SỞ GD - ĐT THANH HÓA
Trường THPT Như Thanh

ĐỀ THI KHẢO SÁT ĐỘI TUYỂN HSG
NĂM HỌC 2022 - 2023
Môn: Ngữ văn - Khối 12
Thời gian: 150 phút (Không kể thời gian phát đề)
(Đề thi gồm có 02 trang)

I. PHẦN ĐỌC HIỂU (6.0 điểm)
Đọc đoạn trích:
Cỏ vốn thấp
Thấp nhất trong các loài cây
Nên chân thường giẫm đạp

Rồi tới một ngày chân tự hỏi
cỏ là gì khi nhìn đỉnh núi
nơi chân chưa từng tới (và có thể chẳng bao giờ chạm tới)
cỏ đã xanh ngạo nghễ ngàn đời

Và chân nhớ tới những cuộc tiễn đưa
người thân, sơ, bạn bè, và cả những sơ sài về đất
theo cách thông thường hay trang trọng nhất
cỏ lại lặng lẽ xanh đắp ấm những kiếp người
…
( Trích Cỏ- Hữu Việt, vanvn.vn)
Trả lời các câu hỏi sau:
Câu 1: Đoạn trích được viết theo thể thơ nào?
Câu 2: Theo đoạn trích cỏ có những đặc điểm gì?
Câu 3: Anh(chị) hiểu như thế nào về lẽ sống của con người qua hình ảnh cỏ trong đoạn
trích?

Câu 4: Nhận xét về tình cảm của tác giả được thể hiện trong đoạn trích?


II. LÀM VĂN (14,0 điểm).
Câu 1.(4,0 điểm).
Từ nội dung đoạn trich ở phần Đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình
bày suy nghĩ của anh(chị) về lời khuyên con người phải biết sống bao dung.
Câu 2. (10,0 điểm)
Đối với nhà thơ thì cách viết, bút pháp của anh ta là một nửa việc làm. Dù bài thơ thể
hiện ý tứ độc đáo đến đâu, nó cũng nhất thiết phải đẹp. Không chỉ đơn giản là đẹp mà cịn
đẹp một cách riêng. Đối với nhà thơ, tìm cho ra bút pháp của mình và thấy được mình nghĩa
là trở thành nhà thơ (RaxunGamzatp, Đaghetxtan của tôi, NXB Kim Đồng 2018)
Anh chị có đồng ý với quan niệm của Raxun Gamzatop khơng? Hãy làm sáng tỏ ý kiến của
mình qua hiểu biết về bài thơ “Tây Tiến” của Quang Dũng.
……… HẾT……


Câu
I
1.
2.
3.

HƯỚNG DẪN CHẤM
Nội dung
ĐỌC – HIỂU
Đoạn trích được viết theo thể thơ: tự do
Trong đoạn trích cỏ có những đặc điểm: thấp nhất trong các loài
cây,xanh ngạo nghễ, lặng lẽ xanh
HS có thể bày tỏ ý kiến cá nhân, sao cho hợp lý thuyết phục Có thể

tham khảo:
Lẽ sống của con người qua hình ảnh cỏ trong đoạn trích là: âm thầm,
bao dung, nghị lực, biết sẻ chia…
HS có lí giải phù hợp cho lẽ sống mà mình lựa chọn.

Điểm
6.0
1.0
1.0
2.0

4.

Tình cảm của nhà thơ được thể hiện trong đoạn trích là:
- Yêu mến, tự hào và ngợi ca về phẩm chất của cỏ. Dù chỉ là sự vật
tầm thường, chịu nhiều thiệt thịi chân thường giẫm đạp nhưng vẫn
có sức sống mãnh liệt xanh ngạo nghễ và giàu lòng bao dung đắp ấm
những kiếp người
- Tình cảm của nhà thơ là những xúc cảm sâu sắc, nồng nàn của một
trái tim thấu hiểu lẽ sống trên đời.
- Cách thể hiện giản dị mà thấm thía, đem đến cho người đọc bài học
nhân sinh sâu sắc, người đọc hình thành lẽ sống cho mình.

2.0

II
1

LÀM VĂN
Hãy viết một đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ), trình bày

suy nghĩ của anh/ chị về vấn đề: Con người cần biết sống bao dung

14.0
4.0

Yêu cầu chung:
- Câu hỏi hướng đến việc đánh giá năng lực viết đoạn văn NLXH, địi hỏi
thí sinh phải huy động những hiểu biết về đời sống xã hội, kĩ năng tạo lập
đoạn văn để bày tỏ thái độ, chủ kiến của mình.
- Thí sinh có thể làm bài theo nhiều cách khác nhau nhưng phải có lí
lẽ và căn cứ xác đáng; được tự do bày tỏ quan điểm riêng của mình,
nhưng phải có thái độ chân thành nghiêm túc, phù hợp với chuẩn
mực đạo đức và pháp luật.
Yêu cầu cụ thể
a. Giải thích:
Sống bao dung là sống mở rộng tấm lịng, chấp nhận và bỏ qua thiếu
sót, sai lầm của người khác mà khơng ốn trách hay giận hờn.
b. Bàn luận:
- Người sống bao dung là người có tâm hồn đẹp.
- Đây là lối sống đẹp, biết dung hòa giúp đỡ nhau, biết cảm thông
cho những sai lầm của người khác. Đó là lúc con người biết đặt mình
vào hồn cảnh của người khác để thơng cảm.
-Con người sống có lịng bao dung sẽ hạn chế những tiêu cực và thúc
đẩy quá trình phát triển của xã hội

0,5


c. Bài học nhận thức và hành động
-Đề cao tầm quan trọng của sống bao dung trong cuộc sống

- Tuy nhiên sống bao dung khơng có nghĩ là bao che cho những
khuyết điểm sai lầm mà cần phải dũng cảm chỉ ra những sai lầm để
những hạn chế sai lầm khơng lặp lại
- Hình thành bài học hành động: hình thành kĩ năng sống, rèn luyện
phẩm chất đạo đức và khơng ngừng tích lũy kiến thức

2

3,0

0,5
10.0

Đối với nhà thơ thì cách viết, bút pháp của anh ta là một nửa việc
làm. Dù bài thơ thể hiện ý tứ độc đáo đến đâu nó cũng nhất thiết phải
đẹp. khơng chỉ đơn giản là đẹp mà còn đẹp một cách riêng. Đối với
nhà thơ tìm cho ra bút pháp của mình và thấy được mình nghĩa là tở
thành nhà thơ.(Raxum Gamzatop, Đaghetxtancủa tơi, NXB Kim
Đồng,2018)
Anh/chị có đồng ý với ý kiến của Raxum Gamzatop khơng? Hãy
làm sáng tỏ ý kiến của mình qua hiểu biết về bài thơ Tây Tiến của
Quang Dũng (SGK Ngữ văn 12- tập 1- NXB Giáo dục 2012) .
Yêu cầu chung:
- Câu hỏi hướng đến việc đánh giá năng lực viết bài văn NLVH, địi hỏi thí
sinh phải huy động kiến thức về lí luận văn học, tác phẩm văn học, kĩ năng
tạo lập văn bản để làm bài.
- Thí sinh có thể cảm nhận và kiến giải theo những cách khác nhau, nhưng
phải có lí lẽ, căn cứ xác đáng.
Yêu cầu cụ thể:
1,0

1. Giải thích:
- Nhà thơ là danh hiệu của người làm thơ, người sáng tác thơ ca
- Cách viết, bút pháp của anh ta là một nửa việc làm: là cách sử dụng
các phương thức, phương tiện biểu đạt ngôn ngữ để thể hiện tư tưởng
tình cảm của người làm thơ. Đó là một nửa hành trình sáng tạo của
nhà thơ để làm ra tác phẩm.
- Bài thơ nhất thiết phải đẹp: là yêu cầu nhà thơ phải có những phát
hiện mới mẻ độc đáo về cuộc sống qua phương tiện nghệ thuật riêng
- Đẹp theo cách riêng: cái đẹp phải độc đáo, riêng biệt khơng laaawpj
lại người khác và khơng lặp lại chính mình.
=> quan niệm của Raxum Gamzatop đã đề cao phẩm chất thẩm mỹ
của thơ cavaf cá tính sáng tạo của người làm thơ mn đời, đó là u
cầu của một nhà thơ chân chính.
1.2. Lí giải ý kiến:
1,0
- Nghệ thuật là lĩnh vực của cái độc đáo. Vì vậy ln đề cao cá tính
sáng tạo cũng cách nhìn mới mẻ độc đáo của người nghệ sĩ. Chỉ khi
có những khám phá và thể hiện mới mẻ về con người, cuộc đời của
nhà văn mới tạo nên tác phẩm lớn, làm phong phú thêm cho nền văn
học và tác phẩm của họ tìm được chỗ đứng trong lịng độc giả. Hơn
nữa mỗi nghệ sĩ khi bước vào làng văn đều cần có năng lực văn


chương đặc biệt để khơng bị hịa lẫn, tan biến vào người khác
- Hơn nữa cuộc sống ln địi hỏi sự xuất hiện của những nhân tố mới
mẻ, những cái khơng lặp lại.Vì thế nghệ sĩ phải ln tìm tịi, khám
phá để đem đến cách nhìn mới, cách khám phá mới cho văn học. Có
thể cùng khai thác mảnh đất hiện thực, thậm chí lựa chọn 1 đề
tài đã cũ nhưng nhà văn đêm đến một cách khám phá mới bởi
"Một cuộc thám hiểm thực sự không phải ở chỗ cần một vùng đất mới

mà cần một đôi mắt mới (Mác-xen Pruxt)
- Mỗi tác phẩm văn học ra đời là một khám phá về nội dung, một phát
minh về hình thức nghệ thuật. Qua sáng tác, nhà văn phải thể hiện
những tư tưởng, những quan niệm mới mẻ về cuộc sống và xã hội với
những yếu tố hình thức độc đáo.Mỗi thời đại, mỗi tác giả góp vào
dịng chảy văn học một cách cảm nhận mới. Mỗi giai đoạn văn học,
mỗi nghệ sĩ có một bản sắc riêng, một diện mạo riêng.
-Lao động nghệ thuật của người nghệ sĩ là lao động cá thể. Đồng thời,
người nghệ sĩ là người có những tố chất đặc biệt có khả năng sáng tạo
nên cái mới.. Điều then chốt là phải luôn luôn sáng tạo ra cái mới…
Cái quý của nhà văn là sáng tạo cái mới, chứ không phải viết được
nhiều.
3. Chứng minh qua bài thơ Tây Tiến
7,0
-Vẻ đẹp thẩm mỹ của thơ ca được thể hiện qua cách khai thác đề tài
người lính, một đề tài quen thuộc của thơ ca cách mạng nhưng Quang
Dũng có cách nhìn cách khai thác riêng: hoàn cảnh sống, chiến đấu,
phong cách hào hoa hào hùng, hiên ngang, ngạo nghễ…
- Nghệ thuật độc đáo: sử dụng nhiều chất liệu của thơ ca cổ điển để
xây dựng chân dung người lính vừa mang vẻ đẹp của thời đại anh
hùng lại vừa có vóc dáng của các tráng sĩ xưa
- Phong cách nhà thơ Quang Dũng trong bài thơ: bài thơ Tây Tiến là
minh chứng rõ nét nhất cho hồn thơ hào hoa thanh lịch và rất mực trữ
tình của một nhà thơ đến từ đất Hà thành.
Nhận xét, đánh giá:
1,0
-Đây là ý kiến đúng đắn và sâu sắc đã nêu ra yêu cầu cơ bản và
nghiêm ngặt đối với nhà thơ nói riêng và với những người sáng tạo
nghệ thuật nói chung. Muốn trở thành nhà thơ thực thụ anh phải sáng
tạo

-Quan niệm của Raxum gamzatop có ý nghĩa định hướng cho người
sáng tác và người tiếp nhận:
+ Người sáng tác phải sáng tạo để tạo phong cách riêng cho mình
+ Định hướng cho người tiếp nhận một tiêu chí thẩm mỹ quan trọng
để thẩm bình các tác phẩm thơ ca và để đánh giá một nhà thơ tài
năng.