CHƯƠNG 1

ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM RA ĐỜI
 VÀ LÃNH ĐẠO ĐẤU TRANH 
GIÀNH CHÍNH QUYỀN 
(1930­1945)
BM. Lịch sử Đảng­Tư tưởng Hồ Chí Minh

1


KẾT CẤU CHƯƠNG 1
I. ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM RA ĐỜI VÀ CƯƠNG LĨNH 
CHÍNH TRỊ ĐẦU TIÊN CỦA ĐẢNG (THÁNG 2­1930) 
II. LÃNH ĐẠO Q TRÌNH ĐẤU TRANH GIÀNH CHÍNH 
QUYỀN (1930­1945)
BM. Lịch sử Đảng­Tư tưởng Hồ Chí Minh

2


I. Đảng cộng sản Việt Nam ra đời và Cương lĩnh chính trị đầu tiên của 
Đảng (2/1930)
1. Bớ i canh lich s
̉
̣
ử 
   Cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20 tình hình quốc tế có 4 sự kiện tiêu biểu chi phối, 
tác động đến sự ra đời của Đảng CSVN:
Thứ nhất, CNTB chuyển sang giai đoạn CNĐQ
Thứ hai, ảnh hưởng của CN Mác-Lênin

Thứ ba, tác động của CMTMười Nga
Thứ tư, tác động của Q/tế Cộng sản

BM. Lịch sử Đảng­Tư tưởng Hồ Chí Minh

3


I. Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời và Cương lĩnh chính trị đầu tiên 
của Đảng (2/1930)
1. Bớ i canh lich s
̉
̣
ử 
Tình hình Việt Nam và các phong trào u nước trước khi có Đảng:

•ngày 1­9­1858, thực dân Pháp nổ súng xâm lược Việt Nam tại Đà Nẵng và từ đó 
từng bước thơn tính Việt Nam          mâu thuẫn giữa dân tộc Việt Nam với thực 
dân Pháp và phong kiến phản động trở thành mâu thuẫn chủ yếu nhất

•các phong trào u nước chống thực dân Pháp diễn ra liên tục, rộng khắp nhưng 

hầu  hết  đều  thất  bại.  Tiêu  biểu  như  phong  trào  Cần  Vương,  khởi  nghĩa  của 
nơng dân n Thế, Đơng Du, Duy Tân….

BM. Lịch sử Đảng­Tư tưởng Hồ Chí Minh

4



BM. L
ịch sử Đảng­Tư tưởng Hồ Chí Minh
5

Pháp bắt Vua Hàm Nghi


Vua Hàm Nghi

BM. Lịch sử Đảng­Tư tưởng Hồ Chí Minh

Tơn Thất Thuyết

Phan Đình Phùng

6


7

BM. Lịch sử Đảng­Tư tưởng Hồ Chí Minh

Nhà yêu nước Phan Bội Châu
(1867 – 1940)


BM.LchsngưTtngHChớMinh

Nhày ê unưc PhanChõu
Trinh

8
(1872ư1926)


 Ngun nhân thất bại của các PTYN
Thiếu đường lối chính trị đúng đắn
Thiếu lực lượng của tồn dân 
tộc 
Thiếu phương pháp đấu tranh thích hợp
Thiếu tổ chức lãnh đạo chặt chẽ

BM. Lịch sử Đảng­Tư tưởng Hồ Chí Minh

9


Sự khủng hoảng về 
con đường cứu nước 
và nhiệm vụ lịch sử 
đặt ra !

BM. Lịch sử Đảng­Tư tưởng Hồ Chí Minh

10


I. Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời và Cương lĩnh chính trị đầu tiên 
của Đảng (2/1930)
2. Nguyễn Ái Quốc chuẩn bị các điều kiện để thành lập Đảng 
a. Khái qt q trình tìm đường cứu nước của Nguyễn Ái Quốc

•

Ngày 5/6/1911, Nguyễn Ái Quốc rời Tổ Quốc đi tìm đường cứu nước        “dù màu 
da có khác nhau, trên đời này chỉ có hai giống người: giống người bóc lột và giống 
người bị bóc lột”

•

Năm 1917, thắng lợi của CMTháng Mười Nga đã tác động mạnh mẽ tới nhận thức 
của Nguyễn Tất Thành

•

Tháng 6­1919, Nguyễn Ái Quốc thay mặt  Hội những người An Nam u nước  ở 
Pháp gửi tới Hội nghị bản u sách của nhân dân An Nam 

•

Tháng 7­1920, Người đọc bản Sơ thảo lần thứ nhất những luận cương về vấn đề 
dân tộc và vấn đề thuộc địa của V.I.Lênin
BM. Lịch sử Đảng­Tư tưởng Hồ Chí Minh

11


2. Nguyễn Ái Quốc chuẩn bị các điều kiện để thành lập Đảng 
a. Khái qt q trình tìm đường cứu nước của Nguyễn Ái Quốc
•

Tháng 12­1920, Nguyễn Ái Quốc gia nhập Quốc tế Cộng sản và bỏ phiếu tán thành 

Quốc tế III

•

Ngày 30­6­1923, Nguyễn Ái Quốc tới Liên Xơ và làm việc tại Quốc tế Cộng sản ở 
Mátxcơva

Sau khi trở thành người cộng sản, NAQ
đã có sự lựa chọn dứt khoát con
đường cứu nước, GPDT. Người chỉ rõ:
“Muốn cứu nước và GPDT không có con 
(HCM: TT, Nxb.CTQG, HN, 2002, t.9, tr.314)
đường nào khác con đường CMVS”.
BM. Lịch sử Đảng­Tư tưởng Hồ Chí Minh

12


I. Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời và Cương lĩnh chính trị đầu tiên của 
Đảng (2/1930)
2. Nguyễn Ái Quốc chuẩn bị các điều kiện để thành lập Đảng 
b. Chuẩn bị về tư tưởng, chính trị và tổ chức cho sự ra đời của Đảng
• Chuẩn bị về tư tưởng:
­ Năm 1921, tại Pháp, Nguyễn Ái Quốc tham gia thành lập Hội liên hiệp thuộc địa, sáng lập 
tờ báo  Le Paria  (Người cùng khổ). Người viết nhiều bài trên các báo  Nhân đạo, Đời sống 
cơng nhân, Tạp chí Cộng sản, Tập san Thư tín quốc tế,... 
­ Năm 1922, Ban Nghiên cứu thuộc địa của Đảng Cộng sản Pháp được thành lập, Nguyễn Ái 
Quốc  được  cử  làm  Trưởng  Tiểu  ban  Nghiên  cứu  về  Đơng  Dương,  Người  tiến  hành  tun 
truyền tư tưởng về con đường cách mạng vơ sản.
 


BM. Lịch sử Đảng­Tư tưởng Hồ Chí Minh

13


b. Chuẩn bị về tư tưởng, chính trị và tổ chức cho sự ra đời của Đảng
­ Năm 1927, Nguyễn Ái Quốc khẳng định: “Đảng muốn vững phải có chủ nghĩa làm cốt, 
trong đảng ai cũng phải hiểu, ai cũng phải theo chủ nghĩa  ấy”. Phải truyền bá tư tưởng vơ 
sản, lý luận Mác­Lênin vào phong trào cơng nhân và phong trào u nước Việt Nam
•

Chuẩn bị về chính trị: kế thừa và phát triển quan điểm của V.I.Lênin về cách mạng 
giải phóng dân tộc, Nguyễn Ái Quốc đưa ra những luận điểm quan trọng:

­ Cách mạng GPDT ở các nước thuộc địa là một bộ phận của cách mạng vơ sản thế giới
­ Cách mạng GPDT  ở các nước thuộc  địa với cách mạng vơ sản  ở “chính quốc” có mối 
quan hệ chặt chẽ với nhau, nhưng cách mạng GPDT  ở nước thuộc  địa khơng phụ thuộc 
vào CMVS ở “chính quốc” mà có thể thành cơng trước CMVS ở “chính quốc”
­  Đối với các dân tộc thuộc địa, xây dựng khối liên minh cơng nơng làm động lực cách mạng
­ Về vai trị của Đảng Cộng sản: Đảng đóng vai trị quyết định hàng đầu thành cơng của 
CM
BM. Lịch sử Đảng­Tư tưởng Hồ Chí Minh

14


b. Chuẩn bị về tư tưởng, chính trị và tổ chức cho sự ra đời của Đảng
• Chuẩn bị về tổ chức:
­ Tháng  11­1924,  Người  đến Quảng  Châu  (Trung Quốc)  xúc tiến các cơng việc tổ chức 

thành lập đảng cộng sản. 
­ Tháng 2­1925, Người lựa chọn một số thanh niên tích cực trong Tâm tâm xã, lập ra nhóm 
Cộng sản đồn. 
­  Tháng 6­1925, Nguyễn Ái Quốc thành lập Hội Việt Nam Cách mạng thanh niên. Hội là tổ 
chức trực tiếp truyền bá chủ nghĩa Mác­Lênin vào Việt Nam và cũng là sự chuẩn bị quan 
trọng về tổ chức để tiến tới thành lập chính đảng của giai cấp cơng nhân ở Việt Nam

BM. Lịch sử Đảng­Tư tưởng Hồ Chí Minh

15


ĐƯỜNG KÁCH MỆNH
Những quan điểm chính trị chủ yếu được Nguyễn Ái Quốc trình bày trong tác phẩm
 Đường Kách mệnh ( xuất bản ở QC­TQ, 1927 ) bao gồm: 
 Về tính chất và nhiệm vụ của CMVN
 Về lực lượng cách mạng
 Về phương pháp cách mạng
 Về đồn kết quốc tế


Về vai trị lãnh đạo của Đảng

BM. Lịch sử Đảng­Tư tưởng Hồ Chí Minh

Tác phẩm ĐKM đã 
đề cập những v/đ cơ 
bản của một cương 
lónh chính trị, góp 
phần quan trọng cho 

việc hình thành niềm 
tin, lý tưởng c/m trong 
nhân dân
16


I. Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời và Cương lĩnh chính trị đầu tiên của 
Đảng (2/1930)
3. Thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam và Cương lĩnh chính trị đầu tiên 
của Đảng
a. Các tổ chức cộng sản ra 
sự lớn mạnh của phong trào đấu tranh, nhu cầu thành lập đảng để lãnh đạo cách 
đờ­ Trước
i
mạng xuất hiện

 ­ Từ nửa cuối năm 1929 đến đầu năm 1930, ba tổ chức CS ở VN đã lần lượt ra đời:
ĐDCSĐ, ANCSĐ và ĐDCSLĐ
- Sự ra đời của 3 tổ chức cộng sản là kết quả tất yếu của p/t đấu tranh DT và GC
theo khuynh hướng vô sản. Tuy nhiên sự hoạt động riêng rẽ, phân tán  của 3 đảng đó sẽ
không có lợi cho c/m

BM. Lịch sử Đảng­Tư tưởng Hồ Chí Minh

17


I. Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời và Cương lĩnh chính trị đầu tiên của 
Đảng (2/1930)
3. Thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam và Cương lĩnh chính trị đầu tiên 

của Đảng
b.  Hội  nghị  thành  lập  Đảng  Cộng  sản  Việt 
Nam  Địa điểm, thời gian và thành phần tham dự HN
 Nội dung, chương trình của HN :
 Hội nghị thảo luận đề nghị của Nguyễn Ái Quốc và quyết định hợp nhất
các t/c CS, lấy tên là ĐCSVN  
 Hội nghị thảo luận và thông qua các văn kiện: CCVT, SLVT; CTTT; ĐLVT 
của Đảng (những văn kiện này được xác định là Cương lónh chính trị đầu 
tiên của Đảng)

BM. Lịch sử Đảng­Tư tưởng Hồ Chí Minh

18


3. Thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam và Cương lĩnh chính trị đầu tiên 
của Đảng
c. Nội dung cơ bản của Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng 
• Đường lối chiến lược của CM Việt Nam: “chủ trương làm tư sản dân quyền cách mạng và 
thổ địa cách mạng để đi tới xã hội cộng sản”
•

Nhiệm  vụ  chủ  yếu  trước  mắt  của CM  Việt  Nam:  “Đánh  đổ  đế  quốc  chủ nghĩa  Pháp và 
bọn phong kiến”

•

Về phương diện xã hội: dân chúng được tự do tổ chức; nam nữ bình quyền; phổ thơng giáo 
dục theo cơng nơng hố”…


•

Về phương diện kinh tế: Thủ tiêu hết các thứ quốc trái; thâu hết sản nghiệp lớn của tư 
bản đế quốc chủ nghĩa Pháp để giao cho Chính phủ cơng nơng binh quản lý; thâu hết ruộng 
đất của đế quốc chủ nghĩa làm của cơng chia cho dân cày nghèo; bỏ sưu thuế cho dân cày 
nghèo…
BM. Lịch sử Đảng­Tư tưởng Hồ Chí Minh

19


3. Thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam và Cương lĩnh chính trị đầu tiên 
của Đảng
c. Nội dung cơ bản của Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng 
• Lực lượng cách mạng: cơng­nơng là lực lượng chính của cách mạng, đồng thời chủ trương 
đồn kết tất cả các giai cấp, các lực lượng tiến bộ, u nước để tập trung chống đế quốc và 
• tay sai
Phương pháp tiến hành cách mạng: sử dụng bạo lực cách mạng của quần chúng
• Tinh thần đồn kết quốc tế: tranh thủ sự đồn kết,  ủng hộ của các dân tộc bị áp bức và giai 
cấp vơ sản thế giới, nhất là giai cấp vơ sản Pháp
• Vai  trị  lãnh  đạo  của  Đảng:  giai  cấp  vô  sản  là  lực  lượng  lãnh  đạo  cách  mạng  Việt  Nam. 
Đảng là đội tiên phong của giai cấp vơ sản, phải thu phục cho được đại bộ phận giai cấp 
mình, phải làm cho giai cấp mình lãnh đạo được dân chúng

BM. Lịch sử Đảng­Tư tưởng Hồ Chí Minh

20


CLCT đầu tiên của Đảng đã phản ánh một cách súc 

tích các luận điểm cơ bản của cách mạng Việt Nam, 
thể hiện bản lĩnh chính trị độc lập, tự chủ, sáng tạo 
trong việc đánh giá đặc điểm, tính chất  xã hội thuộc 
địa nửa phong kiến Việt Nam trong những năm 20 của 
thế kỷ XX

BM. Lịch sử Đảng­Tư tưởng Hồ Chí Minh

21


I. Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời và Cương lĩnh chính trị đầu tiên của 
Đảng (2/1930)
4. Ý nghĩa lich s
̣
ử của việc thành lập Đảng Cơng san Viêt Nam 
̣
̉
̣
•

ĐCSVN ra đời là kết quả tất yếu của cuộc đấu tranh DT và
GC ở VN cuối những năm 20 của t/k XX

•

ĐCSVN ra đời là 1 bước ngoặt quan trọng trong lịch sử CMVN,
nó chứng tỏ g/c cơng nhân VN đã trưởng thành và đủ sức lãnh 
ạo cách mạng
• đĐCSVN

ra đời là sản phẩm của sự kết hợp chủ nghóa MácLênin với PTCN và PTYN
• Đảng đã có Cương lónh CT đúng đắn, đây là cơ sở để
Đảng nắm được ngọn cờ lãnh đạo CMVN, giải quyết được cuộc
khủng hoảng về đường lối CM, về g/c lãnh đạo CM, mở ra con
đường p/t mới cho đất nước VN
BM. Lịch sử Đảng­Tư tưởng Hồ Chí Minh

22


4. Ý nghĩa lich s
̣
ử của việc thành lập Đảng Cơng san Viêt Nam 
̣
̉
̣
• CMVN là một bộ phận của CMTG, vì thế ĐCSVN đã tranh thủ được sự ủng 
hộ to lớn của CMTG, kết hợp sức mạnh DT và sức mạnh thời đại

BM. Lịch sử Đảng­Tư tưởng Hồ Chí Minh

23


II. Lãnh đạo q trình đấu tranh giành chính quyền 1930­1945 
1.  Phong  trào  cách  mạng  1930­1931  và  khơi  phục  phong  trào  1932­ 
1935
a. Phong trào cách mạng năm 1930­1931 và Luận cương chính trị (10­1930)
­ Phong trào cách mạng 1930­1931:
• 1929­1933, các nước TBCN diễn ra một cuộc khủng hoảng kinh tế trên qui mơ lớn với 

những hậu quả nặng nề, mâu thuẫn trong xã hội tư bản phát triển gay gắt. Phong trào 
cách mạng thế giới dâng cao.
• Ở Đơng Dương, thực dân Pháp tăng cường bóc lột để bù đắp những hậu quả của cuộc 
khủng hoảng  ở chính quốc. Mâu thuẫn giữa dân tộc Việt Nam với đế quốc Pháp và tay 
sai càng phát triển gay gắt. 
•

ĐCSVN ra đời với hệ thống tổ chức thống nhất và cương lĩnh chính trị đúng đắn

• Từ tháng 1 đến tháng 4­1930, phong trào đấu tranh của cơng nhân và nơng dân diễn ra khắp nơi
BM. Lịch sử Đảng­Tư tưởng Hồ Chí Minh

24


II. Lãnh đạo q trình đấu tranh giành chính quyền 1930­1945 
1.  Phong  trào  cách  mạng  1930­1931  và  khơi  phục  phong  trào  1932­ 
1935
a. Phong trào cách mạng năm 1930­1931 và Luận cương chính trị (10­1930)
•

Tháng 9­1930, phong trào cách mạng phát triển đến đỉnh cao với những hình thức đấu 
tranh ngày càng quyết liệt. chính quyền Xơ viết Nghệ Tĩnh ra đời, trở thành  đỉnh cao 
của phong trào cách mạng

• Cuối  năm  1930,  thực  dân  Pháp  đàn  áp  các  phong  trào  đấu  tranh.  Đầu  năm  1931,  hàng 
nghìn chiến sĩ cộng sản, hàng vạn người u nước bị bắt, bị giết hoặc bị tù đày
phong trào cách mạng 1930­1931 có ý nghĩa lịch sử quan 
trọng đối với cách mạng Việt Nam, đã “khẳng định trong 
thực tế quyền lãnh đạo và năng lực lãnh đạo cách mạng của 

giai cấp vơ sản mà đại biểu là Đảng CS”
BM. Lịch sử Đảng­Tư tưởng Hồ Chí Minh

25