Xác định Cấu hình (R, S): Dựa trên khơng gian 3 chiều
+ Sắp xếp thứ tự ưu tiên (quy tắc CIP)
+ Hướng nhìn
+ Kết luận
Xét hợp chất: Xabcd (X là nguyên tử bất đối nối với các nhóm thế
a, b, c, d có độ hơn cấp: a > b > c > d
Khi đó đặt mắt theo chiều từ X* → d
a
d
X
b
c
a, b, c, d quay cùng chiều kim đồng hồ thì là Cấu hình R
m¾t
a, b, c, d quay ngược chiều kim đồng hồ thì là Cấu hình S
Quy tắc CIP: Cặp electron tự do được quy ước có số thứ tự nguyên tử = 0
1. Bậc số nguyên tử:
(80) I > (35) Br > (17)Cl > (16)S > (15)P > Si > F > O > N > C > H >
2. Hai nguyên tử giống nhau:tiếp tục xét đến nguyên tử liên
kết với nó
3. Nối đa được phân tích thành các nối đơn
C C phân tích thành C
4. Đồng vị có khối lượng lớn được ưu tiên
Quy ước:
+ Cis ưu tiên hơn trans
+Z>E
+R>S
+ R, R > R, S
Bài tập 1: xác định cấu hình R, S
(1)
(4)
Br
t
m¾
1/
C
(4)
H
H 3C
(3)
F
S
S
O
Cl
(2)
(1)
H3 C
(3)
4/
(S)
H
(1)
CH2Cl
CH3
Br
H2C
CH2Br
H3C
F
H3C
(S)
Br
IH2C
O (2)
Cl
(R)
F
3/
2/
CH2Cl
C
C (3)
H2C
(4)
CH
(S)
CH3
(2)
Cl > O > CH3 >
(2)
5/
CHO
H
-CHO:
C
(4)
H
C
O
O
(1)
OH
HOH2C
(3)
(S)
(3) CH
3
CH3
6/
O
H2N
(2)
H2N
C
H
(1)
H
(1)
O
C
H
(2)
H2N
C
(3)
H
(4)
xác định thứ tự ưu tiên
O
H
H3C
H
(4)
(S)
xác định cấu hình
7/
(3)
CH3
CH3
C2H5
(2)
C2H5
CH=CH2
C2H5
CH=CH2
CH=CH2
(3)
H3C
H
H
(1)
(1)
(2)
H
(4)
(R)
(4)
xác định thứ tự ưu tiên
(3)
CH3
8/
H
CH3
CH(CH3)2
(4)
(4)
H
(2)
H
(2)
CH(CH3)2
CH(CH3)2
H3C
CH2OH
CH2OH
(1)
xác định thứ tự ưu tiên
(3)
CH2OH
(1)
(R)
(1)
(1)
Br
9/
C
(3)
H3C
Br
10/
C
(4)
H
H
NH2
(2)
(S)
(R)
(2)
(4)
Cl
H
11/
C
(3)
H3C
(S)
CN
(4)
C2H5
(2)
(3)
(1)
NH3+
COO
(2)
C
(4)
H
(3) C2H5
(S)
Br
(1)
Bài tập 2: Chuyển công thức fisher sang công thức phối cảnh
H
H
H3C
1/
H3C
H3C
CH(CH3)2
CH(CH3)2
CH(CH3)2
H
(S)
CH2OH
CH2OH
CH2OH
Trên công thức fisher trục ngang nằm trên mặt
phẳng giấy, trục dọc nằm sau mặt phẳng giấy
Cách 2:
H3C
CH(CH3)2
CH2OH
H
H
H
H3C
CH(CH3)2
CH2OH
CH2OH
H3C
(S)
CH2OH
CH(CH3)2
H
(H3C)2HC
(S)
CH3
Xác định cấu hình tuyệt đối
CH(CH3)2
H
H3C
CH(CH3)2
CH2OH
H
CH3
CH2OH
(S)
Giữ ngun 1 nhóm (CH2OH) , quay 3 nhóm cịn lại theo chiều ngược kim đồng hồ (chiều sang trái)
Xét cơng thức Fischer: có nhóm thế có độ hơn cấp nhỏ nhất (thường là H) nằm ở trục
ngang, từ a→b→c theo kim đồng hồ là S , ngược kim đồng hồ là R
Vậy hợp chất trên Cacbon bất đối có cấu hình S
CHO
CHO
2/
H3CH2C
H3C
CH3
H
(S)
H
CH2CH3
CH3
Chuyển sang phối cảnh:
CHO
H3CH2C
H3C
CH3
H
H
OHC (S)
CH2CH3
(1)
COOH
CH(CH3)2
3/
HOOC
H
CH2CH2CH3
CH2CH2CH3
(R)
CH(CH3)2
H
(2)
(1)
(1)
COOH
H
(3)
H
(3)
(3)
CH2CH2CH3
(R)
CH(CH3)2
(2)
(R)
CH2CH2CH3
HOOC
(2)
CH(CH3)2
Bài tập 3: Chuyển công thức phối cảnh sang công thức fisher
Br
a/
H
H3C
a/
H3 C
b/
CH2CH3
H3C
NH3+
H
(2)
CH2CH3
Br
H
CH3
(3)
C2H5
(1)
(4)
(2)
Br
Br
C2 H5
CH3
C2H5
COO(1)
Br
Cl
c/
H
(3)
(2)
C2 H5
H3 C
(4) H
(3)
(4)
H3C
H
(1)
Br
(R)
b/
(1)
NH3+
H
(3)
H3C
NH3+
H3C
COO
S
(4)
H
COO-
-
(2)
(4)
c/
CH3
Cl
(2)
(3)
C2H5
C2H5
Cl
CH3
Br
Br
(1)
(S)
Nhóm thế min (nhỏ nhất) nằm
trên trục ngang thì C * có cấu
hình ngược với cấu hình quay
được
Bài tập 4: Xác định cấu hình tuyệt đối của các trung tâm bất đối
(4)
H
(3)
H3C
C2H5
(1)
(b)
(2)
OH
(a)
OH
CH3
(d)
R
R
Bài tập 5: Xác định mối quan hệ lập thể của 2 phân tử sau
(4)
(3)
H
CH3
(1)
(3)
H3C
(b)
(c)
(2)
C2H5
(a) OH
A
HO
R
OH
CH3
(d)
(1)
R
(d)
(4)
(b)
(2)
H3C
Nhóm thế nhỏ nhất nằm
trên trục ngang nên cấu
hình thu được ngược với
cấu hình quay được
A và B hồn tồn giống nhau vì 2 C* có cùng cấu hình
H
(c)
C2H5
B
(a)
OH
R
R
(3)
Nhóm thế min
(4) nằm trên trục
ngang
CH3
(1)
(4)
H
(b)
(d)
(2)
H3C
Nhóm thế min
(d) nằm trên trục
ngang
(4) H
OH
(3)
H3C
S
(c)
C2H5 S
(a) OH
C
C và D là đối quang của nhau
(1)
(b)
(2)
C2H5
(c)
OH
R
CH3
R
(d)
OH
(a)
D
Nhóm thế min
(d) nằm trên trục
ngang