Giới thiệu giảng viên


Giảng viên: Đỗ Minh Khôi



Khoa: Luật Hành chính – Hiến
pháp

Tổ bộ mơn: Lý luận về nhà nước
và pháp luật
 Năm học: 2022-2023


10/30/22


GIỚI THIỆU MÔN HỌC


Thời lượng: 3 tiết



Yêu cầu:
Nắm được đối tượng;
Phương pháp nghiên cứu môn học;
Phương pháp tổ chức dạy học



Phương pháp: Thuyết giảng

10/30/22


NỘI DUNG
1.

Đối tượng nghiên cứu

2.

Mục tiêu của môn học

3.

Phương pháp nghiên cứu

4.

Vị trí, vai trị của mơn học, bài học

5.

Ý nghĩa, yêu cầu của môn học

6.

Phương pháp tổ chức dạy học


7.

Nội dung chương trình
Kiểm tra đánh giá

8.10/30/22


1. Đối tượng nghiên cứu


Những vấn đề cơ bản nhất, có
tính quy luật về sự tồn tại và
phát triển của nhà nước.



Những biểu hiện quan trọng nhất
của nhà nước.



Những nguyên lý tổ chức và hoạt
động của nhà nước.
10/30/22


2. Mục tiêu của môn học, bài học



Về kiến thức, nắm được những nội
dung:
• Các khái niệm cơ bản, quy luật tồn tại và phát triển
của nhà nước.



Về kỹ năng, có thể thực hiện:
•
•
•



Thu thập và xử lý thơng tin
Kỹ năng trình bày
Tiếp cận và giải quyết các vấn đề pháp lý

Thái độ:
 Tôn trọng pháp luật, chuyển biến hành vi
 Chủ động, tích cực và sáng tạo

10/30/22


Mục tiêu bài học
Mức

Bloom


Anderson

6

 Đánh giá/phán đoán

 Sáng tạo

5

 Tổng hợp

 Đánh giá

4

 Phân tích

 Phân tích

3

 Áp dụng

 Áp dụng

2

 Hiểu thấu đáo


 Hiểu

 Kiến thức

 Nhớ

1

10/30/22


3. Phương pháp nghiên cứu
Cơ sở phương pháp luận



•
•
•

Các phương pháp nghiên cứu cụ thể



•
•
•
•
•



Chủ nghĩa duy vật biện chứng
Chủ nghĩa duy vật lịch sử
Phép biện chứng duy vật
Phương pháp xã hội học
Phương pháp phân tích và tổng hợp
Phương pháp trừu tượng khoa học
Phương pháp so sánh
Các phương pháp nghiên cứu khác

Phương pháp học
• Cách học theo nhóm, học cá nhân
• Cách tự học, học trên giảng đường
10/30/22
• Cách đọc sách, trao đổi, làm việc nhóm, viết


4. Vị trí, vai trị của mơn học


Vai trị với các khoa học xã hội
•
•



Dựa trên tri thức của các khoa học khác
Bổ sung vào hệ thống tri thức khoa học xã hội.


Vai trò với các khoa học pháp lý khác
• Cơ sở phương pháp luận cho các khoa học pháp lý
khác
• Các khoa học pháp lý khác kiểm nghiệm, bổ sung,
minh hoạ các kết luận của Lý luận nhà nước.



Vai trị với nhận thức chính trị - xã
hội
• Hiểu biết về hệ thống chính trị nói chung và nhà
nước nói riêng
•10/30/22
Hiểu biết, đánh giá diễn biến chính trị - pháp lý


5. Ý nghĩa, u cầu của mơn học


•
•
•
•


•
•

Ý nghĩa của môn học


Trang bị những kiến thức cơ bản nhất để tiếp cận
với các khoa học pháp lý khác
Kỹ năng tư duy trong khoa học pháp lý.
Là môn học cơ sở của chuyên ngành luật
Hiểu biết, đánh giá về hệ thống chính trị, diễn biến
chính trị - pháp lý

Yêu cầu của môn học

Nắm vững kiến thức Triết học Mác – Lênin, kinh tế
chính trị học, chủ nghĩa xã hội khoa học, lịch sử
… và kiến thức xã hội khác
Chủ động, sáng tạo trong học tập

10/30/22


6. Phương pháp tổ chức dạy học
Nội dung

GV

SV

Làm việc
nhóm

Giao chủ đề
Chia nhóm
Tư vấn

Đánh giá

Nhận đề tài
Lập nhóm, quản lý nhóm
Phân cơng và thực hiện đề tài
Thuyết trình, báo cáo

Thảo luận
chung

Nêu vấn đề, câu hỏi
Đáng giá
Định hướng, tổng kết

Đặt câu hỏi
Trả lời, trao đổi

Giới thiệu tài liệu
Hướng dẫn tự học
Kiểm tra tự học

Đọc tài liệu
Tóm tắt tài liệu

Tự học

10/30/22


7. Nội dung chương trình

Bài
 Bài
 Bài
 Bài
 Bài
 Bài
 Bài
 Bài
 Bài
trị


10/30/22

1:
2:
3:
4:
5:
6:
7:
8:
9:

Giới thiệu môn học
Nguồn gốc nhà nước
Bản chất nhà nước
Kiểu nhà nước
Chức năng nhà nước
Bộ máy nhà nước

Hình thức nhà nước
Nhà nước xã hội chủ nghĩa
Nhà nước trong hệ thống chính


8. Kiểm tra – đánh giá


Kiểm tra giữa kỳ (30%)
•
•
•



Kiểm tra cuối kỳ (70%)
•
•
•



Trắc nghiệm
Thuyết trình
Bài luận

Thi viết
khơng sử dụng tài liệu
Thời gian: 90 phút


Cơ cấu đề thi cuối kỳ

• 10 câu trắc nghiệm chọn một đáp án đúng nhất (4đ)
• 4 câu nhận định và giải thích (4đ)
• 2 câu tự luận (2đ)
• Giáo viên giảng khơng chấm bài cuối kỳ
10/30/22


BÀI 2: NGUỒN GỐC CỦA NHÀ NƯỚC
Thời lượng: 4 tiết
Mục tiêu:
Phân tích được các quan điểm về nguồn gốc
nhà nước
Nêu và phân tích được ngun nhân và q
trình ra đời của nhà nước theo quan điểm chủ
nghĩa Marx
Phương pháp:
Thuyết trình
Thảo luận
10/30/22


NỘI DUNG
1.

2.

3.


10/30/22

Khái niệm về nhà nước
Các học thuyết tiêu biểu về
nhà nước
Quá trình hình thành nhà
nước theo quan điểm Marxit


1- Khái niệm về nhà nước
1.1 Nhà nước là gì?
- Bộ máy đáp ứng nhu cầu quản lý xã
hội
- Định nghĩa của công ước
Montevideo
1.2 Phân biệt nhà nước với:
- Dân tộc
- Chính quyền
- Chính phủ
10/30/22


Bộ máy đáp ứng nhu cầu quản lý xã hội
XÃ HỘI HÌNH
THÀNH
LAO ĐỘNG
CHUNG

MỤC ĐÍCH CHUNG
TIỀM ẨN XUNG

ĐỘT
GIẢI QUYẾT XUNG ĐỘT
THIẾT LẬP TRẬT TỰ
CHUNG
CƠNG CỤ QUẢN LÝ

CÁC TỔ CHỨC
THỊ
10/30/22
TỘC

NHÀ
NƯỚC

CÁC QUY TẮC
NHÀ
THỜ

TẬP
Q
N

LUẬT
PHÁ
P

TÍN
ĐiỀU



Công ước Montevideo
 Article 1:   Nhà nước là chủ thể của
luật quốc tế có những đặc tính sau

(The

state as a person of international law should possess the following qualifications)

:

(a) Cư dân ổn định (a permanent population);
(b) Lãnh thổ xác định (a defined territory);
(c) chính quyền, và (government; and)
(d) Có khả năng tham gia vào quan hệ
với những nhà nước khác (capacity to enter into
relations with the other states) .


Convention on the Rights and Duties of States, Signed at Montevideo, 26
10/30/22
December 1933, Entered into Force, 26 December 1934


1.2 Phân biệt nhà nước


Dân tộc (Natio):
• Nghĩa hẹp: chủng tộc, sắc tộc…
• Nghĩa rộng: đất nước, tổ quốc… Có tính lịch
sử, tính thống nhất con người, đất nước xưa và

nay



Chính quyền:
• Bộ máy nắm quyền quản lý
• Có thể thay đổi



Chính phủ:
• Cơ quan thi hành pháp luật
• Một bộ phận của bộ máy nhà nước
10/30/22


2. Các học thuyết tiêu biểu về nguồn
gốc nhà nước
2.1 Các học thuyết phi Mác-xít
về nguồn gốc của Nhà nước
2.2 Quan điểm chủ nghĩa MácLêNin về nguồn gốc của nhà
nước
10/30/22


2.1 Các học thút phi Mác-xít về ng̀n
gốc của Nhà nước
Thuyết thần quyền: thượng đế sắp
đặt
 Thuyết gia trưởng: sự phát triển của

gia đình
 Thuyết bạo lực: kết quả của bạo lực
 Thuyết tâm lý: nhu cầu được cai trị
 Thuyết khế ước xã hội: sự thỏa ước
 Các học thuyết này lý giải thiếu cơ sở
khoa học và được lợi dụng để che
đậy nguồn gốc và bản chất nhà nước


10/30/22


2.2 Quan điểm chủ nghĩa Mác-LêNin về
nguồn gốc của nhà nước


Nhà nước là một hiện tượng mang
tính lịch sử, sự hình thành và phát
triển mang tính quy luật khách
quan.



Nhà nước xuất hiện khi lồi người
phát triển đến một trình độ nhất
định khi xã hội hình thành giai cấp
và đấu tranh giai cấp.

10/30/22



3. Quá trình hình thành nhà nước theo quan
điểm học thuyết Mác – Lênin
3.1 Chế độ Cộng sản nguyên thuỷ, tổ
chức thị tộc bộ lạc và quyền lực xã hội
3.2 Sự tan rã của tổ chức thị tộc bộ lạc
và sự xuất hiện nhà nước
3.3 Điểm qua sự ra đời của một số nhà
nước điển hình
10/30/22


3.1 Chế độ cộng sản nguyên thuỷ


Cơ sở kinh tế: nền kinh tế săn bắn hái
lượm, chế độ sở hữu chung



Cơ sở xã hội: các mối quan hệ xã hội dựa
trên hôn nhân và huyết thống



Quản lý xã hội -Tự quản: Hội đồng tồn
thể, Hội đồng Bơ lão, Tù trưởng, thủ lĩnh
quân sự và quy tắc hành vi là tập quán và
tín điều.




Quyền lực: mang tính xã hội, do cộng đồng
tự tổ chức nên, và vì tồn thể cộng đồng.
10/30/22


3.2 Sự tan rã của tổ chức thị tộc bộ lạc
và sự xuất hiện nhà nước
3.2.1 Sự chuyển biến kinh tế

3.2.2 Chuyển biến xã hội-sự tan rã
chế độ thị tộc

3.2.3 Sự xuất hiện của nhà nước
10/30/22


3.2.1 Sự chuyển biến kinh tế


Sự phát triển của sản xuất:
• Thay đổi phương thức sản xuất
• Cải tiến cơng cụ, tích lũy kinh nghiệm
• Phân cơng lao động (ba lần phân công)



Năng suất lao động tăng -Xuất
hiện chế độ tư hữu

• Tư hữu về tư liệu tiêu dùng
• Tư hữu về tư liệu sản xuất

10/30/22