• KHOA HOC N H A N V A N •>

DAC TRUTSTG TRANG PHUC ONG TONG
TRONG TANG MA CUA NGU6l VIET TAI DA N A N G
HOANGTHIMAISA"
NGUYfiN THU TRANG'"'
Tom tdt: Bdi vie't tihdi qudt ve vai tro cda ong Tong trong tang ma cda ngiicli Viet d Ba Ndng;
dong thdi, chd trong mo td vd pfldn tich sdu ve dgc trUng trong trang phuc ciia ong Tong. Thong qua
nghien cdu nay, bdi viet gop phdn bo sung vd tdm gidu them tinh da dgng trong van hoa cua ngudi
Viet vd gdi md nhiing nghien ciiu sdu sdc hdn ve ddi song tang ma cda ngiidi Viet a Da Nang noi rieng
vd xic Qudng trong boi cdnh hien nay.
TU khoa: Tang ma ciia ngiidi Viet; dac triing trang phuc; ong Tong.
Abstract: This article described the role of the General character in funerals of Vietnamese people
in Danang, focusing on clothing features of the General. Discussion of cultural diversity in Vietnam
and future directions for research on Vietnamese funeral.
Keywords: Vietnamese funeral; clothing feature; the General.
Ngdy nhan bdi: 12112/2018; Ngdy sia bai: 12/01 /2019; Ngdy duyet dang bdi:

Dat van de
Tif CO truyen den hien dai, biic tranh
tang ma cua ngudi Viet cl Da Ning
khong th^ thieu sac raau ciia yeu to' tam
linh, yeu to nghe thuat. Yeu to nay lai
dudc xay diing, vun dftp ttt nhiJng con
nguoi het sUc binh di, do la nhiing ngUOi
dong vai tro, vi tri la nhiing ong Tong,
doi am cong. Neu nhu nhiing dam ma b
mpt so dia phudng khac, viec trong cd
ban ruou thit, nhac ken de dugc xem la
dam ma 16n, thi tai xU Quang, 16n hay
nho, lai dugc danh gia tii do ndi tie'ng, tai

hat hay, miia gioi cua ong Tdng. Moi
dugc dng Tdng chuyen nghiep, thdi gian
dien keo dai, kheo led than dugc ndi dau
mat ngucii than cila gia chu... dudc xem
la diem nha'n ndi bat ciia mgt nghi thitc
tang ma xii Quang. Hinh anh ong Tdng
trong tam thUc dan gian xU Quang
Q]

27/02/2019.

khong chi ra't a'n tugng v6i 16'i hat, ldi
diSn, ldi ciing te nghi ll, ma cdn an tugng
bdi phuc trang. Bai vie't se tap trung tim
hieu dac trUng trang phuc cua ong Tdng
trong tang ma cila ngUOi Viet d Da Ning
hien nay.
1. Khai quat ve ong Tong trong
tang ma ngiidi Viet tai Da NSng
1.1. Nguon gd'c, ten ggi
Ong Tdng la mgt chUc nhd trong lang,
chuyen lo tang che cho ngudi dan. Ong
Tdng con co ten ggi khac la ong Cai
(nguoi chi huy ddi am cong lo viec tang);
hay, ong Tau (nghia la hat, ca than), d
Nghe An, nhan vat nay dugc goi la ong
PhUdng Tu6ng (giu linh hdn ngUdi da
'•' ThS., Truong Dai hoc Su Pham Dai !,„„ tl- IM=
Email: hoangsa828gmail.com "
" " °'» '^"'«'

'"' ThS., Hoc vien Dan toe;
Email:

NHAN LUC KHOA HOC XA HOl
Sd 3-2019


HOANG THI MAI SA, NGUYEN THU TRANG
khua't tranh bi quy dii qua'y nhilu)...
Ngoai ra, ten goi ong Tong thiicJng gan
liin v6i dpi am c6ng ciia lang, theo quan
ni6m cua dan lang, tham gia vao dpi nay
la la'y "cong doi cong", la tinh lang nghia
xom, giiip cac gia dinh lo viec tang ma va
cung chia se trong cpng dong.
1.2. Vai tro cua dng Tdng trong ddm tang
Trong qua trinh to chiic tang ma d Da
Nang, vai tro ciia ong Tong dirpc the hien
qua ha nghi ll chinh: ll trinh dien, bai
quan; 1§ dpng quan, di quan va le te dao
trung. Trong moi ll, ong thUc hien nghi
thtic Cling te va hat xUdng.
Le trinh dien, bdi quan
Chii nha chpn gid tot d l rU6c ong
Tong va Dpi am cong den ra mat, ll nay
thitdng dien ra vao chap toi (thitdng
trong khoang thdi gian tii 17h den 20h).
V6i dieu bp tcf ton, bildc chan uyen
chuyen qua chieu hoa dat ci cong ra vao,
nhe nhang nhifng d^y uy luc. Liic nay

ong T6'ng dau dpi mii rong, mat dUdc to
ve ky liiSng, ao quan, giay quan, trang
phuc day du chinh te, bat d^u thiic hien
nghi le v6i phan xUng danh: NhU ta ddy,
que ngu viing San ddng, ngd biiu tU
tong sinh, thiia lenh tren cdp td'c bdn
trinh, xud'ng trdn the dUa linh cUu ve
miin cue lgc...
Tiep theo, ong Tong tbiic hien cac
nghi le din dpi am cong vao tbeo dpi
hinh va cac nghi ll trinb dien vdi cbinh
quyen, vdi gia dinh: ThUa chinh quyin
luy cdp, sau thUa hg tgc nhd tang, nay
huang linh da cOi hgc bay xa dgi dm
cdng trinh dien.
Cung trong ll trinb dien nay, ong
T6ng se thay gia dinh bay to sii dau ddn,
xot thUdng trudc vong linb ngUdi da
khuat bang ngon ngQ cua nhflng dieu
S(f^20ig

ngam, nhiing cau hat, cau noi loi, luc
nhe nhang, sau lang nhu dong song
phang lang, luc lai da diet, bao hiing,
cuon cuon nhu bien Idn, song sau, khien
tam tu ngUdi nghe nhu chiing lai. Cupc
ddi ngUdi da khua't liic ba'y gid cii nhu
mpt cuon phim quay cham, tai hien mot
each vo hinb trong tam tUcing ciia gia
dinh, tpc hp, ba con lang xdm.

Le ddng quan, di quan
Trong ll dpng quan, di quan, ong Tong
CO vai tro trieu tap dpi am cong vao chuan
bi di quan. Ong Tong dieu khien dpi am
cong bang cac dieu bat, tieng ho va cac
nhip go sinh hay chieng, trong.
Doi vdi nhiing trU6ng hdp an tang ci
lang khac hoac dUdng de'n ndi an tang
phai qua nhieu lang khac phai cd le te
dao trung (ciing giQa dUdng). Ll nay do
ong Tong cbi dao, tii dia diem dQng
chan, dat mam thd de'n lam le khan vai.
Ong Tong khan nhQng bai kha'n ve
vong linb vdi thanh hoang bon xU va
than Tho dia cbudng xU da't ciia lang sd
tai, cho phep doan dUa tang dUdc di
ngang qua hoac vao lang an tang ngUdi
qua co'.
Mpi ngUdi nin lang doi theo ong Tong
va dpi am cong thiic hien cac nghi le cho
de'n khi co quan dupc dUa xud'ng huyet,
cung la luc chieng tro'ng, va am sac tieng
sinb ca't len mpt hoi dai, mpi thU deu
diln ra trang nghiem, tuan tii, dudi sU
dieu khien cua ong Tong.
2. Dac triing t r a n g phuc ong Tong
Ong Tong khdng chi cd vai tro quan
trpng trong nghi thiic tang ma cua
ngUdi dan dia phUdng xQ Quang ma sU
xua't bien, hinh thQc ben ngoai cua dng

cung ra't a'n tUdng. Tao binh nhan vat
nay luon noi bat giQa khong gian tang
NHAN LUC KHOA HOC XA HOI Q j


DAC TRl/NG TRANG PHUC ONG TONG..
ma bdi sii cau ky va noi bat trong each
phuc sQc.
Khai niem trang phuc khdng chi bd
bep trong cai quin, ta'm ao... Liet ke day
dii thi trang phuc la nhQng phUdng tien
vat cha't bao gom: quan, ao, vay, mu,
ndn, giay, dep, do trang siic, cac phu
kien di kem va cac binh thQc trang tri
tren cd the... Trang pbuc ong Tong cung
bao gom cac bp phan, chiing loai ke tren.
Trang phuc dng Tong di tQ hinh thQc
ddn gian, cd gi dung nay de'n hinh thQc
cau ky, hoa my, tao hinh cd chu dich.
Theo dong thdi gian, trang phuc dng
Tong dat dupc sU on dinb, va hinb thanh
nhQng dac trQng sau:
2.1. Tinh ddc thit cua cdng viec
TrUdc day, khi Hgi tra tang ciia mdi
lang xa hoat dpng thUdng xuyen nhu
hinh thUc "doi cdng" (hdm nay lam cho
nha nay, mai kia nba minh cd viec, hp
lai de'n giup) trang phuc cua cac Tdng
va dpi am cdng do lang cat may. Luc
nay, trang phuc ciia dng Tdng la chiec

ao dai den, dng khdng dpi mu, khdng
trang diem... Trang phuc cua dpi am
cdng cung vay, la kieu ao gian di, thuan
lpi cho viec di quan.
Lang cat cii mdt ngUdi dam nhan viec
bao quan, giat giu can than trang phuc
cua dng Tong va dpi am cong, dung khi
trong lang co tang che, khi trang phuc
nay cu lang lam le cung va dd't chung di.
Hien nay, trang phuc cua dng Tong va
dpi am cong tai mpt sd' lang da khdng
cdn day du ca ao, quan, va mu dpi dau.
Dpi am cdng chi mac ao dong phuc, cdn
quan thi mac tuy y, thanh nien thi mac
quan jean, tam 30 tuoi tbi mac quan
tay, quan kaki...
Ben canh do, trang phuc ciia dng Tong
Q

va dpi am cdng bat dau cd sii thay ddi ro
ret, khi cd mdt so nghe si Tuong, ganh
Tuong bd nghi, di danb nhac cho cac
dam tang, nhan thay phu bdp vdi nghe
Tong, va chuyen sang hat dng Tdng.
Ngay nay, trang phuc cua dng Tdng va
dpi am cdng thQdng la:
dng Tdng: gUdng mat danh pha'n hdng
dam, rau dai, mac ao giap do, co theu
hoa van sac sd, diu dpi kim khdi dd,
quan trang, chan di hia hoac di giay vai,

tay Tong cam cap sinh de go dieu khien
binh (am cdng) dUa linh cQu.
Bdn ong ddu roi: mac ddng phuc mau
vang nhat, cd vien xay cd va cac ta ao
cdc tay mau dd vang hoa van d ga'u ao,
mac quan mau xam tro, chan di giay
vai, dau dpi ngach quan mau vang cd
vien xanh, tay cam cd lenh do cd tua
vang hinh tam giac hoac cam thanh tre
cd vat tua phia tren.
Bdi dm cong: mac dong phuc, ao da'u
ngan mau xanh, cd vien xay cd, xud'ng
den ga'u ao cd vien mau dd, vang hoa
van, diu dpi ngacb quan mau xanh, cd
vien quanh mep, cd phu hi$u chQ thap do
dinh d trUdc mu. Quan dai mau xam tro,
chan di giay vai.
Mdi lang se cd each lila chpn chat li§u
vai, mau vai, each cat may rieng cho
tQng dd'i tUdng, nham tao ra net dac
trung rieng cua tQng lang, tQng thdn.
Nhin chung, tren nen chung ciia mau
trang hoac mau den cua tang phuc, bd
trang phuc rQc rd cua dng Tong da khdng
chi thu hut sQ chu y dac biet cua mpi
ngUdi ma dd cdn la diem nha'n quan
trpng trong ngay dUa tang.
2.2. Tinh hinh tUang
Vai tro cua dng Tdng la vd cQng quan
trpng trong viec hoan tat thu tuc mai


NHAN LUC KHOA HOC XA HOI
Sff 3-2019


HOANG THI MAI SA, NGUYEN THU TRANG
tang cf xQ Q u a n g , t u y n h i e n , vi sao dng
Tong dupc t r a o cai q u y e n d i e u k h i e n dpi
am cong, dieu k h i e n dpi di q u a n , h a
huyet linh cQu ngQdi d a khua't. Dd la bdi,
tam thQc d a n g i a n xQ Q u a n g cho r a n g ,
ong Tong thQc cha't la m d t vi tQdng cudp
xac dng Tong trong tang ma dgi
dien
cho mgt the liic sieu nhien,
cd quyen
hdnh dUa xdc chet tii nhd den huyet mg
mgt cdch an todn, chu ddo, thi uy sUc
manh doi vdi nhiing vong linh
khudt
mat khudt mdy, chet dUdng chet cha
ludn CO y dinh chgc phd ldm cho chuyen
di gap trd ngai trdm be, du tU cdch di
cao nhgp linh hon ngUdi dd khudt
vdi
the gidi hen kia (the gidi dy cd the Id cdi
dUdng,
vlnh hdng, cUc lgc, Id thien
nhiing cUng cd thi Id coi dm ti u tdi, dia
nguc thdm sdu)''^\

Cudp xac d d a y dupc b i e u t h e o h a i
nghia, mpt la: cUdp di t h a n t h e ciia ngQdi
qua ddi khoi sii n i u keo c u a n g u o i t h a n
trong gia dinh, h a i la: g i a n h l a i l i n h h d n
cua ngudi ma't khdi b a n t a y c u a q u y dQ
dang triic chd cUdp di. D u d k h i a c a n h
hien thiic hay t a m l i n h t h i de l a m dUdc
viec nay, dng Tong c a n p h a i cd ngoai
hinh va dieu hp t h a t dQ d a n , h u n g t d n de
quy dQ tha'y ghe sd m a t r a n h xa.
Theo ldi t h u a t lai ciia ngUdi l a m Tong:
vi la tudng cQdp xac, n e n cac dng Tong
thudng hda t r a n g gUdng m a t t r o n g ra't
dang sd. D a n g c h u y h d n ca la each di,
difng, each k h u a t a y miia c h a n k e t hdp
v6i bp trang p h u c do rUe t h e u d l y h p a
tiet cang lam cho q u y dQ k h i e p sd h d n .
Ve each hda t r a n g , ong T o n g thUdng
danh mat pha'n day, h a i gd m a p h u m a u
hong dam, ed d u d n g k e m a u d e n dpc sd'ng
J^ui, danh son dam... Ngoai e a c h t r a n g
diem gUdng m a t noi b a t vdi sac dien
Sii 3-2019

h u n g dQ, m a u sac t r a n g p h u c dng Tong
c u n g dupc iQa chpn ed chu y. T r a i ngQde
vdi m a u t r a n g cua loai vai xd gai d u n g de
m a y t a n g p h u c , h a y nhQng ngUdi de'n
vieng mac nhQng bd t r a n g p h u c ddn
gian, m a u t r a m buon, dng Tong lai mac

m a u ra't d a m v a ra't noi bat, t h u d n g la
m a u do, m a u cua t r a n g p h u c vd tQdng.
P h u k i e n di k e m giup dng Tong l a m
t r d n vai eua mdt vi tQdng cudp xdc chinh
la cap sinh. Cap s i n h do k h i gd vao n h a u
se p h a t r a a m t h a n h , la mpt hieu lenh
d u n g de dieu k h i e n dpi a m edng. Xet ve
m a t t a m linh, cac dng Tong de'u cho r a n g
cap sinh ra't linh thieng, c a n g l a m n h i e u
d a m t a n g , m a u sac cua cap s i n h lai c a n g
t h a y ddi. Ne'u la m a u v a n g t h i nd se
c h u y e n d a n s a n g m a u den. Cdn ne'u la
m a u den t h i nd ngay cang den hdn, min
v a bdng h d n trUdc. Va tie'ng k e u eiia nd
k h i gd len lai cang t h a n h trong.
Cac dng Tong k h d n g bao gid dUa cap
s i n h cho ngUdi k h a c cam t r o n g luc d a m
t a n g d a n g d i i n ra. Ne'u de y, e h u n g t a se
t h a y dng Tong ludn cam cap s i n h t r e n
t a y , k h i h o a n t h a n h cdng viec lap tUc ca't
nd n g a y vao t u i xach. Hp tin r a n g ehi
b a n t h a n m i n h la ngudi da dupc dn t r e n
cha'p n h a n cho l a m n g h e dng Tong, t h i
mdi cd t u d n g sac de cam dUdc cap s i n h
a'y- Ld vd y mdt ngUdi n a o dd d m cap
s i n h len v a gd vao n h a u t h i chae c h i n
h d n ngQdi chet se b a m vao ngQdi hp,
m a n g de'n dieu k h d n g td't.
2.3. Tinh thdm my
Tim h i e u ngudn gd'c ciia h i n h thQc H a t

Ong Tong, Bia chi Bai Lgc cd ghi: Tuc
Hdt Ong Tdng trong tang li d Bai Lgc cd

<" Nhilu tac gia (2013), Vdn hoa Bd Ndng tii nhiing
mdnh ghep, Nxb. Da NSiig, tr. 312-313.

NHAN LUC KHOA HOC XA Hdi

Q


DAC TRUKG TRANG PHUC ONG TONG...
le Id hinh thiic diin xUdng bdt ngudn tU
tuc hdt dUa linh cua miin Thudn Hda do
nhdng ngUdi ddn Nam tien dem vdo xH
ndy. Vdo the ky XVI, Buang Vdn An
trong 6 Chdu can luc dd chep rang:...
Ldm ma chay trong nhd thi mua hdt
trUdc quan tdi ggi Id "ho dUa linh". Bieu
ndy cho phep dUa ra gid thiet Id Hdt Ong
Tdng vdn Id hinh thUc diin xUdng tdng
hop, tiic cd mda, hdt vd hd. Vi sau, khi
Tuong trd thdnh logi hinh sdn khdu phdt
trien manh d ddt Qudng Nam, thi "hd
dUa linh" ddn ddn bi Tudng hda nhU
ngdy nay. Ndi cdch khde, phong cdch
diin xUdng cua Hdt Ong Tdng d Bai Lgc
hien nay Id rdt gdn vdi Tudng'^\
Mdt bd trang phuc ciia dng Tong gdm
mQ kim khdi, hang, ao long cha'n, dai

iQng, bd tay, xa phu, ao giap... Dd'i chie'u
vdi trang phuc Tuong ed, thi each tao
hinh cua dng Tong gid'ng nhan vat vd
tQdng, dai quan trong trieu dinh. Cac
dng Tong ra't dau tQ eho trang phue banh
nghe, nha't la khi mdt bd phan khdng
nhd diln vien Tudng bd nghe, tham gia
vao nghe Tong ddc lap, hoac gia nhap cac
cdng ty dich vu tang ma. Trang phuc ong
Tong vi vay cd tinh tham my cao. Mdi
dng Tong deu cd nhQng bp trang phuc
rieng, raau sdc, boa van khac nhau
nhQng ve kieu dang thi tUdng tQ nhau.
Cu the:
Ao vd do mac phia tren
Do mac phia tren chu yeu la ao long
cha'n, ddi khi cdn mac ca ao giap. Cha't
lieu de may ao long cha'n thudng la vai
phi bdng hoac vai nhung. Ao giap thUdng
dUde may bang vai nhung. Mau sae dUde
sii dung nhieu nha't trong trang phuc dng
Tong la mau do, tuy nhien, van cd nhQng
bd long cha'n mau xanh hoac mau tim.
Q

NHAN LUC KHOA HOC XA Hdi

Long chan la loai ao ed hai manh
trQdc, sau. Khi mac vao ngQdi, ao long
cha'n se dai qua goi. Ao long cha'n cd ong

tay nhd, cai khuy hoac bude day d mpt
ben hdng. Ao long cha'n trong nghe thuat
Tudng tren vat trUdc cd xe mdt dudng
khoang 30 cm, nhUng phia trong lai b^
them mdt mie'ng vai che dQdng hd dd de
khi di thi xde ra, khi dQng hoac ngdi thi
nd ve nhUng v l n kin dao d hai vai va
eud'i d'ng tay thudng theu phu van, phia
dudi ao theu thiiy ba. Tuy nhien ao long
cha'n ciia eac dng Tong thQdng khdng cd
dQdng xe nay. GiQa bung cd dai lung, cd
loai ao long cha'n cdn theu rdng d hai ben
ta ao trQdc.
Ao giap la loai ao ngan thQdng cai
khuy d phia trQdc hoae sau iQng, vai
va hai dau d'ng tay ao ed la dem day,
theu hoa van. TrQdc, sau va hai ben
hdng cd bd'n ta'm rdi bit xung quanh
ngQdi, bd'n ta'm nay theu rong, ho, ky
lan... GiQa bung cd dai iQng. Dai iQng
ed khi dUdc may rieng hoae may dinh
liln vao ao giap.
Caeh mac ao long cha'n va ao giap
gid'ng vdi each mac eac loai trang phuc
nay trong nghe thuat Tudng. TrQdc ti§n
phai mac mpt bd do Idt mau trang d phia
trong. Bp do Idt gom cd ao tay dai, quan
dai. Tuy vao sd thich eiia moi dng Tong
ma d phan ga'u ao va co tay ao cd vien
them vai mau hoac vien vai mau cd theu

hoa van. Mac bd dd Idt xong, eac ong
Tdng se mac ao long cha'n vao va cud'i
cung la that dai lung. Ao giap cung dQde
mac theo trinh tU nhu vay gdm mac do
Idt, ke de'n ao giap, dai lUng.
"' N h i l u tac gia (1992), Dia chi Bai Lor Nvh
D a N i n g , tr.l79
^^^' ^ ' ' ^ •

Sd 3-2019


HOANG THI MAI SA. NGUYEN THU TRANG
Qudn vd dd mdc phia dudi
Ong Td'ng neu mac ao long cha'n thi
chi can mac do lot roi mac ao long cha'n
la xong, ng'u mac ao giap thi phia dudi
con phai mac xi§m giap va xiem giang.
Xiem giap cd bd'n ta'm vai rpng, mdi
be thUdng cd kieh thude 20x80cm, cd bd'n
mau dupc ket lai vdi nhau qua'n xung
quanh ngUdi. Tren xiem giap cdn cd
thSu cac hoa van ve de tai dpng vat hay
do vat.
Xiem giang gom hai manh vai cQng
rpng khoang 20cm, dai khoang 60cm
dung de che phia trQdc phan bung va
phan lUng. Khi mac xiem giap, xiem
giang thi quanh ngUdi dng Tong dupe
mci rpng them tao sQ oai phong cua ao

ngoai va khi lam cac ddng tae xoay
ngUdi, xiem giap, xiem giang bay tung
ra ngoai tao thanh mpt hinh trdn ra't
dep. Cd nhQng hp giap cua Ong Tong ma
xiem giap va xiem giang dQde may
chdng vao nhau. Khi dd xiem giang dUde
may nhd lai, cd the tang len bd'n manh
vai thay vi hai mie'ng.
Do dgi ddu
Mu mao la dd dpi dau khdng the thieu
doi vdi mdi dng Tong. Nd ke't hdp vdi ao
long cha'n hay bp giap eang lam tang
th§m ve oai phong. Phia sau mQ kim
khoi cd may kem tam vai Idt kim tuyen
hoac vai ren theu hoa nhieu mau sae.
Chiic nang ciia ta'm vai Idt nay la ehe di
phan tdc du thQa phia sau gay cua ngUdi
doi, dac biet la khi lam viec gap thdi tiet
nong hQc lai boat dpng nhieu, ra md
hoi... ta'm vai Idt giup ngQdi khae khdng
nhan ra nhQng nhQdc diem dd. Hai ben
niu kim khdi cd may them hai day vai
day khoang 20cm de ngUdi dpi mu cot
lai, khong cho mu lac lu mdi khi lac
S6 3-2019

dau hay cui mat xud'ng, ng^ng mat len.
Cd dng Tdng cdn may them hai day tua
Ci phia trudc mu de tang thera tinh
tham my.

Ben trong mQ kim khdi cdn ed them
mdt chiec hang dupe may rieng. TrQdc
khi trang diem, cac dng Tong dung hang
de ven tdc trQdc len tren giup eho viec
danh pha'n dupc thuan lpi hdn. Hdn nQa,
hang cung khie'n cho mu kim khdi dUdc
giQ chat khi dpi. Hang cd hinh dang
gid'ng nhQ mdt chiee dai lung nhUng cd
be ngang nhd hdn, tara khoang 7cm,
chieu dai khoang 80cm. Hai dau cua
hang la hai day cpt bang vai mem, d giQa
la ba Idp vai day chong len nhau, hai ben
dudng vien vien chi raau dd, ben trong cd
theu hoa van, chu ye'u la hoa van hinh
hoa cue nd'i lien.
Thdng thudng, chi khi nao lam le
trinh dien hay dQa quan tai xud'ng buydt
md thi cac dng Tong mdi dpi mu kim
khdi. Cdn khi lam le cao Thanh hoang
lang hay cao dao Id, cae dng Tdng phai
la'y rau kim khdi xud'ng. NhQng Iuc a'y,
tren dau dng Tdng ehi budc mdi rapt eai
hang. Ben tren cai hang, hp edn raay
them mdt mieng dpn diu lam cho cai
hang cd hinh dang gid'ng nhu rapt chiee
rau vai tao sU lieh sii.
Bo di chdn
Neu xet trang phuc dng Tdng la sQ
be nguyen xi ciia trang phue quan vo,
cac vi tudng trong Tudng thi khi mac ao

long cha'n hoae ao giap, bat budc cae
ong Tdng phai mang hia. Tuy nhien, do
tinh cha't ciia cdng viee dng Tdng phai
hoat ddng nhieu tren dien tich rpng,
nen cac ong ngay nay deu mang giay
chQ khdng cdn mang hia nhU trUdc. De
mang dUdc hia can phai cd rapt dia
NHAN LUC KHOA HOC XA HOI

Q


DAC TRUNG TRANG PHUC ONG TONG...
hinh bang phang nhu tren sau kha'u
Ket luan
Tudng vi hia cd cd de cong hinh ban
Hinh anh dng Tong la net ndi bat
nguyet, phan cham da't cua bia nhieu trong tang ma ngudi Viet tai Da Nang.
khi ehi vai phan, ne'u di d dia hinh gd SQ xua't hidn eua dng trong tang ma vdi
ghe dl din de'n sU cd' te nga. Thay cho dang ve dQ dan, an mac sac sd khie'n cho
viec mang hia, ngay nay cac dng Tong dam tang khdng cdn nhuo'm mau sac qua
mang giay vai, cd de tha'p 3cm dUdc lam am dam, u budn.
bang vai nhung dd, de phQ hpp vdi bd
Trang phuc dng Tdng mang nhieu gia
trang phuc mac tren ngUdi. Vdi nhQng tri lich sii, gia tri van hda va gia tri nghe
bd trang phuc ed mau xanh hoac tim, thuat. Trai qua thdi gian, trang phuc
cae dng Td'ng cd the mang giay lara tQ dng Td'ng da cd nhieu sU thay doi. Nd
vai nhung raau xanh hoac man den cho khdng cdn la bp trang phuc mang dUdng
ddng hp.
net cua trang phue dan gian mac thQdng

Di giay giup cho viec di chuyen dQde
ngay, thay vao do la sQ sao chep trang
dl dang hdn, xult phat tQ thiic te nay,
phue trong nghe thuat Tudng nhQng da
cac dng Tong cdn di hia Nam Bd. Hia
cd nhQng each tan rieng. Nghien cQu
Nara Bd cd de' bang va to, dUdc may
nhQng dac trUng trang phuc dng Tong
bang cha't lieu da, dupc cae dng Tdng sQ
trong tang ma cua ngQdi Viet gdp phin
dung thudng xuyen khi lam le trinh
khang dinh sQ da dang trong van hda
dien va di quan.
Viet; ddng thdi, nhdn dien sii tie'p bien
Ngoai ra, trang pbuc dng Tdng cdn cd
van hda trong ddi sd'ng cua ngudi dan
cac phu kien di kem. Xua't phat tQ quan
trong hdi canh hien nay.
niem dng Tong la mdt vi tQdng, cIn phai
mang rau den. Chilu dai cua bp rau phu
TAI LIEU THAM KHAO
thudc vao gUdng mat cua dng Tong. Ong
Tdng nao ed gUdng mat to, dai se dUdc
1. Vd van Hde, 2010, Tap tuc xii
thd lam rau Udc lupng chieu dai ciia bp
ran dai hdn ehieu dai bd rau cua nhQng Qudng theo mgt vdng ddi, Nxb. Dai hpe
Qud'e gia Ha Npi.
dng Tong ed mat nhd.
2. Trin Hdng (2012), Hd dUa linh,
Dai lUng cd hinh dang la mot manh

vai dai khoang lm, be ngang 10cm dung Nxb. San kha'u.
3. Nhieu tac gia (2013), Vdn hda Bd
de that bung cua ao long cha'n, khien ao
long cha'n trd nen gpn hdn. Dai lung cd Ndng tii nhUng mdnh ghep, Nxb.
khi chi la mdt milng vai mau, khdng cd Da Nang.
hpa tiet trang tri, nhUng thudng la
4. Nhilu tac gia (1992), Bia chi Bai
nhQng mieng vai nhung theu hinh thai Lgc, Nxb. Da Ning.
cQc d giQa, hai con rdng d hai ben. Khi
5. Doan Thi Tinh (2017), Tinh dan
mac, dai lung dupc cot that lai mdt ben tgc trong trang phuc sdn khdu, Nxb.
hdng ciia dng Tong.
San kha'u.
Q

NHAN LUC KHOA HOC XA Hfil
SO 3-2019