BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
KHOA KINH TẾ

BÀI TẬP LỚN CUỐI KỲ MÔN
VẬN TẢI VÀ BẢO HIỂM NGOẠI THƯƠNG

Mã học phần: TFIN330309 _02, thứ 4 _tiết 4-6
Giáo viên hướng dẫn: Thầy Đặng Qúy Nhân
SV thực hiện: Trương Thị Kim Liền - 19136032

TP. Hồ Chí Minh, tháng 12 năm 2021


BÀI TẬP LỚN CUỐI KỲ
BÁO CÁO ĐIỀU TRA VỤ TÀU ROMASHKA BỊ MẮC CẠN
Sinh viên thực hiện: Trương Thị Kim Liền
MSSV: 19136032

TIÊU CHÍ
ĐIỂM

NỘI DUNG

HÌNH THỨC

TỔNG

NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN:
................................................................................................................................................

................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
Thành phố Hồ Chí Minh, ngày…. tháng…. năm 2021
GV ký tên


BÁO CÁO ĐIỀU TRA
VỤ TÀU ROMASHKA CHỞ HÀNG BỊ MẮC CẠN
TRÊN HẢI TRÌNH TỪ CẢNG BOMBAY VỀ CẢNG SÀI GỊN

Bản hoàn thiện
Người thực hiện: Trương Thị Kim Liền
Ngày hoàn thành: 15/12/2021
🙡🙡🙡

MỤC LỤC


BÁO CÁO ĐIỀU TRA SỰ CỐ TÀU ROMASHKA MẮC CẠN...................................1
1. Giới thiệu....................................................................................................................... 1
2. Phân tích nguyên nhân sự cố.......................................................................................2
2.1. Khi ký hợp đồng (Ngày 22/11/2015)......................................................................2
2.2. Trước khi tàu khởi hành........................................................................................2
2.3. Lúc tàu Romashka bị mắc cạn..............................................................................3
2.4. Phân bổ tổn thất.....................................................................................................4
3. Kết luận......................................................................................................................... 5
3.1. Kết quả sau khi điều tra........................................................................................5

3.2. Kết luận................................................................................................................... 6
4. Giải pháp....................................................................................................................... 7
5. Bài học và hành động phòng ngừa...............................................................................8
5.1. Đối với chủ hàng:...................................................................................................8
5.2. Đối với chủ tàu.......................................................................................................8
5.3. Đối với thuyền trưởng............................................................................................9
5.4. Đối với công ty bảo hiểm.......................................................................................9
TÀI LIỆU THAM KHẢO..............................................................................................10


DANH MỤC CÁC BẢN ĐỒ, BẢNG HÌNH
Hình 1.1. Tóm tắt vụ tàu Romashka chở hàng bị mắc cạn.................................................1
YBảng 2.1. Phân bổ tổn thất sự cố tàu Romashka mắc
cạn....................................................4


DANH MỤC TỪ VIẾT TẮTY

STT
1
2
3
4
5
6

Từ viết tắt
SADACO
TRANCOSI
TP HCM

MT
USD
GPS

Từ viết cụ thể
Cơng ty sản xuất-kinh doanh Sài Gịn-Daklak
Cơng ty TNHH Đại lý và Dịch vụ vận tải Sài Gòn
Thành phố Hồ Chí Minh
Metric Ton – Đơn vị đo lường: Tấn
United States Dollar
Đơn vị tiền tệ của Mỹ: Đô la Mỹ
Global Positioning System
Thiết bị định vị toàn cầu


BÁO CÁO ĐIỀU TRA SỰ CỐ TÀU ROMASHKA MẮC CẠN
1. Giới thiệu

Tóm tắt vụ việc:

Hình 1.1. Tóm tắt vụ tàu Romashka chở hàng bị mắc cạn
Dữ liệu:
Tàu biển: 20.000.000 USD

Lô hàng B: 4.000.000 USD

Lô hàng A: 2.400.000 USD

Lô hàng C: 4.500.000 USD


Lô hàng D: 1.500.000 USD

Tiền cước chưa thu thuộc chủ tàu là
100.000 USD

Trị giá hợp đồng bảo hiểm là 2.234.969,01 USD
Tổn thất chung:

TRƯƠNG THỊ KIM LIỀN

1


- Vỏ tàu thủng 500.000 USD

- Hàng D bị vứt xuống biển

- Máy tàu hư 200.000 USD

- Thiệt hại để cứu tàu và chi phí cho

- Lơ hàng A bị nước tràn vào giảm giá
trị thương mại 100%

thủy thù trong việc cứu tàu là 120.000
USD

Theo hợp đồng thuê tàu, khi người chuyên chở không thực hiện được hợp đồng và đã
gây ra tổn thất cho người thuê tàu là SADACO, phía SADACO có quyền kiện người
chun chở địi bồi thường thiệt hại tổn thất.

Mục tiêu: Đi kiểm tra, xác định tính phân bổ tổn thất chung và làm báo cáo thiệt hại để
chuyển cho công ty bảo hiểm yêu cầu bồi thường thiệt hại sự vụ này.
2. Phân tích nguyên nhân sự cố
2.1. Khi ký hợp đồng (Ngày 22/11/2015)
Đối với chủ tàu: Công ty Katran Shipping, đã cung cấp các đặc tính kỹ thuật,
tính năng kinh doanh của tàu Romashka, đảm bảo khả năng đi biển của tàu, trong đó quy
định rằng tàu phải kín nước, vững chắc về mọi phương diện được trang bị cho hành
trình. Điều đó chứng tàu đủ điều kiện để vận chuyển hàng hóa với số lượng lớn từ cảng
Bombay về cảng Sài Gòn, đáp ứng được các yêu cầu của chủ hàng và điều khoản của
hợp đồng.
Đối với chủ hàng: Công ty SADACO, đã ký hợp đồng thuê tàu chuyến theo mẫu
GENCON với công ty TRANCOSI, nhưng có lẽ khơng có tàu sẵn nên tiếp tục ký hợp
đồng thuê tàu với công ty Katran Shipping qua công ty trung gian Delta Hà Nội. Khả
năng chủ hàng hiểu rõ về con tàu cũng như hợp đồng là rất thấp, không thể kiểm chứng
được những mô tả trong hợp đồng có đúng với thực tế. Ngồi ra, việc thông qua nhiều
công ty trung gian, sử dụng nhiều mẫu hợp đồng khác nhau, sẽ dễ gặp sai sót trong các
nghiệp vụ thuê tàu phức tạp và thanh toán quốc tế.
2.2. Trước khi tàu khởi hành.
TRƯƠNG THỊ KIM LIỀN

2


Thực hiện hợp đồng thuê tàu chuyến đã ký, tàu Romashka đã được điều động đến
cảng Bombay và đến ngày 13/1/2016 đã xếp được 9125 MT hàng và chấm dứt nhận
hàng. Khối lượng hàng bốc lên tàu đảm bảo quy định an toàn.
Thuyền trưởng đã ký và phát hành vận đơn sạch, tức là chủ hàng đã hết trách
nhiệm với lơ hàng, và chủ tàu đóng vai trị là người chuyên chở sẽ chịu mọi trách nhiệm
trong quá trình vận chuyển hàng hóa từ cảng Bombay đến khi hàng hóa được dở khỏi tàu
ở cảng Sài Gòn.

2.3. Lúc tàu Romashka bị mắc cạn
Ta lập luận, giả thuyết tàu gặp sự cố có thể do các nguyên nhân sau:
 Nguyên nhân khách quan
Do thời tiết bất ngờ chuyển biến xấu, bất ngờ như bão động, bão biển, áp thấp, gió lớn,
sóng biển, ... che tầm nhìn của người lái tàu, va vào vật ngầm, lạc hướng dẫn đến mắc
cạn.

 Nguyên nhân chủ quan
Lỗi của chủ tàu:
- Khả năng chủ tàu đã khơng đầu tư nhiều vào q trình tu dưỡng định kỳ, trang bị kỹ
thuật đầy đủ cho tàu như hệ thống dàn máy móc, hệ thống thơng tin, tàu đã “ quá tuổi”
(tuổi tàu bình quân của thế giới là 21,3 tuổi),vỏ tàu mỏng, tàu không đảm bảo chất lượng,
không đủ khả năng vận tải hàng hóa trên biển.
- Khơng kiểm tra kỹ các trang thiết bị trên tàu mà đã cho tàu khởi hành.
- Trên tàu khơng có sẵn các trang thiết bị đo độ sâu và bám theo hải trình GPS như radio,
la bàn, máy đo độ sâu...., hoặc chúng đã cũ, hoạt động không ổn định dẫn đến đi lệch
hướng với hải trình.
Lỗi của người lái tàu:

TRƯƠNG THỊ KIM LIỀN

3


- Thiếu kinh nghiệm trong việc xử lý tình huống, điều khiển tàu, chưa đạt u cầu trình
độ chun mơn nghiệp vụ.
- Thuyền trưởng không tập trung, buồn ngủ, lơ là hoặc giao trách nhiệm cho thuyền phó,
một người nào khác chưa đủ chuyên môn, làm đánh lái thuyền đi lệch hướng.
- Thuyền trưởng chưa tìm hiểu kỹ hải trình, không dựa trên bản đồ.
- Số lượng thành viên trên tàu không đủ, không đảm bảo đủ chuyên môn, chất lượng;

thiếu sự liên kết với nhau.
- Khơng có thợ máy, thợ kỹ thuật điện trên tàu.
2.4. Phân bổ tổn thất
Chi phí tổn thất riêng
Vỏ tàu thủng
Lơ hàng A bị nước tràn vào giảm giá trị
thương mại 100%
Chi phí tổn thất chung
Hàng D bị ném xuống biển
Máy tàu hư
Thiệt hại để cứu tàu và chi phí cho thủy

500.000 USD
2.400.000 USD
1.500.000 USD
200.000 USD

120.000 USD
thủ trong việc cứu tàu
Gía trị chịu phân bổ
Giá trị tàu cịn lại
20.000.000 – 500.000 = 19.500.000 USD
Cước phí chưa thu
100.000 USD
Giá trị của hàng A
0
Giá trị còn lại của hàng B
4.000.000 USD
Giá trị của hàng C
4.500.000 USD

Giá trị của hàng D
1.500.000 USD
Bảng 2.1. Phân bổ tổn thất sự cố tàu Romashka mắc cạn
L= 1.500.000 + 200.000 + 120.000 = 1.820.000 USD
CV= 19.500.000 + 100.000 + 4.000.000+ 4.500.000 +1.500.000 = 29.600 USD
C=L/CV= 1.820.000/29.600.000 = 91/1480
Mức đóng góp
TRƯƠNG THỊ KIM LIỀN

4


Xác định mức đóng góp vào TTC của từng quyền lợi: Cx=L/CV*CVx
C tàu = 91/1480 * 20.000.000 = 1.229.729,73 USD
C hàng B = 91/1480 * 4.000.000 = 245.945, 9459 USD
C hàng C = 91/1480 * 4.500.000 = 276.689,1892 USD
C hàng D = 91/1480 * 1.500.000 = 92.229,7297 USD
C cước phí chưa thu = 91/1480 * 100.000 = 6148,6486 USD
Số tiền các bên phải thanh toán:
Chủ tàu: 1.229.729,73 – (200.000 +120.000) = 909.729,73 USD
Chủ hàng: (245.945, 9459 +276.689,1892 +92.229,7297+6148,6486) -1.500.000
= - 878.986,4866 USD
 Chủ tàu phải trả USD 909.729,73 và chủ hàng nhận về được 878.986,4866 USD
Công ty SADACO đã mua bảo hiểm cho cho lô hàng theo mọi điều kiện rủi ro trị giá

2.234.969,01 USD
Vì hàng A bị giảm giá trị thương mại 100%, tổn thất toàn bộ thực tế nên bên bảo
hiểm bồi thường toàn bộ giá trị của hàng A.
Số tiền bảo hiểm Công ty Bảo Minh bồi thường cho SADACO là:
P = Bồi thường tổn thất riêng + Bồi thường tổn thất chung

= 2.400.000 + (245.945, 9459 +276.689,1892 +92.229,7297) = 3.014.864,865 USD
3. Kết luận
3.1. Kết quả sau khi điều tra
- Sau khi xem xét hiện trường và con tàu, kết quả giám định bên thứ 3 thấy rằng:

TRƯƠNG THỊ KIM LIỀN

5


+ Hồ sơ kiểm tra giám định, các biên bản bảo dưỡng sửa chữa thân tàu, máy móc thiết
bị trong khoang máy, buồng lái, dầu,… cho thấy rằng chủ tàu đã tiến hành bảo dưỡng lần
cuối cùng đã cách ngày khởi hành rất lâu, vỏ tàu đã bị bào mòn mạnh, dễ vỡ. Các mô tả
thực tế không khớp với hợp đồng đã ký với công ty Delta Hà Nội.
+ Trên tàu, các thiết bị thông tin, đo độ sâu, GPS đã quá cũ, hoạt động kém hiệu quả dẫn
đến đưa kết quả khơng chính xác.
- Trích xuất dữ liệu trên tàu từ thiết bị ghi số liệu hải trình (VDR) và hệ thống hiển thị
thông tin hải đồ điện tử (ECDIS) cho thấy tàu đã đi lệch hướng so với quỹ đạo
- Kiểm tra chứng chỉ, giấy chứng nhận chuyên môn của thuyền trưởng và các thủy thủ
trên tàu nhận thấy không phù hợp với Công ước quốc tế STCW và khơng có Giấy chứng
nhận huấn luyện nghiệp vụ (GCNHLNV).
- Trích xuất Camera thấy thuyền trưởng đã rời buồng lái trước lúc xảy ra sự cố và có
dùng chất kích thích (rượu) nên tinh thần khơng được tỉnh táo.
- Trên tàu chỉ có một thợ máy
3.2. Kết luận.
Theo phân tích, đánh giá trên, chúng tơi kết luận lỗi thuộc về người chủ tàu và
thuyền trưởng, trong đó lỗi lớn nhất và trực tiếp gây ra sự cố tàu Romashka mắc cạn là
do thuyền trưởng đã quá chủ quan, thiếu chuyên nghiệp trong thực hiện nghiệp vụ, lỗi
gián tiếp là do chủ tàu không đảm bảo chất lượng của tàu, tàu không đủ điều kiện đi
biển. Và công ty Romashka chịu mọi trách nhiệm về sự tổn thất hàng hóa cho chủ hàng

vì đã ký và phát hành vận đơn sạch.
Điều 2 trong hợp đồng Gencon cũng đã thể hiện rõ ràng rằng: “chủ tàu chịu trách
nhiệm về các mất mát, hư hại hàng hoá chỉ khi chủ tàu hoặc đại lý của họ không xử lý
cần mẫn khiến cho tàu, về mọi khía cạnh, khơng đủ khả năng đi biển gây ra”. [1]1

1 CLB Thuyền trưởng Việt Nam, Một số điều khoản cơ bản trong hợp đồng thuê tàu chuyến, truy cập tại
truy cập ngày 15/12/2021.

TRƯƠNG THỊ KIM LIỀN

6


Do đó, chủ hàng SADACO kiện chủ tàu Katran Shipping và yêu cầu bồi thường
thiệt hại là có căn cứ. Phía chủ tàu phải bồi thường cho thiệt hại là 909.729,73 USD và
công ty bảo hiểm Bảo Minh phải bồi thường cho chủ hàng số tiền 3.014.864,865 USD
4. Giải pháp
Đối với chủ hàng
Công ty SADACO đã mua bảo hiểm cho lô hàng với theo điều kiện mọi rủi ro và trách
nhiệm bảo hiểm bắt đầu từ lúc hàng đã xếp xuống tàu tại cảng Bombay cho đến khi hàng
được dỡ khỏi tàu tại cảng Sài Gòn. Tàu gặp sự cố trong thời điểm bảo hiểm chưa hết
hiệu lực nên Bảo Minh chắc chắn phải thực hiện bồi thường. Do đó, SADACO cần gửi
báo cáo về sự cố yêu cầu bồi thường thiệt hại theo hợp đồng đã ký kết. Bên cạnh đó,
cơng ty cần chuẩn bị kỹ hồ sơ để yêu cầu bồi thường bao gồm:
- Hợp đồng hoặc Giấy chứng nhận bảo
hiểm hàng hóa xuất nhập khẩu gốc.
- Hợp đồng thuê tàu đối với hàng chở
nguyên chuyến

- Vận đơn gốc.

- Hóa đơn gốc hoặc các hóa đơn chi phí.
- Chứng từ xác nhận số lượng, trọng
lượng hàng (bản gốc).
- Thư kèm tính tốn số tiền khiếu nại.
- Hợp đồng mua bán.

Ngồi ra cần đính kèm theo các chứng từ:
- Văn bản tuyên bố tổn thất chung của chủ tàu
- Bản tính tốn phân bổ tổn thất chung
- Các văn bản liên quan khác (Valuation from, Average Bond, G.A. Guarantee).
- Thư thông báo của người chuyên chở cho người nhận hàng về tổn thất toàn bộ.
- Xác nhận của người chuyên chở về lô hàng đã được xếp lên tàu. [2]2
Sau khi nhận được tiền bồi thường tổn thất của hàng hóa, chủ hàng ký giấy biên nhận và
thế quyền (receipt and subrogation) để người bảo hiểm thế quyền của họ khiếu nại người
vận chuyển.
Đối với công ty Bảo hiểm Bảo Minh

2 Công ty bảo hiểm, Chứng từ yêu cầu bồi thường bảo hiểm hàng hóa, truy cập tại:
truy cập ngày 15/12/2021

TRƯƠNG THỊ KIM LIỀN

7


Vì sự cố tàu Romashka xảy ra trong khoảng thời gian hợp đồng có hiệu lực nên bắt buộc
phải tiến hành bồi thường cho chủ hàng. Sau đó thực hiện khiếu nại bên người vận
chuyển.
Đối với chủ tàu:
Theo quy định của hợp đồng GENCON, và lỗi hoàn toàn thuộc về Katran Shipping nên

phương án tốt nhất là giải quyết vụ việc bằng cách thương lượng hòa giải để rút ngắn
thời gian khởi kiện và giảm được các khoảng chi phí khác.
Bên cạnh đó, cần đầu tư nhiều hơn trong việc sửa chữa, bảo dưỡng con tàu để nhanh
chóng lấy lại uy tín cho doanh nghiệp. Đồng thời thực hiện xử lý vi phạm của thuyền
truyển và các thuyền viên khác.
5. Bài học và hành động phòng ngừa.
5.1. Đối với chủ hàng:
Thứ nhất, không nên ký kết hợp đồng thuê tàu thông qua quá nhiều công ty trung
gian, cách tốt nhất là thực hiện thuê tàu trực tiếp với công ty cho thuê dịch vụ, trong các
trường hợp đặc biệt khác, chỉ nên thông qua một công ty trung gian duy nhất. Về mặc
lâu dài, chủ tàu đó sẽ trở thành đối tác kinh doanh, sẽ có những chính sách ưu đãi,
khuyến mãi nhất định đối với những khách hàng quen, lâu năm. Từ đó, chủ hàng sẽ có
thể giảm được những khoản chi phí, tăng lợi nhuận và an tâm hơn khi chuyển giao lô
hàng.
Thứ hai, chủ hàng cần kiểm tra thật cẩn trọng các điều khoản có trong hợp đồng
thuê tàu, tìm hiểu thật kỹ con tàu và chủ tàu trước khi thực hiện ký. Bên cạnh đó, cần
chủ động nắm bắt thông tin thực tế của tàu như giá cả, uy tín, tình trạng chất lượng của
tàu hiện tại,....Chủ hàng cần đưa thêm những điều khoản ràng buộc thêm với chủ tàu vào
trong hợp đồng là: Bất kỳ xảy ra tai nạn nào làm hư hỏng tàu mà nguyên nhân là do con
người gây nên thì phải bồi thường thiệt hại 100% cho lô hàng.
Thứ ba, Chủ hàng nên mua bảo hiểm cho lô hàng với điều kiện mọi rủi ro để bảo
vệ lơ hàng của mình, giảm nhẹ thiệt hại, hư hỏng khi xảy ra sự cố đáng tiếc.
Thứ tư, khi đã xảy ra sự cố, chủ hàng cần nhanh chóng thu thập các minh chứng,
các hồ sơ, chứng từ và hợp đồng hợp lý để báo cáo yêu cầu bồi thường từ công ty bảo
hiểm và phục vụ cho việc khiếu nại chủ tàu, để đưa quyền lợi về phía mình.
5.2. Đối với chủ tàu
Chủ tàu nên yêu cầu lô hàng của bên giao hàng phải mua bảo hiểm để phịng
ngừa rủi ro thì mới chấp nhận ký kết hợp đồng. Hơn thế nữa, việc bảo dưỡng tàu định kỳ
TRƯƠNG THỊ KIM LIỀN


8


là rất quan trọng và cần thiết, do đó cần có kế hoạch bảo dưỡng, đảm bảo các trang bị kỹ
thuật hoạt động tốt, hiện đại. Trong việc tuyển các thuyền trưởng, thợ máy, thuyền viên,
thợ điện cần thực hiện nghiêm khắc hơn, trải qua các vòng ứng tuyển, yêu cầu có những
giấy chứng nhận tập huấn, chứng chỉ đảm bảo các yêu cầu; tổ chức các cuộc tập huấn
định kỳ cho các nhân viên của công ty để tăng kỹ năng xử lý tình huống. Và có những
chính sách khen thưởng hợp lý để thu hút những thuyền trưởng giỏi có trách nhiệm và
xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.
5.3. Đối với thuyền trưởng
Thuyền trưởng cần kiếm tra kỹ tất cả trang thiết bị kỹ thuật, khoang máy, thiết bị
đo độ sâu, GPS có hoạt động tốt hay khơng, hàng hóa đã đủ hay chưa,... trước khi cho
tàu khởi hành. Thuyền trưởng là người có vai trị chỉ huy chính trên tàu nên phải đảm
bảo tỉnh táo 100%, không được giao cho người khác không đủ chuyên môn. Khơng chỉ
dừng lại đó, thuyền trưởng cần phải có sự chỉ huy và cách phân phối công việc cho các
thuyền viên trên tàu sao cho hợp lý, luôn trong tinh thần xử lý sự cố bất ngờ và có tính
liên kết với nhau. Điều quan trọng hơn hết, luôn luôn đặt tinh thần trách nhiệm và sự an
toàn của người và của là trên, học hỏi và nâng cao trình độ chuyên môn cá nhân
5.4. Đối với công ty bảo hiểm
Đóng vai trị là người trực tiếp giải quyết hồ sơ và tiến hành bồi thường nên cần
kiểm tra kỹ các hợp đồng, chứng từ, văn bản báo cáo thiệt hại, các minh chứng về sự cố
và các chứng từ khác để tránh sai sót, đảm bảo quyền lợi của mình. Làm việc với bên
chủ hàng và chủ tàu, tiến hành những kiểm tra để có thể xác định được những tổn thất,
đưa ra những kết luận cuối cùng thật chuẩn xác mới tiến hành trách nhiệm bồi thường
của mình.
Tóm lại, mỗi bên cần có trách nhiệm cao trong việc thực hiện các nghiệp vụ trong
quan hệ hàng hải. Khi hoạt động hàng hải quốc tế ngày càng một phát triển mạnh mẽ
như hiện nay, thì dịch vụ thuê tàu và mua bảo hiểm càng được đánh giá cao. Hầu hết các
chủ hàng, nhà xuất khẩu đều thực hiện mua bảo hiểm cho lô hàng để bảo vệ và giảm

thiểu những rủi ro đáng tiếc trong quá trình vận chuyển. Điều đó càng khẳng định vị trí
quan trọng của bảo hiểm trong việc mối quan hệ chủ hàng – chủ tàu.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
TRƯƠNG THỊ KIM LIỀN

9


[1] CLB Thuyền trưởng Việt Nam, Một số điều khoản cơ bản trong hợp đồng thuê tàu
chuyến, truy cập tại truy cập ngày 15/12/2021.
[2] Công ty bảo hiểm, Chứng từ yêu cầu bồi thường bảo hiểm hàng hóa, truy cập tại:
/>truy cập ngày 15/12/2021

PHỤ LỤC

TRƯƠNG THỊ KIM LIỀN

1
0


Hình 1. Hợp đồng thuê tàu chuyến theo mẫu GENCON
Nguồn: Hàng hải kỹ thuật

TRƯƠNG THỊ KIM LIỀN

1
1



Hình 2. Một số chứng chỉ pháp lý của thuyền viên
Nguồn: Mitags, Certificates and Documents for Merchant Ships

TRƯƠNG THỊ KIM LIỀN

1
2


Hình 3: Giấy chứng nhận huấn luyện nghiệp vụ cơ bản
Nguồn: Thông tư 03/2020/TT-BGTVT tiêu chuẩn, chứng chỉ chuyên môn huấn luyện
thuyền viên