Xd hgi hgc, sd 2 (142), 2018

51

HANH VI DI LE CHUA CUA THANH NIEN HA N Q I HIEN NAY
NGUYEN THI MINH NGQC"
Tom tdt: Ngdy nay, di le chiia khdng cdn la nhu cdu cua rieng phu nii a Ida tudi gid
md Id nhu cdu trong mgi tdng ldp xd hgi, khdng phdn bi$t tudi tdc. Cdc nhdm xd hgi di le
v&i myic dich khde nhau, thdi do khde nhau thi hiin nhu cdu tdn gido khde nhau. Bdi viet
phdn tich sd lieu tic cudc khdo sdt hdnh vi di le eiia thanh nien Hd Ngi hien nay. Kit qud
nghiin cdu cho thdy cd su khde bi4t gida cdc nhdm thanh nien Id Phdt tu vd thdnh niin
khdng tdn gido ve ly do, muc dieh vd cdch thiec di le chiia. Tuy nhien nhin chung, hdnh vi
di li cua cdc nhdm thanh niin diu hu&ng din muc dich nhgp thi. Chinh vl nhiing muc
dich nhdp thi nhu VCTV nen phdn ddng thanh niin ngdy nc^ den v&i chug khdng phdi Id di
hgc hdi md Id de cdu cung.
TH khoa: hdnh vi di le, thanh nidn Phgt tft, di le chiia.
Nhgn bai: 13/12/2017

Gui phdn bi^n: 18/4/2018

Duyjt ddng: 04/6/2018

1, Vai ndt v i Ph$t giao Ha Nfi
Trong lich sft dyng nude vd gift nude, Phgt gido Vift Nam ndi chimg va Phat gido
trdn dja ban thu do Ha Ngi ndi rieng da cd hdng ngan ndm gdn bd vdi ddn tgc, hda nhgp
sdu sde v i nhiiu m | t trong vdn hod, dao due tmyin thing, tao ndn nhiing net d?p cua thu
dd. Trong cdc thdi ky cdch mgng va qua eae cuf c khdng chien ehdng ngogi xdm, Phgt
gido Hd Nfi la mft lyc lugng quan trgng cua khdi dgi dodn ket todn ddn.
Khi Viet Nam chuyin sang thdi kinh t i thi tiirdng, y i u td may rui trong mgi ITnh
vyc Clia ddi sdng xa hdi cd xu hudng gia tang. Tdn giao Id mgt ITnh vye cua ddi sdng tinh
thdn phdn dnh khat vgng eua eon ngudi mudn tao dyng cugc sdng theo y tudng eiia minh.

Nhimg khdt vgng khdng dgt duge trong ddi sing hidn thye thi con ngudi no lyc tun kiem
trong ddi sdng tdn gido. Day la mft trong nhftng ly do tdn gido bung ldn vd phat trien
trong thdi kinh t i thi tmdng. Sy da dang vd phong phu cda cde hinh thftc khde nhau cua
ddi song kinh t i - xa hgi tgo nen sy phong phu va da dang cua ddi song tdn gido. Nhu cau
cua tin dd eung nhidu thay ddi va dudi nhiiu hinh thfte khac nhau. Ngdy nay, tm d i
khdng ehi nhin nhdn ngudi'tu sT tren phuang difn dac dgo ma cdn nhidu ngi dung khde.
Thdi gian gdn day, xu thi nhdp thi eua Phdt gido cd chiiu hudng gia tdng, nhdt Id d
Hd Nfi. Cdc dich vy Phgt gido tgi Hd Ngi phdt triin mgnh ddp ung nhu cdu tdm linh efta
Vi$n XS hdi hgc, Vi4n Hdn ldm Khoa hqc xd hgi Vi§t Nam.


52

Hanh vi di le chiia ciia thanh niin Ha Npi hien nay

tin d6. Bk dap ling nhu C£lu cua tin do ng^y cang tSng, ngudi tu sT phai th\rc hi?n mpt so
hogt dong Idiac ca tuan theo va Ididng tuan theo g i ^ ludt. Nhihig hogt d^ng th6ng thudng
cua tu Sl cho tin d6 ngay nay la ciing le cho tin do tgi chua va tai nha. Vi^c ciing le tgi gia
thuong vao cac dip nhu gia chii co nguoi than qua doi, ciing 35, 49 ngay, ciing nhi m6i,
Cling lap bat huong^, doi khi vao cac ngay soc vpng, mot v ^ gia chu moi su tSng den nha
Cling le... Ngoai hoat dong ciing ll, tu si c6n tham gia v4o thj truong b6i toan, xem ng4y gio
t6t xSu phuc vy cho vice lam nha, cu6i ga, chuyto bat huong, di xa, xem hudng nha, huong
ban thd, xem phong thuy... Theo quan sdt va nhan dinh ciia tdc gia, mot s6 it tra loi cac cau
hoi ciia tin d6 vd mpt su vi$c c\i thS nao d6 tin do dit dinh lam. Day cd the noi la mpt hoat
dpng khong mang lgi lpi ich true tiSp nhung mang lai lpi ich gian tiSp dang k6 cho tu si
ciing nhu cho nhiSu chua. Chiia nao cd tang ni gioi trong cdo linh v\tc kg tren de thu hilt tin
dd va bdng uy tin cua mmh cd thj quyen gdp luong ti&i ldn ciia tin do cho chiia.
2. Thvrc tr^ng di ll chvia cua thanh niSn Ha N§i hifn nay
Nghien cilu dupe tiSn hanh vdi 400 thanh nien tir 15 dSn 29 tudi, trong dd cd 200
thanh nien !a Phat tur chinh thiic (nhiing ngudi da thuc hien nghi le quy y Tam Bdo) va

200 thanh nien nhdm khong la tin dd cila tdn gido ndo tgi hai dia bdn gdm 1 phudng vd I
xa. Tgi moi dia ban chpn 1 chiia vd liy mau theo dgng mau ti?n lpi ddi vdi Phdt til den
chua. Mau khdng tdn gido duac liy tgi cimg phudng, xa noi liy mau Phdt gido.
2.1. Vi nguyin nhan di li
Hinh 1. NguySn nhSn di le cua hai nh6m thanh ni@n khao sdt

Do cuOc sins nhiiu dau Do truy^ thing gia dinh
Ich6, bat trie

Do ban bi nl di

Do mu^ du xin m(t vifo
glchot^nhllnv&giBdlnh

Nguon: Khao sdt cua de tai tai Ha Noi. 2017.

Khao sdt cua dd tdi tgp trung tim hieu 4 nguyen nhdn phd bi jn ddi vdi hanh vi di le
la: do cupc sdng nhidu khd khdn bit trdc; do traydn thdng gia dinh; do bgn be ni di; va do
mudn ciu xin mpt vide gi cho ca nhan va gia dinh. Kdt qud khao sat ttinh bdy trong Bidu
1 cho thay, hai nguydn nhan co ty Id lira chpn cao nhit d cd hai nhdm Id do truyen thong
gia dinh (38,9% vd 40,1%) vd do mudn cdu xin mpt vipe gi cho ca nhan vd gia dinh
' Bat liucmg niy c6 th^ UL Mt hmmg Ph4t, c6 the chi 14 c4c bit huong gia tien v i thSn linh.


Nguyen Thj Minh Nggc 53
(70,5% vd 50,8%). Nhu vgy Id cd sy khae bift gifta nhdm thanh nidn Ph$t tft vd nhdm
thanh nidn khdng phai la tui di tdn gido vi nguyen nhdn di ll tgi ca sd thd ty, nhdt Id
nguyen nhan mong mudn cdu xin mgt sy trg giup cho cd nhdn va gia dinh. Diiu ndy cho
thay thanh nien Id Phat td cd niim tin vdo sde mgnh phft trg cua chu Phdt nhiiu hon so
vdi thanh nidn khdng Id tin do tdn gido. Bgn be ru rd eiing Id nguydn nhdn ddng ki dSn

din vifc thanh nidn di Id, vd pho biin d nhdm thanh nien khdng tdn gido (31%) han d
nhdm thanh nien Id Phgt tu (26,8%). Khd khdn bit trdc trong cuf c sdng cftng Id mdt trong
nhftng ly do khien nhiiu thanh nien thye hifn hdnh vi di li tim eho dya tinh thdn. Cd sy
khde bift ldn gifta hai nhdm thanh nidn Id Phgt tu vd thanh nien khdng Id tin do tdn gido
vi Iy do di le ndy,ti:ongdd, ty If thanh nien Id Phgt tft dua ra nguyen nhdn nay la 29,5%,
cao hon ban trong nhdm thanh nidn khdng Id tin dd tdn gido (13,7%).
Bing 1, NguySn nhSn di ll cOa thanh ni£n phSn theo ton giio vk d$c diem ci nhan
Dan Vf: %
Dja bin
Npi Ngo^ii
thinh
thinh
Nh6m Ph$t giio:
Do cuoc sSng nhi^u dau
kh6, bit bic
Do truydn th6ng gia dinh
Do b^n b6 rii di
Do mu6n cau xin mOl viec
gl cho ci nhin, gia dhih
N
Khong tdn giio:
Do cu$c s6tlg nhieu dau
kh6, bit bac
Do tmyen th6ng gia dbih
Do ban bd ru di
Do mu6n can xin m$t viec
gl cho ci nhin, gia dhih
N

Gi6i tinh

Nam
Ntt

Tuoi
Hoc V&l
15-22 23-29 STHPT
Tr«n
THPT

31,9
36,2
23,4

27,1
41,7
30,2

31,7
43,3
35,0

28,5
36,9
23,1

23,9
33,8
26,8

35,5

40,9
28,2

32,7
40,8
27,6

26,1
37,0
26,1

17,0
99

46,9
101

30,0
63

33,1
137

39,4
78

25,4
122

31,6

103

32,6
97

16,5
41,2
33,0

11,0
39,0
29,0

13,3
47,0
38,6

14,0
35,1
25,4

14,7
42,2
23,9

12,5
37,5
39,8

12,7

42,5
28,4

15,9
34,9
36,5

53,6
100

48,0
100

45,8
84

54,4
116

52,3
109

48,9
91

50,7
136

50,8
64


Ngudn: Khdo sal ciia de tdi tgi Hd N^i, 2017.

Cd s\r khde bipt giiia cdc nhdm thanh nidn ve nguydn nhdn di ll (Bdng 1). Ddi vdi
thanh nidn Id Phgt til, so sdnh nhdm thanh nidn npi thdnh vd ngoai thdnh, s\r khde bipt
ldn d nguydn nhan: di le la do bgn be ni di (23,4% va 30,2%) vd di le Id mong mudn ciu
xin mdt vi$c gi cho ban thdn vd gia dinh (17% va 46,9%). So sanh giiia thanh nidn nam
vd nir Id Phgt tir, s^ khde bipt ldn d nguyen nhdn do truydn thdng gia dinh (43,3% vd
36,9%) vd do bgn be (35% va 23,1%). Su khde bipt ldn nhit giOa hai nhdm tudi Id d
nguyen nhdn do cupc s6ng nhieu khd khdn bit trdc (23,9% vd 35,5%) vd do mudn ciu
xin mpt vide gi cho bdn than vd gia dinh (39,4% vd 25,4%). Hai nhdm trinh dd hpc vin
Clia thanh nidn Phgt tu khdng cd sv khac bipt qud ldn vd nguyen nhan di le. Svr khac bipt
ldn giiia hai nhdm npi thanh va ngoai thdnh theo chieu hudng thanh nidn Phdt til ngoai


54 Hdnh vi di le chiia ciia thanh nien Hd Ngi hi?n nay
thdnh ed ty If di le do bgn be ru di cao han thanh nien Phat tft ngi thdnh cho thay tdc
dgng efta mdi quan hd xd hdi, md cy thd d ddy Id quan hf bgn bd, din hdnh vi tdn gido
cua thanh nien Phdt tft ngogi thdnh Id ldn hom thanh nidn Phdt tft ngi thdnh. Sy khde bift
ldn gifta hai nhdm tudi cua thanh nien Phdt td theo chiiu hudng nhdm tuoi 23-29 cd ty
If lya chgn nguydn nhdn di Ie do cuf c sing gdp nhiiu khd khdn, bat trdc cao hom nhdm
tudi 15-22 cho thdy nhdm tudi 23-29 la nhdm tuii thyc sy phdi bdt ddu cudc sing ty l^ip
vd hg cdn sy trg giup cua tdn giao. Diiu nay thi hifn nhu c^u tdn gido cua nhdm tudi
23-29 la cao hom nhdm tuoi 15-22.
Vdi nhdm thanh nidn khdng thudc tin di tdn gido, khdng cd sy khde bift qud ldn
vi nguyen nhdn di le gifta khu vuc ngi thanh vd ngoai thdnh. Hai nhdm nam vd nu cd sir
khde bift ldn d cdc nguydn nhan: do truydn thing gia dinh (47% vd 35,1%), do bgn bh
(38,6% va 25,4%), do mudn clu xin mgt vide gi do eho bdn than vd gia dinh (45,8% va
54,4%). Hai nhdm tudi cd su khac bift ldn d nguyen nhdn bgn bd (23,9% vd 39,8%).
Hai nhdm trinh do hgc vin khdng cd sy khac bidt ldn. Sy khde bift ldn gifta hai nhdm

nam vd nft d nguyen nhdn truydn thdng gia dinh vd do bgn be vdi ty If eao nghidng ve
nam eho thdy hdnh vi di le eua nam thanh nien chiu tdc dgng cua yiu to ben ngoai nhu
gia dinh va ban be nhiiu hon nft thanh nidn, trong dd yiu t i gia dinh ed sy ehi phdi
mgnh md hem yiu to bgn bd thay vi hdnh vi di le duge ehi phdi bdi nhu cau tdm linh nfi
tgi cua ca nhdn. Sy khac bift ldn gifta hai nhdm tuii d nguyen nhan di le do sy tdc dfng
efta ban be vdi chiiu hudng nhdm tudi 23-29 ed ty If cao hom cho thdy d nhdm tuii nay
dnh hudng bgn be ehi phii manh md din hdnh vi tdn gido cua hg. Nhdm tudi ndy cung
Id nhdm tudi da phkn dd kit thuc thdi ky hgc tdp, bdt ddu ddi mdt vdi euge song df c lgp.
Gia dinh la mgt yeu td quan trgng trong mgi quyet dinh cd nhdn, song khi ca nhdn thuc
sy bude vdo cufc sing xd hgi, nhihig tdc nhdn xd hfi, nhftng quan hf xd hgi trd thanh
ydu td quan trgng ddi vdi hg. Hanh vi cd nhdn giai dogn ndy chiu dnh hudng nhieu cua
cde mdi quan hf xd hdi, trong dd bgn be Id mft ngudn von xd hgi cd tac dgng manh mS
den ca nhan.
Nhu vgy, di li la vi euf c sdng cdn nhidu vdt vd khd khdn, chua dygc togi nguyfn
hay vi mong eau nhihig dieu tdt lanh cho ban than minh va gia dinh... deu cho thdy thanh
nien thye hifn hanh vi di le vdi mong mudn nhdn duge sy ehe chd, phu hf cua cdc ddng
thdn linh Phgt giao.
Em di li Id di cdu mong dug^c su che cha cua chu Phdt vd Bd Tdt. Cugc song qud
nhieu dp lue ndng ne, em cdn mgt s^r gidi tod. Cd mdi khi em edm thdy chai vcri
khong Idi thodt em lgi len chua cdu Phgt Cdu Phgt xong, it nhdt tdm em thanh
thdn. Nha v^V md cd liic em thdy minh thong minh han de gidi quyet nhiing rdc r6i
Clia minh.
(Nft, 26 tuii, ldm nghi ty do)
Cdm gidc binh an, thanh thdn ciing la cam giac da so ngudi di le chfta nhgn duge
sau khi ldn chua ciing Phdt ndn day cung la ly do di le cua nhieu thanh nidn Hd Nfi
hifn nay.


Nguyen Thj Minh Nggc 55
Em chua co quy y, thi thoang di li de cd dugrc su thanh thdn. Em cUng khdng

thuang xuyen di li. Vdo chiia, khung cdnh chiia rdi thi minh li Phdt ldm cho minh
quin di duac nhitng uc chi md xd hpi bin ngodi mang lgt
(Nft, 24 tudi, nhdn vidn vdn phdng)
Kit qua khdo sdt cho thay, 79,5% thanh nidn Id Phdt td vd 52,3% thanh nidn khdng
tdn gido cdm thdy binh an sau khi di ll; 66,8% thanh nien la Phdt tft vd 42,1% thanh nidn
khdng tdn giao cdm thay thanh thdn sau khi di le; 67,9% thanh nidn la Phgt td vd 56,3%
thanh nidn khdng tdn gido cdm thay thodi mdi sau khi di le. Kit qud do phdn dnh cdm
nhdn tieh eye cua thanh nien ddi vdi hdnh vi di ie vd nd cung khdng dinh chfte ndng an
dinh tinh thdn cua Phdt gido. Nhdm thanh nidn la Phdt tft cd ty Id thu duge cdc cdm giae
tich eye khi di le eao hon nhdm thanh nien khdng phdi Idti'ndd tdn gido.
Di le de cd duge sy yen tam ve euge sdng ban thdn ndi ehung hay ydn tdm vi mgt
vdn de quan trgng trudc mdt cua bdn thdn cho thdy thanh nidn chua tu tin vdo sy quyet
dinh cua bdn thdn, vd sy phu trg cua chu Phdt, Bd Tdt cd tdc dung gia tang tinh ty tin dd.
Niem tin rdng cd mft thd lyc thidng bdn canh img hf, cftng ehung sde tao eho hg mft sftc
mgnh vd hinh di tu tm budc tidp theo nhftng gi minh da chgn.
Mdi khi cd viee quan trgng thi em di le chiia edu Phgt. Em ndi ro v&i Phdt vi$c em
dinh ldm vd xin chu Phdt, Bd Tdt phu h0. Cong vi$c em nhiiu rui ro. Cdu Phdt gia
h0 khiin em thdyyin tdm han nhiiu.
(Nam 29 tudi, kinh doanh nhd)
2.2. vi muc dich di li
Myc dich di le hien nay cua thanh nien chu yiu hudng din nhimg gia tri tran thi thay
\a gid tri xudt thi. Mue dich nay khdng dinh tinh thi tue eua Phat gido trong bdi cdnh xd hgi
hifn dai. Thi tuc hda di cgp din tdm quan trgng cua vife gidm bdt vai trd gidi lugt vd nghi
thfte tdn gido trong hogt ddng hdng ngdy eua cd nhdn vd nhdm. Trong bdi cdnh xd hgi hifn
dai, thi tuc khdng cdn duge nhin nhdn nhu sy mdt di cua tdn gido ma duge nhin nhgn dudi
2 gdc do: thft nhdt, sy suy gidm quyin lyc tdn gido trong ddi sdng cd nhdn, the hifn d sy
giam sut niim tin tdn gido cd nhdn, gidm sut sy tham gia cdc hoat ddng tdn gido cd nhdn.
Thft hai, tdn giao hda nhap vao xa hfi. Sy hod nhdp Phdt gido va xa hgi thi hifn trdn nhiiu
ehieu canh, trong do vife Phgt giao dap ling nhu cau cufc sdng trdn the eho tin dd la mft
bidu hifn. Myc dieh di le chfta cua nhiiu thanh nidn hifn nay la cdu sue khoe va binh an.

cdu khdn cho bdn thdn vd gia dinh mgnh khde, cugc sdng gia dinh hanh phuc. Tiin
tdi vd cdng danh su nghiep. Ngodi ra cdn di cho tinh tdm, de thodi mdi ddu dc.
(Nam, 21 tuoi, sinh vidn)
Kit qud khdo sat cung eho thay thanh nien d ca hai nhdm thanh nidn Id Phdt tft vd
thanh nien khdng tdn gido cd ty If lya chgn cao d myc dich di le dd cau sde khde, binh an,
trong do nhdm thanh nidn la Phgt tft cd ty If cdu bmh an cao ban cau sue khde (khodng
ehenh Ifch thdp), ngugc lgi nhdm thanh nidn khdng tdn giao cd ty If edu sftc khde eao


56

Hmih vi di li chiia ciia thanh niin Hd Ngi hi?n nay

hon nhidu so vdi cdu bmh an. Ddi vdi cdc tieu chi cau edng vife may mdn, cdu tinh
duydn, clu gia dinh dm tham, cdu phdt tai thi yiu td gia dinh duge ddt len trdn cho cd hai
nhdm thanh nidn Phdt tft vd thanh nidn khdng tdn giao, trong do thanh nien khdng tdn
gido cd ty If cao ban thanh nidn Phdt tft (55,6% vd 49,5%). Thanh nien khdng tdn gido cd
ty If di ll cku phdt tai eao hom hdn tiianh nien Phdt tft (35,4% vd 18,9%). Ty If cdu tinh
duyen eua thanh nidn khdng tdn gido cung cao hon thanh nidn Phgt tft (24,7% vd 20,5%),
Ket qud dd cho thdy thanh nidn khdng tdn gido cd niim tin mang tinh thi tye/niim tin
nhgp thi nhiiu hon so vdi thanh nidn Phdt tu.
Hinh 2. Myc dich c^u xin khi di le cua thanh niSn
• Ph|t giao

• Khdng ton giao

-75,3 74,2

M^nh khde


Binh an

Coi^ vi^c may
miln

Tinti duyen

Gia dinh em am

Ph^ ti

Nguon: Khdo sdt ctia de tdi lgi Hd Noi, 2017.

Didu nay dd duge chi ra trong nghidn ciiu cua Trinh Thi Tuyit (2017: 67). Nghien cihi
cda Hoang Thu Huang cung cho cftng kit qua vi myc dich cua ngudi di le chua tgi Ha Nfi,
bdi nd the hifn mong mudn ehung vd nhihig khat vgng trong cufe sdng hdng ngdy. "Myc
dieh chung nhdt ddi vdi hdu hdt nhiing ngudi di le chua Id cdu sde khde, tdi lgc va cdng
danh. Day la nhftng nhu cau hit sftc phd bidn cua eon ngudi ndi ehung" (Hodng Thu
Huang, 2012:21).
Hudng din cdu mong mgt didu gi dd cy thd cho bdn than vd ngudi than Id myc dich
phd bidn cua ngudi di le chua khdng chi rieng thanh nien. Thanh nidn Id nhdm tudi cdn
nhidu mong cau, nhieu ehdng chdnh trong cd cufe song cd nhan va sy nghifp, diiu nay de
ly gidi vi sao myc dieh di chfta cua nhdm ndy chu yeu hudng vi nhihig gid tri tlii^t thyc
eua euge sdng hdng ngdy nhu binh an, sftc khoe, cdng danh hay tdi lgc.
Bdn eanh do, mgt sd bgn trd mong mudn duge tiip thu hgc hdi tri thdc Phat gido
qua moi lan di chua dc dp dyng nd vdo cudc sdng hang ngay.
Diing la em khdng chi dan thudn di li thdng thu&ng (md) em muon ldm sao minh co
the hgc du^c nhiiu han de dp dt^ng vdo cugc song.
(Nam, 28 tuii, gido vidn day nhgc)



Nguyin Thj Minh Nggc 57
Mft so thanh nien khde di chfta vi long men mg dgo Phgt vd ed niim tin vdo Phgt phdp.
Hdi cdn nhd em rdt thich ra chiia, thich theo bd di li. Hdi nhiing ndm em cdn 8-9
tudi. Tit sa thich rdi thi khi din v&i tudi nhdn thuc duge thi minh ed niim tin, niim
tin cgng v&i y thuc hi nd si tgo cho minh nuang tva vi tdm linh, cdng v&i cdc diiu
do thi la cho em thich dgo Phdt, thieh di chua g.
(Nam, 29 tudi, hudng ddn vidn du lich)
Cho du di chua Id sd thich tft nhd va den vdi chfta vi niim tin vdi dgo Phdt thi ban
than ca nhdn ndy cung cd sy muu eau d Phdt phdp nhftng muc dich hudng vi cufe sing
hang ngay, nhung sau xa yiu td tdm linh, dfng ca tam linh van la nhdn td ehu yiu nhdt
eua hdnh vi di Id chua.
Thifc rg thi tuc Id em cu cdm gidc nhu trong ngu&i minh, trong ngi It^c bdn thdn la
dd cd sdn mot edi gi ddy tie thdi thuc tijr hu&ng minh din chiia, din, nhiing nai tdm
linh. Cdn cdi ben ngodi tde dgng vdo cdng l&n din dg tudi 14-15 di hge di thi cdn
ed mgt chd dua tdm linh Id cdu eho hgc hdnh thudn lgi, edu may mdn. Thi dd Id cdi
ben ngodi vd cdi ben trong ddn t&i vi^c la em cd may mdn gdn bd v&i dgo Ph^t Id tic
nhiing ndm em 8-9 tudi, thi cdng l&n thi y thuc h4 vd tu duy tdn gido tin nguang nd
phdt triin han vd minh va chgm v&i nhieu ngu&i han thi khi di chua minh ldm gi,
minh le minh phdi ldm gi, thi minh cdng yiu dgo Phgt han, vd khi qua tudi dgy thi
vd khi lgp gia dinh vd di ldm thi thdy duac la nd Id phdn khdng thi thiiu dugrc cua
cugc song Id phdn vgt chdt vd mat tinh thdn.
(Nam, 29 tudi, hudng dan vien du Hch)
Nhu cdu di le, hay din vdi Phgt giao di dat gidi thodt d kiip sau, vi edi Niit Bdn,
trong nhdm thanh nidn khdo sdt cd rdt it thanh nidn lya chgn myc dich ndy. Nhu edu din
vdi dgo Phdt cua thanh nidn dat ra vdn di cho Phdt gido trong xd hgi hifn dgi la dap ftng
nhu eau cua euge sing hang ngay. Hudng din ddi sdng the tuc Id mft nhifm vy eua Phgt
gido duang dgi, tuy vdy, chl chu trgng din tinh nhdp thi ma xa rdi tinh xuat thi ciing
khdng phdi la mue dieh cuoi eiing cua Phdt gido hifn dgi hod. Thich Nhdt Hanh (2010)
cho rdng Phdt gido hifn dai hod cdn phdi di vdo cudc ddi nhung khdng di cugc ddi lam

gidm mat di nhiing ddc tinh sieu vift eua nd. Chinh vi khi hifn dgi hda, Phdt gido khdng
mdt di nhftng gid tri nguydn bdn ndn cd nhftng bgn tre cd duyen cimg Phdt phdp ydu men
dgo Phdt tft nhd md den vdi Phdt giao. Diiu ndy khdng dinh sy thu hut eua Phdt gido bdi
nhung gid tri dieh thye cua nd van hifn tdn.
That ra em co long tin v&i Phdt tic ndm em len 7 tudi ca, thi ngdy xua em xem phim
cd phim Tdy Du Ky nd cd 1 hinh dnh d?p nhdt md em biit Id hinh dnh Quan dm Bd
Tdt thi hinh dnh ngdm vdo ngu&i cua em thi khi din Chiia hinh tugmg nd rdt d?p,
gdn gUi, linh thieng vd em cd thi dira vdo dd duge. ddy la ndm em 7 tudi, sau do do
hgc hdnh, cdng vi^c nen em cUng khdng cd th&i gian, nhimg sau khi len dgi hgc em
m&i bdt ddu tim din nhiing ngoi chiia di biit rdng tgi sao ngdy xua lgi cd nhu the
vd minh muon den chiia nhu v^.
(Nam, 27 tuii, ky su)


58

Hdnh vi di le chiia cua thanh niin Hd Ngi hi^n nay

2.3. Ve cdch thirc di le
Cdch thftc di Id duge the hifn qua nhidu hanh vi khde nhu trang phye di ll, cdch
thuc sdm dd ll, quy trinh ll tgi chua... Cdeh thuc di le eho chung ta nhiiu chi bao vi niim
tm tdn gido, nhgn thuc tdn gido cua ngudi di ll. Mgt sd ehl bao trong cdeh thftc di le the
hidn rat ro tinh muc dich eua ngudi di le.
Di le chua, thyc hidn cdc nghi Id tgi chda Id mft hinh thftc giao tiep vdi chu Phdt,
Bd Tdt, cdc dii tugng thieng duge thd eiing tgi chua. So ddng thanh nidn di le thyc hifn
hdnh vi nay nhu trdn dd phdn tich Id dd mong eau sy binh an, thanh thdn, cdu xin sy phd
hg mft diiu gi dd cho ban than vd gia dinh; hay cau xin nhung gi true tiip gdn lien vdi
cudc sdng hdng ngdy efta hg nhu tiin tdi, cdng danh, tinh duyen... Dd qua trinh giao tiep
vdi the gidi linh thieng cua Phdt giao duge tien hanh, dieu ddi hdi ddu tidn ddi vdi ngudi
di le la thai do trang nghiem, tdn kinh. Didu ndy duge the hidn trudc hdt qua trang phuc.

Trang phuc di ll duge eoi la phdi trang nghiem. Nhidu eo sd thd ty ddu cd bien quy dinh
"khdng mdc vdy ngdn, quan sooc vao chfta". Thuc ti, qua quan sdt, chftng tdi thdy rdng
hifn van cd thanh nien mae vay ngdn den chfta, mft sd khde mde do khdng tay (sat nach).
Da sd, thanh nidn cd nhdn thftc dung dan ve trang phye khi vdo ehua.
Chiia Id nai linh thieng, khdng thi mudn mgc the ndo thi mgc cd. Dung nhdt thi
phdi qudn ddi, do ddi tay; khdng thi eUngphdi do coc tay; vdy thi nen vdy ddi hay
dgng cong s&; khdng nin vdy ngdn, qudn sooc. Mac khdng nghiem chinh Id thdt le
v&i chu Tdng, ehu Phdt.
(Nft, 24 tudi, nhdn vidn kinh doanh)
Nhftng ngudi dn mac dung quy each edm thdy phdn cdm khi ehiing kiin nhflng
thanh nien mac trang phye hd hang vao ehua.
Thi tdi mgc qudn ddi, do phdng hay sa mi thdi. Nhung tdi thdy cdc cd cdu thanh
niin bdy gia hay mac vdy ngdn, cd nhiing cd cdn mgc nguyen bd dd & nhd din
chiia. Cdc gnh thi mac qudn sde, nhin nd khdng h(/p mdt ti ndo.
(Nft, 29 tudi, budn bdn nhd)
Trang phye khdng diing quy each dam bdo sy tdn nghidm nai efta Phgt bi coi la ldm
mdt di khdng gian linh thieng cdn thiit, vd nhu vgy nd sd anh hudng tryc tidp tdi hifu qud
eua vifc di le hay hifu qua dgt duge gia tri mong mudn. Tuy nhien, tdn gido mang lgi
nhftng gid tii vd hinh, gid tii trg giup tmh thin nen khdng dinh tinh hifu qud cua di li
chua tdi cufe song hifn hihi bdng nhftng gid tri lii?n hihi Id diiu khdng thi thyc hifn. Do
vdy, cho du da si thanh nien khi vdo chua da -y thdc duge nhihig quy dinh vi hang phye
thi van cdn mgt sd thanh nidn dn mdc tuy tifn, khdng diing quy cdch ddi vdi ngudi di le
chua. Ty If nft mdc trang phye khdng dung quy djnh vdo chua nhiiu ban nam. Nhdm
thanh nidn la Phat tft ludn cd trang phye diing quy each khi vdo chiia. Nhdm thanh nidn
khdng phdi la tin dd tdn gido van cdn mdc trang phye khdng dung quy edch.
Dd ll la mdt yiu td quan trgng cua vifc di le. Do le eung phdn dnh duge phdn ndo
myc dich eua ngudi di Id. Hifn khdng cd quy dinh di chua phdi mang theo dd Ie gi. Qua


Nguyen Thj Minh Nggc 59

quan sat, cd thd thdy thanh nien di ll chiia thudng dat ll tai cae ban gdm: huang, hoa, qud
vd them vao do Id vdng md, tiin am phd. Bdn cgnh dd, t^ If ngudi ddt tiin len hucmg dn
thd Phdt, Bo Tdt ngdy cdng cd xu hudng gia tdng. Nhu vgy, dd le cimg cd sy thay dii theo
thdi gian. Ngdy nay, tiin dang tr& thdnh mdt logi dd li m&i. Niu nhu trudc ddy, tien Id
chi dimg de bd vdo hdm cdng dftc, thi hifn nay nd lgi xudt hidn tren huong dn vdi tu cdch
Id mft loai do ll. Hai logi hinh do le pho bien nhdt duge thanh nien lya ehgn di ll chua la
huong vd tiin le. Di ll neu Id hoa qud, bdnh k?o hay cdc v$t pham khae thudng duge d?t
vdo dia, tiin le thudng duge d|it tryc tiip ldn ban thd hodc gai vdo hoa qud trong dia do le.
Tien Id ed thi duge sd dung dong thdi eung dd le nhung ciing cd thi duge coi Id mgt hinh
thfte tiiay thi cho di le (Trinh Thi Tuyit, 2017: 58).
Dd le duge d^t vdo dia thi hifn y thfte vi sy ddng ll cua ngudi di ll, di clu xin
mgt cdi gi do cho ban than. Mam le the hifn tinh muc dich cao efta ngudi di ll. Huang,
hoa, qud, bdnh, k^o duge dung lam do le ca bdn thi hifn sy bdo luu cae gid hi vdn hod
truyin thong cua Phdt giao. Nhieu ngudi di le chua chd trgng nhiiu hon vifc ddt ll tgi
ban Tam Bdo.
Mdi khi sdp li tdi thu&ng chii y ban Tam Bao th& Phdt bao gia cting Id to nhdt nin
neu cd chudn bi nhieu do le di bdy ede ban thi tdi thuang sdp sda cho ban Tam Bdo
d?p vd trang trgng nhdt.
(Nft, 29 tuoi, nhan vien vdn phdng)
Sy chd trgng ddt ll tgi ban Tam Bdo thd hifn myc dich cua ngudi di le ehu yiu
mong cdu sy phd trg tft Chu Phdt. Tdi chua ciing Phdt vd hg d^t trgng tam vdo Phgt. Hg
tin rdng Phgt che ehd, mang lgi cho hg sy binh an.
Vifc sft dyng tiin mdt nhu mft thu dd le ehi mdi xult hifn trong thdi kinh ti thi
trudng. Nd biiu hifn mgt quan nifm mdi vi dd le. Tuy nhien day van chi d giai doan
ehuyin giao ndn tidn mdt ldm dd le ddi khi cdn bj iSn If n vdi tiin edng ddc. Tuy Id logi
hinh dd ll mdi nhung nd duge ddng ddo ngudi di ll hudng ung. Xudt phdt tft nhu eau
ndy, trong ede mdt hang duge bay bdn tai cdc qudy hdng ngodi cdc m$t hdng thdng
thudng thi gid ddy dS. xudt hifn dich vy ddi tiin Id. Tai sao vgy? Do cd qud nhiiu hdm
cdng due, nhiiu ban thd tai ca sd thd ty khiin ngudi di le khdng thi dat ll tgi tit cd cdc
ban thd niu khdng phai Id tiin le. Mgt so thanh nien ed nhdn thdc rdt dung ddn vi hdnh

vi sft dyng tiin le hong khi di le ehua. Hifn Gido hgi Phdt gido Vift Nam chua cd vdn
bdn ndo dd cgp tdi tinh ddng sai cua vifc sd dyng tiin Id nhu mft hinh thdc do ll theo
quan diim Phdt gido. Thdng thudng tiin nay duge coi Id tiin gigt dlu hay chinh xdc la
chut tiin nhd minh chftng sy thdnh tdm tin di mong muin nhd nha chua sft dyng mua
huong cung Phat. Niu theo nghia dd, tien le khdng phdi Id thft di le ma nd phdi duge bd
vdo hdm cdng dftc. Nhieu ngudi di le chua hifn nay edn cd hanh vi nhdt tien vdo tay
tugng, gdi ldn dia hoa qud tren ban thd, Idy tiin xoa vdo tugng sau mang tidn do dd
trong vi coi do Id hinh thfte cau may, eau tdi... Tdt ca nhftng hdnh vi sft dyng tien nay
chua duge quy dinh trong nghi ll Phat gido. Mgt sd Phdt tu cho rdng hdnh vi dd la sai
trdi, khdng nen thyc hifn.


60 Hanh vi di le chita cua thanh nien Ha NQI hien nay
Thuang toi den cong chita mua huang hoa roi vao le. Toi khdng mua tien vang am
ma toi bo tiin that vao hom cong dice. Tai chua ngay nay, nguai ta chen nhau de
nhet tiin veto tay tu(mg, xoa bi^ng, xoa chan tay, xoa ddu tuang roi xoa lin mat mUi
minh di mong cdu may mdn. Do la nhimg hanh dong bdt kinh va sai trdi nhdt.
(NO, 24 tudi, tdt nghidp dgi hpc dang chd vipe)
Hdnh vi sir dung tien le nhu mdt loai hinh dd le hay khdng bd tidn vdo hdm cdng
dUc ma dat trdn ban thd, cdi vdo tupng... thd hipn su hudng tdi cdc myc dich nhdp the ciia
ngudi di ll. Quan sdt cho thiy, mdt sd thanh nidn vita thyc hien bd tidn vdo hdm cdng dilc
hay ddt tidn vdo dia dvmg tifa tren ban thd, vira cdi tidn vdo dia do ll mang tdi. Tien dupe
cai vao dia dd le sau ndy dupe cdm vd va coi do Id tidn Idc mang lai may mdn tdi Idc cho
ca nhan. Hdnh vi mang dd Ie vdo chiia, dgt ih ll trdn ban thd theo quan sat nil thuc hi^n
nhidu hon nam.
Vd cdch thUc hdnh le, hay trinh tu thyc hdnh di le qua quan sat cila chiing tdi cho
thiy nhidu thanh nidn di Id chiia chua thuc hidn diing trinh ty hanh le quy dinh. Theo
Thupng toa Thich Thanh Dup (2002: 194-195), thdng thudng cdch thilc hanh ll thyc hi^n
theo ndm bude: 1) Dat ll vdt, thdp huong lam le tgi ban thd Dilc dng; 2) DJt le len chinh
dien, thdp hucmg, thinh ba hdi chudng; 3) Thdp huong d tit cd cde ban thd khde cua nha

Bdi dudng; 4) Ll d nhd thd td, nhd Hdu; 5) Ddn cdc nhd Trai gidi, phdng tidp khach hdi
tham cdc vi su, tdng try tri, ciing dudng hode phat tam cdng diic. Da sd thanh nien khdng
bidt vd quy trinh hdnh le nay. Quy tde ea bdn nhit la quy tdc di vao chua theo ciia nao hau
hdt thanh nidn di le chiia khdng cd hidu bidt diing ddn theo quy dinh cua nhd Phat. Cia
ehua, tam quan, khdng bao gid dupe di vdo cila chinh. Theo quy dinh vao cira bdn phdi ra
cua bdn trai. Ngudi di ll chua thudng khdng y thilc vd quy tdc budc vdo chua, thugn the
ndo Id ldm thd dd: "Vao trong chiia thi phdi dd giiy dep d ngoai, tidn cua ndo minh vdo
Clia diy" (nil, 29 tudi, nhan vidn vdn phdng). Khdng y thilc quy tdc eiing ll khi vdo ehua
cho thiy thanh nidn khdng chii trpng van hda Phat gido, nguydn tdc umg xu tai chiia. Hp
ddn chua chi dd thuc hipn muc dieh cd sdn ciia minh dd la cdu xin d chu Phgt phii hd cho
nhihig mong cau ciia cd nhdn duac thdnh hipn thuc.
Dd cao quydn nang chu Phgt cdn dupe thd hipn trong cdch thirc thyc hanh nghi Ie
Cling. Bang quan sdt, chiing tdi thdy rdng, thanh nien di le chiia tgi bdt ky ban thd nao deu
cd chung mpt dgng cdu khin: ConNa mo A Di Da Phgt, con Igy chin phuang trai, muoi
phuang chu Phat... tinconld... con xin Phgt phil hq cho con du(rc mgnh khoe, cdngvi$c
duge tot lanh, cdu tdi die tai, cdu Iqc ddc IQC... Tidp dd cd the Id nhihig vipe cy thd nhu:
xin dupe thi di^m cao ky thi hpc ky, xin dupe vipe lam... Ldi ciu khin ndy the hidn rat rd
cdc myc dich di ll da phan tieh d trdn. Md diu vd trdn het, bao gid ciing la sy cdu xin binh
an, mgnh khde, hai ydu td dupe coi Id then chot mang lgi hanh phdc cho eon ngudi. Ke do
nhihig myc dich muu ciu sy phii hp cho nhihig vin dd trong cupc song hdng ngay cda bdn
thdn vd gia dhih duoc bdy td vdi Chu Phat. Quan sat cho thiy, nil thye hipn hdnh vi khin
nhidu hom nam. Nhidu nam thanh nidn chi thye hipn hdnh vi chdp tay ditng ydn trudc ban
thd Phgt rdi Ie ba ll.


Nguyin Thj Minh Nggc 61

3. Kit luan
Hd Nfi Id mgt trong nhthig nai cd bi day Hch sft tdm Imh, tdn gido. Sy hfi tu ciia
nhieu tdn giao, tin ngudng mang lgi cho Hd Nfi mgt ddi sing tam linh da dgng, phong

phu, nhiiu mdu sde. Nhiiu tdn gido, trong dd ed Phdt gido, sdm hifn difn vd phat triin
mgnh md tgi mdnh ddt ndy. Vdi tu edch Id thft do. Ha Ngi ciing Id nai duqz nhiiu tdn gido
lya chgn dgt try sd chinh, diiu hdnh hoat dgng tren todn qude. Diiu nay gia tdng vai hd
quan trgng cua Hd Ndi doi vdi ddi sdng tdn gido cd nude.
Phdt gido dang Id mdt tdn gido cd dnh hudng mgnh me din ddi sing tdm linh cua tin
di Phgt gido vd cd nhihig ngudi chua phdi tm di. Ddy la tdn gido cd sue dnh hudng mgnh
md nhdt vd thu hut sd lugng tin dd ddng nhdt. Dap ftng nhu cdu tam linh eua tin dd, Phgt
gido trong qud trinh phdt trien bdn cgnh bdo luru nhftng gid tri truydn thong cd sy biin ddi
phu hgp vdi ydu cau nhgp thi cua xd hdi hien dgi.
Sy thieh ftng cua Phgt gido vdi bdi eanh kinh ti, xa hgi Vift Nam sau ddi mdi tgo
sde hut eho Phgt giao khdng chi ddi vdi nhdm trung nien vd ngudi cao tudi nhu trudc kia,
md cdn trd ndn hdp dan ddi vdi mdt bg phan khdng nhd thanh nidn. Nhu cdu di le eua
thanh nidn chu ydu la nhu edu di tim mgt cho dya tinh thdn cho nhftng bdp bdnh trong
cufe sdng trdn thd. Thanh nidn it quan tam den nhu cau giai thoat tdi thugng hudng den
sy gidi thodt nghifp bdo cho kidp sau duge dg vi mft noi tit lanh (Niit Ban, Tinh Df).
Dieu nay the hifn r6 trong ly do di Id vd myc dich di ll vdi nhftng mong clu sue khoe,
cdng danh, tidn bgc, gia dinh hgnh phuc... Cd sy khac bift gifta cde nhdm thanh nidn Id
Phdt tft va thanh nien khdng tdn gido ve Iy do di le, mye dich di ll. Tinh nhdp thd cua
nhdm thanh nidn khdng tdn gido thi hien rd net hem nhdm thanh nidn Id Phgt tft qua chi
bdo ty If di ll de clu nhftng gi eho cugc sing hdn tyc cd nhdn nhu: tdi lgc, tinh duyen cua
nhdm ndy cao Hon. Cae yen ti noi eu tni, gidi tinh, tudi, trinh dg hge van tgo ndn sy khde
bift trong hai nhdm thanh nien la Phdt tft vd thanh nidn khdng tdn giao ve nguydn nhdn vd
mye dieh di ll. Cho du cdn cd khde bift, tuy nhidn, mye dich di ll cda ede nhdm thanh
nien ddu hudng din muc dich nhdp thd. Chinh vi nhung myc dich nhdp the nhu vgy ndn
phan ddng thanh nidn din vdi chua khdng phdi la de hgc hdi md Id cdu eiing.
Tai lieu tham khao
HoSng Thu Huang. 2012. Chdn dung xd hgi cua ngudi di li chiia (Mgt tiip cgn xa hgi hgc qua trudng hgp
ngudi di li chita Quan Sd vd chita Hd, Hd Ngi). Nxb Khoa hpc xS hfi.
Nguyin Thi Minh Ngpc. 2014. Khio s^t thufc de tii Vai trd ciia niim tin tdn gido trong xdy dipig niim tin
xd hgi. B5o cio Ol tii nghidn cijru, Vifn Xa hfi hpc.

Nhat H?nh. 2010. Dgo Phdt hiin dgi hod. Nxb Vin H6a Thong Tin, Hd NfL Li B6i, bin PDF,
/>Thich Thanh Duf. 2002. Tgp tyc vd nghi li ddng huang Nxb Vin h6a Dan tpc. Hi Nfi.
Trjnh Thi Tuylt 2017. Ddc diem vd hdnh vi di li cua sinh vien Hd Ngi hiin nay. Lu?n vin Th^c sTXihfi
hpc. Hpc vifn Khoa hpc xi hfi.