BÀI TẬP THẢO LUẬN LUẬT HÌNH SỰ
PHẦN CÁC TỘI PHẠM
LẦN 2

Tài liệu được biên soạn, tổng hợp từ các bài tập học thuật của các sinh viên được đào tạo chuyên ngành
luật trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh và Thành phố Hà Nội. Xin cảm ơn các đọc giả đã theo dỏi.


Đề bài:
I.

Nhận định đúng sai.

13. Cố ý tước đoạt tính mạng của người khác theo yêu cầu của người bị hại là hành
vi cấu thành Tội giúp người khác tự sát (Điều 131 BLHS).
16. Hành vi cố ý gây thương tích cho người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể dưới
11% thì khơng cấu thành Tội cố ý gây thương tích (Điều 134 BLHS).
19. Mọi trường hợp đối xử tàn ác với người lệ thuộc mình đều cấu thành Tội hành hạ
người khác được quy định tại Điều 140 BLHS.
Mọi hành vi giao cấu thuận tình với người dưới 16 tuổi đều cấu thành Tội giao cấu
hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi
(Điều 145 BLHS).
Mọi trường hợp giao cấu trái pháp luật là giao cấu trái với ý muốn của nạn nhân.
25. Mọi hành vi mua bán người đều cấu thành Tội mua bán người (Điều 150 BLHS).
II.

Bài tập

Bài tập 5
A là đối tượng khơng có việc làm ổn định, thường uống rượu, gây gổ, đánh nhau và
bị cha mẹ rầy la.

Khoảng 17 giờ 30 phút, sau một chầu nhậu về, A bắt đầu chửi ông Th (bố đẻ của A)
với những lời lẽ hết sức hỗn láo: “Ngày trước tao còn nhỏ mày đánh tao, bây giờ tao đã
lớn, thằng nào há miệng tao bóp cổ chết tươi”. Đúng lúc đó, B (anh ruột của A) đi làm
về nghe A chửi cha nên rất bực tức, đã chỉ mặt A răn đe: “Nếu còn hỗn láo với cha mẹ,
có ngày tao đánh chết”.
Dù vậy, A vẫn tiếp tục chửi ông Th. Thấy A hỗn láo q mức, khơng coi lời nói của
mình ra gì nên B chạy ngay vào bếp rút con dao lưỡi bầu mũi nhọn (kích thước 25cm x
7cm) đâm liên tiếp 4 nhát vào bụng A khiến A gục chết tại chỗ.
Khi định tội cho vụ án có 2 quan điểm:
a. B phạm tội “giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh” (Điều 125
BLHS);
b. B phạm tội “giết người” (Điều 123 BLHS). Theo anh (chị), B đã phạm tội gì? Tại
sao?
Bài tập 11
A dùng dây điện trần giăng xung quanh luống mía ở trong vườn mía trước nhà mình
để diệt chuột vì mía đã lên cao khoảng 0,80m - 1m, nhưng bị chuột cắn phá rất nhiều ở
phần ngọn. Xung quanh ruộng mía có tường bao quanh cao 1m40 đến 1m50 và khơng
có lối đi tắt. Thường thường, A cắm điện vào lúc 22 giờ đêm và ngắt điện vào 5 giờ
2


sáng. Việc cắm điện đã được A thông báo cho bà con trong xóm biết. Những con chuột
bị chết do điện giật, A thường đem cho những người trong xóm nấu cho heo ăn. Khoảng
24 giờ, có một thanh niên khác xã trèo qua tường để vào vườn mía và bị điện giật chết.
Hãy xác định tội danh đối với hành vi gây chết người của A.
Bài tập 14
A và B là đồng nghiệp và có mâu thuẫn với nhau. Do tính cách khác biệt nên hai
người khơng mấy ưa nhau. Trong một cuộc nhậu, A và B cãi nhau, A cầm cổ chai bia
đập bể một phần, dùng phần còn lại đâm vào người của B. B bị thương nặng đưa vào
bệnh viện cấp cứu và phải điều trị ở bệnh viện mất 15 ngày. Khi ra viện, B mua một con

dao có chiều dài 15cm và rộng 1,5cm. Sau 3 ngày tìm kiếm, B phát hiện ra A đang ngồi
uống cà phê cùng với hai người bạn, lưng ngồi quay ra đường. B lao đến bất ngờ đâm
một nhát vào bả vai A rồi bỏ chạy. A được cấp cứu vào bệnh viện nhưng sau 5 ngày thì
chết. Kết luận giám định pháp y xác định A chết do bị tràn khí phổi vì mũi dao đâm vào
đầu đỉnh phổi phải.
Hãy xác định tội danh đối với hành vi của B.Giải thích?

3


BÀI LÀM
PHẦN BÀI TẬP NHẬN ĐỊNH:
13. Cố ý tước đoạt tính mạng của người khác theo yêu cầu của người bị hại là
hành vi cấu thành Tội giúp người khác tự sát (Điều 131 BLHS).
Nhận định sai
Để cấu thành tội giúp người khác tự sát theo điều 131 thì hành vi khách quan là
tạo ra những điều kiện vật chất hoặc tinh thần để người khác sử dụng các điều kiện đó
để tự sát. Hay nói cách khác hành vi khách quan chỉ đóng vai trị là điều kiện để nạn
nhân sử dụng các điều kiện đó mà tự sát.
Về hành vi cố ý tước đoạt tính mạng của người khác theo yêu cầu của người bị
hại thì hành vi khách quan này cấu thành nên Tội phạm giết người theo Điều 123 BLHS.
Thu hành vi này có thể là nguyên nhân đưa đến hậu quả là nạn nhân tử vong nên cấu
thành tội giết người theo Điều 123 BLHS.
16. Hành vi cố ý gây thương tích cho người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể
dưới 11% thì khơng cấu thành Tội cố ý gây thương tích (Điều 134 BLHS).
Nhận định sai.
Các trường hợp gây thương tích cho người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể dưới
11% nhưng thuộc một trong các trường hợp tại khoản 1 điều 134 BLHS 2015 thì vẫn
cấu thành Tội cố ý gây thương tích.
Ví dụ: Cố ý đánh đập người già yếu dẫn đến hậu quả là người đó bị rách cơ thì

cấu thành tội cố ý gây thương tích cho người khác theo Điều 134 dù tỷ lệ thương tật
dưới 11%.
19. Mọi trường hợp đối xử tàn ác với người lệ thuộc mình đều cấu thành Tội
hành hạ người khác được quy định tại Điều 140 BLHS.
Nhận định sai.
Không phải mọi trường hợp đối xử tàn ác với người lệ thuộc mình đều cấu thành
Tội hành hạ người khác.
Để cấu thành nên Tội hành hạ người khác được quy định tại Điều 140 BLHS đối
tượng tác động phải là người có quan hệ lệ thuộc vào người phạm tội (Quan hệ cơng tác,
tín ngưỡng…)
Ví dụ: Đối với quan hệ hơn nhân gia đình, hành vi đối xử tàn ác với người lệ
thuộc mình sẽ cấu thành tội phạm khác ở Điều 185 BLHS.
22. Mọi hành vi giao cấu thuận tình với người dưới 16 tuổi đều cấu thành Tội
giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến
dưới 16 tuổi (Điều 145 BLHS).
4


Nhận định sai.
Không phải mọi hành vi giao cấu thuận tình với người dưới 16 tuổi đều cấu thành
tội quy định tại Điều 145 BLHS 2015 mà cần xem xét đến chủ thể phạm tội và đối
tượng phạm tội.
Khi đối tượng phạm tội từ đủ 13 đến dưới 16 tuổi:
Người phạm tội đã thành niên (đủ 18 tuổi trở lên) giao cấu hoặc thực hiện hành vi
quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi, nếu không thuộc trường
hợp tại Điều 142 và Điều 144 thì cấu thành tội phạm theo Điều 145. Người phạm tội
chưa đủ 18 tuổi thì khơng cấu thành tội này.
Nếu người phạm tội vì lý do khách quan mà khơng nhận thức được mình đang
giao cấu với trẻ dưới 16 tuổi thi sẽ không cấu thành nên tội này.
23. Mọi trường hợp giao cấu trái pháp luật là giao cấu trái với ý muốn của nạn

nhân.
Nhận định sai.
Không phải mọi hành vi giao cấu trái pháp luật đều là giao cấu trái với ý muốn
của nạn nhân.
Đối với trường hợp hành vi của người từ đủ 18 tuổi trở lên mà giao cấu hoặc thực
hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi theo quy
định tại khoản 1 Điều 145 BLHS 2015. Xét trường hợp này hành vi giao cấu là trái pháp
luật nhưng là thuận tình.
Ví dụ: A 19 tuổi thực hiện hành vi giao cấu với B 15 tuổi, nhưng khơng thuận
tình, tức trái với ý muốn của nạn nhân. Trong trường hợp này, hành vi giao cấu của A sẽ
cấu thành nên tội Hiếp dâm hoặc Tội cưỡng dâm. Nhưng nếu thuận tình sẽ cấu thành
nên tội phạm được quy định tại khoản 1 Điều 145 BLHS 2015.
25. Mọi hành vi mua bán người đều cấu thành Tội mua bán người (Điều 150
BLHS).
Nhận định sai.
Không phải mọi hành vi mua bán người đều cấu thành nên tội phạm tại Điều 150
BLHS.
-

-

Trong trường hợp đối tượng tác động là người dưới 16 tuổi thì cấu thành nên Tội
mua bán người dưới 16 tuổi, tức mua bán trẻ em sẽ cấu thành nên tội phạm tại
Điều 151 BLHS
Quan hệ xã hội bị tội phạm xâm hại là nhân phẩm, danh dự của con người.

Như vậy, đối tượng tác động của Tội mua bán người (Điều 150 BLHS) cần phải là
người từ 16 tuổi trở lên.
5



Ngoài ra, trường hợp mua bán người nhưng nhằm mục đích lấy bộ phận cơ thể
quyết định sự sống của nạn nhân (tim, buồng gan,..) làm nạn nhân chết thì bị truy cứu
TNHS về tội giết người theo quy định tại điểm h khoản 1 Điều 123 BLHS.
PHẦN BÀI TẬP TỰ LUẬN:
Bài tập 5
A là đối tượng khơng có việc làm ổn định, thường uống rượu, gây gổ, đánh nhau
và bị cha mẹ rầy la.
Khoảng 17 giờ 30 phút, sau một chầu nhậu về, A bắt đầu chửi ông Th (bố đẻ của
A) với những lời lẽ hết sức hỗn láo: “Ngày trước tao còn nhỏ mày đánh tao, bây giờ tao
đã lớn, thằng nào há miệng tao bóp cổ chết tươi”. Đúng lúc đó, B (anh ruột của A) đi
làm về nghe A chửi cha nên rất bực tức, đã chỉ mặt A răn đe: “Nếu còn hỗn láo với cha
mẹ, có ngày tao đánh chết”.
Dù vậy, A vẫn tiếp tục chửi ông Th. Thấy A hỗn láo quá mức, khơng coi lời nói
của mình ra gì nên B chạy ngay vào bếp rút con dao lưỡi bầu mũi nhọn (kích thước
25cm x 7cm) đâm liên tiếp 4 nhát vào bụng A khiến A gục chết tại chỗ. Khi định tội cho
vụ án có 2 quan điểm:
1. B phạm tội “giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh” (Điều 125
BLHS);
2. B phạm tội “giết người” (Điều 123 BLHS). Theo anh (chị), B đã phạm tội gì?
Tại sao?
Bài làm
B không phạm tội “giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh” (Điều
125 BLHS) bởi vì theo NQ 04/1986 thì Giết người trong tình trạng bị kích động mạnh do hành vi trái pháp luật nghiêm trọng của nạn nhân đối với người phạm tội hoặc đối
với người thân thích của người đó. Trong tình huống trên hành vi chửi bới ông Th của A
không phải là hành vi trái pháp luật nghiêm trọng và hành vi này cũng không lập đi lập
lại nhiều lần làm cho B bị đè nén, áp bức nặng nề, âm ĩ kéo dài. Nên ở trường hợp trên,
không thể coi hanh vi giết ngươi của B là do kích động mạnh.
Theo quan điểm của em thì B đã phạm tội giết người theo Điều 123 BLHS
-


Khách thể: tính mạng của A, Đối tượng tác động: A
Mặt khách quan:
o Hành vi B lấy dao đâm A là trái pháp luật và nguy hiểm đến tính
mạng của A
o Hậu quả: A gục chết tại chỗ
o Mối quan hệ nhân quả là do hành vi B lấy dao đâm A làm cho A

-

chết
Chủ thể: B đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự và có NLTNHS
6


-

Mặt chủ quan: Hành vi của B thuộc lỗi cố ý trực tiếp
o B nhận thức được hành vi lấy dao đâm A là hành vi nguy hiểm đến
tính mạng của A
o B thấy trước được hậu quả là nếu lấy dao đâm A thì A sẽ chết
o B mong muốn hậu quả xảy ra (Đâm liên tiếp 4 nhát dao vào bụng A)

Bài tập 11
A dùng dây điện trần giăng xung quanh luống mía ở trong vườn mía trước nhà
mình để diệt chuột vì mía đã lên cao khoảng 0,80m - 1m, nhưng bị chuột cắn phá rất
nhiều ở phần ngọn. Xung quanh ruộng mía có tường bao quanh cao 1m40 đến 1m50 và
khơng có lối đi tắt. Thường thường, A cắm điện vào lúc 22 giờ đêm và ngắt điện vào 5
giờ sáng. Việc cắm điện đã được A thơng báo cho bà con trong xóm biết. Những con
chuột bị chết do điện giật, A thường đem cho những người trong xóm nấu cho heo ăn.

Khoảng 24 giờ, có một thanh niên khác xã trèo qua tường để vào vườn mía và bị điện
giật chết.
Hãy xác định tội danh đối với hành vi gây chết người của A.
Bài làm
Trong trường hợp trên, A phạm tội vô ý làm chết người theo Điều 128 BLHS:
-

Khách thể của tội phạm: Tính mạng của người thanh niên
Mặt khách quan: Đây là tội phạm có cấu thành vật chất nên mặt khách
quan gồm 03 yếu tố:
o Hành vi khách quan: dùng dây điện bắt chuột nhưng không đảm bảo
quy tắc chung về bảo đảm tính mạng, sức khỏe
o Hậu quả của tội phạm: A chết
o Mối quan hệ nhân quả giữa hành vi và hậu quả: Việc sử dụng đường

-

dây điện nhằm mục đích bắt chuột là nguyên nhân gây ra cái chết
cho A.
Mặt chủ quan: Lỗi vơ ý vì q tự tin
o Ơng A nhận thức được việc làm của mình là nguy hiểm cho xã hội
và có thể gây ra hậu quả nguy hiểm cho xã hội
o Ơng A có thơng báo cho mọi người xung quanh và có tường cao bảo
vệ, khơng có lỗi đi tắc nên Ơng A nghĩ rằng hậu quả chết người sẽ
khơng xảy ra
o Ơng A khơng mong muốn có người chết do dính phải đường dây

-

điện.

Chủ thể: Ơng A (có đủ năng lực trách nhiệm hình sự và đủ tuổi chịu
TNHS).

Bài tập 14
7


A và B là đồng nghiệp và có mâu thuẫn với nhau. Do tính cách khác biệt nên hai
người khơng mấy ưa nhau. Trong một cuộc nhậu, A và B cãi nhau, A cầm cổ chai bia
đập bể một phần, dùng phần còn lại đâm vào người của B. B bị thương nặng đưa vào
bệnh viện cấp cứu và phải điều trị ở bệnh viện mất 15 ngày. Khi ra viện, B mua một con
dao có chiều dài 15cm và rộng 1,5cm. Sau 3 ngày tìm kiếm, B phát hiện ra A đang ngồi
uống cà phê cùng với hai người bạn, lưng ngồi quay ra đường. B lao đến bất ngờ đâm
một nhát vào bả vai A rồi bỏ chạy. A được cấp cứu vào bệnh viện nhưng sau 5 ngày thì
chết. Kết luận giám định pháp y xác định A chết do bị tràn khí phổi vì mũi dao đâm vào
đầu đỉnh phổi phải.
Hãy xác định tội danh đối với hành vi của B.Giải thích?
Bài làm
Tội danh đối với hành vi của B là tội cố ý gây thương tích dẫn đến hậu quả là làm
chết người theo quy định tại Điều 134 BLHS 2015.
-

Khách thể: Sức khỏe của A
Mặt khách quan:
o Hành vi khách quan: B dùng dao đâm một nhát vao bả vai A
o Hậu quả: B cố ý gây thương tích đối với A nhằm mục đích trả thù
nhưng vơ ý đối với hậu quả chết người. Do
o Mối quan hệ nhân quả: Hành vi phạm tội của B cho thấy B không

-


cố ý dùng dao đâm vào những vị trí trọng yếu trên cơ thể như vùng
đầu, ngực, bụng,... Mà thay vào đó là vị trí khơng gây nguy hiểm
chết người như vùng vai. Xét về mục đích phạm tội của B cho thấy
B thực hiện hành vi chỉ nhằm mục đích trả thù, gây tổn hại đến thân
thể A, việc A chết là nằm ngoài ý thức chủ quan của B
Chủ thể: B đủ tuổi và có NLTNHS
Mặt chủ quan: Hành vi của B thuộc lỗi cố ý
o B cố ý với hành vi gây vi gây thương tích đối với A
o B vơ ý với hậu quả chết người do hành vi của mình.

8