Cơ sở văn hóa
Giảng viên : Nguyễn Thị Quỳnh Hương

MỤC
LỤC :
Trang
1. Biên bản họp nhóm ………………………………………………………………..
2. Đánh giá các thành viên …………………………………………………………..
3. Nội dung bài thảo luận …………………………………………………………….

THÀNH VIÊN :


NỘI DUNG THẢO LUẬN
Các tỉnh thuộc Nam Trung Bộ: Khánh Hịa, Ninh Thuận, Bình
Thuận, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú
n

I/ CÁC DI TÍCH LỊCH SỬ VÙNG NAM TRUNG BỘ
1.

Phố cổ Hội An ( Quảng Nam)
Hội An – nơi mà cuộc sống cứ bình lặng như thế. Hội An – nơi mà dường
như dịng chảy vơ tình của thời gian chẳng thể nào vùi lấp đi cái không khí
cổ xưa. Những mái ngói cũ phủ đầy rêu phong, những con đường ngập
trong sắc đỏ của đèn lồng, những bức hoành phi được chạm trổ tinh vi, tất
cả như đưa ta về với một thế giới của vài trăm năm trước. Đó mới chỉ là một
phần dung dị ở khu phố cổ Hội An nhưng cũng đã đủ khiến người ta phải
đắm say, đi quên lối.

Có một Hội An cứ bình dị như thế

Với những mái ngói cũ phủ đầy rêu phong

Và những con đường ngập trong sắc đỏ của đèn lồng


Khu phố cổ Hội An là một đô thị cổ nằm ở hạ lưu sông Thu Bồn, thuộc vùng
đồng bằng ven biển tỉnh Quảng Nam, cách thành phố Đà Nẵng khoảng
chừng 30km về phía Nam.
Khu phố cổ Hội An gói gọn trong phường Minh An với diện tích chỉ tầm 2km2
với một địa thế thật đặc biệt theo kiểu bàn cờ mà đặc trưng ở đó là những con
đường ngắn và hẹp, chạy uốn lượn, ngang dọc, khiến người ta rẽ lối nào rồi
cũng dễ dàng gặp được nhau.

Những con đường nhỏ hẹp tạo nên địa thế bàn cờ cho phố cổ Hội An
Theo thống kê Hội An có 1360 di tích bao gồm 1068 nhà cổ, 11 giếng nước
cổ, 38 nhà thờ tộc, 19 ngôi chùa, 43 miếu thờ thần, 23 đình, 44 mộ cổ loại
đặc biệt và một cây cầu. Mặc cho không gian và thời gian cứ chuyển dời, đô
thị cổ Hội An vẫn giữ nguyên được những nét đẹp cổ xưa nhất. Đó như một
nơi chốn mà người ta có thể tìm thấy một quần thể di tích được gìn giữ hầu
như ngun vẹn khiến Hội An trở thành một địa danh độc nhất vô nhị trong
biên niên sử thời hiện đại.


Một Hội An ngày nay vẫn nguyên vẹn những giá trị của ngày xưa
Tới Hội An ngày nay, ta cứ ngỡ như là mình đang quay ngược dịng thời gian,
lạc bước trong khơng khí truyền thống của một thương cảng sầm uất thời nhà
Nguyễn. Tới Hội An ngày nay là có thể rời xa mọi cám dỗ của đời thường để
sống trọn vẹn trong từng giây phút.


Quay ngược dòng thời gian, về với thương cảng sầm uất một thời
2.

Thánh địa Mỹ Sơn ( Quảng Nam )


Nằm cách thành phố Đà Nẵng tầm gần 70 cây số, thuộc địa phận xã Duy Phú,
huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam, Thánh địa Mỹ Sơn hiện ra với một quần
thể kiến trúc gồm nhiều đền đài Chămpa cùng kiến trúc vô cùng độc đáo. Bị
quên lãng trong một thời gian dài lên đến hàng thế kỷ, phải đến năm 1885 nơi
đây mới được phát hiện và vào năm 1999 nơi này đã được UNESCO lựa chọn
là di sản thế giới như một minh chứng duy nhất về nền văn minh châu Á đã bị
biến mất. Nếu bạn là du khách thích khám phá và tìm hiểu nền văn hóa cổ xưa
thì đây là một địa điểm đáng để bạn khám phá.

Kiến trúc thánh địa Mỹ Sơn đầy bí ẩn

Khu thánh địa Mỹ Sơn là quần thể di tích đền đài Chăm Pa thuộc xã Duy Phú,
huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam. Cách Trà Kiệu 20 km về phía Tây, cách
thành phố Hội An 45 km về phía Tây, cách thành phố Đà Nẵng 68 km về phía
Tây Nam, cách cố đơ Huế 145 km về phía Nam. Khu vực này nằm trong một
thung lũng có đường kính rộng chừng 2 km, bao quanh là đồi núi trùng điệp.
Đây từng là nơi tổ chức cúng tế cũng như là khu vực lăng mộ các vua quan,
hồng thân quốc thích của những vương triều Chăm Pa xưa. Năm 1999, khu di
tích Mỹ Sơn của Việt Nam được UNESCO công nhận nơi này là Di sản Văn
hóa Thế Giới.


Thánh địa thâm nghiêm – tráng lệ – uy nghi


Bắt đầu cho chuyến hành trình khám phá Thánh địa huyền bí nhất Việt Nam,
bạn có thể dễ dàng di chuyện tới đây bằng mọi phương tiện xe máy hoặc ô tô.
Từ Hội An, cách Mỹ Sơn khoảng 50 km, điểm xuất phát là đường Hùng Vương
chạy thẳng theo Quốc lộ 1A sẽ đến Mỹ Sơn. Thông thường với du khách đam
mê phượt, ưa thích sự phiêu lưu, nhất là khách Tây ba lơ thì bạn chỉ mất gần 2
giờ đồng hồ là đến nơi. Giá thuê một chiếc xe gắn máy khoảng 150.000 –
200.000 đồng/ngày. Lưu ý nên đổ đầy bình xăng trước khi đi và nhớ theo dõi dự
báo thời tiết nhé.
Thánh địa Mỹ Sơn có niên đại khoảng thế kỷ IV – sớm nhất ở Mỹ Sơn, vua
Bhadresvara đã xây dựng một ngôi đền dâng cúng vua Bhadravarman – vị
vua sáng lập dòng vua đầu tiên vùng Amaravati vào cuối thế kỷ IV, được
đồng hóa với thần Siva, trở thành tín ngưỡng thờ thần – vua cùng tổ tiên
hoàng tộc. Đây là tổ hợp gồm nhiều đền đài của vương quốc Champa, nằm
lọt trong một thung lũng nhỏ có đường kính khoảng 2 km, được bao quanh
bởi núi đồi.


Những kiến trúc nghệ thuật, điêu khắc tinh xảo còn in dấu đậm nét tại Mỹ Sơn

Nơi đây là một quần thể với hơn 70 ngôi đền tháp mang nhiều phong cách kiến
trúc điêu khắc tiêu biểu cho từng giai đoạn lịch sử của vương quốc Champa.
Phong cách kiến trúc ở đây được chia làm 6 loại: phong cách cổ, Hòa Lai, Đồng
Dương, Mỹ Sơn, PoNagar và phong cách của người dân Bình Định. Hầu hết các
cơng trình kiến trúc, tác phẩm điêu khắc tại Mỹ Sơn đều chịu ảnh hưởng của Ấn
Độ giáo.
Kỹ thuật điêu khắc trên gạch của người Chăm rất ít xuất hiện trong các nghệ
thuật khác ở khu vực khác. Các tháp đều có hình chóp, biểu tượng của đỉnh
Meru thần thánh, nơi cư ngụ của các vị thần Hindu. Cổng tháp thường quay về
phía Đơng để nhận ánh sáng măt trời. Tường bên ngoài tháp thường trang trí

hoa văn lá cuốn hình chữ S nối liền nhau. Các vật trang trí là tượng điêu khắc
bằng sa thạch hình Makara (con thú thần thoại có nanh nhọn và vịi dài), hình
vũ nữ Apsara, sư tử, voi, chim thần Garuda, tượng người cầu nguyện. Chúng
được xếp khít với nhau và đến ngày nay vẫn chưa có cơng trình nghiên cứu nào
xác định được chất kết dính, hình người, hình thù lên tháp. Điểm nổi bật của
nghệ thuật điêu khắc Chăm là thể hiện sức sống mãnh liệt của con người với nội
tâm lúc bay bổng sảng khoái, lúc trầm tĩnh ưu tư, lúc lại trăn trở day dứt. Mỗi


một giai đoạn lịch sử đều mang dấu ấn riêng với những đường nét kiến trúc
khác biệt. Thánh Địa Mỹ Sơn Quảng Nam không chỉ cho thấy kiệt tác ghi dấu
của một nền kiến trúc Champa mà còn của cả nền văn hóa khu vực Đơng Nam
Á.

Ngơi đền tại Mỹ Sơn được xây dựng bằng những vật liệu rất bền vững, còn tồn tại đến ngày nay

Tổng thể thánh địa: gồm hai ngọn đồi, đối diện nhau theo hướng Đông – Tây
và ngay tại ngã tư của một con suối, các nhánh suối đã trở thành ranh giới tự
nhiên chia nơi đây thành bốn khu vực A, B, C, D. Cách chia này hợp với yếu tố
phong thủy lại vừa tránh được tình trạng xé lẻ các tổng thể kiến trúc. Trung tâm
Thánh địa là một tháp chính (Kalan) và nhiều tháp phụ nhỏ bao bọc xung
quanh. Tháp chính có hai cửa theo hướng đơng tây, mỗi cửa có 8 bậc cấp để đi
lên và các vòm cuốn. Trên mỗi vịm cuốn là một hình tháp thu nhỏ, theo những
tài liệu để lại thì đây là ngơi tháp cao nhất trong các tháp thánh địa Mỹ Sơn với
chiều cao 24m, đáy tháp hình vng, mỗi cạnh dài 10m. Trong tháp thờ một bộ
Linga – Yoni lớn ( nay chỉ còn một bệ đá Yoni). Phần trên tháp có 3 tầng, các
tầng nhỏ dần lại và trên cùng là đỉnh tháp bằng sa thạch. Ở mỗi tầng đều có cửa
giả, có hình người đứng dưới vịm cuốn. Hai cửa giả hai bên là hai vịm cuốn
chồng lên nhau, trang trí hoa văn rất tinh xảo.



Nơi đây thu hút rất nhiều du khách trong và ngoài nước đến tham quan

Thời gian và chiến tranh đã tàn phá di tích nặng nè. Nhưng những gì cịn lại
ở nơi đây vẫn là vẻ đẹp huyền bí, kiến trúc độc đáo mang nét riêng biệt của
người Champa. Chính điều này mà đã thu hút sự tò mò của du khách trong và
ngoài nước tới đây tham quan và khám phá. Trẻ em nhỏ hơn 15 tuổi miễn phí
vé tham quan (bao gồm phí đi xe điện đến di tích và xem biểu diễn văn nghệ).
Những hướng dẫn viên bản địa là người ở đây rất thân thiện, nhiệt tình và hiếu
khách. Họ có lịng tự hào dân tộc nên những thông tin họ cung cấp cho bạn sẽ
rất khác với việc bạn đi với một hướng dẫn viên theo đoàn.


Vũ điệu Chăm uyển chuyển, nhẹ nhàng tại Mỹ Sơn

Thánh địa Mỹ Sơn không chỉ mang đậm nét kiến trúc riêng biệt mà nơi
đây cịn mang đậm nét văn hóa của người Chăm với những vũ điệu Chăm
nhẹ nhàng, uyển chuyển. Độc đáo với những vũ điệu dâng lễ chính là điệu
múa thiêng hướng vọng thần linh ở các ngôi đền tháp. Du khách sẽ thấy
những cô nàng vũ nữ Chăm thường đội trên đầu cây nến, nước, hoa trái, trầu
cau để dâng mừng trông thật sống động. Hay điệu múa Apsara là điệu múa
dành cho sân khấu. Sự uyển chuyển, mượt mà ca ngợi vẻ đẹp, những đường
cong tuyệt mỹ mà tạo hóa đã ban tặng cho các người đẹp dễ dàng đi vào
lòng du khách khi tới Mỹ Sơn. Ngồi ra nơi đây cịn có nhiều hoạt động
nghệ thuật đặc sắc như nghệ thuật diễn xướng dân gian, điệu múa cắn lửa,
vũ điêu dâng lễ, múa đội nước… Chắc chắn sẽ không khiến du khách tới đây
thất vọng. Nơi đây cũng là điểm đến thu hút nhiếp ảnh gia yêu thích sự
huyền bí, riêng biệt ở thánh địa. Là một trong những địa điểm cho những ai
dân phượt thích tìm hiểu và khám phá, dừng chân tại đây để chụp vài tấm
ảnh kỉ niệm với bạn bè hay người thân.



Cảnh đẹp hồng hơn lúc chiều tà

3.

Tháp Chăm Dương Long ( Bình Định )

Tháp Dương Long là cơng trình kiến trúc mang đậm nét văn hóa cổ xưa
của vương quốc Chăm. Nếu du lịch tới Bình Định, bạn khơng nên bỏ qua
cơ hội tham quan và chiêm ngưỡng vẻ đẹp độc đáo của tòa tháp này.
Tháp Dương Long nằm giữa địa phận của hai thơn An Chánh, xã Bình Tây và Vân
Tương, xã Bình Hịa. Vì thế, ngồi tên gọi thường được nhắc đến là Dương Long
thì ba tịa tháp này cịn có nhiều tên gọi khác nhau do người dân hai xã đặt cho
như: tháp Vân Trường, tháp An Chánh, tháp Bình An. Xưa kia, khi người Pháp tới
nơi này thì gọi nó là Tour d’ Ivoire (tạm dịch là tháp Ngà). Từ một khoảng cách
khá xa bạn cũng có thể nhìn thấy tháp. Bao quanh khu di tích là những cánh đồng
lúa mênh mông và một vài hộ dân sinh sống gần đó. Tháp Dương Long là một
quần thể gồm ba tòa tháp được xây thẳng hàng theo hướng Bắc Nam, cửa chính
các tháp đều ngoảnh về hướng Đông.


Từ trên cao nhìn xuống tháp Dương Long
Tồn tại hàng trăm năm và trải qua bao thăng trầm lịch sử, cho đến nay quần thể
này cũng hư hỏng khá nhiều, nhưng nét kiến trúc độc đáo vẫn được thể hiện khá
rõ nét. Nơi đây được ghi nhận là cụm tháp được xây bằng gạch cao nhất Đơng
Nam Á hiện cịn tồn tại. Với chiều cao của tháp giữa lên tới 39m, hai tháp Bắc
Nam có chiều cao lần lượt là 32m và 33m. Cụm tháp ở đây đều có chung một
nét thiết kế được chia thành ba phần rõ rệt là: đế, thân và mái tháp. Phần đế
được xây khá cao, vững trãi, xung quanh thân tháp lại được trang trí rất nhiều

những hoa văn họa tiết tinh xảo đặc trưng của người Chăm.


Các phần bằng gạch ở cửa chính đã bị xuống cấp nhiều, khơng cịn giữ được
ngun trạng nhưng theo những tư liệu cũ cho thấy các cửa chính trước đây
được xây đều có mái vịm vát chéo lên phía trên. Trên hai trụ cửa bên ngoài
được làm từ đá khối và trạm khắc hình thần Garuda chân quắp hai đầu răn.
Xung quanh là những cửa giả nhỏ được mô phỏng lại theo kiến trúc của cửa
chính. Đỉnh trụ được thay bằng họa tiết lá nhĩ với bên trong là mặt Kala, trong
miệng nhả ra bảy con rắn với hình dáng uốn lượn, bên ngoài được bao bọc bởi
thân rắn uốn quanh.

Các cơng trình nhỏ nằm rải rác quanh khu di tích


Các họa tiết trạm khắc rất tinh xảo
Quần thể tháp Dương Long với hai tòa tháp Bắc, Nam được xây dựng với kích
cỡ và hình thù tương đối giống nhau. Chỉ có điều những họa tiết trên các tịa tháp
lại được chạm khắc theo những chủ đề khác nhau. Trên viền những khối đá dùng
để ngăn cách phần thân và đế tháp Bắc được chạm khắc các hình sư tử và voi nối
liền với nhau thành một vòng. Tòa tháp phía Nam lạ là họa tiết những bầu vú trịn
trịa xếp sát nhau, hình những vị đạo sĩ ngồi trên lá đề phần dưới cùng là sư tử, hình
người, những hình thù kỳ dị khác. Nằm ở vị trí trung tâm và cao hơn hẳn hai tòa
tháp còn lại, nhưng tịa tháp giữa này lại khơng được trang trí tỉ mỉ như hai tòa tháp
con. Điểm chung của các tòa tháp là phần mái đều được thiết kế xây dựng thành
các tầng nhỏ dần, mỗi tầng lại được thể hiện với những họa tiết khác nhau như sư
tử, voi, bò thần Nadin, rắn thần Naga… Tất cả những thứ đã tạo cho cụm tháp này
một vẻ đẹp tinh tế, độc đáo chỉ có riêng ở nơi này.
Sở hữu vẻ đẹp độc đáo cùng niên đại hàng trăm năm, tháp Dương Long được
xem là địa điểm vô cùng hấp dẫn khách du lịch mỗi khi có dịp đến Bình Định. Đến

với quần thể di tích tháp Dương Long, khơng những bạn sẽ được khám phá và
chiêm ngưỡng vẻ đẹp huyền bí, cổ kính mà đây cịn là dịp bạn có thể ghé thăm
những làng nghề chế tác gốm nổi tiếng trước đây của người Chăm như Gò Cây Ké,
Gò Hời
4.

Tháp Đồng Dương ( Quảng Nam )


Khu di tích khảo cổ, kiến trúc nghệ thuật Chăm Đồng Dương nằm trên địa
phận làng Đồng Dương cịn có tên là Phật viện Đồng Dương. Phật viện
Đồng Dương chỉ thật sự được biết đến khi các nhà khoa học người Pháp
công bố các kết quả nghiên cứu và khai quật thì phát hiện ra quy mơ và vị trí
quan trọng của nó.

Nhấn để phóng to ảnh

Phật viện Đồng Dương lúc vừa được phát hiện và khai quật

Phật viện Đồng Dương được vua Indravarman II xây dựng vào năm 875 để
thờ vị Bồ tát bảo hộ cho vương triều là Laksmindra - Lokesvara. Đây là một
trong những tu viện Phật giáo của vương quốc Chămpa, thuộc vào hàng tu
viện lớn nhất ở khu vực Đông Nam Á lúc bấy giờ.
Bia ký còn ghi lại cho biết vào năm 875 do lòng tin vào Phật giáo, nhà vua đã
cho dựng lên một Phật viện (Vihara) và đền thờ Laksmindra Lokesvara
Svabhayada. Trên bia ký cịn nói đến cõi cực lạc (svargapura) hay “đơ thị giải
phóng” (moksapura), nơi “trú ngụ” của Phật (Buddhapada).




Điêu khắc trên Phật viện Đồng Dương

Năm 1901, nhà nghiên cứu người Pháp L.Finot trong đề tài công bố của mình
về vấn đề di tích Đồng Dương đã giới thiệu 229 hiện vật được phát hiện, nổi bật
nhất là bức tượng Phật bằng đồng, bức tượng Phật đứng cao hơn 1m là đề tài
nghiên cứu khá lý thú được các nhà khoa học đưa ra đốn định vì bởi theo nhận
định chung bức tượng này được xem là nghệ thuật hoàn hảo và đẹp vào loại bậc
nhất của khu vực Đơng Nam Á.

5. Nhấn để phóng to ảnh
6. Nhấn để phóng to ảnh
7. Nhấn đểPhế tích Phật viện Đồng Dương hiện nay

Đến năm 1902, nhà nghiên cứu H.Parmentier tiến hành khai quật trên một quy
mô lớn tại Phật viện Đồng Dương. Nhờ cuộc khai quật này đã thu hút các nhà
nghiên cứu tìm về, đồng thời đánh giá đây là một trong những di tích quan
trọng của khu vực Đơng Nam Á.


Theo khảo tả của H.Pramentier, toàn bộ khu đền thờ chính và các tháp nằm lân
cận phân bố trên một trục từ tây sang đông, dài khoảng 1.300m, khu đền thờ
chính nằm trong một khu vực hình chữ nhật dài 326m, rộng 155m, chung quanh
có tường gạch bao bọc, từ khu đền chính có một con đường dài khoảng 760m
chạy về phía đơng đến một thung lũng hình chữ nhật.
Ngồi phần chánh điện được phát hiện hệ thống nền gạch của một khu tăng xá,
giảng đường nối nhau trên một chu vi rộng lớn, những viên ngói dùng lợp cho
các khu xây dựng cũng được phát hiện rải rác, chứng minh đây là mơ hình Phật
viện khép kín rất lý tưởng cho công cuộc đào tạo tăng tài.
Đến nay, Phật viện Đồng Dương đã khơng cịn gì ngun vẹn để có thể tham quan,
chiêm ngưỡng. Sự xâm thực của thời gian, thiên nhiên và bàn tay con người nhất là

giai đoạn chiến tranh cùng những trận bom đạn oanh tạc đã đưa Phật viện làm cho
di tích hiếm hoi này hoang tàn thật sự.
Tuy nhiên, những tác phẩm điêu khắc ở Đồng Dương đã thể hiện giá trị, hình
thành nên một phong cách nghệ thuật nổi tiếng từ giữa thế kỷ IX đến cuối thế
kỷ IX, được gọi là phong cách Đồng Dương được các bảo tàng thế giới, quốc
gia lưu giữ, bảo vệ.

5. Đền thờ Tây Sơn Tam Kiệt ( Bình Định )
Khu điện thờ “Tây Sơn Tam kiệt” nằm trong quần thể của Bảo tàng Quang
Trung , mảnh đất long bàn hổ cứ, địa linh nhân kiệt, tại ngôi Điện, thờ ba
vua và các tướng lĩnh phong trào Tây Sơn như : Bùi Thị Xuân, Võ Văn
Dũng, Ngô Văn Sở, Ngơ Thì Nhậm.


Đền thờ Tây Sơn Tam Kiệt
Điện thờ Tây Sơn Tam Kiệt (huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định) hiện nay, được xây
dựng trên nền đình làng Kiên Mỹ xưa. Tương truyền ở đó là nền nhà cũ của ba
thủ lĩnh Tây Sơn, đây cũng chính là nơi sinh ra ba anh em: Nguyễn Nhạc-Nguyễn
Huệ-Nguyễn Lữ.
Theo những tài liệu lịch sử cổ đại, sau khi khởi nghĩa Tây Sơn bước đầu giành
được những thắng lợi vẻ vang, đem lại những quyền lợi thiết thực cho nhân dân
lao động . Sau khi Nguyễn Nhạc lên ngơi Hồng Đế đóng đơ ở thành Đồ Bàn,
nhân dân huyện Tuy Viễn đã góp cơng xây dựng ngôi nhà của ông bà Hồ Phi
Phúc ngay trên nền nhà cũ để thờ ơng bà và gọi đó là từ đường của ông bà Hồ Phi
Phúc.
Nhưng sau khi Nguyễn Ánh chiếm lại được Phú Xuân, đã tìm mọi thủ đoạn để trả
thù phong trào nông dân Tây Sơn. Từ đường họ Hồ này cũng bị phá hủy , để
tưởng niệm những vị anh hùng dân tộc, nhân dân địa phương lập nên ở đó một
ngơi đình làng cao to bề thế gọi là đình làng Kiên Mỹ. Đình mượn cớ thờ thành
Hoàng, nhưng những sắc phong thành Hoàng của các vua Nguyễn ban cho nhân

dân lại đem ra thờ ở một ngơi miếu khác, cịn tại đình kiên Mỹ nhân nhân bí mật
ngụy trang để thờ ba anh em nhà Tây Sơn.


Cây me cổ thụ trong khu Đền thờ Tây Sơn Tam Kiệt.
Hàng năm đến ngày 15/11 âm lịch dân làng cúng giỗ “Ba ngài Tây Sơn”. Thế
nhưng đến năm 1946 đền bị thực dân Pháp đốt cháy; đến năm 1958 nhân dân
huyện Bình Khê đóng góp cơng của xây dựng lại ngơi đình lấy tên Điện thờ “Tây
Sơn Tam kiệt”, gắn liền với Điện thờ Tây Sơn là cây me cổ thụ và giếng nước
được xây bằng đá ong với đường kính 0,5m. Năm 1979, Khu Điện thờ Tây Sơn
Tam Kiệt, cây me, giếng nước được xếp hạng di tích Quốc gia.
Điều làm nên giá trị Điện thờ Tây Sơn không phải ở kiến trúc điện thờ mà ở giá
trị lịch sử và nhân văn của nó. Mặc cho sự trả thù của nhà Nguyễn, nhân dân Tây
Sơn vẫn tri ân, tưởng nhớ ba người anh hùng áo vải và xây dựng Đình trên chính
nền nhà cũ của anh em Tây Sơn, bí mật thờ Tây Sơn Tam Kiệt bên cạnh Thành
hồng làng, Đình phá thì xây Miếu, Miếu đổ lại dựng Điện, Điện xuống cấp xây
Đền.
Trong khu Đền thờ hiện cịn hai di tích gốc: cây me cổ thụ và giếng nước. Cây me
khoảng 300 năm tuổi, đường kính gốc 3,9m, chu vi tán 30m, được Hội Bảo vệ
thiên nhiên và môi trường Việt Nam cấp bằng công nhận: Cây di sản năm 2011.
Đây là cây cổ thụ đầu tiên và duy nhất ở Bình Định được cơng nhận cây di sản.


Bảo tàng Quang Trung
Khơng gian của Khu di tích, ban đầu 7,4 ha; năm 2004 mở rộng thêm 2,1 ha về
phía Nam; năm 2007 mở rộng khu di tích ra đến bờ Bắc sơng Cơn, bao cả Di tích
Bến Trường Trầu – nơi Nguyễn Nhạc dựng ngôi nhà chứa trầu và làm quán trọ
cho khách buôn trầu, trước khi khởi nghĩa; năm 2013, một dự án tiếp tục mở rộng
không gian cảnh quan ra hướng Bắc hơn 2 ha, thiết kế nâng cấp Đền thờ và tôn
tạo Bảo tàng Quang Trung được lập, với tổng kinh phí trên 200 tỉ đồng, dự án

đang triển khai thực hiện.
Hiện nay, tổng diện tích Khu di tích Đền thờ Tây Sơn được quy hoạch gần 18 ha.
Mỗi năm khu di tích đón từ 70.000-80.000 lượt du khách trong và ngoài nước đến
thăm viếng. Khu di tích vinh dự được đón nhiều vị lãnh đạo cao cấp của Đảng,
Nhà nước, Quốc hội cùng các bộ, ngành đến thăm viếng, trồng cây lưu niệm và
ghi sổ vàng truyền thống của Bảo tàng Quang Trung.

II/ LỄ HỘI NAM TRUNG BỘ
1.

Lễ hội Đống Đa - Bình Định


Lễ hội Đống Đa được tổ chức hàng năm vào ngày mùng 5 tết là lễ hội truyền thống
lớn nhất tỉnh Bình Định. Lễ hội bắt đầu tổ chức vào năm 1960, tại Ðiện thờ Tam
Kiệt Tây Sơn, làng Kiên Mỹ (đất Tây Sơn cũ) xã Bình Thành huyện Tây Sơn.
Ngày nay, cứ vào tầm mùng 4 mùng 5 Tết người dân cả nước lại nơ nức đổ về Bình
Định đi du lịch và tham dự lễ hội tại Bảo tàng Quang Trung, thị trấn Phú Phong Tây Sơn.

Cũng giống như nhiều lễ hội truyền thống khác, lễ hội tết Đống Đa được chia làm
hai phần là phần lễ và phần hội. Phần lễ được tổ chức vào chiều ngày mùng 4 tết
với lễ tế long trọng, linh thiêng mang hơi thở hào hùng của dân tộc.
Mùng 5 bắt đầu tổ chức hội với rất nhiều những hoạt động thú vị, mặc dù đã có
nhiều sự thay đổi qua năm tháng nhưng vẫn đầy đủ các mục chính: bài diễn văn ôn
lại lịch sử Tây Sơn với cuộc đại phá quân Thanh, biểu diễn võ thuật, trống trận Tây
Sơn và thao diễn trận pháp.
2.

Lễ hội Cầu Ngư - Đà Nẵng


Lễ hội Cầu Ngư là đặc trưng văn hóa của người dân miền biển Đà Nẵng với hy
vọng có những lần ra khơi được bình an vơ sự, đánh bắt được nhiều cá tôm, người
dân được sống ấm no hạnh phúc. Vị thần biển được người dân Đà Nẵng tôn sùng là
Cá Ơng (cá Voi). Bắt nguồn từ tín ngưỡng thờ Cá Ông mà hàng năm vào ổ chức 2


ngày vào giữa tháng 3 âm lịch tại những vùng ven biển như Mân Thái, Thọ Quang,
Thanh Lộc Đán, Xuân Hà, Hòa Hiệp....

Sau khi ăn tết xong, là lúc dân làng chọn ra một cụ cao tuổi có uy tín và hiền đức
nhất đọc văn tế thể hiện lòng biết ơn với Cá Ông và cầu mong sự che trở của Cá
Ông cho một năm tiếp theo.
Tham dự lễ hội Cầu Ngư du khách còn được chứng kiến, tham gia các hoạt động
trong lễ hội: kéo có, bơi lội, đua thuyền, đá bóng, hát hị khoan, múa bả trao, hát
tuồng…sơi nổi, vừa thể hiện tinh thần đoàn kết của người dân, vừa thể hiện tài
năng văn nghệ của con người nơi phố biển.

3.

Lễ hội Katê

Lễ hội Katê của đồng bào Chăm theo đạo Bàlamôn diễn ra từ ngày 27 đến 29/9. Lễ
hội Katê là một trong những lễ hội dân gian độc đáo, đặc trưng, gắn liền với đời
sống tâm linh, sinh hoạt tín ngưỡng, tơn giáo và lao động sản xuất của đồng bào
Chăm, tập trung chủ yếu ở các tỉnh Nam Trung bộ.


Đây là một lễ hội dân gian thiêng liêng đặc sắc và rất quan trọng, tưởng nhớ đến
những người đã khuất, tưởng nhớ đến các vị anh hùng dân tộc. Thường được tổ
chức vào 1/7 theo lịch của người Chăm.

Lễ hội Katê chính thức diễn ra tại các đền tháp Poklong Garai ở TP Phan Rang –
Tháp Chàm vào sáng nay 28/9, với những nghi thức tín ngưỡng mang đậm sắc thái
tâm linh, bắt đầu từ vị cả sư điều khiển nghi lễ, bà Bóng dâng vật tế, thầy cúng kéo
đàn Kanhi hát mời các vị thần về dự lễ..

III/ LÀNG NGHỀ THỦ CƠNG TRUYỀN THỐNG
1.
•

Ở Đà Nẵng
Làng nghề truyền thống Chiếu Cẩm Nê