Phân biệt từ đồng âm và từ nhiều nghĩa lớp 5 - Giáo viên Việt Nam
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (38.79 KB, 3 trang )
Giaovienvietnam.com
Phân biệt từ đồng âm và từ nhiều nghĩa lớp 5
Từ đồng âm và từ nhiều nghĩa đều có hình thức giống nhau, đọc giống nhau,
viết cũng giống nhau chỉ khác nhau về nghĩa.
- Trong chương trình Tiếng Việt 5 có rất ít dạng bài tập phối hợp cả hai kiến
thức về từ đồng âm và từ nhiều nghĩa để học sinh rèn kĩ năng phân biệt.
- HS còn chưa biết cách phân biệt nghĩa gốc và nghĩa chuyển của từ nhiều
nghĩa.
Vậy để giúp HS cách phân biệt được từ đồng âm và từ nhiều nghĩa trước hết
GV cần giúp HS nắm chắc:
1. Khái niệm về từ đồng âm: Từ đồng âm là từ giống nhau về âm nhưng khác
hẳn nhau về nghĩa.
Ví dụ: Hịn đá - đá bóng
1.2. Đặc điểm của từ đồng âm:
- Những từ nào đồng âm với nhau thì ln ln đồng âm trong tất cả mọi bối
cảnh được sử dụng.
- Đồng âm giữa từ với từ là kết quả của đồng âm tiếng với tiếng. Điều này nó
được triệt để khai thác khi người Việt sử dụng từ đồng âm để chơi chữ của
mình.
1.3: Các loại từ đồng âm: + đồng âm từ với từ gồm:
- Đồng âm từ vựng: Tất cả các từ đều thuộc cùng một từ loại.
VD: Con đường và mía đường
- Đồng âm từ vựng ngữ pháp: Các từ trong nhóm đồng âm với nhau chỉ khác
nhau về từ loại
VD: Hòn đá - đá bóng
- Đồng âm từ với tiếng (Loại này được sử dụng ở các cấp học trên).
Giaovienvietnam.com
2. Khái niệm về từ nhiều nghĩa: Từ nhiều nghĩa là từ có một nghĩa gốc và một
hay một số nghĩa chuyển, các nghĩa của từ nhiều nghĩa bao giờ cũng có mối
liên hệ với nhau.
VD: Xác định từ đồng âm, từ nhiều nghĩa trong ví dụ sau:
- Chúng ta cùng ngồi vào bàn (1) để bàn (2) công việc.
-
Bàn (3) phím của chiếc đàn này thật đẹp.
Trong ví dụ trên có:
Từ đồng âm là: bàn (1) và bàn (2)
bàn(1) và Bàn (3)
Từ nhiều nghĩa là: bàn (1) và Bàn (3)
- Từ đồng âm là nhiều từ nhưng nghĩa các từ trong văn cảnh đều là nghĩa gốc
(còn gọi là nghĩa chính của từ).
- Cịn từ nhiều nghĩa thì chỉ là một từ có một nghĩa gốc cịn các nghĩa khác là
nghĩa chuyển.
Vậy làm thế nào để HS phân biệt được nghĩa gốc và nghĩa chuyển của từ?
- Nghĩa gốc là nghĩa chính của từ.
VD: Đơi mắt bé mở to.
- Nghĩa chuyển được hiểu rộng ra từ nghĩa gốc.
VD: Quả na mở mắt.
Mùa xuân (1) là tết trồng cây
Làm cho đất nước càng ngày càng xuân (2).
Ta thấy rằng: “xuân” (2) được dùng theo nghĩa chuyển vì“xn” có thể thay thế
bằng “tươi đẹp”. Sau khi HS đã nắm bắt được bản chất của kiến thức, để cho
học sinh có kỹ năng phân biệt, GV cần biên soạn thành những dạng bài tập hỗn
hợp cả từ đồng âm và từ nhiều nghĩa để HS luyện tập.
Giaovienvietnam.com
Tóm lại: Đối với học sinh lớp 5, học sinh phải giải nghĩa một số từ thông qua
các câu văn, các cụm từ cụ thể, xác định được nghĩa gốc và nghĩa chuyển của
từ, phân biệt từ nhiều nghĩa với từ đồng âm, tìm được một số ví dụ về sự
chuyển nghĩa của từ, đặt câu với các nghĩa của từ nhiều nghĩa và các nghĩa của
từ đồng âm. Có như vậy các em mới phân biệt được đúng về từ đồng âm và từ
nhiều nghĩa.
