srtc.org.vn PT 01/2008
1
PHÂN TÍCH VÀ ĐẦU TƯ
TRÁI PHIẾU (Bài 1)
ThS. Nguyễn Thúy Hoàn
Tel: (84 4) 553 5876
Email:
TRUNG TÂM NGHIÊN CỨU VÀ ĐÀO TẠO CHỨNG KHOÁN
PT 01/2008
2
srtc.org.vn
NỘI DUNG:
Kiếnthứccơ bản
Lợi ích và Rủirotrongđầutư trái phiếu
Lợisuất trái phiếu, đường cong lợi
suất/cấutrúckỳ hạn
Định giá trái phiếu
PT 01/2008
3
srtc.org.vn
A – KIẾN THỨC CƠ BẢN
1-Khái niệm
Lãi thường kỳ (lãi coupon)
Mệnh giá (Face value)
Thờigianđáo hạn (maturity)
PT 01/2008
4
srtc.org.vn
A – KIẾN THỨC CƠ BẢN
2 – Phân loạitráiphiếu
Kỳ hạn
Nhà phát hành
Định mứctínnhiệm
Hình thứcthanhtoán
PT 01/2008
5
srtc.org.vn
A – KIẾN THỨC CƠ BẢN
2 – Phân loạitráiphiếu
Kỳ hạn
Trái phiếungắnhạn
Trái phiếudàihạn
Chú ý:
Kỳ hạn ảnh hưởng đến độ biến động giá của
trái phiếu
PT 01/2008
6
srtc.org.vn
A – KIẾN THỨC CƠ BẢN
2 – Phân loạitráiphiếu
Nhà phát hành
Chính phủ
Chính quyền địaphương
Công ty (trong nước, quốctế…)
PT 01/2008
7
srtc.org.vn
A – KIẾN THỨC CƠ BẢN
2 – Phân loạitráiphiếu
Định mứctínnhiệm/mức đảmbảo
Trái phiếuhạng đầutư/TP hạng đầucơ
Trái phiếucóđảmbảobằng tài sản
Trái phiếu không có đảmbảotàisản…
PT 01/2008
8
srtc.org.vn
A – KIẾN THỨC CƠ BẢN
2 – Phân loạitráiphiếu
Hình thứcthanhtoán
Trái phiếu không trả lãi định kỳ (trái phiếu
Zero-coupon)
Trái phiếutrả lãi coupon định kỳ…
PT 01/2008
9
srtc.org.vn
B – LỢI ÍCH VÀ RỦI RO TRONG
ĐẦU TƯ TRÁI PHIẾU
Lợiíchđốivới các chủ thể phát hành
Lợiíchđốivới các nhà đầutư
Lợiíchtrongđiềutiếtkinhtế vĩ mô…
PT 01/2008
10
srtc.org.vn
B – LỢI ÍCH VÀ RỦI RO TRONG
ĐẦU TƯ TRÁI PHIẾU
Rủi ro lãi suất
Rủirotáiđầutư
Rủirothanhtoán
Rủirolạmphát
Rủirotỷ giá hối đoái
Rủirothanhkhoản…
PT 01/2008
11
srtc.org.vn
C – LỢI SUẤT TRÁI PHIẾU
1 – Lãi coupon (lợisuất danh nghĩa)
2 – Lợisuấthiệnhành
3 – Lợisuất đáo hạn(YTM)
4 – Lợisuấtmualại(YTC)
5 – Lợisuấtthực
PT 01/2008
12
srtc.org.vn
C – LỢI SUẤT TRÁI PHIẾU
1 – Lãi coupon (lợisuất danh nghĩa)
Ví dụ:
Nếu lãi coupon hàng nămcủamột trái phiếucómệnh giá 100.000
đồng là 8.000 đồng thì lợisuấtdanhnghĩacủa trái phiếu đólàbao
nhiêu?
8.000/100.000 = 0,08 (hay 8%)
PT 01/2008
13
srtc.org.vn
C – LỢI SUẤT TRÁI PHIẾU
2 – Lợisuấthiệnhành
Lãi coupon so vớigiáhiệnhànhcủatráiphiếu
Ví dụ:
Một trái phiếumệnh giá 100.000 đồng, lợisuấtdanhnghĩalà
8%/năm hiện đang đượcgiaodịch với giá 103.000 đồng, vậylợi
suấthiệnhànhcủatráiphiếu này là bao nhiêu?
8.000/103.000 = 0,0777 (hay 7,77%)
PT 01/2008
14
srtc.org.vn
C – LỢI SUẤT TRÁI PHIẾU
3 – Lợisuất đáo hạn(YTM)
Mứclợisuấtmàtại đógiátrị hiệntạicủacácluồng thu nhậptừ trái
phiếu đúng bằng vớigiácủatráiphiếu.
Ví dụ:
Một trái phiếumệnh giá 100.000 đồng, thờigianđáo hạnlà2 năm, lãi
coupon 8%/năm, hiện đang đượcbánvới giá 103.000 đồng. Tính lợi
suấtkhiđáo hạncủa trái phiếu?
y = 6,36% = YTM
000.103
)y1(
000.100
)y1(
000.8
)y1(
000.8
)y1(
M
)y1(
C
P
22n
n
1t
t
=
+
+
+
+
+
=
+
+
+
=
∑
=
PT 01/2008
15
srtc.org.vn
C – LỢI SUẤT TRÁI PHIẾU
4 – Lợisuấtmualại(YTC)
Tương tự như YTM, chỉ khác, YTC đượctínhvàothời
điểm khi trái phiếu đượcgọimua.
Ví dụ:
Một trái phiếumệnh giá 100.000 đồng, thờigianđáo hạnlà2 năm, lãi
coupon 8%/năm, hiện đang đượcbánvới giá 103.000 đồng. Giả sử
sau mộtnăm trái phiếu đượcgọimuavới giá 105.000 đồng (không
tính lãi). Tính lợisuấtmualạicủa trái phiếu?
YTC = 9,71%
000.103
)y1(
000.105
)y1(
000.8
)y1(
giácall
)y1(
C
P
nc
nc
1t
t
=
+
+
+
=
+
+
+
=
∑
=
PT 01/2008
16
srtc.org.vn
C – LỢI SUẤT TRÁI PHIẾU
5 – Lợisuấtthực
Ví dụ:
Trái phiếukỳ hạn2 năm, mệnh giá 100.000 đồng, lãi coupon
8%/năm. Giả sử sau mộtnămtừ khi phát hành, trái phiếu được
giao dịch với giá 101.000 đồng, tính lợisuấtthựcnếu đầutư trái
phiếu đóvànắmgiữđếnkhiđáo hạn?
0693,0
000.101
000.8000.101000.100
=
+
−
=Y
PT 01/2008
17
srtc.org.vn
C – LỢI SUẤT TRÁI PHIẾU
Cấutrúckỳ hạncủalợisuất
Mối quan hệ giữalợisuất đáo hạnvàthờigian
đếnkhiđáo hạncủatráiphiếuthể hiện thông
qua đường cong lợisuất (yield curve)
Chú ý: thông thường lợisuấtngắnhạnbiến
động mạnh hơnlợisuấtdàihạn
Đường cong lợisuấtdốclên
PT 01/2008
18
srtc.org.vn
D – ĐỊNH GIÁ TRÁI PHIẾU
Ước tính các dòng tiềnsẽ nhận được trong
tương lai
Ướctínhlợisuất đòi hỏi phù hợp
PT 01/2008
19
srtc.org.vn
D – ĐỊNH GIÁ TRÁI PHIẾU
1 – ĐỊNH GIÁ TRÁI PHIẾU THÔNG THƯỜNG
Giá trịđồng tiềntheothờigian:
Giá trị của các dòng tiền đều
n
)r1(PVFV +=
⎥
⎦
⎤
⎢
⎣
⎡
+
−=
+
=
∑
=
n
n
1t
t
t
)r1(
1
1
r
A
)r1(
A
PVA
n
)r1(
FV
PV
+
=
⎥
⎦
⎤
⎢
⎣
⎡
−+
=+=
∑
=
r
1)r1(
A)r1(AFVA
n
n
1t
t
t
PV = giá trị hiệntại
FV = giá trị tương lai
n = số kỳ
r = lãi suất định kỳ (yêu cầu)
t = số kỳ cho tới khi nhậnlãi
A = dòng tiền đềumỗikỳ
PT 01/2008
20
srtc.org.vn
D – ĐỊNH GIÁ TRÁI PHIẾU
Công thứctínhgiátráiphiếu:
hay
nn
n
3
3
2
21
)r1(
M
)r1(
C
)r1(
C
)r1(
C
r1
C
P
+
+
+
++
+
+
+
+
+
=
n
n
1t
t
t
)r1(
M
)r1(
C
P
+
+
+
=
∑
=
P = giá trái phiếu
n = số kỳ
C = lãi coupon
r = lãi suất định kỳ (yêu cầu)
M = giá trị mệnh giá
t = số kỳ cho tới khi nhậnlãi
Giá trị TP =
Gtrị hiệntạicủa
các khoản coupon
+ Gtrị hiệntạicủamệnh giá TP
PT 01/2008
21
srtc.org.vn
D – ĐỊNH GIÁ TRÁI PHIẾU
Nếu các khoản lãi coupon bằng nhau
⎥
⎥
⎥
⎥
⎦
⎤
⎢
⎢
⎢
⎢
⎣
⎡
+
−
=
r
)r1(
1
1
CPVC
n
PT 01/2008
22
srtc.org.vn
D – ĐỊNH GIÁ TRÁI PHIẾU
Định giá trái phiếu Zero-coupon có kỳ hạn
5 năm, mệnh giá 1 triệu đồng. Lãi suất yêu
cầucủathị trường là 7,5%/năm?
558.696
)075,01(
000.000.1
)r1(
M
P
5n
=
+
=
+
=
PT 01/2008
23
srtc.org.vn
D – ĐỊNH GIÁ TRÁI PHIẾU
Giả sử bạndựđịnh mua trái phiếumệnh giá 1
triệu đồng, trái phiếusẽđáo hạn trong 10 năm
nữa, lãi coupon là 9%/năm, trả lãi theo năm.
Tính giá của trái phiếunếu:
Lãi suất yêu cầucủathị trường là 8%/năm
Lãi suất yêu cầucủathị trường là 12%/năm
Lãi suất yêu cầucủathị trường là 9%/năm
Nhận xét kếtquả tính được?
PT 01/2008
24
srtc.org.vn
D – ĐỊNH GIÁ TRÁI PHIẾU
Giá của trái phiếunếu:
Lãi suất yêu cầucủathị trường là 8%/năm
trđP
r
M
rr
C
r
M
r
C
P
t
t
t
0671,1
)1()1(
1
1
1
)1()1(
0
101010
10
1
0
=
+
+
⎥
⎦
⎤
⎢
⎣
⎡
+
−=
+
+
+
=
∑
=
n
n
1t
t
t
)r1(
M
)r1(
C
P
+
+
+
=
∑
=
PT 01/2008
25
srtc.org.vn
D – ĐỊNH GIÁ TRÁI PHIẾU
Giá của trái phiếunếu:
Lãi suất yêu cầucủathị trường là 12%/năm
trđP
r
M
rr
C
r
M
r
C
P
t
t
t
83049,0
)1()1(
1
1
1
)1()1(
0
101010
10
1
0
=
+
+
⎥
⎦
⎤
⎢
⎣
⎡
+
−=
+
+
+
=
∑
=
n
n
1t
t
t
)r1(
M
)r1(
C
P
+
+
+
=
∑
=