Tải bản đầy đủ (.pdf) (103 trang)

Nhân vật lịch sử thời Đinh Lê: Phần 1

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (3 MB, 103 trang )

JUL

TRlfONG OiNH

741

N

h

n

h

l

t

C2

i

'

f

a

c

h



f

g

n

h

d

n

Tl/ONG

v

s

i

a

t

r

i

N H A X U A T B A N V A N HOA DAN TOC




NHUfNG NHAN VAT LjCH SUf
THOI

D I N H L E



T R l / d N G D I N H Tl/CfNG

N H U M G

N H A N

V A T


L l C H


S l f

THdl DINHLE
(Tdi ban lan thit 3)
Tac pham da dutpc tang Giai thuung cua
Hoi Van nghe dan gian Viet Nam nam

y


i < td-.J • g

>

1

4 )

f

1998.

to!
H ' i

N H A X U A T B A N V A N H O A D A N

H A N O I - 2002

TOC



Anh: TiiOng Vua Dinh Tien Hoeing thd d
din vua Dinh, xci Gia Phtfc/ng, huyen Gia
Viin, tinh Ninh

Binh.




D I N H

T I E N

H O \ \ < ;

1)1?

(»24 - f)7»)
Dinh Bo Linh smh ngay ram thang hai nam
Giap T h a n (924) d t h o n K i m L i i , l a n g D a i H t f u ,
chau D a i H o a n g (nay l a t h o n V a n Bong, xa Gia
P h i f d n g , h u y e n Gia V i l n , t i n h N m h B i n h )

Than

p h u la D i n h Cong TrvL, l a m q u a n T h i i s\i

(2}

Hoan

C h a u (Nghe A n ) ve ddi D u o n g D i n h Nghe, (930937) den t h o i Ngo Q u y e n (939-944) v a n g i i i chile
v u ay.
Cha m a t s6m, D i n h Bo L i n h theo me la D a m
T h i ve que, nu'Ong t h a n vol c h u r u o t la D i n h Du\ 6
chan t r a u . O n g t h U d n g cung n h o m tre chan t r a u be
hoa l a u l a m cd, lap t r a n gia d a n h n h a u , to ro co t a i

chi h u y . B o n t r e thUdng k h o a n h t a y l a m k i e u de
(1) Hien nay d thon Van Bong, xd Gia Phvtdng, huyen Gia
Vien con ddu vet nen nhd cu ndi sinh ra vua Binh goi la
go B6 De, gdn do la den thb vua Dinh vd nui Ky Ldn, ndi
phdt tich cua ho Dinh.
(2) Thit sit: Chile quan diing ddu mot chau.
5


rUdc ong nhu! n g h i ve T h i e n tut, l a i k e t n g h i a "Dao
v i e n " , - b o h n g t f d i c u n g l a n g , c u n g t u d i la

Dinh

( i

D i e n , N g u y i n Bac, L v m Cd, T r i n h T u , coi n h i f r u o t
t h i t . Sau n a y d i d a n h dep cac n d i , ca b o h n g i f d i b a n
t h i e u t h d i n a y deu d i t i e n p h o n g , sau l a Q u a n T i i
t r u cua n h a D i n h .
Luc bay gid t r o n g niidc l o a n lac, sxi goi l a l o a n
T h a p n h i s i l q u a n . N h d t h o n g m i n h , co k h f phach,
l a i co t a i t h a o liidc n e n D i n h Bo L i n h d i l n g cd day
n g h i a , m o n g l a p n g h i e p 16n, d a n q u a n h v u n g theo
ve r a t dong. B i e t l\lc lUdng cua m i n h con mong,
D i n h Bo L i n h sang x i n theo s i i q u a n T r a n

Lam

( T r a n M i n h Cong) d Bo H a i K h a u < ) T h a y D i n h Bo

2

L i n h la n g i i d i k h o i ngo, co c h i k h i , co t a i t h a o lufdc,
l a i la con cua D i n h Cong T r i f , b a n
nhieu an

dong l i e u co

n g h i a v 6 i n h a u d i i d i t h d i Ngo

VUdng

Q u y e n , T r a n L a m m e n t a i , ga con gai cho, D i n h Bo
L i n h cang vQng b\idc t r e n con du"dng b i n h n g h i e p ,
K h o a n g n a m 950, t h a y m i n h t u d i cao, siic lute
co h a n , T r a n L a m giao t o a n bo

binh quyen

cho

£>do Vien: Hoi the ket nghia anh em giiCa LiCu Bi, Quan
Cong vd Trtfpng Phi thdi Tarn Quoc (Trung Quoc) de khoi
ph,uc nhd Han.
.(2) Nay Id Ky Bd, thi xd Thdi Binh, tinh Thdi Binh
6


D i n h Bo L m h . T h a y Bo" H a i K h a u l a v u n g dat r o n g
n h i i n g k h o n g co t h e h i e m yeu de d u n g b i n h , D i n h

Bo L i n h q u y e t d i n h du"a t o a n q u a n d day ve chiem
g i f l Hoa L i i \ c h i e u mo hao kiet, h u n g cxi m o t
( 1

phiidng, chong l a i n h a Ngo va cac sti q u a n khac.
N a m T a n H d i (951), ddi H a u Ngo V i i d n g , N a m
T a n V i i d n g c u n g T h i e n Sach V i f d n g keo q u a n den
Hoa L i i d a n h D i n h Bo L m h , n h i i n g ca h a i deu b i
dai b a i , p h a i r u t q u a n ve Co Loa. L i e n do, D i n h Bo
L i n h d u h a n g diidc s\i q u a n P h a m Bach Ho, ( P h a m
Phong A t ) , d D a n g C h a u ( H ^ n g Yen), thu"a the, ong
keo q u a n den d a n h Do D o n g ( T h a n h Oai, H a Tay),
pha t a n difdc sii q u a n Do C a n h Thac. U y d a n h cua
D i n h Bo L i n h cang l i i n g lay.
Sau k h i T h i e n Sach V i i d n g va N a m T a n Vu"dng
n h a H a u Ngo m a t , con T h i e n Sach V i i d n g l a Ngo
Xu'dng X i n o i n g h i e p , qua suy yeu, p h a i ve dong
g i f l dat B i n h K i e u (thuoc h u y e n T r i e u Sdn, T h a n h
Hoa) . D i n h Bo L i n h t h i i a cd hu"ng b i n h d a n h 16n,
(2>

chi t r o n g m o t n a m dep y e n cac sti quan, du"dc xxing
tung la V a n T h a n g V t f c f n g .

(1) Dong Hoa Lit nay thuoc xa. Gia Hitng, huyen Gia Vien, tinh
Ninh Binh la can cii ban ddu cua nghia quan Dinh Bp Linh
(2) Theo Dai Viet sfi ky tien bi&n thi thuoc Hai HiCng.
7



N a m M a u T h i n (968), V a n T h a n g V t f d n g l e n
ngoi

Hoang

De,

hieu

la

Dai

Thang

Minh

H o a n g De, d a t q u o c h i e u l a D a i Co V i e t (nvfdc
V i e t t o 16n), d o n g d o d H o a
dien, dat
ican,

H

trieu nghi,

chedo

gdn


du".

"dinh

tram

Lu*

( 1

i d l i n g cung

quan,

dat

sau

N t f d c N a m t a dtfcfc c h i n h

t h o n g ke t i f day.
N a m 969, v u a D i n h p h o n g cho con t r i i d n g D i n h
Lien la N a m Viet Viidng.
N a m C a n h N g o ( 9 7 0 ) , ong d a t n i e n h i e u la
T h a i B i n h , cho due t i e n d o n g "Thdi Binh" l a dong
t i e n xu"a n h a t cua niidc ta. C u n g t r o n g n a m nay,
ong lap n a m H o a n g h a u l a : D a n G i a , T r i n h M i n h ,
K i e u Quoc, Co Quoc, Ca O n g . Theo cac Sri gia va
cac n h a nho p h o n g k i e n t h i day l a cho k e m cua vua
t o i n h a D i n h , l a "khcti ra moi loan sau nay,

nham
le nghia loan phep luan
thubng".
N a m 9 7 1 , v u a D i n h b a t d a u d i n h t h i i bac p h a m
t r a t cho cac q u a n v a n vo va t a n g dao: N g u y e n Bac
l a m D i n h Quoc Cong, L u i i Cd l a m D o H o phu. si sU,
Le H o a n l a m T h a p Dao Tu"6ng q u a n , T a n g t h o n g
Ngo C h a n L t f u l a K h u o n g V i e t D a i su*, T r i i d n g M a
N i l a m T a n g luc Dao si, D a n g H u y e n Q u a n g l a m
Sung Chan uy nghi.

< ) Nay la xa Triidng Yen, huyen Hoa Lie, tinh R(inh Binh.
1

8


N a m N h a m T h a n ( 9 7 2 ) , ong sai con l a N a m
V i e t V i i d n g D i n h L i e n sang t r i e u cohg n h a Tong,
diidc n h a T o n g p h o n g ong l a G i a o C h i
Vvfdng va N a m Viet Vtfdng D i n h

Lien

Quan
lam

T i n h H a i q u a n T i e t d o svt A n N a m d o h o . "Tic
(1)
do niidc ta giu le sang trieu cohg nUdc Tau"

. Ve
viec n h a T o n g b a n sac p h o n g cho cha con v u a
D i n h , Su" t h a n N g o Si L i e n n o i t h a t c h i l y :
tarn cua Van Thang

Vtfovig

vang

xa, the quan

Tong cdng yeu. Viec bien gidi Ludng

Qudng

lo ngay

sac khen

viCOt miic

ngdy,

danh

phai

la de de phong

ban tudc


moi lo ngodi

y nghi

"Tieng
nhd
thiibng
ngoi
day

thoi" .
(2)

T h a n g 2 n a m 974, D a i T h a n g M i n h H o a n g De
cho d i n h 10 dao q u a n , m o i dao q u a n co 10 lCi, m o i
\\L co 10 t o t , m 6 i t o t co 10 n g u , m o i n g u co 10 ngitdi.
Tong toan quan la mot trieu ngiidi.
D a u n a m 975, D a i T h a n g M i n h H o a n g De quy
d i n h ao m u cho cac q u a n v a n vo.
T r o n g nu"6c luc b a y gid con co n h i e u ngUdi quen
t h o i t h d i loan, k h o n g c h i u t u a n theo l u a t le, D a i

Viet Nam Sit litdc Sdd
(2) Dai Viet Sitky Tien Bien, Sdd, trang 164
( 1 }

9



T h a n g M i n h H o a n g D e p h a i d u n g oai de t r i m g t r i
nhiJng bon g i a n ac n h i i d a t vac d a u d trufdc san
rong, n u o i g i a i t r o n g ao, n h o t h d du~ t r o n g h a n g r o i
r a l e n h r a n g h i a i p h a m t o i se b i truing t r i .

"Hinh

luat

nhiing

uy nghiem

nhd co nhiing

nhw
hinh

dan dan dtftic

the thi cung
luat

qua

ay thi dan

lam,

trong


niidc

mdi

yen"

N a m 977, v u a lap con l a H a n g L a n g l a H o a n g
T h a i t u \ con thCf la T o a n l a m Ve V i i d n g . SxL t h a n
N g u y e n N g h i e m phe
Hoang

yeu

tit, nhieu
trong

con nhd

rang:

"Tien

duyen

nhd khong

dung

Rot cuqc dd gay


ma gay
dan

Lang

lam

Thdi

Hoang

hau,

dam

duoi

nen mam

hau

hoa.

Phep

thi lam sao ma tri nUdc dU(3c.

nen sit chia


ra trong

lay den cd con chau

gat

nen lap Hang

yeu ma lap nam

tinh

bien xdy

p h a n gay

ke ndch,

re trong
hoa

den

gia dinh,
than,

md

tai
hai


dbi s a a " .
(2)

Vao dem T r u n g t h u n a m K y M a o ( 9 7 9 ) , tile l a
dem 9-9-979, ong va con t r U d n g l a N a m V i e t Vvfdng
D i n h L i e n b i t e n h a u can, chtic C h i H a u N o i n h a n
la Do T h i c h sat h a i k h i d a n g n g u d san r o n g .

(1) Viet Nam Si£ lUdc
(2) Dai Viet Si/ ky Tiin Bien, Sdd, trang 156
10


D a i T h a n g M i n h H o a n g De mat, (hide t r i e u
t h a n t o n l a T i e n H o a n g D e , l i n h ciiu t a n g 0 Son
L a n g - n u i M a Y e n 6 T r i i d n g Y e n , Hoa L i i
D a i T h a n g M i n h H o a n g De d n g o i 12 n a m (9 68(

979), tho 56 t u d i . D e n t h d ong diiOc d i i n g diidi chan
n u i M a Y e n d T r i i d n g Y e n , Hoa L u , ngay t r e n nen
cung d i e n cu. D a n h gia ve D i n h T i e n Hoang, T o a n
T h i f viet: "Vua
dung

tai ndng,

thong

minh


hem

ItfQc nhd't ddi, quet sach ede hiing

lai dai thong

cua Trieu

phong,

giit du'cfc iron ddi. Dang

khong

Vu Be. Song

ngiidi,

tru'dng,

noi

khong

biet diC

tiec

thay!" .

(2)

D a i su" gia L e V a n H i i u d a n h gia t a i n a n g va
cong lao to l d n cua D i n h T i e n H o a n g t h a t
dang: "Tien
dung

Hoang

Itftic nhdt

chu, cac hiing
hai sit quan
ddi
quan,

xUng

tai ndng,

suot hern

ngUbi,

ddi. DiCcfng luc nUdc Viet ta

khong

tru'dng
than


Hoang

cat cii, danh

phuc
De,

sang

xac

mot cdi ma

mUdi

hei, roi md niCdc dong
dat

tram

quan,

dung

che do gdn du, chdc la y trdi vi niCdc Viet

do,
sau
ta


<> Theo Dai Viet Si£ ky Toan Thti, trang 158
Dai Viet Sit ky Toan Thtf, Sdd, trang 153, 154
1

( 2 )

11


lai sink

ra bac Thanh

cua Trieu

Vtfdng

Triet

de tiep ndi chinh

thong

chang?

Ngo V i i d n g Q u y e n l a n g i f d i m d d a u cho k y
n g u y e n doc lap, t\i c h u . D i n h T i e n H o a n g l a v i
a n h h u n g d a n t o e , moi d a u v a d a t n e n
n h a t q u o c g i a . Biic D a i t a "Chinh


thong

thong

thuy"

t r o n g den t h d v u a D i n h d Tru'dng Y e n n h i i b a n g
v a n g l ^ u l a i n g a n t h u vo cong v a v a n t r i
tien

vo hau"

do. "Bac De

nutdc Viet ta khdi
De'Thdn

vii&ng chinh

"khodng

thong

ddu tii day. Cac bac Vua

cua
Thanh

chan tdc sau nay cung deu to

•>
*
(2)
rong theo bdi hoc cua trieu Dinh"
. D o l a "y trdi
sinh ra cho nitdc Viet ta bdc Thanh Nhdn sang
sudt
dendi

ke tiep nhau

tiep quoc thong" .
(3)

'

( ) Dai Viet Sii ky Toan Thii, Sdd, trang 155
(2) Van bia din thd vua Dinh d Tru'dng Yen, huyen Hoa Ltf,
tinh Ninh Binh
X3) Le Van Htfu: Dai Viet Sti ky Tiin Bien, Sdd, trang 153
1

12


LE

D A I H A N I I
(941 -


HOANG

DE

1005)

Le Hoan sinh ngay ram thang 7 nam Tan Sxtu
(941), que d l a n g Bao T h a i , h u y e n T h a n h L i e m ,
tinh Ha Nam

T h a n p h u ong l a L e M i c h , me la

D a n g T h i , t i f d n g t r u y e n ong ba l a m nghe ddm do
va quet san chua de k i e m song. D a n g i a n t r u y e n
t u n g cau "Cha do cd, me Id chua"

de n o i ve s i l x u a t

t h a n cua v u a L e .
Cha me m a t sdm, L e H o a n d i 6" cho v i e n Q u a n
sat ho L e ^ ^. T h a y "tU each dtia tre nay khong
2

nhtf ngiibi

thubng"

phai

(Toan Thu"), Le Q u a n sat n h a n


ong l a m con n u o i , do'i xxl, day do nhu" con de. K h i
ldn len, L e H o a n gia n h a p n g h i a q u a n Hoa L a ,
theo N a m V i e t ViiOng D i n h L i e n t h a m da cac t r a n
mac, d a n h dep cac stf q u a n cat ca, sdm to r a "la
ngUbi phong

khodng,

co chi ldn, Tien Hoang

khen

^ Theo Toan Thii va mot so'tai lieu khdc chip ong que d di
Chau (Thanh Hod).
( ) Co tai lieu noi Id Le LvCdng d di Chdy, (Thanh Hod)
2

13


Id tri dung,

chdc

giao cho trong
Thdp

the ndo cung


lam

dUdc viec,

coi 2000

binh

si, roi thang

Dao Tw&ng Quan

Dien

Tien Do chi huy

m&i

den

chtic
si?" !
(1

N a m 9 7 1 , ong l a m T h a p Dao T i i d n g q u a n

nha

D i n h , t i i c l a n g i i d i T o n g c h i h u y q u a n doi luc bay
gid. M u a t h u n a m K y M a o (979), D i n h T i e n H o a n g

va D i n h L i e n b i Do T h i c h sat h a i . D i n h T o a n m o i 6
t u d i l e n n o i ngoi. L e H o a n chide T h a i h a u Du"dng
V a n N g a giao l a m N h i e p c h i n h d a i t h a n , sau tvt
x i i n g la P h o

V i f d n g , quyen binh trieu dinh

Hoa

L i i liic nay deu n a m t r o n g t a y ong. D a i t h a n

nha

D i n h la D i n h D i e n , N g u y e n Bac, P h a m H a p , cho l a
ong l a n at v u a nho, m U u do c h i e m ngoi, b e n

hoi

q u a n tvL C h a u a i ( T h a n h Hoa) keo ve bao vay k i n h
t h a n h Hoa Lu", n h a n g deu b i ong giet chet ca.
Nam T a n T

X

( 9 8 1 ) , n h a T o n g cat b i n h v d i t a r n

t i i d n g cam dau sang d a n h nu"6c ta. O n g sai P h a m
C\i L a d n g l a m D a i t i i d n g t i e n p h o n g , d a n b i n h d i
chohg giQ. K h i b a n ke sach x u a t b i n h , P h a m C i i
Lu"dng c u n g cac t a d n g deu mac do n h u n g p h u c d i

t h a n g vao t r o n g p h u bao m o i n g t f d i r a n g :
ngiCdi co cong, giet

ke khong

theo

menh

(1) Dai Viet Siiky Toan Thtf, Sdd, trang 167
14-

lenh

"Thiidng
Id

ky


luat

hdnh

quan.

Nay

chua


ta dii hei site lieu

chei

may

cong

lap dtfOc chut

trUdc hay ton Thap
roi sau

se dem

thu&ng

chdng

ke dich

chung

ben

ngodi,

thi ai biei cho. Chi

Dao Tudng


quan

tre. thd,

quan

di danh

nghe n o i the deu ho "Van

thi

tue '.
1

bang

lam Thien
hon".

tii,

Q u a n si

Thai hau

DiiOng

V a n N g a t h a y m o i n g i i d i v u i long quy phuc, sai lay

ao long con mac cho L e H o a n , m d i L e H o a n len
ngoi H o a n g De, lay n i e n h i e u la Thien
nam

thu

1

nhat,

giang

phong

Dinh

Toan

Phuc
lam

Ve V i f d n g .
Thang 3 nam

981 ( T a n T y ) , q u a n T o n g p h a t

b i n h x a m lvfdc nttdc ta. H a u

N h a n Bao va


Ton

T o a n Hu"ng den L a n g Sdn. T r a n K h a m To den Tay
Ket, hxiu T r i i n g den song B a c h D a n g . Le H o a n tvt
l a m tu"6ng chong giac, sai b i n h si dong coc n g a n
song B a c h D a n g , q u a n T o n g r u t l u i . N h a vua l a i
cho b i n h t i e n den

a i C h i L a n g , cho b i n h si gia

hang, dat phuc b i n h , chem diidc dau t i i d n g giac la
H a u N h a n Bao. Q u a n cua T r a n K h a m To nghe t i n
cac canh b i d a n h b a i , ben t h u q u a n quay ve nUdc.
V u a Le sai cac tvfdng hdp b i n h dudi d a n h .

"Quan
15


cua Kham

To thua

day

bat dtfcfc

ddng,

Trieu


Phung

Huan

to, chei den qua niia,
tUdng
dem

Quan

Bay toi dang

ling van than

vu thang

ton hieu

binh

chat
Bien,

ve Hoa Ltf. Tie day

nUdc yen tinh.

Hoang


la Qudch

thay

trong

la Minh

Can

qudng

hieu

chi nhan

Be" !
<1

V e d o i n g o a i , de d a n h lvta n h a T o n g , ong sai
G i a n g C\i V o n g v a V i i d n g T h i e u To m a n g quoc thu"
sang n h a T o n g n o i d o i l a D i n h T o a n x i n p h o n g .
V u a n h a T o n g du"a thu! t r a l d i : "Ho Binh
ba

ddi,

khanh

tram


mudn

lam phd,

cho

neu Toan

Toan

lam

khong

co tU&ng tai

con non dai, thi nen bao me con sang
khi vdo chau,

truyen
thong

sodi,

quy phuc,

tat se tfu ddi va se cho khanh

noi


cd

hay
doi
tiet.

Cd hai diidng ay, khanh nen chon lay mot
dudng".
v
(2)
,
V u a deu k h o n g n g h e . B d i the, L e D a i H a n h sap
xep b i n h m a d a n h l a i q u a n T o n g x a m lifdc, l a m
n e n c h i e n t h a n g p h a T o n g v a n g d o i vao t h a n g 39 8 1 , t a i tao m o t B a c h D a n g v a C h i L a n g
hach.

(V Dai Viet Sitky Toan Thu, Sdd, trang 167
(2) Dai Viet Sit ky Toan ThU, Sdd, trang 165
16

hien




N a m 982, Le D a i H a n h l a p D i f d n g V a n N g a
lam

Dai Thang


Phung

Can

Minh

Hoang

hau,

cung v 6 i

C h i L y Hoang hau, T h u a n

Thanh

M i n h H o a n g h a u , T r i n h Quoc H o a n g h a u va P h a m
H o a n g h a u l a n a m H o a n g h a u . Ve viec L e D a i
H a n h l a p H o a n g h a u n h a D i n h la Du"dng V a n N g a
l a m D a i T h a n g M i n h H o a n g h a u , Su" t h a n Ngo Si
L i e n b a n : "Dai Hanh
nghiem

nhien

den

con minh
ndi mat


dam

lap lam Hoang

long ho then gi niia.
chinh

thong

hau thi khong

Lay ldi ay truyen

lai bat chiidc

nUdc,

v&i vd vua,

ha chdng

phai

con co

lai ddi

ma gian


rdi
sau,

dam qua do

Dai Hanh

.gay

moi hoa loan u" V Con Su" t h a n Ngo Si L i e n t h i n o i
(

ve viec n a y c u n g k h o n g k e m ph&n gay gat: "Le Dai
Hanh

Id mot ong vua md ra cd nghiep

ay xem nhU cam
Dinh

Tien

thu moi rd. Hdn niCa mieu

Hoang

la Dai Thang

the ma Le Dai Hanh
dat

mite.

Minh

lai cong nhien

ten cho vd minh
Chep

ma lam

vdo si( sach

la khong

hieu
de,

lay hieu vua cu

biet

cho nghin

Hoang

viec

kieng


ne

qua

thu che cu'di" '.

C6 l o n g n g a i d a t tvfOng L e D a i H a n h t h d d den vua
Le (Tru'dng Y e n , H o a Lu ) h a i dau r o n g b a n g da
-

C) Dai Viet Sdky Toan Thii, Sdd, trang 168
(2) Dai Viet Suf ky Tien Bien, Sdd, trang 168
NNVLSTOL-2 17


ngoai cd l a i , p h a i c h a n g

c u n g co y phe

phan

n h u vay?
N a m N h a m N g o (982), Le D a i H a n h t h a n cam
q u a n d a n h C h i e m T h a n h de p h a t t o i v i viec v u a
C h i e m T h a n h da b a t g i a m h a i s i i t h a n nUdc t a l a
T i i M u c va N g o Tut C a n h . V u a L e c h e m dtfcic d a u
vua C h i e m l a Phe M i T h u e t a i t r a n , "Chiem

Thanh


thua

nhieu

to, bat song ditoc binh

ma ke; bat dtfdc
mot

thay

mang

ky nit trong
ngitdi

Thien

ve, thu dtfdc vdng

san phdng
nam

tang

si khong

thdnh

cung


tram

True;

ngvtbi

lay cac do

bac, cua bdu ke hang

tri, phd

thi trd ve Kinh

biet bao

huy

ton mieii,

vd
quy
van,

vita

mot

si/" . D a y l a c u o c N a m p h a t

(1)

d a u t i e n t r o n g l i c h sxi d v f n g nvtdc

c u a d a n toe

t a . C h i e m T h a n h txi day h a n g n a m p h a i t r i e u cohg
va x i i n g t h a n v d i D a i Co V i e t .
Thang 2 nam G i a p T h a n (984), Le D a i H a n h
cho d u e t i e n "Thien

Phuc",

l a i cho d i i n g

do Hoa L i f n h i e u c u n g d i e n n g u y nga,
l e : "Lam
Vdn^,

dien

cot dien

Bach

Bao,

dat vdng

Thien


Tue

trang

d nui

Dai

bac, lam noi coi chau,

ben

C)f)gi Viet Sit ky Toan Thii, Sdd, trang 169
(2) Thuoc xa Tru'dng Yen, huyen Hoa Lu, tinh Ninh
18

Kinh

Binh


dong

la dien

Phong

ben ta Id dien Bong


Lvtu,
Lai,

ben tdy la dien
ben hitu Id dien

roi lam lau Dai Van; roi lai ditng
Xudn

lam

noi

vua

ngu,

ben

Tit

Hoa,

Cite

Lac,

lau dien

Tru'dng


canh

dien
Tru'dng
s
(1)
Xudn lai ditng dien Long Loc, lop bang ngoi bac" .
N a m C a n h D a n (990), nha T o n g sai Tong Cao
va V u d n g The' Tac m a n g che t i e t sang phong t h e m
cho vua

h a i chU "Dac

Tien".

V u a Le sai

Dinh

ThUa C h i n h dem c h i n chiec t h u y e n v d i 300 ngUdi
d i don. K h i doan t h u y e n sU T o n g ve den g i n K i n h
do Hoa L u , Le D a i H a n h cho bay t h u y q u a n d song
H o a n g L o n g va c h i e n cu de pho dien. V u a Le cam
cu'dng ngUa c u n g d i vdi s i i t h i n , den cu"a M i n h
Dilc, b u n g Che t h i f de t r e n dien, k h o n g lay, noi doi
la d i d a n h giac m a n , b i nga ngvfa dau chan. N h a
vua l a i noi, sau nay co Quoc t h u t h i nen cho giao
n h a n ngay d d a u dia gidi, dUng p h i e n sU t h a n den
day nUa! SU T 6 h g ve nUdc t a u l a i , vua T o n g cung

bang long. D e n n a m Q u y T y (993), nha T o n g sac
phong cho v u a Le D a i H a n h l a m G i a o C h i q u a n

(1) Dai Viet Sti ky Toan Thtf, Sdd, trang 169
19


×