CẢM XÚC THÚC ĐẨY HÀNH ĐỘNG potx
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (99.61 KB, 5 trang )
CẢM XÚC THÚC ĐẨY HÀNH ĐỘNG
Điều gì thôi thúc con người hành động?
Mọi quyết định dẫn đến hành động đều chịu tác động của hai yếu tố
cảm xúc và lý trí, nhưng cảm xúc lại phát sinh trước nhận thức lý trí. Tác
động ngoại cảnh và suy nghĩ của con người đưa đến nhiều cảm xúc khác
nhau trong cuộc sống, có cả vui, buồn, hạnh phúc, chán mản, thất vọng,
giận dữ… Các xúc cảm khác nhau dẫn đến các kiểu phản ứng khác nhau.
Con người thường hành động theo cảm xúc, mỗi xúc cảm thúc đẩy ta
hành động theo một cách nào đó và nhiều khi cảm xúc vượt lên trên lý trí
trong hành động. Sự hành thành xúc cảm thường diễn ra trước khi ta ý thức
được nó. Xúc cảm đến nhanh hơn suy xét lý trí nhiều. Lý trí nắm được
những gì đang diễn ra, nhưng chậm hơn xúc cảm nhiều. Như một phản ứng
bản năng sinh tồn được truyền lại trong quá trình tiến hóa từ khi cuộc sống
còn hoang sơ, cảm xúc giúp con người đương đầu với những tình huống
nguy cấp đột xuất mà đôi khi chính trí tuệ không kịp ra quyết định. Khi đó
cảm xúc phát ra nhu cầu hành động tức khắc mãnh liệt đến mức lý trí còn
chưa kịp xử lý, cân nhắc.
Chính suy nghĩ liên tục của con người là nơi hồi tưởng hay khởi nguồn
các hình ảnh, âm thanh, cảm giác trong tâm trí, với những trạng thái tâm lý
khác nhau, những cung bậc cảm xúc khác nhau. Có những lĩnh vực trong đó
lý trí bị mù quáng, nếu không có tình cảm, nhưng thật là tai hại khi để cho
cảm xúc điều khiển mọi hành động của mình.
Xúc cảm đóng vai trò quan trọng trong việc ra quyết định ứng xử. Xúc
cảm quá mãnh liệt có thể lấn át suy xét logic. Những ký ức xúc cảm mạnh,
cũng có thể là cố vấn tồi, vì nó dẫn đến những phản ứng tức thời không thích
hợp. Trên truyền hình thường chiếu cảnh rất phản cảm của một số vận động
viên quần vợt, khi họ đập gãy cây vợt đắc tiền của mình trước mắt đông đảo
khán giả khi thua cuộc, do không kiềm chế được cảm xúc của mình, mặc dù
điều đó chẳng thay đổi được gì kết quả thi đấu. Cũng có không ít trường hợp
thật vô nghĩa khi đồ đạc trong nhà bị đập vỡ chỉ vì không kiểm soát được cảm
xúc từ những chuyện lục đục giữa vợ chồng.
Con người có thể hoàn toàn điều khiển trạng thái cảm xúc của mình
một cách có ý thức, nếu kiên trì tập luyện. Đừng để cảm xúc biến mình thành
nô lệ của ngoại cảnh và thái độ của người khác, bằng cách vứt bỏ quyền tự
kiểm soát tâm trí của mình. Điềm tĩnh suy xét, cân nhắc sự việc trước khi
phản ứng là cách tốt nhất để hạn chế bất lợi từ tác động nhất thời của cảm xúc.
Năng lực cưỡng lại sự phản ứng thiếu lý trí giúp đương đầu với mọi tác động
của ngoại cảnh để làm chủ bản thân trong cuộc sống.
