VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

DƯƠNG MINH HÒA

PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN Ở CÁC TRƯỜNG
TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN GIỒNG TRÔM,
TỈNH BẾN TRE

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

HÀ NỘI - 2021


VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

DƯƠNG MINH HÒA

PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN Ở CÁC TRƯỜNG
TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN GIỒNG TRÔM,
TỈNH BẾN TRE

Ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 8.14.01.14

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
PGS TS: VŨ NGỌC HÀ


LỜI CAM ĐOAN

Tơi xin cam đoan cơng trình nghiên cứu của riêng tôi thực hiện. Các số liệu
điều tra, khảo sát thực trạng và các biện pháp đề xuất được ghi trong luận văn là
trung thực. Những kết luận khoa học của luận văn chưa từng công bố trong bất kỳ
cơng trình nào khác./.
Tác giả luận văn

Dương Minh Hịa


LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình học tập, nghiên cứu và hồn thiện luận văn, tơi đã nhận được
rất nhiều sự động viên, khuyến khích và sự giúp đỡ nhiệt tình của quý Thầy giáo,
Cô giáo, các cấp Lãnh đạo, bạn bè đồng nghiệp và gia đình.
Tơi xin chân thành bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc đến:
PGS.TS. Vũ Ngọc Hà, người đã luôn quan tâm hỗ trợ, hướng dẫn và tận tình
giúp đỡ tơi trong q trình thực hiện luận văn.
Lãnh đạo Khoa Tâm lý - Giáo dục, Học viện Khoa học xã hội (Viện Hàn lâm
Khoa học xã hội Việt Nam), quý Thầy giáo, Cô giáo đã giảng dạy lớp Cao học
Quản lý giáo dục khóa 11 năm 2019, các Phịng chun mơn của Học viện đã tạo
điều kiện hết sức thuận lợi cho tơi trong q trình tham gia học tập và nghiên cứu.
Ban Lãnh đạo Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Giồng Trôm, tỉnh Bến Tre,
Lãnh đạo và giáo viên 20 trường trung học cơ sở thuộc Phịng Giáo dục và Đào tạo
huyện Giồng Trơm đã nhiệt tình, trách nhiệm cộng tác, cung cấp thơng tin, số liệu,
góp ý và tạo điều kiện thuận lợi cho tơi trong q trình nghiên cứu thực tế để hồn
thành luận văn.
Mặc dù đã rất cố gắng, nhưng luận văn khơng thể tránh khỏi những hạn chế,
thiếu sót, kính mong nhận được sự đóng góp ý kiến chân thành của quý Thầy, Cô
giáo, các nhà khoa học và các bạn đồng nghiệp để luận văn được hồn thiện và có
giá trị thực tiễn.
Xin chân thành cảm ơn!

Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 10 năm 2021
Tác giả

Dương Minh Hòa


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU................................................................................................................... 1
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN Ở TRƯỜNG
TRUNG HỌC CƠ SỞ...........................................................................................................7
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề.............................................................................. 7
1.2. Đội ngũ giáo viên ở trường trung học cơ sở....................................................... 11
1.3. Phát triển đội ngũ giáo viên trung học cơ sở....................................................... 15
1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển đội ngũ giáo viên trung học cơ sở................24
Chương 2: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN Ở CÁC TRƯỜNG
TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN GIỒNG TRÔM, TỈNH BẾN TRE...................................28
2.1. Khái quát đặc điểm địa lý, kinh tế - xã hội và giáo dục và đào tạo huyện
Giồng Trôm, tỉnh Bến Tre.......................................................................................... 28
2.2. Thực trạng chất lượng đội ngũ giáo viên ở các trường trung học cơ sở
huyện Giồng Trôm, tỉnh Bến Tre............................................................................... 33
2.3. Thực trạng phát triển đội ngũ giáo viên ở các trường trung học cơ sở huyện
Giồng Trôm, tỉnh Bến Tre.......................................................................................... 37
2.4 Đánh giá chung về thực trạng phát triển đội ngũ giáo viên ở các trường trung học cơ
sở huyện Giồng Trôm, tỉnh Bến Tre....................................................................................... 48
Chương 3: BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN Ở CÁC TRƯỜNG
TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN GIỒNG TRÔM, TỈNH BẾN TRE...................................51
3.1. Các nguyên tắc xác lập biện pháp....................................................................... 51
3.2. Biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên ở các trường trung học cơ sở huyện
Giồng Trôm, tỉnh Bến Tre.......................................................................................... 54
3.3. Khảo nghiệm về tính hợp lý và khả thi của các biện pháp đề xuất......................73

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ.......................................................................... 78
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................ 86
PHỤ LỤC 1.............................................................................................................. 89


DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1. Quy mô lớp học, số lượng học sinh trung học cơ sở huyện Giồng
Trôm trong 3 năm học...................................................................................30
Bảng 2.2. Trình độ đào tạo đội ngũ giáo viên trung học cơ sở huyện Giồng Trôm
trong 3 năm học............................................................................................31
Bảng 2.3. Xếp loại hạnh kiểm học sinh trung học cơ sở huyện Giồng Trôm
trong 03 năm học..........................................................................................32
Bảng 2.4. Xếp loại học lực học sinh trung học cơ sởhuyện Giồng Trôm trong 03
năm học........................................................................................................32
Bảng 2.5. Kết quả tốt nghiệp trung học cơ sở qua 03 năm học...............................32
Bảng 2.6. Thâm niên giảng dạy của đội ngũ giáo viên trung học cơ sở...................35
Bảng 2.7. Cơ cấu giáo viên trung học cơ sở theo bộ môn........................................35
Bảng 2.8. Khảo sát nhận thức của cán bộ quản lý và giáo viên về phẩm chất của
đội ngũ giáo viên trung học cơ sởSTT..........................................................37
Bảng 2.9. Đánh giá của cán bộ quản lý và giáo viên mức độ đạt được về phẩm
chất năng lực của đội ngũ giáo viên trung học cơ sở (tỉ lệ %).......................37
Bảng 2.10. Đánh giá của cán bộ quản lý và giáo viên về mức độ đáp ứng về
phẩm chất năng lực của đội ngũ giáo viên trung học cơ sở (Tỉ lệ %)...........38
Bảng 2.11. Đánh giá chi tiết của cán bộ quản lý và giáo viên về phẩm chất
chính trị đạo đức lối sống của đội ngũ giáo viên trung học cơ sở.................39
Bảng 2.12 Đánh giá chi tiết của cán bộ quản lý và giáo viên về kiến thức của
đội ngũ giáo viên trung học cơ sở.................................................................40
Bảng 2.13. Đánh giá chi tiết của cán bộ quản lý và giáo viên về kỹ năng của đội
ngũ giáo viên trung học cơ sở.......................................................................41
Bảng 2.14. Khảo sát quy hoạch, tuyển dụng, sử dụng và bố trí đội ngũ giáo viên...46

Bảng 2.15. Mức độ thực hiện kế hoạch đào tạo đội ngũ giáo viên trung học..........43
Bảng 2.16. Mức độ thực hiện việc tổ chức bồi dưỡng đội ngũ giáo viên trung
học cơ sở.......................................................................................................43
Bảng 2.17 Mức độ thực hiện công tác thanh tra, kiểm tra, đánh giá thường
xuyên các hoạt động của giáo viên...............................................................45


Bảng 2.18. Các yếu tố thuộc về bản thân người giáo viên.......................................46
Bảng 2.19. Các yếu tố thuộc về các cơ quan quản lý ảnh hưởng đến phát triển
đội ngũ giáo viên trung học cơ sở.................................................................46
Bảng 2.20. Các yếu tố về môi trường xã hội ảnh hưởng đến phát triển đội ngũ
giáo viên trung học cơ sở..............................................................................47
Bảng 3.1. Tổng hợp kết quả về tính cần thiết và khả thi của các biện pháp đề
xuất...............................................................................................................74


DANH MỤC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 2.1. cơ cấu về giới của đội ngũ giáo viên trung học cơ sở..........................33
Biểu đồ 2.2 Cơ cấu về độ tuổi của đội ngũ giáo viên trung học cơ sở.....................34
Biểu đồ 2.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến thực trạng phát triển đội ngũ giáo viên
trung học cơ sở.............................................................................................48


MỞ ĐẦU
1.Tính cấp thiết của đề tài
Trong bối cánh đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục việc đặt ra những yêu cầu đổi mới về
vai trò của đội ngũ nhà giáo ngày càng trở nên cấp thiết, đặc biệt khi mục tiêu giáo dục là
phát triển năng lực cho người học. Trong tiến trình đổi mới giáo dục, Đảng và Nhà nước ta
đã thực sự quan tâm đến nguồn lực con người, xem nguồn lực con người là nhân tố quyết
định sự phát triển bền vững của đất nước; coi giáo dục cùng với khoa học, công nghệ là

quốc sách hàng đầu. Trong báo cáo chính trị của Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa IX
tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng đã nhấn mạnh: “Đổi mới toàn diện giáo dục
và đào tạo, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đổi mới phương pháp dạy học thực hiện
chuẩn hóa - hiện đại hóa - xã hội hóa, chấn hưng nền giáo dục Việt Nam”. Đảng và Nhà nước
ta đã tăng cường quan tâm đầu tư cho giáo dục, trong đó đầu tư xây dựng và phát triển đội nhà
giáo có vai trị chủ đạo, xem đây là mũi nhọn quan trọng thúc đẩy nền kinh tế tri thức đất
nước.
Để phát triển giáo dục và đào tạo thì nhân tố đóng vai trị vô cùng quan trọng và quyết
định trong việc nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo đó chính là nhà giáo. Đội ngũ giáo
viên là nhân tố quyết định sự phát triển giáo dục và đào tạo. Đội ngũ giáo viên là những
người trực tiếp lao động sư phạm mang lại chất lượng giáo dục trong nhà trường. Để đáp
ứng tốt yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay, đội ngũ giáo viên phải không ngừng, đào tạo, bồi
dưỡng về chuyên môn nghiệp vụ để đáp ứng các yêu cầu của chuẩn nghề nghiệp.
Giáo dục phổ thơng nói chung và giáo dục trung học cơ sở nói riêng là nền tảng của hệ
thống giáo dục quốc dân. Mục tiêu của giáo dục trung học cơ sở nhằm giúp học sinh có học
vấn phổ thơng ở trình độ cơ sở để tiếp tục học trung học phổ thông, trung cấp học nghề hoặc
đi vào cuộc sống lao động.
Huyện Giồng Trôm hiện có 20 trường trung học cơ sở với 489 giáo viên. Đội ngũ giáo viên
ngày càng vững mạnh hơn, phần lớn có bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức trong sáng và
có lối sống lành mạnh; trình độ chun mơn, nghiệp vụ ngày càng được nâng cao, góp phần
quan trọng thực hiện mục tiêu nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài. Tuy
nhiên, giáo dục trung học cơ sở huyện Giồng Trôm, tỉnh Bến Tre đang đứng trước mâu
thuẫn lớn giữa yêu cầu vừa phát triển về quy mô, vừa phải nâng cao chất lượng hiệu quả,
trong khi khả năng và điều kiện đáp ứng u cầu đó cịn rất hạn chế.

1


Bên cạnh những thành tựu đã đạt được, giáo dục trung học cơ sở huyện Giồng Trơm vẫn
cịn một số hạn chế nhất định: số lượng, cơ cấu chưa hợp lý, năng lực chuyên môn, kỹ năng

sư phạm chưa đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông, công tác quản lý vẫn còn nhiều
bất cập, chất lượng giáo dục đại trà còn thấp, cơ sở vật chất, trang thiết bị chưa đáp ứng nhu
cầu dạy và học, nề nếp kỷ cương chưa thật sự được coi trọng. Một trong những nguyên nhân
cơ bản của những hạn chế trên là chất lượng của đội ngũ giáo viên chưa thực sự đáp ứng
yêu cầu phát triển giáo dục và đào tạo trong giai đoạn hiện nay. Chính từ những hạn chế nêu
trên mà dẫn đến chất lượng và hiệu quả giáo dục còn thấp, chưa đáp ứng nhu cầu phát triển
của sự nghiệp giáo dục và đào tạo trong giai đoạn hiện nay. Xuất phát từ thực tế giáo dục, từ
thực trạng giáo viên trung học cơ sở trong những năm qua của huyện Giồng Trôm, tỉnh Bến
Tre đã cho thấy vấn đề phát triển đội ngũ giáo viên ở các trường trung học cơ sở trên địa
bàn huyện trong giai đoạn hiện nay là yêu cầu hết sức cấp bách.
Với mong muốn từng bước hoàn thiện và phát triển đội ngũ giáo viên trung
học cơ sở ở địa phương công tác, chúng tôi chọn đề tài “Phát triển đội ngũ giáo viên
ở các trường trung học cơ sở huyện Giồng Trơm, tỉnh Bến Tre” để nghiên cứu,
nhằm góp phần nâng cao sự nghiệp phát triển giáo dục của huyện nhà trước yêu cầu
phát triển kinh tế xã hội của địa phương và đất nước.
2. Tình hình nghiên cứu của đề tài
Trong những năm gần đây phát triển đội ngũ giáo viên là vấn đề cơ bản trong phát triển giáo
dục. Phương châm hành động của các cấp quản lý giáo dục tạo mọi điều kiện để mọi người
có cơ hội học tập, học tập thường xuyên, học tập suốt đời. Đã có nhiều cơng trình nghiên
cứu trên thế giới cũng như ở Việt Nam về phát triển đội ngũ giáo viên ở các trường trung
học cơ sở. Các nghiên cứu đề ra các biện pháp, sử dụng phát triển đội ngũ giáo viên có hiệu
quả đáp ứng với giai đoạn hiện nay.
Các nước phát triển trên thới giới như Ấn Độ, Úc, New Zeland, Canada…,đều rất coi trọng
giáo dục và đào tạo nhất là đội ngũ nhà giáo, nhiều quốc gia chú trọng phát huy sức mạnh
tổng hợp để phát triển giáo dục. Mỗi nước đều có một đặc điểm riêng về kinh tế xã hội
nhưng có đặc điểm chung là phát triển đội ngũ giáo viên là sự lựa chọn có tính chất quyết
định cho mơ hình phát triển của mình.
Ở Việt Nam ngay từ thời xa xưa, vai trị của người thầy giáo được ơng cha ta đã rất coi trọng
như: “Không thầy đố mày làm nên”. Điều đó nhắc chúng ta phải quan tâm tồn diện đến
giáo dục mà chủ thể đóng vai trị quan trọng nhất đó chính là đội ngũ giáo viên.



Trong thư gửi các cán bộ, các thầy giáo, cô giáo, công nhân viên, học sinh, sinh
viên nhân dịp bắt đầu năm học mới ngày 16 tháng 10 năm 1968, Chủ tịch Hồ Chí Minh
chỉ ra vấn đề phát triển giáo dục và phát triển đội ngũ nhà giáo: “Giáo dục nhằm đào
tạo những người kế tục sự nghiệp cách mạng to lớn của Đảng và nhân dân, do đó các
ngành các cấp Đảng, chính quyền địa phương phải thực sự quan tâm đến sự nghiệp
này, phải chăm sóc nhà trường về mọi mặt, đẩy sự nghiệp giáo dục của ta những bước
phát triển mới” [19], “Cán bộ và giáo dục phải tiến bộ cho kịp thời đại mới làm được
nhiệm vụ, chớ tự túc tự mãn cho là giỏi rồi thì dừng lại” [20, tr.489].
Nhiều cơng trình nghiên cứu đã để lại những bài học quý giá về xây dựng và phát triển đội
ngũ giáo viên:
Tác giả Ngô Gia Nghì năm (2015) đã nghiên cứu đề tài “Phát triển đội ngũ giáo viên Trung
học cơ sở ở huyện Vĩnh Bảo thành phố Hải Phịng nói riêng giai đoạn 2015-2020”. Luận
văn đã chỉ ra đội ngũ giáo viên là yếu tố hàng đầu quyết định chất lượng giáo dục. Nhà giáo
phải không đào tạo bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ,
đạo đức. Nhà nước tổ chức đào tạo, bồi dưỡng nhà giáo, co ́ chính sách bảo đảm các
điều kiện cần thiết về vật chất và tinh thần để nhà giáo thực hiện nhiệm vụ của
mình…" nghiên cứu đã đề xuất được các giải pháp phát triển đội ngũ giáo viên Trung học
cơ sở ở huyện Vĩnh Bảo thành phố Hải Phịng nói riêng giai đoạn 2015-2020 [23, tr.4-5].
Tác giả Phạm Văn Thịnh (2018) đã nghiên cứu “Phát triển đội ngũ giáo viên trường trung
học cơ sở thuộc địa bàn thị xã Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo
dục”. Luận văn đã nghiên cứu cơ sở lý luận, hệ thống hóa các khái niệm liên quan đến đề tài
nghiên cứu như: Quản lý, phát triển nguồn nhân lực, phát trển đội ngũ giáo viên trường
trung học cơ sở,... Luận văn đã khảo sát và phân tích làm rõ thực trạng về phát triển đội ngũ
giáo viên trường Trung học cơ sở thuộc thị xã Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh trong vài năm
trở lại đây. Từ đó chỉ ra những mặt mạnh và những hạn chế, bất cập [30, tr.17]
Kế thừa và chọn lọc những thành tựu của các tác giả đi trước, luận văn tập trung phân tích
những vấn đề có tính lý luận và thực tiễn đặt ra trong quá trình quản lý nhà nước về phát
triển đội ngũ giáo viên ở các trường trung học cơ sở huyện Giồng Trôm, tỉnh Bến Tre.

3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1 Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận về phát triển đội ngũ giáo viên ở trường trung học cơ sở,
để từ đó phân tích thực trạng phát triển đội ngũ giáo viên ở các trường trung học cơ sở
huyện Giồng Trôm tỉnh Bến Tre và đề xuất các biện pháp phát triển đội


ngũ giáo viên ở các trường trung học cơ sở huyện Giồng Trôm tỉnh Bến Tre đủ về số

lượng, đáp ứng yêu cầu về chất lượng, đồng bộ về cơ cấu, góp phần nâng cao chất
lượng và hiệu quả giáo dục trung học cơ sở , đáp ứng yêu cầu của chương trình giáo
dục phổ thơng 2018 hiện nay.
3.2 Nhiệm vụ nghiên cứu
- Hệ thống hoá cơ sở lý luận về phát triển đội ngũ giáo viên ở các trường trung
học cơ sở
- Khảo sát, phân tích và đánh giá thực trạng phát triển đội ngũ giáo viên ở các
trường trung học cơ sở huyện huyện Giồng Trôm, tỉnh Bến Tre;
- Đề xuất biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên ở các trường trung học cơ sở
huyện Giồng Trôm, tỉnh Bến Tre
4. Khách thể, đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Khách thể nghiên cứu
Quản lý đội ngũ giáo viên ở các trường trung học cơ sở
4.2. Đối tượng nghiên cứu
Phát triển đội ngũ giáo viên ở các trường trung học cơ sở huyện Giồng Trôm, tỉnh Bến Tre
4.3. Phạm vi nghiên cứu
Luận văn nghiên cứu hoạt động quản lý nhà nước về phát triển đội ngũ giáo viên ở các
trường trung học cơ sở huyện Giồng Trôm các nội dung: triển khai các văn bản quản lý nhà
nước về phát triển đội ngũ giáo viên ở các trường trung học cơ sở, quy hoạch, tuyển dụng,
sử dụng, đào tạo, bồi dưỡng, chế độ chính sách, thanh tra, kiểm tra giáo viên ở các trường
trung học cơ sở, trong nghiên cứu này giới hạn chỉ nghiên cứu phát triển đội ngũ giáo viên ở

20 trường trung học cơ sở trên địa bàn huyện Giồng Trôm tỉnh Bến Tre.
Đề tài nghiên cứu Phát triển đội ngũ giáo viên ở các trường trung học cơ sở
huyện Giồng Trôm, tỉnh Bến Tre sử dụng các số liệu bậc học trung học cơ sở từ năm
2018-2020 của Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Giồng Trôm, tỉnh Bến Tre.
5. Phương pháp nghiên cứu
5.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
Sử dụng phương pháp phân tích, tổng hợp, so sánh, khái qt hóa trong quá trình:
- Nghiên cứu các văn kiện của Đảng Cộng sản Việt nam, của Nhà nước và của địa
phương về giáo dục, chính sách phát triển giáo dục, quản lý giáo dục; quản lý đội ngũ
nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục và một số văn bản khác có liên quan đến vấn đề
nghiên cứu.


- Nghiên cứu các đề tài khoa học, tài liệu khoa học về quy hoạch, dự báo, các
cơng trình nghiên cứu về giáo dục nói chung về giáo dục trung học cơ sở nói riêng của
các tác giả trong và ngồi nước.
- Tìm và đọc và phân tích tài liệu, sách báo, báo cáo khoa học, tạp chí về quản lý,
quản lý giáo dục, quản lý đội ngũ, phát triển đội ngũ, đào tạo, bồi dưỡng giáo viên.
5.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phương pháp điều tra bằng phiếu trưng cầu ý kiến: Thu thập các thông tin về
thực trạng đội ngũ giáo viên trung học cơ sở và cán bộ quản lý các trường trung học
cơ sở huyện Giồng Trơm về số lượng, trình độ đào tạo, về các biện pháp đã thực hiện
từ trước đến nay.
- Phương pháp chuyên gia: xin ý kiến của một số chun gia trong q trình
xây dựng bảng hỏi
5.3 Nhóm phương pháp tốn thống kê
Sử dụng các cơng thức tốn học để thống kê số lượng, chất lượng đội ngũ cán bộ, giáo viên,
học sinh và xử lý các số liệu thống kê được, nhằm đưa ra các kết luận phục vụ cho công tác
nghiên cứu. Các kết qủa khảo sát được xử lý bằng phần mềm thông kê SPSS phiên bản 20.0
dành cho các nghiên cứu khoa học xã hội để đảm bảo tính khách quan.

6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
6.1. Ý nghĩa lý luận
Luận văn góp phần xây dựng khung lý thuyết nghiên cứu phát triển đội ngũ giáo viên ở các
trường trung học cơ sở. Trong đó gồm có các khái niệm, các vấn đề lý luận về phát triển đội
ngũ giáo viên ở các trường trung học cơ sở, và các yếu tố ảnh hưởng tới phát triển đội ngũ
giáo viên ở các trường trung học cơ sở. Từ cách tiếp cận các quan điểm đường lối chủ
trương chính sách của Đảng, nhà nước về công tác giáo dục và đào tạo bậc trung học cơ sở,
nghiên cứu đã cụ thể hóa những nội dung phát triển như nâng cao nhận thức về tâm quan
trọng và yêu cầu phát triển của đội ngũ giáo viên trung học cơ sở, công tác quy hoạch, tuyển
dụng, sử dụng và bố trí đội ngũ giáo viên trung học cơ sở, công tác thanh tra, kiểm tra đánh
giá, công tác đào tạo bồi dưỡng đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục, các điều kiện hỗ trợ đội
ngũ giáo viên trung học cơ sở là phù hợp với chủ thể làm rõ những đặc trưng cho việc phát
triển đội ngũ giáo viên ở các trường trung học cơ sở.
6.2. Ý nghĩa thực tiễn
Luận văn phân tích, đánh giá được thực trạng phát triển đội ngũ giáo viên ở các trường
trung học cơ sở huyện Giồng Trôm, tỉnh Bến Tre. Tất cả các trường trung


học cơ sở trong huyện được nghiên cứu đã được quan tâm thực hiện phát triển đội ngũ giáo
viên. Tuy nhiên, vẫn còn một số hạn chế và bất cập trong việc thực hiện các nội dung công tác
quy hoạch đội ngũ giáo viên, công tác tuyển dụng, sử dụng, bố trí giáo viên, cơng tác thanh
tra, kiểm tra đánh giá, công tác đào tạo bồi dưỡng đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục, các
điều kiện hỗ trợ đội ngũ giáo viên trung học cơ sở. Nghiên cứu đã phát hiện ra những điểm
yếu, hạn chế ở các nội dung này và nhận diện rõ nguyên nhân của hạn chế nhằm đề xuất
được các biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên ở các trường trung học cơ sở huyện Giồng
Trôm, tỉnh Bến Tre phù hợp và hiệu quả.
Từ kết quả nghiên cứu lý luận và thực trạng, luận văn đề xuất được các biện pháp phát triển
đội ngũ giáo viên ở các trường trung học cơ sở huyện Giồng Trơm, tỉnh Bến Tre. Các biện
pháp đều phân tích cụ thể nội dung, mục tiêu, cách thức thực hiện mỗi biện pháp, để thực
hiện trong thực tiễn. Vì vậy, kết quả nghiên cứu của luận văn là tài liệu tham khảo hữu ích

cho lãnh đạo quản lý, giáo viên để phát triển đội ngũ giáo viên ở các trường trung học cơ sở
huyện Giồng Trơm, tỉnh Bến Tre nói riêng, giáo viên trung học cơ sở nói chung.
7. Cấu trúc luận văn
Phần nội dung chính của Luận văn chia làm 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về phát triển đội ngũ giáo viên ở trường trung học cơ sở.
Chương 2: Thực trạng phát triển đội ngũ giáo viên ở các trường trung học cơ sở huyện
Giồng Trôm, tỉnh Bến Tre.
Chương 3: Biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên ở các trường trung học cơ sở huyện Giồng
Trôm, tỉnh Bến Tre trong giai đoạn hiện nay.


Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN
Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Trên thế giới
Phát triển nguồn nhân lực có ý nghĩa vơ cùng quan trọng đối với xã hội và giáo dục, cho nên
đã tập trung rất nhiều cơng trình nghiên cứu về lý luận và thực tiễn.
Nhà xã hội học người Mỹ Leonard Nadle đã diễn tả mối quan hệ và các nhiệm vụ quản lý
nguồn nhân lực. Theo Leonard Nadle quản lý nguồn nhân lực gồm có 3 nguồn nhân lực
chính là: Phát triển nguồn nhân lực (gồm giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng, phát triển, nghiên
cứu, phục vụ); Sử dụng nguồn nhân lực (gồm tuyển dụng, sàng lọc, bố trí); Mơi trường
nguồn nhân lực (gồm mở rộng chủng loại làm việc, mở rộng quy mô làm việc, phát triển tổ
chức) [18, tr.26].
Về phát triển đội ngũ giáo viên, một số nghiên cứu gần đây đề cao việc phát triển bền vững
và sự thích ứng nhanh của giáo viên, với sự xuất hiện của các công nghệ dạy học hiện đại,
sự phát triển nhanh của khoa học kỹ thuật, yêu cầu về vai trò và chức năng của người thầy
càng trở nên cấp thiết. Vấn đề đặt ra là giáo viên phải thích ứng cao trước yêu cầu đổi mới.
Daniel R.Beerens đã chủ chương tạo ra một nền văn hóa của sự thúc đẩy, có động lực và
ln học tập trong đội ngũ; coi đó là giá trị mới, yếu tố chính tạo nên nhà giáo. Ông cho

rằng tính động trong tăng trưởng, giáo viên phải biết tự làm mới mình để có thể đảm đương
được nhiệm vụ. Nhà giáo theo ông trước hết phải là nhà chuyên môn, đồng thời nhà giáo
phải là nhà lãnh đạo (trong lãnh đạo hoạt động của học sinh) [18].
Theo Mạc Văn Trang Ông cho rằng quản lý nhân lực là một khái niệm hoàn toàn mới:
"Coi con người là một nguồn lực, một nguồn vốn cần được đầu tư, hỗ trợ phát triển. Đây là
một nguồn lực đặc biệt có thể gây hại và cũng có thể sinh lợi lớn tùy thuộc vào việc đầu tư
phát triển, quản lý... Ông đưa ra khái niệm về quản lý nhân sự trong giáo dục-đào tạo. Quản
lý nhân lực là hoạt động của chủ thể quản lý gồm tuyển chọn, sử dụng, duy trì, động viên,
phát triển và tạo điều kiện thuận lợi cho cán bộ giáo viên, nhân viên làm việc có hiệu quả,
nhằm đạt được các mục tiêu của tổ chức giáo dục - đào tạo, đồng thời cải thiện đời sống vật
chất và tinh thần của họ ngày càng một tốt hơn" [22, tr.8]. Ơng đã phân tích vai trò những
đặc trưng của lao động sư phạm của quản lý nhân lực; ông cho rằng quản lý nhân lực trong
giáo dục - đào tạo rất quan trọng, vì đây là lao động làm ra sản phẩm đặc biệt, nhưng lại
phải tôn trọng sự sáng tạo và nghệ thuật của người giáo viên.


Bùi Minh Hiền - Vũ Ngọc Hải - Đặng Quốc Bảo đã đưa ra những yêu cầu chung về xây
dựng và phát triển đội ngũ giáo viên phải chú ý đến các yêu cầu: đủ về số lượng, đạt chuẩn
về chất lượng và đồng bộ về cơ cấu. Tác giả phân tích các chức năng quản lý trong phát
triển đội ngũ giáo viên [7, tr.275]. Bùi Văn Quân, Nguyễn Ngọc Cẩn đã đưa ra một số cách
tiếp cận trong nghiên cứu về phát triển đội ngũ giáo viên [8, tr.44]. Lê Khánh Tuấn trong các
giải pháp phát triển đội ngũ giáo viên trung học cơ sở trong giai đoạn công nghiệp hóa, hiện
đại hóa đất nước tác giả đã xác định giáo viên là yếu tố cơ bản, là "tế bào" của đội ngũ. Tác
giả đặt ra yêu cầu đối với người giáo viên là phải đạt được các tiêu chuẩn về cá nhân. Trong
phát triển đội ngũ cần phải có sự tham gia của các lực lượng xã hội vào công tác đào tạo,
bồi dưỡng giáo viên; đồng thời phải đảm bảo tính dân chủ hóa để phát huy trí tuệ của mỗi cá
nhân trong cơng tác đào tạo, bồi dưỡng, tự tu dưỡng để phát triển cá nhân [21]..
Ngồi ra, các cơng trình: Giáo dục kỹ thuật nghề nghiệp và phát triển nguồn
nhân lực của Trần Khánh Đức (2002); Quản lý giáo dục, của Bùi Minh Hiền (2006),
Khoa học quản lý giáo dục, của Trần Kiểm (2006), Phát triển nguồn nhân lực, phát

triển con người – Giáo trình dành cho học sinh chuyên ngành quản lý giáo dục, của
Đặng Quốc Bảo (2009)... cũng đã đề cập đến nội dung phát triển nguồn nhân lực
trong đó có đội ngũ giáo viên. Bên cạnh đó, các cơng trình nghiên cứu về vai trị, kỹ
năng sư phạm, đổi mới cơng tác đào tạo bồi dưỡng giáo viên đã đóng góp về mặt lý
luận và thực tiễn của việc bồi dưỡng và phát triển đội ngũ giáo viên. Đó là Nguyễn
Văn Lê với cuốn “Nghề Thầy giáo”, Tôn Thân với bài báo “Vai trị người giáo viên
trong q trình dạy học"
1.1.2. Ở Việt Nam
Ngay từ thời xa xưa, ông cha ta đã rất coi trọng vai trò của người thầy giáo như: “Khơng
thầy đố mày làm nên”, điều đó nhắc nhở mọi người phải quan tâm toàn diện đến giáo dục mà
chủ thể đóng vai trị quan trọng nhất đó chính là đội ngũ giáo viên.
Kể từ sau Cách mạng Tháng Tám thành công và trong những năm 1950, 1956,
1979 “Đổi mới” nhiều cơng trình nghiên cứu đã để lại những bài học quý giá về xây
dựng và phát triển đội ngũ giáo viên như: Nguyễn Thị Phương Hoa (2002, Con
đường nâng cao chất lượng cải cách các cơ sở đào tạo giáo viên); Đinh Quang Báo
(2005, Giải pháp đổi mới phương thức đào tạo nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ
giáo viên); Đặng Quốc Bảo, Đỗ Quốc Anh, Đinh Thị Kim Thoa (2007, Cẩm nang
nâng cao năng lực và phẩm chất đội ngũ giáo viên); … Các cơng trình này nghiên
cứu phát triển đội ngũ theo 3 hướng: Nghiên cứu phát triển đội ngũ giáo viên dưới
góc độ phát triển nguồn nhân lực; Nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên đáp ứng yêu


cầu đổi mới giáo dục và nghiên cứu đề xuất hệ thống các giải pháp xây dựng phát triển đội
ngũ giáo viên trong thời kỳ cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Tuy nhiên, các cơng
trình kể trên hầu hết vẫn còn để lại khoảng trống nghiên cứu về quản lý đội ngũ giáo viên về
tuyển dụng, sử dụng và vai trị, vị trí mới của đội ngũ giáo viên trong tiến trình phát triển
hội nhập quốc tế.
Bàn về quản lý nguồn nhân lực trong giáo dục, tác giả Mạc Văn Trang cho rằng quản lý
nhân lực là một khái niệm hoàn toàn mới: "Coi con người là một nguồn lực, một nguồn vốn
cần được đầu tư, hỗ trợ phát triển. Đây là một nguồn lực đặc biệt có gây hại và cũng có thể

thể sinh lợi lớn tùy thuộc vào việc đầu tư phát triển, quản lý... Ông đưa ra khái niệm về quản
lý nhân sự trong giáo dục - đào tạo. Quản lý nhân lực là hoạt động của chủ thể quản lý gồm
tuyển chọn, sử dụng, duy trì, động viên, phát triển và tạo điều kiện thuận lợi cho cán bộ giáo
viên, công nhân viên làm việc có hiệu quả, nhằm đạt được các mục tiêu của tổ chức giáo
dục- đào tạo, đồng thời cải thiện đời sống vật chất và tinh thần của họ ngày càng một tốt
hơn" [22]. Ơng đã phân tích vai trị những đặc trưng của lao động sư phạm của quản lý nhân
lực; ông cho rằng quản lý nhân lực trong giáo dục - đào tạo rất quan trọng, vì đây là lao động
làm ra sản phẩm đặc biệt, nhưng lại phải tôn trọng sự sáng tạo và nghệ thuật của người giáo
viên.
Các tác giả Bùi Minh Hiền - Vũ Ngọc Hải - Đặng Quốc Bảo đã đưa ra những yêu cầu
chung về xây dựng và phát triển đội ngũ giáo viên phải chú ý đến các yêu cầu: đủ về số
lượng, đạt chuẩn về chất lượng và đồng bộ về cơ cấu. Tác giả phân tích các chức năng quản
lý trong phát triển đội ngũ giáo viên [7, tr.24].
Tác giả Lê Khánh Tuấn trong các giải pháp phát triển đội ngũ giáo viên trung học cơ sở
trong giai đoạn công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước tác giả đã xác định giáo viên là yếu
tố cơ bản, là "tế bào" của đội ngũ. Tác giả đặt ra yêu cầu đối với người giáo viên là phải đạt
được các tiêu chuẩn về cá nhân. Trong phát triển đội ngũ cần phải có sự tham gia của các
lực lượng xã hội vào công tác đào tạo, bồi dưỡng giáo viên; đồng thời phải đảm bảo tính
dân chủ hóa để phát huy trí tuệ của mỗi cá nhân trong cơng tác đào tạo, bồi dưỡng, tự tu
dưỡng để phát triển cá nhân [21]..
Ngồi ra, cịn có một số đề tài luận văn thạc sỹ chuyên ngành Quản lý giáo dục
tập trung nghiên cứu về phát triển đội ngũ giáo viên như: Lê Đình Thanh (2005),
Biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên THCS huyện Thuận Thành tỉnh Bắc Ninh giai
đoạn 2005-2010; Phan Thị Phượng (2006), Biện pháp phát triển đội ngũ cán bộ quản
lý trường THCS Quận 6 Thành phố Hồ Chí Minh; Nguyễn Hùng (2008), Biện pháp
phát triển đội ngũ giáo viên trường Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật Dăk Lăk; Ngô Thị


Minh Thực (2010), Biện pháp phát triển đội ngũ giảng viên trường Cao đẳng Ngô
Gia Tự Bắc Giang; Dư Văn Lễ (2005), Một số biện pháp xây dựng đội ngũ giáo viên

Tiểu học huyện Quế Võ đến năm 2010; Nguyễn Quang Vũ (2006), Phát triển đội ngũ
giáo viên tiểu học Thị xã Phúc Yên tỉnh vĩnh Phúc đến năm 2010; Nguyễn Thị Chúc
Hảo (2012), Biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học thành phố Hồ Bình theo
chuẩn nghề nghiệp.
Các cơng trình trên đề cập đến những khía cạnh khác nhau nhưng đều có điểm chung là
khẳng định vai trò của đội ngũ giáo viên trong phát triển giáo dục, đề xuất các biện pháp
phát triển đội ngũ giáo viên góp phần phát triển nguồn nhân lực, đáp ứng u cầu cơng
nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Sau hơn 30 năm đổi mới, nhiều giải pháp nhằm xây dựng và phát triển đội ngũ giáo
viên ở các cấp học đã được nghiên cứu và áp dụng rộng rãi. Đặc biệt từ khi có chủ trương
của Đảng về đổi mới căn bản tồn diện giáo dục thì một số cơng trình nghiên cứu khoa học
lớn liên quan đến đội ngũ giáo viên ở các cấp học, bậc học đã được thực hiện.
Đối với tỉnh Bến Tre trong những năm của thập kỷ 90 của thế kỷ trước, giáo dục của
tỉnh phải đương đầu với quy mô học sinh tăng nhanh dẫn đến sự mất cân đối nghiêm trọng
về nhiều mặt, trong đó có đội ngũ giáo viên. Cũng như các địa phương khác trên cả nước
với việc phải tăng nhanh số lượng giáo viên ngành giáo dục của tỉnh nhà đã có nhiều giải
pháp tình thế như: Đào tạo giáo viên cấp tốc, tuyển dụng trái chuyên môn, vừa đào tạo vừa
giảng dạy hoặc tuyển những người chưa qua các lớp bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm hoặc nợ
chuẩn chuyên mơn…Tất cả những giải pháp tình thế trên đã làm cho chất lượng đội ngũ bị
giảm sút nghiêm trọng, thậm chí những nơi chất lượng đội ngũ giáo viên đã làm ảnh hưởng
không nhỏ chất lượng học sinh. Nhiều loại hình đào tạo, nhiều hình thức bồi dưỡng đã được
mở rộng thiếu tính quy hoạch, kế hoạch đã làm sai lệch cơ cấu đội ngũ giáo viên. Và hiện
nay ảnh hưởng của những hạn chế về chất lượng đội ngũ giáo viên vẫn còn tồn tại trên địa
bàn tỉnh Bến Tre mà chưa có giải pháp nào tháo gỡ một cách triệt để.
Ở địa bàn huyện Giồng Trôm, tuy chất lượng đội ngũ được quan tâm đầu tư như các địa
bàn khác trong tỉnh và hầu hết đều đạt chuẩn về trình độ. Nhưng vẫn cịn một bộ phận nhỏ đội
ngũ giáo viên cịn có những hạn chế, địi hỏi phải có giải pháp để phát triển đội ngũ đáp ứng
thời kỳ công nghiệp 4.0 của đất nước. Tuy nhiên, đến nay cịn ít những cơng trình nghiên cứu
về phát triển đội ngũ giáo viên trung học cơ sở nhất là đội ngũ giáo viên các trường đáp ứng
xây dựng trường đạt kiểm định chất lượng.



1.2. Đội ngũ giáo viên ở trường trung học cơ sở
1.2.1. Đội ngũ
Có nhiều quan niệm và cách hiểu khác nhau về đội ngũ như: Đội ngũ trí thức, đội ngũ
cán bộ, công chức, đội ngũ y, bác sỹ… đều xuất phát theo cách hiểu của thuật ngữ quân sự về
đội ngũ, đó là: “Khối đơng người được tập hợp lại một cách chỉnh tề và được tổ chức thành lực
lượng chiến đấu” Theo một nghĩa khác: “ Đó là một tập hợp, gồm số đông người cùng chức
năng hoặc nghề nghiệp thành một lực lượng” [ 27, tr.328].
Theo Từ điển Tiếng Việt đội ngũ được hiểu khối đông người được tập hợp và tổ
chức thành một lực lượng có quy củ [ 34, tr.545].
Khái niệm đội ngũ tuy có các cách hiểu khác nhau, nhưng đều có chung một
điểm, đó là: Một nhóm người được tổ chức và tập hợp thành một lực lượng, để thực
hiện một hay nhiều chức năng, có thể cùng hay khơng cùng nghề nghiệp, nhưng đều
có chung một mục đích nhất định.
1.2.2. Đội ngũ giáo viên
Một số tác giả nước ngoài đưa ra quan niệm: “đội ngũ giáo viên là những
chuyên gia trong lĩnh vực giáo dục, họ nắm vững tri thức, hiểu biết dạy học và giáo
dục như thế nào và có khả năng cống hiến toàn bộ sức lực và tài năng của họ đối với
giáo dục”  13, tr.10.
Đối với các tác giả Việt Nam: “Đội ngũ giáo viên trong ngành giáo dục là một
tập thể người, bao gồm cán bộ quản lý, giáo viên và nhân viên, nếu chỉ đề cập đến
đặc điểm của ngành thì đội ngũ đó chủ yếu là đội ngũ giáo viên và đội ngũ quản lý
giáo dục”  24, tr.10.
Từ những quan niệm đã nêu trên của các tác giả trong và ngoài nước, ta có thể
hiểu đội ngũ giáo viên là một tập hợp những người làm nghề dạy học- giáo dục, được
tổ chức thành một lực lượng (có tổ chức), cùng chung một nhiệm vụ, có đầy đủ các
tiêu chuẩn của một nhà giáo, cùng thực hiện các nhiệm vụ và được hưởng các quyền
lợi theo Luật Giáo dục và các luật khác được nhà nước quy định.
Điều 67, Luật Giáo dục nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2019 đã đưa ra đầy đủ

cơ sở pháp lý về nhà giáo và những tiêu chuẩn của nhà giáo [31]
1.Nhà giáo là người làm nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục trong nhà trường, cơ sở
giáo dục khác
2.Nhà giáo phải đáp ứng các tiêu chuẩn sau đây: Có kỹ năng cập nhật, nâng
cao năng lực chun mơn, nghiệp vụ; Có phẩm chất, tư tưởng, đạo đức tốt; Bảo đảm
sức khỏe theo yêu cầu nghề nghiệp; Đáp ứng chuẩn nghề nghiệp theo vị trí việc làm.


Tuy nhiên, đội ngũ giáo viên không phải là một tập hợp rời rạc, đơn lẻ mà là một tập hợp có
tổ chức, có sự chỉ huy thống nhất đó là tạo ra sản phẩm giáo dục thực hiện mục tiêu mà nhà
nước-xã hội đề ra cho lực lượng tổ chức mình trong khuân khổ quy định của Luật Giáo dục
và điều lệ nhà trường
1.2.3. Giáo viên ở trường trung học cơ sở
Giáo viên không chỉ là người vô cùng quan trọng trong vai trò truyền đạt tri thức mà họ là
người tổ chức, chỉ đạo, hướng dẫn cách để học giỏi, người cân đong đo đếm sự công bằng
cho các hoạt động của học sinh.
Giáo viên làm công tác giảng dạy kiến thức cho học sinh, tiến hành xây dựng giáo án thực
hiện tiết dạy giúp học sinh phát triển năng lực của mình đồng thờiăng lực học tập của học
sinh là người trực tiếp kiểm tra, ra đề chấm điểm thi để giúp đánh giá học sinh
Người giáo viên ln phải có tư duy hồn thiện bản thân, bắt đầu từ nhân cách đạo đức lối
sốngđến việc làm để nâng cáo trình độ chun mơn nghiệp vụ.
Nhiệm vụ chun mơn chính của giáo viên trung học cơ sở là giảng dạy trong nhà trường.
Bên ngoài lớp học giáo viên có thể tham gia hoạt động ngoại khóa.
Hiện nay đang thiếu rất nhiều những giáo viên trung học cơ sở có tâm với nghề và có trách
nhiệm cao trong cơng việc.
+ u cầu về phẩm chất chính trị, đạo đức
Yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội, chấp hành đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách,
pháp luật của Nhà nước; tham gia các hoạt động chính trị - xã hội; thực hiện nghĩa vụ cơng
dân.
Có ý thức tổ chức kỷ luật, chấp hành nghiêm sự điều động, phân công của tổ chức, có ý

thức tập thể, phấn đấu vì lợi ích chung.
Gương mẫu thực hiện nghĩa vụ cơng dân, tích cực tham gia các hoạt động chính trị, xã hội.
Yêu nghề, gắn bó với nghề dạy học, có ý thức giữ gìn danh dự, lương tâm nhà giá, có tinh
thần đoàn kết, thương yêu, giúp đỡ đồng nghiệp trong cuộc sống và trong cơng tác, có lịng
nhân ái, bao dung, độ lượng, đối xử hoà nhã với người học, đồng nghiệp, sẵn sàng giúp đỡ,
bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp chính đáng của người học, đồng nghiệp và cộng đồng.
Tận tụy với công việc; thực hiện đúng điều lệ, quy chế, nội quy của đơn vị, nhà trường, của
ngành.


Công bằng trong giảng dạy và giáo dục, đánh giá đúng thực chất năng lực của người
học,thương yêu, tôn trọng, đối xử công bằng với học sinh, giúp học sinh khắc phục khó
khăn để học tập và rèn luyện tốt.
Có lối sống lành mạnh, văn minh, phù hợp với bản sắc dân tộc và mơi trường giáo dục; có
tác phong mẫu mực, làm việc khoa học.
+ Yêu cầu về năng lực chun mơn, nghiệp vụ sư
phạm Năng lực tìm hiểu đối tượng và mơi trường giáo
dục
Có phương pháp thu thập và xử lý thông tin thường xuyên về nhu cầu và đặc điểm của
học sinh, sử dụng các thông tin thu được vào dạy học, giáo dục.
Có phương pháp thu thập và xử lý thông tin về điều kiện giáo dục trong nhà trường và tình
hình chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội của địa phương, sử dụng các thông tin thu được vào
dạy học, giáo dục.
Năng lực xây dựng kế hoạch dạy học và giáo dục
Các kế hoạch dạy học được xây dựng theo hướng tích hợp dạy học với giáo dục thể hiện rõ
mục tiêu, nội dung, phương pháp dạy học phù hợp với đặc thù môn học, đặc điểm học sinh
và môi trường giáo dục, phối hợp hoạt động học với hoạt động dạy theo hướng phát huy
tính tích cực nhận thức của học sinh.
Xây dựng kế hoạch hoạt động giáo dục khác đảm bảo khả thi, sát hoàn cảnh và điều kiện,
thể hiện khả năng hợp tác, cộng tác.

Năng lực thực hiện kế hoạch dạy học
Làm chủ kiến thức môn học, đảm bảo nội dung dạy học chính xác, có hệ thống, vận dụng hợp
lý các kiến thức liên môn theo yêu cầu cơ bản, hiện đại, thực tiễn.
Thực hiện nội dung dạy học theo chuẩn kiến thức, kỹ năng và yêu cầu về thái độ được quy
định trong chương trình mơn học.
Vận dụng các phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động và sáng tạo
của học sinh, phát triển năng lực tự học và tư duy của học sinh.
Sử dụng các phương tiện dạy học làm tăng hiệu quả dạy học.
Tạo dựng môi trường học tập: dân chủ, thân thiện, hợp tác, cộng tác, thuận lợi, an toàn và
lành mạnh.
Xây dựng, bảo quản, sử dụng hồ sơ dạy học theo quy định.
Năng lực thực hiện kế hoạch các hoạt động giáo dục
Thực hiện nhiệm vụ giáo dục tư tưởng, tình cảm, thái độ thơng qua việc giảng dạy mơn học
và tích hợp các nội dung giáo dục khác trong các hoạt động chính khố và ngoại khố theo
kế hoạch đã xây dựng.


Thực hiện nhiệm vụ giáo dục qua các hoạt động giáo dục theo kế hoạch đã xây
dựng.
Vận dụng các nguyên tắc, phương pháp, hình thức tổ chức giáo dục học sinh
vào tình huống sư phạm cụ thể, phù hợp đối tượng và môi trường giáo dục, đáp ứng mục
tiêu giáo dục đề ra.
Thực hiện nhiệm vụ giáo dục qua các hoạt động trong cộng đồng như: lao động cơng ích,
hoạt động xã hội…theo kế hoạch đã xây dựng.
Năng lực kiểm tra, đánh giá kết quả học tập và rèn luyện đạo đức
Kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh bảo đảm u cầu chính xác, tồn diện, công
bằng, khách quan, công khai và phát triển năng lực tự đánh giá của học sinh; sử dụng kết
quả kiểm tra đánh giá để điều chỉnh hoạt động dạy và học.
Đánh giá kết quả rèn luyện đạo đức của học sinh một cách chính xác, khách quan, cơng
bằng và có tác dụng thúc đẩy sự phấn đấu vươn lên của học sinh.

Tham gia các hoạt động chính trị, xã hội trong và ngoài nhà trường nhằm phát triển nhà
trường và cộng đồng, xây dựng xã hội học tập.
Năng lực phát triển nghề nghiệp
Tự đánh giá, tự học và tự rèn luyện về phẩm chất chính trị, đạo đức, chun mơn nghiệp vụ
nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả dạy học và giáo dục.
Phát hiện và giải quyết những vấn đề nảy sinh trong thực tiễn hoạt động nghề nghiệp nhằm
đáp ứng những yêu cầu mới trong giáo dục.
1.3. Phát triển đội ngũ giáo viên trung học cơ sở
1.3.1. Khái niệm về Phát triển đội ngũ giáo viên trung học cơ sở
- Phát triển
Theo Từ điển Tiếng Việt: “Phát triển là biến đổi, hoặc làm cho biến đổi từ ít đến nhiều, từ hẹp
đến rộng, từ thấp đến cao, từ đơn giản đến phức tạp” [26.]
T á c g i ả Phạm Minh Hạc cho rằng: “Phát triển được hiểu là thay đổi
hay biến đổi tiến bộ, là phương thức của vận động, hay là q trình diễn ra
có ngun nhân, dưới những hình thức khác nhau như tăng trưởng, tiến hóa, phân
hóa, chuyển đổi, mở rộng, cuối cùng tạo ra biến đổi về chất” [29, tr.43].
Như vậy, phát triển có thể hiểu theo nghĩa khái quát bao trùm là: xây dựng và phát triển.
Bởi vì theo phép biện chứng duy vật thì mọi sự vật và hiện tượng trong thế giới
khách quan khơng có gì là “nhất thành, bất biến” mà trong q trình vận động, cùng với
thời gian nó luôn luôn biến đổi không ngừng. Theo cách hiểu về khái niệm xây dựng với
nghĩa hình thành nên một tổ chức hay một


chỉnh thể xã hội, chính trị, kinh tế, theo một phương thức nhất định, khơng có nghĩa hình
thành nên nó là xong mà trong quá trình vận động cùng với thời gian cịn phải biết làm
cho chỉnh thế đó, tổ chức đó lớn mạnh khơng ngừng, làm cho nó biến đổi khơng
ngừng, từ ít đến nhiều, từ thấp đến cao, từ đơn giản đến phức tạp, từ lượng đến chất,
để cho chỉnh thể đó, tổ chức đó ln phù hợp với thực tiễn.
Từ những quan niệm nêu trên, ta có thể hiểu phát triển là biểu hiện sự thay đổi,
sự tăng tiến cả về số lượng lẫn chất lượng của sự vật, hiện tượng, của con người

trong cộng đồng và trong xã hội.
Khi xem xét, phân tích đội ngũ giáo viên các trường trung học cơ sở cần xem xét các
yếu tố liên quan đến phát triển về số lượng, về chất lượng và cơ cấu như: Tuyển chọn bổ
sung đủ số lượng đáp ứng quy mô, cơ cấu chuyên môn của đội ngũ giáo viên phù hợp với
cơ cấu ngành nghề đào tạo, bố trí sắp xếp, sử dụng một cách hợp lý, kiểm tra, đánh giá để sử
dụng có hiệu quả, đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm,
năng lực hoạt động giảng dạy và tạo môi trường thuận lợi để phát triển đội ngũ giáo viên.
Phát triển đội ngũ giáo viên ở các trường trung học cơ sở
Từ những vấn đề nêu trên, có thể hiểu: Phát triển đội ngũ giáo viên trung học cơ
sở là quá trình sử dụng tổng hợp các biện pháp tác động vào đội ngũ giáo viên, nhằm
tạo ra một đội ngũ có phẩm chất đạo đức tốt, đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu và
đạt chuẩn về chất lượng đáp ứng yêu cầu của giáo dục trung học cơ sở một cách
toàn diện.
Phát triển đội ngũ giáo viên đủ về số lượng: Đủ số lượng theo biểu biên chế. Đủ khả
năng hoàn thành tốt nhiệm vụ trong hiện tại cũng như ở các giai đoạn kế tiếp. Có dự trữ cần
thiết để đáp ứng các yêu cầu nhiệm vụ giáo dục tiểu học của huyện Giồng Trôm.
Phát triển đội ngũ giáo viên đồng bộ về cơ cấu: Có độ tuổi phù hợp theo Luật Lao
động. Có cơ cấu hợp lý về các độ tuổi, đảm bảo sự kế tiếp giữa các thế hệ. Có cơ cấu bộ
mơn đặc thù hợp lý. Có cơ cấu giới tính, cơ cấu địa lý (giữa các xã) phù hợp với yêu cầu của
trường trung học cơ sở trong huyện và đặc điểm hoạt động sư phạm của các lĩnh vực chuyên
môn.
Phát triển đội ngũ giáo viên đạt chuẩn về chất lượng: Đạt chuẩn nghề nghiệp
theo qui định chung của Bộ Giáo dục- Đào tạo, đồng thời đạt chuẩn theo qui định của
Tỉnh Bến Tre và của huyện Giồng Trơm. Đạt chuẩn về trình độ đào tạo; Đạt chuẩn về


trình độ nghiệp vụ sư phạm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trước mắt và yêu cầu phát
triển kế tiếp. Có phẩm chất chính trị, tư tưởng đạo đức tốt, có văn hố sư phạm cao,
có phong cách sư phạm chuẩn mực, thực sự là tấm gương sáng cho học sinh noi theo.
Có thể nói, phát triển đội ngũ giáo viên trong nhà trường, được xem là vấn đề trọng tâm của

nhà quản lý. Phát triển đội ngũ giáo viên sẽ tạo ra một đội ngũ nhà giáo đủ về số lượng, đảm
bảo về chất lượng, giới tính, độ tuổi, nhằm đáp ứng yêu giáo dục trung học cơ sở một cách
toàn diện.
Đối với cấp trung học cơ sở, vấn đề số lượng đội ngũ giáo viên cần phải căn cứ trên tỷ lệ
học sinh, chất lượng phải hướng tới yêu cầu của nhà trường và những yêu cầu đổi mới hội
nhập quốc tế.
Phát triển đội ngũ giáo viên trung học cơ sở có đặc điểm, vị trí và vai trò khác các bậc học
khác. Do vậy, đội ngũ giáo viên trung học cơ sở cũng có những đặc điểm riêng khác với
giáo viên tiểu học và giáo viên trung học phổ thông.
Hiện nay ở nước ta, giáo viên tiểu học đảm nhận việc giảng dạy, giáo dục theo cách bố trí
một giáo viên văn hố/1 lớp và giáo viên đó dạy tất cả các mơn của chương trình tiểu học.
Giáo viên trung học cơ sở có thể dạy một môn hoặc một môn và dạy kiêm thêm môn khác
theo ban đào tạo: Tốn-Lý, Lý-Kỹ thuật cơng nghệ, Văn-Sử, Sử-Giáo dục cơng dân,…Từ
đặc điểm này đã hình thành nên hệ thống trường, lớp sư phạm để đào tạo, bồi dưỡng giáo
viên một cách khác nhau cho từng bậc học, cấp học. Có trường hoặc khoa sư phạm đào tạo
giáo viên tiểu học (Cao đẳng sư phạm tiểu học, Đại học sư phạm tiểu học), có trường Cao
đẳng sư phạm hoặc Đại học sư phạm đào tạo giáo viên trung học cơ sở.
1.3. 2. Nội dung phát triển đội ngũ giáo viên trung học cơ sở

Dựa trên tiếp cận nguồn nhân lực luận văn xác định các nội dung phát triển đội ngũ giáo
viên trường trung học cơ sở như sau: quy hoạch, tuyển dụng và sử dụng, đào tạo bồi dưỡng,
đánh giá đội ngũ giáo viên, chính sách đãi ngộ, xây dựng môi trường, tạo động lực làm việc
cho giáo viên trường trung học cơ sở. Luận văn đi sâu vào phân tích các nội dung này dưới
đây.
1.3.2.1. Quy hoạch phát triển đội ngũ giáo viên trường trung học cơ sở
Quy hoạch phát triển giáo viên trường trung học cơ sở là việc xác định được nhu cầu, yêu
cầu đối với giáo viên trường trung học cơ sở về số lượng, chất lượng và cơ cấu,… đề ra mục
tiêu, xác lập các biện pháp và điều kiện để có đội ngũ giáo viên trung học cơ sở đáp ứng
chuẩn và đáp ứng được yêu cầu của giáo dục trong bối cảnh hiện nay.
Quy hoạch phát triển đội ngũ giáo viên trường trung học cơ sở có ý nghĩa giúp



cho các cấp quản lý giáo dục không bị động, lúng túng khi bổ nhiệm cán bộ quản lý trường
trung học cơ sở. Công tác quy hoạch giáo viên giúp cho cơ quan quản lý hoặc nhà quản lý
biết được số lượng, chất lượng, tuổi, giới tính, trình độ, cơ cấu chuyên môn,...của từng giáo
viên, đồng thời xây dựng được kế hoạch phát triển đội ngũ giáo viên trường trung học cơ sở
nhằm tìm ra các biện pháp nâng cao năng lực, trình độ chun mơn, nghiệp vụ cho từng
giáo viên và cả đội ngũ giáo viên để họ có khả năng hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
Mặt khác, kết quả quy hoạch là cơ sở chủ yếu mang tính định hướng cho việc vận dụng và
thực hiện các chức năng cơ bản của quản lý (kế hoạch hóa, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra) và
quản lý bộ máy nhân sự trong tổ chức tại trường trung học cơ sở.
Quy hoạch phát triển đội ngũ giáo viên trường trung học cơ sở là quá trình xác định những
mục tiêu, tổ chức, biên chế, chức danh về đội ngũ giáo viên trường trung học cơ sở trong
tương lai, hay nói cách khác là dự báo về nhu cầu phát triển đội ngũ giáo viên trường trung
học cơ sở:
- Quy hoạch về mặt số lượng là đảm bảo số lượng giáo viên trường trung học
cơ sở theo quy định hiện hành.
- Quy hoạch về mặt chất lượng là đảm bảo cho đội ngũ giáo viên trường trung
học cơ sở có trình độ, năng lực thực hiện nhiệm vụ đáp ứng vị trí cán bộ quản lý
trường tung học cơ sở.
- Quy hoạch về cơ cấu đội ngũ giáo viên trường trung học cơ sở đảm bảo cấu
trúc bên trong đội ngũ giáo viên trường trung học cơ sở là một thể thống nhất, đồng
bộ.
- Cơ cấu về trình độ chuyên môn: Xây dựng đội ngũ giáo viên trường trung
học cơ sở có cơ cấu trình độ đào tạo hợp lý là một điều kiện để nâng cao chất lượng
đội ngũ, là mục tiêu đặt ra trong suốt quá trình. Trong xu thế đổi mới và hội nhập
hiện nay, đặc biệt là đội ngũ giáo viên trường trung học cơ sở cần có trình độ đào tạo
từ đại học sư phạm trở lên.
- Cơ cấu về độ tuổi: Việc quy hoạch đội ngũ giáo viên trường trung học cơ sở
theo độ tuổi nhằm xác định cơ cấu theo nhóm tuổi trong đơn vị theo các nhóm tuổi

như trên 50 tuổi; 30 tuổi - dưới 40 tuổi; dưới 30 tuổi và để xác định chiều hướng phát
triển của tổ chức, có kế hoạch dự nguồn.
Muốn phát triển đội ngũ giáo viên trường trung học cơ sở chuyên nghiệp, đúng