Nguyên lý Pareto pot
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (131.39 KB, 4 trang )
Nguyên lý Pareto
Qui luật Pareto hay qui luật 80/20 (qui luật thiểu số quan trọng và phân bố
nhân tố) nói rằng trong nhiều sự kiện, khoảng 80% kết quả là do 20% nguyên
nhân gây ra. Nhà tư tưởng quản trị doanh nghiệp Joseph M. Juran đề xuất qui
luật này và đặt theo tên của nhà kinh tế người Ý Vilffredo Pareto người đã
quan sát 80% đất ở Ý là thuộc sở hữu của 20% dân số. Đây cũng là qui luật
phổ biến trong kinh doanh chẳng hạn 80% doanh thu là từ 20% trong số các
khách hàng.
Khi xét một thứ gì được sở hữu bởi một số lượng lớn vừa đủ người thì luôn
tồn tại một số k (50 < k < 100) sao cho k% của thứ ấy là thuộc sở hữu của
(100 – k)% số người trong đó. Tuy nhiên k sẽ thay đổi từ 50 trong trường hợp
phân bố đều cho đến gần 100% khi một lượng rất nhỏ người sở hữu hầu hết
tất cả tài nguyên. Không có điều gì đặc biệt đối với con số 80 nhưng nhiều hệ
thống có số k có giá trị ở khoảng này.
Qui luật này được thấy đầu tiên trong thu thập và tài sản. Pareto để ý thấy
20% dân số Ý sử hữu 80% tài sản của nước này. Sau đó ông thống kê ở nhiều
nước khác và thấy ngạc nhiên khi thấy sự phân bố tương tự.
Vì luật lũy thừa có thang bất biến, qui luật 80/20 cũng đúng cho các tập hợp
con khi xét thu nhập. Ngay cả khi xét 10 cá nhân giàu có nhất thế giới ta thấy
rằng ba người đầu tiên (Warren Buffett, Carlos Slim Helú, và Bill Gates) có
sở hữu bằng tổng sở hữu của bảy người còn lại.
Một báo cáo của Chương trình phát triển Liên hợp quốc năm 1992 cho thấy
sự phân bố thu nhập trên toàn cầu rất không đồng đều trong đó 20% dân số
chiếm 82.7% thu nhập cả thế giới.
Phân bố GDP trên thế giới, 1989
Nhóm đối tư
ợng
Thu nhập
Thứ nhì 20% 11.7%
Giàu nhất 20% 82.7%
Thứ ba 20% 2.3%
Thứ tư 20% 1.4%
Nghèo nh
ất 20%
1.2%
Qui luật 80/20 cũng thể hiện sự không đồng đều trong kinh tế đang ngày càng
mở rộng ở Hoa Kỳ khi thu nhập tập trung vào những người có trình độ và kỹ
năng có khả năng nắm bắt trong công nghệ và trong quá trình toàn cầu hóa.
Tuy nhiên Paul Krugman trên Thời báo New York đã bác bỏ qui luật này cho
rằng khi kinh tế phát triển trong 30 năm qua đã dồn tài sản vào 1% hơn là
20%.
Lĩnh vực khác
Qui tắc Pareto cũng đúng trong nhiều trường hợp thông thường khác như
trong 80% thời gian người ta chỉ mặc 20% quần áo mà mình thích nhất và
tiêu 80% thời gian cho 20% người quen.
