download by :

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

BÀI TIỂU LUẬN CUỐI KỲ
ĐỀ TÀI: Văn hóa, văn minh Ấn Độ phản ánh qua tác phẩm văn học cổ
trung đại
Học phần:

Lịch sử VMTG

Mã học phần:

211-HIS1055 2

Giảng viên hướng dẫn:

TS. Nguyễn Khánh Vân

Họ và tên:

Lê Thị Thanh Tâm

Mã sinh viên:

21050530

Lớp:

QH 2021E TCNH CLC 4

Email:



Ha Noi, Feb 2022

1


download by :

Lời cam đoan
Tôi xin cam đoan đây là bài làm do tôi thực hiện dưới sự hướng dẫn của giáo
viên bộ mơn. Các số liệu và trích dẫn được sử dụng trong bài nghiên cứu là
trung thực, có nguồn gốc rõ ràng và đáng tin cậy.

2


download by :

Lời cảm ơn
Lời đầu tiên, em xin gửi lời cảm ơn chân thành nhất đến TS. Nguyễn
Khánh Vân – giảng viên bộ môn Lịch sử VMTG. Trong suốt q trình học tập
và tìm hiểu bộ mơn, em đã nhận được sự quan tâm giúp đỡ, hướng dẫn rất tận
tình, tâm huyết của cơ. Cơ đã giúp em tích lũy thêm nhiều kiến thức để có cái
nhìn sâu sắc và hồn thiện hơn. Trong q trình hồn thành bài nghiên cứu,
chắc chắn khơng tránh khỏi những sai sót. Em rất mong nhận được những góp
ý từ cơ để bài làm được hồn thiện hơn.

Kính chúc cơ sức khỏe, hạnh phúc và thành công trên con đường sự
nghiệp giảng dạy.

3


download by :

I – Tổng quan về Ấn Độ cổ trung đại
Ấn độ là một bán đảo ở Nam Á, từ Đơng Bắc đến Tây Bắc có núi chắn
ngang, trong đó có dãy Himalaya nổi tiếng. Ấn Độ chia làm hai miền Nam,
Bắc lấy dãy núi Vindya làm ranh giới. Miền Bắc Ấn Độ có hai con sơng lớn là
sông Ấn (Indus) và sông Hằng (Gange). Sông Ấn chia làm 5 nhánh, nên đồng
bằng lưu vực sơng Ấn cịn được gọi là vùng Pungiáp (vùng Năm sông). Tên
nước Ấn Độ là gọi theo tên con sông này. Sông Hằng ở phía Đơng được coi là
một dịng sơng thiêng. Từ xưa nhân dân Ấn Độ thường đến khúc sông ở thành
phố Varanadi (Bênarét) để cử hành lễ tắm mang tính chất tơn giáo. Cả hai dịng
sơng này đã bồi đắp thành hai đồng bằng màu mỡ ở miền Bắc Ấn Độ, vì vậy
nơi đây đã trở thành cái nơi của nền văn minh nước này.
Cư dân Ấn Độ, về thành phần chủng tộc gồm hai loại người chính:
Người Đraviđa chủ yếu cư trú ở miền Nam và người Arya chủ yếu cư trú ở
miền Bắc. Ngồi ra cịn có nhiều tộc khác như người Hy Lạp, người Hung Nô,
người Arập... Họ dần dần đồng hóa về các thành phần cư dân khác, do đó vấn
đề bộ tộc ở Ấn Độ là một vấn đề hết sức phức tạp.
Thời cổ trung đại, phạm vi địa lí của nước Ấn Độ bao gồm cả các nước
Pakistan, Bangladesh và Nepal ngày nay.1

II – Văn minh, văn hóa Ấn Độ qua tác phẩm “Mahabhaarata” và
“Ramayana”
1. Sơ lược về tác phẩm “Mahabharata”


1 Giáo trình L chị s ửvăn minh thếế giớ i – Vũ Dương Ninh

4


download by :

Mahabharata là bản trường ca gồm 220000 câu thơ. Đây là bộ sử thi dài nhất
thế giới. Bản trường ca này nói về một cuộc chiến giữa các con cháu Bharata.
Tương truyền rằng người soạn lại bộ sử thi này là Viasa. Bản trường ca này có
thể coi là một bộ “bách khoa toàn thư” phản ánh mọi mặt về đời sống xã hội
Ấn Độ ngày đó.
Cốt truyện như sau: “Ở thành phố Haxtinapua có một dịng họ vua chúa
gọi là Curu vốn là con cháu của vua Bharata. Dịng họ này có hai anh em là
Dritarattora và Pandu. Vì người anh bị mù nên Pandu được làm vua.
Dritarattora có 100 con trai, gọi chung là anh em Curu, cịn Pandu có 5 con
trai, gọi chung là anh em Pandu. Sau khi Pandu chết, anh em Curu và anh em
Pandu chia đơi vương quốc. Nhưng vì muốn chiếm toàn bộ đất nước, anh em
Curu đã thách anh em Pandu đánh bạc. Nhờ gian lận, anh em Curu thắng liên
tiếp. Bị mất hết mọi của cải, anh em Pandu đặt phần đất nước của mình vào
canh bạc nhưng cũng bị thua nốt. Theo lời giao hẹn, anh em Pandu bị trục
xuất và phải trốn tránh trong 13 năm, khơng được để phía anh em Curu phát
hiện.

Một trang trận
diễn

tả


trận

chiến Câu Lư
trong
Mahabharata

5


download by :

Hết kì hạn, anh em Pandu trở về yêu cầu anh em Curu trả lại đất đai
cho họ, nhưng lại bị từ chối, do đó một cuộc chiến tranh khốc liệt giữa hai bên
bùng nổ. Sau 18 ngày đánh nhau dữ dội, hàng trăm triệu người đã bị tử trận,
phe Curu chỉ có 3 người sống sót, cả 100 anh em Curu đều chết. Phe Pandu
tuy thắng lợi nhưng cũng chỉ cịn lại 6 người, trong đó có 5 anh em Pandu”.

Mơ tả hiện đại của
Vyasa

thuật

lại

Mahabharata

cho

Ganesha


đền

tại

Murudeshwara,
Karnataka.

Xốy vào cốt truyện ấy, bộ sử thi này đã miêu tả rất nhiều cảnh khác
nhau với những chi tiết li kì như cảnh ăn chơi xa hoa ở chốn cung đình, những
cuộc tình duyên éo le nhưng chung thủy, những cảnh sinh hoạt trong xã hội lúc
bấy giờ và đậm nét nhất là cảnh chiến đấu anh dũng nhưng vô cùng thảm

6


download by :

khốc. Hơn nữa, cùng với thời gian, những câu chuyện như vậy không ngừng
được bổ sung vào làm cho tác phẩm càng thêm phong phú.2

2. Sơ lược về tác phẩm “Ramayana”
Ramayana là một bộ sử thi dài 48000 câu thơ, tương truyền tác giả là
Vanmiki, mô tả cuộc tình giữa chàng Rama và cơng chúa Sita (con của mẹ
đất). Thiên tình sử này ảnh hưởng tới văn học dân gian và một số nước Đông
Nam Á.

Cốt truyện như sau: Trong thời Vêđa, vương quốc Côxala được sống
trong cảnh thanh bình dưới sự trị vì của vua Đaxarađa. Người con trưởng của
vua là Rama, một thanh niên thông minh dũng cảm và có đạo đức được vua
chọn làm thái tử nối ngơi. Gần đó, có một vương quốc khác là Viđêha,

2 Giáo trình L chị s ửvăn minh thếế giớ i – Vũ Dương Ninh

7


download by :

dân chúng cũng được an cư lạc nghiệp dưới quyền thống trị của vua Gianắc.
Bản thân vua cũng cầm cày cày ruộng. Một hôm nhà vua đang cày, bỗng thấy
từ luống cày hiện lên một thiếu nữ xinh đẹp. Nhà vua đem về nuôi, đặt tên là
Sita và coi như con. Khi Sita đến tuổi lấy chồng, nhà vua tổ chức một cuộc thi
bắn cung để kén phò mã. Nhiều thanh niên tham dự cuộc thi, nhưng chỉ có
Rama giương nổi cây cung của nhà vua. Rama được kết hôn với công chúa
Sita. Nhưng một ái phi của vua Đaxarata vì ghen với hồng hậu có con trai là
Rama được làm thải tử nối ngôi nên yêu câu vua đày Rama ra khỏi đất nước
14 năm. Rama cùng Sita đến sống ở trong rừng. Một công chúa góa chồng một
hơm dạo chơi trong rừng gặp Rama rồi đem lịng u chàng. Bị từ chối quyết
liệt, nàng cơng chúa ấy tức giận nên bảo em trai mình là Ravan, vua nước Quỷ
ở đảo Lanca bắt cóc Sita. Nhờ sự giúp đỡ của vua nước Vượn Là Xugriva,
Rama tổ chức được một đội quân gồm toàn vượn và gấu. Theo lệnh của Rama,
một cái cầu được xây dựng nối liền lục địa với đảo Lanca. Ngày nay, giữa Ấn
Độ và Sri Lanka có những hịn đảo mà theo truyền thuyết của cư dân địa
phương, đó chính là dấu vết của cái cầu ấy. Với đội quân vượn và gấu đó,
Rama đánh bại vua nước Quỷ và cứu được Sita. Thời gian đi đày cũng hết,
Rama trở về đất nước của mình và lên làm vua.

Chương cuối do người đời sau thêm vào kể tiếp rằng mặc dầu Sita đã
thắng được cuộc thử lửa, Rama vẫn nghĩ nàng không giữ được trinh tiết với
mình trong thời gian ở trong cung điện của Ravan, nên Rama đã đày vợ vào
rừng. Tại đây, Sita sinh được 2 đứa con trai và gặp Vanmiki mà về sau trở

thành tác giả của tập thơ. Lớn lên 2 đứa con ấy trở thành người đi hát rong và
một hôm chúng đã hát cho Rama nghe bản trường ca Ramayana. Rama nhận
ra con mình, sai sứ giả vào rừng đón Sita về cung. Sita được minh oan

8


download by :

nhưng vẫn đau khổ vì đã bị chồng nghi ngờ nên biến vào lòng đất, người mẹ
trước đây đã sinh ra nàng từ luống cày. Rama tiếp tục trị vì trong nhiều năm
nữa, nhân dân được sống yên vui, nhưng bản thân ông phải sống trong cảnh
buồn rầu cô độc.3

Hai bộ sử thi Mahabharata và Ramayana là những cơng trình sáng tác
tập thể của nhân dân Ấn Độ trong nhiều thế kỉ và là niềm tự hào của nhân dân
Ấn Độ trong hai ngàn năm nay. Và tất nhiên, văn học là nhân chứng sống, là
tái hiện lại một nền văn minh Ấn Độ vĩ đại. Những nét văn hóa, văn minh
được đưa vào văn học một cách khéo léo, tinh tế cho chúng ta những thế hệ đời
sau hiểu rõ hơn về phần nào cuộc sống của nhân dân Ấn Độ thời bấy giờ.
Trong bộ sử thi Mahabharata, tuy cốt truyện chính là nói về cuộc tranh
đấu giành quyền lực nhưng chủ đề chiến tranh chỉ chim khong ẳ di tỏc
phm, ắ cũn li phn ánh mọi mặt đời sống kinh tế, xã hội, tư tưởng, tôn giáo
Ấn Độ. Bộ sử thi này đã trở thành nguồn cảm hứng cho các thi nhân, nghệ sĩ
sáng tác những tác phẩm văn, thơ, nhạc, họa và những cơng trình kiến trúc,
điêu khắc trong nền văn học nghệ thuật Ấn Độ.
Trong bộ sử thi chứa đựng rất nhiều sự tích thần linh, những câu chuyện
ngụ ngơn về mng thú, những cuộc phiêu lưu và những câu chuyện tình thú
vị, hấp dẫn ly kỳ. Các giáo sĩ Ấn Độ đã đưa vào những giáo lý triết học tự biện
siêu hình về pháp (dharma), nghiệp (karma), sự giải thốt (moksha), những ẩn

dụ triết học, châm ngôn xử thế. Tất cả những điều này đã tạo nên nét văn hóa
ẩn chứa trong tác phẩm văn học vĩ đại của người dân Ấn Độ, một nét rất riêng.
Tục ngữ của Ấn Độ có câu: “Cái gì khơng tìm thấy ở
3 Giáo trình L chị s ửvăn minh thếế giớ i – Vũ Dương Ninh

9


download by :

trong Mahabharata thì cũng khơng thể tìm thấy được Ấn Độ”, câu này đủ để
chúng ta hiểu rằng tất cả những gì thuộc về Ấn Độ đều được tái hiện lại rõ nét
và chân thực nhất qua bộ sử thi Mahabharata.4
Còn với Ramayana, trên cả câu chuyện về tình u của chàng Rama và
nàng Sita, đó là việc phản ánh sự phát triển của xã hội Ấn Độ. Tuy là một tác
phẩm ca ngợi đẳng cấp quý tộc vũ sĩ nhưng đã khắc họa được những gương
mặt có tâm hồn trong sáng. Rama là nhân vật lý tưởng kiểu mẫu của đạo Hindu
(nhưng lại là hình mẫu của tư tưởng trọng nam khinh nữ, quan trọng trinh tiết,
coi trong danh dự hơn tíng mạng người thân của đạo Hindu), cuả đẳng cấp
vương công quý tộc. Những câu chuyện và những nhân vật trong Ramayana đã
được nhiều văn nghệ sĩ khắc họa trong thơ ca và trong các cơng trình mỹ thuật
– điêu khắc ở Ấn Độ và các nước Đông Nam Á.
Ramayana đã song hành cùng lịch sử Ấn Độ dẫu qua nhiều sự gọt giũa
của các thi sĩ vô danh, qua nhiều lời kể của các nghệ nhân dân gian, song vẫn
là tiếng ca bất hủ về lịng hướng thiện, tư tưởng u hịa bình, đề cao sự cơng
bình bác ái, với những triết lý mang tầm nhân loại có giá trị cho mn đời: lẽ
hài hòa, bổn phận, khát vọng.
III – Kết luận
Ấn Độ là một tượng đài văn minh Phương Đông. Trải qua hàng ngàn
năm với những thành tựu văn minh rực rỡ, tất cả những điều đó đã được nhân

dân khắc họa, tái hiện lại trong những tác phẩm văn học nổi tiếng để lưu truyền
cho hậu thế hiểu rõ hơn về một nền văn hóa, văn minh vĩ đại này.

4 Wikipedia

10


download by :

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1]

Giáo trình Lịch sử văn minh thế giới – Vũ Dương Ninh

[2]

Mahabharata – Wikipedia tiếng Việt

[3]

Ramayana – Wikipedia tiếng Việt

11


download by :

12