Phan trong tue - vi tu lenh dau tien DTS
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.36 MB, 78 trang )
2010
VietLion.Com – Thư vi n eBook Online – Free for All !
Phan Tr ng Tu # V$ Tư l nh ñ&u tiên c)a
ðư+ng Trư+ng Sơn huy/n tho0i
(H3i ký c)a ñ3ng chí Phan Tr ng Tu và các c8ng s:)
ðóng eBook và Share b>i Thư vi n sách ñi n t? Online:
wWw.VietLion.Com
Phan Tr ng Tu - V Tư l nh đ u tiên c a Đư ng Trư ng Sơn huy n tho i
Page 1
2010
VietLion.Com – Thư vi n eBook Online – Free for All !
L+i giCi thi u
Cách ñây v a ñúng 25 năm (1984"2009), B' trư*ng Phan Tr ng Tu lúc này cịn minh m2n,
đang trong tr ng thái đ y ph5n ch5n v kỳ tích đư ng Trư ng Sơn mà có th i ơng đư<c Bác H>, B'
Chính tr và Quân y Trung ương giao tr ng trách cho ông ñi m* ñư ng cơ gi@i trên dãy núi
Trư ng Sơn hùng vĩ. ðư
Ngày 19"5 năm nay là ngày lZ tr ng thY k[ ni m 50 năm m* ñư ng Trư ng Sơn ñi cQu nư@c.
ðư<c sI ñ>ng ý c a bà Phan Th Gia Liên, con gái cR B' trư*ng Phan Tr ng Tu , chúng tôi t] chQc
thIc hi n cuRn h>i ký này nh^m góp ph n đY đơng đNo b n đ c có d p ơn l i truy n thRng dũng cNm
quên mình c a hàng v n cán b', công nhân, thanh niên xung phong và chibn sĩ Quân ñ'i nhân dân
Vi t Nam chibn ñ5u m* ñư ng vcn chuyYn binh lIc v@i các lo i hàng hóa, vũ khí, trang thibt b ,
xăng d u... chi vi n cho ti n tuybn, góp ph n quan tr ng cho cơng cu'c giNi phóng mi n Nam,
thRng nh5t đ5t nư@c.
ðY góp ph n cho cuRn h>i ký thêm sinh ñ'ng, phong phú, chúng tơi đã m i ngun ThQ
trư*ng B' Giao thơng Vcn tNi NguyZn Tư ng Lân, ngư i m't th i là Phó Tư l nh ðồn 559, cùng
m't sR đ>ng chí t ng cơng tác v@i B' trư*ng Phan Tr ng Tu th i gian * Trư ng Sơn. Nhdng đ>ng
chí này khi vào Trư ng Sơn cịn phơi ph@i tu]i thanh xn thì nay đ u đã trên dư@i 80 tu]i r>i. Do
th i gian chufn b quá g5p nên chúng tơi chưa có đi u ki n tibp xúc và thu thcp ñư
bNn vào l n sau.
Xin trân tr ng cNm ơn Thibu tư@ng, Nhà văn Hdu Ư@c " T]ng biên tcp Báo Công an nhân
dân, cùng các c'ng sI c a ơng đã biên tcp và hk tr< xu5t bNn cuRn h>i ký “Phan Tr ng Tu : V Tư
l nh ñ u tiên c a ñư ng Trư ng Sơn huy n tho i”.
Trân tr ng giCi thi u cuEn sách cùng b0n đ c.
BÌNH TÂM
Nguyên ThK trư>ng B8 GTVT
Phan Tr ng Tu - V Tư l nh đ u tiên c a Đư ng Trư ng Sơn huy n tho i
Page 2
2010
VietLion.Com – Thư vi n eBook Online – Free for All !
MÙA MƯA TRƯPNG SƠN 1965
PHAN TRUNG TUÊ
(Nguyên ny viên Trung ương ðNng
Ngun Phó Th tư@ng Chính ph
Ngun B' trư*ng B' Giao thơng vcn tNi
Kiêm Tư l nh và Chính y B' Tư l nh 559)
Tơi cịn nh@, vào tháng 4 năm 1965, T] chQc ðư ng spt quRc tb OCZD c a các nư@c xã h'i
ch nghĩa h p c5p B' trư*ng t i Hà N'i. ðó là phiên h p hàng năm t i th đơ các nư@c thành viên.
Là nư@c ch nhà l n này tôi phNi ch t a h'i ngh .
ð0i tưCng Võ Nguyên Giáp và ông Phan Tr ng Tu thăm thanh niên xung phong làm ñư+ng Trư+ng Sơn
Vào năm 1964 và ñ u năm 1965 phong trào cách m ng * mi n Nam ñang chuyYn sang giai
ño n m@i. B n ngsy quân ñang trên ñà tan rã, mtc d u * mi n Nam lúc b5y gi đã có t@i 20.000 cR
v5n quân sI Mu trIc tibp chv huy quân ñ'i ngsy ñY ñàn áp cách m ng, thIc hi n chibn tranh ñtc
bi t c a Mu; mà cu'c chibn tranh này hi n ñang b phá sNn thNm h i b*i phong trào ñ>ng kh*i c a
ñ>ng bào mi n Nam. ðb quRc Mu phNi thay ñ]i chibn lư
Page 3
2010
VietLion.Com – Thư vi n eBook Online – Free for All !
Chúng ñang chufn b nhdng âm mưu ñen tRi hòng l a b p nhân dân Mu và thb gi@i ñY t ng bư@c
cho quân Mu ñ] b' vào mi n Nam trIc tibp ñánh phá phong trào cách m ng, hà hơi tibp sQc cho
b n ngsy quân, ngsy quy n đang giãy chbt. ThIc ch5t, đó là cách thIc hi n chibn lư
ñen tRi c a chúng. Ngày 5"8"1964, chúng cho máy bay đánh phá th xã Hịn Gai, Vinh và đưa quRc
h'i Mu thơng qua vi c trN đũa đó. Ngày 2"3"1965 chúng đã đ] b' 3.500 lính th y ñánh b' Mu lên
ðà Nyng, nâng quân sR Mu có mtt * mi n Nam lên 27.000 tên. Tháng 4"1965, H'i ñ>ng An ninh
quRc gia Mu quybt ñ nh chính thQc đưa qn Mu vào tham chibn * mi n Nam Vi t Nam và cùng
tháng, h'i ngh chibn lư
820.000 hịng cQu vãn đư
m't mQc ñ' khá ác li t. Cái g i là "ñY trN ñũa", thIc tb là leo thang chibn tranh xâm lư
cRng trên ñư ng sR 1 t Vĩnh Linh ra t@i nam Thanh Hố đã tr* thành msc tiêu đánh phá dd d'i.
Nhi u c u cRng trên các trsc ñư ng sang nư@c Lào anh em cũng ñã b phá h|ng. Có ngày đang ch
trì cu'c h p, tơi đã đư
Tan phiên h p là tôi phNi lao ngay vào vi c chv ñ o lên kb ho ch khpc phsc các phương ti n
vư
h p c a h'i ngh quRc tb này phNi t m ng ng vì có đi n báo cho bibt máy bay phNn lIc Mu ñang
lNng vNng * phía nam và phía đơng b u tr i Hà N'i... H'i ngh v2n tibn hành theo chương trình.
Các B' trư*ng b n đư
đưa các B' trư*ng ra thăm V nh H Long, m't thpng cNnh ñ}p nh5t c a ñ5t nư@c. Các b n cũng ñã
bibt r^ng trên b u tr i H Long năm ngối máy bay Mu đã láo xư
ngồi khơi nhdng hịn đNo thiên nhiên ñ}p như chuki ng c kia, h m ñ'i 7 c a Mu ñang ñưa nhi u
chibn h m lăm le khóa chtt đư ng biYn c a ta... Ngày cuRi c a h'i ngh , tin ñi n trIc chibn cho
bibt, ñ ch ñã ñánh scp c u ðò Lèn và oanh t c dd d'i c u Hàm R>ng. ðư<c sI ñ>ng ý c a trên, tơi
tranh th đưa m't sR B' trư*ng đbn tcn nơi ñY tR cáo t'i ác c a gitc Mu, ñ>ng th i kêu g i sI ng
h' thibt thIc v tinh th n cũng như vct ch5t ku thuct c a ngành Giao thông vcn tNi các nư@c b n
giúp ta đánh Mu.
Nga đêm đbn ðị Lèn, chúng tơi đã th5y anh em công nhân khfn trương bpc c u phao làm ñư ng
tránh. M't bbn phà dã chibn ñang ñư<c g5p rút thibt lcp. ð>ng chí ThQ trư*ng NguyZn Tư ng Lân,
thư ng trIc c a B' t i Khu 4, t khi gitc Mu ñánh phá mi n Bpc cũng đã có mtt. Vì đư ng chưa
thơng đư<c xe ơtơ, anh đã đ p xe đ p t Hàm R>ng ra chv ñ o * ñây, r>i l i ñ p xe vào Hàm R>ng
ñY bàn phương án phRi hc u...
Trong th i gian h'i ngh quRc tb, tôi cũng như t5t cN anh ch em trong B' ñã quen v@i nbp
sRng chibn đ5u, nên ban ngày tơi đi u khiYn h'i ngh quRc tb, tRi v h'i ý B' và phân cơng trIc ban
chibn đ5u.
Phan Tr ng Tu - V Tư l nh đ u tiên c a Đư ng Trư ng Sơn huy n tho i
Page 4
2010
VietLion.Com – Thư vi n eBook Online – Free for All !
Gia đình ơng Phan Tr ng Tu (^nh ch_p năm 1966). T` trái qua: Phan Vi Linh (con gái c^), ông Phan Tr ng Tu , bà Nguycn Th$ Thanh
Xuân (ve), Phan Th$ Gia Liên (con gái)
H'i ngh kbt thúc đư
Quân y Trung ương gid nhi m vs Chính y, kiêm Tư l nh B' Tư l nh 559 (tương ñương m't quân
khu). V@i trách nhi m là m't sĩ quan Quân ñ'i nhân dân kbt hB' Giao thơng vcn tNi, v@i cương v này, tơi có đi u ki n huy ñ'ng m i lIc lư
kéo pháo ñi l i suRt tuybn vào cN hai mùa, nh^m ñfy m nh vi c chi vi n cho cách m ng mi n Nam,
tibn lên m't bư@c ngott m@i đY đRi phó v@i chibn lư
nhanh khRi lư
ðây là nhi m vs khó khăn vì tơi đã bibt mùa mưa Trư ng Sơn t lâu nay v2n là m't cNn tr*
r5t l@n, thcm chí cịn làm ngưng tr m i ho t đ'ng vcn tNi ngay cN trên các tuybn ñư ng ñá c a th i
Pháp xây dIng. Cịn đư ng đ5t thì t5t nhiên, mùa mưa sh làm cho đư ng sình l y, trơn trư
Phan Tr ng Tu - V Tư l nh đ u tiên c a Đư ng Trư ng Sơn huy n tho i
Page 5
2010
VietLion.Com – Thư vi n eBook Online – Free for All !
cương v phs trách B' Giao thông vcn tNi, hcu phương trIc tibp c a ðoàn 559 là Khu 4. Vì vcy
giao thơng vcn tNi * Khu 4 phNi ñNm bNo trong m i tình huRng, ñY h
ng vcn chuyYn xây dIng
chân hàng cho ðồn 559, đ>ng th i phNi vcn chuyên k p th i cho lIc lư
ñã ñ ra và thIc hi n tRt khfu hi u kiên trì là: "ð ch phá, ta sga ta ñi". "ð ch l i phá, ta l i sga ta
ñi". Nhưng d2u sao khfu hi u 5y v2n mang tính ch5t b đ'ng. B' Giao thơng vcn tNi chúng tơi đang
chufn b khfn trương t o ra thb ch ñ'ng, nay nhcn thêm nhi m vs này, vi c phRi h
Nhcn nhi m vs, tôi c5p tRc h p ngay B' Tư l nh m@i thành lcp. Cùng làm vi c v@i tơi có ð i tá
Vũ Xn Chiêm, hi n nay là Trung tư@ng, vRn là b n tù v@i tôi t i Côn ðNo. Anh Chiêm là Phó
Chính y; ð i tá Vũ Văn ðơn là Tham mưu vcn tNi; ð i tá Diêu làm Tham mưu công binh; ð i tá
Võ Bfm, hi n nay là Thibu tư@ng đã nghi hưu, vRn là ngư i có cơng khai đư ng m* tuybn thành
lcp Binh đồn Trư ng Sơn t nhdng ngày đ u, nay là Phó Tư l nh c a B' Tư l nh m@i. Tơi đư
thay mtt Quân y Trung ương truy n ñ t l i là ñi m* ñư ng vào ñúng ngày 19 tháng 5 năm 1959,
ngày sinh c a Bác. Vì thb mà sau này, ngày tháng ñáng ghi nh@, ñ y vinh dI này ñư
Tơi đư
Là m't cán b' quân sI mi n Nam tcp kbt, l i là ngư i phs trách công tác giao thông vcn tNi, khơng
cịn vinh dI nào l@n lao b^ng đư
Tôi vRn là cán b' quân sI, ñbn năm 1960 ñư
tr ng v a l@n v mtt ñ a bàn, v a phQc t p v mtt quNn lý và ku thuct. Ch5p hành chv th c a Trung
ương, trong tình hình nga nư@c chưa đư
tibp tb cho cách m ng b n. ð>ng th i c ng cR ñư ng 15 vào Nam ñY phsc vs cho B' QuRc phòng,
thIc hi n chi vi n cho mi n Nam. M* r'ng các ñư ng lâm trư ng, nơng trư ng, phsc vs xây dIng
chân hàng cho ðồn 559 mà tơi cũng bibt nó gi đây đã thành m't h khRng đư ng mang tên H>
Chí Minh, tuy ch ybu v2n cịn gùi th> * phía tây Trư ng Sơn.
Con đư ng đã mang tính ch5t chibn lư
Nam ñang phát huy Ngh quybt 15 năm 1959 c a Trung ương ðNng. T phong trào ñ>ng kh*i 1"
1960 * Bbn Tre ñã bùng lên như vũ bão, giáng vào ñ u Mu " Di m, và lan ra khpp cN mi n Nam.
Mtt trcn Dân t'c giNi phóng mi n Nam Vi t Nam ñư
lo, lcp 17.000 5p chibn lư
Page 6
2010
VietLion.Com – Thư vi n eBook Online – Free for All !
Tôi h^ng ao ư@c t hcu phương t@i ti n tuybn có nhi u tuybn đư ng chi vi n, trên cơ s* tcn
dsng đ a hình c a ñ5t nư@c ñY thIc hi n nhi m vs chibn lư
gida năm 1961, tơi đư<c đ>ng chí Ph m Hùng, Phó Th tư@ng m i lên Văn phịng H'i đ>ng Chính
ph đY làm vi c, sau đó có thêm đ>ng chí bên B' QuRc phòng cũng t@i dI. Anh Ph m Hùng thay
mtt B' Chính tr và H'i đ>ng Chính ph thơng báo cho chúng tơi bibt nhdng nét l@n v tình hình
phát triYn m nh mh c a cách m ng ni m Nam, và nêu rõ yêu c u chi vi n g5p cho mi n cIc Nam
b^ng cách m* nhdng con ñư ng trên biYn. M't sR ðNng b' mi n Nam ñã chufn b syn bbn bãi và ñã
cg nhdng đ>ng chí vRn làm ngh sơng nư@c dũng cNm bí mct vư
Anh Ph m Hùng nói rõ ch trương đóng lo i tàu đtc bi t có tr ng tNi hàng chsc t5n, có sQc máy
m nh, ch y ñư
t] chQc bbn bãi, chân hàng, thu[ th đồn và hNi trình. Vct tư và kinh phí anh Ph m Hùng c5p t
quu đtc bi t. Tơi đ xu5t vi c giao cho Anh hùng Ngô Văn Năm phs trách Vi n Thibt kb tàu c a B'
Giao thơng vcn tNi đNm nhcn nhi m vs thibt kb. Anh Năm là cán b' ku thuct c a xư*ng Ba Son
chuyên thibt kb sga chda tàu th i Pháp thu'c. ðY gid bí mct, tr các th trư*ng trong đNng đồn và
anh Năm, cịn các ku sư, cơng nhân trong xí nghi p khơng đư
ta * ven biYn. Bí mct ñư
mịn trên biYn, có anh em cịn g i là đư ng H> Chí Minh trên biYn.
Nh@ l i nhdng ngày đ u kháng chibn chRng Pháp khi tơi * B' Tư l nh Khu 9, khu tcn cùng
c a đ5t nư@c, chúng tơi cũng đã t] chQc vcn tNi xin chi vi n và nhcn chi vi n c a Trung ương b^ng
ñư ng biYn và cho anh em sang cN Thái Lan mua vũ khí và vcn ñ'ng ki u bào yêu nư@c ggi ngư i
và vũ khí v nư@c tham gia kháng chibn. Tàu, thuy n thư ng ccp bbn * Mũi Cà Mau, các vàm Gành
Hào, BNy Háp, sơng Ơng ðRc * tvnh Minh HNi, B c Liêu và tvnh Bbn Tre. T] chQc tibp tb chi vi n
này đã góp ph n đáng kY vào vi c xây dIng lIc lư
Tơi vơ cùng ph5n kh*i, lo ngay vi c thIc hi n. Tôi m i anh Năm lên bàn b c và giao nhi m vs. Tôi
h|i anh Năm xem nên giao cho xí nghi p nào. Anh Năm cho bibt trong t5t cN các xí nghi p đóng tàu
c a ngành Giao thơng, nên ch n xí nghi p 3 * HNi Phịng do anh ðồn Kim Quang làm Giám đRc.
Vì * ñây tay th< c a anh em cao, có khN năng đóng tRt và đNm bNo. ð
lo i l@n mà ngư i ta thư ng gtp * vùng biYn Nam HNi.
Chuybn ñ u tiên, tơi đư<c vinh dI tiZn anh em t i Lý Nam ðb có thuy n trư*ng là đ>ng chí
Bơng Văn Dĩa, quê * R ch GRc (B c Liêu), Minh HNi, sau này ñư
Khương, tQc Khương Kèn, ngư i C n Thơ, Hcu Giang cũng là cán b' cũ c a Chibn khu 9 (ñ>ng chí
Phan Tr ng Tu - V Tư l nh đ u tiên c a Đư ng Trư ng Sơn huy n tho i
Page 7
2010
VietLion.Com – Thư vi n eBook Online – Free for All !
Khương ñã hy sinh trong chibn tranh chRng Mu * chibn trư ng Nam B').
Sau thpng lkb và đóng tàu spt tr ng tài l@n hơn, có sQc ch u đIng gió bão cao hơn, và sQc ngIa m nh hơn, v@i
sR lư
Ph m Hùng ggi cho tơi m't quN d a. Anh cho bibt đ5y là quN d a t Cà Mau. Anh em ch* ra ñY
ngsy trang trên boong tàu và làm quà. C m quN d a trên tay, tơi vơ cùng xúc đ'ng. Tơi khơng dám
ăn mà đem ươm cho nNy m m. Tơi muRn đem tr>ng * sân B' Giao thơng vcn tNi, hotc * trư@c
xư*ng đóng tàu 3 làm k[ ni m. Vì đây là m't ph n thư*ng th m ltng nhưng vơ giá. Sau khi suy
tính, s< làm như thb sh b l' bí mct, nên tơi đem v tr>ng * b ao xóm Thư
cây d a Cà Mau thpm tình nghĩa Bpc Nam v2n r bóng xanh mát rư
trái. Mãi cho ñbn ngày ñ i thpng bà con quê tôi m@i bibt lai l ch ñtc bi t c a cây d a thpm tình
nghĩa Bpc Nam đó.
Khi đư
c a gitc Mu ñã bao vây b biYn). Vi c m* ñư ng Trư ng Sơn thành đư ng ơtơ ch y suRt Bpc "
Nam là r5t c n thibt, ñã tr* thành m't yêu c u chibn lư
rã vì ư@c mơ đã đ t.
Nh@ l i, vào nhdng năm 1946 đbn 1947 khi là Chính y B' Tư l nh Chibn khu 9 tơi đã đư
ñư ng thRng nh5t, con ñư ng kỳ di u nRi li n Trung ương v@i mi n Nam. Tơi ln mơ ư@c có m't
d p may nào ñó ñư
v a là đ>ng chí v a cùng b tù và b trsc xu5t t Lào v nư@c. Gida năm 1949 khi * Chibn khu ð,
Quân khu 7 mi n ðông Nam B', tôi thư ng đư
lãnh ñ o kháng chibn mi n Nam. Năm 1950, tơi đư
là con ñư ng Trư ng Sơn v2n chv n^m trong mơ ư@c c a tôi.
Cho ñbn năm 1955, tôi ñư
Vĩnh Linh. Tơi đư
Mu " Di m gây nên, ra mi n Bpc, ñY tR cáo trư@c dư lucn tibn b' trong nư@c và quRc tb. Và cũng
qua các cga khfu bí mct ñó, ñưa cán b' tcp kbt tr* v , ch ybu là Khu 5 và Tr Thiên, ñY c ng cR l i
các cơ s* cách m ng, c ng cR l i phong trào ñang b Mu " Di m phá ho i sau hi p ñ nh Giơ"ne"vơ.
Phan Tr ng Tu - V Tư l nh đ u tiên c a Đư ng Trư ng Sơn huy n tho i
Page 8
2010
VietLion.Com – Thư vi n eBook Online – Free for All !
Tơi đã cùng t] Liên hi p đình chibn khu vIc Vĩnh Linh, do các đ>ng chí Tr n Chí HiYn, H> Sĩ
ThNn phs trách, và cùng b' phcn c5p y Tr Thiên đóng * Vĩnh Linh cR gpng tìm cách ngăn chtn
nhdng con mpt tị mị thibu thi n chí c a các thành viên có ác cNm v@i cách m ng trong ny ban
giám sát quRc tb. Có l n vì bNo v con đư ng, tơi ñã bu'c lòng phNi ra l nh gict b'c phá làm h|ng
m't chibc c u đi lên phía Trư ng Sơn, đY khơng cho xe c a ðồn xâm ph m vào khu vIc có con
đư ng mịn đang vcn chuyYn, trong đư ng dây giao liên bí mct lúc đó.
ð u năm 1959, tơi đư
chv th c a trên, chúng tơi chv đ o các đ>n biên phịng đóng d c Trư ng Sơn, làm nhi m vs bNo v
biên gi@i, v a giúp ñJ cách m ng c a nư@c b n, v a lo xây dIng cơ s* qu n chúng, giúp ñJ bNo v
các ñoàn cán b' vào Nam và ra Bpc, theo các tuybn ñư ng dây giao liên. Nh5t là các ñ>n m@i đóng
* phía Cù Bai, Cù B t tây Vĩnh Linh. Cũng trong năm 1959, hai tháng sau khi B' ñ'i Biên phòng
ñư
Nói như thb đY th5y t nhi u năm con đư ng H> Chí Minh, con đư ng Trư ng Sơn v2n dư ng
như * phía trư@c mpt tơi, gpn bó thân thibt v@i tơi, nhưng tơi chưa ñư
n'i b' ngsy đang đNo chánh l2n nhau. Tơi r5t ph5n kh*i, song cũng r5t lo lpng vì nhi m vs và trách
nhi m. Sau h'i ngh Quân y, tôi khfn trương bpt tay ngay vào công vi c. Tơi dành m't nga ngày
đY lo giNi quybt cơng vi c * B' Giao thông vcn tNi, phân công l i các ThQ trư*ng, ra các chv th
m nh l nh c n thibt, ñY ñi u ñ'ng lIc lư
đóng * Lý Nam ðb. Tơi cùng đ>ng chí Võ Bfm, ñ>ng chí Vũ Xuân Chiêm làm vi c t[ m[ v@i các
b' phcn công binh, vcn tNi, hcu c n, v ch phương án t] chQc m@i. Các tr m giao liên gùi th> ñư
T ng bư@c m* ñư ng cơ gi@i vcn tNi b^ng xe ôtô quân sI, phá thb ñ'c ñ o, bpt ñ u t tuybn I. Mki
tuybn t] chQc m't B' Tư l nh, có lIc lư
Trên ñư ng phía tây Trư ng Sơn, ñY tibp tsc vcn chuyYn trong mùa mưa lũ, chúng tôi nh5t trí vi c
đ u tiên có tính quybt đ nh là phNi thơng đư
H> Chí Minh, vì đ u tuybn là nơi tcp kbt chân hàng, ch* t hcu phương chi vi n cho mi n Nam qua
tuybn II và III, là các tuybn ñư ng 9 " Nam Lào t@i giáp Tây Nguyên và các ñ u ñư ng cái B2. Nbu
tuybn I thơng thì các tuybn sau m@i có hàng. Cịn hành khách thì tuybn I có hai cga khfu phía bpc
và phía cIc nam c a tuybn nên khơng đáng lo m5y. Tr ng điYm khó khăn c a tuybn I là phNi tránh
túi nư@c Xiêng Phan, trên ñư ng 12 bpc Trung Lào và tcn dsng nó, đ>ng th i phNi thi cơng m't con
đư ng cho xe cơ gi@i ch y, coi như nhi m vs c5p bách sR m't ñY thay thb cho ñư ng 129 t bpc
Phan Tr ng Tu - V Tư l nh đ u tiên c a Đư ng Trư ng Sơn huy n tho i
Page 9
2010
VietLion.Com – Thư vi n eBook Online – Free for All !
Trung Lào t@i ñư ng 9 nh| h}p, sst l* ntng, thcm chí mtt đư ng l i phNi qua nhi u suRi l@n.
ðư ng 129 này nRi t ñư ng 12 ch y qua ñ5t b n t@i ñư ng 9, do công binh Khu 4 làm dã chibn,
khi giúp b n t5n công Sêpôn Nam Lào. Túi nư@c Xiêng Phan dài hơn30 km, cpt ñQt ñ u con ñư ng
129. Trư@c mpt, ñY tránh túi nư@c này, tơi đi n ngay cho Ty Giao thơng QuNng Bình ñưa cán b',
công nhân và dân công h|a tuybn lên làm con ñư ng gùi th>, g i là ñư ng 050. ð>ng chí NIu, Phó
ty, đi trư@c vư
c a B' t i Khu 4, ñư
thơng vcn tNi * tuybn lga trong m i tình huRng, phNi giành ch ñ'ng quybt thpng ñ ch trong âm
mưu chibn lư
Sơn. † B', đ>ng chí Nguy n Hdu Mai, ngun là ThQ trư*ng t Ban Công nghi p tr* v lo vi c
phs trách chung và trIc * B' khi tơi đi vào 559. ð>ng chí Dương B ch Liên phs trách vcn tNi, đ>ng
chí H>ng Xích Tâm đNm bNo giao thơng, ñ>ng th i lo vi c huy ñ'ng sQc ngư i sQc c a ñY b] sung
xây dIng cho tuybn trư@c.
Sau m't th i gian tích cIc và khfn trương chufn b , chúng tơi đã lên đư
nhdng ý kibn c a chúng tôi là phNi coi tuybn I là tr ng tâm, tcn dsng túi nư@c Xiêng Phan ñi ñư
ñư ng 12 phNi phá thb ñ'c ñ o, phNi m* r'ng ngay con đư ng mịn 16 nRi v@i ñư ng 9 và nRi các
ñư ng cơ gi@i ch y t ng ño n v@i nhau thành các tuybn dài tuybn II, tuybn III và tcn dsng ñư ng
th y.
ðY m* con ñư ng m@i thay cho ñư ng 129 * tuybn I, b' ñ'i tăng cư ng cơng binh, giao
thơng vcn tNi huy đ'ng cơng nhân và các lIc lư
công trư ng khác, giao cho đ>ng chí NguyZn Trí Tu (tQc Lam Chi, cán b' Nam B' tcp kbt, vRn
chv huy công trư ng 6 Tây Bpc, làm chv huy cùng v@i đ>ng chí NguyZn Lang làm Bí thư Chi b'
kiêm Chính tr viên. Các đ>ng chí đó có nhi m vs tcp trung xe máy, lIc lư
túi nư@c dâng, xe máy khơng vào đư
Tơi qua B' Nơng trư ng bàn v@i đ>ng chí ThQ trư*ng NguyZn Văn Trí, nguyên Chính y B'
Tư l nh Khu 7, Nam B', hk tr< cho 2 ñ i ñ'i cơ gi@i khai hoang. ð>ng chí Trí syn sàng đi u ñ'ng
ngay.
ðY huy ñ'ng thêm lIc lư
cho đ>ng chí Phan Tr m, Csc phó Csc Kibn thibt cơ bNn t] chQc nhcp tuyYn. Lúc b5y gi Vi n
Thibt kb giao thơng là đơn v có nhi u cán b' khoa h c ku thuct nh5t, có thY nói là trung tâm c a ku
thuct khNo sát thibt kb c a cN nư@c. ð>ng chí NguyZn Nam HNi v a nhcn nhi m vs quy n Vi n
trư*ng Vi n Thibt kb giao thông, đã lcp tQc mtc qn phsc, khốc ba 1ơ cùng lIc lư
dI kibn thi cơng, dI kibn khRi lư
Page 10
2010
VietLion.Com – Thư vi n eBook Online – Free for All !
phong, cơng nhân c u phà đbn nhcn khRi lư
cho mình đư
ðư<c phép c a H'i đ>ng Chính ph , ngành Giao thơng ñã sg dsng m't lIc lư
đNm giao thơng trên các tuybn đư ng. ð>ng chí NguyZn Văn ð bên Trung ương ðồn đư
ngay, xQng ñáng v@i danh hi u thanh niên "Ba syn sàng". B' đ'i cũng tăng cư ng cho ðồn 559
m't sR đơn v cao x phịng khơng đY bNo v c u đư ng và các cơng trư ng làm ñư ng. LIc lư
ôtô vcn tNi cũng ñư
bNo ch5t lư
ñi u ñ'ng c5p bách và khơng khí lên đư ng c a anh em ku sư, công nhân, thanh niên xung phong...
hbt sQc hào hQng, sôi n]i. Lúc b5y gi anh em giao thơng thư ng nói đùa: Tư@ng Phan Thanh Xn
đang vét quân c a B' trư*ng Phan Tr ng Tu ...
Tôi xin phép ñưa cN B' Tư l nh m@i ñư
vi n cho cách m ng mi n Nam là nhi m vs c5p bách và có nhi u khó khăn. Nhưng vì mi n Nam
ru't th t đang ch đvs cho ti n tuybn. ðồn kbt m't lịng, mưu trí sáng t o thì khpc phsc đư
c a quân ñ'i. PhNi chăm sóc và cNi thi n sinh ho t văn hóa, giNi trí cho các cháu. PhNi hbt lịng giúp
đJ nhân dân b n. B n đang gtp nhi u khó khăn, khơng đư
đbn các đơn v tơi ñ u truy n ñ t l i l i Bác t@i các anh ch em.
Tôi lên báo cáo v@i Th tư@ng Ph m Văn ð>ng v các vi c đã làm, đã chufn b cho đư ng
mịn H> Chí Minh, cũng như * B' v kb ho ch ñNm bNo giao thơng đ a phương và sI phân cơng l i
trong lãnh đ o B' khi tơi đi vào chibn trư ng. ð>ng chí Th tư@ng, sau khi nêu lên nhdng chibn
thpng l@n c a ti n tuybn mi n Nam, nhi m vs c a hcu phương l@n mi n Bpc, ñã kh‡ng ñ nh trách
nhi m ntng n c a h thRng đư ng mịn H> Chí Minh nói riêng và tồn ngành Giao thơng vcn tNi
nói chung. ð ch ñánh phá ñã ác li t, nhưng chưa phNi là ác li t nh5t. Giao thông vcn tNi và chi vi n
ti n tuybn c a ta ñã cR gpng nhưng còn phNi cR gpng hơn nda. PhNi kbt hphương và ðoàn 559, hk tr< cho nhau, hư@ng v phía trư@c chi vi n cho cách m ng mi n Nam.
Mùa mưa t@i sh gtp nhi u khó khăn, nhưng phNi cR gpng, cR gpng nhi u hơn nda, phNi thpng ñ ch
trên mtt trcn giao thông vcn tNi, chi vi n cho chibn trư ng...
B' Tư l nh hành quân g5p rút vào Trư ng Sơn. L n này vào chibn trư ng chpc chpn sh đi lâu; trư@c
khi đi, tơi nh5t trí cho hai cháu gái v a tRt nghi p l@p 10 và l@p 8 ñi làm nghĩa vs quân sI và công
Phan Tr ng Tu - V Tư l nh đ u tiên c a Đư ng Trư ng Sơn huy n tho i
Page 11
2010
VietLion.Com – Thư vi n eBook Online – Free for All !
an. Ggi vào hai lIc lư<ng chuyên chính cho n tâm. Tơi gtp các đ>ng chí Văn Tibn Dũng và Tr n
QuRc Hồn, hai đ>ng chí đ>ng ý ch5p nhcn. Cịn nhà tơi sh sơ tán theo xí nghi p, thb là ]n.
T gida tháng 4, chúng tơi đã có hai b' phcn đi trư@c đY kiYm tra tình hình t] chQc và triYn
khai lIc lư
qn, đã th5y các đồn v báo cáo. Các lIclư
Bình. Túi nư@c Xiêng Phan ñã dâng s@m hơn m i năm. † cơng trư ng m* đư ng m@i thay thb cho
đư ng 129, chúng tơi đtt tên là đư ng 128 đã có Trung đồn Cơng binh 98. LIc lư
v@i ñ y ñ xe máy ñbn chibm lĩnh trcn ñ a trên tuybn ñư ng. ðồn thi cơng cơ gi@i này đã tháo t5t
cN xe máy cho lên xe vcn tNi, hành quân c5p tRc vào trư@c khi túi nư@c dâng. T@i nơi, ph n lpp ráp
b^ng c n cfu, ph n b^ng các cây trong r ng bu'c dây pa"lăng ñY treo t ng xe lên lpp ráp. Anh em
làm b5t kY ngày ñêm và cuRi tháng 4 ñã có ñ máy móc thi công. ðây là lIc lư
2 máy ép hơi, 2 cơng trình xa và 1 c n cfu. Nhdng phương ti n máy móc cơ gi@i làm ñư ng này l n
ñ u tiên xu5t hi n trên đư ng mịn và đã phát huy đư
báo cáo cho bibt đã có đơn v b' đ'i cơ gi@i v a vào túc trIc syn * ñ u đư ng 128 ch thơng xe.
Tin 5y càng đ'ng viên nhpc nh* chúng tơi nk lIc đY s@m hồn thành tr ng điYm 128.
ðY có lIc lư
l nh 559 tăng cư ng 700 thanh niên xung phong l5y * Hà Tĩnh, 800 thanh niên xung phong l5y *
Ninh Bình, cùng v@i cơng nhân và cán b' giao thơng vcn tNi hình thành m't công trư ng b'. T5t cN
các lIc lư
Anh em lính cũ Trư ng Sơn h> h*i ph5n kh*i đón lIc lư
Mùa mưa năm 5y ñbn s@m. Mùa mưa * phía tây Trư ng Sơn có lư
t o ra nhdng cơn lũ kh ng khibp, có thY b5t ng cuRn trơi đi cN nhdng đo n đư ng, nhdng cây c u,
nhdng phương ti n vcn chuyYn, cN ngư i và cN nhdng kho hàng, nbu khơng đư
ñư ng làm cho ñư ng sst l*, sình l y trong m't th i gian dài, có khi suRt cN mùa mưa; cpt đQt tồn
b' ho t đ'ng vcn chuyYn đi l i, sơng suRi nư@c dâng cao, chNy xibt gây khó khăn cho vcn chuyYn.
Như chúng tơi dI đốn, khó khăn nh5t v2n là túi nư@c Xiêng Phan * ñ u tuybn I, tuybn tr ng tâm.
Nư@c dâng lên * hai b sông Xê Băng Phai g n phía thư<ng ngu>n. ð n dư
Phan Tr ng Tu - V Tư l nh đ u tiên c a Đư ng Trư ng Sơn huy n tho i
Page 12
2010
VietLion.Com – Thư vi n eBook Online – Free for All !
vcn tNi cịn thibu lương thIc chQ chưa nói nhdng tuybn sâu * phía trong có hàng t@i đư
Nhưng ñY thi hành ch trương quybt tâm vcn chuyYn khfn c5p c a Trung ương, c a hcu phương
cho mi n Nam thì b^ng m i cách, B' Tư l nh 559 phNi khpc phsc và triYn khai vcn chuyYn gùi th>
ngay trong mùa mưa. ð>ng th i m* ñư ng tiêu chufn cho xe cơ gi@i t@i đâu chRng l y t@i đó đY
hành qn và vcn chuyYn. Theo nhdng lính cũ c a Tru ng Sơn thì m i năm cQ mùa mưa đbn, ta
thư ng nghv ñY ch5n chvnh t] chQc và thay quân... Nhưng năm nay, yêu c u c a chibn trư ng ngày
m't l@n. Nbu nhdng năm trư@c vcn chuyYn ñY chi vi n cho sI phát triYn trư@c và sau ñ>ng kh*i,
nh^m ñánh b i chibn tranh ñtc bi t thì t năm nay tr* đi vcn chuyYn đb phá cu'c chibn tranh csc b'
c a Mu ñ] quân vào. Do vcy hàng hóa vcn chuyYn vào sh thay đ]i r5t l@n, cN ch5t lư
thành trong th i h n hơn m't trăm ngày con đư ng dài hơn m't trăm ki"lơ"mét là có khó khăn,
đ>ng th i phNi b^ng m i cách vcn dsng túi nư@c.
B' Tư l nh mau chóng t] chQc l i lIc lư
hàng ngàn ki"lô"mét. Chúng tơi phNi v a lo c ng cR đư ng giao liên ñư ng gùi th>, tcn dsng t ng
đo n đư ng sơng suRi ít thác gh nh, v a t ng bư@c nhanh chóng m* h thRng ñư ng vcn tNi cơ
gi@i, bpc c u, làm bbn phà, b t núi m* ñư ng. Mtt khác, lo t] chQc vcn tNi cơ gi@i thô sơ; lo kho bãi
gid và bNo v hàng; lo ñánh ñ ch trên khơng, bi t kích dư@i đ5t; chRng chibn tranh đi n tg đã bpt
đ u xu5t hi n vì đ ch ñã ñánh hơi th5y ta vcn chuyYn mùa mưa, nhưng mây âm u, mưa t m tã cN
ngày nên chúng phNi dùng ñi n tg ñY trinh sát; lo t] chQc h thRng ñư ng giao liên, ñư ng dây giao
liên, bãi khách ñY bNo ñNm sQc khoˆ chibn ñ5u cho cán b' chibn sĩ vư
Sơn qua tây Trư ng Sơn, vư
vào các chibn trư ng Nam B' và cho cách m ng K; m't nhánh t Tà Sˆng t@i sông Nam Kông h
Lào giáp v@i ñông Campuchia, ñY tibp tb cho cách m ng K và vào B2.
ðo n ñ^ng này là m't nhánh c a đư ng mịn H> Chí Minh. ðư ng phía tây Trư ng Sơn nhi u
ño n ñi trên ñ5t b n Lào. Ta ñư<c ðNng và nhân dân b n giúp đJ hbt sQc nhi t tình, vì khi ñ>ng ý
ng h' ta, b n coi ñây là con ñư ng chibn ñ5u chung c a cN ba nư@c ðơng Dương đánh Mu. Con
đư ng là tư
559 đã làm tRt cơng tác dân vcn trên đ5t b n. V cơng tác này chúng tơi phRi h
ng chí
chun gia cR v5n c a ta lúc đó phsc vs cách m ng c a nư@c b n. Các chuyên gia Vi t Nam sang
giúp b n ñã ñbn làm vi c v@i B' Tư l nh 559 v công tác dân vcn và bNo v sư n phía tây c a h
thRng đư ng mịn.
Như trên đã nói, tồn b' h thRng đư ng mịn H> Chí Minh chia làm ba tuybn. Tuybn I t R
trên ñư ng 12 rh xuRng đư ng 9, có chi u dài bNo đNm giao thơng là 24km. ðo n này khi hồn
chvnh xong ñư ng 128, m* r'ng ñư ng 129 và tcn dsng đư ng th y sơng No ng"cà"đeng thì có ba
đư ng chuyYn hàng vào tuybn trong. Thb đ'c tuybn ñã bpt ñ u b phá. Trên tuybn này lIc lư
Page 13
2010
VietLion.Com – Thư vi n eBook Online – Free for All !
vs. M't ñơn v cơ gi@i c a B' Giao thông vcn tNi trên 1.000 cán b' công nhân v@i g n 30 xe và
máy thi công cơ gi@i, 1.500 thanh niên xung phong làm ñư ng. Theo kb ho ch thì các lIc lư
tuybn I, nh5t là ñfy m nh vi c nâng cao lIc lư
xun sang tây Trư ng Sơn nRi v@i đư ng 9 " Nam Lào đã có trư@c đây và chv ñi ñư
hbt đY gùi th> và ñ>ng th i nâng c5p cho xe vcn tNi có thY đi đư
v a chRng l y, v a t] chQc vcn chuyYn hàng gùi th> và xe vcn tNi nh}. Ta cịn nghiên cQu m* m't
đư ng vư
phân tán sQc phá ho i c a ñ ch; anh em coi đó là chibn thuct căng đ ch ra mà ñánh trên mtt trcn
giao thông vcn tNi. † tuybn I lIc lư
xe ho t đ'ng. Tồn tuybn chia thành 3 binh tr m, l5y ký hi u là Rb, R1b và R2. B' đ'i có g n 800
cán b' chibn sĩ dân qn kY cN dân cơng h|a tuybn có trên 1.000 ngư i gùi th>, và m't tiYu đồn
cao x 37 ly.
Tuybn II t S1 g n Sêpơn đbn S5 bao g>m cN nhánh B45 ñi QuNng Tr " Hub, cung ñư ng dài 170
km... Trong th i gian này, tuybn II chv có phương ti n vcn tNi ch ybu là gùi th>, cịn xe cơ gi@i
khơng ho t đ'ng ñư
thRng đư ng vcn tNi cơ gi@i tồn tuybn đã có mtt và m't tiYu đồn cơng binh thu'c Trung đồn
279, hai đ i đ'i cơ gi@i khai hoang c a B' Nông trư ng g n 300 ngư i. Hi n t i đã có Trung đồn
vcn tNi Trung đồn 265 v@i g n 200 đ u xe. Hai binh tr m vcn chuyYn bRc vác có g n 800 cán b'
chibn sĩ. M't tiYu đồn bNo v và m't ñ i ñ'i ñ'c lcp phRi thu'c. M't tiYu đồn cao x pháo 37 ly.
M't đ'i giao liên, m't tiYu đồn bNo v làm thêm nhi m vs chRng l y. B' Tư l nh sh ñi u thêm lIc
lư
tr m th> g>m g n 3.000 cán b' chibn sĩ v@i 1.500 xe ñ p. M't binh tr m thuy n v@i 140 thuy n các
lo i. Hai trung đồn cơng binh chufn b m* r'ng đư ng. M't ñ i ñ'i bNo v . M't ñ i ñ'i giao liên.
Quân sR c a ðoàn 559 ñã lên t@i g n 20 ngàn ngư i g>m nhi u lIc lư
trên nhdng ñ a hình hbt sQc phQc t p, r ng, suRi ch^ng ch t. Trong đó lIc lư
phong và hơn 1.500 ku sư cán b' ku thuct, m't sR đơng cơng nhân giao thơng, dân cơng h|a tuybn
và dân quân. Phân bR lIc lư
thuy n là ch ybu. LIc lư
phát triYn q nhanh, nên có tình tr ng thibu lái xe tr m tr ng. Thibu cN nhdng tay ñi u khiYn xe th>
Phan Tr ng Tu - V Tư l nh đ u tiên c a Đư ng Trư ng Sơn huy n tho i
Page 14
2010
VietLion.Com – Thư vi n eBook Online – Free for All !
thành th o.
Xe tơ vcn tNi đư
cịn vsng v . Nhưng anh em nói vui, lính lái xe Trư ng Sơn chv tibn chQ ñâu c n h c lùi. QuN thct
vì đư ng q g5p và vịng g5p cua h}p nên lính lái xe m@i ng i lùi, s< tu't dRc, rơi xuRng vIc. Cịn
lIc lư<ng xe đ p th> phát triYn quá nhanh, l i l5y t anh ch em thanh niên xung phong vRn gRc
nông dân Ngh An, Hà Tĩnh. Khi nhcp ngũ không phNi anh ch em ai cũng bibt đi xe đ p cN. Vì thb
khi phát xe th>, phNi ra l nh c5m tcp ñi xe đ p.
Vì đư ng xe th>, có nhi u dRc dIng ñQng, bibt ñi xe ñ p cũng ñã nguy hiYm mà tcp đi xe đ p
có khi xNy ra tai n n chbt ngư i. Sau này có ngư i kY l i r^ng, có nhdng anh em phsc viên ñã hàng
năm ñánh b n v@i cái xe ñ p, là ki n tư@ng gùi th> thb mà v làng l i phNi tcp ñi xe ñ p t đ u...
Vào cuRi tháng 9 phNi thay qn, vì quá h n nhi u, ch ybu là thay thb sR dân quân và dân
công h|a tuybn hbt h n phsc vs và quân sR Rm ñau. B' Tư l nh 559 nhcn thêm t Ninh Bình trên
1.000 và t Ngh An 1.000 thanh niên xung phong.
ðồn 559 cịn sg dsng m't lIc lư
g>m g n 100 chibc thuy n gk tr ng tNi dư@i 1 t5n, và thuy n gk tr ng tNi dư@i 400 kg. Tuybn II có
20 t5n phương ti n vcn tNi th y v@i 20 thuy n gk. Tuybn III, lHiên, sơng Sê Cơng, nên ta có 120 t5n phương ti n vcn tNi v@i 140 thuy n gk... Như vcy, ta có tồn
b' 180 t5n phương ti n vcn tNi th y trên đư ng Trư ng Sơn lúc đó.
B' Tư l nh 559 phân công như sau: Tôi Tư l nh, kiêm Chính y, ch u trách nhi m chung trIc
tibp chv ñ o xây dIng ñư ng 128 và chibn d ch vư
ñ o làm ñư ng C4 và giNi quybt sR xe sa l y vùng Khăm Mu'n. Anh Vũ Xuân Chiêm ch u trách
nhi m tuybn II lo vi c t] chQc và thành lcp các ðNng y c a các tuybn ch5n chvnh và t] chQc các
tham mưu vcn tNi cơng binh và tác chibn.
LIc lư
tiên c5p trung ñ'i ñ'c lcp, hk tr< cho phong trào ñ>ng kh*i c a nhân dân mi n Trung, thi hành Ngh
quybt 15 c a Trung ương ðNng. T ngày 5y ñbn năm 1965 đã sáu mùa nư@c trơi qua. Trong sáu
năm các anh đã làm đư
vcn tNi đã có 140 ơtơ, 1.400 xe ñ p th>, 100 chibc thuy n. ðã có lúc lIc lư
Page 15
2010
VietLion.Com – Thư vi n eBook Online – Free for All !
t5n mki ngày, t@i B46 là 2 t5n mki ngày. Nbu khơng có lIc lư
dIng, v a b] sung quân, v a nhanh chóng chibm lĩnh trcn ñ a m* ñư ng cơ gi@i, ñi ñôi v@i vi c
nâng nhanh khRi lư
phNi vcn chuyYn ñbn tcn S8 sR lư
Ngoài ra còn phNi vcn chuyYn m't khRi lư
MuRn thIc hi n ñư
sR lư
tr m. Tuybn I có 8 tr m, tuybn II có 7 tr m, tuybn III có 9 tr m...
PhNi ch5n chvnh kb ho ch giao liên đưa đón khách, lo đ lương ăn, thuRc men cho khách, đY
có thY đi t tr m ñ u c a tuybn t Ho, tây QuNng Bình t@i ñ u mút c a B45 QuNng Tr , Hub, m5t 17
ngày t Ho ñbn ñ u mút c a B46 Khu 5 hbt 30 ngày; t Ho t@i tcn S9 Tây Nguyên m5t 45 ngày...
kY cN nghv ngơi.
Vi c đưa đón khách vào Nam ra Bpc, cán b' chibn sĩ ñi B chibn ñ5u, thương b nh binh * B ra
ñi u tr ñư
trên xe ñ p ñY cáng thương binh và nhdng ñ>ng chí già ybu, c n gid gìn sQc khoˆ... Nh@ l i nhdng
ngày kháng chibn chRng Pháp cũng ñi xuyên r ng Trư ng Sơn, do chưa ñư
ðY đ t ñư
ñư ng gùi th>, chRng l y, h th5p ñèo dRc. Tcn dsng t5t cN các đo n có thY vcn chuyYn cơ gi@i ñY
tung lIc lư
hiYm. Tăng công sQc vcn chuyYn c a lIc lư<ng gùi th>. Khi tcp trung hơn hai v n con ngư i trên
tuybn đư ng thì v5n đ tibp tb lương thIc cho chính lIc lư
chsp Nnh t ng ño n ñư ng m@i m* b^ng loài máy bay trinh sát ñi n tg ñtc bi t. Nhưng nh tr i
Phan Tr ng Tu - V Tư l nh đ u tiên c a Đư ng Trư ng Sơn huy n tho i
Page 16
2010
VietLion.Com – Thư vi n eBook Online – Free for All !
mưa, mây th5p, núi cao, và ta bibt lñ ch gây thi t h i r5t ít. Lo chRng đ ch khơng b^ng lo chRng đói; lo chRng đói l i khơng b^ng lo
chRng b nh tct, bNo đNm sQc kh|e và an tồn cho anh em. Nh5t là cho các anh ch em thanh niên
xung phong, m@i l@n lên chưa quen ñ i sRng gian kh] trong r ng rcm. B nh sRt rét r ng hoành
hành dd d'i. M@i vào Trư ng Sơn qn sR trên cơng trư ng 128 đã b sRt rét đbn hơn 20%. Có đơn
v sRt rét đbn 80%... có lúc phNi l nh cho cN m't đơn v rút ra ñi u tr , thay thb quân m@i. Các ñơn
v thanh niên xung phong, sR nd r5t đơng; có đơn v , nd chibm đbn hơn 40%, có nhdng tiYu đ'i tồn
là nd. V5n đ v sinh phs nd gida mùa mưa r ng t m tã, ư@t át fm mRc, thct là m't v5n ñ hbt sQc
phQc t p. ð u tóc, qu n áo khơng bao gi khô, ch5y rcn hành h , mưa liên miên khơng dQt, khơng
lúc nào t nh đY phơi phóng. Qu n áo, ñ> v sinh ñư
Hàng ðào mua m't sR l@n vNi màn, đ> lót, lư
cháu m ng hơn là ñư<c bánh k}o. Các ñ>ng chí trong B' Tư l nh g i ñùa tơi là tư@ng c a "lính
qu n thâm" có khác, đã đốn trư@c đư
tNi n^m * trên tuybn có t@i 40% là nd, thì cũng dZ thơng cNm thơi.
Do fm ư@t, thibu v sinh và * tu]i dcy thì l i sRng tcp thY cho nên ñã phát sinh m't b nh g i
là b nh lây cư i " theo y tb nhcn xét. B nh cư i lây lan r5t nhanh trong các ñơn v nd thanh niên
xung phong. CN tiYu ñ'i cùng cư i, cư i rũ rư
tb ñã tăng cư ng cho ti n tuybn r5t nhi u y sĩ, bác sĩ c a quân y, c a dân sI và nhi u sinh viên v a
tRt nghi p ð i h c Y khoa. Vi n SRt rét đã cg t ng đồn bác sĩ vào chibn trư ng ñư ng Trư ng
Son. Tibp nhdng năm sau đó giáo sư bác sĩ ðtng Văn Ngd ñã vào tcn tuybn ñư ng này ñY nghiên
cQu tìm ra thQ kháng sinh tr b nh sRt rét. Th i gian sau nhà khoa h c ðtng Văn Ngd ñã hy sinh
trên tuybn ñư ng mòn. R>i nhdng năm sau này Anh hùng lao ñ'ng giáo sư bác sĩ B' trư*ng Ph m
Ng c Th ch cũng vư
Trư ng Sơn và các chibn sĩ Trư ng Sơn không bao gi quên t5m gương hy sinh cao cN c a hai nhà
khoa h c trong sI nghi p chRng Mu, cQu nư@c trên tuybn đư ng này...
Cơng tác hcu c n r5t căng th‡ng. Ưu tiên cho ti n tuybn nhi u khi các đơn v c a ðồn 559
phNi ăn thibu đY chuyYn lương thIc ra phía trư@c. Anh em ta thư ng xuyên thibu lương thIc, thIc
phfm. Trong khi đó nhdng làng bNn c a đ>ng bào nư@c b n, đ>ng bào dân t'c l i có r5t nhi u l
chv huy các tuybn nhanh chóng ki n tồn ngay t đ u, t tuybn ñbn t ng binh tr m, do ñó ñã k p
th i lãnh ñ o chtt chh. Tuybn I do Trung tá Vũ Toàn làm Tư l nh, Trung tá NguyZn Lang làm Tư
l nh, Trung tá H> Thăng làm Chính y. Tuybn II do Trung tá ðtng Ba làm Chính y. Tuybn III do
Trung tá NguyZn An làm Tư l nh và Thibu tá Ph m Hương làm Chính y... Các đ>ng chí này đ u
đã t ng nhi u năm chibn đ5u trên đư ng mịn H> Chí Minh và cN chibn trư ng b n, nên có r5t nhi u
kinh nghi m. Vi c ki n toàn t] chQc các tuybn, các binh tr m các ñơn v ngay t ñ u ñã thIc sI
tăng thêm sQc m nh chibn ñ5u, bám trs c a B' Tư l nh 559 và cán b' chibn sĩ trên h thRng ñư ng
Trư ng Sơn.
Phan Tr ng Tu - V Tư l nh đ u tiên c a Đư ng Trư ng Sơn huy n tho i
Page 17
2010
VietLion.Com – Thư vi n eBook Online – Free for All !
Tình hình túi nư@c Xiêng Phan trên tuybn I tr ng tâm tr ng ñiYm càng ngày càng tr* nên
nghiêm tr ng. Mưa kéo dài, nư@c lũ t các sư n núi dRc như mái nhà mki ngày m't d>n nhi u hơn
vào khu vIc thung lũng làm túi nư@c cQ phình to mãi ra. Con đư ng giao thơng 129 hồn tồn b tê
li t, khơng cịn cách gì đi l i đư
r'ng mênh mơng khơng dịng chNy. ðư ng 050 c a Ty Giao thơng QuNng Bình do đ>ng chí V ng
chv huy đã làm xong, nhưng phNi đi vịng q dài mà cũng chv là đư ng gùi th>, l i phNi vư
Sê Băng Phai nhi u thác, đá, vcn chuyYn khơng đư<c bao nhiêu. Hàng đi b^ng đư ng gùi th> 050
khơng đ ni quân * tuybn phía Nam. PhNi b^ng m i cách khpc phsc túi nư@c này. Tơi đã cùng
đ>ng chí ðơn ñbn b bpc túi nư@c. PhNi tcn dsng tRi ña túi nư@c ñY ch* hàng. Thuy n bè c a tồn
tuybn I đã đư
ngày ñêm mà m@i chv ñáp Qng ñư
Hiên, Sê Cơng * tuybn dư@i, nên phNi tRn ngư i và thuy n ñfy các túi ni lơng đóng lương thIc,
thuRc men... Cách thN trơi * ñây cũng chv giNi quybt ñư
vcn tNi đưa vào cũng đã triYn khai h cây xˆ gk đóng thuy n nhưng tibn đ' chcm. Chúng tơi đã cho
lcp m't "xí nghi p" đóng lo i thuy n đ'c đáo mà trong t ñiYn vcn tNi thb gi@i cũng chưa có tên.
H>i * Hà N'i khi nghiên cQu khpc phsc túi nư@c, tơi đã giao cho đ>ng chí ðtng Văn Thông
Vi n trư*ng Vi n Nghiên cQu ku thuct c a B' nghiên cQu và áp dsng các mũ nan b c vNi c a lính
Cs H> đY làm thuy n ch* và đã thg * sơng H>ng thành cơng (ch* đư
ráp hàng trăm thuy n, k p th i ñưa xuRng nư@c m't lIc lư
Hàng nư m nưchibn trư ng. Thuy n ch* hàng xong, anh em th y th tháo dây, gJ l5y áo thuy n, đeo lên vai như
cái ba lơ, cịn xương thuy n thì vQt l i ven r ng. Anh em đeo áo thuy n ñi b' theo ñư ng gùi th>
050 v b bpc túi nư@c: † đây đã có syn cRt xương do xí nghi p sNn xu5t hàng lo t. L i căng vNi,
b c cRt thN xuRng nư@c và ch5t hàng lên, ch* xuôi... CQ thb mà vcn chuyYn, v a g n nh}, v a
nhanh chóng, đơn giNn... Thuy n vNi, thuy n gk, thuy n nan thN trơi, đư ng tránh 050... T5t cN sQc
lIc, trí tu thơng minh, kiên quybt đã tcp trung và tcn dsng ñư
Trong chibn d ch khpc phsc túi nư@c Xiêng Phan ñNm bNo gid vdng và ñfy m nh vcn chuyYn
trong mùa mưa, ngồi cơng lao c a anh em b' đ'i, cơng binh, thanh niên xung phong, công nhân
Phan Tr ng Tu - V Tư l nh đ u tiên c a Đư ng Trư ng Sơn huy n tho i
Page 18
2010
VietLion.Com – Thư vi n eBook Online – Free for All !
giao thông, công nhân làm thuy n Nam Hà, phNi kY đbn sI đóng góp t đ u c a anh ch em công
nhân giao thông dân công h|a tuybn QuNng Bình lên m* đư ng 050 vịng túi nư@c. ðoàn này do
anh V ng nguyên Trư*ng Ty Giao thông phs trách.
Vư
cũng khơng thY đfy vào các tuybn II đY đưa đi sâu đư
tuybn tr ng tâm là tuybn I. ði u mà chúng tôi quan tâm nh5t (khi cịn * Hà N'i tơi đã nêu lên) là
làm thb nào phá thb ñ'c ñ o * hcu phương, * tuybn lga, * khpp các tuybn đơng và tây Trư ng Sơn
ñY chRng chibn tranh phá ho i c a kˆ ñ ch. Theo chibn thuct l5y ybu ñánh m nh, giành ch ñ'ng
trong b ñ'ng. BNn thân đư ng 12 t phía bpc QuNng Bình, t bbn phà Xuân Sơn vư
ñ u mRi duy nh5t ñY tibp nhcn hàng t hcu phương đbn và t đó tibp tsc gùi th> hay cho xe cơ gi@i
vcn chuyYn t@i tuybn sau. ði u đtt ra là phNi có m't con đư ng vư
khó vư
ñư ng m@i vư
V ng: muRn phá thb ñ'c ñ o, tránh túi nư@c Xiêng Phan phNi m* m't con đư ng m@i nRi t đơng
Trư ng Sơn sang tây Trư ng Sơn thì ch n điYm vư
ThIc ra đây là m't bài tốn ku thuct hóc búa, nhưng là ngư i thơng th o đ a hình mi n núi Bình
Tr Thiên và vùng núi H Lào, nên anh V ng chv c n nghiên cQu nhdng ghi chép. Anh m nh d n ñ
xu5t m* tuybn ñư ng t đ'ng Phong Nha đơng Trư ng Sơn vư
gida 128 đang làm, kéo xuRng ñư ng 9, là g n nh5t nhưng phNi qua dRc Ba Thang. Khó khăn nh5t
là dRc Ba Thang. ðó là m't ng n dRc đá dIng đQng, cheo leo nguy hiYm. Ngày xưa đi chân khơng,
tay chRng gcy mà trèo đRc Ba Thang cịn s<. Nay ta tính m* đư ng ơtơ, chpc h‡n khó khăn r5t
nhi u. Nhưng xét cho cùng tuybn ñư ng này m* là thucn ti n hơn cN.
B' Tư l nh ñi n m i đ>ng chí Võ Bfm đang * tuybn III H Lào v bàn g5p. ð>ng chí Võ
Bfm cũng nh5t trí và đóng góp nhi u ý kibn. Cái khó * dRc Ba Thang th i Pháp đã khơng làm ñư
Sơn d ch v phía nam. ðư ng m@i ư@c dài trên 150 km. Chúng tơi giao cho đ>ng chí Bfm cùng các
đ>ng chí cơng binh và giao thơng chv đ o kháo sát thibt kb ñư ng này, t] chQc làm hai mũi. M't
mũi t phía đơng sang tây do đ>ng chí Nam HNi phs trách cùng v@i đ>ng chí Sơn cơng binh và m't
đi n đài. Mũi phía tây sang đơng do ñ>ng chí Tr m phs trách, cùng ñ>ng chí Tiêu cơng binh và m't
đi n đài. Hai mũi gtp nhau * dRc Ba Thang.
Con đư ng đư
cơng ít nh5t m5t hai năm, chưa chpc đã thơng đư ng. Mà con ñư ng này chúng ta kiên quybt phNi
Phan Tr ng Tu - V Tư l nh đ u tiên c a Đư ng Trư ng Sơn huy n tho i
Page 19
2010
VietLion.Com – Thư vi n eBook Online – Free for All !
thơng trư@c mùa mưa năm 1966, đY tranh th vcn chuyYn > t mùa khô, ch@p th i gian v@i đ ch.
Như thb là th i gian thi cơng cũng chv cịn có khoNng bRn, năm tháng mà thơi nên chúng tôi
chú tr ng v a khNo sát, v a thibt kb v a thi cơng cho nhanh. Vì con đư ng đư
binh và ku sư thibt kb cịn v ch tuybn trên bNn ñ>, B' Tư l nh 559 ñã rút d n quân c a giao thông
và thanh niên xung phong v a hồn thành nhi m vs * đư ng 128 chuyYn sang làm đư ng cơng vs
trư@c. đ>ng chí Lam Chi và Lang mang theo m't b' phcn cơ gi@i chibm lĩnh trcn đ a đY đánh thơng
đư ng t phía tây sang phía đơng: bpt đ u t khoNng gida đư ng 128 tr ch v phía nam trên cánh
ñ>ng Lùm Bùm, ñánh lên dRc Ba Thang m't mũi * phía đơng Trư ng Sơn tibn lên. LIc lư
c a anh em là 20, vì lh 5y chúng tơi đtt tên đư ng là đư ng 20, ñY k[ ni m tu]i trˆ ñánh Mu và
thpng Mu.
Sau đư ng 20, nhdng năm sau, ngành Giao thơng m* nhdng đư ng t o chân hàng cho ðồn
559, như ñư ng 22 tránh ñèo Ngang, ñư ng 21 t Th ch Hà lên Tân …p nRi vào các cga khfu c a
Trư ng Sơn. Tên 21, 22, giRng như tên ñư ng 20 cũng là l5y tu]i trung bình c a anh ch em thanh
niên xung phong mà ñtt, ñY k[ li m chibn công c a anh ch em...
ðó là nhdng ngày khfn trương sơi n]i và khơng kém ph n căng th‡ng... May mpn, tơi cịn gid
ñư
ngày c a Trư ng Sơn trên h thRng đư ng mịn trong nhdng năm tháng 5y:
Giao ban ngày 8 9 1965:
Trinh sát t ñư ng 9 báo cho bibt đã có 300 lính Mu đ] b' lên ðơng Hà. Có hi n tư
thung lũng A S u, A Lư@i, ñánh vào ñư ng 9 c a ta. Trinh sát cũng ñã phát hi n 5 tốn bi t kích
ho t đ'ng xung quanh đư ng 9, cN phía đơng l2n phía tây. PhNi chv th cho tuybn I lo đ phịng đ ch
qu5y phá, ñánh nRng ra trên d c ñư ng 9.
Tình hình vcn chuyYn như sau: Hàng ñbn R5 Cha Lo 104 t5n, ñbn R1a là 11,4 t5n, ñbn Rlb là
83 t5n, ñbn Làng Khăng là 14 t5n, ñbn R2 là 109 t5n. T]ng c'ng hàng ñã ñbn tuybn I là 3.616 t5n.
Tuybn II và tuybn III hàng vào t]ng c'ng 808 t5n, phân ra như sau: Hàng ñbn S1 là 307 t5n,
hàng ñbn 9D là 121 t5n. Hàng ñbn S4 là 259 t5n. Hàng ñbn T3 là 121 t5n. G>m: g o, muRi, vũ khí
và các mtt hàng khác.
Mưa liên tsc và kéo dài.
T3 mưa r5t dd. Phà b trơi, đư ng l y l'i. MQc ñ' vcn tNi xuRng tuybn là 8 t5n mki ngày, chv
ñ ăn cho khách và ni đư<c hai tiYu đồn. ð'i qn gùi th> và gánh b' có trên 1.000 ngư i,
lương thIc ăn m5t 5 t5n chv còn l i 3 t5n giao cho tuybn sau.
Phan Tr ng Tu - V Tư l nh đ u tiên c a Đư ng Trư ng Sơn huy n tho i
Page 20
2010
VietLion.Com – Thư vi n eBook Online – Free for All !
LIc lư
hi n ñi trên các tuybn ñư ng là 552 tiYu ñ'i (trên dư@i 5 ngàn ngư i). SR g o cung c5p cho khách
mki ngày hbt hơn 2 t5n. Không tính khách cịn tibp tsc b] sung. V@i sR khách hi n có, trong m't
tháng hành quân qua h thRng ñư ng mòn này các binh tr m phNi cung c5p 75 t5n g o...
ð ch b| bom t a ñ' và bpn phá liên tsc ñY thăm dò hành khách đi ban ngày * vùng Tà Ơi, b
thương 2 ngư i.
Nư@c lũ, thuy n ñpm, 2 chibn sĩ hy sinh.
LIc lương gùi th> đi đư ng vịng 050 m@i m* tránh túi nư@c Xiêng Phan chv ñNm bao ñư
ðó là m't ngày giao ban bình thư ng trên h thRng đư ng Trư ng Sơn gida mùa mưa 1965.
Sau khi tcp trung giNi quybt cơ bNn v5n ñ vư
20 ñã ñư
Sơn và nh5t là mùa khơ cuRi năm 1965 đ u năm 1966.
Lúc này chibn trư ng * mi n Nam ñang thpng l@n. Trcn V n Tư ng, Plây"me ngày 14"10"
1965 gitc Mu thi t h i 1.700 tên. Ngày 12"11"1965, Quân giNi phóng mi n Nam tcp trung đánh l@n
trong trcn B u Bàng, Th D u M't tiêu di t 2.400 tên Mu, trong đó di t hồn tồn 2 đ i ñ'i b'
binh, 2 ñ i ñ'i thibt giáp và 1 trung ñ'i pháo 105 ly; mtc dù quân Mu ñã ñ] vào mi n Nam m@i
t ng tháng 6 năm 1965 là 125.000 tên. ðây l i là m't bư@c ngott nda c a l ch sg chRng Mu c a
nhân dân ta, quybt ñánh b i chibn lư
T]ng csc Hcu c n. T]ng csc có trách nhi m r5t l@n v@i tuybn đư ng H> Chí Minh là lo chân hàng
cho mùa khơ 1966 đY vcn chuyYn, và báo cáo v@i Ban Bí thư, H'i đ>ng Chính ph ñY xin thêm ti n,
thêm quân cho ñư ng 20 đang thi cơng.
Chia tay các đ>ng chí, đ>ng đ'i * B' Tư l nh 559 tôi bibt công vi c * hcu phương b b'n,
khó lịng vào ngay đư
mưu công binh, thôi gid chQc vs Vi n trư*ng Vi n Thibt kb giao thông * hcu phương. Tơi đi n ra
Phan Tr ng Tu - V Tư l nh đ u tiên c a Đư ng Trư ng Sơn huy n tho i
Page 21
2010
VietLion.Com – Thư vi n eBook Online – Free for All !
Ban đNm bNo giao thơng Khu 4, đi u ThQ trư@ng NguyZn Tư ng Lân vào tham gia vào B' Tư l nh
559. ð>ng chí Dương B ch Liên ñang làm ThQ trư*ng trIc chibn * B', ñư
Tư l nh kiêm Chính u[ ðồn 559, khi thì v@i tư cách c a B' trư*ng B' Giao thơng vcn tNi. Msc
đích ch ybu là tăng cư ng cho ñư ng Trư ng Sơn. ð>ng chí NguyZn Tư ng Lân đư
ð>ng chí Võ Bfm ra trư@c, tơi ra sau. Trư@c khi ra, tơi và đ>ng chí ðơn tham mưu vcn tNi ñi
kiYm tra túi nư@c. T@i bpc túi nư@c, chúng tôi làm vi c v@i các đ>ng chí Tồn và Thpng, lãnh ñ o
tuybn I làm vi c v@i các binh tr m và cơng trư ng c a đ>ng chí Thu n. Các đ>ng chí đó đang say
sưa v@i cơng tác vư
trpng tháo v|, b| rNi rác đó ñây, có chk ch5t ñRng lên nhau như nhdng b' xương c a lồi kh ng
long c] đ i.
KhRi lư
Vi t Nam ñã theo ñư ng H> Chí Minh đi vào Nam" (chúng khơng g i là đư ng mịn nda).
T bi t đ>ng chí ðơn (đ>ng chí phs trách vcn tNi vì cịn làm vi c v@i tr m v kb ho ch xây
dIng thêm kho) tơi lên xe tNi đi kiYm tra d c tuybn 128, tuybn đư ng này ngpn, ít dRc nên đư ng
đNm bNo ku thuct. Trên đư ng cịn nhi u đo n thibu đá rNi, vì thuRc n] vào khơng đ , phNi phá đá
b^ng tay, khơng đư<c bao nhiêu. Ng>i trên xe tNi tồn thân ln ln b rung đ'ng, th n kinh ln
ln b căng th‡ng b*i các tibng rung b n bct c a các lRp xe lăn trên rơng"đanh. Tuy tơi chv ng>i
g n 150 km và m't ph n ch y trên rơngđanh nhưng ngư i cũng m t rã r i, càng th5y thông cNm v@i
các chibn sĩ lái xe ch y suRt ngày và nhi u đo n trên rơngđanh v2n đNm bNo lái xe an tồn. T@i Lùm
Bùm, tơi gtp ñ>ng chí Lang báo cáo cho bibt: thi hành l nh, đã cho lIc lư
gtp các đơn v cơng nhân thanh niên xung phong v a hồn thành xu5t spc đư ng 128, gtp đ>ng chí
cơng nhân lái máy xúc Vũ Tibn ð , vRn là công nhân lái máy cày c a nơng trư ng, đư
thành Anh hùng lIc lư
(sau này tr* thành Anh hùng lao ñ'ng).
Tr i v2n mưa, leo t@i đèo cao m@i nhìn th5y m't cNnh quan nên thơ hi n ra trư@c mpt, mây
trpng bay lơ lgng dư@i chân ñèo. Trên nhdng cành cây * ñèo cao, các cháu nd thanh niên xung
phong tranh th phơi qu n áo cho gió th]i mau khơ đY có đ> thay, thvnh thoNng có làn mây qua làm
khi fn khi hi n như nhdng chùm hoa r ng xanh vàng h>ng trên các sư n núi. Các cháu v a hát hị,
v a phá đá, chtt cây, cuRc đư ng, khơng khí thct là sơi n]i khfn trương. Tôi r5t tibc là không phNi
nhà thơ nhưng trư@c cNnh nên thơ và hùng vĩ 5y tơi cũng xúc đ'ng làm m't bài ñY ttng các cháu,
nh p ñi u cịn l ng c ng nhưng n'i dung mình cNm là chính, tơi cịn nh@ và xin ghi ra đây:
Phan Tr ng Tu - V Tư l nh đ u tiên c a Đư ng Trư ng Sơn huy n tho i
Page 22
2010
VietLion.Com – Thư vi n eBook Online – Free for All !
Y m đào t m v t trên mây
Gót son ñ p kh p Trư$ng Sơn núi r(ng
L$i ca xun c- đèo cao
Mi0n Nam ru2t th3t quy t thơng xe vào
Hiên ngang non cháu Hai Bà.
ðư ng 20 lúc b5y gi chưa thơng xe và đang m* đư ng cơng vs đY thi cơng, giNi quybt t ng
đo n dZ. Sau khi làm vi c v@i đ>ng chí Nam HNi, Lam Chi và ð i tá Diêu v nhdng yêu c u cs thY
c a công trư ng và B' Tư l nh ñY giNi quybt ngay kY cN nhdng vi c phNi ra xin Trung ương, tôi tr*
l i phía nam đư ng 9 " Nam Lào làm vi c v@i đ>ng chí NguyZn Lang, thăm đơn v nơng trư ng c a
đ>ng chí Trí, tuybn II đang làm con ñư ng nRi gida tuybn I và tuybn II. ð>ng chí phs trách là cán
b' mi n Nam tcp kbt báo cáo tình hình và nêu lên ý muRn làm nbu ñư
nói là h u hbt anh em mi n Nam tcp kbt ñ u như vcy. Ai cũng muRn có cơ h'i đư
bi t các anh em sôi ssc vì mi n Nam, r5t tibc là tơi khơng có thì gi đi t@i tuybn III, tơi theo đư ng
Ho ra QuNng Bình. Trên đư ng đi, chúng tơi kiYm tra các tr m giao liên ñưa khách, xem làm ăn ra
sao, vì khách đã t5p ncp hành qn mtc d u tr i v2n mưa, ñư ng chưa tRt lpm. D c đư ng gtp
hàng đồn khách đi B v@i nhdng chibc ba lô trên vai, chibc gcy Trư ng Sơn trong tay, d m mưa, leo
núi, l'i sình, mki ngư i khốc m't t5m ny"lơng che mưa hRi hN ra ñi. Nhdng tibng h|i thăm quê
hương, làng m c c a khách ñi ñư ng và ch em thanh niên xung phong cũng khá rôm rN. Thvnh
thoNng gtp cáng thương binh ñi cùng chi u. Vài chibc xe vcn tNi nh} ngư
đư ng. Khơng khí thct là t5p ncp. Anh em so sánh v@i th i kỳ "đi khơng d5u, n5u khơng khói, nói
khơng tibng" thì th5y khác nhau quá xa.
Làm vi c v@i các tr m, nghe báo cáo, chúng tơi phát hi n ra m't v5n đ nghiêm tr ng là: sI ô
nhiZm môi trư ng trên d c tuybn ñư ng do khách ñi vào và tr* ra. Khách phNi ñi v sinh và hR v
sinh l i ít, khách phNi vào r ng quanh tr i ñ' vài trăm thư@c. R ng quanh tr i là nơi thư ng mpc
võng c a khách, nên quN thct là m5t v sinh quá. Tôi tI trách là B' Tư l nh chúng tơi chv lo quan
tâm đbn nhdng cái l@n, còn nhdng cái nh| và thibt thIc l i coi thư ng và ít chú ý.
Rút kinh nghi m h>i * chibn khu 7 mi n ðông Nam B' tôi bàn v@i các tr m làm các hR v
sinh hình dài như hào và nhi u cái, khách đi đ y cái nào thì l5y đ5t l5p cái đó. M't v5n đ nda là
vi c giNi trí cho khách. Thêm nda là làm sao có tin tQc mi n Nam chibn ñ5u l5y qua ñài, vibt lên
bNng, v a thơng tin v a đ'ng viên anh em. Tơi đi n cho B' Tư l nh nhdng vi c c n làm và yêu c u
phNi ñáp Qng ngay, kY cN vi c ph] bibn cho các tuybn khác ggi cho thuRc chRng va chNy. Mtt khác,
ra t@i QuNng Bình, chúng tơi cho anh em mua h t rau các lo i và giao b' phcn hcu c n c a ðồn
559 có đ i di n * tvnh ñY ggi vào g5p cho tuybn Ho.
Tuy n^m sâu trong Trư ng Sơn, trIc tibp lãnh ñ o B' Tư l nh 559 nhưng bên tơi v2n có đ>ng
chí ðtng Xuân Song là bí thư chuyên theo dõi v công vi c c a B' Giao thông vcn tNi và vài anh
em giúp vi c v@i m't ñi n đài. Do đó tơi đã đư
Phan Tr ng Tu - V Tư l nh đ u tiên c a Đư ng Trư ng Sơn huy n tho i
Page 23
2010
VietLion.Com – Thư vi n eBook Online – Free for All !
ñ ch ñã leo thang cho máy bay ra ñánh phá Hà N'i và m5y tháng sau ñó h u hbt các c u l@n nh|
trên các trsc ñư ng quan tr ng c a mi n Bpc ñ u b ñánh phá. ðtc bi t các trsc t phía đơng vào
th đơ và t th đơ đi phía nam, trsc phía bpc cũng b đánh phá; ch ybu các c u l@n. Chúng phong
t|a CNng HNi Phòng hòng cpt ñQt ñư ng chi vi n c a các nư@c xã h'i ch nghĩa anh em cho ta.
Trên ñư ng tr* v hcu phương, v@i trách nhi m B' trư*ng B' Giao thông vcn tNi, tôi l i kiYm
tra suRt d c tuybn bNo đNm giao thơng t bpc Vĩnh Linh ra ñbn Hà N'i; làm vi c v@i các Tvnh y,
v@i B' Tư l nh Quân khu 4, v@i Ban đNm bNo giao thơng Khu 4 (B4) và các đơn v cơng nhân thanh
niên xung phong c a B' và c a ñ a phương trên d c tuybn; làm vi c v@i các bbn phà quan tr ng
như sơng Gianh, Bbn Th y, Ghép và các đơn v vcn tNi ơtơ, sơng biYn, cNng Cga H'i, đư ng gng,
đư ng spt. V giao thơng vcn tNi chRng Mu chi vi n mi n Nam có r5t nhi u v5n đ c n giNi quybt
ngay và có v5n ñ c n ñ xu5t và xin ý kibn c a Trung ương... ði t@i đâu cũng th5y khơng khí khfn
trương công tác, l c quan cách m ng, tin tư*ng chibn thpng v ta. Nhi u gương chibn ñ5u điYn hình
trên các mtt cơng tác c a ngành Giao thơng vcn tNi Trung ương và đ a phương. Nhi u câu chuy n
ly kỳ v h máy bay ñ ch c a các lIc lư
ta đRi phó v@i ñ ch b^ng sI chibn ñ5u và lao ñ'ng dũng cNm tcp thY và cN nhân dân tham gia b^ng
cN trí óc thơng minh, sáng t o. Lúc b5y gi càng th5y cái giá tr và tác dsng to l@n c a các h thRng
ñư ng ñi qua Khu 4 tuybn lga, chi vi n cho mi n Nam v@i nhi m vs d>n chân hàng cho 559. ðó là
ño n ñ u c a tuybn ñư ng Trư ng Sơn, không r ng núi bao che, msc tiêu q nhi u và l' liZu.
Phịng khơng c a ta giăng ra có h n, kˆ đ ch lhịng làm tê li t các tuybn giao thông vcn tNi c a ta. Nhưng chúng ta đã có hang chsc v n ngư i con
c a Khu 4 anh hùng trong các lIc lư
tr ng điYm. Dân qn, cơng an bình tĩnh gan d , công nhân, thanh niên xung phong giao thơng vcn
tNi dũng cNm thơng minh. L i có các cán b' ñã ñư
các đ>ng chí Trư*ng Ty Giao thơng * tuybn lga như đ>ng chí Thiêm ( Vĩnh Linh), Ly (QuNng
Bình), ð t (Hà Tĩnh), Hịa (Ngh An)... Và các đ>ng chí H> Trí Tân (Csc Kibn thibt cơ bNn),
NguyZn Ch5n (Csc QuNn lý ñư ng b'); ðư ng spt có đ>ng chí Hà ðăng …n, li t sĩ Tr n Quang
Sơn, đ>ng chí NguyZn Văn V nh... ðư ng gng có đ>ng chí T', ðư ng biYn có đ>ng chí
Lê Văn Kỳ, Lê Hdu Liêm. Vcn tNi ơtơ có đ>ng chí Vũ Quang... Các tr m vcn tNi có đ>ng chí Võ
Thành Huy, đ>ng chí NguyZn Bá. ðồn xe 8 có đ>ng chí Bùi Thái, đư ng sơng có đ>ng chí Bình
Tâm, đ>ng chí NguyZn Văn ð nh... Các đ>ng chí đó đã ngày đêm lăn l'n * các tuybn ñư ng, nhà
ga, bbn cNng... * các tr ng điYm đY kiYm tra, đơn đRc vcn chuyYn
Phan Tr ng Tu - V Tư l nh đ u tiên c a Đư ng Trư ng Sơn huy n tho i
Page 24
2010
VietLion.Com – Thư vi n eBook Online – Free for All !
Sơ ñ3 ñư+ng 128 và ñư+ng 20 trong cu8c kháng chign chEng Mh, cKu nưCc
hàng cho mi n Nam. Nhân dân trên tuybn lga Khu 4, kY cN các dân t'c ít ngư i * sát gi@i tuybn, v@i
khfu hi u: "Xe chưa qua, nhà không tibc", "Hàng Bác H> chưa qua là ta không nghv" v a tham gia
đNm bNo giao thơng vcn tNi, v a đNm bNo sNn xu5t lương thIc đY ni qn và cho con cháu đi B.
Thct đ}p đh làm sao, tình nghĩa làm sao! V@i tình đ>ng chí, đ>ng bào, đ>ng đ'i, v@i tinh th n Trung
Phan Tr ng Tu - V Tư l nh đ u tiên c a Đư ng Trư ng Sơn huy n tho i
Page 25
