TIỂU LUẬN CUỐI KỲ MÔN:
XÃ HỘI DU LỊCH HỌC
Đề tài: Chọn một điểm đến du lịch đã và đang phát triển để tiến hành phân tích,
đánh giá, kiến nghị về tình hình du lịch tại nơi đó
Nhóm thực hiện: Nhóm 5 – Hơm nay ăn gì?
Lớp: 213_DDL0140_07
Giảng viên: Lê Mỹ Trang
Ho Chi Minh City, tháng 7,2022
1
TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ
STT
1
2
3
4
5
6
7
MSSV
HỌ VÀ TÊN SINH VIÊN
197KS12643
VŨ THỊ
NGỌC
197KS12125 NGUYỄN NGỌC PHƯƠNG
ANH
197KS12249
TRẦN LÊ THÙY
DƯƠNG
197KS33198
VÕ LÊ KIỀU
OANH
197KS33240
TRẦN NHƯ
QUỲNH
197KS13067
NGUYỄN NGỌC BẢO
TRÂN
197KS24793
NGUYỄN NỮ THU
HIỀN
Thời
gian
họp đầy
đủ
thái độ
tham
gia tích
cực
thu thập
thơng
tin hữu
ích cho
bài báo
cáo
20%
20%
20%
20%
20%
20%
20%
20%
20%
20%
20%
20%
20%
20%
20%
20%
20%
20%
20%
20%
20%
20%
20%
20%
NHẬN XÉT GIÁO VIÊN
ii
Hoàn
thành
Chất lượng
TỔNG
các
giao nộp
CỘNG
nhiệm
tốt
vụ được
giao
20%
20%
20%
20%
20%
20%
20%
20%
20%
20%
20%
20%
20%
20%
20%
20%
100%
100%
100%
100%
100%
100%
100%
100%
MỤC LỤC
CHƯƠNG I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI.............................................................................. 1
•
Lý do chọn điểm đến ................................................................................................... 1
Được thiên nhiên ưu ái ban tặng nhiều cảnh quan đẹp .................................................................1
Dịch vụ lưu trú phát triển đa dạng ...................................................................................................2
Nền văn hoá dân tộc đặc sắc ..........................................................................................................3
Ẩm thực phong phú, mang nét đặc trưng riêng ..............................................................................3
Chi phí di chuyển hợp lý..................................................................................................................4
•
Vấn đề nghiên cứu: Tiềm năng phát triển du lịch tại SAPA ................................... 5
•
Mục tiêu nghiên cứu đề tài: ........................................................................................ 6
CHƯƠNG II. THỰC TRẠNG ......................................................................................... 7
•
•
Giới thiệu khái quát về điểm đến : ............................................................................. 7
Điều kiện tự nhiên : .........................................................................................................................9
Những điểm đến nổi tiếng : ...........................................................................................................10
Phân tích thực trạng vấn đề nghiên cứu ................................................................ 11
Về thuận lợi: ..................................................................................................................................11
Về khó khăn:..................................................................................................................................13
•
Mục tiêu: ...................................................................................................................... 15
CHƯƠNG III.
GIẢI PHÁP ......................................................................................... 16
CHƯƠNG IV. KẾT LUẬN ......................................................................................... 18
•
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................................... 21
iii
CHƯƠNG I.
LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Lý do chọn điểm đến
Sapa là một trong những điểm đến nằm phía Tây Bắc ở Việt Nam, đây là một trong
những nơi du lịch đang phát triển mạnh mẽ nhất hiện nay. Không chỉ đẹp bởi những
ruộng bậc thang ngoạn mục, thị trấn Sapa cịn là một điểm đến tuyệt vời vì đây là nơi
hội tụ của nhiều dân tộc thiểu số về để bn bán hàng hóa.
Khi mà các tỉnh phía Bắc Việt Nam đang phải trải qua thời điểm khắc nghiệt nhất
của mùa hè thì Sapa ở Tây Bắc Việt Nam lại sở hữu thời tiết mát mẻ, dễ chịu với nhiệt
độ trung bình dưới 20 độ. Bên cạnh đó, sự đa dạng của các sản phẩm du lịch và cảnh
quan thiên nhiên hùng vĩ của các điểm tham quan ở Sapa đã khiến thị trấn luôn là một
trong những điểm đến hàng đầu trong các kỳ nghỉ hè ở Việt Nam.
Nằm ở vùng sâu vùng xa của Tây Bắc Việt Nam, gần dãy núi Hoàng Liên Sơn,
Sapa được nhiều người biết đến là vùng đất của những ruộng bậc thang ngoạn mục và
những phiên chợ tình thơ mộng. Sự pha trộn giữa phong tục tập quán của hơn 30 dân
tộc anh em tạo nên nền văn hóa đầy màu sắc hấp dẫn của Sa Pa. Ngoài ra, vẻ đẹp của
Sapa còn được khắc họa bởi khung cảnh hùng vĩ của vùng núi Tây Bắc với những
ngọn núi đồi sừng sững. Thị trấn cịn nổi tiếng với đỉnh Fansipan – Nóc nhà Đông
Dương
Được thiên nhiên ưu ái ban tặng nhiều cảnh quan đẹp
Phong cảnh đẹp của du lịch Sapa được tạo thành một phần bởi khí hậu ơn đới mà
Đấng Tạo Hóa đã ban cho đất này. Sapa có mùa xuân ấm, mùa hè mát mẻ, mùa thu
lạnh và mùa đông đóng băng. Đặc biệt vào mùa hè, bạn có thể tận hưởng khơng khí
mát mẻ, thoải mái khi nhiệt độ cao nhất trong ngày ở đây chỉ là 25 độ. Sapa có khí hậu
mát mẻ, trong lành, sạch sẽ và khơng khí n bình, là một trong những lý do tốt nhất
để Sapa trở thành khu nghỉ mát lý tưởng. Nằm ở độ cao trên 1600m và được bao phủ
bởi rừng. Nếu bạn chọn tour du lịch tại nhà của Sapa, bạn có cơ hội trải nghiệm cuộc
sống địa phương nơi đây.
1
Dịch vụ lưu trú phát triển đa dạng
Đến Sa Pa, bạn không phải quá lo lắng về nơi cư trú. Vì là địa điểm du lịch nổi
tiếng của Việt Nam và đón lượng lớn khách du lịch hàng năm nên dịch vụ lưu trú ở Sa
Pa rất phát triển và đa dạng. Tùy vào sở thích, điều kiện tài chính, bạn có thể lựa chọn
các dịch vụ lưu trú khác nhau như: khách sạn, homestay, hostel, …
Nếu bạn là người quan tâm đến các hoạt động du lịch thì sẽ không quá xa lạ với
khái niệm homestay. Homestay cũng là loại hình lưu trú rất phát triển ở Sapa và dần
trở thành một trong những thương hiệu đặc trưng của “thành phố trong sương” này.
Hầu hết các homestay đều được xây dựng theo những ý tưởng riêng, khai thác tối đa vị
thế để tạo nên những góc sống ảo,góc ngắm mây đẹp nhất. Nhưng dù homestay nào thì
chúng đều có điểm chung là toát lên sự gần gũi, quen thuộc như ở nhà giúp du khách
thoải mái nhất khi lưu trú.
2
Nền văn hoá dân tộc đặc sắc
Sa Pa là nơi cư trú của nhiều dân tộc anh em vì thế, Sa Pa có nền văn hóa đa dạng
và đậm đà bản sắc. Ngồi việc thăm thú đó đây thì hịa mình vào lối sống hàng ngày
để hiểu hơn về văn hóa của người bản địa cũng là một hoạt động thú vị khi đến Sa Pa.
Ẩm thực phong phú, mang nét đặc trưng riêng
Một trong những mục đích của chuyến du lịch chính là thưởng thức ẩm thực nơi
bạn đi qua. Ẩm thực Sapa mang nét đặc trưng riêng của núi rừng, khơng xem trọng
hình thức cũng như việc tẩm ướp; những món ăn của Sapa đều được giữ trọn vị tươi
3
sống đặc trưng của những loại nguyên liệu được nuôi trồng trên chính mảnh đất này.
Chẳng hạn, món cá hồi, nguyên liệu được chế biến sẽ là cá hồi được ni ở các hồ
nước lạnh ở Sapa có thịt chắc, săn và khơng mỡ. Hoặc những món ăn đặc trưng khác
như su su luộc chấm muối vừng, ngồng cải xào tảo,… đều được chế biến từ những loại
rau rừng phổ biến ở địa phương.
Chi phí di chuyển hợp lý
Sa Pa nằm ở tận vùng núi Tây Bắc xa xôi nhưng chi phí để đến được đây khơng
mắc tí nào lại có khá nhiều sự lựa chọn về hình thức di chuyển. Từ Hà Nội đến Sa Pa,
4
bạn có thể lựa chọn phương tiện: tàu hỏa, xe ô tô hoặc xe máy. Và dù lựa chọn hình
thức nào thì chi phí cũng rất vừa túi tiền. Được biết, nếu đi bằng xe ơ tơ thì giá vé xe
chỉ dao động từ 230.000VNĐ đến 280.000VNĐ/người; vé tàu hỏa sẽ mắc hơn tí
nhưng cũng khơng phải q cao, giá vé hiện nay là 385.000VNĐ cho vé giường tầng 2
và 415.000VNĐ cho vé giường tầng 1; còn nếu di chuyển bằng xe máy thì chi phí
cũng sẽ được tiết kiệm hơn nhiều.
Vấn đề nghiên cứu: Tiềm năng phát triển du lịch tại SAPA
Khách du lịch tăng trưởng mạnh qua từng năm. Nếu như năm 2014, Sa Pa chỉ đón
vỏn vẹn 826.120 lượt khách, thì năm 2018 con số này là trên 2,4 triệu lượt. Và chỉ 9
tháng năm 2019, Sa Pa đã đón 2,26 triệu lượt khách (chiếm 55% khách du lịch Lào
Cai), gần bằng lượng khách cả năm 2018. Sa Pa dự kiến sẽ đón khoảng 4 triệu lượt
khách vào năm 2020 và 8 triệu lượt vào năm 2030.
Thực tế cho thấy, du lịch đã mang lại nhiều lợi ích kinh tế cho Sapa, góp phần đa
dạng hóa các hoạt động tạo thu nhập mang tính bền vững cho cộng đồng dân cư địa
phương. Tổng doanh thu từ du lịch năm 2016 đạt 1690 tỷ đồng, năm 2017 đạt hơn
2.275 tỷ đồng, tỷ lệ gia tăng ngành Du lịch chiếm 33% tổng giá trị gia tăng của huyện
Sapa.
Theo quy hoạch tổng thế phát triển du lịch quốc gia Sapa đến năm 2030, Sapa sẽ trở
thành nơi nghỉ dưỡng, văn hóa tầm cỡ quốc gia, quốc tế, thu hút khoảng 5,2 triệu lượt
du khách. Khi đó, địa giới hành chính của Sapa cũng sẽ tăng lên gấp đơi đến 5.525ha,
trong đó bao gồm tồn bộ thị trấn Sapa, một phần xã Lao Chải, Sa Pả, San Sả Hồ,
nâng Sapa lên đô thị loại 3 vào cuối 2020. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu của quy
hoạch, Sapa còn phải quyết tâm và tập trung cao độ hy vọng mới đạt được phần nào
của mục tiêu đó, bởi vì hiện nay Sapa cịn nhiều bất cập trong cơng tác quản lý và khai
thác du lịch. Nguyên nhân chủ yếu là do kinh phí đầu tư cho việc phát triển du lịch còn
hạn chế, đặc biệt là trong việc đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng,hệ thống xử lý chất thải
có lợi cho mơi trường và bảo tồn văn hóa truyền thống…
5
Trong giai đoạn 2020-2025, thị xã Sa Pa xác định mục tiêu tổng quát về phát triển
du lịch: Xây dựng khu du lịch nghỉ dưỡng núi và tầm văn hóa cỡ quốc tế với hạ tầng
du lịch đồng bộ; dịch vụ du lịch hiện đại, chất lượng; sản phẩm du lịch đặc sắc, phong
phú; nhân lực du lịch chuyên nghiệp, thân thiện; đáp ứng tiêu chuẩn đô thị du lịch sạch
ASEAN; có khản năng cạnh tranh trong khu vực và trên thế giới; tăng cường công
nghệ 4.0 trong quản lý, điều hành và xúc tiến, quảng bá du lịch; xây dựng thương hiệu
và hình ảnh Khu du lịch quốc gia Sa Pa theo tiêu chuẩn “Đô thị du lịch sạch ASEAN”.
Mục tiêu nghiên cứu đề tài:
✓ Thực trạng của du lịch Sa Pa hiện nay
✓ Phân tích và đánh giá tiềm năng phát triển du lịch tại Sa Pa
✓ Đưa ra định hướng, chiến lược phát triển du lịch Sa Pa
✓ Đề xuất các giải pháp phát triển du lịch bền vững và phải khả thi với điều kiện
thực tế của huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai.
Ngày nay, du lịch đã trở thành một nhu cầu không thể thiếu trong đời sống của con
người. Khi cuộc sống ngày càng được nâng cao thì nhu cầu khám phá những vùng đất
mới, tiếp xúc với những nền văn hóa mới lại trở thành một xu hướng phổ biến. Việc
nghiên cứu sâu, tìm hiểu kỹ về đối tượng tham quan là một sự lựa chọn quan trọng đối
với khách du lịch. Mục tiêu nghiên cứu của luận văn rất thiết thực và hữu ích cho các
cơ quan quản lý về du lịch, chính quyền địa phương và cộng đồng địa phương ở Sa Pa
và một số địa phương khác có điều kiện tương đương đã và đang phát triển du lịch
nhằm đưa ra một định hướng đúng đắn và những giải pháp cụ thể cho tất cả các đối
tượng tham gia nhằm hướng đến một sự phát triển bền vững.
6
CHƯƠNG II.
THỰC TRẠNG
Giới thiệu khái quát về điểm đến :
- Tên gọi :
Tên gọi của thị xã xuất phát từ tên thị trấn Sa Pa cũ. Thị trấn này ra đời vào năm
1905, khi người Pháp phát hiện đây là địa điểm lý tưởng để xây dựng khu nghỉ mát và
đã thực hiện. Tên "Sa Pả" là tên gọi của người dân vùng này xuất phát từ tiếng Quan
thoại có nghĩa là "bãi cát" (Hán Việt: Sa Bá, 沙壩), người Pháp viết tên khu là
"Chapa", vì âm "S" phát âm cứng gần như "Ch" trong tiếng Pháp và "S" trong tiếng
Việt chuẩn. Dấu tích cịn lại của tên vùng là phường Sa Pả ngày nay[4]. Cùng với các
tên đó là loạt tên xã theo tiếng H'Mông như Lao Chải, San Sả Hồ, Sử Pán, Suối Thầu,
Tả Giàng Phình,...
7
- Vị trí địa lý :
Thị xã Sa Pa nằm ở phía tây tỉnh Lào Cai, có vị trí địa lý:
Phía đơng giáp huyện Bảo Thắng và thành phố Lào Cai
Phía tây giáp huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu
Phía nam giáp huyện Tân Uyên, tỉnh Lai Châu và huyện Văn Bàn
Phía bắc giáp huyện Bát Xát.
- Dân cư :
Theo thống kê năm 2019, thị xã Sa Pa có diện tích 681,37 km², dân số là 81.857
người,[5] mật độ dân số đạt 120 người/km².
Đây là nơi sinh sống của dân cư 6 dân tộc Kinh, H'Mơng, Dao đỏ, Tày, Giáy, Xá
Phó. Tỉ lệ các dân tộc H'Mông chiếm 51,65%, Dao chiếm 23,04%, Kinh chiếm
17,91%, Tày chiếm 4,74%, Giáy chiếm 1,36%, Phù Lá chiếm 1,06%, Hoa và các dân
tộc khác chiếm 0,23%,... Mặc dù phần lớn cư dân Sa Pa là những người dân tộc thiểu
số, nhưng khu vực trung tâm thị xã lại tập trung chủ yếu những người Kinh sinh sống
bằng nông nghiệp và dịch vụ du lịch.
8
- Lễ hội văn hóa :
Hội roóng pọc của người Giáy vào tháng giêng âm lịch.
Hội sải sán (đạp núi) của người H'Mông.
Lễ tết nhảy của người Dao diễn ra vào tháng tết
Điều kiện tự nhiên :
- Địa hình :
Nằm ở phía Tây Bắc của Việt Nam, thị xã Sa Pa có độ cao trung bình khoảng 1.500
m – 1.800 m so với mực nước biển, cách thành phố Lào Cai 33 km và 317 km tính từ
Hà Nội. Ngồi con đường chính từ thành phố Lào Cai, để tới Sa Pa cịn một tuyến giao
thơng khác, quốc lộ 4D nối từ xã Bình Lư, Tam Đường, Lai Châu
Sa Pa nằm trên một mặt bằng ở độ cao 1.500 đến 1.650m ở sườn núi Lô Suây Tông.
Đỉnh của núi này có thể nhìn thấy ở phía đơng nam của Sa Pa, có độ cao 2.228m. Từ
trung tâm thị xã nhìn xuống có thung lũng Ngịi Đum ở phía đơng bắc và thung lũng
Mường Hoa ở phía đơng nam.
- Khí hậu :
Khí hậu trên tồn thị xã Sa Pa mang sắc thái của xứ ơn đới với nhiệt độ trung bình
15-18 °C.
9
Những điểm đến nổi tiếng :
•
Sa Pa có đỉnh Fansipan cao 3.147 m trên dãy Hoàng Liên Sơn. Trong khu rừng
quốc gia Hồng Liên Sơn cịn có đến 136 lồi chim, 56 lồi thú và 553 lồi cơn trùng.
Có 37 lồi thú được ghi trong sách đỏ Việt Nam.
•
•
Bản Cát Cát là nơi tập trung đông đúc đồng bào dân tộc H’Mơng sinh sống.
•
Vườn hoa Hàm Rồng được xây dựng theo địa thế tự nhiên của đỉnh Hàm Rồng,
để tham quan vườn hoa, du khách phải leo một chặng đường dài hàng ngàn bậc đá. Cứ
cách một đoạn ngắn, cảnh trí lại trải ra trước mắt đó là vườn lan tự nhiên, vườn châu
Âu, rừng hoa đào... điểm cuối cùng là điểm cao nhất của đỉnh Hàm Rồng được bố trí
như một đài quan sát, từ đây du khách có thể phóng tầm mắt thu tồn bộ Sa Pa vào tầm
mắt của mình.
•
Sa Pa cịn có nhà thờ cổ ở ngay trung tâm thị xã và trên đường đi về hướng
đơng bắc tới động Tả Phìn lại có một tu viện được xây gần toàn như bằng đá tại một
sườn đồi quang đãng.
•
Đặc biệt Thung lũng Mường Hoa có 196 hịn chạm khắc nhiều hình kỳ lạ của
những cư dân cổ xưa cách đây hàng ngàn vạn năm mà nhiều nhà khảo cổ học vẫn chưa
giải mã được những thông tin đó.
10
•
Sa Pa là "vương quốc" của hoa trái, như đào hoa, đào vàng to, đào vàng nhỏ,
mận hậu, mận tím, mận tam hoa, hoa lay dơn, hoa mận, hoa lê, hoa đào, hoa cúc, hoa
hồng…đặc biệt là hoa bất tử sống mãi với thời gian…
•
Sa Pa với 6 tộc người cũng cư trú, mỗi tộc người có một vốn văn hoá riêng. Đặc
trưng nổi bật của Sa Pa là lễ hội "Roóng pọc" của ngườI Giáy ở bản Tả Van vào ngày
Thìn tháng giêng âm lịch, cùng với lễ hội Rng pọc cịn hội "Sải Sán" (đạp núi) của
người Mơng, lễ "Tết nhảy" của người Dao đỏ, tất cả đều diễn ra vào tháng tết hàng
năm.
•
Chợ phiên của Sa Pa họp vào ngày chủ nhật tại thị lỵ. Người dân vùng xa
thường phải đi từ ngày hôm trước. Vào tối thứ bảy, có nhiều người đi chợ cùng thức
và chung vui với nhau bằng những bài hát dân ca của trai gái bản làng người H'mông,
người Dao, bằng những âm thanh của đàn môi, sáo, khèn... và người ta gọi đó là "chợ
tình". Vào ngày chủ nhật, tại chợ có thể mua các loại dược phẩm, lâm thổ sản quý
hiếm, sản phẩm nhân tạo truyền thống của các dân tộc như hàng thổ cẩm thủ cơng; các
món ăn dân tộc như thắng cố, thịt hun khói, cải mèo, su su, rượu ngơ, rượu mầm thóc
xã Thanh Bình, rượu táo mèo, rượu San Lùng; các lâm sản và dược liệu như củ hồng
liên, nấm linh chi, cây mật gấu,...
Phân tích thực trạng vấn đề nghiên cứu
Trong thời gian gần đây, du lịch tại tỉnh Lào Cai nói chung và thị xã Sa Pa nói riêng
có những bước phát triển, mang lại hiệu quả thiết thực, đóng góp cho sự phát triển
kinh tế- xã hội của tỉnh nói chung và của từng địa phương nói riêng. Trong q trình
phát triển ấy, có sự tác động đến chính người dân ở những địa phương phát triển du
lịch cộng đồng, tạo ra những thuận lợi cho người dân, song bên cạnh đó, người dân
cũng gặp phải những khó khăn nhất định:
Về thuận lợi:
Do điều kiện tự nhiên, vị trí địa lí cũng như văn hóa nhân văn, văn hóa bản địa của
người dân nên Sa Pa trở thành một trong những điểm du lịch hấp dẫn của Việt Nam,
du khách của nhiều quốc gia trên thế giới đã từng đến đây và khen ngợi vẻ đẹp của Sa
Pa cùng với văn hóa bản địa nơi đây. Chính vì lẽ đó, người dân thị xã Sa Pa có nhiều
11
cơ hội để tiếp cận với nhiều nền văn hóa trên thế giới thông qua các hoạt động tương
tác với khách du lịch và đó cũng chính là cơ hội quảng bá rộng rãi văn hóa của các dân
tộc trên địa bàn thị xã Sa Pa đến với bạn bè thế giới, là nhân tố quan trọng để thu hút
khách du lịch. Sự giàu có về văn hóa của các dân tộc trên địa bàn thị xã Sa Pa là một
trong những thuận lợi để người dân nơi đây có thể tham gia vào phát triển du lịch nói
chung và du lịch cộng đồng nói riêng.
Trong những năm gần đây, công tác phát triển du lịch dần dần được quan tâm. Thị
xã cũng đã thu hút được nhiều dự án đầu tư lớn trong lĩnh vực phát triển hạ tầng và cơ
sở vật chất phục vụ du lịch gắn với phát triển sản phẩm, dịch vụ du lịch. Đây cũng
chính là yếu tố thuận lợi cho phát triển du lịch của thị xã nói chung và du lịch cộng
đồng nói riêng. Đồng thời cũng chính là một trong những thuận lợi tạo điều kiện cho
người dân địa phương phát triển du lịch cộng đồng.
Vấn đề đào tạo nguồn nhân lực cho du lịch được quan tâm và có chiều sâu. Tính
đến năm 2020, có 40% lao động trong lĩnh vực du lịch và dịch vụ được đào tạo. Con
số này cũng cho thấy sự cố gắng, nỗ lực của địa phương trong đào tạo nguồn nhân lực.
Nhiều gia đình phát triển du lịch cộng đồng cũng được tham gia tập huấn những kiến
thức cơ bản về du lịch. Việc này cũng góp phần làm nâng cao chất lượng nguồn nhân
lực, chất lượng phục vụ của người dân địa phương trong lĩnh vực du lịch, góp phần
làm tăng sự hài lịng, để lại ấn tượng tốt đẹp trong lòng du khách khi đến với Sa Pa và
mong muốn được quay trở lại.
Du lịch cộng đồng mang đến cho người dân địa phương việc làm và thu nhập được
nâng lên. Thu nhập từ du lịch so với thu nhập làm nghề nông nghiệp của người dân thì
du lịch sẽ đem lại thu nhập cao hơn. Đời sống của nhiều hộ gia đình làm du lịch cộng
đồng ngày càng được ổn định và nâng cao. Du lịch cộng đồng phát triển cũng có thể
trở thành động lực thúc đẩy sản xuất nông nghiệp của địa phương. Các khu du lịch sử
dụng sản phẩm nông nghiệp của đồng bào dân tộc địa phương để chế biến các món ăn
bản địa. Khách du lịch có thể mua các sản phẩm nông nghiệp của người dân để mang
12
về dùng hoặc làm q…cũng góp phần kích cầu nơng nghiệp cho đồng bào địa
phương và giúp họ tăng thêm thu nhập, ổn định cuộc sống.
Khi phát triển du lịch cộng đồng, người dân địa phương có điều kiện tiếp xúc, giao
lưu văn hóa giữa các vùng miền trong cả nước, với du khách nước ngồi. Một trong
những địi hỏi cấap thiết là phải biết ngoại ngữ, nhất là tiếng Anh. Đồng bào bản địa để
có việc làm, phục vụ du lịch cộng đồng đã học nói tiếng Anh, rất nhiều người đồng
bào, nhất là người dân tộc Mông tại thị xã Sa Pa nói tiếng Anh rất thành thạo.
Về khó khăn:
Bên cạnh những thuận lợi và thành tựu kể trên, trên thực tế cũng xuất hiện những
khó khăn nhất định đối với người dân khi tham gia du lịch cộng đồng:
1. Tình trạng một số nơi chính quyền địa phương và cơ quan hữu quan còn chậm
vào cuộc, người dân nhiều khi quá sốt sắng dẫn đến làm du lịch với tâm lý “mạnh ai
nấy làm”, hoặc theo kiểu phong trào, kinh doanh theo kiểu “chộp giật” với tầm nhìn
ngắn hạn, khơng được hoạch định có bài bản khiến việc phát triển du lịch cộng đồng
xuất hiện nhiều bất cập, hạn chế.
2. Người dân chưa nhận thức được đầy đủ, điều đầu tiên hấp dẫn và thu hút du
khách lựa chọn hình thức du lịch cộng đồng là việc họ được trải nghiệm một không
gian sống mới mang đậm dấu ấn của văn hóa bản địa. Thay vì được nghỉ dưỡng tại
khách sạn với các phương tiện hiện đại, ăn những món ăn họ đã biết khi ở quê nhà, khi
đến với du lịch cộng đồng, du khách lại có nhu cầu được sinh hoạt trong ngơi nhà
truyền thống của người dân bản địa, không chỉ vãn cảnh nghỉ ngơi mà còn được tham
gia lao động sản xuất, ăn các món ăn đặc sắc do chính người dân địa phương nấu
nướng với gia vị đặc trưng, rồi mua sản vật của địa phương để kỷ niệm, làm quà... Một
số người dân thị xã chưa khai thác triệt để lợi thế là nét độc đáo, đặc sắc về văn hóa
của vùng miền, tại một số nơi lại đang có cách hiểu, cách làm chưa tương xứng. Phục
vụ khách du lịch theo kiểu “tây” với các món ăn “tây”, nhập hàng hóa từ nơi khác về
bán cho du khách để có lợi nhuận cao hơn.
13
3. Người dân gặp khó khăn trong việc giữ gìn văn hóa truyền thống. Như thổi
khèn của người Mơng, hát giao duyên của đồng bào dân tộc Dao hay những trang phục
truyền thống của người Mông, người Da, người Xa Phó… nhiều khi người dân chưa ý
thức được được hết giá trị to lớn của văn hóa nhân văn, văn hóa bản địa, văn hóa
truyền thống nên khơng biết cách bảo tồn và phát huy những giá trị này.
4. Ở một số nơi, dù người dân đã biết tận dụng khai thác lợi thế của địa phương
mình để làm du lịch, nhưng do thiếu tính tổ chức, thiếu sự chuẩn bị, thiếu kỹ năng, lại
nóng vội thu lợi nhuận dẫn đến tình trạng “nhà nhà đua nhau làm du lịch”, người
người đều có thể trở thành hướng dẫn viên du lịch, thậm chí tạo nên tình trạng cạnh
tranh thiếu lành mạnh, thu hút khách bằng mọi giá... Bên cạnh đó là hiện tượng chèn
ép, tăng giá xảy ra ở một số nơi, chất lượng dịch vụ không bảo đảm, nhất là về an toàn
vệ sinh thực phẩm và dịch vụ lưu trú chưa thực sự được chú trọng, gây ức chế cho du
khách. Chưa kể, vì lợi nhuận trước mắt đã xuất hiện tình trạng người dân ở một số địa
phương đã bỏ nghề truyền thống, vốn là nét đặc sắc riêng của cộng đồng bản địa, để
chạy theo du lịch, khiến cho sự đa dạng về cơ cấu ngành nghề đã bị thu hẹp, đơn điệu,
mai một, làm giảm tính hấp dẫn của chính địa phương.
5. Nguồn nhân lực của du lịch cộng đồng tỷ lệ được qua đào tạo, tập huấn, bồi
dưỡng các kiến thức về du lịch cộng đồng, về các kỹ năng phục vụ, am hiểu và khai
thác văn hóa bản địa chưa cao. Cịn làm việc theo kiểu kinh nghiệm, có gì làm đấy,
chưa thực sự chuyên nghiệp và bài bản, do vậy cũng đã để lại khơng ít ấn tượng khơng
tốt đối với du khách.
6. Việc chèo kéo khách du lịch của người đồng bào địa phương cũng đang gây cho
du khách khi đến với mảnh đất Sa Pa những cách tương tác không tốt, hình ảnh những
em bé bán hàng rong, ăn mặc phong phanh, đầu trần, chân đất trong những ngày Đông
rét mướt; những em bé mặt lấm lem, ngủ gục ngay vệ đường… những em bé thi nhau
đeo bám khách du lịch để bán hàng… thực sự đã làm ảnh hưởng đến hình ảnh của
vùng đất du lịch Sa Pa.
7. Phát triển du lịch cộng đồng cần nghiên cứu đến vấn đề phát triển bền vững,
nếu để ô nhiễm môi trường do cơ sở hạ tầng yếu kém, khai thác cạn kiệt tiềm năng du
14
lịch, an ninh trật tự mất kiểm soát, chất lượng dịch vụ khơng đảm bảo, khơng chun
nghiệp thì cũng sẽ ảnh hưởng đến chính đời sống cũng như thu nhập của người dân.
8. Khi có những biến động của xã hội cũng sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến người dân
ví dụ như thiên tai, dịch bệnh…trong 2 năm trở lại đây do dịch bệnh Covid-19 hoành
hành trên cả thế giới, ảnh rg đến tất cả mọi quốc gia, đặc biệt là trong lĩnh vực du lịch.
Tạo rất nhiều khó khăn cho ngành du lịch của các quốc gia nói chung và từng địa
phương nói riêng. Du lịch của Sa Pa cũng khơng nằm ngồi vịng xốy ấy. Thời gian
này du lịch cộng đồng cũng gặp nhiều khó khăn, người dân gần như khơng có thu nhập
từ du lịch. Thậm chí có những gia đình vay vốn để phát triển du lịch cộng đồng gặp
điêu đứng, có những gia đình phải bán rẻ khu du lịch của gia đình… hoặc chuyển đổi
sang nghành nghề khác. Do vậy yếu tố khách quan cũng là một vấn đề tác động hai
mặt đến phát triển du lịch cộng đồng, đến phát triển kinh tế - xã hội của địa phương,
đến đời sống và thu nhập của người dân.
Mục tiêu:
Với mục tiêu hướng đến sự phát triển bền vững, du lịch cộng đồng được xem là một
trong những cơng cụ hữu hiệu góp phần cải thiện sinh kế cho người dân địa phương,
đồng thời giúp bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa bản địa cũng như nguồn tài nguyên du
lịch tự nhiên gắn với cộng đồng điểm đến. Để trong thời gian tới, du lịch cộng đồng ở
thị xã Sa Pa phát triển bền vững, cần tập trung vào các nhóm giải pháp: tiếp tục đổi
mới nhận thức và tư duy về phát triển du lịch cộng đồng của cả hệ thống chính trị và
người dân; tiếp tục hồn thiện thể chế, chính sách về phát triển du lịch cộng đồng; cần
có quy hoạch tổng thể và cụ thể về phát triển du lịch cộng đồng trên địa bàn thị xã,
khắc phục tình trạng phát triển tự phát của người dân; tiếp tục đầu tư kết cấu hạ tầng,
cơ sở vật chất kỹ thuật cho du lịch của thị xã tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển du
lịch cộng đồng; tạo điều kiên, môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp và người dân
phát triển du lịch cộng đồng; quan tâm đào tạo, bồi dưỡng phát triển nguồn du lịch cho
thị xã nói chung và du lịch cộng đồng nói riêng…
15
CHƯƠNG III.
GIẢI PHÁP
Dựa vào các thực trạng được phân tích bên trên, sau đây là một số biện pháp nhằm
để phát huy điểm mạnh và khắc phục các hạn chế của Sapa
1. Khuyến khích phát triển các mơ hình lưu trú chất lượng, tạo điều kiện cho các
hãng du lịch lớn đầu tư xây dựng khu resort và thử nghiệm các tuyến du lịch khám
phá. Tiếp tục mở rộng các chương trình đào tạo nâng cao năng lực đội ngũ hướng dẫn
viên du lịch, tăng chất lượng phục vụ tuyến du lịch Lào Cai - Hà Nội. Đối với khách
châu Âu, châu Mỹ, vấn đề quan trọng nhất là chất lượng dịch vụ, mở các tour, tuyến
du lịch mới.
2. Có thể thấy, trong tất cả các khâu kinh doanh du lịch, di sản văn hóa đều đóng
vai trị quan trọng, góp phần tăng sức hút du khách, tạo nên nét đặc thù, bản sắc riêng
của sản phẩm du lịch. Trước hết, du lịch di sản góp phần chuyển đổi sinh kế, nâng cao
thu nhập cho cộng đồng các dân tộc tham gia vào các chuỗi du lịch. Người Dao ở các
xã Tả Phìn, Tả Van, Nậm Cang,... (huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai) đã chuyển từ độc canh
cây lúa sang làm du lịch.
3. Để thực hiện được “mục tiêu kép”, vừa phát triển du lịch, vừa bảo tồn và phát
huy giá trị các di sản văn hóa, trước tiên cần xác định rõ quan điểm phát triển du lịch
theo hướng bền vững. Bảo đảm hài hịa lợi ích của các chủ thể tham gia hoạt động du
lịch.
4. Du lịch phát triển bền vững cần phải dựa theo 4 trụ cột: văn hóa - mơi trường xã hội - kinh tế.
5. Thống nhất quan điểm bảo tồn di sản là nguyên tắc hàng đầu, không “đánh đổi”
di sản để phát triển du lịch bằng mọi giá, đặc biệt chú ý đến vòng đời, “tuổi thọ” của
điểm và khu du lịch, chống sự quá tải trong việc đón khách.
6. Du lịch bền vững cũng phải chú ý vấn đề giới, tỷ lệ thất nghiệp theo mùa, xóa
bỏ các tệ nạn chèo kéo khách. Cần bảo đảm hoạt động kinh tế tồn tại lâu dài, định
hướng cộng đồng cư dân địa phương vừa thực hành kinh tế truyền thống, vừa tham gia
kinh doanh du lịch.
16
7. Trong quy hoạch du lịch, phải đặc biệt khuyến khích phát triển các loại hình du
lịch có trách nhiệm gắn với văn hóa cộng đồng, tơn trọng tính đa dạng văn hóa, tính
chỉnh thể ngun hợp của di sản văn hóa phi vật thể.
8. Nên khai thác tài nguyên thiên nhiên, tuy nhiên phải xây dựng được một quy
hoạch có tầm nhìn chiến lược, lựa chọn được các nhà đầu tư có trách nhiệm và kế
hoạch triển khai thực hiện bài bản, nghiêm túc thì sẽ mang lại hiệu quả kinh tế cao cho
cộng đồng địa phương, đất nước.
9. Quy hoạch phải thể hiện tầm nhìn và định hướng phát triển du lịch của điểm
đến, dựa trên thực trạng tài nguyên và có sự khảo sát kỹ lưỡng, có sự tham gia của
người dân địa phương.
17
CHƯƠNG IV.
KẾT LUẬN
Tỉnh Lào Cai và thị xã Sa Pa đã có cơ chế, chính sách hợp lý tạo mơi trường thuận
lợi cho việc phát triển du lịch nói chung và du lịch cộng đồng nói riêng. Cơ chế chính
sách cũng đóng góp một phần quan trọng trong việc thúc đẩy hoặc kìm hãm sự phát
triển của mỗi một loại hình hay mỗi địa điểm du lịch. Để phát triển du lịch cộng đồng
cần có các cơ chế chính sách:
Khuyến khích du lịch. Khuyến khích các cơ sở, các tổ chức, cá nhân mà trong đó
đặc biệt là người dân bản địa đầu tư vào phát triển loại hình du lịch cộng đồng.
Khuyến khích phát triển các sản phẩm du lịch mới, đặc thù có thể kết hợp với loại hình
du lịch cộng đồng tại điểm du lịch như: du lịch nghỉ dưỡng, du lịch trải nghiệm. Tỉnh
Lào Cai đã có những chủ trương , chính sách cho phát triển du lịch cộng đồng tại các
địa phương có tiềm năng như Bắc Hà, Bát Xát, Bảo Yên hay thị xã Sa Pa.
Kiểm soát chất lượng du lịch. Phát triển du lịch nói chung, các loại hình du lịch
trong đó có du lịch cộng đồng nối riêng cần quan tâm đến cơ chế kiểm sốt chất lượng.
Nếu khơng quan tâm đến hoặc thả nổi việc kiểm soát chất lượng dẫn đến hậu quả du
lịch phát triển thiếu bền vững. Nâng cao nhận thức, kiến thức về quản lý chất lượng,
áp dụng hệ thống tiêu chuẩn, hệ thống chất lượng để có thể phát triển loại hình du lịch
cộng đồng, và dần đi đến khẳng định thương hiệu của du lịch cộng đồng tại thị xã Sa
Pa.
Tăng cường hợp tác đối tác: Cơ chế liên kết giữa đại diện nhà nước với các khu vực
tư nhân, tham gia tư vấn hoạch định chính sách, chia sẻ trách nhiệm trong việc thúc
đẩy quảng bá, phát triển thương hiệu, phát triển nguồn nhân lực. Huy động nguồn lực
từ cộng đồng địa phương cho hoạt động chung của vùng, điểm du lịch, nhất là du lịch
cộng đồng.
Chính sách phát triển du lịch bền vững: Khuyến khích bằng cơng cụ tài chính và hỗ
trợ đối với các mơ hình nhà dân phục vụ lưu trú loại hình du lịch cộng đồng. Có chính
sách ưu đãi với các dự án phát triển du lịch có sử dụng nhiều lao động địa phương,
khuyến khích hỗ trợ thực hiện chương trình giám sát mơi trường tại các khu, điểm,
18
vùng du lịch và cơ sở dịch vụ du lịch. Cơ chế lập quỹ bảo tồn và phát huy các giá trị tự
nhiên và nhân văn phục vụ du lịch. Khuyến khích du lịch cộng đồng quan tâm, có
trách nhiệm với xã hội và mơi trường.
Chính sách đầu tư tập trung: nhận biết rõ lợi thế của điểm du lịch đối với sự phát
triển của loại hình du lịch cộng đồng, có các chính sách thu hút đầu tư trong và ngồi
nước đối với loại hình du lịch này.
Đầu tư phát triển sản phẩm du lịch đặc trưng của vùng: Tăng cường nghiên cứu thị
trường, xây dựng chiến lược sản phẩm, khuyến khích sản phẩm mới có tính chiến
lược, xây dựng nếp sống văn minh du lịch.
Chính sách phát triển nguồn nhân lực du lịch: Khuyến khích đào tạo và chuyển giao
kỹ năng tại chỗ, thu hút chuyên gia của các vùng trong cả nước phục vụ cho đào tạo du
lịch, tăng cường chuẩn hóa kỹ năng, cơng nhận kỹ năng. Sử dụng phí dịch vụ vào việc
đào tạo và phát triển nhân lực.
Chính sách xúc tiến quảng bá tại các thị trường trọng điểm: Tăng cường nghiên cứu
thị trường, phân đoạn thị trường mục tiêu, hỗ trợ tài chính đối với thị trường trọng
điểm, liên kết, tập trung nguồn nhân lực để xúc tiến quảng bá thì trường trọng điểm,
hình thành các kênh quảng bá tồn quốc trên các thị trường trọng điểm, chiến dịch
quảng bá tại các thị trường trọng điểm.
Chính sách phát triển du lịch cộng đồng thân thiện với thiên nhiên, gìn giữ bản sắc
văn hóa của địa phương và của các dân tộc trên địa bàn thị xã Sa Pa: Khuyến khích hỗ
trợ phát triển các loại hình du lịch dựa vào cộng đồng, tăng cường năng lực tham gia
của cộng đồng địa phương tuyên truyền nâng cao nhận thức, hướng dẫn kỹ thuật, hỗ
trợ trang thiết bị cơ bản cho cộng đồng, phát triển mơ hình nghỉ tại nhà dân, tăng
cường trách nhiệm kinh tế, chia sẻ lợi ích kinh tế với cộng đồng, xúc tiến quảng bá du
lịch cộng đồng, hỗ trợ chuyển đổi nghề sang làm du lịch ở các vùng đồng bào dân tộc
thiểu số.
19
Theo kết quả điều tra, phỏng vấn trực tiếp từ khách du lịch cho thấy, hơn 70% số du
khách quốc tế đến Lào Cai, đặc biệt là đến thị xã Sa Pa đều có nhu cầu đi du lịch
xuống các bản, làng đồng bào dân tộc thiểu số. Hàng trăn ngàn lượt khách đi theo
tuyến du lịch cộng đồng, trong đó tập trung chủ yếu các tour du lịch ở Sa Pa. Lào Cai,
nhất là thị xã Sa Pa có những nguồn lực du lịch ấn tượng và xu hướng thị trường tốt,
song vẫn chưa phát huy hết các giá trị văn hóa dân tộc để phát triển sản phẩm du lịch
cộng đồng. Ngồi một số ít những điểm du lịch hiện đã được xây dựng, tới nay sản
phẩm du lịch đặc biệt là việc khai thác và phát triển sản phẩm du lịch cộng đồng diễn
ra rất chậm và chưa khai thác được hết tiềm năng, thế mạnh.
Du lịch càng phát triển thì càng khuyến khích người dân bảo tồn được di sản văn
hóa truyền thống của dân tộc mình. Bên cạnh đó, cần nghiên cứu, phát hiện để có thể
mở thêm các tuyến du lịch hấp dẫn ở vùng sâu, vùng xa, kết hợp với việc phát triển
các sản phẩm du lịch độc đáo của bà con dân tộc thiểu số, qua đó tạo điều kiện để
người dân chia sẻ lợi ích từ du lịch cộng đồng; đồng thời cần nghiên cứu đưa sắc thái
văn hóa để phát triển thành sản phẩm du lịch như tổ chức thường niên các lễ hội truyền
thống, duy trì các phiên chợ văn hóa vùng cao nhằm hướng tới việc khơi phục, bảo tồn
nét văn hóa địa phương, đồng thời khai thác văn hóa vào phát triển du lịch. Hơn nữa,
việc phát triển du lịch cộng đồng khơng thể nóng vội, chạy theo phong trào mà cần có
chiến lược bài bản, đảm bảo phát triển theo hướng bền vững.
Ðể tiếp tục khai thác hiệu quả và phát triển du lịch tương xứng tiềm năng, chính
quyền và ngành du lịch Lào Cai cũng như Sa Pa đang tiếp tục nỗ lực xây dựng, tạo
điều kiện và môi trường thu hút đầu tư, nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh
nghiệp du lịch trên địa bàn; không ngừng cải thiện và nâng cấp cơ sở hạ tầng, nhất là
hạ tầng du lịch; chú trọng phát triển du lịch làng, bản, du lịch cộng đồng; tuyên truyền
nâng cao nhận thức về du lịch trong nhân dân cũng như chính quyền.
20
TÀI LIỆU THAM KHẢO
tai-thi-xa-sa-pa-19634.html
/> />D2025,thi%E1%BB%87n%3B%20%C4%91%C3%A1p%20%E1%BB%A9ng%20ti
%C3%AAu%20chu%E1%BA%A9n
/> /> /> /> />
21