ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
--------

TIỂU LUẬN CUỐI KỲ
HỌC PHẦN: TƯ DUY SÁNG TẠO VÀ THIẾT KẾ Ý TƯỞNG
GIẢNG VIÊN: NGUYỄN THÙY LINH, NGUYỄN HƯƠNG NGỌC,
LÊ THỊ TUÂN
SINH VIÊN: TRẦN THỊ MINH ANH
NGÀY SINH: 07/12/2002
MÃ SINH VIÊN: 20031672
KHOA: QUỐC TỂ HỌC
LỚP: QH –2020 –X.QTH

Phú Thọ, ngày 02 tháng 08 năm 2021


LỜI CẢM ƠN
Lời đầu tiên, em xin gửi đến sự biết ơn sâu sắc tới Trường Đại học
Khoa học Xã hội và Nhân văn - Đại học Quốc gia Hà Nội vì đã tạo điều kiện
cho em có cơ hội học tập và nghiên cứu bộ môn Tư duy sáng tạo và Thiết kế
ý tưởng một cách thuận lợi nhất.
Bên cạnh đó, để có thể hồn thành tiểu luận này, em xin gửi lời cảm
ơn chân thành tới Giảng viên môn học cô Nguyễn Thuỳ Linh, cô Lê Thị
Tuân, cô Nguyễn Hương Ngọc, dù chỉ với kì hè ngắn ngủi nhưng các cô đã
mang đến những kiến thức thật bổ ích và đáng giá. Các cơ đã tận tình truyền
đạt những kiến thức về môn Tư duy sáng tạo và Thiết kế ý tưởng, đem đến
những tiết học thú vị, từ đó giúp em có được đầy đủ những kiến thức để
hoàn thành bài tiểu luận này.
Đồng thời, em cũng xin gửi lời cảm ơn đến các cùng lớp học, đặc biệt
là những các bạn cùng nhóm đã chỉ dẫn, giải đáp những thắc mắc, đem đến

sự sáng tạo trong mỗi tiết học và giúp em hoàn thành tiểu luận này một cách
thuận lợi.
Xin chân thành cảm ơn !

2


ĐỀ BÀI
Câu 1 (4đ):
Hãy nêu những hiểu biết của anh/chị về quy trình Tư duy thiết kế: các
bước, các giai đoạn, tính tuần hồn và lợi ích của Tư duy thiết kế. Thấu cảm
có ý nghĩa như thế nào trong quy trình Tư duy thiết kế và trong đời sống của
chúng ta?
Câu 2 (6 điểm):
Anh/chị hãy lập kế hoạch Odyssey cho tương lai của bản thân với 3
phương án được thuyết minh cụ thể (có nhan đề, khoảng thời gian, nội dung
cụ thể, các câu hỏi đặt ra, thang đo về nguồn lực, sự thích thú, sự tự tin và
tính thống nhất)

BÀI LÀM
Câu 1:
PHẦN I - MỞ ĐẦU:
Trong cuộc sống, học tập và công việc, con người ta luôn phải đối mặt
với những vấn đề từ đơn giản, đến phức tạp. Và mỗi vấn đề đều có thể giải
quyết bằng một, hay nhiều cách khác nhau. Điều này tùy thuộc vào năng lực
sáng tạo của mỗi người, mà chẳng cần một phương pháp hay quy trình nào.
Nói vậy khơng có nghĩa là chúng ta, mỗi ngày phải đối đầu hàng trăm ngàn
vấn đề hóc búa, khơng có nhu cầu tìm kiếm một giải pháp chung để tăng tốc
độ và tối ưu hiệu quả cho q trình đó. Đó là lý do mà Design thinking ra
đời. Vậy Design Thinking là gì? Bài tiểu luận này sẽ trình bày rõ ràng và chi

tiết về quy trình Tư duy thiết kế - Design Thinking.
PHẦN II – NỘI DUNG:
3


1. Quy trình Tư duy thiết kế là gì?
Tư duy thiết kế (Design Thinking) là quá trình tư duy nhằm tiếp cận
và giải quyết các vấn đề dựa trên tư duy hình ảnh để hữu hình hóa giải pháp.
Nó cho phép chúng ta rà sốt tồn diện vấn đề và tư duy thích hợp để tìm ra
một giải pháp tối ưu. Cho dù đó là vấn đề phức tạp hay đơn giản, đặc biệt là
các vấn đề trừu tượng, khó dự đoán tương lai, Tư duy thiết kế giúp chúng ta
giải quyết được bằng cách hiểu sâu sắc vấn đề liên quan đến con người, tiếp
cận thực tế bằng tư duy hình ảnh và phương thức kiểm tra. Nếu coi Tư duy
thiết kế là một phương pháp thì phương pháp này đề cao sự đổi mới, thiết kế
ra những sản phẩm phục vụ con người. Tim Brown, CEO của IDEO có định
nghĩa về Tư duy thiết kế như sau: “Design Thinking là hướng tiếp cận vấn
đề xoay quanh con người nhằm xây dựng các giải pháp đổi mới sáng tạo.
Phương pháp này bao hàm những công cụ giúp kết hợp nhu cầu của con
người, khả năng của công nghệ, và những yếu tố cần thiết cho doanh nghiệp
để đạt được thành cơng”.
2. Các bước của quy trình Tư duy thiết kế:
Quy trình tư duy thiết kế gồm 5 bước:

4


a. Empathize (Thấu cảm vấn đề):
Giai đoạn đầu tiên trong q trình Tư duy thiết kế chính là thấu cảm.
Thấu cảm là quá trình thấu hiểu, đồng cảm với những cảm xúc của người
khác. Thấu cảm là điều cốt yếu trong tư duy thiết kế, nó cho phép nhà thiết

kế đặt những quan niệm chủ quan sang một bên để nhường chỗ cho sự thấu
hiểu sâu sắc về những cảm nhận, cảm xúc hay những khó khăn, bất lợi mà
đối tượng (cụ thể ở đây là con người) đang trải qua. Nếu coi tư duy sáng tạo
như một ngôi nhà thì thấu cảm chính là bước đặt nền móng quan trọng để
xây dựng ngôi nhà mang tên “sáng tạo”. Sự đồng cảm đóng vai trị cực kỳ
quan trọng đối với quy trình thiết kế lấy con người làm trung tâm. Sự đồng
cảm giúp người thiết kế gạt bỏ những giả định mang tính chủ quan về thế
giới cũng như có một cái nhìn thật sự sâu sắc về nhu cầu của đối tượng mục
tiêu.
Tùy vào sự cưỡng chế
thời gian, một lượng thông tin
đáng kể sẽ được tập hợp ở giai
đoạn này để sử dụng trong suốt
giai đoạn tiếp theo và để phát
triển ra một sản phẩm riêng biệt.

b. Define (Xác định vấn đề):
Bước thứ hai trong quy trình
Tư duy thiết kế là bước xác định vấn
đề - Define. Đây là q trình tổng
hợp lại những thơng tin và đưa đến
kết luận dựa trên những thơng tin đã
được tích lũy ở giai đoạn Thấu cảm.
Trong bước này, các thông tin được
5


tạo ra và tập hợp ở giai đoạn Thấu cảm sẽ được đặt chung lại với nhau,
người thiết kế dựa vào thơng tin để phân tích sự quan sát và tổng hợp chúng
để xác định trọng tâm vấn đề cần giải quyết theo hướng tập trung vào con

người. Khi xác định được chính xác vấn đề cần giải quyết sẽ bớt khó khăn
trong việc đưa ra giải pháp. Chính ở giai đoạn này, người thiết kế đã có thể
thu thập được ý tưởng, yếu tố, giải pháp cho phép họ giải quyết vấn đề.
Bước này đã cho người thiết kế những hình dung chung nhất về căn nhà
“sáng tạo”, cung cấp các điều kiện để xây dựng, lên ý tưởng về căn nhà.
c. Ideate (Lên ý tưởng):
Bước thứ ba nối tiếp quá trình Tư duy thiết kế là bước lên ý tưởng.
Các nhà thiết kế đã sẵn sàng bắt đầu tạo ra các ý tưởng. Đây là bước mà căn
nhà “sáng tạo” có bản thiết kế sáng tạo với đầy đủ hình dáng, màu sắc, kích
thước, vật liệu, kì dị có, điên rồ cũng có. Người thiết kế đã trưởng thành hơn
để hiểu được người dùng và nhu cầu của họ ở giai đoạn Thấu cảm; đã phân
tích, tổng hợp sự quan sát ở giai đoạn Xác định vấn đề; và đến giai đoạn này
yêu cầu người thiết kế khám phá, đề xuất ý tưởng mới mẻ và sáng tạo để
giải quyết vấn đề đưa ra ở bước hai. Điều quan trọng của bước này là đưa ra
càng nhiều ý tưởng, càng nhiều giải pháp càng tốt. Người thiết kế khơng nên
gị bó bản thân bởi những ý tưởng mà bản thân cho là không phù hợp, là
điên rồ. Đừng để những quy tắc thông thường, những định kiến xã hội trở
thành giới hạn cho sự sáng tạo của bản thân bạn. Đây là bước đòi hỏi sự
sáng tạo hết mức có thể. Có thể nói rằng “sáng tạo” là mấu chốt của giai
đoạn này.

6


d. Prototype (Tạo mẫu):
Bước tiếp theo trong quy trình Tư duy thiết kế là bước Prototype –
tạo mẫu. Bước này, người thiết kế bắt tay vào xây dựng căn nhà “sáng tạo”
thành một căn nhà hoàn chỉnh từ các bản thiết kế khả thi và triển vọng nhất,
hay đơn giản hơn có thể được gọi là dựng mẫu. Đây là bước mà người thiết
kế sẽ thực hiện các ý tưởng bằng những mơ hình hay sản phẩm mẫu, từ đó

có thể nghiên cứu tìm ra giải pháp tốt nhất đặt ra ở ba bước trên. Mục tiêu
quan trọng của bước này là giúp bạn
loại bỏ các giải pháp không khả thi
hoặc không thực tế và tập trung vào
các ý tưởng có triển vọng. Ở giai
đoạn này, người thiết kế sẽ nhận
thức được những hạn chế, những
vấn đề còn hiện hữu của sản phẩm
rõ hơn, từ đó sẽ có ý tưởng tốt hơn
về sản phẩm, và sở hữu tầm nhìn tốt
hơn, am hiểu hơn về cách hành xử,
suy nghĩ, và cảm nhận của người
dùng thực thụ khi tương tác với sản phẩm cuối cùng.
e. Test (kiểm tra):
Bước cuối cùng của quy trình Tư duy thiết kế là Thử nghiệm (Test).
Kiểm tra lại xem việc đưa vào sử dụng căn
nhà “sáng tạo” này có sai sót, cần sửa chữa gì
khơng. Trên thực tế bước này có thể được lặp
đi lặp lại nhiều lần. Thậm chí trong suốt giai
đoạn này, cần phải liên tục thử ngiệm và thu
hồi phản hồi từ phía người sửu dụng để tiếp
tục cải tiến sản phẩm, dịch vụ. Các phản hồi
từ phía người dùng là yếu tố quan trọng nhất
7


để phát triển và hồn thiện giải pháp. Vì vậy, người thiết kế cần bám sát thực
tế và bảo đảm có những thay đổi phù hợp để tạo ra những sản phẩm chất
lượng nhằm giải quyết vấn đề, nhu cầu của con người.
3. Tính tuần hồn của quy trình Tư duy thiết kế:

Tính chất tuần hồn trong Tư duy thiết kế có nghĩa là q trình những
vịng lặp thực hiện liên tục 5 bước nêu trên. Khi sản phẩm đã được hoàn
thiện đến bước thứ 5 là đã hoàn thiện, tuy nhiên trên thực tế sản phẩm sau
khi kiểm tra sẽ vẫn cịn những sai sót, chưa hồn thiện, lúc đó người thiết kế
cần quay lại bước 1 - thấu cảm để hoàn thiện sản phẩm hơn. Và cứ thể quy
trình tư duy thiết kế lại tuần hồn lặp lại cho đến khi sản phẩm đưa đi kiểm
tra khơng có lỗi hay sai sót nào, đáp ứng được nhu cầu của con người. Quá
trình này giúp người thiết kế giảm thiểu rủi ro một cách đáng kể, tiết kiệm
nguồn lực rất nhiều để đưa ra thị trường sản phẩm đạt chất lượng tốt nhất.
Thơng qua sự tn hồn của q trình Tư duy thiết kế, người thiết kế sẽ có
cái nhìn sâu sắc, hồn thiện vấn đề, sản phẩm và giải quyết những vấn đề
sắp phải đối mặt.
4. Lợi ích của quy trình Tư duy thiết kế:
Tư duy thiết kế đặt trọng tâm vào các vấn đề cần giải quyết. Tư duy
thiết kế là cách tiếp cận để giải quyết vấn đề trong khi đặt người sử dụng vào
trung tâm của quá trình. Mục tiêu là để phát triển những sản phẩm, giải pháp
hữu dụng để đáp ứng được nhu cầu của người sử dụng. Quá trình này lấy
con người làm trung tâm, tiếp cận đủ gần với người sử dụng để xem những
vấn đề của họ nằm ở đâu và làm sao chúng ta có thể khiến cuộc sống cũng
như trải nghiệm của họ tốt hơn và ý nghĩa hơn.
Tư duy thiết kế giải quyết đúng trọng tâm của những vấn đề. Tư duy
thiết kế khơng chỉ có mục đích là sự sáng tạo và đổi mới, nó đặc biệt đi
thẳng vào việc tạo lập giá trị và giải quyết những vấn đề. Nhưng thay vì tiếp
cận vấn đề theo cách truyền thống, Tư duy thiết kế tìm cách sử dụng những
8


nguyên tắc thiết kế để giải quyết vấn đề, từ nhỏ đến lớn, ở bất cứ các ngành
nghề và lĩnh vực nào.
Quá trình Tư duy thiết kế cũng đồng thời tận dụng tư duy nhóm. Bằng

cách xây dựng các nhóm đa ngành và mang lại nhiều tiếng nói, chúng ta
thốt khỏi các lĩnh vực và hộp tương ứng để thúc đẩy trí thơng minh, kinh
nghiệm và chun mơn của tập thể.
Tư duy thiết kế mang lại sự thấu cảm với người dùng bởi lẽ nền tảng
của tư duy thiết kế chính là sự thấu cảm. Thỉnh thoảng được đề cập như là
“sự khám phá”, sự thấu cảm yêu cầu rằng chúng ta cần tìm kiếm để thấu
hiểu và nhận dạng được những nhu cầu và thử thách của con người, đó là
trải nghiệm.
Tư duy thiết kế cũng có một ý nghĩa to lớn việc thử nghiệm: Triết lý
của “thiết kế, thử nghiệm và lặp lại” là trọng tâm của quy trình tư duy thiết
kế. Nó cho phép bạn có những bước đột phá hồn tồn khơng ngờ bằng cách
tạo ra một số ngun mẫu (prototype) nhanh chóng và khuyến khích những
phản hồi nhanh từ phía người dùng và khách hàng trước khi chúng ta đầu tư
quá nhiều thời gian, công sức và tiền bạc cho bất cứ ý tưởng nào.
5. Ý nghĩa của thấu cảm:
a. Ý nghĩa của thấu cảm trong quy trình Tư duy thiết kế:
Thấu cảm là điều cốt yếu trong quy trình Tư duy thiết kế, lấy con
người làm trung tâm để tìm hiểu vấn đề và xác định vấn đề. Nếu không đặt
yếu tố con người lên hàng đầu thì mọi phương án giải quyết đều là vô nghĩa.
Vấn đề là từ con người nảy sinh ra vì vậy giải quyết vấn đề cũng cần hướng
tới con người.
Thấu cảm chính là trái tim của Tư duy thiết kế, nếu như một sản phẩm
hoặc dịch vụ làm ra mà khơng phải nhờ thấu cảm mới có được thì đó là sản
phẩm vơ nghĩa. Chính nhờ thấu cảm, chúng ta học được cách lắng nghe

9


nhiều hơn, quan sát kĩ hơn để tạo ra những sản phẩm có chất lượng tốt nhất,
có sức sống bền bỉ nhất.

b. Ý nghĩa của thấu cảm trong đời sống
Sự tháu cảm là nguồn cội của lịng trắc ẩn, tình yêu thương, vị tha nhờ
có sự thấu cảm con người có cái nhìn thấu đáo, trọn vẹn về những vấn đề,
những người xung quanh. Từ đó, chúng ta sống tình cảm, xích lại gần nhau,
quan tâm nhau hơn và đặc biệt là biết suy nghĩ cho người khác. Sự thấu cảm
cũng là cơ sở, nền tảng để chúng ta không ngừng trau dồi vốn sống và hồn
thiện bản thân. Có thấu hiểu, cảm thông, chia sẻ với tâm trạng, cảm xúc, suy
tư của người khác. Qua đó, ta sẽ được mọi người tin cậy, yêu thương. Cánh
cửa hạnh phúc từ đó mà hé mở với chúng ta.

10