Hướng dẫn An tồn cơng tác đào đất

HTI-AT-HD01-01

LỊCH SỬ SỐT XÉT
Lần ban hành

Ngày hiệu lực

01

05/01/2019

Nội dung soát xét
Soạn mới

Trang 1/9


Hướng dẫn An tồn cơng tác đào đất

HTI-AT-HD01-01

MỤC ĐÍCH
1. MỤC ĐÍCH ........................................................................................................................................ 3
2. PHẠM VI ÁP DỤNG .......................................................................................................................... 3
3. ĐỊNH NGHĨA VÀ TỪ VIẾT TẮT ......................................................................................................... 3
3.1.Định nghĩa: ...................................................................................................................................... 3
3.2.Từ viết tắt ......................................................................................................................................... 3
4. TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................................................... 3

5. NỘI DUNG ........................................................................................................................................ 4
5.1.Trách nhiệm ..................................................................................................................................... 4
5.1.1.Giám đốc dự án ............................................................................................................................ 4
5.1.2.Chỉ huy trưởng .............................................................................................................................. 4
5.1.3.Kỹ sư giám sát .............................................................................................................................. 4
5.1.4.Ban an toàn CT ............................................................................................................................. 4
5.2.Quy định chung ................................................................................................................................ 5
5.2.1.Đối với nhân hồ sơ công nhân ...................................................................................................... 5
5.2.2.Đối với máy móc, thiết bị: .............................................................................................................. 5
5.3.Nội dung thực hiện cụ thể ................................................................................................................ 5
5.4.Sự nhắc nhở an toàn ....................................................................................................................... 9
6. PHỤ LỤC/ BIỂU MẪU ....................................................................................................................... 9

Trang 2/9


Hướng dẫn An tồn cơng tác đào đất

HTI-AT-HD01-01

1. MỤC ĐÍCH
-

Hướng dẫn này được thiết lập để xác định các hành động cần thiết nhằm kiểm sốt một cách
an tồn về cơng tác đào đất các cơng trình xây dựng tại các dự án của Hưng Thịnh Incons.

-

Cung cấp các điều kiện an toàn cho tất cả những người tham gia công tác đào đất và bảo vệ
người khác, những người có thể bị ảnh hưởng bởi cơng việc này.


2. PHẠM VI ÁP DỤNG
-

Hướng dẫn này áp dụng vào hoạt động quản lý an tồn cơng tác đào đất trên cơng trường
xây dựng của Hưng Thịnh Incons;

-

Hướng dẫn này áp dụng cho tất cả người lao động của công ty, tất cả nhà thầu và các bên liên
quan khi làm việc trong khu vực được Công ty quản lý.

3. ĐỊNH NGHĨA VÀ TỪ VIẾT TẮT
3.1. Định nghĩa:
-

Đào đất: là hoạt động sử dụng phương tiện hoặc thủ công để làm một hố, hay
mương rãnh bằng cách đào để phục vụ các cơng tác thi cơng.

-

Tiện ích ngầm: là tất cả các tiện ích ngầm đặt ở dưới mặt đất và được kiểm sốt bởi
một cơ quan có thẩm quyền. Khơng bao gồm các kết cấu ngầm dưới đất như cống
gạch, hầm đường sắt…

3.2. Từ viết tắt
-

Công ty


: Công ty cổ phần Hưng Thịnh Incons.

-

HSE

: Hệ thống An toàn – Sức khỏe nghề nghiệp – Mơi trường.

-

CBNV

: Cán bộ nhân viên.

-

P.ATLĐ

: Phịng An tồn lao động.

-

CT

: Cơng trình.

-

BCH


: Ban chỉ huy CT.

-

BAT

: Ban An toàn lao động CT.

-

KSGS

: Kỹ sư giám sát.

-

CMND

: Chứng minh nhân dân.

4. TÀI LIỆU THAM KHẢO
-

Kế hoạch tổng hợp về quản lý an toàn (HTI-AT-KH01-02).

-

Hướng dẫn an toàn làm việc trên cao (HTI-AT-HDAT-04).

-


QCVN 18/ 2014/BXD Quy Chuẩn Kỹ Thuật Quốc Gia: An toàn trong xây dựng

-

Nghị định 44/2016/NĐ-CP về Hướng dẫn Luật an toàn, vệ sinh lao động về hoạt động kiểm định
kỹ thuật an toàn lao động, huấn luyện an toàn, vệ sinh lao động và quan trắc môi trường lao
động.

-

Nghị định 119/2015/NĐ-CP về Quy định bảo hiểm bắt buộc trong hoạt động đầu tư xây dựng.

-

Thông tư 14/2013/TT-BYT về Hướng dẫn khám sức khỏe do Bộ trưởng Bộ Y tế ban hành.
Trang 3/9


Hướng dẫn An tồn cơng tác đào đất
-

HTI-AT-HD01-01

Thơng tư 13/2016/TT-BLĐTBXH về Danh mục cơng việc có u cầu nghiêm ngặt về an toàn, vệ
sinh lao động do Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội ban hành.

-

TCVN 4447:2012 về Công tác đào đất, thi công và nghiệm thu.


5. NỘI DUNG
5.1. Trách nhiệm
5.1.1. Giám đốc dự án
-

Có trách nhiệm duyệt hồ sơ thiết kế biện pháp thi công cho công tác đào đất.

-

Tuân thủ và thực hiện theo quy trình này.

5.1.2. Chỉ huy trưởng
-

Tiến hành kế hoạch khảo sát khu vực đào trước khi làm công tác, nhằm xác định/ phát hiện
bất kỳ tiện ích ngầm hiện hữu.

-

Xác định tính chất đất, sự hiện diện của bất kỳ đường dây điện nào trên không và các vật
cản khác

-

Xác định sự cần thiết của Giấy phép làm việc (PTW), Bảng phân tích an tồn cơng việc
(JSA) và bố trí thực hiện (tham khảo Quy trình Cấp phép làm việc HTI-AT-QT06-01)

-


Họp thông báo cho CBNV, nhà thầu thực hiện công tác đào đất về các hoạt động khác bên
cạnh có khả năng ảnh hưởng đến công việc, sự hiện diện của các tiện ích trên cao - bên
dưới khu vực đào.

5.1.3. Kỹ sư giám sát
-

Phối hợp với TBAT họp phổ biến cho CBNV làm việc về các yêu cầu an tồn cần thiết và
cách thực hiện cơng việc theo biện pháp thi công đã được duyệt.

-

Áp dụng Giấy phép làm việc (HTI-AT-QT06.BM01), cho các tổ đội lập Bảng phân tích an
tồn cơng việc (HTI-AT-QT06.BM02) - tham khảo Quy trình Cấp phép làm việc HTI-ATQT06-01).

-

Đề xuất cung cấp các thiết bị phù hợp để thực hiện công việc một các an toàn.

-

Lập kế hoạch làm việc để đảm bảo rằng bất kỳ hố, mương, rãnh đào phải được bảo vệ
chống té ngã và đảm bảo lối đi an tồn.

-

Thơng báo cho CHT, các bên liên quan khi phát hiện bất thường trong q trình đào đất.

-


Cùng với Ban an tồn CT kiểm tra sự an tồn trước và trong q trình đào đất.

5.1.4. Ban an toàn CT
-

Kiểm tra và theo dõi Giấy phép làm việc (HTI-AT-QT06.BM01) theo Quy trình cấp phép
làm việc (HTI-AT-QT06-01).
Trang 4/9


Hướng dẫn An tồn cơng tác đào đất
-

HTI-AT-HD01-01

Phối hợp với KSGS hướng dẫn tổ đội lập Bảng phân tích an tồn cơng việc (HTI-ATQT06.BM02) theo Quy trình cấp phép làm việc (HTI-AT-QT06-01).

-

Phối hợp với KSGS kiểm tra công tác an tồn trước và trong q trình đào đất.

-

Lưu các hồ sơ liên quan.

5.2. Quy định chung
5.2.1. Đối với hồ sơ cơng nhân
- Bản sao CMND có cơng chứng khơng q 6 tháng. Đối với những bản sao CMND
khơng có cơng chứng thì phải kèm theo CMND để BAT CT kiểm tra đối chiếu;
- Giấy khám sức khỏe (đảm bảo đủ điều kiện sức khỏe để làm việc);

- Chứng chỉ huấn luyện/ thẻ an toàn lao động;
- Chứng chỉ nghề liên quan theo danh mục các cơng việc có u cầu nghiêm ngặt về an
toàn, vệ sinh lao động;
- Bảo hiểm tai nạn 24/24;
Hợp đồng lao động còn hiệu lực;
- Quyết định bổ nhiệm được ký và đóng dấu xác nhận của đơn vị thầu phụ.
5.2.2. Đối với máy móc, thiết bị:
-

Cung cấp lý lịch máy móc thiết bị, hồ sơ kỹ thuật/ chứng nhận liên quan (CO/CQ, Test
report….);

-

Kiểm đinh an tồn thiết bị;

-

Bảo hiểm máy móc.

5.3. Nội dung thực hiện cụ thể
-

Trước khi thực hiện công tác đào đất, đơn vị thi cơng phải có hồ sơ khảo sát địa chất, kết quả
rà phá xử lý bom mìn, có hồ sơ/ bản vẽ các cơng trình ngầm (hệ thống điện, nước ngầm...).
Nếu đào đất trong khu vực có các cơng trình ngầm này thì phải có văn bản cho phép thi công
của cơ quan quản lý.

-


Đơn vị thi công phải cung cấp biện pháp thi công đã được phê duyệt, thực hiện nhận diện mối
nguy, đánh giá rủi ro và biện pháp kiểm sốt các mối nguy này trong cơng tác đào đất.

-

Các thiết bị, xe cơ giới làm việc hoặc di chuyển gần đường dây tải điện phải đảm bảo khoảng
cách an toàn điện như bảng 2.

Trang 5/9


Hướng dẫn An tồn cơng tác đào đất

HTI-AT-HD01-01

Bảng 2, mục 2.6.1.14, QCVN 18: 2014/BXD An toàn trong xây dựng
Điện áp của đường dây tải

1

điện (kV)
Khoảng cách nằm ngang (m)
-

1,5

1 ÷ 20 35 ÷ 110 154 ÷ 220

2


4

5

300

500 ÷ 700

6

9

Các thiết bị cơ giới làm việc cạnh hào hố phải có tơn lót chống lún và đảm bảo khoảng cách từ
điểm tựa gần nhất của thiết bị đến mép hố taluy không được nhỏ hơn trị số của Bảng 3,Mục
2.6.1.15, QCVN 18: 2014/BXD An toàn trong xây dựng
Loại đất

Chiều sâu của hố

Cát Đất cát

Đất sét

Sét

(m)
Khoảng cách nằm ngang từ điểm tựa gần nhất của xe máy đến
chân taluy của hào, hố (m)

-


1

1,5

1,25

1

1

2

3

2,4

2

1,5

3

4

3,6

3,25

1,75


4

5

4,4

4

3,0

5

6

5,3

4,75

3,5

Đào hố móng phải tạo mái dốc (nếu khơng làm chống vách) theo các góc nghiêng lớn hơn các
trị số ở bảng 5 dưới đây:
Bảng 5, 2.12.2.1, QCVN 18: 2014/BXD_An tồn trong xây dựng
Trạng thái đất
Ít ẩm (khơ)

Ẩm

Ướt


Tỷ số giữa
Tỷ số giữa
Tỷ số giữa
Loại đất Góc giữa
chiều cao Góc giữa
chiều cao Góc giữa mái
mái dốc
chiều cao của
dốc và
của mái mái dốc và của mái dốc
và
mái dốc và
phương
phương
dốc và
và hình
phương
hình chiếu
ngang, (o)
hình chiếu ngang, (o) chiếu trên
ngang,
trên mặt
trên mặt
mặt phẳng
Trang 6/9


Hướng dẫn An tồn cơng tác đào đất
(o)


HTI-AT-HD01-01

phẳng

ngang

phẳng ngang

ngang
Sỏi, cuội

40

1: 1,20

40

1: 1,20

35

1: 1,45

Cát hạt to

30

1: 1,75


32

1: 1,60

25

1: 2,15

28

1: 1,90

35

1: 1,45

25

1: 2,15

25

1: 2,15

30

1: 1,75

20


1: 2,77

Sét pha

50

1: 0,84

40

1: 1,20

30

1: 1,75

Đất hữu cơ

40

1: 1,20

35

1: 1,45

25

1: 2,15


40

1: 1,20

25

1: 2,15

15

1: 3,75

Cát hạt
trung
Cát hạt
nhỏ

Đất than
bùn khơng
có rễ cây
-

Khi đào hố móng, đường hào khơng tạo mái dốc theo quy định tại Bảng 5, 2.12.2.1, QCVN 18:
2014/BXD_An toàn trong xây dựng phải làm hệ chống theo quy định ở Bảng 6:
Bảng 6 - Hệ thanh chống
Kiếu chống
Loại đất
Đào sâu đến 3 m

Đất có độ ẩm trung Chống ngang cách


-

bình

qng 2 tấm

Đất có độ ẩm cao,

Chống ngang hoặc

đất rời

liên tục (khít)

Đào sâu từ 3-5

Đào sâu từ 5 m trở

m

lên

Chống ngang
liên tục (khít)

Chống đứng

Tất cả các loại đất


Đóng ván cừ sâu vào đáy hố đào ít

khi có nước ngầm

nhất 0,75 m

Chống theo thiết kế

Chống theo thiết kế

Chống theo thiết kế

Khi tiến hành đào đất phải có cầu rửa xe, hệ thống lắng xử lý nước thải và đường công vụ để
chuyển đất.

-

Ở trong khu vực đang đào đất phải có biện pháp thốt nước đọng để tránh làm khu vực
đường chuyển đất bị lầy lội.
Trang 7/9


Hướng dẫn An tồn cơng tác đào đất

HTI-AT-HD01-01

Trong khu vực đang đào đất phải có rào ngăn, biển báo, lưới che chắn bụi; ban đêm phải có

-


đèn đỏ báo hiệu.
-

Tạo lối đi an toàn trên hệ shorring (lắp dây cứu sinh và cọc cứu sinh; lan can và lưới bao che)

-

Khi đang đào đất nếu do điều kiện tự nhiên hay ngoại cảnh làm thay đổi trạng thái đất có thể
gây sạt lỡ (như nền bị ngấm nước mưa kéo dài, đất quá ẩm hay no nước), đơn vị thi công
phải kiểm tra lại thành hố đào, mái dốc, và có biện pháp xử lý thích hợp. Chỉ sau khi đã có biện
pháp xử lý đảm bảo an tồn mới để công nhân tiếp tục vào làm việc.
Đơn vị thi cơng phải thường xun kiểm tra tình trạng vách hố đào, mái dốc. Nếu phát hiện

-

mối nguy dọc theo thành hố móng, mái dốc, thì phải tạm ngưng làm việc. Người cũng như máy
móc, thiết bị phải chuyển đến vị trí an tồn. Sau khi có biện pháp xử lý thích hợp mới được
tiếp tục làm việc.
Đối với cơng tác đào đất thủ công cần chú ý thêm (căn cứ vào QCVN 18/2014/BXD An tồn

-

trong xây dựng):
•

Trước khi đào đất, giám sát thi cơng phải kiểm tra tình trạng của nền đất để có biện pháp
đào thích hợp;

•


Đào hố móng, đường hào sâu hơn 02m (2.12.4.4 – QCVN 18/2014/BXD), phải bố trí ít
nhất là 2 người lao động cùng làm việc, nhưng phải đứng cách xa nhau để có thể cấp
cứu kịp thời khi xảy ra tai nạn bất ngờ;

•

Cấm bố trí người làm việc trên miệng hố đào trong khi đang có người làm việc ở bên
dưới hố đào cùng một khoang mà đất, đá có thể rơi, lở xuống người ở dưới;

•

Cấm ngồi nghỉ ở cạnh hố đào hoặc thành đất đắp;

•

Đất được đào từ bên dưới lên phải đổ vào khu vực, vị trí đã được quy định nhưng phải
cách miệng hố ít nhất là 01 m. Đất đổ lên miệng hố đào phải có độ dốc ít nhất là 45 0 theo
mặt phẳng ngang.
Đối với đào đất bằng bằng máy cần chú ý thêm (căn cứ vào QCVN 18/2014/BXD_An tồn

-

trong xây dựng):
•

Phải bố trí lối thốt hiểm và sắp xếp vật tư gọn gàng;

•

Trong thời gian máy hoạt động, cấm mọi người đi lại trên mái dốc tự nhiên cũng như

trong phạm vi bán kính hoạt động của máy. Khu vực này phải có cảnh báo/ biển báo;

•

Người đánh tín hiệu phải làm đúng nhiệm vụ được giao;

•

Khi thi cơng ban đêm hoặc lúc có sương mù phải đảm bảo chiếu sáng đầy đủ;

•

Khi ngừng việc phải di chuyển máy đào đến khu vực quy định và hạ gầu xuống đất. Chỉ
được làm sạch gầu xúc khi đã hạ gầu xuống đất;

•

Cấm trèo, đu bám lên máy đào khi máy đang làm việc.
Trang 8/9


Hướng dẫn An tồn cơng tác đào đất

HTI-AT-HD01-01

5.4. Sự nhắc nhở an tồn
Trước khi bắt đầu các cơng việc đào đất, KSGS cùng với BAT CT phải kiểm tra theo mẫu Biên

-


bản kiểm tra trước khi đào đất (HTI-AT-HD01.BM01).
Trong quá trình đào đất thì hệ chống giữ phải được kiểm tra bởi người có chun mơn và thẩm

-

quyền ở đầu mỗi ca, theo mẫu Biên bản kiểm tra trong khi đào đất (HTI-AT-HD01.BM02).
Khi xuất hiện các giá trị quan trắc cảnh báo có dấu hiện sự cố, nhân viên quan trắc phải báo

-

cáo ngay lập tức cho CHT CT. Trong trường hợp cần thiết, có thể tạm ngừng và có biện pháp
xử lý thích hợp. Các biện pháp kỹ thuật có thể áp dụng để ngăn ngừa sự cố như:


Giảm tải trên khu vực lân cận hố đào như di chuyển đất thừa, các vật tư, phương tiện thi
công ra xa hố đào;



San lấp lại phần hố đã đào;



Giảm tốc độ thành mái, hố đào;



Gia cường các hệ neo hoặc kết cấu chống đỡ thành hố đào;




Giảm thiểu bơm, hút hạ thấp mực nước ngầm;



Giảm thiểu các hoạt động thi công gây chấn động mạnh tại các khu vực lân cạn như đóng,
ép cọc, hoạt động vận chuyển bằng các xe tải nặng.

Sau khi thực hiện một hoặc một số trong các biện pháp nếu trên, và kết quả quan trắc cho thấy

-

sự cố đã được ngăn chặn, cần xác định nguyên nhân, điều chỉnh thiết kế biện pháp thi công
Trong trường hợp xảy ra sự cố, cần thực hiện các cơng việc theo Quy trình ứng phó tình

-

huống khẩn cấp (HTI-AT-QT08-01).
6. PHỤ LỤC/ BIỂU MẪU
Stt

Phụ lục/ Biểu mẫu

Ký hiệu

Nơi lưu

Thời hạn lưu

1


Biên bản kiểm tra trước khi đào đất

HTI-AT-HD01.BM01

BAT CT

Khi kết thúc dự án

2

Biên bản kiểm tra trong khi đào đất

HTI-AT-HD01.BM02

BAT CT

Khi kết thúc dự án

Trang 9/9