TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN

PHAN THỊ HỒNG TRANG

TỔ CHỨC THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH BẢO TRỢ
XÃ HỘI ĐỐI VỚI NGƯỜI KHUYẾT TẬT CỦA
CHÍNH QUYỀN HUYỆN HƯNG NGUYÊN,
TỈNH NGHỆ AN

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ

HÀ NỘI, NĂM 2022


TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN

PHAN THỊ HỒNG TRANG

TỔ CHỨC THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH BẢO TRỢ
XÃ HỘI ĐỐI VỚI NGƯỜI KHUYẾT TẬT CỦA
CHÍNH QUYỀN HUYỆN HƯNG NGUYÊN,
TỈNH NGHỆ AN

CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ VÀ CHÍNH SÁCH

MÃ NGÀNH: 834.04.10

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ
Người hướng dẫn khoa học:
GS.TS. ĐỖ HOÀNG TOÀN

HÀ NỘI, NĂM 2022


LỜI CAM ĐOAN
Tôi đã đọc và hiểu về các hành vi vi phạm sự trung thực trong học thuật. Tôi
cam kết bằng danh dự cá nhân rằng nghiên cứu này do tôi thực hiện và không vi
phạm yêu cầu về sự trung thực trong học thuật.
Hà Nội, ngày

tháng

năm 2022

Học viên

Phan Thị Hồng Trang


LỜI CẢM ƠN
Tôi xin gửi lời cảm ơn tới thầy cô giáo Trường Đại học kinh tế quốc dân đã tạo
điều kiện giúp đỡ về mọi mặt trong quá trình học tập và hồn thành luận văn này.
Tơi xin trân trọng cảm ơn và tri ân sâu sắc đối với sự quan tâm, hướng dẫn tận
tình của giáo viên hướng dẫn GS.TS. Đỗ Hồng Tồn đã giúp tơi hồn thành luận
văn này.
Tơi xin trân trọng cảm ơn các phịng, ban thuộc Huyện ủy, UBND huyện
Hưng Nguyên; cảm ơn Đảng ủy, UBND các xã, thị trấn, đơn vị thuộc huyện Hưng
Nguyên, tỉnh Nghệ An; đặc biệt xin cảm ơn các đồng chí cán bộ, cơng chức đang
cơng tác tại phịng Lao động - Thương Binh và Xã hội , phòng Tài chính - Kế
hoạch, Văn phịng UBND huyện Hưng Ngun đã nhiệt tình tạo điều kiện tốt nhất
cho tơi hồn thành luận văn này.

Tôi xin trân trọng cảm ơn lãnh đạo cơ quan chủ quản, bạn bè, đồng nghiệp đã
ủng hộ, tạo điều kiện và cùng tơi trong suốt q trình học tập, nghiên cứu và làm
Luận văn tốt nghiệp.
Cuối cùng, Tơi xin cảm ơn gia đình tơi đã tạo mọi điều kiện để tơi có thời gian
học tập, nghiên cứu, hoàn thành Luận văn tốt nghiệp này.
Xin chân thành cảm ơn!.
Hà Nội, ngày

tháng

năm 2022

Học viên

Phan Thị Hồng Trang


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
LỜI CẢM ƠN
MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
DANH MỤC BẢNG, HÌNH
PHẦN MỞ ĐẦU......................................................................................................1
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ KINH NGHIỆM THỰC TIỄN VỀ TỔ CHỨC
THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH BẢO TRỢ XÃ HỘI ĐỐI VỚI NGƯỜI KHUYẾT
TẬT CỦA CHÍNH QUYỀN CẤP HUYỆN............................................................9
1.1. Chính sách bảo trợ xã hội đối với người khuyết tật.......................................9
1.1.1. Khái niệm và vai trị của chính sách bảo trợ xã hội đối với người khuyết tật...9
1.1.2. Nội dung chính sách bảo trợ xã hội đối với người khuyết tật................11

1.2. Tổ chức thực hiện chính sách bảo trợ xã hội đối với người khuyết tật của
chính quyền cấp huyện..........................................................................................12
1.2.1. Khái niệm và mục tiêu tổ chức thực chính sách bảo trợ xã hội đối với
người khuyết tật của chính quyền cấp huyện..................................................12
1.2.2. Nội dung tổ chức thực hiện chính sách bảo trợ xã hội đối với người
khuyết tật của chính quyền cấp huyện............................................................14
1.2.3. Nhân tố ảnh hưởng đến tổ chức thực hiện chính sách bảo trợ xã hội đối
với người khuyết tật của chính quyền cấp huyện............................................22
1.3. Kinh nghiệm về tổ chức thực hiện chính sách bảo trợ xã hội đối với người
khuyết tật của chính quyền một số huyện và bài học cho chính quyền huyện
Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An.................................................................................24
1.3.1. Kinh nghiệm về tổ chức thực hiện chính sách bảo trợ xã hội đối với
người khuyết tật của chính quyền một số huyện.............................................24
1.3.2. Bài học rút ra cho chính quyền huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An....28



CHƯƠNG 2: PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG TỔ CHỨC THỰC HIỆN CHÍNH
SÁCH BẢO TRỢ XÃ HỘI ĐỐI VỚI NGƯỜI KHUYẾT TẬT CỦA CHÍNH
QUYỀN HUYỆN HƯNG NGUYÊN, TỈNH NGHỆ AN......................................30
2.1. Khái quát điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội và chính sách bảo trợ xã hội
đối với người khuyết tật của chính quyền huyện Hưng Nguyên........................30
2.1.1. Khái quát điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội huyện Hưng Nguyên........30
2.1.2. Chính sách bảo trợ xã hội đối với người khuyết tật của chính quyền
huyện Hưng Nguyên giai đoạn 2019-2021.....................................................32
2.2. Phân tích thực trạng tổ chức thực hiện chính sách bảo trợ xã hội đối với
người khuyết tật của chính quyền huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An............36
2.2.1. Thực trạng chuẩn bị triển khai chính sách bảo trợ xã hội đối với người
khuyết tật........................................................................................................36
2.2.2. Thực trạng tổ chức thực hiện chính sách bảo trợ xã hội đối với người

khuyết tật........................................................................................................46
2.2.3. Thực trạng kiểm soát việc thực hiện chính sách bảo trợ xã hội đối với
người khuyết tật..............................................................................................55
2.3. Đánh giá tổ chức thực hiện chính sách bảo trợ xã hội đối với người khuyết
tật của chính quyền huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An...................................58
2.3.1. Đánh giá theo kết quả thực hiện mục tiêu.............................................58
2.3.2. Đánh giá theo nội dung tổ chức thực hiện chính sách...........................60
CHƯƠNG 3: ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HỒN THIỆN TỔ CHỨC
THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH BẢO TRỢ XÃ HỘI ĐỐI VỚI NGƯỜI KHUYẾT
TẬT CỦA CHÍNH QUYỀN HUYỆN HƯNG NGUYÊN, TỈNH NGHỆ AN....66
3.1. Mục tiêu và phương hướng hồn thiện tổ chức thực hiện chính sách bảo
trợ xã hội đối với người khuyết tật của chính quyền huyện Hưng Nguyên
đến năm 2025........................................................................................................66
3.1.1. Mục tiêu của chính sách bảo trợ xã hội đối với người khuyết tật của
chính quyền huyện Hưng Nguyên đến năm 2025...........................................66


3.1.2. Phương hướng hồn thiện tổ chức thực hiện chính sách bảo trợ xã hội
đối với người khuyết tật của chính quyền huyện Hưng Nguyên đến năm 2025
........................................................................................................................ 67
3.2. Giải pháp hồn thiện tổ chức thực hiện chính sách bảo trợ xã hội đối với
người khuyết tật của chính quyền huyện Hưng Nguyên....................................68
3.2.1. Giải pháp hoàn thiện giai đoạn chuẩn bị triển khai thực hiện chính sách
bảo trợ xã hội đối với người khuyết tật...........................................................68
3.2.2. Giải pháp hoàn thiện giai đoạn tổ chức thực hiện chính sách bảo trợ xã
hội đối với người khuyết tật............................................................................72
3.2.3. Giải pháp hoàn thiện giai đoạn kiểm sốt việc thực hiện chính sách bảo
trợ xã hội đối với người khuyết tật..................................................................75
3.3. Một số kiến nghị hồn thiện chính sách........................................................77
3.3.1. Đối với Bộ Lao đơng, Thương binh và Xã hội......................................77

3.3.2. Đối với UBND tỉnh Nghệ An..............................................................78
KẾT LUẬN............................................................................................................79
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
STT
1
2

Chữ viết tắt
BTXH
CS

Nguyên nghĩa
Bảo trợ xã hội
Chính sách

3

KBNN

Kho bạc nhà nước

5

KH&CN

Khoa học và cơng nghệ


4

KT-XH

Kinh tế - Xã hội

6

NKT

Người Khuyết tật

7

NSNN

Ngân sách Nhà nước

8

NSTW

Ngân sách trung ương

9

PT

Phát triển


10

QL

Quản lý

11

UBND

Ủy ban Nhân dân


DANH MỤC BẢNG HÌNH
Bảng
Bảng 1.1: Kinh phí chi trả bảo trợ xã hội đối với người khuyết tật trên địa bàn
huyện Hương Khê giai đoạn 2019-2021.................................................25
Bảng 1.2: Số lượng thẻ BHYT cấp cho đối tượng người khuyết tật trên địa bàn
huyện Hương Khê giai đoạn 2019-2021.................................................26
Bảng 2.1. Các chỉ tiêu kinh tế xã hội của huyện Hưng Nguyên giai đoạn 2019 -2021...31
Bảng 2.2. Thực trạng số người khuyết tật hưởng bảo trợ xã hội đối trên địa bàn
huyện Hưng Nguyên giai đoạn 2019-2021.............................................32
Bảng 2.3: Tổng hợp số người khuyết tật hưởng bảo trợ xã hội đối với người khuyết
tật hàng tháng tại huyện Hưng Nguyên giai đoạn 2019 - 2021...............33
Bảng 2.4: Số lượng thẻ BHYT cấp cho đối tượng người khuyết tật huyện Hưng
Nguyên giai đoạn 2019 - 2021...............................................................35
Bảng 2.5. Nguồn nhân lực tổ chức thực hiện chính sách bảo trợ xã hội đối với người
khuyết tật trên địa bàn huyện Hưng Nguyên giai đoạn 2019 - 2021.......37
Bảng 2.6. Đánh giá về bộ máy tổ chức thực hiện chính sách bảo trợ xã hội đối với người

khuyết tật trên địa bàn huyện Hưng Nguyên giai đoạn 2019 - 2021............38
Bảng 2.7. Dự tốn kinh phí bảo trợ xã hội đối với người khuyết tật trên địa bàn
huyện Hưng Nguyên giai đoạn 2019-2021.............................................40
Bảng 2.8: Đánh giá cơng tác xây dựng dự tốn kinh phí thực hiện chính sách bảo trợ xã
hội đối với người khuyết tật của chính quyền huyện Hưng Nguyên giai
đoạn 2019 - 2021.....................................................................................41
Bảng 2.9: Thực trạng ban hành văn bản hướng dẫn triển khai chính sách bảo trợ xã
hội đối với người khuyết tật trên địa bàn huyện Hưng Nguyên giai đoạn
2019 - 2021............................................................................................44
Bảng 2.10: Tổng hợp số lớp tập huấn thực hiện chính sách bảo trợ xã hội đối với người
khuyết tật của chính quyền huyện Hưng Nguyên đoạn 2019-2021............45



Bảng 2.11: Kết quả hoạt động thông tin tuyên truyền chính sách bảo trợ xã hội đối
với người khuyết tật huyện Hưng Nguyên giai đoạn 2019 - 2021..........47
Bảng 2.12. Kinh phí thực hiện cơng tác tun truyền về chính sách bảo trợ xã hội đối
với người khuyết tật trên địa bàn huyện Hưng Nguyên giai đoạn 2019- 2021
...............................................................................................................47
Bảng 2.13. Thực trạng hoạt động thông tin tuyên truyền và tư vấn chính sách bảo trợ
xã hội đối với người khuyết tật trên địa bàn huyện Hưng Nguyên giai
đoạn 2019 - 2021....................................................................................48
Bảng 2.14. Quy trình xét duyệt hồ sơ bảo trợ xã hội đối với người khuyết tật huyện
Hưng Nguyên.........................................................................................49
Bảng 2.15. Kết quả xét duyệt hồ sơ bảo trợ xã hội đối với người khuyết tật trên địa
bàn huyện Hưng Nguyên giai đoạn 2019-2021......................................50
Bảng 2.16. Số đối tượng khuyết tật được hưởng chính sách bảo trợ xã hội cho người
khuyết tật của huyện Hưng Nguyên giai đoạn năm 2019 - 2021............51
Bảng 2.17. Tổng kinh phí trợ giúp cho người khuyết tật của huyện Hưng Nguyên
năm 2019 - 2021.....................................................................................52

Bảng 2.18: Đánh giá việc tổ chức thực hiện kế hoạch chính sách bảo trợ xã hội
chính sách bảo trợ xã hội cho người khuyết tật của chính quyền huyện
Hưng Nguyên giai đoạn 2019 - 2021.....................................................53
Bảng 2.19. Đánh giá sự phối hợp của các bên liên quan trong việc tổ chức thực hiện
chính sách bảo trợ xã hội đối với người khuyết tật trên địa bàn huyện
Hưng Nguyên giai đoạn 2019 - 2021.....................................................55
Bảng 2.20. Kết quả kiểm tra và xử lý các vi phạm thực hiện bảo trợ xã hội trên địa
bàn huyện Hưng Nguyên giai đoạn 2019-2021......................................57

Hình:
Hình 2.1: Sơ đồ cơ cấu Bộ máy tổ chức thực hiện chính sách bảo trợ xã hội cấp huyện...16
Hình 2.1. Sơ đồ bộ máy bộ máy thực hiện chính sách bảo trợ xã hội đối với người
khuyết tật của chính quyền huyện Hưng Nguyên...................................37


1

PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Chính sách Bảo trợ xã hội (BTXH) là chính sách hướng đến hoạt động chăm
lo về đời sống, giúp giảm bớt những khó khăn cho các đối tượng có hồn cảnh đặc
biệt, hồn cảnh khó khăn, yếu thế trong xã hội như trẻ em mồ côi, người khuyết tật,
người cao tuổi… thông qua các chính sách trợ giúp của Nhà nước như bảo trợ xã
hội đối với người khuyết tật, hỗ trợ về y tế, giáo dục, giới thiệu việc làm giúp cho
các đối tượng này tiếp cận các dịch vụ thiết yếu của xã hội, có cuộc sống ổn định
góp phần phát triển xã hội, trong đó chính sách BTXH cho người khuyết tật là một
trong những chính sách trọng tâm về BTXH của Đảng và nhà nước hiện nay.
Huyện Hưng Nguyên, nằm ở phía nam của tỉnh Nghệ An, là huyện có vị trí
quan trọng vị trí địa lý giáp thành phố Vinh. Theo báo cáo của Phòng Lao động
thương binh và xã hội huyên Hưng Nguyên, số người khuyết tật (NKT) trên địa

bàn tăng dần qua các năm 2019 là 3.644 người, năm 2020 là 3.847 người, năm
2021 toàn huyện có 4.034 người khuyết tật, bình qn giai đoạn 2019-2021 tăng
390 người, tương ứng với 9,66%.
Những năm vừa qua cơng tác tổ chức thực hiện chính sách bảo trợ xã hội đối
với người khuyết tật tại huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An, đạt được những kết
quả nhất định, các cấp chính quyền đã tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ quan chức
năng phối hợp với các tổ chức, đoàn thể thực hiện tốt nhiệm vụ được giao, địa
phương đã có nhiều chính sách quan tâm, tạo điều kiện cho người khuyết tật được
hưởng các chế độ, chính sách bảo trợ xã hội, giúp họ hòa nhập cộng đồng, khơng bị
kỳ thị, phân biệt đối xử, có cơ hội được phát huy khả năng của mình đáp ứng với
nhu cầu bản thân và có ích cho xã hội.
Tuy nhiên, trong q trình tổ chức thực hiện chính sách bảo trợ xã hội đối
với người khuyết tật vẫn còn một số tồn tại, hạn chế như: Hệ thống văn bản pháp
luật chưa đồng bộ, các văn bản hướng dẫn của Trung ương chậm, nhỏ lẻ, thiếu đồng
bộ, chồng chéo; hệ thống Bảo trợ xã hội tuy đã hình thành nhưng chưa được hoàn


2

thiện theo cách tiếp cận hệ thống đồng bộ, toàn diện; chưa bao phủ được hết đối
tượng, ở một số địa phương cịn tình trạng bỏ sót; mức trợ cấp tối thiểu cịn thấp;
đối tượng bảo trợ xã hội đơng, nhiều mức trợ cấp, sự biến động thay đổi phức tạp;
đội ngũ cán bộ cấp xã chưa có nhiều người có kỹ năng và tâm huyết với sự nghiệp
bảo trợ xã hội; đội ngũ cán bộ xã, thị trấn thực hiện chính sách chưa đồng đều trình
độ, dân trí thấp, một số chính sách chưa thật sự hợp lý, cơng bằng, cơng tác rà sốt
thống kê tại các xã, thị trấn chưa thường xuyên, chặt chẽ, cán bộ phụ trách lĩnh vực
một số xã không phải người địa phương dẫn đến tình trạng để sót, cho đối tượng
hưởng chồng chéo, người khuyết tật hưởng trợ cấp chưa đúng hệ số theo quy định;
thời gian giải quyết chính sách chưa đảm bảo; công tác kiểm tra đánh giá chưa
thường xuyên…

Để khắc phục những bất cập, hạn chế này, tác giả lựa chọn đề tài “Tổ chức
thực hiện chính sách bảo trợ xã hội đối với người khuyết tật của chính quyền
huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An” làm luận văn thạc sĩ chun ngành Quản lý
kinh tế và Chính sách.

2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Trong những năm qua, trên thế giới và ở Việt Nam, nhiều cơng trình nghiên
cứu về các vấn đề liên quan đến an sinh xã hội nói chung và thực hiện chính sách
bảo trợ xã hội đối với người khuyết tật nói riêng đã được thực hiện. Một số cơng
trình nghiên cứu liên quan đến đề tài nghiên cứu như sau:
Stephen Kidd và cộng sự (2016), “Tổng quan và đề xuất đổi mới hệ thống
bảo trợ xã hội Việt Nam”, Chương trình phối hợp của Bộ Lao động - Thương binh
và Xã hội và UNDP. Các tác giả đã tổng hợp những phát hiện từ 17 nghiên cứu,
trong đó 04 nghiên cứu về các bài học tốt nhất trên thế giới được thực hiện bởi một
nhóm các chuyên gia quốc tế hàng đầu, 12 nghiên cứu cịn lại tập trung rà sốt,
đánh giá hệ thống vận hành bảo trợ xã hội hiện tại của Việt Nam và 01 báo cáo
nghiên cứu về thực trạng hệ thống chăm sóc xã hội do UNICEF tài trợ. Nội dung
cơng trình nghiên cứu khuyến nghị tập trung đầu tư thêm cho trợ giúp đột xuất


3

nhằm tăng cường khả năng ứng phó và phục hồi nhanh sau các thảm họa và cú sốc
kinh tế xã hội lớn. Đối với chăm sóc xã hội, ngồi việc xác định cần có những
nghiên cứu sâu hơn, các báo cáo cũng khuyến nghị cải thiện chất lượng dịch vụ và
quan trọng hơn là cần tăng thêm cơ hội cho khu vực tư nhân và các tổ chức phi
chính phủ tham gia cung cấp dịch vụ chăm sóc xã hội. Cơng trình cũng phân tích
về mặt kinh tế để chỉ ra những lợi ích kinh tế xã hội, góp phần thúc đẩy tăng
trưởng kinh tế nhanh hơn từ việc đầu tư cho bảo trợ xã hội mang lại. Những thành
tựu này cùng với một hệ thống phúc lợi hiệu quả, cho thấy tầm quan trọng của bảo

trợ xã hội đối với quá trình phát triển dài hạn của Việt Nam và cũng chỉ ra rằng
đây sẽ là khoản đầu tư mang lại giá trị cao trong tương lai.
Nguyễn Tiến Hùng (2018), “Vai trò của an sinh xã hội đối với tiến bộ xã hội
ở Việt Nam hiện nay”. Luận án Tiến sĩ, Học Viện Hành chính Quốc gia Hồ Chí
Minh. Luận án nghiên cứu dưới góc độ triết học về vai trò của an sinh xã hội đối
với bảo trợ xã hội và đánh giá khái quát thực trạng của vai trò của an sinh xã hội đối
với bảo trợ xã hội ở Việt Nam trong những năm qua, đề xuất một số giải pháp cơ
bản nhằm phát huy vai trò của an sinh xã hội đối với bảo trợ xã hội ở Việt Nam hiện
nay.
Nguyễn Hữu Phước (2019), “Thực hiện chính sách bảo trợ xã hội cho
người khuyết tật trên địa bàn thành phố Quy Nhơn, tỉnh Bình Định”, Luận văn
Thạc sĩ Chính sách cơng, Học Viện Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh. Luận
văn dựa trên cơ sở nghiên cứu khoa học về thực hiện chính sách bảo trợ xã hội
cho người khuyết tật đồng thời nghiên cứu thực trạng thực hiện chính sách bảo
trợ xã hội cho người khuyết tật trên địa bàn thành phố Quy Nhơn, tỉnh Bình
Định qua đó chỉ ra những bất cập trong q trình thực thi chính sách và đưa ra
các giải pháp đảm bảo yêu cầu thực hiện chính sách bảo trợ xã hội cho người
khuyết tật trên địa bàn trong thời gian tới.
Nguyễn Thị Hoa (2019), “Thực hiện chính sách bảo trợ xã hội đối với trẻ
em khuyết tật trên địa bàn quận Đống Đa, thành phố Hà Nội”, Luận văn Thạc sĩ


4

chun ngành Quản lý cơng, Học Viện Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh. Tác giả
nghiên cứu cơ sở lý luận, làm rõ những lý luận và thực tiễn thực hiện chính sách
bảo trợ xã hội đối với trẻ em khuyết tật, qua đó chỉ ra thực trạng triển khai thực hiện
chính sách bảo trợ xã hội đối với trẻ em khuyết tật và đề xuất những giải pháp nhằm
tăng cường thực hiện chính sách bảo trợ xã hội đối với trẻ em khuyết tật trên địa
bàn giai đoạn 2018 - 2020.

Các cơng trình nghiên cứu nêu trên tiếp cận về bảo trợ xã hội nói chung và
bảo trợ xã hội đối với người khuyết tật nói riêng ở các góc độ khác nhau, với đối
tượng và mục tiêu khác nhau, nghiên cứu ở các thời điểm khác nhau, đề cập đến
những khía cạnh cụ thể khác nhau của hoạt động này. Tuy nhiên, các nghiên cứu đã
làm rõ được một số cơ sở lý luận về bảo trợ xã hội đối với người khuyết tật. Tác giả
kế thừa những lý luận này khi nghiên cứu.
Với đối tượng nghiên cứu tại huyện Hưng Ngun, đến nay, chưa có cơng
trình nào tiếp cận nghiên cứu tổ chức thực hiện chính sách bảo trợ xã hội đối với
người khuyết tật. Địa bàn này có những điểm khác biệt so với các địa phương
khác khác. Đồng thời, bộ máy và quy trình tổ chức thực hiện chính sách bảo trợ
xã hội đối với người khuyết tật trên địa bàn huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An
có đặc điểm riêng. Hiện tại, trong quản lý, cơ chế, chính sách đã có nhiều thay
đổi nên một số tồn tại và giải pháp trong các nghiên cứu học viên đã tổng quan là
khơng cịn phù hợp.
Vì vậy, đề tài nghiên cứu “Tổ chức thực hiện chính sách bảo trợ xã hội đối
với người khuyết tật của chính quyền huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An” đảm
bảo có sự kế thừa khoảng trống nghiên cứu, cũng như không trùng lặp với các đề tài
đã thực hiện..
Đề tài có tính kế thừa dựa trên nền tảng kiến thức của các cơng trình trước đó
về thực hiện chính sách bảo trợ xã hội đối với người khuyết tật, đồng thời, tác giả
luận văn mong muốn bổ sung những luận cứ, luận chứng khoa học về tổ chức thực
hiện chính sách bảo trợ xã hội đối với người khuyết tật của chính quyền cấp huyện


5

cụ thể, làm tài liệu tham khảo cho các nhà quản lý, các nhà khoa học quan tâm đến
vấn đề này.

3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu

3.1. Mục đích nghiên cứu
Mục đích nghiên cứu của đề tài là trên cơ sở phân tích thực trạng tổ chức
thực hiện chính sách bảo trợ xã hội đối với người khuyết tật của chính quyền
huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An trong giai đoạn 2019-2021, để từ đó đề xuất
một số giải pháp có căn cứ khoa học nhằm hồn thiện tổ chức thực hiện chính
sách này trong giai đoạn tới.

3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để đạt được mục đích trên, luận văn có nhiệm vụ:
- Xác định khung nghiên cứu về tổ chức thực hiện chính sách bảo trợ xã hội
đối với người khuyết tật của chính quyền cấp huyện.
- Phân tích thực trạng tổ chức thực hiện chính sách bảo trợ xã hội đối với
người khuyết tật của chính quyền huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An trong giai
đoạn 2019-2021.
- Đề xuất giải pháp hồn thiện tổ chức thực hiện chính sách bảo trợ xã hội
đối với người khuyết tật của chính quyền huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An.

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Luận văn nghiên cứu về tổ chức thực hiện chính sách bảo trợ xã hội đối với
người khuyết tật của chính quyền cấp huyện theo quy trình chính sách.

4.2. Phạm vi nghiên cứu
Về nội dung nghiên cứu: Đề tài nghiên cứu về tổ chức thực hiện chính sách
bảo trợ xã hội đối với người khuyết tật của chính quyền huyện Hưng Nguyên, tỉnh
Nghệ An tiếp cận nội dung tổ chức thực hiện chính sách theo 3 giai đoạn: (1) Chuẩn
bị triển khai thực hiện chính sách; (2) Tổ chức thực hiện chính sách; (3) Kiểm sốt
việc thực hiện chính sách.
Về khơng gian nghiên cứu: Trên địa bàn huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An.



6

Về thời gian nghiên cứu: Dữ liệu thứ cấp thu thập trong giai đoạn 2019 2021, dữ liệu sơ cấp thu thập trong tháng 7/2022, giải pháp đến năm 2025.

5. Phương pháp nghiên cứu
5.1 Khung nghiên cứu
Nhân tố ảnh hưởng tới
tổ chức thực hiện chính
sách bảo trợ xã hội đối
với người khuyết tật của
chính quyền cấp huyện:
- Các nhân tố thuộc về
chính sách
- Các nhân tố thuộc về
chính quyền cấp huyện
- Các nhân tố khác

Nội dung tổ chức thực
hiện chính sách bảo trợ
xã hội đối với người
khuyết tật của chính
quyền cấp huyện:
(1) Chuẩn bị triển khai
thực hiện chính sách;
(2) Tổ chức thực hiện
chính sách;
(3) Kiểm sốt việc thực
hiện chính sách.


Mục tiêu tổ chức thực
hiện chính sách bảo trợ
xã hội đối với người
khuyết tật của chính
quyền cấp huyện:
- Tăng mức độ bao phủ
của chính sách;
- Cải thiện đời sống vật
chất, tinh thần cho đối
tượng người khuyết tật
thuộc diện bảo trợ xã
hội;
- Đảm bảo cơng bằng,
đúng đối tượng trong
thực hiện chính sách
bảo trợ xã hội đối với
người khuyết tật.

Hình 1: Khung nghiên cứu

5.2. Phương pháp thu thập và xử lý số liệu
Để nghiên cứu luận văn, tác giả đã sử dụng kết hợp nhiều phương pháp thu
thập số liệu, xử lý số liệu và phương pháp nghiên cứu khác nhau, được phân tích chi
tiết dưới đây:

5.2.1. Đối với dữ liệu thứ cấp
Tác giả thu thập dữ liệu thứ cấp từ các giáo trình, luận văn thạc sĩ, các bài
báo, cơng trình nghiên cứu liên quan để làm cơ sở lý luận. Để phân tích thực trạng
về tổ chức thực hiện chính sách bảo trợ xã hội đối với người khuyết tật của chính
quyền huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An., luận văn dựa trên việc thu thập số liệu



7

từ các nguồn như: Thu thập các số liệu liên quan đến về tổ chức thực hiện chính
sách bảo trợ xã hội đối với người khuyết tật của chính quyền địa phương; Các quyết
định, báo cáo, ý kiến chỉ đạo của Ủy ban nhân dân huyện Hưng Nguyên về giao chỉ
tiêu kế hoạch phát triển kinh tế xã hội, về tổ chức thực hiện chính sách bảo trợ xã
hội đối với người khuyết tật trên địa bàn.
Nội dung: Tác giả thu thập các số liệu, dữ liệu có liên quan trong phạm vi
thời gian 2019-2021.

5.2.2. Đối với dữ liệu sơ cấp
Dữ liệu sơ cấp được khai thác, thu thập thông qua điều tra khảo sát bằng
bảng hỏi với nội dung trình tự, số lượng phiếu cụ thể như sau:
+ Trình tự điều tra: Trên cơ sở phiếu điều tra đã được thiết kế, tác giả tiến hành
lập danh sách các đối tượng điều tra gửi phiếu bằng hai cách đó là trực tiếp và qua
email.
+ Đối tượng điều tra: Tác giả tiến hành khảo sát 20 người là đại diện của các
đơn vị tổ chức liên quan, bao gồm: Cán bộ Phòng LĐTB&XH (4 người); đại diện
UBND huyện Hưng Nguyên (4 người); đại diện chính quyền 12 xã (Trong tổng 18
xã, thị trấn) trên địa bàn huyện Hưng Nguyên (12 người)
+ Nội dung điều tra: Đánh giá về các nội dung trong quy trình thực hiện
chính sách bảo trợ xã hội đối với người khuyết tật của chính quyền huyện Hưng
Nguyên, tỉnh Nghệ An.
+ Thời gian điều tra: Tháng 7/2022, gửi và nhận kết quả điều tra.
+ Số phiếu hợp lệ thu về là 20 phiếu

5.2.3. Phương pháp phân tích, xử lý dữ liệu
+ Phương pháp thống kê mô tả

Dựa trên các dữ liệu thống kê, số liệu mô tả sự biến động cũng như những
thay đổi về số liệu, tình hình thực hiện chính sách, các nhân tố ảnh hưởng, mức độ
chấp hành của các chủ thể tham gia, thực hiện... Phương pháp này sử dụng để mô tả
thực trạng tổ chức thực hiện chính sách bảo trợ xã hội đối với người khuyết tật của
chính quyền huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An.


8

+ Phương pháp tổng hợp
Những vấn đề sẽ được phân tích theo nhiều góc độ khác nhau, phân tích từng
chỉ tiêu rồi tổng hợp lại lơgic với nhau. Phân tích thực trạng và qua đó chỉ ra những
điểm mạnh, điểm yếu, những hạn chế, tồn tại của công tác về tổ chức thực hiện
chính sách bảo trợ xã hội đối với người khuyết tật nhằm đề xuất những giải pháp có
tính khả quan để giải quyết, khắc phục những hạn chế, tồn tại.
+ Phương pháp so sánh
Phương pháp so sánh được sử dụng trong q trình phân tích, đánh giá thực
trạng về tổ chức thực hiện chính sách bảo trợ xã hội đối với người khuyết tật của
chính quyền huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An qua các năm. Tiến hành so sánh,
đối chiếu, nêu quá trình thực hiện nhiệm vụ về tổ chức thực hiện chính sách bảo trợ
xã hội đối với người khuyết tật của chính quyền huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An
giai đoạn nghiên cứu (2019 - 2021). Từ đó rút ra những nhận xét, đánh giá tạo cơ sở
cho các phương pháp phân tích, tổng hợp.

6. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục và danh mục tài liệu tham khảo, luận
văn được trình bày trong 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận và kinh nghiệm thực tiễn về tổ chức thực hiện
chính sách bảo trợ xã hội đối với người khuyết tật của chính quyền huyện
Chương 2: Phân tích thực trạng việc tổ chức thực hiện chính sách bảo trợ xã

hội đối với người khuyết tật của chính quyền huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An
Chương 3: Định hướng và giải pháp hoàn thiện việc tổ chức thực hiện chính
sách bảo trợ xã hội đối với người khuyết tật của chính quyền huyện Hưng Nguyên,
tỉnh Nghệ An


9

CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ KINH NGHIỆM THỰC TIỄN VỀ
TỔ CHỨC THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH BẢO TRỢ XÃ HỘI
ĐỐI VỚI NGƯỜI KHUYẾT TẬT CỦA CHÍNH QUYỀN
CẤP HUYỆN
1.1. Chính sách bảo trợ xã hội đối với người khuyết tật
1.1.1. Khái niệm và vai trị của chính sách bảo trợ xã hội đối với người khuyết
tật
1.1.1.1. Khái niệm chính sách bảo trợ xã hội đối với người khuyết tật
- Khái niệm chính sách:
Trước hết, cần hiểu khái niệm “chính sách”. Theo từ điển Tiếng Việt thì
“chính sách là sách lược và kế hoạch cụ thể nhằm đạt một mục đích nhất định, dựa
vào đường lối chính trị chung và tình hình thực tế mà đề ra”. (Hoàng Phê, 2010)
Theo James Anderson (2013), “chính sách là chuỗi những hoạt động mà
chính quyền chọn làm hay khơng làm với tính tốn và chủ đích rõ ràng, có tác động
đến người dân”.
Theo tác giả Vũ Cao Đàm (2015) thì “chính sách là một tập hợp biện pháp
được thể chế hóa, mà một chủ thể quyền lực hoặc chủ thể quản lý đưa ra, trong đó
tạo sự ưu đãi một hoặc một số nhóm xã hội, kích thích vào động cơ hoạt động của
họ nhằm thực hiện một mục tiêu ưu tiên nào đó trong chiến lược phát triển của một
hệ thống xã hội”.
Nguyễn Thị Lệ Thúy và Bùi Hồng Việt (2019) đưa ra quan điểm: “Chính

sách cơng là một tập hợp biện pháp được thể chế hóa mà một chủ thể quyền lực
hoặc chủ thể quản lý đưa ra nhằm tạo sự ưu đãi một hoặc một số nhóm xã hội, kích
thích vào động cơ hoạt động của họ nhằm thực hiện một mục tiêu ưu tiên nào đó
trong chiến lược phát triển của một hệ thống xã hội.”


10

Như vậy, qua các khái niệm “chính sách” có thể rút ra những đặc điểm sau:
+ Chính sách là do một chủ thể quyền lực hoặc chủ thể quản lý ban hành;
+ Chính sách được ban hành căn cứ vào đường lối chính trị chung và tình
hình thực tế;
+ Chính sách được ban hành bao giờ cũng nhắm đến một mục đích nhất
định, nhằm thực hiện một mục tiêu ưu tiên nào đó; chính sách được ban hành đều
có sự tính tốn và chủ đích rõ ràng.
- Khái niệm bảo trợ xã hội:
Ngân hàng thế giới (1996) cho rằng: “Bảo trợ xã hội là những biện pháp
công cộng nhằm giúp các cá nhân, hộ gia đình và cộng đồng ứng phó và kiềm chế
được nguy cơ có tác động đến thu nhập nhằm giảm tính bị tổn thương và những
bấp bênh thu nhập”. Định nghĩa nhấn mạnh sự kiềm chế nguy cơ, bảo trợ xã hội
vừa là mạng lưới an toàn, vừa là cơ sở để phát triển vốn con người.
Theo Ngân hàng phát triển Châu Á (2012): “Bảo trợ xã hội là một hệ thống
chính sách cơng nhằm giảm nhẹ tác động bất lợi của những biến động đối với các
hộ gia đình và cá nhân”. Định nghĩa này nhấn mạnh vào tính dễ bị tổn thương nếu
người dân khơng có bảo trợ xã hội và tác hại của việc thiếu bảo trợ xã hội đối với
nguồn vốn con người.
Như vây, có thể hiểu: Bảo trợ xã hội là các biện pháp, giải pháp đảm bảo
của Nhà nước và xã hội đối với các đối tượng BTXH (người bị thiệt thòi, yếu thế
hoặc gặp bất hạnh trong cuộc sống) nhằm giúp họ khắc phục những khó khăn trước
mắt cũng như lâu dài trong cuộc sống. Việc đảm bảo này thơng qua các hoạt động

cung cấp tài chính, vật phẩm, các điều kiện vật chất khác cho đối tượng.
- Chính sách bảo trợ xã hội đối với người khuyết tật
Theo Chính phủ (2021), chính sách bảo trợ xã hội đối với đối tượng bảo trợ
xã hội, chính sách bảo trợ xã hội bao gồm: Trợ giúp thường xuyên tại cộng đồng;
Bảo trợ xã hội khẩn cấp; Chăm sóc, ni dưỡng tại cộng đồng; Chăm sóc, ni
dưỡng đối tượng bảo trợ xã hội trong cơ sở bảo trợ xã hội, nhà xã hội. Chính sách
bảo trợ xã hội đối với người khuyết tật là một nội dung quan trọng trong chính sách


11

bảo trợ xã hội ở Việt Nam hiện nay. (Chương II, III, IV, V, Nghị định số
20/2021/NĐ-CP)
Từ các quan điểm trên, có thể rút ra khái niệm chính sách bảo trợ xã hội đối
với người khuyết tật, đó là: Tập hợp các chủ trương, cơ chế, chính sách, giải pháp
của Nhà nước và cộng đồng xã hội nhằm trợ giúp và bảo vệ cho người khuyết tật,
trước hết và chủ yếu là những khoản trợ cấp, hỗ trợ và các chi phí khác nhằm giúp
cho đối tượng ổn định cuộc sống.

1.1.1.2. Vai trị của chính sách bảo trợ xã hội đối với người khuyết tật
Thứ nhất, đảm bảo tổ chức thực hiện bảo trợ xã hội đối với người khuyết tật
đúng quy định của luật pháp, đồng thời cũng giúp cho những đối tượng người
khuyết tật thuộc diện bảo trợ xã hội được hưởng các chính sách của Nhà nước một
cách đầy đủ, chính xác.
Thứ hai, hỗ trợ kịp thời cho đối tượng người khuyết tật thuộc diện bảo trợ xã
hội; giúp họ giảm bớt những khó khăn, vất vả trong đời sống hàng ngày, đồng thời
có thể tiếp cận những điều kiện sống thiết yếu của xã hội.
Thứ ba, thông qua sự trợ giúp của Nhà nước, nhân dân và cộng đồng, chính
sách bảo trợ xã hội nhằm bảo đảm thu nhập và các điều kiện sinh sống ở mức tối
thiểu (bằng các hình thức và biện pháp khác nhau) đối với các đối tượng người

khuyết tật thuộc diện bảo trợ xã hội không đủ khả năng tự lo được cuộc sống của
bản thân và gia đình.

1.1.2. Nội dung chính sách bảo trợ xã hội đối với người khuyết tật
1.1.2.1. Đối tượng chính sách bảo trợ xã hội đối với người khuyết tật
Chính sách bảo trợ xã hội đối với người khuyết tật hướng tới những đối
tượng sau đây: Người khuyết tật đặc biệt nặng; Người khuyết tật nặng; Gia đình có
người khuyết tật đặc biệt nặng đang trực tiếp ni dưỡng, chăm sóc người đó;
Người nhận ni dưỡng, chăm sóc người khuyết tật đặc biệt nặng; Người khuyết tật
nặng hoặc đặc biệt nặng đang mang thai hoặc nuôi con dưới 36 tháng tuổi. Người
khuyết tật được nuôi dưỡng trong cơ sở bảo trợ xã hội: Người khuyết tật đặc biệt
nặng không nơi nương tựa, không tự lo được cuộc sống được tiếp nhận vào nuôi


12

dưỡng tại cơ sở bảo trợ xã hội….
1.1.2.2. Hình thức bảo trợ xã hội dành cho người khuyết tật
Chính sách bảo trợ xã hội đối với người khuyết tật bao gồm các hình thức:
Trợ giúp y tế cho người khuyết tật; Trợ cấp xã hội hàng tháng cho người khuyết tật;
Trợ giúp trong lĩnh vực tư pháp đối với NKT; Trợ giúp giáo dục cho NKT; Trợ giúp
giáo dục nghề nghiệp cho NKT; tạo việc làm và hỗ trợ sinh kế cho NKT và trợ giúp
tiếp cận và tham gia giao thông…. .
1.1.2.3. Mức độ, phạm vi bảo trợ xã hội đối với người khuyết tật
Mức độ, phạm vi chính sách bảo trợ xã hội đối với người khuyết tật thuộc
đối tượng bảo trợ xã hội chủ yếu là được hưởng trợ cấp xã hội hàng tháng. Mức trợ
cấp xã hội do Nhà nước quy định. Ngoài ra các đối tượng cịn được hưởng quyền
lợi chăm sóc và bảo vệ sức khỏe như được cấp thẻ Bảo hiểm y tế, trợ giúp giáo dục,
đào tạo và dạy nghề, hỗ trợ mai táng phí được quy định tại các Điều 6, Điều 9, Điều
10, Điều 11 (Theo Chính Phủ, 2021).

Việc thực hiện các quy định về mức độ, phạm vi bảo trợ xã hội đối với người
khuyết tật cho thấy sự đa dạng về hình thức trợ giúp đồng thời mang lại hiệu quả
cho công tác bảo trợ xã hội đối với người khuyết tật, người khuyết tật hưởng bảo trợ
xã hội ngoài việc được hỗ trợ về nhu cầu sống tối thiểu còn được các hỗ trợ khác
tạo điều kiện vươn lên để có cuộc sống tốt đẹp hơn.

1.2. Tổ chức thực hiện chính sách bảo trợ xã hội đối với người khuyết tật
của chính quyền cấp huyện
1.2.1. Khái niệm và mục tiêu tổ chức thực chính sách bảo trợ xã hội đối với
người khuyết tật của chính quyền cấp huyện
1.2.1.1. Khái niệm
Theo Hoàng Phê (2010): “Tổ chức thực thi chính sách là q trình sắp xếp,
bố trí nhân lực trong tổng thể các hoạt động có mục đích, có chủ định của các cơ
quan nhà nước để thực hiện các nội dung, mục tiêu chính sách đã đề ra.”
Nguyễn Thị Lệ Thúy và Bùi Hồng Việt (2019) cho rằng:“Tổ chức thực thi
chính sách là việc tổ chức thực hiện, chuyển hố ý chỉ của chủ thể trong chính sách


13

thành hiện thực với các đối tượng chính sách nhằm đạt được mục tiêu định hướng
của cơ quan ban hành chính sách.”
Tổ chức thực hiện chính sách có vị trí rất quan trọng, nó là một khâu hợp
thành chu trình chính sách, nếu thiếu cơng đoạn này thì chu trình chính sách khơng
thể tồn tại vì nó là trung tâm kết nối các bước trong chu trình chính sách thành một
hệ thống, nhất là với thực hiện chính sách, bước này là bước quan trọng khơng thể
thiếu vì nó là khâu hiện thực hố chính sách vào đời sống xã hội.
Áp dụng với tổ chức thực chính sách bảo trợ xã hội đối với người khuyết tật.
Sau khi các chính sách bảo trợ xã hội đối với NKT được ban hành thì chính sách
cần được triển khai và thực hiện trên thực tế. Giai đoạn này đóng một vai trị đặc

biệt quan trọng, mang tính chất bước ngoặt giúp cho các chính sách được hiện thực
hóa và mang lại những kết quả cụ thể đối với mục tiêu mà chính sách hướng tới.
Các cơ quan nhà nước ở trung ương hoặc địa phương, trước hết là bộ máy hành
chính nhà nước đảm nhiệm chức năng này.
Từ các phân tích ở trên, có thể rút ra khái niệm: Tổ chức thực hiện chính
sách bảo trợ xã hội đối với người khuyết tật của chính quyền cấp huyện là q trình
biến các chính sách bảo trợ xã hội đối với người khuyết tật thành kết quả trên thực
tế thông qua các hoạt động có tổ chức trong bộ máy chính quyền cấp huyện nhằm
đạt được các mục tiêu của chính sách bảo trợ xã hội đối với người khuyết tật do
chính quyền cấp huyện đề ra.

1.2.1.2. Mục tiêu
Việc tổ chức thực hiện chính sách bảo trợ xã hội đối với người khuyết tật của
chính quyền cấp huyện chủ yếu hướng tới những mục tiêu đảm bảo những chính
sách đã được ban hành sẽ được thực hiện hiệu quả trên thực tế, cụ thể như sau:
Thứ nhất, tăng mức độ bao phủ của chính sách:
Mức độ bao phủ của chính sách thể hiện trên phạm vi đối tượng thụ hưởng,
phạm vi hình thức áp dụng chính sách. Tăng mức độ bao phủ của chính sách bảo trợ
xã hội đối với người khuyết tật thể hiện trên:
- Tăng số đối tượng NKT được hưởng chính sách bảo trợ xã hội/Tổng số