Bệnh lao ở người cao tuổi pdf
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (121.29 KB, 5 trang )
Bệnh lao ở người cao
tuổi
Do đặc điểm tâm sinh lý và các biến đổi sinh học nên bệnh lao ở người cao
tuổi có một số đặc điểm không giống ở người trẻ. Những khác biệt này cần
được chú ý trong các khâu chẩn đoán, xây dựng phác đồ điều trị, đặc biệt là
việc dùng thuốc chống lao.
Ở người già, lao có thể xuất hiện theo cơ chế “tái nhiễm khuẩn nội lai”.
Bệnh lao trở lại do vi khuẩn lao “nằm ngủ” từ lâu trong cơ thể, nay “thức
tỉnh”, hoạt động trở lại và gây bệnh. Có một số yếu tố giúp cho bệnh trở lại
là: hay dùng thuốc corticoid, mắc một số bệnh như ung thư, bệnh máu. Tác
nhân gây tái nhiễm chính là việc có tiếp xúc với người mang khuẩn lao.
Tổn thương lao có thể khu trú trong lồng ngực (chủ yếu là phổi, rồi đến
màng phổi, màng ngoài tim, hạch), và còn nhiều nơi khác trong cơ thể (cơ
quan tiêu hóa, màng não, tiết niệu, xương khớp, hạch ngoại vi và các tạng
trong ổ bụng).
Thường thì chẩn đoán bệnh lao ở người cao tuổi ít khi được đặt ra, hoặc nếu
phát hiện được lao thì bệnh cũng đã ở giai đoạn muộn, ảnh hưởng không tốt
đến chất lượng điều trị. Có rất nhiều lý do giải thích tình trạng này, nhưng có
hai lý do hết sức quan trọng là:
- Bệnh lao ngày càng ít dần đi (nhưng hiện nay thì không phải như vậy nữa),
do đó người ta ít nghĩ đến nó.
- Bệnh cảnh lâm sàng lao không điển hình: Triệu chứng không điển hình, chỉ
có sốt đơn độc, gầy đơn độc. Dấu hiệu nổi bật lại là bệnh ở một cơ quan
khác, ví dụ: suy tim (phù nề, gan to, tĩnh mạch cổ nổi…) ở một bệnh nhân
tăng huyết áp biến chuyển nặng lên do thiếu máu, căn nguyên chính là bệnh
lao phổi tiềm tàng.
Ở người cao tuổi, chiến lược điều trị mang tính chất mềm dẻo, không
nguyên tắc, cứng nhắc. Trong thực tế, có 3 tình huống thường gặp. Nếu đã
có kết quả xét nghiệm vi khuẩn hoặc mô học, đó là lao là dương tính, cần
tiến hành điều trị đặc hiệu ngay. Nếu chưa có ngay kết quả xét nghiệm vi
khuẩn, nhưng trên lâm sàng có các triệu chứng nghi bệnh lao (hình ảnh X-
quang rất rõ ràng), thì có thể cho điều trị lao ngay, không cần chờ kết quả
xét nghiệm, sau khi đã lấy các bệnh phẩm cần thiết để xét nghiệm tìm vi
khuẩn lao. Nếu chưa có ngay kết quả xét nghiệm vi khuẩn và các triệu chứng
đều không điển hình của lao, có thể tiến hành điều trị thử bằng thuốc chống
lao. Ở người trẻ tuổi, cách xử trí này là không thể chấp nhận được, nhưng
trong lão khoa lại được “chấp nhận”, bởi nếu để bệnh nhân chờ đợi quá lâu
thì không có lợi, nhất là khi bệnh nhân nằm liệt giường, suy kiệt, trầm cảm.
Tuy nhiên, trong hai tình huống cuối, phải đồng thời chẩn đoán phân biệt với
các bệnh khác để khỏi nhầm lẫn.
