TRƯỜNG ĐẠI HỌC CƠNG NGHỆ GIAO THƠNG VẬN TẢI
KHOA CHÍNH TRỊ - QPAN – GDTC
*****

TIỂU LUẬN
HỌC PHẦN : KINH TẾ CHÍNH TRỊ MÁC-LÊNIN

Tên tiểu luận : “Phân tích tính tất yếu và đặc trưng của kinh tế thị trường
định hướng xã hội ở Việt Nam? Từ đó đưa ra thực trạng và giải pháp để phát
triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam hiện nay?”

SINH VIÊN THỰC HIỆN : TRẦN THỊ MỸ TÂM
LỚP : 72DCKT22
KHÓA : 72
MÃ SV : 72DCKT20087
GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN : LÊ THỊ HUYỀN

HÀ NỘI - 2022

0


MỤC LỤC

MỞ ĐẦU ................................................................................................................... 2
I.TÍNH TẤT YẾU VÀ ĐẶC TRƯNG CỦA NỀN KINH TẾ ĐỊNH HƯỚNG
XÃ HỘI CHỦ NGHĨA ............................................................................................. 3
1.1. Tính tất yếu khách quan của việc phát triển kinh tế thị trường định hướng xã
hội chủ nghĩa ở Việt Nam ....................................................................................... 3
1.2. Đặc trưng của kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam ... 4
II.THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP ĐỂ PHÁT TRIỂN KINH TẾ THỊ

TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA Ở VIỆT NAM HIỆN NAY.
.................................................................................................................................... 8
2.1.Thực trạng nền kinh tế Việt Nam...................................................................... 8
2.2. Các giải pháp để phát triển kinh tế thị trường định hướng XHCN ở Việt Nam
............................................................................................................................... 11
KẾT LUẬN ............................................................................................................. 14
TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................................................... 15

1


MỞ ĐẦU
Năm 1986 là một năm đánh dấu bước ngoặt lớn của nền kinh tế Việt Nam khi
chuyển từ nền nền kinh tế tập trung quan liêu bao cấp sang nền kinh tế định hướng
xã hội chủ nghĩa. Cũng từ đây Đảng ta xác định nền kinh tế nhiều thành phần sẽ
đóng vai trị quan trọng trong việc bình ổn nền kinh tế. Kinh tế thị trường định
hướng xã hội chủ nghĩa thực chất là nền kinh tế vận hành theo các quy luật của thị
trường đồng thời hướng tới xã hội theo hướng dân giàu, nước mạnh, dân chủ, cơng
bằng, văn minh. Từ sau chiến tranh thì nền kinh tế tập trung khơng cịn phù hợp với
tình hình nước ta lúc bấy giờ. Bởi nước ta vừa trải qua thời kì đổ máu cần có kinh
tế để gây dựng lại đất nước mà nền kinh tế định hướng xã hội chủ nghĩa mang lại
nhiều thuận lợi cho đất nước ta. Khơng những thúc đẩy q trình sản xuất tạo của
cải vật chất, hàng hóa đầy đủ, đời sống nhân dân ấm no mà còn làm tăng trưởng
nền kinh tế. Tuy nhiên nền kinh tế nước ta còn non trẻ do mới chuyển đổi nền kinh
tế từ tập trung sang nhiều thành phần nên sẽ gặp nhiều khó khăn trong q trình
phát triển đất nước. Điều đó địi hỏi lãnh đạo Nhà nước cần sáng suốt, cố gắng nỗ
lực vì nước vì dân thì nền kinh tế mới phát triển bền vững.
Thấu hiểu được tầm quan trọng của nền kinh tế định hướng xã hội chủ nghĩa
trong công cuộc đổi mới đất nước nên em đã chọn đề tài “ Phân tích tính tất yếu
và đặc trưng của kinh tế thị trường định hướng xã hội ở Việt Nam? Từ đó đưa

ra thực trạng và giải pháp để phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội
chủ nghĩa ở Việt Nam hiện nay” để làm bài tiểu luận kết thúc học phần. Một mặt
là để làm nổi bật tầm quan trọng của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa mặt khác là đưa ra những giải pháp hiệu quả thúc đẩy nền kinh tế phát triển.

2


NỘI DUNG
I.TÍNH TẤT YẾU VÀ ĐẶC TRƯNG CỦA NỀN KINH TẾ ĐỊNH HƯỚNG
XÃ HỘI CHỦ NGHĨA
1.1. Tính tất yếu khách quan của việc phát triển kinh tế thị trường định hướng
xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam
Phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là đường lối chiến
lược nhất qn, là mơ hình kinh tế tổng quát trong suốt thời kỳ quá độ lên chủ
nghĩa xã hội ở Việt Nam. Sự tất yếu đó xuất phát từ những lý do cơ bản sau đây:
Một là, phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là phù hợp
với tính quy luật phát triển khách quan.
Nền kinh tế thị trường là nền kinh tế hàng hóa phát triển ở trình độ cao. Khi
có đủ các điều kiện cho sự tồn tại và phát triển, nền kinh tế hàng hóa tự hình thành.
Mong muốn dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng dân chủ, văn minh là
mong muốn chung của các quốc gia trên thế giới. Do đó, việc định hướng tới xác
lập những giá trị đó trong nền kinh tế thị trường ở Việt Nam là phù hợp và tất yếu
trong phát triển.
Trong lịch sử đã có kinh tế hàng hóa giản đơn kiểu chiếm hữu nô lệ và
phong kiến hay kinh tế thị trường tư bản chủ nghĩa, tồn tại trong mỗi hình thái kinh
tế - xã hội cụ thể, gắn bó hữu cơ và chịu sự chi phối của các quan hệ sản xuất thống
trị trong xã hội đó. Ngay như trong cùng một chế độ tư bản chủ nghĩa, kinh tế thị
trường của mỗi quốc gia, dân tộc cũng khác nhau, mang đặc tính khác nhau.
Thực tiễn lịch sử cho thấy, mặc dù kinh tế thị trường tư bản chủ nghĩa đã đạt

tới giai đoạn phát triển khá cao và phồn thịnh ở các nước tư bản phát triển, nhưng
những mâu thuẫn vốn có của nó khơng thể nào khắc phục được trong lòng xã hội tư
bản, nền kinh tế thị trường tư bản chủ nghĩa đang có xu hướng tự phủ định, tự tiến
3


hóa tạo ra những điều kiện cần và đủ cho một cuộc cách mạng xã hội - cách mạng
xã hội chủ nghĩa.
Hai là, do tính ưu việt của kinh tế thị trường trong thúc đẩy phát triển Việt Nam
theo định hướng XHCN.
Kinh tế thị trường luôn là động lực thúc đẩy lực lượng sản xuất phát triển
nhanh và có hiệu quả. Dưới tác động của các quy luật thị trường nền kinh tế ln
phát triển theo hướng năng động, kích thích tiến bộ kỹ thuật - cơng nghệ, nâng cao
năng suất lao động, chất lượng sản phẩm và hạ giá thành. Do vậy, trong thời kỳ quá
độ lên chủ nghĩa xã hội cần phải phát triển kinh tế thị trường để thúc đẩy lực lượng
sản xuất phát triển nhanh và có hiệu quả, thực hiện mục tiêu của chủ nghĩa xã hội là
“dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.
Ba là, kinh tế thị trường phù hợp với nguyện vọng của nhân dân mong muốn dân
giàu, nước mạnh, dân chủ, cơng bằng, văn minh.
Trên thế giới có nhiều mơ hình- kinh tế thị trường, nhưng việc phát triển mà
dẫn tới dân không giàu, nước không mạnh, không dân chủ, kém văn minh thì
khơng ai mong muốn. Cho nên, phấn đấu vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội
dân chủ, công bằng, văn minh là khát vọng của nhân dân Việt Nam. Để hiện thực
hóa khát vọng như vậy, việc thực hiện kinh tế thị trường mà trong đó hướng tới
những giá trị mới là tất yếu khách quan.
Mặt khác, kinh tế thị trường sẽ còn tồn tại lâu dài ở nước ta là một tất yếu
khách quan, bởi lẽ sự tồn tại hay không tồn tại của kinh tế thị trường là do những
điều kiện kinh tế - xã hội khách quan sinh ra nó quy định. Phát triển kinh tế thị
trường định hướng xã hội chủ nghĩa góp phần từng bước cải thiện và nâng cao đời
sống của nhân dân.

1.2. Đặc trưng của kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam
Việc phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam phản
ánh điều kiện lịch sử khách quan ở nước ta so với các quốc gia trên thế giới. Nội
4


dung tiếp theo ở đây sẽ trình bày làm rõ hơn những đặc trưng của nền kinh tế thị
trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam trên một số tiêu chí cơ bản.
a) Về mục tiêu.
Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là phương thức để phát triển
lực lượng sản xuất, xây dựng cơ sở vật chất - kỹ thuật của chủ nghĩa xã hội; nâng
cao đời sống nhân dân, thực hiện “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn
minh”. Đây là sự khác biệt cơ bản của kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa với kinh tế thị trường tư bản chủ nghĩa. Mục đích đó bắt nguồn từ cơ sở kinh
tế - xã hội của thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội và là sự phản ánh mục tiêu chính
trị - xã hội mà nhân dân ta đang phấn đấu dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt
Nam.
Việt Nam đang ở chặng đầu của thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, lực
lượng sản xuất còn yếu kém, lạc hậu nên việc sử dụng cơ chế thị trường cùng các
hình thức và phương pháp quản lý của kinh tế thị trường là để kích thích sản Xuất,
khuyến khích sự năng động, sáng tạo của người lao động, giải phóng sức sản xuất,
thúc đẩy cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa, bảo đảm từng bước xây dựng thành công
chủ nghĩa xã hội.
b)Về quan hệ sở hữu và thành phần kinh tế.
Vấn đề sở hữu trong nền kinh tes thị trường định hướng XHCN tồn tại nhiều
hình thức sở hữu với nhiều thành phần kinh tế khác nhau. Theo quan điểm tại đại
hội XII của ĐCSVN hiện nay có 4 thành phần kinh tế gồm: thành phần kinh tế Nhà
nước, thành phần kinh tế tư nhân, thành phần kinh tế tập thể và thành phần kinh tế
có vốn đầu tư nước ngoài.
Các thành phần kinh tế độc lập với nhau bình đẳng trước pháp luật. Nhà nước

khuyến khích mọi thành phần kinh tế phát triển.
Mỗi thành phần kinh tế chịu sự tác động của quy luật kinh tế riêng bên cạnh
tính thống nhất giữa thành phần kinh tế cũng có sự khác nhau thậm chí có những
5


mâu thuẫn khiến nền kinh tế nước ta sẽ phát triển theo hướng khác nhau. Các thành
phần kinh tế khác nhau dựa trên các quan hệ sở hữu khác nhau và thường đại diện
cho những giai cấp, tầng lớp xã hội khác nhau. Do đó trong q trình cùng nhau
phát triển sẽ đan xen mâu thuẫn và phát triển theo khuynh hướng khác nhau. Vì vậy
thành phần kinh tế Nhà nước cần giữ vai trò chủ đạo để giữ vững định hướng
XHCN trong phát triển kinh tế.
c) Về quan hệ quản lý nền kinh tế.
Trong nền kinh tế thị trường hiện đại ở mọi quốc gia trên thế giới, nhà nước
đều phải can thiệp (điều tiết) quá trình phát triển kinh tế của đất nước nhằm khắc
phục những hạn chế, khuyết tật của kinh tế thị trường và định hướng chúng theo
mục tiêu đã định. Tuy nhiên, quan hệ quản lý và cơ chế quản lý trong nền kinh tế
thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam có đặc trưng riêng đó là: Nhà
nước quản lý và thực hành cơ chế quản lý là nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa
của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản, sự
làm chủ và giám sát của nhân dân với mục tiêu dùng kinh tế thị trường để xây dựng
cơ sở vật chất kỹ thuật cho chủ nghĩa xã hội, vì “dân giàu, nước mạnh, dân chủ,
cơng bằng, văn minh”.
Đảng lãnh đạo nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa thông qua
cương lĩnh, đường lối phát triển kinh tế - xã hội và các chủ trương, quyết sách lớn
trong từng thời kỳ phát triển của đất nước, là yếu tố quan trọng bảo đảm tính định
hướng xã hội chủ nghĩa của nền kinh tế thị trường.
Nhà nước quản lý nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa thông
qua pháp luật, các chiến lược, kế hoạch, quy hoạch và cơ chế chính sách cùng các
cơng cụ kinh tế trên cơ sở tôn trọng những nguyên tắc của thị trường, phù hợp với

yêu cầu xây dựng xã hội xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam.
d) Về quan hệ phân phối.
6


Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam thực hiện phân
phối công bằng các yếu tố sản xuất, tiếp cận và sử dụng các cơ hội và điều kiện
phát triển của mọi chủ thể kinh tế (phân phối đầu vào) để tiến tới xây dựng xã hội
mọi người đều giàu có, đồng thời phân phối kết quả làm ra (đầu ra) chủ yếu theo
kết quả lao động, hiệu quả kinh tế, theo mức đóng góp vốn cùng các nguồn lực
khác và thông qua hệ thống an sinh xã hội, phúc lợi xã hội.
Quan hệ phân phối bị chi phối và quyết định bởi quan hệ sở hữu về tư liệu sản
xuất. Nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là nền kinh tế nhiều thành
phần với sự đa dạng hóa các loại hình sở hữu và do vậy thích ứng với nó là các loại
hình phân phối khác nhau (cả đầu vào và đầu ra của các quá trình kinh tế). Thực
hiện nhiều hình thức phân phối (thực chất là thực hiện các lợi ích kinh tế) ở nước ta
sẽ có tác dụng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và tiến bộ xã hội, góp phần cải thiện và
nâng đời sống cho mọi tầng lớp nhân dân trong xã hội, bảo đảm công bằng xã hội
trong sử đụng các nguồn lực kinh tế và đóng góp của họ trong q trình lao động và
sản xuất, kinh doanh.
e) Về quan hệ giữa gắn tăng trưởng kinh tế với công bằng xã hội.
Nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam phải thực hiện
gắn tăng trưởng kinh tế với công bằng xã hội; phát triển kinh tế đi đôi với phát triển
văn hóa - xã hội; thực hiện tiến bộ và cơng bằng xã hội ngay trong từng chính sách,
chiến lược, quy hoạch, kế hoạch và từng giai đoạn phát triển của kinh tế thị trường.
Ở bất cứ giai đoạn nào, mỗi chính sách kinh tế cũng đều phải hướng đển mục
tiêu phát triển xã hội và mỗi chính sách xã hội cũng phải nhằm tạo động lực thúc
đẩy tăng trưởng kinh tế; phải coi đầu tư cho các vấn đề xã hội (giáo đục, văn hóa, y
tế, thể dục, thể thao...) là đầu tư cho sự phát triển bền vững.
Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam là sự kết hợp những

mặt tích cực, ưu điểm của kinh tế thị trường với bản chất ưu việt của chủ nghĩa xã
hội để hướng tới một nền kinh tế thị trường hiện đại, văn minh. Tuy nhiên, kinh tế
7


thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam đang trong quá trình hình thành
và phát triển tất sẽ còn bộc lộ nhiều yếu kém cần phải khắc phục và hoàn thiện.
II.THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP ĐỂ PHÁT TRIỂN KINH TẾ THỊ
TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA Ở VIỆT NAM HIỆN NAY.
2.1.Thực trạng nền kinh tế Việt Nam
Trình độ phát triển nền kinh tế thị trường ở nước ta còn ở giai đoạn sơ khai
Hệ thống cơ sở hạ tầng kém phát triển: điển hình là về kết cấu hạ tầng giao
thông. Hệ thống kết cấu hạ tầng giao thơng đa số có quy mơ nhỏ bé, chưa đồng bộ
và chưa tạo được sự kết nối liên hồn nên sẽ khó đáp ứng nhu cầu giao thơng và an
tồn giao thơng cịn hạn chế. So với một số nước trong khu vực, hệ thống kết cấu
hạ tầng giao thơng của Việt Nam chỉ ở mức trung bình. Hệ thống đường sắt chủ
yếu khổ 1 m được xây dựng kể từ thời Pháp thuộc, tới nay đã hơn 100 năm nên rất
lạc hậu và có thị phần vận tải rất thấp (khơng q 2%). Về hàng khơng, tồn quốc
có 21 sân bay đang được khai thác, trong đó có 8 sân bay quốc tế, nhưng phần lớn
các sân bay có quy mơ cịn hạn chế, chưa sân bay nào đạt tiêu chuẩn đầu mối khu
vực.(1)
=> Hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông kém phát triển làm cho các vùng tách biệt
nhau về khoảng cách và không thể khai thác hết tiềm năng phát triển ở một số vùng
dẫn đến là các vùng khơng thể chun mơn hóa sản xuất để phát triển vùng.
Cơ sở vật chất kĩ thuật ở trình độ thấp do trình độ kỹ thuật và cơng nghệ nước
ta cịn lạc hậu. Hiện nay, trình độ công nghệ ở nước ta chỉ ở mức 2/7 so với thế giới
xong các thiết bị máy móc chủ yếu là cũ, lạc hậu 2-3 thế hệ. Hơn nữa là nước ta
chủ yếu là lao động thủ công nên năng suất lao động nước ta so với mặt bằng
chung là rất thấp và chỉ rơi vào khoảng 30% so với thế giới.(2)
=>Khả năng cạnh tranh phát triển đất nước so với các nước láng giềng là hạn chế

vì năng suất lao động kém thì hàng hóa tạo ra cũng sẽ ít khơng đa dạng.
8


Sự chuyển dịch cơ cấu nền kinh tế chậm, nền kinh tế cịn phụ thuộc nhiều vào
ngành nơng nghiệp. Lực lượng lao động thì tập trung nhiều ở lĩnh vực nông nghiệp
và lực lượng tập trung ở lĩnh vực khoa học cơng nghệ chiếm khá là ít.
=>Kìm hãm sự phát triển đất nước.
Thị trường dân tộc thống nhất đang trong q trình hình thành chưa đồng bộ
Có sự xuất hiện đa dạng của các thị trường tuy nhiên các thị trường này chưa
hồn thiện vẫn đang trong tình trạng non trẻ. Chằng hạn như:
Thị trường hàng hóa - dịch vụ đã được hình thành từ sớm nhưng vẫn cịn nhiều
hạn chế như là bán hàng giả, nhập hàng kém chất lượng gây rối loạn thị trường.(3)
Thị trường vốn và thị trường tiền tệ đã có sự khởi sắc nhưng vẫn còn hạn chế ở
chỗ doanh nghiệp đặc biệt là doanh nghiệp tư nhân thì khó khăn trong việc huy
động vốn vì vướng mắc thủ tục.
Thị trường hàng hóa sức lao động xuất hiện tuy nhiên ở thị trường này cung về
lao động lành nghề nhỏ hơn so với cầu và cung về lao động đơn giản lớn hơn cầu vì
thế mà người có sức lao động cũng có thể bị thất nghiệp.
Nhiều thành phần kinh tế tham gia thị trường(4)
Về lí luận: Trong thời kì đi lên chủ nghĩa xã hội bất cứ nước nào cũng tồn tại nền
kinh tế hàng hóa nhiều thành phần.
Về thực tiễn: Trong thời kì quá độ lên CNXH nước ta vẫn tồn tại một số thành
phần kinh tế của xã hội trước, trong quá trình xây dựng CNXH xuất hiện thêm một
số thành phần kinh tế mới. VN đi lên xây dựng CNXH với lực lượng sản xuất thấp,
nhiều trình độ khác nhau, các hình thức sở hữu khác nhau nên thành phần kinh tế
là khác nhau.
Thành phần kinh tế ở nước ta đa dạng gồm có 4 thành phần kinh tế
Thành phần kinh tế Nhà nước: Là thành phần kinh tế dựa trên hình thức sở
hữu nhà nước về tư liệu sản xuất. Giữ vai trò chủ đạo, then chốt.

9


Thành phần kinh tế tập thể: Là thành phần kinh tế dựa trên sở hữu tập thể về
tư liệu sản xuất. Kinh tế tập thể cùng kinh tế nhà nước hợp thành nền tảng kinh tế
quốc dân.
Thành phần kinh tế tư nhân: Là thành phần kinh tế dựa trên hình thức sở hữu
tư nhân về tư liệu sản xuất. Kinh tế tư nhân đóng vai trị là động lực của nền kinh
tế
Thành phần kinh tế có vốn đầu tư nước ngồi: Là thành phần kinh dựa trên
hình thức sở hữu vốn của nước ngoài. Thúc đẩy nển kinh tế nước ta tăng trưởng,
phát triển.
⇒ Các thành phần kinh tế vừa hợp tác, vừa cạnh tranh lẫn nhau, góp phần khai
thác mọi nguồn lực để phát triển kinh tế đất nước.
Quản lí nhà nước về kinh tế - xã hội cịn yếu

Tại Nghị quyết Hội nghị Trung ương 5 khóa XII đã chỉ ra : “Quản lý nhà nước
chưa đáp ứng kịp yêu cầu phát triển của kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế; hiệu
lực, hiệu quả chưa cao; kỷ luật, kỷ cương khơng nghiêm”. Điều đó biểu hiện cụ thể
như sau:
Thứ nhất, thể chế quản lý nhà nước trong điều kiện nền kinh tế thị trường định
hướng xã hội chủ nghĩa vẫn cần tiếp tục được hoàn thiện. Nhiều vấn đề mới phát
sinh mà hoạt động quản lý nhà nước chưa dự liệu, chưa tạo ra hành lang pháp lý
cần thiết để quản lý. Tiêu biểu là việc gặp những khó khăn trong việc dự báo chính
sách có hiệu quả hay không, năng lực xây dựng pháp luật của các cơ quan chức
năng chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu của sự phát triển đời sống xã hội và tính khả thi
hiệu quả của pháp luật cịn thấp.(5)
Thứ hai, tốc độ tăng trưởng kinh tế của Việt Nam tương đối cao nhưng chưa
thực sự tương xứng với tiềm năng, thực lực hiện có. Hoạt động quản lý nhà nước
chưa tạo ra thể chế thực sự đủ sức hấp dẫn để thu hút các nguồn lực đầu tư cho phát

triển. Thu ngân sách nhà nước vẫn còn phụ thuộc nhiều vào khu vực có vốn đầu tư
10


nước ngoài, các khoản thu từ tài nguyên, các khoản thu đặc thù và các khoản thu
phát sinh do yếu tố khách quan dẫn đến một số năm không đạt dự toán. (6)
Thứ ba, nhiều vấn đề của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa
chưa được luận giải và quản lý có hiệu quả. Các biện pháp xử lý đối với hoạt động
chuyển giá của một số doanh nghiệp FDI, việc lợi dụng kẽ hở trong các quy định
của luật liên quan đến nguồn gốc, xuất xứ hàng hóa sản xuất tại Việt Nam (Made in
Vietnam)… đang làm tổn hại niềm tin của người dân vào hàng hóa trong nước, ảnh
hưởng đến nguồn thu ngân sách nhà nước.(7)
Sự hình thị trường trong nước gắn với mở rộng kinh tế đối ngoại, hội nhập vào thị
trường khu vực thế giới, trong hồn cảnh trình độ phát triển khoa học kĩ thuật của
nước ta thấp xa so với hầu hết các nước khác.
Hiện nay, Việt Nam tiếp tục đẩy mạnh phát triển kinh tế đối ngoại, thúc đẩy hội
nhập quốc tế để thực hiện cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa, sớm đưa đất nước trở
thành nước cơng nghiệp theo hướng hiện đại, vì mục tiêu “dân giàu, nước mạnh,
dân chủ, công bằng, văn minh”. Tuy nhiên ở thời kỳ CNH – HĐH này thì nước ta
sẽ gặp phải nhiều khó khăn trong việc hội nhập quốc tế do những yếu tố tác động
như là khoảng cách giàu – nghèo, vùng lãnh thổ thậm chí là do thời gian nước ta
độc lập muộn hơn so với các nước nên là bị tụt hậu khá nhiều so với các nước.
Xong bên cạnh đó việc hợp tác kinh tế là một điều tất yếu để giúp nước ta phát
triển nên đòi hỏi nước ta cần phải chuẩn bị sẵn sàng để tham gia vào thị trường thế
giới. Có như vậy mới tìm ra được điểm mạnh của mình để phát huy tối đa tiềm
năng của đất nước.
2.2. Các giải pháp để phát triển kinh tế thị trường định hướng XHCN ở Việt
Nam
Đẩy mạnh cơng nghiệp hóa - hiện đại hóa, ứng dụng nhanh tiến bộ khoa học kĩ
thuật, trên cơ sở đó đẩy mạnh phân cơng lao động xã hội.

11


Ðối với sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội, cơng nghiệp hóa có vai trị tạo ra
điều kiện, tiền đề vật chất - kỹ thuật cho chế độ xã hội chủ nghĩa. Ðây là một quá
trình kinh tế, kỹ thuật - công nghệ và kinh tế - xã hội toàn diện, sâu rộng nhằm
chuyển đổi nền sản xuất và xã hội Việt Nam từ trình độ nơng nghiệp lạc hậu lên
trình độ cơng nghiệp với các trình độ cơng nghệ ngày càng tiên tiến, hiện đại.(8)
Sự xuất hiện của CNH - HĐH đã thúc đẩy sự phân công lao động xã hội để từ
đó có thể tạo ra nhiều hàng hóa.
Hình thành và phát triển đồng bộ các loại thị trường.(9)
Cần thay đổi tư duy, nhận thức về phát triển các loại thị trường. Đó là các quy
luật của kinh tế thị trường kết hợp với tính định hướng XHCN trong việc xây dựng
nền kinh tế ở nước ta.
Tạo tiền đề, cơ sở cho sự hình thành và phát triển các loại thị trường. Ví dụ: ở
những nơi kinh tế và thị trường phát triển, nên đầu tư chủ yếu theo chiều sâu (như:
đầu tư chất xám, phương tiện kỹ thuật hiện đại), ở những vùng kinh tế tự cấp tự túc
còn phổ biến, như: miền núi, vùng sâu, vùng xa, những vùng kinh tế chậm phát
triển, cần đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng giao thông thuận lợi cho giao lưu hàng
hóa giữa các vùng, miền; xây dựng hệ thống chợ hoặc trung tâm thương mại để có
nơi trao đổi, mua bán hàng hóa.
Nâng cao hiệu lực quản lý của Nhà nước và nên tập trung vào các nội dung cơ
bản: tạo môi trường và điều kiện cho tự do sản xuất kinh doanh, lưu thơng hàng
hóa trên các thị trường. Ngoài ra, đổi mới phương thức quản lý từ chỗ can thiệp
trực tiếp vào thị trường sang quản lý vĩ mơ.
Đẩy mạnh q trình đa dạng hóa sở hữu, phát triển nền kinh tế với nhiều loại
hình sản xuất kinh doanh, vừa tạo ra sức cung, vừa tạo ra sức cầu cho các loại thị
trường.
Mở rộng và nâng cao hiệu quả kinh tế đối ngoại
12



Cần đưa ra các chính sách phù hợp với các hình thức kinh tế vì đây là phương
án lâu dài phục vụ cho kinh tế đối ngoại.
Xây dựng và phát triển cơ cấu hạ tầng đẩy mạnh giao thông vận tải tạo điều kiện
thuận lợi cho việc vận chuyển hàng hóa và giao thơng đi lại.
Tích cực tìm kiếm đối tác trong quan hệ đối ngoại vì đó là thành phần khơng thể
thiếu trong q trình hợp tác và là yếu tố dẫn đến sự hiệu quả kinh tế đối ngoại.
Tăng cường vai trò quản lý kinh tế của Nhà nước bằng cách đổi mới tổ chức bộ
máy và cơ chế quản lý để đảm bảo được sự thống nhất quản lý Nhà nước về kinh tế
đối ngoại. Mặt khác, vẫn đem lại tính sáng tạo và sự phát triển kinh tế hiệu quả.
Thực hiện nhất quán chính sách kinh tế nhiều thành phần
Vai trò chủ đạo phải thuộc về kinh tế Nhà nước. Để làm được điều đó thì cần tập
trung nguồn lực phát triển có hiệu quả kinh tế Nhà nước trong các lĩnh vực trọng
điểm của nền kinh tế - xã hội. Đẩy mạnh khoa học công nghệ tiên tiến hiện đại
phục vụ cho các doanh nghiệp Nhà nước.
Phát triển kinh tế tập thể dưới nhiều hình thức trong đó hợp tác xã là nịng cốt.
Khuyến khích cá thể, chủ thể phát triển lành mạnh ở cả thành thị và nơng
thơn.(10)
Khuyến khích các nhà tư bản trong công việc mà luật pháp không cấm.(11)
Giữ vững ổn định chính trị và hồn thiện hệ thống luật pháp
Hệ thống pháp luật là quan trọng nhất trong công tác quản lý kinh tế hàng hóa
thành phần.
Sự ổn định về chính trị là yếu tố hàng đầu để quyết định sự phát triển đất nước.
Vì vậy cần phải giữ và tăng cường vai trò của lãnh đạo Nhà nước đồng thời phát
huy quyền làm chủ nhân dân.
Xóa bỏ cơ chế tập trung, quan liêu, bao cấp, hoàn thiện cơ chế quản lý của nhà
nước.
13



Đây là một việc thiết thực nhất mà nước ta cần làm bởi nếu cịn giữ cơ chế đó thì
nền kinh tế bị kìm hãm sự phát triển. Xong trải qua nhiều năm như vậy chế độ đó
cũng khơng cịn phù hợp với tình trạng đất nước hiện nay. Tiếp là nó cịn gây ra
tình trạng lạm phát khi mà giá cả hàng hóa tăng quá cao trong khi thu nhập người
dân lại không đáng kể,….
Để nâng cao chất lượng quản lý nền kinh tế thì cần nâng cao năng lực của các
cơ quan luật pháp, cải thiện hành chính quốc gia, có hệ thống chính sách nhất qn
để tạo ra môi trường ổn định và hạn chế tối đa các mặt tiêu cực của cơ chế thị
trường.(12)
KẾT LUẬN
Như vậy sau khi chuyển đổi từ nền kinh tế tập trung sang nền kinh tế định
hướng xã hội chủ nghĩa thì nền kinh tế nước ta cũng có sự chuyển biến tuy khơng
q là hồn chỉnh nhưng cũng đã có sự đột phá thành công đối với một đất nước
vừa trải qua thời kì chiến tranh và hứng chịu những thiệt hại tổn thất nặng nề. Nhận
thấy sự thay đổi ở chỗ đời sống nhân dân được cải thiện, cơ cấu nền kinh tế có sự
chuyển dịch theo hướng tích cực, xây dựng nền kinh tế đi đơi với hồn thiện, giải
quyết các vấn đề chính trị. Dù đã có sự tiến bộ đổi mới nền kinh tế nhưng nền kinh
tế nước ta mới chỉ đang trong trạng thái là sơ khai. Tức là nền kinh tế của nước ta
vẫn chưa được hoàn thiện dựa trên cơ sở pháp luật sau q trình đổi mới. Chính vì
thế mà sẽ tồn tại rất nhiều bất cập ảnh hưởng đến nền kinh tế như là lũng đoạn thị
trường, lạm phát, tham nhũng,….Trước những ưu điểm và nhược điểm như vậy thì
nhà nước ta cần nhanh chóng đưa ra các đối sách hợp lí để đảm bảo mục tiêu dân
giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng và văn minh.

14


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.GIÁO TRÌNH KINH TẾ CHÍNH TRỊ MÁC- LENIN (NHÀ XUẤT BẢN HÀNH

CHÍNH QUỐC GIA SỰ NGHIỆP )
2.a/vi/co-so-ha-tang-dong-vai-tro-phat-trien-kinh
te/?fbclid=IwAR3AFxt6koR03e6uuLS_traazSHbmzAas7_DnCesJi7JK4bhMV4AxDrESM(1)
3. />4. />5.BÁO ĐIỆN TỬ ĐẢNG CỘNG SẢN
( />6.TẠP CHÍ CỘNG SẢN
( />mMjv2bxQwmY(5)(6)(7))
7. />z3ktJBfo-eRHi-abujxNlD_LX3Z-jQMJt3rwuA-6Qcaxq2A3SQG8U(8)
8.LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ
15


( />bh1C2ZtmAOOIDY(9))
9.KHO TRI THUC SO.com
( />
16