Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2019. ISBN: 978-604-82-2981-8
ĐỔI MỚI CÔNG TÁC GIẢNG DẠY MÔN ĐƯỜNG LỐI
CÁCH MẠNG CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM
TRONG THỜI KỲ CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0
Nguyễn Thị Anh
Trường Đại học Thủy lợi, email:
1. GIỚI THIỆU CHUNG
Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 với sự
phát triển mạnh mẽ và kỳ diệu của công nghệ
đang làm thay đổi sâu sắc nhiều mặt đời
sống. Trên phương diện xã hội, sự thay đổi
diễn ra trong cách chúng ta làm việc, trao đổi
thông tin, cách biểu đạt, suy nghĩ hay giải
trí... Bài viết trên cơ sở làm rõ những vấn đề
lý luận và thực tiễn của cách mạng công
nghiệp 4.0, những ảnh hưởng của cuộc cách
mạng này đối với công tác giảng dạy môn
Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản
Việt Nam, từ đó đề xuất một số giải pháp cơ
bản nhằm đổi mới, nâng cao chất lượng cơng
tác giảng dạy mơn học, thích ứng với sự phát
triển của thời đại.
2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Các phương pháp cơ bản tác giả sử dụng
để hoàn thành bài báo bao gồm: logic, lịch
sử, phân tích, tổng hợp, thống kê, so sánh...
3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
3.1. Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và
những ảnh hưởng của nó đối với việc giảng
dạy môn Đường lối cách mạng của Đảng
cộng sản Việt Nam
3.1.1. Một số vấn đề về cuộc cách mạng
công nghiệp 4.0
Khái niệm Cách mạng công nghiệp 4.0
hay Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ
tư lần đầu tiên được đề cập trong bản Kế
hoạch hành động chiến lược công nghệ cao
của Chính phủ Đức. Theo giáo sư Klaus
Schwab, Người sáng lập - Chủ tịch điều
hành Diễn đàn Kinh tế thế giới thì khái
niệm “Industry 4.0” hay “cuộc cách mạng
cơng nghiệp lần thứ tư” là một thuật ngữ
bao gồm các công nghệ tự động hóa hiện
đại, trao đổi dữ liệu và chế tạo. Cuộc cách
mạng này bắt đầu từ đầu thế kỷ XXI, trên
nền tảng của cuộc cách mạng số. Đặc trưng
của nó là Internet kết nối vạn vật, trí tuệ
nhân tạo, mạng xã hội, điện toán đám mây,
di động, khả năng phân tích dữ liệu lớn...
Sự phức tạp và tích hợp cao của các công
nghệ làm thay đổi căn bản cách thức con
người sống, làm việc, giao tiếp với nhau.
Đến nay, người ta vẫn chưa hình dung
được đầy đủ tốc độ, quy mô tác động của
cuộc cách mạng này đối với đời sống xã hội.
Nhưng với việc hàng tỷ người trên thế giới
kết nối với nhau bằng thiết bị di động, tạo
nên sức mạnh xử lý, năng lực lưu trữ và cơ
hội tiếp cận tri thức chưa từng có cho con
người. Nhiều cách thức mới trong sử dụng
công nghệ được dự đốn sẽ làm thay đổi tồn
diện bộ mặt của nhân loại.
Việt Nam trong thời đại cách mạng cơng
nghiệp 4.0 có nhiều cơ hội để cơng nghiệp
hóa, hiện đại hóa đất nước. Song, cuộc cách
mạng này cũng đặt ra cho nước ta nhiều vấn
đề cần xử lý. Trong giáo dục, nhất là giáo dục
đại học, công tác giảng dạy là một nhiệm vụ
quan trọng, và đang chịu sự ảnh hưởng sâu
sắc bởi cuộc cách mạng này.
284
Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2019. ISBN: 978-604-82-2981-8
3.1.2. Ảnh hưởng của cuộc cách mạng
công nghiệp 4.0 đối với công tác giảng dạy
môn Đường lối cách mạng của Đảng Cộng
sản Việt Nam
Trong chương trình giáo dục đại học ở
nước ta hiện nay, Đường lối cách mạng của
Đảng Cộng sản Việt Nam là môn học nhằm
cung cấp cho sinh viên hệ thống tri thức bao
gồm các quan điểm, chủ trương của Đảng về
con đường cách mạng Việt Nam, từ cách
mạng dân tộc dân chủ nhân dân đến cách
mạng xã hội chủ nghĩa. Giúp cho sinh viên
thấy được sự sáng suốt, tài tình của Đảng
trong lãnh đạo cách mạng, truyền thống đấu
tranh anh hùng, bất khuất của những chiến sĩ
cộng sản trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ
Tổ quốc. Từ đó, khơi dậy niềm tin, niềm tự
hào dân tộc trong mỗi sinh viên, hun đúc ý
chí phấn đấu vươn lên, cống hiến cho Tổ
quốc ngày càng giàu đẹp hơn.
Ngày nay, dưới sự tác động của cuộc cách
mạng công nghiệp 4.0, công tác giảng dạy
môn Đường lối cách mạng của Đảng Cộng
sản Việt Nam có nhiều thuận lợi, song cũng
khơng ít khó khăn, phức tạp.
Về thuận lợi: Với sự phát triển của Internet
kết nối vạn vật, điện toán đám mây, phân tích
dữ liệu lớn, di động... giảng viên có thể kết
nối với nhiều nguồn tài liệu khác nhau từ các
văn kiện, nghị quyết của Đảng, các sự kiện,
bình luận trong và ngồi nước, các video clip,
hình ảnh thực tiễn, hay dưới dạng mô phỏng,
các hội nghị, hội thảo quốc gia và quốc tế...
về những vấn đề liên quan đến kiến thức môn
học một cách nhanh nhất, mà không mất thời
gian tra cứu ở các thư viện như trước đây.
Điều đó, giúp cho giảng viên thường xuyên
bổ sung nguồn tri thức mới để thực hiện công
tác nghiên cứu, giảng dạy ngày một tốt hơn.
Thành tựu của cuộc cách mạng công
nghiệp 4.0 cũng đang tạo điều kiện thuận lợi
cho giảng viên tiếp cận, sử dụng các công
nghệ hiện đại để thiết kế bài giảng, đổi mới
phương pháp giảng dạy phù hợp với từng nội
dung kiến thức. Với phần kiến thức lịch sử
ổn định, ít có sự thay đổi (phần kiến thức
trong ba chương đầu), có nhiều tài liệu đã
cơng bố, giảng viên hồn tồn có thể hướng
dẫn cho sinh viên tự nghiên cứu. Giờ học trên
lớp, giảng viên dành nhiều thời gian cho sinh
viên trình bày kết quả tự nghiên cứu theo nội
dung định hướng.
Đối với phần kiến thức về công cuộc xây
dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ
nghĩa xã hội (từ chương IV đến chương
VIII), những hình ảnh, số liệu thống kê trên
các lĩnh vực: kinh tế, chính trị, văn hóa, xã
hội, ngoại giao... được cơng bố rộng rãi qua
các trang mạng xã hội là minh chứng sinh
động, chân thực cho sự lãnh đạo đúng đắn
của Đảng thời kỳ đổi mới. Giảng viên có thể
sử dụng đưa vào minh họa cho bài giảng
thêm sinh động.
Sự phát triển của cuộc cách mạng cơng
nghiệp 4.0 cịn giúp cho giảng viên có thể đa
dạng hóa các hình thức giảng dạy, kiểm tra,
đánh giá kết quả người học, vừa mang lại
hiệu quả cao, vừa khách quan, chính xác và
nhanh chóng.
Về khó khăn: Trong thời đại 4.0, các công
nghệ, phần mềm hiện đại hỗ trợ dạy học luôn
thay đổi, phát triển không ngừng, đòi hỏi giảng
viên phải thường xuyên cập nhật, nâng cao kỹ
năng sử dụng công nghệ để theo kịp sự phát
triển. Đây cũng là cái khó của các giảng viên lý
luận chính trị nói chung, giảng viên giảng dạy
đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt
Nam nói riêng.
Cùng với đó, dưới tác động của cuộc cách
mạng 4.0, thực tiễn dân tộc và thời đại biến
đổi không ngừng, làm xuất hiện những vấn
đề mới mà lý luận chưa đề cập, hoặc chưa kịp
tổng kết. Điều đó địi hỏi giảng viên phải
thường xuyên nghiên cứu, bổ sung làm
phong phú thêm vốn tri thức, giúp cho việc
giảng dạy đường lối, chủ trương của Đảng
gần hơn với thực tiễn cuộc sống.
Đặc biệt, lợi dụng sự phát triển của công
nghệ thông tin, internet kết nối vạn vật, mạng
di động... các lực lượng thù địch gia sức
xuyên tạc đường lối, chủ trương của Đảng;
bôi nhọ, thổi phồng những khuyết điểm sai
lầm của một bộ phận cán bộ, đảng viên, từ đó
quy kết với mưu đồ xấu. Thực tiễn này làm
cho sinh viên hoang mang, không phân biệt
285
Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2019. ISBN: 978-604-82-2981-8
được đúng sai khi tiếp nhận nhiều thông tin
khác nhau. Hậu quả có thể dẫn đến những
nhận thức sai lầm, hoặc sinh viên có thể bị lơi
kéo vào những hành động tiêu cực, sai trái.
Hơn nữa, hiện nay có nhiều tài liệu được
đăng tải trên các trang mạng xã hội chưa qua
kiểm duyệt, có sự sai lệch về thơng tin. Điều
này địi hỏi cần có sự định hướng cụ thể hơn
của giảng viên đối với sinh viên trước mỗi
vấn đề cần nghiên cứu.
3.2. Một số giải pháp đổi mới, nâng cao
chất lượng công tác giảng dạy đối với môn
Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản
Việt Nam
3.2.1. Tăng cường sử dụng các công
nghệ, phương tiện hiện đại trong quá trình
giảng dạy
Trong giai đoạn hiện nay, giảng viên cần
khai thác tối đa lợi thế của cuộc cách mạng
công nghiệp 4.0 phục vụ quá trình giảng dạy.
Cụ thể là phải áp dụng mạnh mẽ các phần
mền hiện đại vào thiết kế bài giảng, sử dụng
internet để khai thác những tư liệu mới, hình
ảnh, video clip đưa vào bài giảng, giúp sinh
viên tiếp nhận kiến thức một cách dễ dàng,
tránh sự khô cứng, lý thuyết của một bài
giảng đường lối truyền thống.
Giảng viên phải thay đổi mạnh mẽ cách
thức giảng dạy trên lớp, đa dạng hóa các hình
thức giảng dạy mơn học; kết hợp nhuần
nhuyễn giữa phương pháp dạy học truyền
thống với hiện đại, tăng cường sử dụng các
phương pháp dạy học hiện đại, tạo sự mới mẻ
cho mỗi tiết giảng. Thường xuyên đổi mới
công tác kiểm tra, đánh giá năng lực người
học trên cơ sở khoa học công nghệ, nhằm tạo
sự đổi mới tồn diện đối với cơng tác giảng
dạy mơn Đường lối cách mạng của Đảng
Cộng sản Việt Nam.
3.2.2. Giảng viên phải tâm huyết với
nghề, tận tâm, tận lực với công việc
Thực tế cho thấy, dù khoa học công nghệ có
phát triển đến đâu cũng do con người tạo ra và
khơng thể thay thế được hồn tồn con người.
Do đó, bản thân mỗi giảng viên phải khơng
ngừng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp
vụ, vững vàng về lập trường, tư tưởng để hoàn
thành tốt nhiệm vụ được giao. Mỗi giảng viên
phải làm tốt công tác định hướng mục tiêu, lý
tưởng sống, phấn đấu cho sinh viên trước
những diễn biến phức tạp của thời đại.
Bên cạnh đó, sự tâm huyết, yêu nghề, tận
tâm, tận lực với công việc là điều không thể
thiếu trong công tác dạy học của giảng viên
trong bất kỳ thời đại nào. Người giảng viên
môn đường lối cách mạng của Đảng đam mê,
tâm huyết với bài giảng, với lịch sử hào hùng
của Đảng, của dân tộc, trân trọng, tự hào
trước những chiến công oanh liệt của các
chiến sĩ cách mạng, sẽ tiếp lửa truyền thống
cho sinh viên, cuốn hút sinh viên vào bài
giảng mình, có thể biến những yếu tố tư
tưởng, tinh thần ấy thành hành động. Đây là
yếu tố quan trọng để đạt được mục tiêu của
môn học.
4. KẾT LUẬN
Như vậy, cuộc cách mạng công nghiệp 4.0
đang tạo ra những thuận lợi và cả thách thức
mới cho công tác giảng dạy môn Đường lối
cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam. Để
tiếp tục đổi mới, nâng cao hơn nữa chất
lượng giảng dạy mơn học, địi hỏi người dạy
khơng chỉ có trình độ chun mơn, nghiệp vụ
cao, mà cịn phải có kỹ năng sử dụng tốt các
cơng nghệ, phương tiện hiện đại trong quá
trình giảng dạy; phải đổi mới mạnh mẽ
phương pháp, cách thức dạy học, và đặc biệt
phải giữ vững lập trường tư tưởng, ngọn lửa
tâm huyết, đam mê, tận tụy với cơng việc.
Bởi đó là một yếu tố quan trọng dẫn tới thành
công của mỗi bài giảng môn Đường lối cách
mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam.
5. TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1] Nghiêm Phúc Hiếu, Đinh Thuỳ Dung, Phạm
Ngọc Hoà (2017), “Giáo dục trong thời đại
cách mạng công nghiệp 4.0: Nhận định - cơ
hội - thách thức - nắm bắt”- Kỷ yếu hội
nghị, NXB Khoa học và Kỹ thuật, Thành
phố Hồ Chí Minh.
[2] Klaus Schwab (2018), cách mạng công
nghiệp lần thứ tư, Bộ Ngoại giao dịch,
NXB CTQG.
286