FPT UNIVERSITY- CAMPUS CAN THO


TIỂU LUẬN MÔN ĐÀN TRANH

Họ và tên: Nguyễn Đăng Huy
MSSV: CS150160
Class: IB1501
Môn: ĐTR102.5.B1 Nhạc cụ dân tộc truyền thống
GVHD: Nguyễn Thị Thùy Trang

06/2022

TIEU LUAN MOI download :


Cần Thơ
I.

Mục Lục
LỜI MỞ ĐẦU.................................................................................................3

II.

TÌM HIỂU VỀ NHẠC CỤ TRUYỀN THỐNG VIỆT NAM.........................3

III.

TÌM HIỂU VỀ THỂ LOẠI NHẠC TRUYỀN THƠNG VIỆT NAM.............8

IV.

KẾT LUẬN.....................................................................................................9

V.

TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................................10

2

TIEU LUAN MOI download :


I.

LỜI MỞ ĐẦU

Âm nhạc truyền thống nước ta có nguồn gốc từ xa xưa, khi cuộc sống của con
người được hình thành. Ra đời từ bản chất của lối sống cộng đồng gắn kết và bản
chất của ngôn từ, âm thanh và âm nhạc truyền thống, dựa trên những bài hát ru và
những ca từ chân thành, chân chất. Chính âm nhạc truyền thống đã đưa con người
đến những cung bậc cảm xúc khác khau và trở thành nét đặc trưng trong bản sắc văn
hóa dân tộc.
II.

TÌM HIỂU VỀ NHẠC CỤ TRUYỀN THỐNG VIỆT NAM

Với sự sáng tạo của người Việt cổ và sự du nhập của văn hóa nước ngoài, người
Việt ngày càng sáng tạo ra nhiều loại âm thanh, nhiều loại nhạc cụ khác nhau để thể
hiện tình cảm, bày tỏ nỗi lịng của mình.
Các loại nhạc cụ truyền thống phổ biến của Việt Nam: đàn bầu, đàn đá, đàn tỳ bà,

đàn tranh, đàn đáy, đàn nguyệt, đàn nhị (đàn cò), đàn tam, đàn tứ, kèn bầu, mõ,
phách, sáo, song lang, trống cái, trống chầu (trống đế), ...
Bên cạnh đó, những nhạc cụ Việt Nam mang đậm tính thuần Việt, được ông bà
truyền đời từ xa xưa:
Đàn bầu: chưa tìm ra thời điểm ra đời, được cho là du nhập tới Trung
Quốc bởi tộc người Kinh từ khoảng 500 trước. Đàn bầu được gảy bằng que
hoặc miếng gảy. Một số tác phẩm sử dụng đàn bầu: Vì miền Nam, Ru con, Tình
ca,...
Đàn đá: là một nhạc cụ gõ cổ nhất của Việt từ hơn ngàn năm trước. Đàn
được tạo ra bằng các thanh đá có sẵn ở vùng núi Nam Trung Bộ và Đơng Nam
Bộ với kích thước dài, ngắn, dày, mỏng khác nhau.
Đàn đáy: chưa tìm ra thời điểm ra đời nhưng nó được nhắc đến từ 500
năm trước. Đàn đá gồm có 3 dây, phần cán rất dài và mặt sau của thùng âm có
một lỗ lớn. Đàn đáy chỉ kết hợp duy nhất với phách và trống chầu để biểu diễn
ca trù.
Đàn tứ: là một loại nhạc cụ cổ truyền của Việt Nam, được mệnh danh là
guitar của người Việt.
Sênh tiền: là một loại nhạc cụ gõ xuất hiện ở Việt Nam vài trăm năm
trước. Nhạc cụ này có những đồng xu gắn vào thân nên được gọi là sênh tiền.
Sênh tiền được dùng trong nhã nhạc cung đình, chầu văn, ca Huế, bát âm, hát
sắc bùa và hát thờ trong ca trù, ...
Song lang: là một loại nhạc cụ của người Việt, chưa tìm được năm ra
đời. Song lang vốn dùng để giữ nhịp khơng để độc tấu, ví dụ như trong đàn ca
tài tử và cải lương.
Trống cái: xuất hiện ở Việt Nam hàng ngàn năm nay. Được cấu tạo bởi
một thùng gỗ lớn khum hai đầu và được bịt bởi da trâu. Trống cái là nhạc cụ
dùng để hòa tấu trong nghệ thuật và đời sống.

3



TIEU LUAN MOI download :


Trống chầu (trống đế): là nhạc cụ gõ, ra đời từ khá lâu ở Việt Nam. Cấu
tạo nhỏ hơn trống cái nhưng đường kính hai đầu bằng nhau. Được sử dụng để
hòa tấu trong chầu văn và ca trù.
Qua nhiều biến đổi trong lịch sử, ta không thể phủ nhận được sự ảnh hưởng mạnh
mẽ của văn hóa Trung Hoa đến với văn hóa của các nước trong khu vực Châu Á, đặc
biệt là Việt Nam và Nhật Bản. Thế nhưng, mỗi nước có một hướng phát triển riêng,
một lối đi riêng. Do đó, ngày nay ta mới biết đến sự tồn tại của hai nhạc cụ Đàn tranh
và Đàn koto, vốn có nguồn gốc từ đàn Guzheng của Trung Quốc.
Đàn tranh
Cấu

tạo

Thân
dài, chiều
104 đến 120 cm, đầu
đàn
13cm, cuối đàn
khoảng 20cm.

Đàn koto

Đàn guzheng

đàn:
rộng


Mặt đàn: có hình vịm
thường được làm bằng
gỗ Ngơ Đồng .
Thành đàn: Làm bằng
gỗ trắc, mun hoặc cẩm
lai hoặc gỗ gụ
Ðáy
thốt
nguyệt để lắp dây, ở
giữa đàn có 1 lỗ hình
chữ nhật để cầm đàn
và ở đầu hẹp có một lỗ
nhỏ để treo đàn.

đàn: có
âm

Cầu đàn: Ở đầu rộng,
một cầu đàn bằng gỗ
có nạm hoặc cẩn kim
loại để xỏ dây.
đàn: Trên
Ngựa
đàn

có nhạn
4



TIEU LUAN MOI download :


đàn) hình chữ V lộn
ngược
số dây, dùng để đỡ dây
đàn và điều chỉnh độ
cao thấp của âm.
Trục đàn: Ở đầu hẹp
đàn Tranh có các trục
đàn để lên dây. Trục
đàn tốt thường
làm bằng gỗ Trắc, gôc
Cẩm Lai hoặc gỗ gụ.
Dây
bằng
với các cỡ dây khác
nhau để phù hợp với
tầm âm của cây đàn.
Móng gảy: Ðàn Tranh
đàn bằng
thường được làm bằng
đồi mồi, Inox.
Kỹ
thuật

Ngồi
thẳng
người.
Kỹ thuật tay phải:

lối gảy rất phổ biến
của Ðàn Tranh, đây là
cách
hàng dây xen kẽ các
câu nhạc, thường ngón
Á hay ở vào phách yếu
để chuẩn bị vào một
phách
cuối câu nhạc.
nốt cùng phát ra một
lúc.


5

TIEU LUAN MOI download :


Kỹ thuật tay trái:
chụm hai hay ba ngón
tay

Ngón
lại rung nhẹ

dây đàn.
- Ngón
nhấn:
dùng để điều chỉnh
cao độ của dây đàn mà

trong hệ thống dây cơ
bản khơng có. Cách
nhấn là chụm ba đầu
ngón tay trái nhấn
xuống tùy theo yêu
cầu của bài.
- Ngón
nhấn
luyến: là ngón sử dụng
các ngón nhấn để
luyến hai hay ba âm
có độ cao khác nhau.
Ngón nhún: là
cách nhấn liên tục trên
một dây nào đó làm
cho âm thanh cao lên
khơng q một cung
liền bậc.
Ngón vỗ: dùng
đầu ngón tay vỗ lên
một dây nào đó phía
bên trái nhạn đàn và
nhấc ngay các ngón
tay lên làm âm thanh
cao lên đột ngột.
Ngón vuốt: tay
phải gảy đàn tiếp theo
dùng ngón tay trái
vuốt lên dây đàn đó từ
nhạn đàn ra trục dây

hay ngược lại làm tăng
sức căng của dây một
cách đều đều, liên tục.
Ngón bịt: dùng
đầu ngón tay chặn một
6


TIEU LUAN MOI download :


đầu dây đàn để âm
thanh không vang mà
mờ đục, gây được ấn
tượng
rệt.
Hệ
thống
dây

Đàn
dây, chi gảy bao gồm
16 dây nên đàn còn có
tên gọi là đàn Thập
lục. Đàn tranh phát ra
âm thanh của các nốt
Đồ, Rê, Mi, Sol, La.

- Dây thứ tư
(Shi/tứ 四 ): tương

đương với nốt La
- Dây thứ năm
(Go/ngũ 四): tương
đương với nốt Si
giáng
- Dây thứ sáu
(Roku/lục 四 ):
tương đương với
nốt Rê thứ
- Dây thứ bảy
(Shichi/thất 四 ):
tương đương với
nốt Mi thứ
- Dây thứ tám
(Hachi/bát 四 ):
tương đương với
nốt Fa thứ
- Dây thứ chín
(Kyū/cửu 四 ):
tương đương với
7


TIEU LUAN MOI download :


nốt La thứ
- Dây thứ mười
(Jū/thập 四 ): tương
đương với nốt Si

giáng cao
- Dây thứ mười
một (Tō/đấu 四 ):
tương đương với
nốt Rê cao
- Dây thứ mười hai
(I/vi 四 ): tương
đương với nốt Mi
cao
- Dây cuối cùng
(Kin/cân
四
):
tương đương với
nốt Fa cao
III.

TÌM HIỂU VỀ THỂ LOẠI NHẠC TRUYỀN THÔNG VIỆT NAM

Xuyên suốt chiều dài lịch sử, ông cha ta đã sáng tạo ra nhiều thể loại nhạc truyền
thống mà đến ngày nay chúng ta vẫn cịn gìn giữ và biết đến. Những thể loại này
mang ý nghĩa tinh thần to lớn đến với văn hóa dân tộc.
1.
Miền Bắc
-

Xẩm

-


Quan họ

-

Hát chầu văn

-

Ca trù

-

Chèo

Nguồn gốc: Chèo hình thành và phát triển từ cuối thế kỷ 10, dưới thời vua Đinh
Tiên Hoàng. Người sáng lập là bà Phạm Thị Trân
Tác phẩm tiêu biểu: Ngồi Buồn Nhớ Mẹ Ta Xưa, Đường Trường Trong Rừng, Nhớ
Quê, Sa Lệch Chếnh, Chức Cẩm Hồi Văn, Tò Vò,…
Dàn nhạc: đàn nhị, đàn hồ, đàn nguyệt, đàn tam, đàn tranh, đàn bầu, đàn tam thập
lục, tiêu sáo, trống, mõ, sênh tiền, ...
Nghệ sĩ tiêu biểu: NSND Thanh Ngoan, NSƯT Thùy Dung, NSUT Ngọc Bích,
NSND Đình Ĩng, NSND Quốc Trượng, NSND Mai Thủy, NSND Quang Thập, Kiều
Bạch Tuyết,...
2. Miền Trung
8

TIEU LUAN MOI download :


-


Nhã nhạc cung đình Huế

3.

Miền Nam

-

Hị

-

Đàn ca tài tử Nam bộ

Nguồn gốc: Đờn ca tài tử hình thành và phát triển từ cuối thế kỷ 19, bắt nguồn từ
nhạc lễ, Nhã nhạc cung đình Huế và văn học dân gian. Đờn ca tài tử là loại hình nghệ
thuật của đàn và ca, do những người bình dân, thanh niên nam nữ nông thôn Nam Bộ
hát ca sau những giờ lao động.
Tác phẩm tiêu biểu: Dạ cổ hoài lang, Tam nam, Trống xuân, Xuân tình, Cổ bản
vắn,…
Dàn nhạc: dùng 5 nhạc cụ, còn gọi là ban ngũ tuyệt, gồm đàn tranh, đàn tì bà, đàn
kìm, đàn cị và đàn tam. Phụ họa có thêm tiếng sáo.
Nghệ sĩ tiêu biểu: Nhạc sư Nguyễn Vĩnh Bảo, NSƯT Ba Tu, nghệ sĩ Tư Còn, nghệ
nhân Thu Hồng, nghệ nhân Kiều My, NSND Bảy Bá,…
IV.

KẾT LUẬN

Xã hội càng phát triển thì con người càng tìm những cái mới mà dần lãng quên

những cái xưa cũ. Mọi người và cả em đều muốn tìm những âm thanh bắt tai và theo
xu hướng. Thế nhưng, qua khóa học này, em không thể phủ nhận việc âm nhạc truyền
thống ln có những chất riêng và mang đậm tính dân tộc. Những nghệ nhân, nghệ sĩ
và chính chúng ta đã và đang là những người bảo tồn và phát triển nó. Âm nhạc dân
tộc ln mang cho mình sứ mệnh đoàn kết và truyền thụ những giá trị của những bậc
đi trước đến những người theo sau. Đó là sợi dây tinh thần liên kết chặt chẽ nhất giữa
nhiều thế hệ. Những sinh hoạt, những hoài bảo, những cống hiến đã ghi sâu vào từng
lời ca, tiếng hát, tiếng nhạc. Từ tiếng kèn khai trận đến tiếng hát ru con đã khắc họa
lên sự hùng vĩ bề dày dân tộc. Thật lịng mà nói, trước khi đăng kí mơn học này, em
đã nói với lịng rằng: ''Học cho qua môn thôi chứ đây là môn này không mấy "quan
trọng". Đó có thể là định kiến của em hoặc của người lớp trẻ bây giờ trước khi tiếp
xúc với Âm nhạc dân tộc. Thế nhưng, suy nghĩ của em đã thay đổi hồn tồn khi
được tìm hiểu và trải nghiệm môn học này. Em bắt đầu muốn học để gảy ra những âm
thanh vui tai mà nhẹ nhàng, thanh thoát. Có thể lúc đầu, vẫn cịn chưa "quen tay", nên
cịn lệch nhịp nhiều. Thế nhưng, với sự giúp đỡ và chỉ dạy tận tình của cơ giáo, mà
dịu dàng như chị gái, đã giúp em bắt nhịp và biểu diễn tốt hơn. Sau khi học gần 4
năm tại trường và được trải nghiệm môn học này, em nghĩ việc đưa mơn học này vào
chương trình học là cần thiết. Bởi vì, sau những tiết học khơ khan trên lớp, chúng em
có thể cảm nhận được những giai điệu du dương hòa tấu cùng nhau, cùng trao đổi và
giúp đỡ nhau. Bên cạnh đó, chúng em có thể tự biểu diễn ra những âm thanh và giai
điệu mà mình thích. Hơn thế nữa, biết chơi một loại nhạc cụ cũng là một thế mạnh
cho bản thân mình. Chúng ta có thể rời tay khỏi màn hình và sách vở để tự tay chạm
vào và cảm nhận những thứ đã và đang bền bỉ theo năm tháng.

9

TIEU LUAN MOI download :


V.


TÀI LIỆU THAM KHẢO

1.

Admin A. (2016, 17 september). Vài nét về vai trò của dàn nhạc trong sân khấu

chèo truyền thống – Nhà hát Chèo Việt Nam. Geraadpleegd op 14 juni 2022, van
/>2.

Wikipedia contributors. (2022, 17 april). Âm nhạc Việt Nam. Wikipedia.

Geraadpleegd op 14 juni 2022, van />%E1%BA%A1c_Vi %E1%BB%87t_Nam#Nh%E1%BA%A1c_cung_
%C4%91%C3%ACnh
3.

Bài và ảnh: Thanh Hiệp. (2014, 15 oktober). Những tượng đài của đờn ca tài tử

Nam Bộ: “Ngôi sao Bắc Đẩu” đàn tranh Bảy Bá. . Geraadpleegd op 14
juni 2022, van />4.

Nam P. (2021, 11 maart). Tìm Hiểu Đàn Tranh Trung Quốc Guzheng Là Gì? Nhạc

Cụ Tiến Mạnh. Geraadpleegd op 14 juni 2022, van />5.

Wikipedia contributors. (2022a, maart 2). Koto (nhạc cụ). Wikipedia. Geraadpleegd

op 14 juni 2022, van />%A5)#D %C3%A2y_%C4%91%C3%A0n

6.

nhiêu

Đàn tranh: Cấu tạo, âm thanh, đàn tranh có bao nhiêu dây, cách chơi và giá bao

tiền? ❤ Bài viết Đàn tranh: Cấu tạo, âm thanh, đàn tranh có bao nhiêu dây, cách chơi và
giá bao nhiêu tiền? - BloghocPiano.Com. (2020, 1 februari). Học Piano Online.
Geraadpleegd op 14 juni 2022, van />
10


TIEU LUAN MOI download :