MỤC LỤC
MỤC LỤC..................................................................................................................... 1
BÀI THỰC HÀNH SỐ 1: KHỞI ĐỘNG VÀ ĐẢO CHIỀU QUAY ĐỘNG CƠ MỘT
CHIỀU Ở CHẾ ĐỘ CĨ TẢI VÀ KHƠNG TẢI...........................................................5
I. Mục đích..............................................................................................................5
II. Tóm tắt kiến thức có liên quan...........................................................................5
III. Sơ đồ nối dây với thiết bị..................................................................................5
IV. Các bước tiến hành thí nghiệm..........................................................................8
V. Báo cáo thực hành..............................................................................................8
VI. Câu hỏi kiểm tra................................................................................................8
BÀI THỰC HÀNH SỐ 2: GIỚI THIỆU ĐỘNG CƠ KHÔNG ĐỒNG BỘ BA PHA
VÀ VẼ SƠ ĐỒ TRẢI DÂY QUẤN ĐỘNG CƠ KHÔNG ĐỒNG BỘ.........................10
I. Mục đích............................................................................................................10
II. Tóm tắt kiến thức có liên quan.........................................................................10
III. Sơ đồ trải dây quấn động cơ không đồng bộ ba pha........................................11
IV. Báo cáo thực hành...........................................................................................13
V. Câu hỏi kiểm tra................................................................................................13
BÀI THỰC HÀNH SỐ 3: KHỞI ĐỘNG ĐỘNG CƠ KĐB 3 PHA ĐẤU SAO..........14
I. Mục đích............................................................................................................14
II. Tóm tắt kiến thức có liên quan.........................................................................14
III. Sơ đồ nối dây với thiết bị................................................................................14
IV. Các bước tiến hành thí nghiệm........................................................................15
V. Báo cáo thực hành.............................................................................................15
VI. Câu hỏi kiểm tra..............................................................................................15
BÀI THỰC HÀNH SỐ 4: KHỞI ĐỘNG ĐỘNG CƠ KĐB 3 PHA ĐẤU TAM GIÁC
..................................................................................................................................... 16
I. Mục đích............................................................................................................16
II. Tóm tắt kiến thức có liên quan.........................................................................16
III. Sơ đồ nối dây với thiết bị................................................................................16
IV. Các bước tiến hành thí nghiệm........................................................................17
V. Báo cáo thực hành.............................................................................................17

VI. Câu hỏi kiểm tra..............................................................................................17
BÀI THỰC HÀNH SỐ 5: KHỞI ĐỘNG ĐẢO CHIỀU QUAY ĐỘNG CƠ BA PHA
..................................................................................................................................... 18
I. Mục đích............................................................................................................18
II. Tóm tắt kiến thức có liên quan.........................................................................18
III. Sơ đồ nối dây với thiết bị................................................................................18
IV. Các bước tiến hành thí nghiệm........................................................................19
V. Báo cáo thực hành.............................................................................................19
1


BÀI THỰC HÀNH SỐ 6: KHỞI ĐỘNG ĐỘNG CƠ BA PHA BẰNG CÁCH ĐỔI
NỐI SAO TAM GIÁC.................................................................................................20
I. Mục đích............................................................................................................20
II. Tóm tắt kiến thức có liên quan.........................................................................20
III. Sơ đồ nối dây với thiết bị................................................................................20
IV. Các bước tiến hành thí nghiệm........................................................................21
V. Báo cáo thực hành.............................................................................................21
VI. Câu hỏi kiểm tra..............................................................................................21
BÀI THỰC HÀNH SỐ 7: ĐIỀU KHIỂN TRỰC TIẾP ĐỘNG CƠ XOAY CHIỀU 3
PHA SỬ DỤNG PLC..................................................................................................22
I. Mục đích............................................................................................................22
II. Tóm tắt kiến thức có liên quan.........................................................................22
III. Sơ đồ nối dây với thiết bị................................................................................22
IV. Các bước tiến hành thí nghiệm........................................................................24
V. Báo cáo thực hành.............................................................................................24
VI. Câu hỏi kiểm tra..............................................................................................24
BÀI THỰC HÀNH SỐ 8: ĐIỀU KHIỂN ĐẢO CHIỀU QUAY ĐỘNG CƠ XOAY
CHIỀU 3 PHA SỬ DỤNG PLC.................................................................................25
I. Mục đích............................................................................................................25

II. Tóm tắt kiến thức có liên quan.........................................................................25
IV. Các bước tiến hành thí nghiệm........................................................................28
V. Báo cáo thực hành.............................................................................................28
VI. Câu hỏi kiểm tra..............................................................................................28
BÀI THỰC HÀNH SỐ 9: ĐIỀU KHIỂN KHỞI ĐỘNG DỪNG ĐỘNG CƠ TUẦN
TỰ VÀ ĐỒNG THỜI SỬ DỤNG PLC.......................................................................29
I. Mục đích............................................................................................................29
II. Tóm tắt kiến thức có liên quan.........................................................................29
III. Sơ đồ nối dây với thiết bị................................................................................29
IV. Các bước tiến hành thí nghiệm........................................................................31
VI. Câu hỏi kiểm tra..............................................................................................31
BÀI THỰC HÀNH SỐ 10: LẬP TRÌNH ĐIỀU KHIỂN HỆ THỐNG TRIẾT RĨT
CHẤT LỎNG..............................................................................................................32
I. Mục đích............................................................................................................32
II. Tóm tắt kiến thức có liên quan.........................................................................32
III. Sơ đồ nối dây với thiết bị................................................................................32
IV. Các bước tiến hành thí nghiệm........................................................................33
V. Báo cáo thực hành.............................................................................................33
VI. Câu hỏi kiểm tra..............................................................................................33
BÀI THỰC HÀNH SỐ 11: HỆ THỐNG BƠM NƯỚC TỰ ĐỘNG...........................34
I. Mục đích............................................................................................................34
2


II. Tóm tắt kiến thức có liên quan.........................................................................34
III. Sơ đồ nối dây với thiết bị................................................................................34
IV. Các bước tiến hành thí nghiệm........................................................................35
V. Báo cáo thực hành.............................................................................................35
VI. Câu hỏi kiểm tra..............................................................................................35
BÀI THỰC HÀNH SỐ 12: LẬP TRÌNH HỆ THỐNG PHÂN LOẠI SẢN PHẨM

LỖI.............................................................................................................................. 36
I. Mục đích............................................................................................................36
II. Tóm tắt kiến thức có liên quan.........................................................................36
III. Sơ đồ nối dây với thiết bị................................................................................36
IV. Các bước tiến hành thí nghiệm........................................................................37
V. Báo cáo thực hành.............................................................................................37
VI. Câu hỏi kiểm tra..............................................................................................37
BÀI THỰC HÀNH SỐ 13: LẬP TRÌNH HỆ THỐNG ĐĨNG GĨI SẢN PHẨM....38
I. Mục đích............................................................................................................38
II. Tóm tắt kiến thức có liên quan.........................................................................38
III. Sơ đồ nối dây với thiết bị................................................................................38
IV. Các bước tiến hành thí nghiệm........................................................................39
V. Báo cáo thực hành.............................................................................................39
VI. Câu hỏi kiểm tra..............................................................................................39
BÀI THỰC HÀNH SỐ 14: LẬP TRÌNH HỆ THỐNG ĐIỀU KHIỂN ĐẾM SẢN
PHẨM......................................................................................................................... 40
I. Mục đích............................................................................................................40
II. Tóm tắt kiến thức có liên quan.........................................................................40
III. Sơ đồ nối dây với thiết bị................................................................................40
IV. Các bước tiến hành thí nghiệm........................................................................41
V. Báo cáo thực hành.............................................................................................41
VI. Câu hỏi kiểm tra..............................................................................................41
BÀI THỰC HÀNH SỐ 15: ĐIỀU KHIỂN ĐỘNG CƠ QUA BIẾN TẦN LS_IC5 SỬ
DỤNG PLC................................................................................................................. 42
I. Mục đích............................................................................................................42
II. Tóm tắt kiến thức có liên quan.........................................................................42
III. Sơ đồ nối dây với thiết bị................................................................................46
IV. Các bước tiến hành thí nghiệm........................................................................46
V. Báo cáo thực hành.............................................................................................46
VI. Câu hỏi kiểm tra..............................................................................................46

BÀI THỰC HÀNH SỐ 16: ĐIỀU KHIỂN HỆ THỐNG CẦU TRỤC......................47
I. Mục đích............................................................................................................47
II. Tóm tắt kiến thức có liên quan.........................................................................47
III. Sơ đồ nối dây với thiết bị................................................................................47
3


IV. Các bước tiến hành thí nghiệm........................................................................50
V. Báo cáo thực hành.............................................................................................51

4


BÀI THỰC HÀNH SỐ 1: KHỞI ĐỘNG VÀ ĐẢO CHIỀU QUAY ĐỘNG CƠ
MỘT CHIỀU Ở CHẾ ĐỘ CÓ TẢI VÀ KHƠNG TẢI
I. Mục đích
1. Nắm được cấu tạo và ngun lý hoạt động động cơ điện một chiều.
2. Nắm được sơ đồ đấu nối của hệ thống máy phát động cơ.
3. Nắm được sự khác nhau giữa khởi động động cơ ở chế độ có tải và chế độ khơng
tải.
II. Tóm tắt kiến thức có liên quan
1. Cấu tạo động cơ điện một chiều gồm có hai phần: phần tĩnh và phần động. Phần tĩnh
là bộ phận sinh ra từ thơng, bao gồm cực từ chính và cực từ phụ. Phần động là phần
cảm ứng ra sức điện động và có dịng điện chạy qua.
2. Sơ đồ cuốn dây động cơ điện một chiều: gồm có các dây cuốn xếp đơn, sóng đơn,
sóng phức tạp, xếp phức tạp
3. Các phương pháp mở máy: mở máy trực tiếp, qua điện trở phụ và thay đổi điện áp
phần ứng.
III. Sơ đồ nối dây với thiết bị


5


Hình 1.1: Thiết bị thí nghiệm máy phát động cơ
 Phần nguồn PS – 300 (gần ở hộp tầng dưới bàn thí nghiệm):
- Cơng tắc 3 pha loại chống giật MAIN POWER để đóng cắt điện 3 pha (R – S– T)
cho hệ thống.
- Công tắc POWER ON 3pha cấp nguồn 3 pha.
- Công tắc POWER ON (AUX POWER) 1 pha cấp nguồn 1 pha 220VAC dùng
cho các thiêt bị phụ trợ thí nghiệm và cho khối DC-801.
- 01 nguồn kích từ DC-801 (0-200VAC) cấp nguồn kích từ cho động cơ M2.
- 01 nguồn kích từ DC-801 (0-200VAC) cấp nguồn kích từ cho máy phát G2.
 Phần điều khiển máy phát – động cơ
- Gồm motor M1 (3 pha KĐB) dẫn động cho máy phát G1 (máy phát DC), phát điện
thế cấp cho động cơ M2. Cấu hình tải xây dựng trên máy phát G2 gắn trục cơ với M2,
tạo thế ra cấp cho tải trở R1. Máy phát G1 và động cơ khảo sát M2 là loại DC với kích
từ độc lập. Phần điều khiển và ghép nối bộ tải gắn ở tầng giữa bàn thí nghiệm.
- Cơng tắc START/STOP và khởi động từ K1 cấp điện lưới 3 pha cho động cơ dẫn
động M1 và cấp điện cho bộ điều khiển DC CONTROL.
6


- Bộ điều khiển DC CONTRL là bộ hình thành điện thế kích từ cho máy phát M1. Thế
kích từ có thể lấy trực tiếp từ biến trở đặt SET VALUE hoặc hình thành kết hợp với
các giá trị phản hồi âm trong chế độ phản hồi dòng (CURRENT FEEDBACK), phản
hồi điện thế (VOLTAGE FEEDBACK) hoặc phản hồi tốc độ (SPEED FEEDBACK),
tùy thuộc vị trí chuyển mạch đặt chế độ.
- Cơng tắc K3 cho phép đảo chiều thế kích từ hoặc ngắt thế kích từ để phục vụ
cho thí nghiệm:
- Cảm biến tốc độ nối vào MI – 605.

- Bộ tải bằng máy phát G2 và bộ trở công suất: Máy phát DC – G2 gắn với trục động
cơ DC – M2 khảo sát. Điện trở công suất nối với lối ra máy phát G2.
- Các đông hồ A1 và V1 sử dụng để đo dòng và thế của phần ứng máy phát – động cơ.
Các đồng hồ này được đặt trên bộ đo và giao diện MI – 605, được kết nối bằng dây
cắm qua các lối INPUT 1 & 2.
- Các đông hồ A2 và V2 sử dụng để đo dòng và thế của phần ứng máy phát – tải, chính
là điện thế và dịng tải. Các đồng hồ này được đặt trên bộ đo và giao diện MI – 605,
được kết nối bằng dây cắm qua các lối INPUT 3 & 4.
 Phần đo lường trên khối MI – 605 có thể ghép máy tính
- Bộ đo và giao diện (MEASURE & INTERFACE UNIT) MI – 605 có cấu trúc vi xử
lý, cho phép đo độc lập, đồng thời các giá trị điện thế, dòng DC và AC, tốc độ TG
(Input 5 – TG) với lối vào tương tự và đo tốc độ với lối vào số IN( có lối ra tương tự
A0).
- Trong chế độ đo, sau khi xác kiểu làm việc cho hệ F – D, khi nhấn nút Start trên PLC
hoặc RUN trong bảng điều khiển, các giá trị đo sẽ hiện trên màn hình chỉ thị bộ đo MI
– 605. Bộ giao diện có thể ghép nối với máy tính qua ổ RS – 232 để trao đổi giữ liệu.
Với chương trình cung cấp. Kết quả ở 6 kênh đo có thể biểu diễn bằng đồ thị trên màn
hình máy tính.
IV. Các bước tiến hành thí nghiệm
Thí nghiệm ở chế độ khơng tải
1. Nối dây cho các đồng hồ đo A1, V1, A2, V2, TG (MI PORT) với các chốt lối vào
tương ứng của bộ đo MI – 605. Chú ý: Sensor đo tốc độ. Công tắc kiểu phản hồi DC
CONTROL đặt ở vị trí DC3 (giữ cho điện áp kích từ cho G1 khơng đổi). Cơng tắc K3
đặt ở vị trí 1. Đặt biến trở tốc độ SET VALUE ở vị trí cực tiểu (MIN).
7


2. Nối dây cấp thế kích từ cho động cơ M2 và máy phát bộ tải G2. Vặn biến trở các bộ
kích từ DC1 ở vị trí cực đại (rìa phải) và kích từ DC2 về 0 (rìa trái) để chạy không tải
3. Bật công tắc ở AUX POWER (PS – 100) để cấp điện cho phần điều khiển. Bật công

tắc 3 pha MAIN POWER (PS – 300) để cấp điện cho phần công suất (R –S – T).
4. Nhấn nút START / ON để điều khiển Contactor K1 cấp điện cho hệ thống. Motor
KĐB 3 pha quay.
Chú ý: Khi muốn tắt điện nhấn nút STOP.
Thí nghiệm ở chế độ có tải
1. Giữ nguyên chế độ nối như mục 1.3 ở trên. Đặt kích từ DC2 = 0 (cho máy phát G2).
2. Vặn từ từ biến trở máy phát G1 (SET VALUE) cho đến khi đồng hồ tốc độ
SPEED chỉ n ~ 1200v/p
3. Vặn tăng thế kích từ DC2 từng bước tới giá trị cực đại. (Dòng tải I=1A; 1.5A, 2A,
2.5A).
V. Báo cáo thực hành
1. Số thứ tự và tên bài
2. Mục đích bài thực hành
3. Các bước tiến hành thí nghiệm
VI. Câu hỏi kiểm tra
1. Sinh viên trình bày cấu tạo và sơ đồ cuốn dây của động cơ trên phòng thực hành
2. Sinh viên nêu sự khác nhau khi khởi động cơ điện một chiều ở chế độ có tải và
khơng tải.

8


BÀI THỰC HÀNH SỐ 2: GIỚI THIỆU ĐỘNG CƠ KHÔNG ĐỒNG BỘ BA PHA
VÀ VẼ SƠ ĐỒ TRẢI DÂY QUẤN ĐỘNG CƠ KHƠNG ĐỒNG BỘ
I. Mục đích
1. Tìm hiểu cấu tạo của động cơ không đồng bộ ba pha rôto lồng sóc.
2. Tính tốn được các thơng số của sơ đồ trải dây quấn động cơ điện xoay chiều ba
pha.
3. Xây dựng được các loại sơ đồ dây quấn stator của động cơ điện xoay chiều ba pha
thông dụng.

4. Lựa chọn và sử dụng đúng kiểu sơ đồ dây quấn stator trong thực tế sửa chữa động
cơ điện xoay chiều ba pha.
II. Tóm tắt kiến thức có liên quan
1. Cấu tạo động cơ điện không đồng bộ ba pha rô to lồng sóc gồm có hai phần: phần
tĩnh và phần động. Phần tĩnh là bộ phận sinh ra từ thông, bao gồm cực từ chính và cực
từ phụ. Phần động là phần cảm ứng ra sức điện động và có dòng điện chạy qua.
2. Sơ đồ trải dây quấn cho động cơ khơng đồng bộ ba pha: gồm có các dây cuốn xếp
đơn, sóng đơn, sóng phức tạp, xếp phức tạp
3. Thông số cơ bản của sơ đồ trải dây quấn stator
(1) Thông số lõi thép stator:
- 2p: số cực từ
- Z: số rãnh stator
- Bước cực từ τ:  

Z
[rãnh]
2p

(2) Thông số dây quấn:
- m: số pha dây quấn (động cơ ba pha có m = 3)
- a: số mạch nhánh song song.
- Số rãnh q của một pha trên một bước cực từ τ: q 


Z

[rãnh]
m 2 pm

- Góc lệch sức điện động αđ giữa hai rãnh liên tiếp:

1800
p
đ 
 3600

Z

- Khoảng cách giữa các pha A – B – C:

9


( A – B – C ) 

1200
[rãnh]
đ

III. Sơ đồ trải dây quấn động cơ không đồng bộ ba pha.
Xây dựng sơ đồ trải dây quấn kiểu đồng khuôn
Vẽ sơ đồ trải dây quấn kiểu đồng khuôn tâp trung cho động cơ điện xoay chiều
ba pha, có: Z = 24, 2p = 4, m = 3 và a = 1.
Bước 1. Xác định số rãnh stator (hình 2.1)

Hình 2.1. Stator có tổng số rãnh Z = 24
Bước 2.Tính bước cực và phân bố rãnh trên mỗi bước cực (hình 2.2)


Z
24


 6 [rãnh]
2p 4

Hình 2.2. Bước cực từ τ = 6 của stator có Z = 24, 2p = 4
Bước 3. Tính số rãnh q của một pha trên một bước cực từ τ
q

 6
  2 [rãnh]
m 3

10


Hình 2.3. Số rãnh q = 2 của staror có Z = 24, 2p = 4
Bước 4.Vẽ trước pha A, và nối dây theo cách đấu cực giả
Bước 5.Tính góc lệch sức điện động giữa hai rãnh liên tiếp:
đ 

1800 1800

 300

6

Hình 2.4. Pha A của dây quấn đồng khn tập trung
Bước 6.Tính khoảng cách giữa các pha A – B - C:
( A – B – C ) 


1200 1200

 4 [rãnh]
đ
300

Bước 7.Vẽ tiếp pha B cách pha A 4 rãnh (hình 2.5):

11


Hình 2.5. Pha A và pha B của dây quấn đồng khuôn tập trung
Bước 8. Vẽ tiếp pha C cách pha B4 rãnh, và hoàn chỉnh sơ đồ trải dây quấn kiểu đồng
khn tập trung (hình 2.6):

Hình 2.6. Sơ đồ trải dây quấn kiểu đồng khuôn tập trung
IV. Báo cáo thực hành
1. Số thứ tự và tên bài
2. Mục đích bài thực hành
3. Các bước trải dây quấn.
V. Câu hỏi kiểm tra
1. Giáo viên ra đề cho nhóm sinh viên làm với các kiểu dây quấn khác nhau.

12


BÀI THỰC HÀNH SỐ 3: KHỞI ĐỘNG ĐỘNG CƠ KĐB 3 PHA ĐẤU SAO
I. Mục đích
1. Sinh viên nắm được nguyên lý làm việc của sơ đồ mạch động lực và mạch điều
khiển

2. Sinh viên biết cách sử dụng đồng hồ đo để kiểm tra mạch khi thực hiện đấu nối thiết
bị
II. Tóm tắt kiến thức có liên quan
1. Sinh viên nắm được các khí cụ điện sử dụng trong bài thực hành. Cách sử dụng
đồng hồ đo vạn năng
III. Sơ đồ nối dây với thiết bị
Thiết bị bao gồm:
- Bộ nguồn 3 pha (PS-300)
- Khối nguồn 3 pha và 1 pha (IES-PS3)
- Khối khởi động từ (MC-804)
- Khối công tắc điều khiển (SM-806)
- Khối giả lập động cơ truyền động .

Hình 3.1: Mơ hình hệ thống

13


Sơ đồ mạch động lực và mạch điều khiển

Hình 3.2: Sơ đồ mạch động lực và mạch điều khiển của hệ thống
IV. Các bước tiến hành thí nghiệm
1. Nối dây theo sơ đồ
2. Kiểm tra sơ đồ đấu nối bằng đồng hồ đo vạn năng theo đúng nguyên lý
3. Bật nguồn PS - Bộ nguồn 3 pha (PS-300) và khối nguồn 3 pha và 1 pha (IES-PS3)
để xem hoạt động của mạch
V. Báo cáo thực hành
1. Số thứ tự và tên bài
2. Mục đích bài thực hành
3. Các bước tiến hành thí nghiệm

VI. Câu hỏi kiểm tra
1. Sinh viên trình bày nguyên lý hoạt động của mạch động lực và mạch điều khiển

14


BÀI THỰC HÀNH SỐ 4: KHỞI ĐỘNG ĐỘNG CƠ KĐB 3 PHA ĐẤU TAM
GIÁC
I. Mục đích
1. Sinh viên nắm được nguyên lý làm việc của sơ đồ mạch động lực và mạch điều
khiển
2. Sinh viên biết cách sử dụng đồng hồ đo để kiểm tra mạch khi thực hiện đấu nối thiết
bị
II. Tóm tắt kiến thức có liên quan
1. Sinh viên nắm được các khí cụ điện sử dụng trong bài thực hành. Cách sử dụng
đồng hồ đo vạn năng
III. Sơ đồ nối dây với thiết bị
Thiết bị bao gồm:
- Bộ nguồn 3 pha (PS-300)
- Khối nguồn 3 pha và 1 pha (IES-PS3)
- Khối khởi động từ (MC-804)
- Khối công tắc điều khiển (SM-806)
- Khối giả lập động cơ truyền động .

Hình 4.1: Mơ hình hệ thống

15


Sơ đồ mạch động lực và mạch điều khiển


Hình 4.2: Sơ đồ mạch động lực và mạch điều khiển của hệ thống
IV. Các bước tiến hành thí nghiệm
1. Nối dây theo sơ đồ
2. Kiểm tra sơ đồ đấu nối bằng đồng hồ đo vạn năng theo đúng nguyên lý
3. Bật nguồn PS - Bộ nguồn 3 pha (PS-300) và khối nguồn 3 pha và 1 pha (IES-PS3)
để xem hoạt động của mạch
V. Báo cáo thực hành
1. Số thứ tự và tên bài
2. Mục đích bài thực hành
3. Các bước tiến hành thí nghiệm
VI. Câu hỏi kiểm tra
1. Sinh viên trình bày nguyên lý hoạt động của mạch động lực và mạch điều khiển

16


BÀI THỰC HÀNH SỐ 5: KHỞI ĐỘNG ĐẢO CHIỀU QUAY ĐỘNG CƠ BA
PHA
I. Mục đích
1. Sinh viên nắm được nguyên lý làm việc của sơ đồ mạch động lực và mạch điều
khiển
2. Sinh viên biết cách sử dụng đồng hồ đo để kiểm tra mạch khi thực hiện đấu nối thiết
bị
II. Tóm tắt kiến thức có liên quan
1. Sinh viên nắm được các khí cụ điện sử dụng trong bài thực hành. Cách sử dụng
đồng hồ đo vạn năng
III. Sơ đồ nối dây với thiết bị
Thiết bị bao gồm:
- Bộ nguồn 3 pha (PS-300)

- Khối nguồn 3 pha và 1 pha (IES-PS3)
- Khối khởi động từ (MC-804)
- Khối công tắc điều khiển (SM-806)
- Khối giả lập động cơ truyền động .

Hình 5.1: Mơ hình hệ thống

17


Sơ đồ mạch động lực và mạch điều khiển

Hình 5.2: Sơ đồ mạch động lực và mạch điều khiển của hệ thống
IV. Các bước tiến hành thí nghiệm
1. Nối dây theo sơ đồ
2. Kiểm tra sơ đồ đấu nối bằng đồng hồ đo vạn năng theo đúng nguyên lý
3. Bật nguồn PS - Bộ nguồn 3 pha (PS-300) và khối nguồn 3 pha và 1 pha (IES-PS3)
để xem hoạt động của mạch
V. Báo cáo thực hành
1. Số thứ tự và tên bài
2. Mục đích bài thực hành
3. Các bước tiến hành thí nghiệm
VI. Câu hỏi kiểm tra
1. Sinh viên trình bày nguyên lý hoạt động của mạch động lực và mạch điều khiển.
2. Tại sao phải dùng tiếp điểm phụ thường đóng của rơ le nhiệt trong mạch điều khiển.

18


BÀI THỰC HÀNH SỐ 6: KHỞI ĐỘNG ĐỘNG CƠ BA PHA BẰNG CÁCH ĐỔI

NỐI SAO TAM GIÁC
I. Mục đích
1. Sinh viên nắm được nguyên lý làm việc của sơ đồ mạch động lực và mạch điều
khiển
2. Sinh viên biết cách sử dụng đồng hồ đo để kiểm tra mạch khi thực hiện đấu nối thiết
bị
II. Tóm tắt kiến thức có liên quan
1. Sinh viên nắm được các khí cụ điện sử dụng trong bài thực hành. Cách sử dụng
đồng hồ đo vạn năng
III. Sơ đồ nối dây với thiết bị
Thiết bị bao gồm:
- Bộ nguồn 3 pha (PS-300)
- Khối nguồn 3 pha và 1 pha (IES-PS3)
- Khối khởi động từ (MC-804)
- Khối công tắc điều khiển (SM-806)
- Khối giả lập động cơ truyền động .

Hình 5.1: Mơ hình hệ thống

19


Sơ đồ mạch động lực và mạch điều khiển

Hình 6.2: Sơ đồ mạch động lực và mạch điều khiển của hệ thống
IV. Các bước tiến hành thí nghiệm
1. Nối dây theo sơ đồ
2. Kiểm tra sơ đồ đấu nối bằng đồng hồ đo vạn năng theo đúng nguyên lý
3. Bật nguồn PS - Bộ nguồn 3 pha (PS-300) và khối nguồn 3 pha và 1 pha (IES-PS3)
để xem hoạt động của mạch

V. Báo cáo thực hành
1. Số thứ tự và tên bài
2. Mục đích bài thực hành
3. Các bước tiến hành thí nghiệm
VI. Câu hỏi kiểm tra
1. Sinh viên trình bày nguyên lý hoạt động của mạch động lực và mạch điều khiển.
2. Rơ le thời gian trong mạch đổi nối sao tam giác có tác dụng gì?

20


BÀI THỰC HÀNH SỐ 7: ĐIỀU KHIỂN TRỰC TIẾP ĐỘNG CƠ XOAY CHIỀU
3 PHA SỬ DỤNG PLC
I. Mục đích
Nắm được sơ đồ mạch động lực và mạch điều khiển khi sử dụng PLC. Lập trình
điều khiển sử dụng PLC
II. Tóm tắt kiến thức có liên quan
Khi điều khiển dùng PLC thì mạch động lực vẫn giữ nguyên. Phần mạch điều
khiển được biến đổi thành chương trình. Cần chú ý rằng các thiết bị điện như nút nhấn,
CB, đèn báo giữ nguyên không thay đổi
III. Sơ đồ nối dây với thiết bị
Sơ đồ mạch động lực
Một động cơ điện 3 pha được điều khiển bằng một PLC S7_1200. Khi nhấn nút
S2 (thường hở) thì động cơ sẽ chạy. Khi nhấn nút S1 (thường đóng) thì động cơ sẽ
dừng lại. Các chế độ hoạt động chạy và dừng được báo bằng 2 đèn báo H1 và H2.

Hình 7.1: Sơ đồ mạch động lực của hệ thống
Sơ đồ mạch điều khiển sử dụng PLC
21



Hình 7.2: Sơ đồ mạch điều khiển của hệ thống
Bảng trạng thái đầu vào và đầu ra

Bảng ký hiệu
Ký hiệu
S1
S2
S3
K11
H1
H2

Địa chỉ
I0.0
I0.1
I0.2
Q0.0
Q0.1
Q0.2

Chú thích
Nút nhấn dừng máy, thường đóng (NC)
Nút nhấn mở máy, thường hở (NO)
Tiếp điểm phụ thường đóng của rơ le nhiệt (NO)
Relay trung gian
Đèn báo động cơ hoạt động
Đèn báo động cơ dừng

22



IV. Các bước tiến hành thí nghiệm
1. Đấu nối sơ đồ mạch động lực và mạch điều khiển như hình vẽ. Sau đó kiểm tra sơ
đồ mạch bằng đồng hồ đo vạn năng.
2. Sử dụng phần mềm tia portal để soạn thảo chương trình.
3. Bật nguồn cung cấp cho PLC để nạp chương trình.
4. Kiểm tra hoạt động của mạch.
V. Báo cáo thực hành
1. Số thứ tự và tên bài
2. Mục đích bài thực hành
3. Các bước tiến hành thí nghiệm
VI. Câu hỏi kiểm tra

23


BÀI THỰC HÀNH SỐ 8: ĐIỀU KHIỂN ĐẢO CHIỀU QUAY ĐỘNG CƠ XOAY
CHIỀU 3 PHA SỬ DỤNG PLC
I. Mục đích
Nắm được sơ đồ mạch động lực và mạch điều khiển khi sử dụng PLC. Lập trình
điều khiển sử dụng PLC
II. Tóm tắt kiến thức có liên quan
Khi điều khiển dùng PLC thì mạch động lực vẫn giữ nguyên. Phần mạch điều
khiển được biến đổi thành chương trình. Cần chú ý rằng các thiết bị điện như nút nhấn,
CB, đèn báo giữ nguyên không thay đổi
III. Sơ đồ nối dây với thiết bị
Một động cơ điện 3 pha cần được điều khiển đảo chiều. Khi ấn S1 (thường hở ) thì
động cơ sẽ quay phải và đèn H1 sáng báo động cơ đang quay phải. Khi nhấn nút S2
(thường hở) thì động cơ quay trái và đèn H2 sáng báo động cơ quay trái. Động cơ có

thể dừng bất cứ lúc nào nếu ấn nút dừng S3 (thường đóng) hoặc động cơ xảy ra sự cố
quá dòng làm cho tiếp điểm của thiết bị bảo vệ Q1 tác động. Khi động cơ dừng đèn
báo H3 sáng.

24


Sơ đồ mạch động lực

Hình 8.1: Sơ đồ mạch động lực của hệ thống

25