BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM

NGUYỄN LAN NGỌC

GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DU LỊCH BỀN VỮNG
TỈNH BÌNH THUẬN ĐẾN NĂM 2030
LUẬN VĂN THẠC SĨ
Chuyên ngành: Quản trị Dịch vụ Du lịch và Lữ hành
Mã số ngành: 60340103

TP. HỒ CHÍ MINH, tháng 4 năm 2021


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM

NGUYỄN LAN NGỌC

GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DU LỊCH BỀN VỮNG
TỈNH BÌNH THUẬN ĐẾN NĂM 2030
LUẬN VĂN THẠC SĨ
Chuyên ngành: Quản trị Dịch vụ Du lịch và Lữ hành
Mã số ngành: 60340103

HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS. TS. NGUYỄN QUYẾT THẮNG

TP. HỒ CHÍ MINH, tháng 4 năm 2021


CƠNG TRÌNH ĐƯỢC HỒN THÀNH TẠI

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CƠNG NGHỆ TP. HCM
Cán bộ hướng dẫn khoa học: PGS. TS. Nguyễn Quyết Thắng

Luận văn Thạc sĩ được bảo vệ tại Trường Đại học Công nghệ TP. HCM
ngày

tháng 9 năm 2021.
Thành phần Hội đồng đánh giá Luận văn Thạc sĩ gồm:

Họ và tên

Chức danh Hội đồng

1

PGS.TS. Nguyễn Phú Tụ

Chủ tịch

2

TS. Trần Văn Thông

Phản biện 1

3

TS. Trương Quang Dũng

Phản biện 2


4

TS. Bùi Hồng Đăng

Ủy viên

5

TS.Nguyễn Thành Long

Ủy viên, Thư ký

TT

Xác nhận của Chủ tịch Hội đồng đánh giá Luận sau khi Luận văn đã được sửa
chữa (nếu có).
Chủ tịch Hội đồng đánh giá LV


TRƯỜNG ĐH CÔNG NGHỆ TP.HCM

VIỆN ĐÀO TẠO SAU ĐẠI HỌC

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
TP. HCM, ngày … tháng ….. năm 2021

NHIỆM VỤ LUẬN VĂN THẠC SĨ


Họ tên học viên: Nguyễn Lan Ngọc

Giới tính: Nữ

Ngày, tháng, năm sinh: 28/8/1981

Nơi sinh: Bình Thuận

Chuyên ngành: Quản trị Dịch vụ Du lịch và Lữ hành

MSHV: 1841890013

I-

Tên đề tài:
“Giải pháp phát triển du lịch bền vững tỉnh Bình Thuận đến năm 2030”

II- Nhiệm vụ và nội dung:

Thực hiện đề tài thạc sĩ “Giải pháp phát triển du lịch bền vững tỉnh Bình Thuận
đến năm 2030”, nghiên cứu bằng phương pháp định tính.
Phân tích, đánh giá tổng quan và thực trạng phát triển du lịch bền vững của tỉnh
Bình Thuận
Thơng qua kết quả nghiên cứu, đề xuất các nhóm giải pháp phát triển du lịch
bền vững của tỉnh Bình Thuận đến năm 2030.
Ngày giao nhiệm vụ: Theo QĐ số 557/QĐ-ĐKC ngày 30 tháng 01 năm 2021
III-

Ngày hoàn thành nhiệm vụ: ngày 02 tháng 5 năm 2021


IV-

Cán bộ hướng dẫn: PGS.TS.Nguyễn Quyết Thắng

CÁN BỘ HƯỚNG DẪN

KHOA QUẢN LÝ CHUYÊN NGÀNH


i

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan Luận văn “Giải pháp phát triển du lịch bền vững tỉnh
Bình Thuận đến năm 2030” là kết quả quá trình tự nghiên cứu của tôi. Các số liệu
kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được công bố trong bất kỳ
cơng trình nào khác.
Tơi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện Luận văn này đã
được cảm ơn và các thơng tin trích dẫn trong Luận văn đã được ghi rõ nguồn gốc.

Học viên thực hiện Luận văn

Nguyễn Lan Ngọc


ii

LỜI CẢM ƠN
Để thực hiện được Luận văn này, đầu tiên tôi xin chân thành cảm ơn quý
Thầy, Cô trường Đại học Cơng Nghệ thành phố Hồ Chí Minh (Hutech), những

người đã trang bị cho tôi kiến thức quý giá trong thời gian tôi tham gia học tập tại
trường.
Xin chân thành cảm ơn PGS.TS. Nguyễn Quyết Thắng, người đã bổ sung cho
tơi nhiều kiến thức q báu và tận tình hướng dẫn luận văn khoa học, định hướng
giúp tơi hồn thành luận văn này.
Xin cảm ơn Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch, Sở Kế hoạch và Đầu tư, UBND
Thành phố Phan Thiết, Cục Thống kê tỉnh Bình Thuận, Ban quản lý Khu du lịch
Hàm Tiến – Mũi Né, Ban quản lý Điểm du lịch Bàu Trắng, Ban quản lý Di tích
Tháp Pơ Sah Inư, Cơng ty TNHH Làng Tre Mũi Né, Công ty TNHH Thiên Phú,
Công ty TNHH Dốc Đá Phú Hài, Công ty CP Thiên Thai Mũi Né, Công ty TNHH
TM XNK và DVDL Dima tour... đã tạo điều kiện cho tôi khảo sát, nghiên cứu luận
văn này.
Sau cùng xin gửi lời cảm ơn đến các anh, chị đồng nghiệp, người thân và các
bạn học lớp cao học Quản trị Dịch vụ Du lịch và Lữ hành K18SDL11 đã hỗ trợ, góp
ý chân thành cũng như động viên tơi trong suốt q trình học tập, nghiên cứu luận
văn.
Một lần nữa, xin trân trọng gửi lời cảm ơn sâu sắc đến quý Thầy, Cô trường
Đại học Công nghệ Thành Phố Hồ Chí Minh, PGS. TS. Nguyễn Quyết Thắng cùng
quý lãnh đạo các cơ quan, đơn vị đã giúp đỡ tơi hồn thành cơng trình này.
Học viên thực hiện Luận văn

Nguyễn Lan Ngọc


iii

TÓM TẮT
Đề tài nghiên cứu “Giải pháp phát triển du lịch bền vững tỉnh Bình
Thuận đến năm 2030” với mục đích phân tích, đánh giá tổng quan và thực trạng
phát triển du lịch Bình Thuận từ đó đề xuất các nhóm giải pháp phát triển du lịch

Bình Thuận đến năm 2030.
Tác giả thực hiện các phỏng vấn chuyên sâu các chuyên gia, các cơ quan quản
lý nhà nước, các doanh nghiệp du lịch, người dân...để có cơ sở trong việc hoạch
định các giải pháp.
Trên cơ sở kết quả nghiên cứu, tác giả đưa ra các nhóm giải pháp để phát triển
du lịch bền vững của tỉnh Bình Thuận đến năm 2030. Theo đó, tập trung hoạch định
lại khơng gian quy hoạch phát triển du lịch gắn với tiềm năng, thế mạnh đặc thù của
từng khu vực, địa phương khác nhau gắn với tính liên kết vùng để hình thành các
chuỗi sản phẩm du lịch đặc trưng; tuyên truyền, nâng cao nhận thức người dân, các
đối tượng có liên quan trong việc tham gia phát triển du lịch là các chủ thể quan
trọng để đảm bảo việc triển khai thực hiện các giải pháp phát triển du lịch đúng
hướng, bền vững, hiệu quả; xây dựng các giải pháp phát triển, đa dạng hóa thị
trường khách du lịch và các sản phẩm du lịch khác biệt, hấp dẫn để nâng cao tính
cạnh tranh; về quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu
và phịng chống thiên tai để đảm bảo sự phát triển ổn định, bền vững và đặc biệt là
nâng cao chất lượng nguồn nhân lực du lịch để đáp ứng tốt nhất nhu cầu và theo kịp
tốc độ phát triển du lịch trong thời gian tới. Đồng thời, xây dựng các giải pháp nâng
cao chất lượng, hiệu quả quản lý nhà nước về du lịch của tỉnh và ban hành các chính
sách hỗ trợ cho việc thúc đẩy phát triển du lịch tỉnh Bình Thuận được tăng tốc, đột
phá nhưng bền vững.


iv

ABSTRACT
The project researchs "Solutions to develop sustainable tourism in
BinhThuan province to 2030" with the aim of analyzing and evaluating the
overview and situation of BinhThuan tourism development, then proposing
solutions to develop BinhThuan sustainable tourism to 2030 .
The author conducts in-depth interviews with experts, state management

agencies, tourism businesses,... to have a basis in planning solutions.
On the basis of research results, the author proposes groups of solutions to
develop BinhThuan sustainable tourism to 2030. Accordingly, focus on re-planning
the space for tourism development planning associated with the potentials and
strengths of each different region and locality in association with the regional
linkage to form a chain of special tourism products; propaganda and awareness
raising for people and stakeholders in participating in tourism development are
important subjects to ensure the implementation of tourism development solutions
in the right direction and effect; building solutions to develop and diversify the
tourist market, different and attractive tourist products to enhance competitiveness;
on resource management, environmental protection, response to climate change and
natural disaster prevention to ensure stable and sustainable development. Especially,
to improve the quality of human resources for tourism to meet best demand and
keep pace with tourism development in the coming time. At the same time, building
solutions to improve the quality, efficiency of state management of the province's
tourism and to issue supportive policies for promoting tourism development in Binh
Thuan province is increased speed, breakthrough but sustainable.


v

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................... ii
TÓM TẮT ................................................................................................................ iii
ABSTRACT ............................................................................................................. iv
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ........................................................................ ix
DANH MỤC CÁC BẢNG ........................................................................................x
DANH MỤC CÁC HÌNH ....................................................................................... xi
MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1

1. Tính cấp thiết của đề tài .......................................................................................1
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu .........................................................................2
2.1. Nghiên cứu quốc tế .................................................................................. 2
2.2. Nghiên cứu trong nước ............................................................................ 5
3. Mục tiêu, câu hỏi nghiên cứu, đối tượng nghiên cứu.........................................6
3.1. Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................ 6
3.1.1. Mục tiêu tổng quát ......................................................................................6
3.1.2. Mục tiêu cụ thể ...........................................................................................7
3.2. Câu hỏi nghiên cứu ................................................................................. 7
3.3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu ................................................................ 7
3.3.1. Đối tượng nghiên cứu .................................................................................7
3.3.2. Phạm vi nghiên cứu ....................................................................................7
4. Phương pháp nghiên cứu......................................................................................8
4.1. Phương pháp thu thập số liệu .................................................................. 8
4.1.1. Thu thập số liệu sơ cấp ...............................................................................8
4.1.2. Thu thập số liệu thứ cấp .............................................................................8
4.2. Thiết kế nghiên cứu ................................................................................. 8
5. Khe hổng nghiên cứu và đóng góp của đề tài .....................................................9
6. Bố cục của Đề tài: gồm phần mở đầu, nội dung nghiên cứu, kết luận và kiến
nghị. Nội dung của đề tài gồm 3 chương: ...............................................................9


vi
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ DU LỊCH VÀ PHÁT TRIỂN DU LỊCH.10
1.1. Tổng quan về du lịch và phát triển du lịch ....................................................10
1.1.1. Khái niệm về du lịch ............................................................................ 10
1.1.2. Các loại hình du lịch ........................................................................... 10
1.1.3. Phát triển du lịch................................................................................. 11
1.1.4. Điều kiện để phát triển du lịch ............................................................ 12
1.2. Vai trò của du lịch đối với sự phát triển kinh tế - xã hội và môi trường ....13

1.2.1. Về mặt kinh tế ..................................................................................... 13
1.2.2. Về mặt xã hội ...................................................................................... 15
1.2.3. Về mặt văn hóa ................................................................................... 16
1.2.4. Về mơi trường ..................................................................................... 17
1.3. Những vấn đề có liên quan đến phát triển du lịch theo hướng bền vững ...19
1.3.1. Phát triển bền vững (Sustainable development, development durable) . 19
1.3.2. Du lịch bền vững (Sustainable tourism)............................................... 21

1.3.3. Phát triển du lịch bền vững ............................................................. 213
1.4. Các nhân tố tác động đến sự phát triển du lịch bền vững ............................24
1.4.1. Các nhân tố tác động đến sự phát triển du lịch .................................... 24
1.4.2. Các tiêu chuẩn tác động đến sự phát triển du lịch bền vững ................ 25
1.5. Một số kinh nghiệm về phát triển du lịch ......................................................27
1.5.1. Một số kinh nghiệm quốc tế ................................................................ 27
1.5.2. Một số kinh nghiệm trong nước .......................................................... 32
1.6. Bài học kinh nghiệm rút ra cho phát triển du lịch Bình Thuận ..................35
1.6.1. Định hướng chính sách phát triển du lịch ........................................... 35
1.6.2. Đầu tư mạnh mẽ phát triển cơ sở hạ tầng phục vụ du lịch ................... 36
1.6.3. Chú trọng phát triển nguồn nhân lực cho du lịch ................................ 36
1.6.4. Tăng cường công tác quảng bá du lịch ................................................ 36
1.6.5. Đa dạng hóa các sản phẩm gắn liền với lợi thế, tiềm năng của Bình
Thuận ............................................................................................................... 37
Tiểu kết chương 1 ....................................................................................................38


vii
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH BÌNH THUẬN THEO
HƯỚNG BỀN VỮNG THỜI GIAN QUA ............................................................39
2.1. Tổng quan về Bình Thuận ...............................................................................39
2.1.1. Vị trí địa lý .......................................................................................... 39

2.1.2. Đặc điểm tự nhiên ............................................................................... 40
2.1.3. Đặc điểm kinh tế - xã hội..................................................................... 41
2.1.4. Sơ lược tình hình phát triển du lịch Bình Thuận ................................. 42
2.2. Thực trạng phát triển du lịch bền vững của Bình Thuận ............................46
2.2.1. Về quy hoạch, định hướng không gian phát triển ................................ 46
2.2.2. Về cơ chế, chính sách đầu tư phát triển du lịch ................................... 46
2.2.3. Về kết cấu hạ tầng, cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ phát triển du lịch . 47
2.2.6. Về phát triển thị trường khách du lịch ................................................. 56
2.2.7. Về phát triển sản phẩm du lịch ............................................................ 58
2.2.8. Về công tác xúc tiến, quảng bá du lịch ................................................ 61
2.2.9. Về nguồn nhân lực du lịch. ................................................................. 63
2.2.10. Về công tác quản lý, khai thác tài nguyên, môi trường du lịch ........... 65
2.2.10.1. Về tình hình khai thác tài nguyên du lịch ............................................65
2.2.10.2. Về môi trường du lịch ..........................................................................72
2.3. Đánh giá chung về phát triển du lịch bền vững Bình Thuận .......................74
2.3.1.Ưu điểm, lợi thế cho phát triển du lịch bền vững .................................. 74
2.3.2. Những hạn chế trong hoạt động du lịch và nguyên nhân chủ yếu ....... 75
2.4. Kết quả khảo sát ...............................................................................................76
Tiểu kết Chương 2 ...................................................................................................83
CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DU LỊCH BỀN VỮNG TỈNH BÌNH
THUẬN ....................................................................................................................84
ĐẾN NĂM 2030 .......................................................................................................84
3.1. Quan điểm và mục tiêu phát triển ..................................................................84
3.1.1. Quan điểm phát triển .......................................................................... 84
3.1.2. Mục tiêu phát triển .............................................................................. 84
3.2. Giải pháp phát triển du lịch bền vững tỉnh Bình Thuận đến năm 2030 .....85


viii
3.2.1. Giải pháp về kinh tế ............................................................................ 85

3.2.1.1. Giải pháp về quy hoạch, định hướng không gian phát triển .................85
3.2.1.2. Giải pháp về cơ chế chính sách, đầu tư phát triển ................................89
3.2.1.3. Giải pháp về kết cấu hạ tầng, cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ phát triển
du lịch ........................................................................................................................90
3.2.1.4. Giải pháp về nâng cao năng lực và hiệu quả quản lý nhà nước ...........93
3.2.1.5. Giải pháp về phát triển sản phẩm du lịch đa dạng, khác biệt, phù hợp
nhu cầu thị trường .....................................................................................................95
3.2.1.6. Giải pháp về phát triển và đa dạng hóa thị trường khách du lịch ........97
3.2.1.7. Giải pháp về xúc tiến, quảng bá và xây dựng thương hiệu du lịch .......97
3.2.2. Giải pháp về xã hội ............................................................................. 99
3.2.2.1. Giải pháp về tuyên truyền, nâng cao nhận thức người dân, các thành
phần khác có liên quan trong việc tham gia phát triển du lịch bền vững.................99
3.2.2.2. Giải pháp về phát triển và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực du lịch
.................................................................................................................................100
3.2.3. Giải pháp về quản lý tài ngun, bảo vệ mơi trường, ứng phó với biến
đổi khí hậu và phòng chống thiên tai .............................................................. 101
KẾT LUẬN ............................................................................................................104
PHỤ LỤC ...............................................................................................................106
PHỤ LỤC 1: TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................106
Tài liệu trong nước: ...............................................................................................106
Tài liệu nước ngoài: ...............................................................................................107
Tham khảo Internet: ..............................................................................................108
PHỤ LỤC 2 ............................................................................................................109
PHỤ LỤC 3: PHIẾU KHẢO SÁT .......................................................................110
PHỤ LỤC 4: MỘT SỐ HÌNH ẢNH TÀI NGUYÊN DU LỊCH .......................117


ix
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT


STT

Viết tắt

Tên đầy đủ

1

ASEAN

2

GDP

3

GRDP

Domestic Product,

4

MICE

Loại hình du lịch kết hợp hội thảo, hội nghị, khen thưởng, hội

Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á
Gross Domestic Product ,

họp và triển lãm.

Niên giám thống kê

5

NGTK

6

TP

Thành phố

7

TX

Thị xã

7

PWA

Hiệp hội lướt ván buồm thế giới

8

QHTTPTDL Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch

9


SVHTTDL Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch

10

UNWTO

11

UBND

12

WEF

13

WTTC

Tổ chức Du lịch thế giới
Ủy ban nhân dân
Diễn đàn Kinh tế thế giới.
Hội đồng Thế giới Lữ hành & Du lịch


x
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 1.1: Các nguyên tắc và mục đích của phát triển bền vững ..............................21
Bảng 2.1: Số liệu tăng trưởng doanh thu du lịch từ năm 2014 đến năm 2019 .........43
Bảng 2.2: Số liệu tăng trưởng GRDP du lịch của tỉnh từ năm 2015-2019 ...............44
Bảng 2.3: Số liệu tăng trưởng lượt khách của tỉnh từ năm 2015-2019 .....................44

Bảng 2.4: Giao thông kết nối từ các tỉnh thành lân cận đến Bình Thuận .................50
Bảng 2.5: Thống kê cơ sở lưu trú du lịch giai đoạn 2015 -2019 ..............................50
Bảng 2.6. Tổng hợp dự án du lịch ven biển (đến 25/10/2021) .................................51
Bảng 2.7: Một số kết quả khảo sát về sự đồng thuận của cộng đồng địa phương ....55
Bảng 2.8: Thống kê một số thị trường khách quốc tế đến Bình Thuận ....................56
Bảng 2.9 : Đặc điểm 3 nhóm du khách chính tới Bình Thuận (bao gồm cả khách
quốc tế và khách nội địa) ..........................................................................................57
Bảng 2.10: Cơ cấu số lao động đã qua đào tạo trong tồn ngành du lịch Bình Thuận
năm 2019 ...................................................................................................................63
Bảng 2.11: Số liệu tăng trưởng lao động ngành du lịch của tỉnh từ năm 2015 đến
2019 ...........................................................................................................................64
Bảng 2.12: Một số điểm du lịch dựa vào tài nguyên du lịch tự nhiên tiêu biểu .......66
Bảng 2.13: Một số tài nguyên du lịch văn hóa tiêu biểu ...........................................70
Bảng 2.14: Một số các lễ hội tiêu biểu của Bình Thuận ...........................................71


xi
DANH MỤC CÁC HÌNH
Hình 2.1: Vị trí địa lý vùng tỉnh Bình Thuận ............................................................39
Hình 2.2: Bản đồ du lịch Bình Thuận ......................................................................40
Hình 2.3: Biểu đồ tăng trưởng lượng khách du lịch quốc tế đến Việt Nam .............42
Hình 2.4: Biểu đồ số lượt khách quốc tế đến Bình Thuận theo tháng qua 5 năm
2015-2019. ................................................................................................................44
Hình 2.5: Sơ đồ hiện trạng hạ tầng kỹ thuật .............................................................49
Hình 2.6: Sơ đồ phân bố tài nguyên ..........................................................................69


1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài
Du lịch là ngành kinh tế tổng hợp và ngày càng khẳng định vai trò quan
trọng với sự phát triển kinh tế thế giới. Hiện nay, du lịch chiếm vị trí hàng đầu trong
thương mại toàn cầu, được coi là ngành xuất khẩu và tạo việc làm lớn nhất thế giới.
Theo Tổ chức Du lịch thế giới, trong thế kỷ XXI, du lịch trở thành hoạt động kinh
tế quan trọng nhất trên phạm vi tồn cầu. Với vai trị ngày càng tăng của ngành Du
lịch trong nền kinh tế thế giới, ngày càng nhiều quốc gia coi trọng phát triển du lịch,
coi du lịch là động lực chính để phát triển kinh tế - xã hội.
Loại hình du lịch nghỉ dưỡng biển có sức cạnh tranh cao so với các tỉnh,
thành ven biển ở trong nước đã thu hút mạnh khách nội địa vào các dịp lễ tết, ngày
nghỉ cuối tuần; du lịch thể thao biển, cát… đã thu hút và kéo dài thời gian lưu trú và
chi tiêu của du khách khi đến BìnhThuận. Sự phát triển của du lịch BìnhThuận
trong những năm qua đã góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động của
Bình Thuận theo hướng tiến bộ, giải quyết nhiều cơng ăn việc làm, góp phần xóa
đói giảm nghèo. Du lịch phát triển đã làm thay đổi bộ mặt đô thị và nông thôn, nhất
là các vùng ven biển. Du lịch phát triển đã góp phần gìn giữ, tơn tạo các di tích lịch
sử, văn hóa, các tài nguyên thiên nhiên, làm đẹp thêm cảnh quan và cải thiện mơi
trường. Du lịch Bình Thuận hiện đang vươn tới mục tiêu đã đặt ra: trở thành ngành
kinh tế mũi nhọn và là một trong ba trụ cột quan trọng trong định hướng phát triển
kinh tế - xã hội của tỉnh.
Tuy nhiên trong q trình phát triển có nhiều yếu tố làm cho du lịch Bình
Thuận phát triển không bền vững, chưa khai thác hết tiềm năng và thế mạnh của
tỉnh. Lượng du khách đến Bình Thuận và thu nhập từ du lịch còn thấp, chưa tương
xứng với tiềm năng và mong muốn. Sản phẩm du lịch chưa đa dạng. Thiếu nhà đầu
tư chiến lược làm yếu tố động lực, làm đầu tàu thúc đẩy các dự án khác cùng triển
khai đầu tư. Đóng góp của du lịch vào phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh còn hạn
chế thể hiện qua thu nhập du lịch chưa phù hợp với số lượt khách du lịch, do đó, tỉ
lệ đóng góp vào GDP chung của tồn tỉnh chưa được như kỳ vọng; chưa tạo được



2
nhiều cơ hội việc làm cho xã hội cũng như chưa thực sự tạo ra sự lan tỏa tích cực
đối với phát triển của các ngành có liên quan; các tác động tiêu cực của hoạt động
du lịch đến môi trường tự nhiên và xã hội, đặc biệt tại một số địa điểm du lịch của
tỉnh chưa được quản lý hiệu quả. Tính liên kết trong phát triển du lịch giữa các địa
điểm trong tỉnh và vùng, liên kết trong hoạt động xúc tiến quảng bá du lịch như một
điểm đến thống nhất còn hạn chế. Nguồn nhân lực du lịch vẫn còn chưa đáp ứng
nhu cầu phát triển du lịch của tỉnh cả về số lượng và chất lượng.
Thực tế trên đòi hỏi cần xác định những vấn đề đặt ra, nguyên nhân của
những hạn chế và có những giải pháp mấu chốt tạo được sự phát triển mang tính đột
phá để du lịch tỉnh Bình Thuận tương xứng với vị thế và tiềm năng, nâng cao hiệu
quả của hoạt động phát triển du lịch với tư cách là một ngành kinh tế mũi nhọn, có
những đóng tích cực hơn cho phát triển kinh tế - xã hội và phát triển bền vững của
tỉnh.
Thực tế trên đòi hỏi cần xác định những vấn đề đặt ra, nguyên nhân của
những hạn chế và có những giải pháp mấu chốt để du lịch tỉnh Bình Thuận phát
triển tương xứng với vị thế và tiềm năng, nâng cao hiệu quả của hoạt động phát
triển du lịch với tư cách là một ngành kinh tế mũi nhọn, có những đóng tích cực hơn
cho phát triển kinh tế - xã hội và phát triển bền vững của tỉnh.
Từ những lý do nêu trên, việc nghiên cứu các giải pháp nhằm đánh giá hiện
trạng phát triển du lịch của địa phương, phân tích điểm mạnh, điểm yếu, tiềm năng,
hạn chế, thách thức và các yếu tố liên quan, qua đó đề ra những giải pháp tối ưu
nhằm thúc đẩy phát triển bền vững du lịch của tỉnh Bình Thuận tương xứng với
tiềm năng và lợi thế vốn có là rất cần thiết. Với lý do đó, tơi chọn đề tài “Giải pháp
phát triển du lịch bền vững tỉnh Bình Thuận đến năm 2030” để nghiên cứu.
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu
2.1. Nghiên cứu quốc tế
Trên thế giới đã có rất nhiều nghiên cứu về phát triển du lịch bền vững nhằm
hạn chế tác động tiêu cực của hoạt động du lịch, đảm bảo sự phát triển lâu dài. Các
nghiên cứu về phát triển du lịch bền vững cho thấy phát triển bền vững không chỉ

bảo vệ mơi trường, giữ gìn sinh thái mà cịn quan tâm đến khả năng duy trì lợi ích


3
kinh tế dài hạn và cơng bằng xã hội. Tính đến năm 1999, theo thống kê của Tổ chức
du lịch thế giới (The World Tourism Organization) đã có trên 100 cuốn sách và 250
bài báo (cơng bố quốc tế) nói về du lịch bền vững (Lucian Cernar và Julien
Gourdon, 2007). Trong lĩnh vực học thuật, phát triển du lịch bền vững được một số
cơng trình nghiên cứu đề cập như:
Cơng trình nghiên cứu Phát triển bền vững: Các khái niệm và sự ưu tiên,
Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (Sustainable development: Concepts and
Priorities, United Nations Development Programme) của Sudhir Anand và Amartya
Sen [1996]. Tác giả đã đưa ra một nhận định tương đối đầy đủ về phát triển bền
vững. Theo đó “Phát triển bền vững cần được hiểu một cách tồn diện, đầy đủ trên
cả 3 khía cạnh là: tăng trưởng kinh tế ổn định, thực hiện tốt tiến bộ và công bằng xã
hội, khai thác hợp lý, sử dụng tiết kiệm, có hiệu quả các nguồn tài nguyên thiên
nhiên và nâng cao chất lượng cuộc sống con người”. Đồng thời, tác giả chú trọng
đến yếu tố sử dụng hợp lý đất đai, bảo vệ rừng và nguồn tài nguyên nước, tiết kiệm
năng lượng và giảm nghèo, thực hiện công bằng xã hội, và cho rằng đây là những
điểm cốt lõi cần quan tâm để đảm bảo phát triển bền vững. Nghiên cứu này cung
cấp cách nhìn tồn diện về phát triển bền vững, trong đó chú trọng một số yếu tố cốt
lõi, ưu tiên hàng đầu như bảo vệ mơi trường, xố đói giảm nghèo.
Bộ tài liệu “Sustainable Tourism for Development Guidebook” (Sách hướng
dẫn du lịch bền vững cho sự phát triển) do UNWTO ấn hành (2004). Tài liệu nghiên
cứu được thực hiện trong khuôn khổ của dự án EU "Tăng cường năng lực du lịch
bền vững cho phát triển ở các nước đang phát triển". Mục đích là nâng cao sự hiểu
biết chung và cam kết của EU về phát triển du lịch bền vững; đồng thời khuyến
nghị các giải pháp vận dụng để du lịch thực sự là một phương tiện thúc đẩy tăng
trưởng kinh tế, đồng thời giảm thiểu các tác động tiêu cực về xã hội, văn hóa và mơi
trường.

Cơng trình “Principles and practice of substainable tourism planning”
(Nguyên tắc và thực hành kế hoạch du lịch bền vững) của Daniela Drumbrăveanu
(2009): Tài liệu làm rõ một số nội dung lý thuyết chung về phát triển du lịch bền
vững trong đó tập trung phân tích các quan điểm về phát triển du lịch bền vững, các


4
khía cạnh cần có để du lịch được gọi là bền vững, phân biệt giữa du lịch bền vững
và du lịch đại chúng; hệ thống và đề xuất 6 nhóm nguyên tắc của du lịch bền vững,
bao gồm: (1) giảm thiểu tác động đến môi trường để đảm bảo sự bền vững về sinh
thái; (2) giảm thiểu tác động tiêu cực đến cộng đồng địa phương để bảo đảm tính
bền vững về xã hội; (3) giảm thiểu tác động tiêu cực đến văn hóa, truyền thống của
các địa phương để bảo đảm sự bền vững về văn hóa; (4) tối đa hóa lợi ích kinh tế
của các địa phương để có được sự bền vững về kinh tế; (5) thơng tin, giáo dục nhận
thức đến doanh nghiệp, du khách, chính quyền và người dân địa phương để cải
thiện thái độ của các chủ thể đối với môi trường và giảm thiểu tác động tiêu cực từ
hành vi của chủ thể đến mơi trường, xã hội; (6) phát huy vai trị tham gia, kiểm soát
của cộng đồng địa phương đối với các hoạt động du lịch ở điểm đến.
Cơng trình nghiên cứu Du lịch và phát triển cộng đồng bền vững (Tourism
and sustainable community development) của các tác giả Derek Hall và Greg
Richards (2000). Căn cứ vào kết quả khảo sát trên một phạm vi rộng lớn, bao quát,
gồm một số khu vực ở châu Âu như khu phố cổ Edinburg, khu vực phía Bắc Bồ
Đào Nha và cả các địa danh ở châu Á như các bãi biển ở Inđônêsia, cơng trình này
cho thấy vai trị đóng góp to lớn của các cộng đồng địa phương đối với du lịch bền
vững, nếu khơng có cộng đồng địa phương thì hoạt động du lịch bền vững không
thể được đảm bảo và ngược lại, du lịch bền vững cũng sẽ đem tới những lợi ích nhất
định cho các cộng đồng địa phương. Qua đó cho thấy mối quan hệ biện chứng giữa
phát triển du lịch bền vững và cộng đồng địa phương
Công trình nghiên cứu: Xây dựng năng lực cộng đồng cho phát triển du lịch
(Building Community Capacity for Tourism Development) của Gianna Moscardo

(2008) đã cho rằng: một quốc gia, một địa phương, hay thậm chí là một doanh
nghiệp muốn phát triển du lịch thật sự có hiệu quả và bền vững phải biết dựa vào
cộng đồng. Tức là phải tạo điều kiện để các cộng đồng dân cư, nhất là những nơi có
điều kiện phát triển các hoạt động du lịch, tích cực tham gia phát triển du lịch, và
phải làm cho cộng đồng dân cư đó có sự cải thiện đáng kể về thu nhập, về đời sống
vật chất và tinh thần khi tham gia vào lĩnh vực hoạt động này. Chỉ khi cộng đồng


5
dân cư coi hoạt động du lịch trên địa bàn là quyền lợi và trách nhiệm của họ, thì họ
mới tự giác giữ gìn, bảo vệ và phát triển nó một cách lâu dài
Nghiên cứu triển du lịch thật sự có hiệu quả và bền vững phải biết dựa vào cộng
đồng. Theo Richard Sharpley (2009): Tác giả đã trình bày nội dung của của các
khái niệm du lịch bền vững đã được các cơng trình nghiên cứu trước đó đưa ra và
các quy trình xây dựng chính sách trong các thập niên gần đây, đồng thời chỉ ra
điểm hạn chế của các mơ hình phát triển du lịch hiện tại. Nghiên cứu này cung cấp
các quan điểm khác nhau về khái niệm du lịch bền vững, tạo cho người đọc cái nhìn
khách quan, đa chiều về phát triển du lịch bền vững
2.2. Nghiên cứu trong nước
Tại Việt Nam, Các công trình nghiên cứu về du lịch bền vững mới được
quan tâm từ thập niên 90 của thế kỷ XX trở lại đây cùng với sự phát triển của ngành
du lịch nước ta. Chương trình nghị sự 21 của Việt Nam:“Định hướng chiến lược
phát triển bền vững ở Việt Nam” (2002) có thể coi là tun ngơn của Việt Nam về
phát triển bền vững kinh tế - xã hội của đất nước giai đoạn từ năm 2005 đến năm
2020. Trên cơ sở thấy rõ sự cần thiết phải phát triển kinh tế- xã hội của đất nước
theo hướng bền vững, Chiến lược này đã đưa ra những định hướng cơ bản về sử
dụng các nguồn lực (các nguồn tài nguyên thiên nhiên, nguồn lực con người, nguồn
lực vốn, nguồn lực khoa học và cơng nghệ…) để phát triển nhanh và có hiệu quả
kinh tế- xã hội của đất nước, nâng cao thu nhập cho người lao động, thực hiện ngày
càng tốt hơn sự cơng bằng và dân chủ xã hội, gìn giữ và bảo vệ tốt mơi trường sinh

thái.
Cơng trình “Phát triển bền vững ở Việt Nam” của Nguyễn Quang Thái và
Ngơ Thắng Lợi (2007). Cơng trình nghiên cứu này đã đưa ra các quan niệm về phát
triển bền vững, đặc biệt đã đi sâu phân tích những kết quả bước đầu, cũng như
những mặt còn hạn chế của Việt Nam trong phát triển trên cả ba phương diện: kinh
tế, xã hội và mơi trường. Trên cơ sở đó, cơng trình nghiên cứu đã khuyến nghị các
chính sách và giải pháp ở tầm vĩ mô nhằm thực hiện tốt hơn vấn đề phát triển bền
vững ở Việt Nam trong những năm tiếp theo.
Cơng trình nghiên cứu “Quan niệm và thực tiễn phát triển kinh tế - xã hội


6
tốc độ nhanh, bền vững, chất lượng cao ở Việt Nam” của Đinh Văn Ân (2005).
Cơng trình nghiên cứu này đã hệ thống hóa và đưa ra quan niệm về phát triển bền
vững kinh tế- xã hội của một quốc gia. Trên cơ sở đó, cơng trình đã đi sâu nghiên
cứu, phân tích thực trạng phát triển kinh tế- xã hội của Việt Nam những năm đã
qua, chỉ ra những gì là phù hợp với phát triển bền vững, những gì là chưa phù hợp,
thậm chí đi ngược lại với phát triển bền vững và kiến nghị các giải pháp nhằm phát
huy những mặt tốt và khắc phục những mặt còn hạn chế nhằm tạo điều kiện cho
kinh tế- xã hội của Việt Nam phát triển ngày càng bền vững hơn
Cơng trình nghiên cứu “Phát triển nhanh và bền vững nền kinh tế Việt Nam
(Thời kỳ 2011-2020)” của Bùi Tất Thắng (2010). Cơng trình nghiên cứu này đã tập
trung phân tích các lý thuyết về phát triển nhanh và bền vững của các học giả trên
thế giới. Trên cơ sở đó đưa ra khái niệm về phát triển nhanh và bền vững, cũng như
các tiêu chí đánh giá đối với nó có cơ sở khoa học và phù hợp với điều kiện cụ thể
của Việt Nam
Đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ “Thực trạng và giải pháp nâng cao năng
lực cạnh tranh trong lĩnh vực Lữ hành quốc tế của Việt Nam trong điều kiện hội
nhập quốc tế” của Tổng Cục Du lịch (2008). Cơng trình nghiên cứu này đã cho
thấy, cùng với quá trình mở cửa và hội nhập sâu, rộng với các nền kinh tế trong khu

vực và thế giới theo chủ trương của Đảng và Nhà nước ta, lượng khách du lịch vào
Việt Nam ngày một gia tăng. Mặt khác, do kinh tế trong nước phát triển nhanh, đều
và liên tục từ giai đoạn đổi mới 1986 đến nay, nên thu nhập của người dân Việt
Nam cũng được tăng lên nhanh chóng, nhu cầu đi tham quan, du lịch nước ngồi
của dân ta vì thế cũng tăng nhanh. Đây là điều kiện thuận lợi cho ngành du lịch
nước ta phát triển nhanh lĩnh vực lữ hành quốc tế
3. Mục tiêu, câu hỏi nghiên cứu, đối tượng nghiên cứu
3.1. Mục tiêu nghiên cứu
3.1.1. Mục tiêu tổng quát
Xây dựng giải pháp phát triển du lịch bền vững tỉnh Bình Thuận đến năm
2030


7
3.1.2. Mục tiêu cụ thể
- Hệ thống cơ sở lý luận về phát triển du lịch bền vững
- Đánh giá thực trạng phát triển du lịch bền vững của tỉnh Bình Thuận.
- Lựa chọn, đề xuất được những giải pháp trong việc phát triển du lịch bền
vững tỉnh Bình Thuận đến năm 2030.
3.2. Câu hỏi nghiên cứu
Luận văn tập trung nghiên cứu và giải quyết các vấn đề đặt ra như sau:
- Hệ thống cơ sở lý luận nào về du lịch bền vững ?
- Thực trạng phát triển du lịch bền vững Bình Thuận trong thời gian qua như
thế nào?
- Phương hướng và giải pháp thúc đẩy sự phát triển cho du lịch bền vững
Bình Thuận trong thời gian tới là gì?
3.3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
3.3.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: Giải pháp phát triển du lịch của tỉnh Bình Thuận.
Đối tượng khảo sát: Cán bộ, nhân viên cơ quan quản lý nhà nước về du lịch

ở địa phương, ý kiến sở, ngành có liên quan, doanh nghiệp du lịch, đại diện người
dân trong khu vực phát triển du lịch trên địa bàn tỉnh Bình Thuận.
3.3.2. Phạm vi nghiên cứu
Về nội dung: Dựa trên việc đánh giá thực trạng và các yếu tố ảnh hưởng đến
phát triển du lịch Bình Thuận, đề tài đề xuất các giải pháp phát triển du lịch có hiệu
quả và bền vững.
Về không gian: Tập trung nghiên cứu phát triển du lịch Bình Thuận.
Về thời gian: Thu thập các tài liệu thứ cấp và sơ cấp về tiềm năng, thực trạng
phát triển du lịch Bình Thuận giai đoạn 2010-2020 và các nội dung định hướng, giải
pháp phát triển du lịch 2025 – 2030.


8
4. Phương pháp nghiên cứu
4.1. Phương pháp thu thập số liệu
4.1.1. Thu thập số liệu sơ cấp
Số liệu sơ cấp thu được qua việc điều tra, phỏng vấn các lãnh đạo, các doanh
nghiệp, du khách, người dân,…về các vấn đề liên quan đến lĩnh vực cần nghiên
cứu. Việc điều tra được thực hiện trên cơ sở hình thành các phiếu khảo sát có các
câu hỏi dạng phỏng vấn phù hợp với từng đối tượng khác nhau và được phân loại
theo vị trí, lĩnh vực làm việc.
4.1.2. Thu thập số liệu thứ cấp
Số liệu thứ cấp được thu thập chủ yếu từ các nguồn:
Số liệu của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Tổng cục Du lịch, Cục Thống
kê Bình Thuận, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Bình Thuận, Sở Kế hoạch và Đầu
tư, Sở Giao thông Vận tải, các sở, ngành có liên quan, các nguồn khác.
Các tạp chí, báo, sách, các nghiên cứu có liên quan đã được công bố.
4.2. Thiết kế nghiên cứu
Nghiên cứu này được thực hiện bằng phương pháp định tính, ngồi ra cịn có
một số phương pháp hỗ trợ khác. Cụ thể:

Tham khảo các tài liệu, kế thừa nghiên cứu khảo sát trước để rút ra các yếu
tố cơ bản tác động đến việc xác định phương hướng và xây dựng giải pháp.
Tham khảo các số liệu thứ cấp đã được công bố, có tính tin cậy cao để có
đánh giá cụ thể hiện trạng phát triển du lịch Bình Thuận.
Nghiên cứu, tham chiếu và so sánh với các địa phương, vùng có đặc điểm,
tiềm năng phát triển du lịch tương tự trong nước và khu vực, quốc tế để tìm thấy sự
khác biệt của du lịch Bình Thuận, các điều kiện, các yếu tố quan trọng để làm cơ sở
hình thành các giải pháp phát triển du lịch Bình Thuận.
Thực hiện phỏng vấn sâu đối với các chuyên gia trong lĩnh vực du lịch gồm
Lãnh đạo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Bình Thuận, tham vấn ý kiến một số Sở,
ngành có liên quan, có vai trị nhất định hoặc rất quan trọng trong việc xây dựng,
hoạch định và triển khai thực hiện giải pháp phát triển du lịch, lãnh đạo một số
doanh nghiệp kinh doanh du lịch có quy mô lớn, du khách, cộng đồng dân cư trên


9
địa bàn để đánh giá cụ thể những vấn đề liên quan đến sự phát triển du lịch, tìm
hiểu những mong muốn, thu thập những ý kiến có tính khát vọng, những sáng kiến
đột phá để bổ sung, hoàn chỉnh những giải pháp mà đề tài muốn đạt được.
Áp dụng phương pháp so sánh: sử dụng phương pháp so sánh để phân tích,
đối chiếu, so sánh với những điểm đến có điều kiện tương tự như Bình Thuận. Trên
cơ sở đó, đúc kết, rút ra những kinh nghiệm trong việc đề ra những giải pháp tương
thích với điều kiện phát triển của Bình Thuận.
5. Khe hổng nghiên cứu và đóng góp của đề tài
Kết quả nghiên cứu giúp cho các nhà nghiên cứu, các nhà hoạch định chính
sách có cách nhìn đầy đủ và tồn diện hơn đối với phát triển du lịch, qua đó xây
dựng, hoạch định chiến lược, chính sách phát triển du lịch Bình Thuận một cách
đồng bộ, hiệu quả và phù hợp với tình hình, điều kiện của địa phương. Bên cạnh đó
kết quả phân tích có thể suy rộng cho tồn ngành du lịch Việt Nam.
Đối tượng khảo sát chưa mở rộng do vậy kết quả phân tích sẽ có một số hạn

chế nhất định.
6. Bố cục của Đề tài: gồm phần mở đầu, nội dung nghiên cứu, kết luận và
kiến nghị. Nội dung của đề tài gồm 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về du lịch và phát triển du lịch
Chương 2: Thực trạng phát triển du lịch Bình Thuận theo hướng bền vững
trong thời gian qua
Chương 3: Phương hướng, giải pháp phát triển du lịch bền vững tỉnh Bình
Thuận đến năm 2030.


10
CHƯƠNG 1:
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ DU LỊCH VÀ PHÁT TRIỂN DU LỊCH
1.1. Tổng quan về du lịch và phát triển du lịch
1.1.1. Khái niệm về du lịch
Theo Luật Du lịch số 09/2017/QH14: Du lịch là các hoạt động có liên quan
đến chuyến đi của con người ngoài nơi cư trú thường xuyên trong thời gian không
quá 01 năm liên tục nhằm đáp ứng nhu cầu tham quan, nghỉ dưỡng, giải trí, tìm
hiểu, khám phá tài ngun du lịch hoặc kết hợp với mục đích hợp pháp khác (Quốc
hội khóa XIV, 2017).
Theo Tổ chức Du lịch Thế giới (World Tourist Organization), một tổ chức
thuộc Liên Hiệp Quốc, Du lịch bao gồm tất cả mọi hoạt động của những người du
hành, tạm trú, trong mục đích tham quan, khám phá và tìm hiểu, trải nghiệm hoặc
trong mục đích nghỉ ngơi, giải trí, thư giãn; cũng như mục đích hành nghề và những
mục đích khác nữa, trong thời gian liên tục nhưng khơng q một năm, ở bên ngồi
mơi trường sống định cư; nhưng loại trừ các du hành mà có mục đích chính là kiếm
tiền. Du lịch cũng là một dạng nghỉ ngơi năng động trong môi trường sống khác hẳn
nơi định cư (UNWTO, 2011).
Như vậy, cơ bản có thể hiểu con người có nhu cầu đi du lịch là để khám phá,
tham quan, giải trí, nghỉ dưỡng… tại các điểm đến du lịch ngồi nơi cư trú của

mình.
1.1.2. Các loại hình du lịch
Loại hình du lịch là một tập hợp các sản phẩm du lịch có những đặc điểm
giống nhau, hoặc vì chúng thỏa mãn những nhu cầu, động cơ du lịch tương tự, hoặc
được bán cho cùng một nhóm khách hàng, hoặc vì chúng có cùng một cách phân
phối, một cách tổ chức như nhau, hoặc được xếp chung theo một mức giá nào đó.
a) Căn cứ vào mục đích chuyến đi
Mục đích chuyến đi là động lực thúc đẩy hoạt động nhằm thỏa mãn nhu cầu
du lịch của con người. Có thể phân các loại hình du lịch theo mục đích chuyến đi
làm 2 nhóm chính: Nhóm có mục đích du lịch thuần túy: bao gồm các loại hình du