Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2020. ISBN: 978-604-82-3869-8

VẬN DỤNG PHƯƠNG PHÁP THẢO LUẬN NHÓM
TRONG THẢO LUẬN NỘI DUNG CHƯƠNG 1
MÔN LỊCH SỬ ĐẢNG CỘNG SẢN CỘNG SẢN VIỆT NAM
Nguyễn Thị Ngọc Dung
Trường Đại học Thuỷ lợi, email:

1. GIỚI THIỆU CHUNG

Trong lý luận dạy học đại học hiện nay, có
nhiều phương pháp giảng dạy. Tuy nhiên, đa
số các nhà nghiên cứu giáo dục đều cho rằng,
không có phương pháp giảng dạy nào là vạn
năng. Mỗi phương pháp đều có những ưu
điểm và hạn chế. Để phát huy được tư duy
sáng tạo, lấy người học làm trung tâm, bồi
dưỡng cho người học thêm nhiều kỹ năng như
kỹ năng trình bày, thuyết trình, tư duy độc lập.
Phương pháp thảo luận nhóm có thể được xem
là một phương pháp dạy học hiện đại. Việc
vận dụng phương pháp thảo luận nhóm trong
dạy - học mơn Lịch sử Đảng Cộng sản Việt
Nam sẽ mang lại những hiệu quả nhất định.
2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

Báo cáo được thực hiện trên cơ sở lý luận
về dạy học đại học hiện đại. Quan điểm về đổi
mới phương pháp giảng dạy, dạy học tích cực
của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Báo cáo sử dụng
phương pháp nghiên cứu phân tích, tổng hợp.

3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU

3.1. Khái niệm phương pháp thảo luận
nhóm và các bước tiến hành thảo luận
nhóm
Thảo luận nhóm ngày nay khơng chỉ là
một phương pháp dạy học hiện đại, mà còn
được vận dụng trong nhiều ngành nghề khác
nhau. Trong khuôn khổ bài nghiên cứu,
phương pháp thảo luận nhóm ở đây được
hiểu là một phương pháp giảng dạy trên lớp ở
bậc đại học đối với mơn Lịch sử Đảng.

Thảo luận nhóm là phương pháp rất quen
thuộc trong lý luận dạy học hiện đại. Thảo
luận nhóm trong giảng dạy đại học là việc
giáo viên chia lớp thành các nhóm nhỏ, là q
trình trao đổi ý kiến, thảo luận giữa các thành
viên của một nhóm hoặc giữa các nhóm với
nhau về một vấn đề, chủ đề mà giảng viên đưa
ra nhằm làm rõ những quan điểm về nội dung
của bài học để đạt được mục tiêu mơn học.
Một buổi thảo luận nhóm thành cơng
thường có 5 bước, nhưng quan trọng nhất là
sự chuẩn bị từ phía giảng viên và sinh viên.
Giảng viên sẽ xác định chủ đề, mục tiêu của
giờ thảo luận, điều tiết tổ chức buổi thảo luận
chung, kết luận chung, đánh giá hoặc định
hướng nghiên cứu thêm, nghiên cứu sâu; sinh
viên sẽ chuẩn bị nội dung thảo luận đã được

phân công và quan trọng hơn cả là sự chuẩn
bị kỹ càng của cả nhóm để trình bày kết quả
nghiên cứu của nhóm mình trước lớp.
3.2. Vận dụng thảo luận nhóm trong
thảo luận nội dung chương 1 môn Lịch sử
Đảng Cộng sản Việt Nam
Nội dung chương 1 trình bày về Đảng
Cộng sản Việt Nam ra đời và lãnh đạo đấu
tranh giành chính quyền 1930-1945. Ngay khi
bắt đầu chương 1, giảng viên sẽ công bố cho
sinh viên nội dung chương, nội dung ôn tập,
một số nội dung thảo luận và số lượng buổi
thảo luận. Về nội dung thảo luận của chương
1, giảng viên có thể đưa ra các chủ đề sau: Tại
sao trong quá trình tìm đường cứu nước, giải
phóng dân tộc Nguyễn Ái Quốc lựa chọn con
đường cách mạng vô sản? hoặc là Hãy so
sánh những điểm thống nhất và khác biệt giữa

342


Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2020. ISBN: 978-604-82-3869-8

Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng và
Luận cương tháng 10-1930. Nêu nhận xét.
Đồng thời giảng viên sẽ công bố thời gian kế
hoạch tiến hành, để sinh viên, các nhóm sinh
viên có thời gian chuẩn bị, chuẩn bị trước nội
dung ở nhà, có thể là chuẩn bị tìm tài liệu. Cụ

thể các bước để chuẩn bị và tiến hành thảo
luận thường theo trình tự sau:
1. Xác định chủ đề và xây dựng được mục
tiêu. Vào buổi học trước hôm thảo luận, giáo
viên sẽ đưa ra chủ đề, vấn đề thảo luận (việc
xác định chủ đề có thể tuân theo lịch trình
giảng dạy chung), Ví dụ giáo viên sẽ đưa ra
vấn đề như sau: Tại sao trong quá trình tìm
đường cứu nước, giải phóng dân tộc Nguyễn
Ái Quốc lựa chọn con đường cách mạng vô
sản? Mục tiêu của giờ thảo luận là làm rõ tại
sao Bác Hồ lại lựa chọn con đường cách
mạng vô sản là con đường đi của cách mạng
Việt Nam mà không phải con đường nào
khác. Để thực hiện mục tiêu này sinh viên
cần phải nghiên cứu nội dung về hoàn cảnh
lịch sử ra đời Đảng Cộng sản Việt Nam và
Nguyễn Ái Quốc chuẩn bị các điều kiện để
thành lập Đảng.
2. Chia nhóm và tổ chức nhóm: Sẽ có nhiều
cách chia nhóm khác nhau, giáo viên sẽ căn
cứ vào tình hình, đặc điểm của từng lớp để có
cách chia nhóm phù hợp. Các nhóm này sẽ
được duy trì trong suốt q trình dạy - học
mơn học Lịch sử Đảng. Giáo viên có thể chia
theo danh sách; chia theo vị trí chỗ ngồi; chia
theo năng lực của sinh viên (cách chia này
thường khó hơn, vì giáo viên chưa nắm bắt
được hết năng lực của từng sinh viên); chia
theo sở thích;… hoặc chia theo kinh nghiệm

của bản thân giáo viên và nên có sự cân bằng
nhiều yếu tố như: giới tính, năng lực và trình
độ sinh viên, số lượng,… mặc dù việc này đôi
khi không dễ dàng. Với số lượng mỗi lớp theo
học chế tín chỉ như hiện nay thì mỗi nhóm 5
hoặc 6 sinh viên là phù hợp, vừa phát huy
được tính tập thể đồng thời phát huy được tính
tự tin, chủ động, sáng tạo của mỗi thành viên.
Sau đó, giáo viên sẽ hướng dẫn các nhóm bầu
nhóm trưởng và thư kí, hai vị trí này rất quan
trọng, góp phần quyết định kết quả thảo luận

của nhóm. Gợi ý cho sinh viên nhóm trưởng
nên là người có uy tín, có năng lực và có kết
quả học tập tốt để có thể dẫn dắt cả đội. Ngồi
ra, giáo viên có thể hướng dẫn cách phân cơng
nhiệm vụ cho từng người trong nhóm, làm sao
cho mỗi thành viên trong nhóm thảo luận đều
được phân cơng và đều có trách nhiệm, từng
cá nhân phải đọc tài liệu, làm đề cương mà
mình được phân cơng. Giáo viên cũng hướng
dẫn sinh viên tự đánh giá kết quả học tập của
mình và các thành viên của nhóm.
3. Hướng dẫn chuẩn bị. Sau khi chia nhóm,
giảng viên sẽ giới thiệu qua về nội dung thảo
luận, cung cấp thông tin, tài liệu phục vụ cho
buổi thảo luận bao gồm tài liệu chính: Bài
giảng Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam do
Bộ môn Lịch sử Đảng, Trường Đại học Thủy
lợi biên soạn, xuất bản tháng 8-2020; giới

thiệu một số tài liệu tham khảo như: Hồ Chí
Minh toàn tập, tập1; Văn kiện Đảng toàn tập,
tập 1; cuốn Một số chuyên đề Lịch sử Đảng
Cộng sản Việt Nam, tập 1, nhà xuất bản Chính
trị Quốc gia. Đồng thời, có thể định hướng
cho việc thảo luận bằng cách nêu một số câu
hỏi nhỏ gợi ý như: 1. Hoàn cảnh lịch sử thế
giới và Việt Nam có tác động gì đến quá trình
tìm đường cứu nước của Nguyễn Ái Quốc? 2.
Vì sao các phong trào yêu nước Việt Nam
cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX đều thất bại,
nguyên nhân thất bại? Điều đó đặt ra cho
cách mạng Việt Nam yêu cầu cấp bách nào?
4. Tổ chức thảo luận nhóm
Các nhóm báo cáo: Giáo viên điều hành, tổ
chức các nhóm báo cáo nội dung vấn đề thảo
luận, giáo viên yêu cầu sinh viên trong nhóm,
hoặc đại diện nhóm trình bày những yêu cầu
của nội dung câu hỏi. Các thành viên trong
nhóm bổ sung để hồn chỉnh nội dung trả lời.
Giáo viên cần chú ý những câu chất vấn hoặc
câu trả lời chệch hướng nội dung thảo luận để
điều chỉnh, tập trung vào mục tiêu chính.
Thảo luận: Sau khi nhóm báo cáo đã trình
bày hồn chỉnh nội dung, các nhóm cịn lại
nghe báo cáo sẽ chuẩn bị các câu hỏi để chất
vấn, yêu cầu làm rõ một số vấn đề trong nội
dung báo cáo hoặc đưa ra tình huống giả định
cho nhóm báo cáo, nhóm báo cáo có trách


343


Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2020. ISBN: 978-604-82-3869-8

nhiệm trả lời các vấn đề trong nội dung bài
học. Giáo viên khuyến khích cả lớp thảo
luận, khuyến khích thành viên các nhóm khác
đặt câu hỏi, nhận xét, góp ý, bổ sung bằng
cách cho điểm phát biểu để tính điểm q
trình. Làm tốt khâu này, sẽ tạo nên khơng khí
sơi nổi, thoải mái trong lớp học cũng như tính
cạnh tranh trong học tập, tạo ra một động lực
lớn trong q trình tiếp nhận tri thức. Giáo
viên cũng có thể đặt câu hỏi gợi ý cho các
nhóm, nhưng tránh áp đặt ý kiến chủ quan.
Khi thảo luận: Tại sao trong q trình tìm
đường cứu nước, giải phóng dân tộc
Nguyễn Ái Quốc lựa chọn con đường cách
mạng vơ sản?
Sinh viên (nhóm 1) sẽ đưa ra quan điểm
cho rằng, chính bối cảnh lịch sử (Việt Nam và
quốc tế) đã đưa Người đến với chủ nghĩa Mác
- Lênin, đến với con đường cách mạng vơ sản.
Sinh viên (nhóm 2) cho rằng, trong q trình
tìm tịi, khảo nghiệm, Người thấy con đường
cách mạng vơ sản là phù hợp nhất đối với
cách mạng Việt Nam lúc bấy giờ. Trong q
trình các nhóm thảo luận, giáo viên có thể đưa
ra những câu hỏi để hướng sinh viên vào

những vấn đề trọng tâm của bài học. Ví dụ,
giáo viên có thể đặt câu hỏi: Trong hành trình
tìm đường cứu nước, sự kiện nào mang tính
bước ngoặt quyết định việc Nguyễn Ái Quốc
lựa chọn con đường cách mạng vơ sản? hoặc
đưa họ vào các tình huống có vấn đề để giải
quyết, làm sao để sinh viên phát huy tính
mạnh dạn, sự đối thoại và trao đổi với nhau,
khuyến khích sinh viên tìm kiếm, nắm bắt tri
thức một cách chủ động, sáng tạo.
5. Giáo viên kết luận, nhận xét. Giáo viên
đưa ra hệ thống kiến thức chuẩn cho những
tranh luận và ý kiến phát biểu của sinh viên.
Trên cơ sở ví dụ trên, giáo viên khẳng định
tính đúng đắn của quan điểm cho rằng
Nguyễn Ái Quốc lựa chọn con đường cách
mạng vô sản trước hết do tác động của bối
cảnh lịch sử thế giới và Việt Nam, những
phong trào yêu nước Việt Nam cuối thế kỷ
XIX, đầu thế kỷ XX đều thất bại, cách mạng
Việt Nam lâm vào bế tắc khủng hoảng. Từ đó,
Người đã tìm một hướng đi riêng cho mình,

đó là sang Pháp để tìm hiểu tận gốc kẻ thù
đang áp bức, nơ dịch nhân dân mình. Và sau
đó là cách đi, Người đã hịa mình vào cuộc
sống của nhân dân lao động trên khắp thế giới,
hiểu và đồng cảm với những thống khổ của
họ. Và chính trong hành trình tìm đường cứu
nước 10 năm (Từ 1911-1920), Người đã tìm

tịi, khảo nghiệm, với trí tuệ và nhãn quan
chính trị, sau khi đọc được Luận cương của
Lênin, một sự kiện mang tính bước ngoặt.
Người đã có đáp án cho con đường cách mạng
Việt Nam. Nguyễn Ái Quốc đã quyết định lựa
chọn con đường cách mạng vô sản.
Giáo viên nhận xét kết quả báo cáo, trả lời
câu hỏi, đưa ra tình huống của các nhóm.
Đánh giá và cho điểm hoạt động của các
nhóm sinh viên trong giờ thảo luận làm cơ sở
để cộng vào điểm quá trình.
4. KẾT LUẬN

Qua thực tiễn giảng dạy, có thể nhận thấy,
phương pháp thảo luận nhóm góp phần vào
việc đổi mới phương pháp giảng dạy nhằm
hướng tới nâng cao chất lượng giờ giảng.
Thảo luận nhóm chính là một hình thức để
khắc phục hạn chế của phương pháp dạy học
truyền thống thầy đọc - trò ghi, trị thụ động.
Đối với mơn Lịch sử Đảng, khi sử dụng
phương pháp thảo luận nhóm, sinh viên có
điều kiện, môi trường để thể hiện sự hiểu biết,
năng lực đánh giá một cách khách quan về vai
trò của Nguyễn Ái Quốc đối với việc thành
lập Đảng, cũng như Đảng Cộng sản Việt Nam
ra đời là tất yếu khách quan, củng cố thêm hệ
thống tri thức của mình về Đảng Cộng sản
Việt Nam cũng như tự mình tìm kiếm vấn đề
và các phương án giải quyết trong thực tiễn.

5. TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1] Bộ Giáo dục và Đào tạo. Năm 2007. Một số
chuyên đề Lịch sử Đảng Cộng sản Việt
Nam. NXB Chính trị Quốc gia.
[2] PGS.TSKH Nguyễn Văn Hộ. Năm 2002. Lý
luận dạy học. NXB Giáo dục.
[3] Trường Đại học Thủy lợi. Năm 2020. Bài
giảng Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam.
NXB Bách Khoa Hà Nội.

344