Phần thứ ba
CỦNG CỐ NỀN QUỐC PHỊNG TỒN DÂN
TRONG TÌNH HÌNH MỚI

, , Q"ốc p]>ịng ‘à cơng cuộc giữ nước của một quốc gia, quan
hệ mật thiết đến sự tồn tại và phát triẻn cùa mọi quốc gia - dân
ộc trên thế giới. Xây dụng nền quốc phịng tồn dân là nhiệm
vụ quan mọng đặc biệt đối vói sự nghiệp đôi mới, xây dựng và
1“ a? ổ ĩ* Ố?..Của i1“ " dân ta- Tdm * ■ » trọng đặc biệt của
xây dung và cụng cố nền quốc phòng đuọc quy định bởi mối
' ặt,chẽ giữa hai nhiệm v" chiến lược của cach mạng
f'f m:,x.ây dựn« chủ nghĩa x í hội và bào vệ Tơ qc xã
„X chủ ”«hĩa; Đảng ta ln xác định xây dựng, củng cơ nên
qc p ịng là một nhiệm vụ "trọng yếu, thường xuyên" của
Đang Nhà „ước và tồn qn, tồn dân. Xây dựng, củng cơ
. J Ici phí . 8 ‘° àn dân là cơ sở vữn® chắc để giữ vững mơi
™ ^ g!'lh’ ổn định’ lạ° ,huận ‘ẹi cho sb nghiệp đôi mới'
xây đựng và báo vệ vững chắc Tổ quốc xã hội chù nghĩa t ong
tình hình mới.
6
Ẽ
Hiẹn nay, xay dựng và củng cố nền quốc phịng tồn dân
đang đặt ra nhiều vấn đề mói. Đó là nhũng vấn đề cân phải đuạc
quán miệt sâu sắc và triển khai tổ chức thực hiện cỏ hiệu quả
trong thục tiễn xây dựng và bảo vệ Tồ quốc hiện nay.
~ 216 ~


Ph ầ n th ứ b a

củng cố nền quốc phịng tồn dân trong tình hình mơi

I. sự CẦN THIẾT
VÀ U CẦU CỦNG Cố NỀN QUỐC PHỊNG TỒN DÂN
TRONG TÌNH HÌNH MỚI
1 Vị trí

vai trị củng cố nền QUỐCphịng tồn dân trong tình hình mới

Quốcphịng gắn liền với sự tồn tại, phát triển của dân tộc Việt Nam
Quốc phòng là công việc hệ trọng của quôc gia, anh hương
trực tiếp đến sự suy vong hay hưng thịnh của một đât nước. Từ
khi xuất hiện giai cấp, đấu tranh giai câp và nhà nước ra đơi,
quốc phòng trở thành một bộ phận quan trọng trong cấu trúc
thượng tầng của nhà nước. Giai câp nào giữ đìa VỊ thong tn xa
hội cũng đều coi trọng củng cố quốc phòng, chăm lo phòng thủ
đất nước, giữ vững độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thô của
quốc gia. Bất cứ một quốc gia nào trên thế giới, dù là nước "nhỏ"
hay "lớn" muốn tồn tại và phát triển đều phải chăm lo xây dựng
quốc phịng đủ mạnh để bảo vệ đất nước. Trong tình hình mới,
trước những diễn biến phức tạp của tình hình, chiên tranh cục
bộ xung đột dân tộc, tôn giáo, hoạt động can thiệp, lật đô,
khủng bố, tranh chấp về biên giới, lãnh thổ, biên, đảo và tài
nguyên thiên nhiên... đang diên ra ở nhiêu nơi trên the gioi. Vi
vậy củng cố và tăng cường sức mạnh qc phịng đang được
các quốc gia đặc biệt quan tâm.
Đối với nhân dân ta, dựng nước đi đôi với giữ nước là quy luật
tồn tại và phát triển của dân tộc Việt Nam. Quôc phòng găn hen
với sự tồn tại, phát triển của dân tộc Việt Nam. Khi dân tộc ta vừa
bước vào công cuộc dựng nước thì cũng là lúc ơng cha ta phải đặt
ra nhiệm vụ chống ngoại xâm, bảo vệ nền độc lập dân tộc. Vì vậy,

~ 217 ~


“ t dựng quân đội, củng cố quốc phòng, bảo »ệ Tó q u íc
--------------------------trong tình hình mói

q u ir c h â m t c h s
C T ị c h Ĩđ L 1 ? ±
s
s

T
ĩ í 1 "kiến f ốc" sán ™ "thù
p“ ' ^
"0” ¿ u , nươc

ỉ**?

t o , Z 8, ! uốc p_
% < • ™

f n

s r

8 % “ “ - “^ n h “ a X
'am nị„; ; ì ;

ồ n r quan hệ gitta phát triển kình tế với cũng


cung
t o ể ? !Ỉ, ẳ
™
nuơc cùa Z t ? °
K- ! ện s sắc r á ' 'ý nhân sinh vê g ă
X
to ớ c^ n ộc ’ z
“ ch°
‘ộc Việt Nam ln đfag
g trước mọi sóng gió, trường tồn và phát tnên.

ch« Đáng,
Đ á Nhà
l l l lnước
t r r và
! ? nhân
là mộ'dân
" h ita
ệ m ri' ’• » * * >
cua
p h ị l ì r ^ n t h l " 11 lín\ đạ0 cách mạng’ Đàng ta luôn coi f uốc
m anV can ' ' à
dung quan trọng của sự nghiệp cách

iz

d T g đắn nhfê
l m ,
^ Đảng
đtah

nI
1"
ỉ ” ™ quốc phÒng- a n ninh- sáukhigiaiphongnuen

S n ĩ l * đấtr ; ? ?
S

L

Ĩ S

S

ctog * ; I

ph“"g “ £

£

Chỉ rô! T h ú n g t11 thí v ! , r Đang (tháng 12 năm 1986)> Đảng ta
toàn dân xâv d!
ỵ
! lấu ĩ uốt, ™ thỉ
đúng quản đ lm :
x L t £ ? " ĩ
r ĩ ì
toan quan b à ^
t

quốc- phát

sr ; l l

r

t

’

h ^ v à c ụ thiThoa

sự của Đ?ngtr0ng thời ^ xây dựnể và bảo vệ TỔ
ĩ f ^ ạnh của ? ! hệ thl
chun chinh vo san,

kmh tê qcnhị11 Đảng’ tơàn dân và tơàn quân’ kết họrp chạt chẽ
đat nươc môt Pl g và an n nh t0an dân’ xây dựnỗ hậu phương
nước mọt cách toàn diện. Xây dụng quân đôi 1 2 dan 2 h
218-


Ph ần th ứ ba

Củng cố nền quốc phịng tồn dằn trong tình hình mới

mạng, chính quy và ngày càng hiện đại, có chất lượng tổng hợp
ngày càng cao, có tổ chức hợp lý, cân đối, gọn và mạnh, có kỷ
luật chặt chẽ, có trình độ sẵn sàng chiến đấu và sức chiến đấu cao.
Tổ chức bảo vệ chủ quyền và giữ vững an ninh các tuyên biên
giới vùng trời, vùng biển và hải đảo; xây dựng và củng cô bộ đọi
biên phòng vững mạnh. Tiếp tục phát triên dân quân, tự vệ với sô

lượng và chất lượng đáp ứng yêu câu của nhiệm vụ mơi. Tang
cường xây dựng lực lượng dự bị. Đây mạnh công tac nghiên cưu,
phát triển nền khoa học và nghệ thuật quân sự Việt Nam .
Trong Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên
chủ nghĩa xã hội (năm 1991), lân đâu tiên Đảng ta xác đinh xay
dựng nền quốc phịng tồn dân, nền an ninh nhân dân, bảo vệ Tô
quốc là "nhiệm vụ trọng yếu thường xuyên của toàn dân và Nhà
nước". Tại Đại hội lần thứ VIII (năm 1996), Đảng ta tiếp tục
nhấn mạnh: "Củng cố quốc phòng, giữ vững an ninh quốc gia là
nhiệm vụ trọng yếu thường xuyên của Đảng, Nhà nước và của
toàn quân, toàn dân". Tư duy vê nhiệm vụ quoc phong, an ninh
tiếp tục được phát triển tại Đại hội lân thứ IX và Hội nghị Ban
Chấp hành Trung ương lần thứ tám khóa IX (năm 2003) của
Đảng: Tăng cường quốc phòng, giữ vững an ninh qc gia và
tồn vẹn lãnh thổ là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên của
Đảng Nhà nước và của toàn dân, trong đó qn đội nhân dân và
cơng an nhân dân là lực lượng nòng cốt. Tại Đại hội lân thứ X
(năm 2006), Đảng ta tiếp tục phát triển quan điểm về quốc phòng
và phương châm xây dựng nền quốc phịng tồn dân ở nước ta
trong tình hình mới. Đên Đại hội lân thứ XI (năm 2011), Đang ta
1. Đ ảng C ộng sản V iệt N am , Văn k iệ n Đ ạ i h ộ i đ ạ i b iể u to à n q u ố c lầ n th ứ VI,
N x b Sự thật, H à N ộ i, 1987, tr. 3 8 -3 9 .

219


Xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc
------------------------- trong tình hình mới

2 " ỉi


ql

phỊng’ gi* vũng an „inh quốc

I h tiang,
L l TNhà
à nước
^ vàhộtoàn
. à dõn"1
nhit" ^
cua
l

nđ

H g xuyờn

gl . . quc phe!ng ôn ninh là r i # » vụ

ọng yếu’ thường xuyl

l

a Đàng N h T n l

đ iể m lĩl
đã kế.**» và phá. triển các luận
““
1 ° _plf n8 và nhấn mạnh: "Cùng cố quốc phịng, gitt

nhiêmvùtro qu^c 1 ồn đl',lh chính trỉ’ trật lự' an tồn xã hội là
thốn« c h H Í ’ n
xun cùa_Đả"g' Nhi mìúC c ủ a cả hê
l l n 1 l i 1 l , ? 1’ ttm 8 đ? Q n » Ịw nhân 1 và Công

f i r i uậ.n điểm 1 “ 1 ™ quan họng i
lh 1 1
^
1 ™ ! cố Ị Ị h ò n g T o chức
s
l i vg của minh là bảo vệ « É c Tồ X i a . chù
ngnia trong mọi tình huống
là l z
L

8v f l củngi l i phàng: gi0 ^ 8 , an.ninh qnốc gia
l ng 1 ’ thường ” * “■ cho thấy tầm quan 1 „ !

1 d m Í , Í CI’hỊ!? tr0“g * ,h
” *•
ta cho ứ Z
xây dựng, củng cố quốc phòng là nhiệm v ụ trong yếu, nhrmg
ngặt và hiệu quả; đồ"g « . phải gắn chạt với củng cố an ntoh
Sđd tr 82 g

g >ar Vlẹt Nam’ Văn klkỉi Đạí bbi đợi tdê« (ồ« d«ổc lần thứ XI,

Sđd tr, | 4 gg

ọng san Vlệt Nam’ Văn kik” Đợi hộỉ đọi hlều íoan qnồc lần thứXII,


~

220

~


Ph ần th ứ ba

Củng cố nần quốc phịng tồn dân trong tình hình mửi

với tư cách là một nhiệm vụ "trọng yếu, thường xuyên". "Trọng
yếu thường xuyên" có quan hệ biện chứng với nhau trong quá
trình củng cố quốc phòng để đem lại hiệu quả thiết thực bảo vệ
Tổ quốc.
Trong nhận thức cũng như trong tổ chức hoạt động thực tiễn
củng cố quốc phòng của đất nước, vấn đề "trọng yếu, thường
xun" ln gắn vói chủ thê hành động là Đảng, Nha nươc, hẹ
thống chính trị và tồn dân, trong đó qn đội nhân dân là nịng
cốt. Nhiệm vụ củng cố quốc phịng là trọng yếu phải được duy
trì thường xuyên, liên tục trong tư duy của mỗi người dân Việt
Nam là điều "khắc cốt ghi tâm", đặc biệt là các câp lãnh đạo,
những người đứng đàu đang nắm giữ trọng trách của đất nước.
Điều "khắc cốt ghi tâm" đó phải được thể hiện trong từng lời nói,
việc làm của mỗi người dân dù người đó đang ở đâu, làm việc gì
đều phải hướng tới mục đích củng cố, tăng cường sức mạnh
quốc phịng, bảo vệ đất nước, khơng được làm phưomg hại đến
lợi ích quốc gia - dân tộc.


Quốc phòng giữ vai trò quyết định nhiệm vụ bảo vệ vững chãc độc
lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ; bảo vệ Đảng, Nhà
nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa; giữ vững ổn định chỉnh
ừị, trật tự, an tồn xã hội
Quốc phịng là cơng cuộc giữ nước, gôm tông thê các hoạt
động đối nội và đơi ngoại vê qn sự, chính tn, kinh te, van hoa,
khoa học của Nhà nước và nhân dân để phòng thủ đât nước, tạo
nên sức mạnh toàn diện, cân đối, trong đó sức mạnh qn sự là
nịng cốt nhằm giữ vững hịa bình, đây lùi, ngăn chặn các hoạt
động gây chiên của kẻ thù và săn sàng đánh thăng chien tranh
xâm lược dưới mọi hình thức, mọi quy mơ. Nhiệm vụ bảo vệ độc
-2 2 1


Xiy dựng quển 4« ■ ý v * quếc phịng, bềo vệ TS ,u õ c
------------------------ trong tình hình mởi

lặp, chủ quyền, thống „hất, toàn vẹn lãnh thổ; bảo vệ Đáng. Nhà

I

r

q u é ! ? ? ? qU? P hỊng của Viê‘ Nam là sức mạnh của nền
vưc chính l ? ? . , r đưqc. xây dựng toàn dién trên tất cà lĩnh
^
h f l xa hội'
S
? Trong các cuộc
S tầ v

dí . í ? ? dế q n lc £ ‘2
z

1

22

thù, kêt thúc chiến tranh trong điều kiện 00 lợi nhất
dS r i c ' ? **

nước: Đảng «Bchi rõ mục tiên xây

bao v e To ph;0 ngphả hướng vào thực hi?n mục tiêu, nhiệm vu

đê báỉ l ê s

1áộ1

"ghĩa,trong ohinh thê thông 2 Z v Z

1

L
hể b á ? 1!
s
S a
? ệ ? nỉ; Ml? ,róC’
dâỏ ™ cíế d ĩx h Z
c.hính * * *
"

h i Inon
h?L hi T
„ ? mạ? T 8 • * 5 đạ‘ í » ? » & nong cái
? J f i ™ g ươngJbàn. về ™ °ỹt TỔ q X Đ Ồ n g ,h ? ¿ r

2

tr0^ nđsâli rộng và *° chức cv thể trong thực tiễn để thưc hiên

qloc8 ? ' Đả”8-ta đ?c biệt nhấn ntạnh đên tầm quai trolg củá
Ị t sđáp? ứng
P? vệXíTổ dS
cố q X p t l n g
mạnh
yêu±cầu bảo
quốc s

2

n g h ? ? h S v £ Í T 8 đt‘ nuớc,tr0ng th ờ i
ă

0

ỵ

quá độ lên chủ

. T ’ năm m i ’ Đa”ẹ õũ rõ. Bao vẹ vững


ập, c ủ quyền, tồn vẹn lảnh thơ cua Tổ quoc; báo vẹ
~

222

~


Phần thứ ba
Củng cố nền quốc phịng tồn dân trong tình hình mởi

chế độ xã hội chủ nghĩa, sự ơn định chính trị, trật tự an toan xa
hội quyền làm chủ của nhân dân, làm thât bại mọi âm mưu va
hành động của các thế lực đê quôc, phản động phá hoại sự
nghiệp cách mạng của nước ta"1; đồng thời, Đảng yêu câu phải
tăng cường củng cố nền quốc phòng toàn dân. Hội nghị Ban
Chấp hành Trung ương làn thứ tám khóa IX của Đảng đã xác
định mục tiêu, nhiệm vụ bảo vệ Tơ qc trong tình hình mới
gồm 6 nội dung bao quát toàn bộ các vân đê vê phương diẹn tự
nhiên - lịch sử và chính trị - xã hội của Tổ quốc trong chỉnh thê
thống nhất. Hội nghị cũng nêu rõ những quan điểm cơ bản của
chiến lược quốc phịng: bảo đảm mơi trường hịa bình, ơn định
lâu dài cho sự nghiệp phát triển đất nước theo định hướng xã hội
chủ nghĩa; giữ vững độc lập, chủ quyền quốc gia và định hướng
xã hội chủ nghĩa trong q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa;
tạo nên sức mạnh tông hợp lớn nhât của đât nươc, phat huy cao
độ nội lực, giành thế chủ động trong mọi tình huống; kết hợp
chặt chẽ xây dựng và bảo vệ Tổ quôc từ trong môi con ngươi,
mỗi cơ sở. Đảng ta cũng xác định: "Củng cố và hồn thiện nên
quốc phịng toàn dân, an ninh nhân dân và thê trận quoc phong

toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân trên từng đìa bàn tỉnh,
thành phố, đặc biệt là trên các địa bàn chiến lược; xây dựng các
khu vực phòng thủ vững chắc"2.
Đại hội lần thứ X của Đảng tiếp tục nhấn mạnh quan điểm
của Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương lần thứ tám khóa IX về
1. Đảng Cộng sản Việt Nam, Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá
độ ỉên chủ nghĩa xã hội, Nxb Sự thật, Hà Nội, 1991, tr. 16.
2. Ban Tư tưởng - Văn hóa Trung ương, Tài liệu học tập Nghị quyêtHội nghị
lần thứ tám Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX, Nxb Chính trị quốc gia, Hà
Nội, 2003, tr. 56.
~ 223 ~


Xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng, bảo vệ Tố quốc
_______________ trong tình hình mới

mục tiêu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa phù hợp với
tình hình mới. Đại hội lần thứ X đã nhấn mạnh đến việc "làm
thât bại mọi âm mưu, hành động chống phá, thù địch, khong để
bị động, bất ngờ". Đồng thời, chỉ rõ: "Kêt hợp phát triển kinh
tê - xã hội với tăng cường sức m ạnh quốc phong trên cơ sở
phát huy mọi tiềm năng của đất nước"; "Tiếp tục phát trien
các khu kinh tế - quốc phòng với mục tiêu tang cương quoc
phòng - an ninh là chủ yếu"1.
Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thòi kỳ quá độ lên chủ
nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011) tiếp tục khẳng định
các quan điếm trên và nhấn mạnh: "Bảo vệ vững chắc độc lập,
chủ quyên, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của To quốc, bảo vệ
Đảng Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa, giữ vững
hịa bình, ơn định chính trị và an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xa

hội; chủ động ngăn chặn, làm thất bại mọi âm mưu và hành động
chong pha cua cac the lực thù địch đôi với sự nghiêp cách mang
của nhân dân ta"2.
Kế thừa các luận điểm trên, Đại hội lần thứ XII của Đảng
không những xác định rõ mục tiêu nhiệm vụ quốc phòng an
ninh, mà còn nhấn mạnh mục tiêu "trọng yếu" của nhiệm vụ nay.
Đại hội lần thứ XII xác định: "Mục tiêu trọng yếu của qc
phịng,^ an ninh là: Phát huy mạnh mẽ sức mạnh tổng hợp của
toàn dân tộc, của cả hệ thống chính trị, tranh thủ tối đa sự đồng
tình, ủng hộ của cộng đồng quốc tế, kiên quyết, kiên trì đấu tranh
L Đảng c ^ng sản V i^ Nam’ Văn ki?n Đợi hội đại biểu toàn quốc lần thứ X,

Sđd, tr. 110.

c , , 2 ' Đ ảng C^n g sản V iệ t N a m ’ Văn h iện Đ ạ i h ộ i đ ạ i b iể u to à n q u ố c lầ n th ứ X I ,
Sđd, tr. 81-82.

-224-


Phần thứ ba
Củng cố nền quốc phịng tồn dân trong tình hình mới

bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyên, thơng nhât, tồn vẹn lãnh
thổ của Tổ quốc, bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chê độ xã
hội chủ nghĩa; bảo vệ công cuộc đổi mới, sự nghiệp công nghiệp
hóa hiện đại hóa, bảo vệ lợi ích qc gia - dân tộc; bảo vệ nên
văn hóa dân tộc; giữ vững mơi trường hịa bình, ơn định chính
trị, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội"1.
Vấn đề giữ vững ổn định chính trị - xã hội, giữ vững mơi

trường hịa bình, ngăn chặn, đây lùi mọi nguy cơ chiên tranh, san
sàng đánh thắng chiến tranh xâm lược của kẻ thù trong mọi tình
huống, mọi quy mơ và trình độ là những nhiệm vụ cơ bản của sự
nghiệp bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong tình
hình mới. Xây dựng nền quốc phịng tồn dân, tồn diện, độc lập
tự chủ, tự lực tự cường, từng bước hiện đại là hoạt động của cả
nước trên mọi lĩnh vực, lực lượng vũ trang là lực lượng nịng cơt.

Quốc phòng giữ vai trò chủ động ngăn chặn, làm thất bại mọi
âm mưu, hoạt động chống phá của các thê lực thù địch, không đê
đất nước bị động, bất ngờ trong mọi tình huống
Quốc phịng khơng đồng nghĩa với qn sự, với chiên tranh.
Quốc phòng được thực hiện trong thời bình nhăm mục đích tự
vệ, phịng thủ đất nước, nhưng không thụ động mà luôn chủ
động ngăn chặn, "răn đe", đây lùi và làm thât bại mọi am mưu,
hoạt động chống phá của các thê lực thù địch, săn sang đanh
thắng chiến tranh xâm lược của kẻ thù nếu nó xảy ra. Yêu câu
chủ động ngăn chặn, làm thât bại mọi âm mưu, hoạt đọng chong
phá của các thế lực thù địch, không đê đât nước bi đọng, bat ngơ

1. Đ ảng C ộng sản V iệ t N a m , Văn k iệ n Đ ạ i h ộ i đ ạ i b iể u to à n q u ô c lâ n th ứ X II,
Sđd, tr. 147-148.

~ 225 ~


Xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc
trong tình hình mới

to n g mọi tình huống địi hơi phải đặc biệt quan tâm xây dựng,

cùng cố quốc phịng. Khả năng ngăn chặn, làm thât bại mọí ảm
mưu, hoạt động chống phá cùa các thế lực thù địch, không đe đât

"r i ; Ộ"E’ r &r g0, là
đ0" Íua” tam đên quoc phong
cna đất nuớc, là "tiêu chí” đánh giá sức mạnh quốc phịng cùa
' , .t h

u

ớ

c

qc gia.
T^ ng “

^

e

hình hiện nay> an ninh quốc gia có thể bị uy hiếp

1kẻ, thù kbồas “ Ntog tiến cơng đánh chiêm chủ
qun lãnh thổ quốc gia, mà cịn dùng nhiều thủ đoạn chống phá.
Trong bơi cảnh đó, việc củng cố, tăng cường sức mạnh qc
phịng, an ninh của đất nước tập trung ở việc: xay dựng chien
lược quốc phỊng’ chiến lược qn sự; điêu
chỉnh thế bố trí chiến lược trên các địa bàn trọng yếu; tăng cường
sáf quốc phỊng’ mua sắm vti khí hiện đại và làm chủ

khơng gian mạng, khơng gian vũ trụ... có ý nghĩa đặc biệt quan
trọng. Cùng với đó, tăng cường sức mạnh quốc phòng đê Mủ sức
"
e
^ lực thù địch ở bên trong lãnh tho va cả bên ngoài
biên giới quốc gia đều khơng thể xem thường; góp phan bảo vê
Tơ qc từ sớm, từ xa.
Mục tiêu trọng yếu của quốc phòng, an ninh Việt Nam là
nhăm thực hiện thắng lại nhiệm vụ bảo vệ Tồ quốc trong tihh
hình mói. u cầu chú động ngăn chặn, làm thât bại mọi âm
mun, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch, không đê đât
nuớc bị động bất ngờ tro n g mọi tình huống càng đài hói chúng
a p ãị quan tâm xây dựng, cùng cố quốc phong.
Hiện nay sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quác xa hội chủ
nghĩa của nhân dân ta diễn ra trong bối cảnh tính hình thê giới,
u vực có nhiều diễn biến phức tạp, khó lưịng. Hịa bình, họp
~

226

~


Phần thứ ba
Củng cố nền quốc phịng tồn dân trong tình hình mới

tác, phát triển vẫn là xu thế lớn; nhưng luôn tiềm ẩn những
nhân tố gây mất ổn định. Các vấn đề về an ninh phi truyền
thống như ma túy, tiền giả, tiền ảo, tội phạm công nghệ cao, an
ninh kinh tế, năng lượng, môi trường, thiên tai, dịch bệnh, vấn

đề dân tộc, tôn giáo, chủ nghĩa khủng bố...; các hành động xâm
hại chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, lãnh hải tiếp tục diễn biến
phức tạp. Một số tình huống quốc phịng, an ninh có thể xảy ra,
gây bạo loạn ở một số địa bàn trọng yếu..., các thế lực ngồi
nước có thể tạo cớ can thiệp qn sự, đẩy mạnh hoạt động
chống phá, sử dụng các chiêu bài "dân chủ", "nhân quyền",
"dân tộc", "tôn giáo", thúc đẩy "tự diễn biến", "tự chuyển hóa"
trong nội bộ, hịng làm thay đổi chê độ chính trị ở nước ta;
thậm chí chúng có thể phát động chiến tranh xâm lược nước ta
khi cần thiết.
Tình hình đó đặt ra nhiệm vụ rất nặng nề đối với quốc
phòng, an ninh và sự càn thiết phải tăng cường sức mạnh quốc
phòng để đủ sức bảo vệ mơi trường hịa bình, ổn định cho sự
nghiệp đổi mới đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Sức
mạnh quốc phòng Việt Nam được tạo thành bởi nhiêu u tơ:
chính trị, kinh tế, văn hóa, đối ngoại..., biểu hiện tập trung ở
sức mạnh của khối đại đoàn kết tồn dân tộc dưới sự lãnh đạo
của Đảng. Vì thế, củng cố quốc phòng càn phải phát huy sức
mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, phát huy sức mạnh
thời đại với sức mạnh dân tộc, kết hợp chặt chẽ kinh tê với
quốc phòng và an ninh, phối hợp hoạt động quốc phòng và an
ninh với hoạt động đối ngoại,... Bảo đảm chủ động ngăn chặn,
làm thất bại mọi âm mưu, hoạt động chông phá của các thê lực
thù địch; ngăn chặn, đẩy lùi mọi nguy cơ chiên tranh, săn sàng
đánh thắng chiến tranh xâm lược của kẻ thù trong mọi tình
227-


Xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng, bào vệ 16 quốc
----------------trong tình hình mới


huống, với mọi quy mơ ứng phó có hiệu quả vói các mối đe

i

T*

Ĩ
¿ bảo
5 vệ?vững chắc
? ?Tổ quốc.
ngơ,
Kien quyêt

nươc* b/động bat

**

đ0i
:
t
r 8l 7 ^ n:.làm ' hấ‘ bại
ta
hoạt
i c^ong p á của các thế lực thù địch địi hỏi nươc ta nhải rn
ì m lT

ph0-ng mạnh và lu0n được củns cố với viẹc giai quyê°

nguại va cac mặt hoat đône khác của vỉ i, a: ,

V
ưu để pifr vi-rnrr
s ™ac cua xã nội; với chiến lược tối
phát tnTđất nươc.° nrịn8 hỊa bình’ ẳn đinh để xây dựns

,âv dựn9: củn9 cí nỂn,uốc pbịn»“ ■ t a hon, nhìn, nảmqua
đựng' cin g cẳ nền quấcphinỉ toin
tâm^xâv^đmi tr t ủ

OTbanf

8’

ảh\ T ' ' ? dng Cộng sản V *

8 cố quốc phỊng ftể “ £

tn xg

ln quan

àmột sơ nội Z g

!ược bá° vệ Tá quẩc’ chiến t a « q^ p » ò n &

quốc UonKhnhT|7"lf uơng tf m.khó? IX v®Chiến luợc bảo vệ Tổ
T đó z
í
'hề hiện
nhi" t ó lược cua Đáng

qu ơfsáu 5 pf * ±
,uậị ? “ *»**- »
vê t !
quyet đa chi

1

k ^ í^

2

dồ mới/ó à n diện đât mtóc. Nghặ

tương" d'đơi ta ” m *êp ct n ™ới’ th°ns 'lh®t "hận tupng, đôi,ác theo nguyên tắc: Nhưng ai chu tmomgtôn họng
~ 228 ~


Phần thứ ba
Củng cố nền quốc phịng tồn dân trong tình hình mới

độc lập, chủ quyền, thiết lập và mở rộng quan hệ hữu nghị và
hợp tác bình đẳng, cùng có lợi với Việt Nam đều là đối tác của
chúng ta. Bất cứ thế lực nào có âm mưu và hành động chống phá
mục tiêu của nước ta trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc đều là
đối tượng đấu tranh. Mặt khác, trong tình hình diễn biến mau lẹ
và phức tạp hiện nay, cần có cách nhìn biện chứng: Trong mỗi
đối tượng vẫn có thể có mặt càn tranh thủ hợp tác (trong đối
tượng có đối tác); trong một số đối tác, có thể có mặt khác biệt,
mâu thuẫn với lợi ích của chúng ta (trong đối tác có đối tượng).

Trên cơ sở đó, càn khắc phục cả hai khuynh hướng mơ hồ, mất
cảnh giác hoặc cứng nhắc trong xử lý các tình huống cụ thể. Đối
tượng, đối tác khơng phải là "bất biến" mà có thể thay đổi trước
những diễn biến phức tạp của tình hình. Do đó, cần có những
biện pháp hữu hiệu để "mở rộng quan hệ đối tác", và "thu hẹp
đối tượng đấu tranh". Đây là lần đàu tiên Đảng ta sử dụng thuật
ngữ "đối tượng, đối tác" trong lý luận về quốc phòng, an ninh,
bảo vệ Tổ quốc.
Tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương tám
khóa IX và gàn 30 năm đổi mới do Đảng ta khởi xướng và lãnh
đạo, Nghị quyết số 28-NQ/TW khóa XI về Chiến lược bảo vệ Tổ
quốc trong tình hình mới tiếp tục khăng định nhiệm vụ của qc
phịng, an ninh, bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, đó là: bảo
vệ vững chắc độc lập, chủ quyền biển, đảo, biên giới, vùng trời;
bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa;
giữ vững ổn định chính trị, trật tự, an tồn xã hội; chủ động ngăn
chặn làm thất bại mọi âm mưu, hoạt động chống phá của các thế
lực thù địch và sẵn sàng ứng phó với các mối đe dọa an ninh
phi truyền thống mang tính tồn cầu, khơng để bị động bất ngờ
trong mọi tình huống. Đảng ta nhấn mạnh: Làm sao cho kinh tế
229


Xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc
________________trong tình hình mới

phải vũng; quốc phịng, an ninh phải mạnh; thực lực phải cnglịng dân phải ỵên, chính hi - xã hội ổn định, cả dân tôc làm ơt
khối tó n g n hất Đồng thín, tiếp tục mó rộng quan hệ hạp tóc
qc tê trong lĩnh vục quốc phịng, an ninh, nhât là hợp tác V«
u t nUf C,I Ĩ f Ung,đườn« biên «MÍ các nước lớn, các nước trong

khu vực và các nước là bạn bè huyền thống. Giải quyết tốt những
,cbâp ! í 1uyền
biền’ d ỉo>biên giới M n bộ theo đúng
luật pháp quôc tế, giữ vững mơi hường hịa bình để phát triển đât
7 t c' , . qvy ết? ấu tranh với mọi âm muu>hành động đe dọa an
nmh và lợi ích quốc gia - dân tộc để bảo vệ Tổ quôc.
„ Bộ^ ! ốc, PhỊng ds tích cực’ chủ đê ng phối hợp với các co
quan, đon vị có liên quan tiến hành nghiên cứu soạn thảo chiên
q' f C phÒ! ? ’ cbiến
quân sự, chiến lược bảo vệ biên
giói quốc gia để hiển khai thục hiện. Nội dung cốt lõi cua các
chiên lược là: Chù động nắm chắc tinh hình, đánh giá và dự bấo
đúng các tinh huống phức tạp có thể xảy ra, đặc biệt trên các
vùng biên đào, biên giới, các địa bàn chiến lược. Phát hiện kịp
thòi các hành động chống phá cũa các thê lực thù đích, có kê
* 2 T l " f f a' '° ại bỏ các nguy cơ chiến ta n h , xung đột từ
q“ ? ibuớc dầu là cbú" g *» đa xác định rõ phửcmg
* ứ c giành chiến thắng hong chiến tranh bảo vệ Tô quôc- xây
! ! S, í ương,“ nh hành động, kế hoạch hành động để đạt đưọc
mục tiêu cụ thể, mục tiêu dài hạn và các biện pháp, các cách
thức, con đường đạt các mục tiêu
. 7 7 1 m g tiềm lực
vệ Tô quốc

phàng vững mạnh, đáp ứng yêu cầu bào

A. f ách trăng Qu° c phịng Việt Nam cơng bố năm 2009 khẳng
định chủ trưong cùa Việt Nam duy tri và phát t i n qc phịng
~ 230 ~

Phần thứ ba
Củng cố nền quốc phịng tồn dân trong tình hình mới

đủ mạnh, kiên trì chính sách quốc phịng mang tính chất hịa
bình tự vệ, trọng tâm là xây dựng nền quốc phịng tồn dân. Việt
Nam xây dựng qn đội có tơ chức chặt chẽ, ky luạt nghiêm, co
lực lượng thường trực hợp lý, lực lượng dự bị hùng hậu, được
huấn luyện và trang bị các loại vũ khí ngày càng hiện đại, đủ khả
năng bảo vệ độc lập, chủ qun, thơng nhât, tồn vẹn lãnh tho,
bảo vệ lợi ích quốc gia và chế độ xã hội chủ nghĩa.
Trong những năm qua, chúng ta đã khai thác va phat huy hiẹu
quả tiềm năng của đất nước, phát huy những thành quả đã đạt
được, nhất là từ khi có Nghị quyết Trung ương 8 khóa IX và Nghị
quyết số 28-NQ/TW khóa XI, tiềm lực quốc phịng của đất nước
khơng ngừng được củng cố, phát triển cả về sô lượng và chât
lượng. Sức mạnh tổng họp của đât nước đã tăng lên, tạo tiên đe đe
nước ta tiếp tục phát triển mạnh mẽ hơn theo con đường xã hội
chủ nghĩa. Thành tựu đó là do nhiều yếu tố tạo thành, trong đó sức
mạnh của tiềm lực quốc phịng đóng vai trị rât quan trọng.
Tiềm lực quốc phòng thể hiện trong nhận thức và trách nhiệm
của đội ngũ cán bộ các câp, các ngành và tồn dan trong xay dựng
nền quốc phịng tồn dân, xây dựng qn đội nhan dan cach
mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, nâng cao chat
lượng tổng hợp và trình độ sẵn sàng chiến đấu cao. Các binh đoàn
chủ lực của Bộ, các quân khu được biên chê, tô chưc lại theo
hướng "tinh, gọn, mạnh, cơ động và sức chiến đấu cao". Các đơn
vị bộ binh và một số binh chủng được biên chê thành các đơn VỊ
đủ quân, rút gọn và khung thường trực để giảm bớt gánh nặng vê
ngân sách quốc phịng của qc gia nhưng vân bảo dam sưc mạnh

quân sự của đất nước. Một sô đơn vị được điêu chinh VỊ tn dưng
chân để bảo đảm thế phòng thủ chung của đất nước, đồng thời xử
231-


Xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc
------------------------- trong tình hình mới

lý kịp tt.cn các tình huống chiến luỢc có thể xáy ra à Tây Bắc,
vung biên, đảo của Tổ quốc
lu y e ĩc h u đ ? ‘s ' T s ,.dl bỉ 5 ng v ‘ên hùn8 h«“> đw c huấn
s tớ c c f *
i
■***“ ^ ^
phịng z

s ct 1 1 vệĐảng’c“nhq“Ẫ “0vệtínHL;
mọ i i u ^ , f nẽz tạii a P1™ ^ J p phần
si rTh!Ĩ tỉ" í18p của•*'hổ “ <*** tog
lương nịro

A~ UỢ g

Dân qn ^

thực sự là mơt lưc

tồn cKn đánh giặc khi chiến tranh xảy ra ỏ địa phum,g

ttaTcù T n f quf ĩ phồng của nuóc ta

s?vâth|

ừ0nf^

Anvữ

“

bĨêUà O utađ,^huật quân sự <* ° các ti™ v i trơng tồn qn, đặc
c l u Th“

quân’ -p “ n? ^

- K“ ng quân, Binh

te Cịn
eănnh
^ n khó
iiên khăn,
! r vànhưng
ột sốĐảng.
• Nhà
• g tW
^ ^ Axl
MạcUdù
ò gặp
nhiều
- Z kinh
l

quân su hiVn 7 r r a T một SÔ ^
hiện đ»i cho Quân chủng ™

bị’ ^
phương tiệ
quân, nhiêu loai vu kh

Đồng * 1 ? " , ^ fthuật ! ? ac để tỉng cườn« S t n 'VO quổc phòng
Động thời, tập trung lãnh đạo, chi đạo phát triển cơng nghi!

Í k ^ í rigtó"g5 “°
f T 1^1 é

**

aSttacS55

“ đáp ứng yêu cầu khi chiến
Xlí cdc
™ ra.
* *
bộ binh
tranh xảy

z

sS S

(2 0 m :thLun| t PAhÌP !uf vì bả0 vệ Tổ quốc
L“ àt Quốc phòng

Lu°t
anậ
quốc 8ia (200d); Luật Nshm ™ qnản sự
ật
quan; Luật Dân quân tự vệ; Luật Giáo dục quốc phòng

ầ

~ 232 ~


Ph ầ n th ứ ba

Củng cố nần quốc phòng tồn dân trong tình hình mới

và an ninh; Nghị định số 116/NĐ-CP về động viên quốc phịng,
Nghị định của Chính phủ về phịng thủ qn khu; khu vực phịng
thủ; tình trạng khẩn cấp về quốc phòng, thiết quân luật, giới
nghiêm, động viên quốc phịng... và hệ thống chính sách qc
phịng, an ninh ngày càng hoàn thiện, phù họp với điêu kiện, tính
chất hoạt động của lực lượng vũ trang nhân dân và hậu phương
quân đội trong tình hình mới.
Giảo dục, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng, an ninh trong các cơ
quan, tổ chức và công dân được tăng cường, chuyển biển tổt
Những năm qua, công tác giáo dục, bồi dưỡng kiến thức quốc
phòng, an ninh được quan tâm, đẩy mạnh. Giáo dục, bồi dưỡng
kiến thức quốc phòng, an ninh để giúp cán bộ, chiên sĩ, công dân
hiểu sâu sắc truyền thống đấu tranh chống ngoại xâm của dân
tộc; yêu càu nhiệm vụ quốc phòng, an ninh; năm vững quyên và
nghĩa vụ công dân trong bảo vệ Tô quôc. Đông thời, bơi dưỡng

lịng u nước, u chủ nghĩa xã hội, nâng cao ý thức cảnh giác
cách mạng trước âm mưu, thủ đoạn chông phá của các thê lực
thù địch. Giáo dục, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng, an ninh và
kỹ năng quân sự cần thiết; rèn luyện thê lực đê công dân săn
sàng làm nhiệm vụ bảo vệ Tổ quôc. Bôi dưỡng cho cán bộ, cồng
chức và người đứng đàu cơ quan, tô chức những kiên thức cơ bản
về đường lối quân sự và công tác quản lý nhà nước vê qc phịng.
Đảng, Nhà nước ta đã ban hành nhiều chỉ thị, nghị quyêt vê giáo
dục, bồi dưỡng kiến thức quốc phịng, an ninh. Thơng qua các văn
bản pháp lý đó, cơng tác giáo dục, bồi dưỡng kiến thức qc
phịng, an ninh đã được triên khai rộng khăp tới tât cả các đôi
tượng trên địa bàn cả nước với nhiêu biện pháp khả thi, đông bộ
và đã mang lại kết quả quan trọng. Tuyệt đại bộ phận cán bộ,
233


Xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc
______________ trong tình hình mới

Ĩ 2
các f rơng v'
W ch ã các cấp đã được bồi
dưỡng Idện thức quốc phịng, an ninh, biết vận dụng ìaến thưc đã
học vào thực tiễn cơng tác của mình.
Gi l ° J c,^ ồi du3ng 1“^ Phịng. an ninh đa góp phần khơi
v S : xf
° ng yêu nuớc’ * tôn ã » tộc của các thế hệ người
'ệ' Na™: kllăc phpo nhũng biểu hiện thờ ơ, thiếu hách nhiệm
cùa một bộ phận cán bộ, đảng viên và nhân dân đối vóinhiệm vụ
bao vệ TỐ quốc. Cán bộ, đảng viên và quẩn chúng là ln dân

được cập nhật tình hình qn sự, chính tn thế giới, khu vục vá
nhũng tác dộng đối với kinh tế, chinh trị, quốc phòng, an ninh
uat nước; hiéu và nấm vững đưịng lơi chiến lúỢc bảo vệ Tỏ
qc trong tình hình mới; nhận thức đẩy đù hon âm mưu, thủ
đoạn chông phá cách mạng Việt Nam của cấc thế lực thù địch.
Đơng thịi cập nhật kịp thời và đầy đù hon các thông tin ve bicự
o,
c ưquyen bien, đảo, an ninh quốc gia và các vấn đề an ninh
phi truyên thống...
Công tác giáo dục, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng, an ninh
a gop phan quan trọng trong việc gắn kết mục tiêu, nhiệm vụ
, 1 ^ , cua cac ^-a phương, các ngành, lĩnh vực với nhau, là cơ
sớ đê câp ủy, chính quyền các cấp xây dựng các dự án, đề án
phát hiến kinh tế - xã hội, gắn kết chặt che kmh te vơi quoc
phòng, an ninh và ngược lại.
Xay dựng khu vực phòng thủ vững mạnh về mọi mặt; tăng
cương tiêm lực quốc phòng ở địa bàn trọng điểm, vùng dân tộc,
miên núi, biên giới, hải đảo
Khu vực phòng thủ tỉnh, thành phố giữ vị trí chiến lược quan
*1í>r g utron? sự ngí iệp xây dựng và bả° v? Tổ quốc, là một bộ
p ận họp thành thế trận quốc phịng tồn dân. Xây drnig khu vực
~ 234 ~


Ph ần th ứ ba

Củng cố nền quốc phịng tồn dân trong tình hình mới

phịng thủ là sự cụ thể hóa hai nhiệm vụ chiến lược của cách
mạng Viẹt Nam trong giai đoạn cách mạng mới, trực tiếp xây

dựng "thế trận lịng dân" của nền quốc phịng tồn dân ở nước ta.
Hơn 30 năm qua, kể từ khi có Nghị quyết số 02-NQ/TW ngày 30
tháng 7 năm 1987 của Bộ Chính trị, việc xây dựng khu vực
phịng thủ tỉnh, thành phố đã đạt được những kết quả quan trọng.
Các khu vực phịng thủ được xây dựng và hoạt động có hiệu quả,
tiềm lực của các khu vực phòng thủ được tăng cường. Thê trận
quốc phịng tồn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân trong khu
vực phòng thủ được củng cố vững chắc. Cơ chế lãnh đạo của
Đảng trong xây dựng và hoạt động của khu vực phòng thủ theo
N ghĩ quyết số 02-NQ/TW được thực hiện nghiêm túc và được
vận dụng sáng tạo, hiệu quả.
Vai trò lãnh đạo của cấp ủy đảng, sự chỉ đạo, điều hành của
chính quyền địa phương, chất lượng tham mưu và tô chức thực
hiện cua cơ quan quân sự, công an, các ban, ngành, Mặt trận Tơ
quốc, đồn thể nhan dân trong xây dựng và hoạt động của khu
vực phịng thủ có nhiều tiến bộ. Các cuộc diễn tập khu vực
phòng thu của các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã
được phối hợp chặt chẽ với một số đơn vị chủ lực cơ động của
Bội cac quân chủng, binh chủng, bộ đội biên phòng trên địa bàn,
đặc biệt là địa bàn trọng điểm biên giới, biển, đảo nhăm bô sung
những vấn đề mới vê ly luận, nghệ thuật chiến dịch, nghệ thuật
chiến đấu của các đơn vị, bồi dưỡng lớp cán bộ trẻ.
Cấp ủy, chính quyền địa phương thường xuyên quan tâm lãnh
đạo, chỉ đạo công tác đầu tư xây dựng các cơng trình qn sự
phục vụ cho phịng thủ địa phương, tăng cường tiềm lực^qc
phịng ở địa bàn trọng điểm, vùng đồng bào dân tộc thiêu sô,
-2 3 5


Xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc

______________ trong tình hình mới

™,n® 5 í f ’
và hải đả0- Các >*» vực phịng thủ tinh,
thtmh phơ đã phát huy vai trò trong bảo vệ chủ quyền biên gtóỉ
qc gia giữ vững an ninh chính ừị, trật tự an tồn xã hột ỏ cac
đ)a phương và phịng, chống thiên tai, dịch họa, phịng chống
bão, lũ. Nhị đó, tiềm lực qn sự của khu vực phịng thù đã góp
phân quan họng làm thất bại âm mưu, hoạt động chông pha cua
các thế lực thù địch, đã xử lý kịp thịi, hiệu q các tinh hng
ĩn L m í . hhí r á “ các ™ bạo lo?n ờ Tây Nguyên năm 2001,
2004 và gây rối an ninh chính trị ả Mường Nhé, Điện Biên
T L 21° 11 ’
Thuận " ăm 2018-••), giữ vũng Ổn đinh chinh tri 7 . Ỉ Ì * 0, " 10i trường ổn đinh cho các địa phương và cả nưòc
thực hiện thăng lợi sự nghiệp đổi mới.
10111 Vực phònê thủ tỉnh, thành phố đã góp phần tăng cường
tiem lực qc phịng, an ninh ở địa bàn trọng điểm, vùng dân tộc,
nừên núi, biên giới, hải đảo là đòi hỏi cấp bách của sự nghiệp đôi
mơi, xay dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đồng thời, là chỗ dựa vững
chăc cho việc xây dựng các khu kinh tế - quốc phòng ở từng địa
p ương, đáng kể là khu kinh tế - quốc phòng Vị Xuyên, Hà
Giang; khu kinh tế - quốc phòng Bảo Lạc, Cao Bang; khu kinh tế qc phịng Mầu Sơn, Lạng Sơn; khu kinh tế - quoc phịng Bình
Liêu, Quảng Hà; khu kinh tế - quốc phòng Khe Sanh, Quảng
Trị; các khu kinh tế - quốc phịng thuộc Binh đồn 15, Binh
đồn 16... Tiềm lực quân sự kết họp chặt chẽ với các tiem lực
khác đê tăng cường sức mạnh, củng cố quốc phịng.
Đói ngoại quốc phịng đã góp phần bảo vệ độc lập, chủ quyền,
thơng nhất, tồn vẹn lãnh thổ và lợi ích quốc gia - dân tộc
Dưới sự lãnh đạo của Đảng, trực tiếp là Quân ủy Trung ương,
cùng với các hoạt động đối ngoại của Đảng, Nha nước và đoi

~236~


P h ầ n th ứ ba

Củng cố nền quốc phịng tồn dân trong tình hình mửi

ngoại nhân dân, đối ngoại quốc phịng đã có bước phát triển mới,
góp phần giữ vững ổn định chính trị đê xây dựng đât nươc, nang
cao uy tín và vị thế của đât nước và của Quân đội nhan dan Viẹt
Nam trên trường quốc tê. Đơi ngoại qc phịng khong ngưng
được mở rộng trên nhiều lĩnh vực (công tác đào tạo, trao đoi học
thuật về chiến lược quân sự, công tác quân y, kinh nghiệm làm
nhiệm vụ gìn giữ hịa bình, vũ khí, trang bị qn sự...). ĐƠI ngoại
quốc phịng phát triển cả bề rộng và chiều sâu, góp phân tích cực
vào thực hiện thắng lợi đường lối đối ngoại rộng mở, đa phương
hóa đa dạng hóa quan hệ theo tinh thần "Việt Nam là bạn VỚI tât
cả các nước, các dân tộc trên thế giới", từng bước đưa nước ta
hội nhập với thế giới, tạo dựng và củng cố mơi trường hịa bình,
ổn định để xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và đạt được những thành
tựu quan trọng.
Quan hệ họp tác quốc phòng của Việt Nam với các nước láng
giềng có biên giới liền ke luôn được ưu tiên hàng đầu và ngày
càng đi vào thực chất. Đồng thời, mở ra nhiều lĩnh vực, hướng
hợp tác mới, góp phàn giải quyết các vấn đề về lãnh thô, đâu
tranh làm that bại mọi âm mưu, thủ đoạn, hoạt động xâm phạm
chủ quyền, xây dựng đường biên giới trên bộ hịa bình, ổn định,
hợp tác, hữu nghị và phát triển. Việt Nam đã hoàn thành công tac
phan giới cắm mốc biên giới trên đất liền giữa Việt Nam và
Trung Quốc, thực hiện tốt các văn kiện về quản lý biên giới trên

bộ đã ký giữa hai nước; đồng thời hồn thành cơng tác tăng day,
tơn tạo hệ thống cột mốc biên giới Việt Nam - Lào; đạt nhiêu
tiến triển trong việc phân giới căm môc biên giơi tren bọ Viẹt
Nam - Campuchia. Các hoạt động tuần tra chung trên bộ, trên
biển; thiết lập đường dây nóng với hải quân các nước; đâu tranh
với các loại tội phạm buôn lậu, xâm nhập biên giới trái phép.
~ 237 ~


Xây dựng qn độị cùng cế qc phịng, bểo yệ Tó q„ 6c
trong tình hình mới

? • ? lưH’ Ị ? ? ” 8* ? . giữa các đon vi làm ntóệm vụ bào vệ biên
hiệu quả tạo co sị để kiểm soát và giải quyết các vụ việc z
* ^
T hệ
ê hữu
h nghị
Sit ’n
^ các
ị nước.
_
h“ ™ 8 ® ”
va
quan
giữa

i

Hiện nay, banh chấp trên Biển Đông là một trong những vấn

f t f ll i

í 0àn vẹn “ ■* ‘b °
Tồ quốc v í * Nam
„“ ì " ? đt ? nh b^ biện pbap hịa bình,

22

Thán v l b f P^ quốv ế
ằm bả0 vệ qV ® " ubu quyền, quyên *
kh* li 2 2 ° ĩ
? h,° f động kinh, ‘ê’ **> vẹ ngư dtophát d i l
m ế n tu
t ? “ ? * !in Ngh> W m n g trong 8 ã ô a x n về
, ? ! “ * phát triển bền vtrng kinh tê biên v iệ t Nam đến năm
¿030, tâm nhìn đến năm 2045
n .^ỏl,n s° ại quvm tình ! " 8n quyết f ch’ biện pbáp đấu banh hịa bình phu hợp
đâù-1 - v,c
luỗn đặt lọi ích quốc gia - dân tộc lên hàng
z 2 ll
q“ Jf : đ™ “ “ b bảo vệ chủ quyền? quyên chủ quyền và
quyên tài phán cùa nước ta trên co sở luật pháp quốc tê. Đỏi

s l t quf c PÍ°T8,30118 ^ “ quan bp»g hong xây dựng? củng
cẳo V? thế” 1 1 ?ợc,,''ới f 0 1 1 ’ các tỏ chứcquôc tê, 2 1 1
N a i i h vì_uy
cúf đất nư?c 1 Q“â» Ị 1ìhân dân việt
"Ị?”8 qc ,té’ góP pbàn duy tri mơi trứong hoa bình,

on định đê phát triển đất nước.

H fn ché cùa x&y dụng, cdng cé „ền qc p h in g tH d in
+

quốc pbdng tồn dân v ln còn nhũng hạn chế

”i i h t í i b
8
^ * * * V® £ bào
hlnh, tham mưu chiến lưỢc chưa đáp ứng yêu câu, có lúc, có
~ 238 ~


Ph ần th ử ba

Củng cố nền quốc phịng tồn dằn trong tình hình mới

nơi cịn đê bât ngờ, bị ng"'. Vic tnen khai thc hiỗn chien
lc quc phũng, chiờn lược quân sự có nội dung con chạm ve
tiến độ. Bốn nguy cơ mà Hội nghị đại biểu tồn qc giữa nhiệm
kỳ khóa VII của Đảng (năm 1994) nêu lên vẫn tồn tại, có mặt
diễn biến phức tạp, như tham nhũng, lãng phí, các thê lực thù
địch thực hiện nhiều thủ đoạn mới, triệt đê sử dụng các phương
tiện truyền thông mạng internet để chống phá ta và những biểu
hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ. Một bộ phận
khơng nhỏ cán bộ, đảng viên, trong đó có nhũng đảng viên giữ vị
trí lãnh đạo, quản lý, ke cả một số lãnh đạo cấp cao, suy thoái về
tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống với những biêu hiện khác
nhau về sự phai nhạt mục tiêu, lý tưởng, sa vào "bệnh chủ nghía

cá nhân, ích kỷ, cơ hội, thực dụng, chạy theo danh lợi, tien
tài kèn cựa địa vị, cục bộ, tham nhũng, lãng phí, tuỳ tiện vơ
ngun tắc.
Niềm tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân vao Đang, che đọ
có mặt bị giảm sút. Thế trận "lịng dân’’, nền tảng để xây dựng
nền quốc phịng tồn dân chưa vững chắc. Một bộ phận cán bộ,
chiến sĩ và nhân dân chưa nhận thức đây đủ, sâu săc moi quan hẹ
biện chứng giữa nhiệm vụ bảo vệ độc lập, chủ quyên, toan vẹn
lãnh thổ với nhiệm vụ bảo vệ Đảng, Nhà nước và chê độ xã hội
chủ nghĩa. -Đại hội làn thứ XII của Đảng đã khẳng định rõ:
" nhận thức của một sô cán bộ các câp, các nganh ve nhiẹm vụ
bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới chưa thật đày đủ, sâu săc...
Việc quán triệt và triển khai thực hiện nhiệm vụ bảo vệ Tô qc,1
1. Ban Tư tường - Văn hố Trung ương, Tài liệu học tập Nghị quyết Hội nghị
lần thứ tám Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX, Nxb Chính trị quốc gia, Hà
Nội, 2003, tr. 36.

~ 239 ~


Xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc
______________ trong tình hình mới

các nghị quyết của Đảng, pháp luật của Nhà nước về quốc
phòng, an ninh của một số cấp ủy, chính quyền có nơi, có lúc
chưa kiên quyết, triệt để; còn thiếu những giải pháp mang tính
chiến lược, tổng thể"1.
Thực tế ở một số nơi chưa giải quyết thỏa đáng, hài hòa giữa
việc phát triển kinh tế và củng cố quốc phòng, còn để xảy ra
những sai phạm nghiêm trọng, nhất là trong lĩnh vực quản lý cơ

sở vật chất và đất quốc phòng. Sự phối hợp giữa an ninh, quốc
phịng và đơi ngoại trong việc giải quyết một số vấn đề cụ thể
thiêu chặt chẽ... Kết họp giữa phát triển kinh tế - xã hội với bảo
đam quoc phong, an ninh trên một sô lĩnh vực, địa bàn có lúc, có
nơi chưa chặt chẽ. Điều này dẫn đến những hạn chế nhất định
trong xay dựng nen qc phịng tồn dân. Trong cơ chế hoạt
động về quốc phịng, an ninh có nơi, có lúc cịn thiếu tập trung,
chưa thông nhât, hiệu lực chưa cao
Một số cán bộ, đảng viên nhận thức và vận dụng quan điểm
cua Đang ve đoi tac, đôi tượng trong những trường họp cụ thể
con co nhưng lung tung nhât định. Việc tuyên truyền giáo dục
trong quân chúng nhân dân về đối tượng đấu tranh quốc phịng
và đơi tượng tác chiến của chiến tranh nhân dân có lúc, có cho
chưa tường minh, thậm chí cịn có biểu hiện nhầm lẫn. Cơng tác
nghiên cứu về chiến lược quân sự, phương thức tác chiến, sự
phát triển về vũ khí, trang bị qn sự cịn có hạn chế và bất cạp.
Xay dựng tinh, thành phô trực thuộc Trung ương thành khu
vực phòng thủ vững chắc còn nhiều hạn chế cả về nhận thức cơ
1. Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quắc lần thứ XII
Sđd, tr. 147.

~ 240 ~