Vietnam J. Agri. Sci. 2022, Vol. 20, No. 9: 1272-1280

Tạp chí Khoa học Nơng nghiệp Việt Nam 2022, 20(9): 1272-1280
www.vnua.edu.vn

Nguyễn Văn Chung1*, Nguyễn Văn Huế1, Hồng Dũng Hà1,
Lê Chí Hùng Cường1, Trần Cao Úy1, Nguyễn Tiến Dũng1, Nguyễn Thanh Phong2
1

Trường Đại học Nông lâm, Đại học Huế
2
Học viện Nông nghiệp Việt Nam

*

Tác giả liên hệ:

Ngày nhận bài: 23.03.2022

Ngày chấp nhận đăng: 27.09.2022
TĨM TẮT

Trồng sen đã và đang góp phần nâng cao thu nhập cho người dân nông thôn, nhưng sự phát triển của hoạt
động trồng sen chưa tương xứng với tiềm năng của nó. Các sản phẩm chủ yếu được bán dưới dạng thô nên giá trị
sen thấp, kênh tiêu thụ thiếu tính ổn định và bền vững. Bài tổng quan này cung cấp các thơng tin có ý nghĩa khoa
học và thực tiễn về tình hình sản xuất và tiêu thụ sen, tiềm năng đa dạng hóa sản phẩm sen, cũng như những rào
cản trong hoạt động sản xuất và đa dạng hóa sản phẩm sen tại Việt Nam. Nghiên cứu cho thấy, nơng hộ trồng sen
hồn tồn có khả năng đa dạng hóa các sản phẩm nhằm gia tăng giá trị sản phẩm, nhưng phương thức sản xuất và
tiêu thụ truyền thống vẫn đang được duy trì. Nơng hộ vẫn đang vật lộn với nhiều khó khăn trong sản xuất và thị
trường đầu ra và hoạt động đa dạng hóa sản phẩm chưa được chú trọng. Đang còn tồn tại một khoảng cách lớn
giữa sản phẩm thực tế so với tiềm năng đa dạng hóa sản phẩm sen của nông hộ. Khoảng cách này chỉ được rút

ngắn nếu có sự can thiệp từ bên ngồi.
Từ khóa: Đa dạng hóa, nơng hộ, rào cản, trồng sen, tiêu thụ sen.

Review on Lotus Production and the Potential
for Lotus Products Diversification of Farmer Households
ABSTRACT
Lotus planting has been contributing to income improvement of rural farmers, but the development of lotus
farming is not commensurate with its potential. Lotus products were mainly sold as raw materials with low values;
marketing channels lacked the stability and sustainability. This review paper provides information that has scientific
and practical significance about the situation of lotus production and consumption, and the potential for diversifying
lotus products, as well as the barriers in production and diversification of lotus products in Vietnam. This study
indicated that lotus growers completely have the capacity of lotus products diversification to increase the product
value. However, traditional production and consumption forms are still remaining. Farmer households have been
struggling in the production and output market and lotus products diversification has not been concentrated yet.
There is a big gap between actual products and potential lotus products for diversification of farmer households. This
gap could be only narowed by intervention from outside.
Keywords: Lotus production, lotus consumption, product diversification.

1272


Nguyễn Văn Chung, Nguyễn Văn Huế, Hồng Dũng Hà,
Lê Chí Hùng Cường, Trần Cao Úy, Nguyễn Tiến Dũng, Nguyễn Thanh Phong

1273


Tổng quan hoạt động trồng sen và tiềm năng đa dạng hóa sản phẩm sen của nơng hộ

1274



Nguyễn Văn Chung, Nguyễn Văn Huế, Hồng Dũng Hà,
Lê Chí Hùng Cường, Trần Cao Úy, Nguyễn Tiến Dũng, Nguyễn Thanh Phong

1275


Tổng quan hoạt động trồng sen và tiềm năng đa dạng hóa sản phẩm sen của nơng hộ

Doanh nghiệp
chế biến
Người
sản xuất

Cơ sở
sơ chế

Người
tiêu dùng
Tư thương

1276


Nguyễn Văn Chung, Nguyễn Văn Huế, Hồng Dũng Hà,
Lê Chí Hùng Cường, Trần Cao Úy, Nguyễn Tiến Dũng, Nguyễn Thanh Phong

Hạng mục/Bộ phận


Sản phẩm và dịch vụ ứng dụng

Hạt sen

Hạt sen tươi, hạt sen khơ

Hoa sen

Hoa sen tươi

Ngó sen

Ngó sen dầm dấm

Củ sen

Củ sen dầm dấm, mứt sen (thực phẩm)

Tim sen

Trà tim sen

Lá sen

Trà lá sen (làm thức uống)

Thân sen

Tơ sen


Đầm sen

Du lịch sinh thái (tham quan, chụp ảnh)

1277


Tổng quan hoạt động trồng sen và tiềm năng đa dạng hóa sản phẩm sen của nơng hộ

1278


Nguyễn Văn Chung, Nguyễn Văn Huế, Hồng Dũng Hà,
Lê Chí Hùng Cường, Trần Cao Úy, Nguyễn Tiến Dũng, Nguyễn Thanh Phong

-

-

AccountingTools. (2021). Product diversification
definition. Retrieved from ounting
tools.com/articles/product-diversification.html on
December 08, 2021
Aishwariya S. & Thamima S. (2019). Sustainable
textiles from lotus. Asian Textile, 28(10), 56-59.
Retrieved from />profile/Dr-Aishwariya/publication/340279701_
Sustainable_textiles_from_lotus/links/5e8205a045
8515efa0bbe91d/Sustainable-textiles-fromlotus.pdf on July 03, 2022.
Ansoff I. (1957). Strategies for Diversification,
Harvard Business Review. 35(5): 113-124.

Retrieved from />hl= en& as _sdt=0%2C5&q=Ansoff%2C+I.+%28
1957%29.+Strategies+for+Diversification%2C+Ha
rvard+Business+Review%2C+Vol.+35+Issue+5%
2CSep-Oct+ 1957%2C+pp.+113-124&btnG= on
December 05, 2021.
BSH (Business Strategy Hub). (2021). What is a
diversification strategy, its types, and why is it
important? Retrieved from https://bstrategyhub.
com/what-is-a-diversification-strategy-its-typesand-why-is-it-important/ on November 15, 2021.
Bumroongsook S. (2018). Insecticide Usage in LotusFish Farming and Its Impact on Fish Culture and
Grower Health. In IOP Conference Series: Earth and
Environmental Science. IOP Publishing. Retrieved
from 1755
-1315/182/1/012009/pdf on December 10, 2021.
Cao Thanh Tờ & Dương Ngọc Thành (2019). Phân tích
hiệu quả sản xuất sen tại huyện Tháp Mười tỉnh Đồng
Tháp. Tạp chí Khoa học Đại học Đồng Tháp. 39.
Châu Hồng Thắng (2018). Tiềm năng và giải pháp định
hướng phát triển du lịch sinh thái Đồng Tháp
Mười. Tạp chí Khoa học xã hội và Nhân văn.
15(5): 160-171. />15.5.2267(2018).
Chính Phủ (2018). Nghị Định 98/2018/NĐ-CP ngày
05/07/2018 về chính sách khuyến khích phát triển

1279


Tổng quan hoạt động trồng sen và tiềm năng đa dạng hóa sản phẩm sen của nơng hộ

hợp tác, liên kết trong sản xuất và tiêu thụ sản

phẩm nông nghiệp.
Đồng Tháp online (2022). Nâng cao các giá trị văn hóa,
du lịch từ sen. Truy cập từ dong
thap. vn/kinh-te/nang-cao-cac-gia-tri-van-hoa-dulich-tu-sen-103926.aspx ngày 05/04/2022.
Hồ Quế Hậu (2012). Liên kết kinh tế giữa doanh
nghiệp chế biến nông sản với nông dân ở Việt
Nam. Luận án Tiến sỹ Kinh tế chính trị. Trường
Đại học Kinh tế Quốc Dân. Truy cập từ
http://117.3.71.125:8080/dspace/handle/DHKTDN
/5878 ngày 02/04/2022
Hoang Thi Minh Vo, Van Halsema G., Hellegers P.,
Wyatt A. & Nguyen Q.H. (2021). The emergence
of lotus farming as an innovation for adapting to
climate change in the upper vietnamese mekong
delta. Land. 10(4): 350. />land10040350.
Huỳnh Thanh Thưởng, Huỳnh Văn Nghĩa, Lê Phan Hưng,
Nguyễn Hoài Tân, Nguyễn Văn Tài, Phạm Quốc Liệt
& Huỳnh Quốc Khanh (2021). Thiết kế và chế tạo bộ
phận tách vỏ hạt sen tươi. Tạp chí Khoa học và Cơng
nghệ, Đại học Đà Nẵng. tr. 76-81.
Lê Minh Hùng (2022). Để phát triển bền vững ngành
hàng sen Đồng Tháp. Truy cập từ https://www.
baodongthap.vn/kinh-te/de-phat-trien-ben-vungnganh-hang-sen-dong-thap-103730.aspx
ngày
18/01/2022.
Lê Mỹ Hồng, Nguyễn Thị Thanh My, Nguyễn Thị Nga,
Trần Thị Thu Hồng & Lê Văn Khá (2009). Quá
trình chế biến hạt sen đóng hộp. Tạp chí Khoa học
Trường Đại học Cần Thơ. tr. 245-254.
Li J., Li H., Zheng L., Yan S.L. & Wang Q.Z. (2016).

First report of lotus root disease caused by
Fusarium
tricinctum
in
China. Plant
Disease. 100(8): 1784-1784. Retrieved from
/>S-04-15-0473-PDN on July 03, 2022.
Lu H.F., Tan Y.W., Zhang W.S., Qiao Y.C., Campbell
D.E., Zhou L. & Ren H. (2017). Integrated emergy
and economic evaluation of lotus-root production
systems on reclaimed wetlands surrounding the
Pearl River Estuary, China. Journal of cleaner
production. 158: 367-379. />j.jclepro.2017.05.016.
Mẫn Nhy (2020). Tạo mối liên kết bền vững giữa nông
dân, doanh nghiệp trong chuổi giá trị sen. Truy cập từ
ngày 07/04/2022.
Mandal R.N. & Bar R. (2013). The sacred
lotus. Resonance. 18(8): 732-737. />10.1007/s12045-013-0094-3.
Myint T. & San DP.U. (2018). Lotus Fiber Value
Chain
in
Myanmar.
Retrieved
from
/>files/documents/final_report_lotus_fiber_study.pdf
on January 17, 2022.

1280

Nguyễn Thị Quỳnh Trang, Hoàng Thị Kim Hồng, Võ

Thị Mai Hương, Bùi Ninh & Ngơ Q Thảo Ngọc
(2018). Đặc điểm hình thái và khả năng sinh
trưởng, phát triển, năng suất của giống sen cao sản
trồng tại thừa thiên huế. Hue University Journal of
Science: Natural Science. 127(1C): 193-201.
/>Nguyễn Văn Mười, Trịnh Đạt Tân & Trần Thanh Trúc
(2009). Sự thay đổi tính chất hóa lý của hạt sen
theo độ tuổi thu hoạch. Tạp chí Khoa học Trường
Đại học Cần Thơ. 11b: 327-334.
Nguyễn Văn Tiển & Phạm Lê Thơng (2014). Phân tích
hiệu quả kinh tế của nông hộ trồng sen trên địa bàn
tỉnh Đồng Tháp. Tạp chí Khoa học Trường Đại học
Cần Thơ. 30: 120-128. Truy cập từ
ngày 18/12/2021.
Pal I. & Dey P. (2015). A review on lotus (Nelumbo
nucifera) seed. International Journal of Science and
Research. 4(7): 1659-1665. Retrieved from
/>Nelumbo_nucifera_Seed/links/6281f84e37329433
d9b50c39/A-Review-on-Lotus-Nelumbo-nuciferaSeed.pdf on July 02, 2022.
Phạm Thị Quỳnh Ngọc (2017). Đánh giá hiệu quả mơ
hình canh tác sen trong bối cảnh biến đổi khí hậu –
Trường hợp nghiên cứu tại huyện Tháp Mười, tỉnh
Đồng Tháp. Luận văn tốt nghiệp. Trường Đại học
Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc Gia thành phố
Hồ Chí Minh. Truy cập từ />ngày 04/04/2022.
Sở NN&PTNT Thừa Thiên Huế (2020). Cấp thiết xây
dựng kế hoạch phát triển trồng cây sen tỉnh Thừa
Thiên Huế giai đoạn 2021-2025. Truy cập từ
/>3&tc=22315 ngày 19/01/2022.
Thủ tướng Chính phủ (2021). Kế hoạch cơ cấu lại

ngành nông nghiệp giai đoạn 2021-2025, Quyết
định Số: 255/QĐ-TTg, ngày 25/02/2021
Trung tâm Nghiên cứu và Chuyển giao Khoa học công
nghệ (2022). Cây sen trên thị trường thế giới. Truy
cập từ />ur=rttc&ids=8130 ngày 05/04/2022.
Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển Hoa, Cây cảnh
(2022). Trồng sen lấy củ hướng phát triển mới tại
Việt Nam. Truy cập từ ngày 05/04/2022.
Võ Thị Bé Thơ & Nguyễn Trí Khiêm (2020). Nghiên
cứu chuỗi giá trị ngành hàng sen tỉnh Đồng Tháp.
Tạp chí Nơng nghiệp & Phát triển nơng thơn.
12(2): 132-140.
Y Du (2021). Khai thác giá trị cây sen. Truy cập từ
ngày 15/02/2022.