TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
-------***-------

BÀI TẬP LỚN MÔN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC
ĐỀ TÀI: PHÂN TÍCH SỰ BIẾN ĐỔI CỦA CƠ CẤU XÃ HỘI - GIAI
CẤP TRONG THỜI KỲ QUÁ ĐỘ LÊN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI. LIÊN
HỆ THỰC TIỄN VIỆT NAM

Họ và tên SV: LÝ THỊ KIM ĐỨC
Lớp tín chỉ: LLNL1107(122)_28
Mã SV:11217235
GVHD: TS NGUYỄN VĂN HẬU

.
HÀ NỘI, NĂM 2022

1

TIEU LUAN MOI download : moi nhat


MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU.............................................................................................................. 3
I.CƠ SỞ LÍ LUẬN....................................................................................................... 4
1. Khái niệm cơ cấu XH- giai cấp........................................................................... 4
2.

Xu hướng biến đổi của cơ cấu XH- giai cấp trong thời kỳ quá độ lên CNXH:4

II. SỰ BIẾN ĐỔI CỦA CƠ CẤU XÃ HỘI GIAI - TẦNG TRONG THỜI KỲ
QUÁ ĐỘ LÊN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI Ở VIỆT NAM HIỆN NAY.......................... 8

TÀI LIỆU THAM KHẢO......................................................................................... 14

2

TIEU LUAN MOI download : moi nhat


LỜI MỞ ĐẦU
Có thể nói, trong thời gian qua cơ cấu và vị trí vai trị của các giai cấp, tầng lớp ở nước
ta ngày càng được khẳng định rõ hơn. Đặc biệt cùng với sự hình thành và phát triển
của nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần trong quá trình đổi mới cơ cấu xã hội với
nhiều giai cấp và tầng lớp khác nhau cũng dần xuất hiện. Trong quá trình cải cách và
xây dựng đất nước mấy chục năm qua, đặc biệt là dấu mốc đổi mới lịch sử từ nghị
quyết đại hội VI (1986) do Đảng ta khởi xướng, xã hội nước ta đã có những chuyển
biến to lớn, có ý nghĩa lịch sử đặc biệt là trong kết cấu giai tầng xã hội. Các giai cấp,
tầng lớp với tư cách vừa là sản phẩm vừa là chủ thể của công cuộc đổi mới đất nước,
đều là những bộ phận quan trọng của nhân dân Việt Nam. Song, trong sự chuyển động
kinh tế - xã hội của đất nước, các giai cấp, tầng lớp xã hội này cũng đã và đang có sự
chuyển dịch kết cấu trong nội bộ của mỗi giai cấp, tầng lớp cũng như trong sự tương
tác với các giai cấp, tầng lớp khác. Việc nghiên cứu “ Sự biến đổi của cơ cấu xã hộigiai cấp trong thời kì quá độ lên XHCN” là vô cùng cần thiết, điều này giúp chúng ta
có thể nhận định được rõ hơn vai trị ngày càng quan trọng của mỗi giai cấp, tầng lớp
trong xã hội Việt Nam.

3

TIEU LUAN MOI download : moi nhat


I.CƠ SỞ LÍ LUẬN
1. Khái niệm cơ cấu XH- giai cấp

- Cơ cấu xã hội là tất cả những cộng động người và toàn bộ các quan hệ xã hội do sự
tác động lẫn nhau của các cộng đồng ấy tạo nên. Bao gồm cơ cấu xã hội- giai cấp, cơ
cấu xã hội- dân số, cơ cấu xã hội- dân cư, cơ cấu xã hội- nghề nghiệp, cơ cấu XH- dân
tộc, cơ cấu XH- tơn giáo… dưới góc độ mơn học, chỉ tập trung đề cập cơ cấu XH- giai
cấp
- Cơ cấu XH- giai cấp là một cơ cấu bao gồm các giai cấp, các tầng lớp XH và những
mối quan hệ của chúng được hình thành dựa trên một số cơ cấu K tế nhất định
Trong một xã hội có giai cấp thì cơ cấu XH- giai cấp là bộ phận cơ bản, có vị trí quan
trọng quyết định nhất, chi phối các loại hình cơ cấu khác, vì những lý do sau:
+ Cơ cấu xã hội- giai cấp tồn tại nhằm bảo vệ lợi ích của các giai cấp, tầng lớp trong
xã hội
+ Cơ cấu XH- giai cấp quy định tính chất và bản chất của các quan hệ khác về xã hội.
+ Cơ cấu XH- giai cấp cịn liên quan trực tiếp đến quyền lực chính trị
+ Cơ cấu XH- giai cấp còn là yếu tố đặc trưng cho sự khác nhau về chất giữa XH này
với XH khác
+ Xuất phát từ cơ cấu XH- giai cấp mà người ta xây dựng các chính sách phát triển
kinh tế- XH- văn hóa phù hợp với mỗi giai tầng
Như Lê nin nói Kết cấu xã hội và chính quyền có nhiều biến đổi, nếu khơng hiểu
những biến đổi này thì khơng thể tiến được một bước trong bất kỳ lĩnh vực hoạt động
nào.
2. Xu hướng biến đổi của cơ cấu XH- giai cấp trong thời kỳ quá độ lên CNXH:
4

TIEU LUAN MOI download : moi nhat


a,Xu thế chủ yếu
Trong thời kỳ quá độ và kể cả dưởi chủ nghĩa xã hội, mặc dù đã xóa bỏ được sự đối
kháng về giai cấp, bất bình đẳng về giai cấp, mang lại sư thay đổi về chất của các giai
cấp và tầng lớp nhân dân lao động so với xã hội trước đó, nhưng với nền kinh tế

hgangf hóa nhiều thành phần dưới sự quản lý của nhà nước XHCN nên vẫn còn tồn tại
sự khác nhau giữa giai cấp và tầng lớp xã hội về nhiều mặt. Song, sự khác nhau đó
ngày càng được rút ngắn, sự xích lại gần nhau ngày càng được gia tăng cùng với sự
phát triển KT- XH của đất nước. Xu hướng xích lại gần nhay được thể hiện ở 4 điểm
sau đây:
+ Sự xích lại gần nhảy từng bước giữa các giai cấp, tầng lớp về mối quan hệ với tư
liệu sản xuất. Xu hướng này thể hiện thông qua việc dần dần hoàn thiện quan hệ sản
xuất XHCN từ thấp đến cao. Với chủ trương phát triển nhiều thành phần kinh tế, đa
dạng hóa chế độ sở hữu… tạo điều kiện chó các thành phần xã hội tồn tại bên cạnh
nhau, xích lại gần nhau, đan xen lẫn nhau để cùng phát triển
+ Sự xích lại gần nhau về tính chất lao động giữa các giai cấp, tầng lớp, xư hướng này
thể hiện thông qua việc phát triển cuộc CM về khoa học và công nghệ, áp dụng những
thành tuuw mới vào quá trình phát triển lực lượng sản xuất, rút ngắn khoảng cách của
sự khác biệt giữa các lực lượng xã hội trong q trình lao động
+ Xích lại gần nhau về mối quan hệ phân phối tư liệu tiêu dùng giữa các giai cấp và
tầng lớp. Xu hướng này diễn ra chủ yếu liên quan đến việc thực hiện ngày càng hoàn
thiện nguyên tắc phân phối theo kết quả lao động và hiệu quả kinh tế,
+ Sự xích lại gần nhau về tiến bộ về đời sống tính thần giữa các giai cấp. Xu hướng
này thể hiện trực tiếp thông qua cách mạng XHCN trên lĩnh vực tư tưởng, văn hóa làm
cho các giai cấp xích lại gần nhau.
b, Sự biến đổi có tính qui luật của cơ câu xã hội – giai câp trong thời kỳ quá độ lên chủ
nghĩa xã hội

5

TIEU LUAN MOI download : moi nhat


Cơ cấu xã hôi – giai cấp cua thơi kỳ q đơ lên chu nghia xa hơi thương xun có
những biến đơi mang tính qui lt sau đây:

Một là, cơ cấu xã hôi – giai cấp biến đôi gắn liền và bị quy định bởi cơ cấu kinh tế
cua thơi kỳ quá đô lên chu nghĩa xa hôi
Trong môt hê thông sản xuất nhất định, cơ cấu xã hôi – giai cấp thương xuyên biến đôi
do tác đông cua nhiêu yếu tô, đặc biêt là những thay đôi vê phương thưc sản xuất, vê
cơ cấu ngành nghê, thành phần kinh tế, cơ cấu kinh tế, cơ chế kinh tế….
Ph.Ăngghen chi rõ: “Trong mọi thơi đại lịch sư, sản xuất kinh tế va cơ cấu xã hôi – cơ
cấu này tất yếu phải do sản xuất kinh tế mà ra, – cả hai cái đo cấu thanh cơ sở cua lịch
sư chính trị và lịch sư tư tưởng cua thơi đại ấy…”.
Sau thăng lợi cua cuôc cách mạng xã hôi chu nghia, dươi sư lanh đạo cua Đảng Công
sản, giai cấp cơng nhân cùng tồn thê các giai cấp, tầng lơp xã hơi, các nhóm xã hơi
bươc vào thơi kỳ q đô lên chu nghia xa hôi. Trong thơi kỳ mơi, cơ cấu kinh tế – tất
yếu có những biến đơi và những thay đôi đo cũng tất yếu dân đến những thay đôi trong
cơ cấu xã hôi theo hương phuc vu thiết thưc lợi ích cua giai cấp cơng nhân và nhân dân
lao đông do Đảng công sản lanh đạo. Cơ cấu kinh tế trong thơi kỳ quá đô tuy vân đơng
theo cơ chế thị trương, song có sư quản lý cua Nha nươc pháp quyên xã hôi chu nghia
nhăm xây dưng thành công chu nghia xa hôi.
Ở những nươc bươc vào thơi kỳ quá đô lên chu nghia xa hôi vơi xuất phát điêm thấp,
cơ cấu kinh tế sẽ có những biến đơi đa dạng: từ mơt cơ cấu kinh tế chu yếu là nơng
nghiêp và cơng nghiêp cịn ở trinh đô sơ khai chuyên sang cơ cấu kinh tế theo hương
tăng ti trọng công nghiêp và dịch vu, giảm ti trọng nông nghiêp; chuyên từ cơ cấu
vùng lãnh thơ cịn chưa định hình sang hình thành các vùng, các trung tâm kinh tế lơn;
chuyên từ cơ cấu lưc lượng sản xuất hiên đại nhưng không cân đôi, trinh đơ cơng nghê
nhìn chung cịn lạc hâu hoặc trung bình chuyên sang phát triên lưc lượng sản xuất vơi
trinh đô công nghê cao, tiên tiến theo xu hương ưng dung những thành quả cua cách
mạng khoa học và công nghê hiên đại, cua kinh tế tri thưc, kinh tế sô, cách mạng công
nghiêp lần thư tư…, từ đo hinh thanh những cơ cấu kinh tế mơi hiên đại hơn, vơi trinh
6

TIEU LUAN MOI download : moi nhat



đơ xã hơi hoa cao va đơng bơ hai hịa hơn giữa các vùng, các khu vưc, giữa nông thôn
và thành thị, đô thị… Quá trinh biến đôi trong cơ cấu kinh tế đo tất yếu dân đến những
biến đôi trong cơ cấu xã hôi – giai cấp, cả trong cơ cấu tông thê cũng như những biến
đôi trong nôi bơ từng giai cấp, tầng lơp xã hơi, nhóm xã hơi. Từ đo, vị trí, vai trị cua
các giai cấp, tầng lơp, các nhóm xã hơi cũng thay đơi theo. Mặt khác, nên kinh tế thị
trương phát triên mạnh vơi tính cạnh tranh cao, cơng vơi xu thế hơi nhâp ngày càng
sâu rông khiến cho các giai cấp, tầng lơp xã hôi cơ bản trong thơi kỳ này trở nên năng
đơng, có khả năng thich ưng nhanh, chu đơng sáng tạo trong lao đông sản xuất đê tạo
ra những sản phẩm có giá trị, hiêu quả cao và chất lượng tôt đáp ưng nhu cầu cua thị
trương trong bôi cảnh mơi.
Xu hương biến đôi này diễn ra rất khác nhau ở mỗi quôc gia khi băt đầu thơi kỳ quá đô
lên chu nghia xa hôi do bị qui định bởi những khác biêt vê trinh đô phát triên kinh tế,
vê hoàn cảnh, điêu kiên lịch sư cu thê cua mỗi nươc.
Hai là, cơ cấu xã hôi – giai cấp biến đôi phức tạp, đa dạng, làm xuất hiện các tầng
lớp xã hôi mới.
Chu nghia Mác – Lênin chi ra răng, hình thái kinh tế – xã hơi cơng sản chu nghia đa
được “thai nghén” từ trong lịng xã hơi tư bản chu nghia, do vây ở giai đoạn đầu cua
nó vân cịn những “dấu vết cua xã hơi cũ” được phản ánh “vê mọi phương diên – kinh
tế, đạo đưc, tinh thần”. Bên cạnh những dấu vết cua xã hôi cũ, xuất hiên những yếu tô
cua xã hôi mơi do giai cấp công nhân và các giai cấp, tầng lơp trong xã hôi băt tay vào
tô chưc xây dưng, do vây tất yếu sẽ diễn ra sư tôn tại “đan xen” giữa những yếu tô cũ
va yếu tô mơi. Đây la vấn đê mang tính qui luât va được thê hiên rõ néé́t nhất trong thơi
kỳ quá đô lên chu nghia xa hơi. Vê mặt kinh tế, đo là cịn tơn tại kết cấu kinh tế nhiêu
thành phần. Chính cái kết cấu kinh tế đa dạng, phưc tạp này dân đến những biến đôi đa
dạng, phưc tạp trong cơ cấu xã hơi – giai cấp mà biêu hiên cua nó là trong thơi kỳ quá
đô lên chu nghia xa hôi cịn tơn tại các giai cấp, tầng lơp xã hơi khác nhau. Ngồi giai
cấp cơng nhân, giai cấp nơng dân, tầng lơp trí thưc, giai cấp tư sản (tuy đa bị đánh bại
nhưng vân còn sưc mạnh – V.I.Lênin) đa xuất hiên sư tôn tại và phát triên cua các tầng


7

TIEU LUAN MOI download : moi nhat


lơp xã hôi mơi như: tầng lơp doanh nhân, tiêu chu, tầng lơp những ngươi giau co va
trung lưu trong xa hôi…
Ba là, cơ cấu xã hôi – giai cấp biến đôi trong mối quan hệ vừa đấu tranh, vừa liên
minh, từng bước xóa bỏ bất binh đẳng xã hơi dẫn đến sư xích lại gần nhau.
Trong thơi kỳ quá đô từ chu nghia tư bản lên chu nghia xa hôi, cơ cấu xã hôi – giai cấp
biến đôi và phát triên trong mơi quan hê vừa có mâu thn, đấu tranh, vừa có mơi quan
hê liên minh vơi nhau, dân đến sư xích lại gần nhau giữa các giai cấp, tầng lơp cơ bản
trong xã hôi, đặc biêt là giữa giai cấp công nhân, giai cấp nông dân và tầng lơp trí
thưc. Mưc đơ liên minh, xích lại gần nhau giữa các giai cấp, tầng lơp trong xã hôi tùy
thuôc vao các điêu kiên kinh tế – xã hôi cua đất nươc trong từng giai đoạn cua thơi kỳ
quá đô. Tinh đa dạng va tinh đôc lâp tương đôi cua các giai cấp, tầng lơp sẽ diễn ra
viêc hòa nhâp, chun đơi bơ phân giữa các nhóm xã hơi va co xu hương tiến tơi từng
bươc xóa bo dần tình trạng bóc lơt giai cấp trong xã hơi, vươn tơi những giá trị công
băng, binh đẳng. Đây la môt q trình lâu dài thơng qua những cải biến cách mạng
tồn diên cua thơi kỳ q đơ lên chu nghia xa hôi. Đo la xu hương tất yếu và là biên
chưng cua sư vân đông, phát triên cơ cấu xã hôi – giai cấp trong thơi kỳ quá đô lên chu
nghia xa hôi.
Trong cơ cấu xã hôi – giai cấp ấy, giai cấp công nhân, lưc lượng tiêu biêu cho phương
thưc sản xuất mơi giữ vai trò chu đạo, tiên phong trong q trình cơng nghiêp hóa,
hiên đại hoa đất nươc, cải tạo xã hôi cũ, xây dưng xã hôi mơi. Vai trị chu đạo cua giai
cấp cơng nhân cịn được thê hiên ở sư phát triên môi quan hê liên minh giữa giai cấp
công nhân, giai cấp nông dân và tầng lơp trí thưc ngày càng giữ vị trí nên tảng chính
trị – xã hơi, từ đo tạo nên sư thông nhất cua cơ cấu xã hôi – giai cấp trong suôt thơi kỳ
quá đô lên chu nghia xa hôi.
II. SỰ BIẾN ĐỔI CỦA CƠ CẤU XÃ HỘI GIAI - TẦNG TRONG THỜI KỲ QUÁ

ĐỘ LÊN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI Ở VIỆT NAM HIỆN NAY
Sư biến đôi cơ cấu xã hơi – giai cấp vừa đảm bảo tính qui lt phơ biến, vừa mang tính
đặc thù cua xã hơi Viêt Nam. Trong thơi kỳ quá đô lên chu nghia xa hôi ở nươc ta, cơ
8

TIEU LUAN MOI download : moi nhat


cấu xã hôi – giai cấp cũng vân đông, biến đôi theo đung qui luât: đo la sư biến đôi cua
cơ cấu xã hôi – giai cấp bị chi phôi bởi những biến đôi trong cơ cấu kinh tế. Từ Đại
hôi VI (1986), dươi sư lãnh đạo cua Đảng, Viêt Nam chuyên mạnh sang cơ chế thị
trương phát triên kinh tế nhiêu thành phần định hương xã hôi chu nghia. Sư chuyên đôi
trong cơ cấu kinh tế đa dân đến những biến đôi trong cơ cấu xã hôi – giai cấp vơi viêc
hình thành mơt cơ cấu xã hơi – giai cấp đa dạng thay thế cho cơ cấu xã hôi đơn giản
gôm giai cấp công nhân, giai cấp nông dân, tầng lơp trí thưc cua thơi kỳ trươc đơi mơi.
Sư biến đôi phưc tạp, đa dạng cua cơ cấu xã hôi – giai cấp Viêt Nam diễn ra trong nôi
bô từng giai cấp, tầng lơp cơ bản cua xã hơi; thâm chí có sư chun hóa lân nhau giữa
các giai cấp, tầng lơp xã hôi, đông thơi xuất hiên những tầng lơp xã hơi mơi. Chính
những biến đơi mơi này cũng la môt trong những yếu tô co tác đông trở lại làm cho
nên kinh tế đất nươc phát triên trở nên năng đông, đa dạng hơn va trở thanh đơng lưc
góp phần quan trọng vào sư nghiêp đơi mơi xây dưng chu nghia xa hôi.
*Giai cấp công nhân
Trong thời gian qua, số lượng cơng nhân Việt Nam có xu hướng tăng nhanh cùng với
sự phát triển của các nghành nghề cơng nghiệp trong q trình cơng nghiệp hóa hiện
đại hóa. Hàm lượng lao động có trình độ cao, tay nghề cao gia tăng một cách đáng kể.
Số liệu thống kê cho thấy, nếu trước 1986, nước ta có khoảng 3,38 triệu công nhân,
chiếm 16% lực lượng lao động xã hội; thì đến cuối 2015 tăng lên 12.856,9 nghìn
người, chiếm 14,01% dân số và 23,81% lực lượng lao động xã hội. Cơ cấu ngành kinh
tế của nước ta hiện nay đang vận động theo hướng giảm tỷ trọng nông nghiệp, tăng tỷ
trọng công nghiệp và xây dựng, đặc biệt là đẩy mạnh phát triển các ngành dịch vụ. Với

cơ cấu kinh tế như vậy, xuất hiện ngày càng đông bộ phận công nhân làm việc trong
các ngành dịch vụ. Vì vậy, bên cạnh đội ngũ cơng nhân truyền thống, đã xuất hiện đội
ngũ công nhân trong các ngành nghề mới. Trong đó, đa phần là lớp cơng nhân trẻ, có
sức khỏe, có trình độ học vấn, có khả năng tiếp thu cơng nghệ hiện đại.
Ngồi ra, giai cấp cơng nhân nước ta ngày càng được nâng cao về trình độ chun
mơn nghề nghiệp, hình thành tác phong và kỷ luật lao động theo hướng hiện đại. Quá
trình hội nhập quốc tế đã tiếp nhận những thành tựu khoa học, kỹ thuật và công nghệ
9

TIEU LUAN MOI download : moi nhat


hiện đại vào sản xuất, làm cho nền kinh tế nước ta đang chuyển biến nhanh theo
hướng CNH, HĐH. Điều đó tạo động lực để giai cấp cơng nhân nước ta ngày càng
phát triển cao về trình độ chun mơn nghề nghiệp. Trình độ của giai cấp cơng nhân
ngày càng được nâng cao đã từng bước “hình thành ngày càng đơng đảo bộ phận cơng
nhân trí thức”. Đây là bộ phận đóng vai trị quan trọng trong q trình phát triển kinh
tế thời kỳ hội nhập; góp phần nâng cao chất lượng, bảo đảm giữ vững sứ mệnh lịch sử
của giai cấp công nhân Việt Nam.
*Giai cấp nông dân
Giai cấp nơng dân có xu hướng giảm về số lượng và tỷ trọng trong dân cư. Cùng với
việc sản xuất nông nghiệp tự cung tự cấp sang sản xuất hàng hóa, theo đó cơ cấu
nghành nghề ở nơng thơn cũng có những thay đổi theo chiều hướng tích cực và trở nên
đa dạng hóa.Cụ thể giảm số lượng hộ nơng-lâm- thủy sản cà tăng số lượng hộ công
nghiệp và dịch vụ. Theo kết quả của tổng cũ Thống kê năm 2020 cho thấy cả Tỷ trọng
kinh tế phi nông, lâm nghiệp và thủy sản trong kinh tế nơng thơn có xu hướng gia tăng
thể hiện rõ nhất ở tỷ trọng cơ cấu hộ nông thôn. Tại thời điểm 01/7/2020, cả nước có
trên 8,58 triệu hộ phi nơng, lâm nghiệp, thủy sản, chiếm 50,89% tổng số hộ nông thôn,
tăng 4,55 điểm phần trăm so với năm 2016 và tăng 13,04 điểm phần trăm so với năm
2011. Xu hướng tăng dần tỷ trọng kinh tế phi nông, lâm nghiệp và thủy sản cũng được

thể hiện trong cơ cấu hộ nông thôn phân theo nguồn thu nhập lớn nhất. Theo kết quả
điều tra, tỷ trọng hộ có nguồn thu nhập lớn nhất từ các ngành phi nông, lâm nghiệp,
thủy sản chiếm trong tổng số hộ nông thôn của cả nước tăng từ 42,49% năm 2011 lên
52,08% năm 2016 và 59,22% năm 2020.
Hiện nay, sản xuất theo chuỗi, theo tiêu chuẩn Vietgap ngày một gia tăng, đưa nơng
nghiệp nước ta bứt phá nhanh chóng và ngày càng xuất khẩu sản phẩm ra khắp thế
giới, thâm nhập vào cả những thị trường khó tính như Mỹ, Tây Âu, Nhật Bản, Úc,
Newzilend. Giá trị tồn ngành nơng nghiệp ước tính tăng 2,9% trong năm 2021; tỉ lệ
số xã chuẩn nông thôn mới đạt 68,2%; kim ngạch xuất khẩu đạt 48,6 tỷ USD. Dự thảo
Chiến lược phát triển nông nghiệệ̣p - nông thôn bềề̀n vững đặt mục tiêu phấn đấu đến
năm 2050, Việt Nam trở thành một trong 10 nước có nền nơng nghiệp phát triển nhất

10

TIEU LUAN MOI download : moi nhat


thế giới.Thực tế cho thấy người nông dân Việt Nam có xu hướng ngày càng nâng cao
về trình độ trong q trình sản xuất và do đó làm cho sự biến đổi của cơ cấu giai cấp
nông dân cũng diễn ra hết sức mạnh mẽ và sâu sắc.
*Tầng lớớ́p trí thứớ́c
Trong thời kì đổi mới tầng lớp trí thức có xu hướng tăng nhanh về mặt số lượng, đa
dạng hóa trong cơ cấu nghề nghiệp và lĩnh vực hoạt động. Công nghệ thông tin phát
triển mạnh; các lĩnh vực dầu khí, điện tử, bưu chính viễn thơng (đặc biệt là điện thoại
di động). Ngày càng có nhiều trí thức hoạt động ở các nghành khoa học mũi nhọn như:
công nghệ thông tin, công nghệ điện tử, công nghệ gen,... Bên cạnh đó số lượng lớn trí
thức làm việc trong các khu vực kinh tế tư nhân, với nước ngoài và làm việc ở ngồi
nước mang lại nhiều cơng nghệ, kinh nghiệm tiên tiến của thế giới phục vụ nhu cầu
phát triển của nền kinh tế- xã hội trong nước cũng ngày càng tăng. Một bộ phận không
nhỏ cũng tham gia vào lĩnh vực lãnh đạo, quản lí của Đảng, Nhà nước, quốc phịng, an

ninh,....Đây chính là xu thế tất yếu của việc thực hiện đường lối phát triển kinh tế thị
trường định hướng xã hội chủ nghĩa khi mà “chất xám” cũng được xem là một loại
hàng hóa. Cùng với sự phát triển về số lượng thì chất lượng của đội ngũ trí thức Việt
Nam cũng từng bước được nâng lên. Điều này được thể hiện rõ nhất ở công tác đào
tạo, bồi dưỡng, nâng cao về trình độ và năng lực của đội ngũ trí thức. Cùng với chính
sách mở rộng quan hệ và giao lưu quốc tế, đội ngũ trí thức cịn được tạo điều kiện
tham gia nghiên cứu, học tập, tiếp thu những chương trình giáo dục nước ngồi. Điều
đó đã góp phần tích cực và đáng kể trong việc nâng cao chất lượng đội ngũ trí thức
Việt Nam nhằm đáp ứng yêu cầu của quá trình cơng nghiệp hóa hiện đại hóa.
Theo cách nhìn mới hiện nay, cơ cấu giai - tầng ở nước ta là một cấu trúc đan kết vừa
có cấu trúc ngang, vừa có cấu trúc dọc. Cấu trúc ngang là một tập hợp các giai cấp,
tầng lớp, nghề nghiệp, tổ chức, đoàn thể trong xã hội. Trong đó bao hàm các giai cấp
cơng nhân, nơng dân, tiểu thương, doanh nhân, trí thức... Cấu trúc dọc là cấu trúc tầng
bậc cao thấp khác nhau trong xã hội, được xem xéé́t ở ba dấu hiệu cơ bản khác nhau:
địa vị kinh tế (tài sản, thu nhập), địa vị chính trị (quyền lực), địa vị xã hội (uy tín).
Tầng lớớ́p xã hội “ưu trội”
11

TIEU LUAN MOI download : moi nhat


Trong bối cảnh đổi mới đất nước, xây dựng nền kinh tế đa thành phần, phát triển kinh
tế thị trường, mở cửa, hội nhập quốc tế với những tác nhân kinh tế - xã hội khác nhau
(kể cả những tác nhân quốc tế bên ngoài cũng như những yếu tố nội sinh), bên trong,
mỗi giai cấp, tầng lớp, tổ chức xã hội đều không tĩnh tại mà biến đổi không ngừng. Sự
biến đổi này diễn ra trong nội bộ (trong lòng) mỗi giai cấp, tầng lớp, cũng như trong
mối quan hệ giữa các giai cấp, tầng lớp và trên bình diện toàn xã hội (xã hội tổng thể).
Biểu hiện nổi bật nhất là sự phân tầng xã hội, phân hóa giàu nghèo. Đáng lưu ý là có
sự xuất hiện của tầng lớp xã hội “ưu trội”. Tầng lớp này không “nổi” lên như một lực
lượng xã hội, nhóm xã hội riêng rẽ mà bao gồm những người ưu tú, tài hoa nhất vượt

trội lên từ khắp các giai cấp, tầng lớp, tổ chức trong xã hội... Đó là những cơng nhân
với nhiều sáng kiến tìm tịi, làm việc có năng suất cao, tạo ra được nhiều sản phẩm
đẹp, tốt, có chất lượng, mang lại những lợi ích hữu dụng cho xã hội; những doanh
nhân tài ba, tháo vát, sản xuất kinh doanh giỏi, áp dụng được những cơ chế quản lý
mới, công nghệ - kỹ thuật tiên tiến mang lại nhiều lợi nhuận, giải quyết được nhiều
việc làm cho người lao động, tạo nhiều sản phẩm, hàng hóa độc đáo, đa dạng, chất
lượng tốt, nâng cao năng lực cạnh tranh trong thương trường, trích nộp được nhiều
ngân sách cho nhà nước cũng như đóng góp nhiều nguồn tài chính cho các việc làm
thiện nguyện... Đó là những nhà quản lý giỏi, những nhà khoa học có nhiều phát minh,
sáng chế, đưa ra những quy trình cơng nghệ mới, những cơ chế quản lý ưu việt, những
đề xuất kiến nghị thiết thực mang lại nhiều lợi ích cho đất nước. Đó là những nông dân
làm ăn giỏi, những chủ trang trại dám nghĩ, dám làm, tháo vát, năng động, sáng tạo,
khai thác, tận dụng lao động dôi dư từ nông nghiệp, nơng thơn, tạo ra những sản phẩm
dồi dào, có giá trị cho xã hội. Những người thợ thủ công, phát huy bàn tay vàng với
những ý tưởng “vàng” tạo ra những sản phẩm độc đáo mang lại thương hiệu có uy tín
và lợi ích cao cho xã hội... Đó là những công chức đưa ra được nhiều ý tưởng cải cách,
hợp lý hóa, tối ưu hóa các giải pháp, thủ tục hành chính, mang lại nhiều tiện ích và sự
hài lòng cho người dân...

12

TIEU LUAN MOI download : moi nhat


Tầng lớớ́p xã hội yếu thế
Song hành với sự hình thành của “tầng lớp xã hội ưu trội”, là sự xuất hiện một cách
tất yếu của tầng lớp “yếu thế”. Tầng lớp này cũng được hình thành từ khắp các giai
cấp, tầng lớp, tổ chức, nghề nghiệp, đoàn thể xã hội; đa số họ là những người vừa hạn
chế về các nguồn lực kinh tế, xã hội, văn hóa tổ chức, vừa có những yếu kéé́m về thể
chất, tinh thần và gặp nhiều rủi ro, không may mắn trong cuộc sống.

Sự biến đổi của cơ cấu xã hội cũng hình thành một số nhóm xã hội khác trong đó có
nhóm xã hội (chưa thể định danh) mà hoạt động của họ tạo ra những bất ổn xã hội,
hoặc tạo ra mầm mống của những bất ổn (những người làm nghề mại dâm, bn
lậu...với con số lên đến hàng chục nghìn người); nhóm xã hội mà nguồn sống dựa chủ
yếu vào tiền của người thân đang sống và làm việc ở nước ngoài gửi về (số lượng hàng
vạn người, chủ yếu ở các thành phố phía Nam).

13

TIEU LUAN MOI download : moi nhat


KẾT LUẬN
Như vậy, đặc điểm cơ cấu xã hội nước ta hiện nay là một xã hội đa cơ cấu - giai tầng
xã hội; trong mỗi giai cấp, tầng lớp lại có sự đan xen đa dạng, đa cấu trúc. Các giai cấp
và tầng lớp xã hội đang trong quá trình biến động, chưa định hình, khó xác định và
khó nhận diện. Quá trình đổi mới đất nước, mở cửa hội nhập, phát triển kinh tế thị
trường đã dẫn đến nhiều biến đổi kinh tế- xã hội to lớn. Bên cạnh những thành tựu đạt
được có ý nghĩa lịch sử thì đó là q trình phân hóa, phân tầng xã hội mạnh mẽ. Q
trình đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa, mở cửa, hội nhập quốc tế sẽ làm tăng
thêm sự biến động tính chất xã hội, kết cấu xã hội của các giai - tầng xã hội ở nước ta.
Do đó, các nhà khoa học, nghiên cứu lý luận rất cần quan tâm theo sát để có thể kiểm
sốt được sự biến động đó .

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1.Giáo trình chủ nghĩa xã hội khoa học -Dành cho bậc đại học khơng chun lí luận
chính trị-H: Chính trị quốc gia Sự thật,2021.
2. Thơng cáo báo chí của tổng cục thống kê 2020: />
so-lieu-thong-ke/2021/06/thong-cao-bao-chi-ve-ket-qua-dieu-tra-nong-thon-nongnghiep-giua-ky-nam-2020/

3. Mục tiêu 2050 của Việt Nam: />
nuoc-co-nen-nong-nghiep-phat-trien-nhat-the-gioi-post1403537.html

14

TIEU LUAN MOI download : moi nhat