Nguyễn Phi Khanh doc
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (152.48 KB, 3 trang )
Nguyễn Phi Khanh
Nguyễn Phi Khanh (tên thật là Nguyễn Ứng Long ; năm sinh không chắc chắn.
Một số nguồn cho là khoảng năm 1355, nhưng một số nguồn khác cho là năm 1335–
1428 hay 1429) là Hàn lâm học sĩ nhà Hồ và là cha của Nguyễn Trãi - một công thần
khai quốc nhà Hậu Lê. Ông quê xã Chí Ngãi, huyện Chí Linh, tỉnh Hải Dương (nay là
phường Cộng Hoà, Tx. Chí Linh, Hải Dương). Sau dời về xã Ngọc Ổi, nay thuộc
huyện Thường Tín, tỉnh Hà Tây, nay thuộc Hà Nội.
Thân thế
Xem thêm: Nguyễn Trãi
Một số tài liệu, căn cứ vào gia phả họ Nguyễn cho rằng ông là con trai của
Nguyễn Minh Du và có hai người anh tên là Nguyễn Sùng và Nguyễn Thư. Tuy
nhiên, các nhà nghiên cứu đã xác định rằng việc chép ông là con của Minh Du là do
sau này, gia đình con Nguyễn Phi Khanh là Nguyễn Trãi bị họa tru di tam tộc nên các
cháu chắt ông, khi trốn tránh đã chép lẫn gia tộc ông vào họ Nguyễn ở Gia Miêu,
Tống Sơn, Thanh Hóa để khỏi bị truy tìm. Thực chất ông không có quan hệ họ hàng
với Nguyễn Minh Du.[cần dẫn nguồn]
Sử sách có chép rằng quan tư đồ Trần Nguyên Đán thấy Ứng Long, khi đó 19
tuổi [4], học giỏi nên yêu mến và mời về dạy cho con gái mình là Trần Thị Thái,
nhưng sau đó hai người yêu nhau. Khi sự việc bại lộ thì Ứng Long bỏ trốn, Trần
Nguyên Đán phải cho người đi tìm Ứng Long về gả con gái đang mang thai cho ông.
Sự kiện này được Đại Việt sử ký toàn thư chép vào năm Xương Phù thứ 9 (1385) đời
Trần Phế Đế[4].
Quan nhà Hồ
Ông từng thi đỗ Nhị giáp tiến sĩ năm Long Khánh thứ 2, đời vua Trần Duệ
Tông, tức năm 1374 nhưng không được triều đình bổ dụng[4] nên về quê dạy học. Đại
Việt sử ký toàn thư không ghi rõ ông đỗ thái học sinh năm nào, nhưng có viết về việc
ông đỗ thái học sinh trong các sự kiện của năm 1385, sau khi thượng hoàng Trần
Nghệ Tông đã tổ chức kỳ thi thái học sinh năm Xương Phù thứ 8 (1384)[4]. Đến khi
Hồ Quý Ly cướp ngôi nhà Trần, ông đã ra làm quan cho nhà Hồ dưới triều Hồ Hán
Thương, được bổ nhiệm giữ chức Hàn lâm học sĩ[4] rồi lần lượt thăng lên Thống
chương Đại phu, Đại lý tự khanh kiêm Trung thư Thị lang, Tư nghiệp Quốc tử giám.
Năm 1407, khi quân nhà Minh xâm lược nước Việt, Nguyễn Phi Khanh bị
Trương Phụ bắt và giải về Trung Quốc, Nguyễn Trãi khóc chạy theo cha ra đến ải
Nam Quan. Phi Khanh quay lại bảo Nguyễn Trãi quay về Thăng Long nuôi chí diệt
giặc mới là làm tròn đại hiếu. Quả nhiên sau này Nguyễn Trãi đã theo Lê Lợi đánh bại
được quân Minh.
Nguyễn Phi Khanh mất tại Trung Quốc, thọ 73 tuổi. Quan thượng thư nhà
Minh là Hoàng Phúc[cần dẫn nguồn] do cảm ân nghĩa Nguyễn Trãi đã tha chết khi
quân Minh thua trận nên tìm cách cho con ông là Nguyễn Phi Hùng (em Nguyễn Trãi)
đưa hài cốt về an táng tại núi Đá Bạc. Người đời sau gọi núi đó là núi Báo Ân hay núi
Báo Đức, hoặc còn gọi là núi Báo Vọng, thuộc huyện Chí Linh, tỉnh Hải Dương ngày
nay. Mộ chí nay vẫn còn.
Gần đây, sách "Nhìn lại lịch sử" dẫn bài của tác giả Đinh Công Vĩ, có nghiên
cứu gia phả Phạm Anh Vũ (tức Nguyễn Anh Vũ - con Nguyễn Trãi, cháu Nguyễn Phi
Khanh, phải đổi sang họ mẹ khi trốn tránh vì gia đình bị tru di tam tộc) nêu thông tin
khác về kết cục của Nguyễn Phi Khanh. Theo đó, Nguyễn Phi Khanh bị quân Minh
giải đi Trung Quốc, có cả anh em Nguyễn Trãi và Nguyễn Phi Hùng đi theo. Tới Vạn
Sơn Điếm (Hồ Bắc) một thời gian thì quân Minh thả cho Nguyễn Phi Khanh về. Ông
sống ở Côn Sơn tới khi mất năm 1428 chứ không phải mất ở Trung Quốc.
