM 1972) ...... Error!
Bookmark not defined.
2.1. Thế giới lên án, tố cáo cuộc tập kích đường khơng chiến lược của đế
quốc Mĩ (12 – 1972) ..................................... Error! Bookmark not defined.
2.1.1. Thế giới lên án, tố cáo bộ mặt giả dối, sự lật lọng của chính quyền
Ních-xơn ....................................................... Error! Bookmark not defined.
2.1.2 Thế giới lên án, tố cáo tội ác của chính quyền Ních-xơn, địi Mĩ
ngừng ném bom và chấm dứt chiến tranh Việt Nam Error! Bookmark not
defined.
2.2. Thế giới nói về sự thất bại và bài học của Mĩ trong trận “Điện Biên
Phủ trên không” ........................................... Error! Bookmark not defined.
2.3. Thế giới bày tỏ thái độ đối với cuộc kháng chiến và chiến thắng vĩ
đại của nhân dân Việt Nam ........................ Error! Bookmark not defined.
2.3.1. Thế giới bày tỏ tình cảm và sự ủng hộ đối với nhân dân Việt Nam
Error! Bookmark not defined.
2.3.2. Thế giới ca ngợi chiến thắng của nhân dân Việt Nam ............ Error!
Bookmark not defined.
Tiểu kết chương 2......................................... Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN .................................................. Error! Bookmark not defined.
TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................... Error! Bookmark not defined.
PHỤ LỤC
Cảm ơn bạn đã đọc, các bạn muốn toàn bộ đề tài dài gần 60 trang
cùng với hệ thống tài liệu tham khảo và phụ lục phong phú xin liên hệ
với mình qua số Zalo: 0349 587 232 nhé! Bên cạnh đó mình cịn có các
đề tài NCKH của sinh viên (Đạt giải cấp trường ĐH), đề tài NCKH của
giáo viên, đề tài hướng dẫn HS nghiên cứu KHKT, đề tài khóa luận tốt

nghiệp, luận văn thạc sĩ của mình, sáng kiến kinh nghiệm… cùng các tài
liệu tự luận, trắc nghiệm, đề thi chất lượng. Mình nhận làm bài nghiên
cứu khoa học, đề tài, sáng kiến kinh nghiệm, đề thi theo yêu cầu…
CHU THỊ KIM LIÊN

7