BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP DỆT MAY HÀ NỘI
KHOA CÔNG NGHỆ MAY

ĐỒ ÁN NGHIÊN CỨU PHƯƠNG PHÁP CÔNG NGHỆ SẢN XUẤT MAY
CÔNG NGHIỆP
TÊN ĐỒ ÁN:
Nghiên cứu phân cơng cơng việc, bố trí mặt bằng dây chuyền may cho sản phẩm
và ứng dụng phân công công cơng việc, bố trí mặt bằng dây chuyền cho mã hàng
jacket 251U tại Trường Đại học Công nghiệp Dệt may Hà Nội
Giảng viên Th.S: Nguyễn Văn Thư
Sinh viên thực hiện: Dương Thị Huyền
Lớp: ĐHM12-K2
Mã sinh viên: 1750010683
Hà Nội, tháng 12 năm 2020


Trường Đại Học Công Nghiệp Dệt May Hà Nội

Đồ án NCKH&CNM

LỜI CẢM ƠN
Đồ án môn học là hệ thống lại tất cả các kiến thức văn bản đã học, đồng thời
giúp sinh viên có thêm một số kiến thức mới. Sau một thời gian nghiên cứu, sưu tập
tài liệu, sàng lọc lại tất cả các kiến thức đã học để hồn thành cuốn đồ án với đề tài
mơn học là “Nghiên cứu phân cơng cơng việc và bố trí mặt bằng dây chuyền may,
ứng dụng phân công công việc và bố trí mặt bằng dây chuyền cho mã hàng” đã giúp
em hiểu rõ hơn về việc phân chia ghép bước cơng việc và bố trí mặt bằng cho dây
chuyền may may công nghiệp.
Trong suốt thời gian thực hiện đề tài, em ln được nhà trường tạo điều kiện
để em có thể hoàn thành nội dung bài đồ án đúng thời hạn. Em xin chân thành cảm

ơn tất cả các thầy cô trong khoa Công Nghệ May của trường Đại Học Công Nghiệp
Dệt May Hà Nội và đặc biệt là thầy giáo hướng dẫn ThS. Nguyễn Văn Thư đã tận
tình giúp đỡ, hướng dẫn, chia sẻ thông tin kinh nghiệm về đề tài để em hoàn thành
được đề tài một cách tốt nhất.
Trong quá trình thực hiện cuốn đồ án đã giúp em tích củng cố kiến thức cũ
và tích lũy kiến thức để làm nền tảng cho thực tập tốt nghiệp, làm khóa luận tốt
nghiệp sắp tới và nghề nghiệp trong tương lai.
Do chưa được làm việc thực tế nên việc thực hiện đồ án hoàn toàn dựa trên
lý thuyết vì vậy khơng tránh khỏi những sai sót, em rất mong nhận được sự đóng
góp ý kiến của quý thầy cơ để đồ án của em được hồn thiện hơn.
Em xin chân thành cảm ơn.

SVTH: Dương Thị Huyền
Lớp: ĐHM12-K2

GVHD: Nguyễn Văn Thư

2


Trường Đại Học Công Nghiệp Dệt May Hà Nội

Đồ án NCKH&CNM

MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN
MỤC LỤC
DANH MỤC BẢNG
DANH MỤC HÌNH
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

I. MỞ ĐẦU…………………………………………………………………
1. Lý do chọn đề tài…………………………………………………………8
2. Mục tiêu nghiên cứu...................................................................................
2.1. Mục tiêu tổng quát..................................................................................9
2.2. Mục tiêu cụ thể.......................................................................................10
3. Đối tượng nghiên cứu...............................................................................10
4. Phạm vi nghiên cứu..................................................................................10
5. Phương pháp nghiên cứu..........................................................................10
6. Bố cục của đồ án ......................................................................................11
II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU…………………………………………
Chương 1. Tổng quan về phân công cơng việc và bố trí mặt bằng dây chuyền
1.1.

Một số quan điểm, khái niệm về phân công công việc và bố trí mặt bằng dây

chuyền……………………………………………………………….12-13
1.2. Tầm quan trọng của phân cơng cơng việc và bố trí mặt bằng dây chuyền…13
1.3. Cơ sở phân cơng cơng cơng và bố trí mặt bằng dây chuyền………...14-15
1.4. Yêu cầu phân công công việc và bố trí mặt bằng dây chuyền…………..15
1.5. Ngun tắc phân cơng cơng việc và bố trí mặt bằng dây chuyền……….
1.5.1. Ngun tắc phân cơng cơng việc……………………………………15-16
1.5.2. Ngun tắc bố trí mặt bằng dây chuyền…………………………….16
SVTH: Dương Thị Huyền
Lớp: ĐHM12-K2

GVHD: Nguyễn Văn Thư

3



Trường Đại Học Công Nghiệp Dệt May Hà Nội

1.6.
1.6.1.
1.6.2.
1.7.
1.7.1.
1.7.2.

Đồ án NCKH&CNM

Quy trình thực hiện phân cơng cơng việc và bố trí mặt bằng dây chuyền
Quy trình thực hiện phân cơng cơng việc……………………………16-22
Quy trình thực hiện bố trí mặt bằng dây chuyền…………………….25-27
Yếu tố ảnh hưởng đến phân công công việc và bố trí mặt bằng dây chuyền
Yếu tố ảnh hưởng đến phân cơng cơng việc…………………………28
Yếu tố ảnh hưởng đến bố trí mặt bằng dây chuyền …………….........28

 Kết luận chương 1……………………………………………………29
Chương 2. Phân cơng cơng việc và bố trí mặt bằng dây chuyền cho áo Jacket
mã hàng 251U
2.1. Đặc điểm chung của mã hàng jacket 251U...............................................30
2.2. Điều kiện thực hiện phân công cơng việc và bố trí mặt bằng dây chuyền cho mã
hàng Jacket 251U..............................................................................................30-35
2.4. Quy trình thực hiện phân cơng cơng việc cho mã hàng Jacket 251U........36-55
2.5. Quy trình bố trí mặt bằng dây chuyền cho mã hàng Jacket 251U.............55-56
2.6. Các yếu tố ảnh hưởng đến q trình phân cơng cơng việc và bố trí mặt bằng
dây chuyền...............................................................................................................57
Kết luận chương 2…………………………………………………………..58
Chương 3. Đánh giá kết quả

3.1. Đánh giá kết quả đạt được………………………………………………59
3.2. Những thuận lợi, khó khăn khi thực hiện đồ án………………………....59-60
Kết luận chung ...............................................................................................61
Tài liệu tham khảo.........................................................................................62
Phụ lục...........................................................................................................

SVTH: Dương Thị Huyền
Lớp: ĐHM12-K2

GVHD: Nguyễn Văn Thư

4


Trường Đại Học Công Nghiệp Dệt May Hà Nội

Đồ án NCKH&CNM

DANH MỤC BẢNG
Bảng 1.1. Bảng quy trình cơng nghệ may sản phẩm
Bảng 1.2. Bảng ghép bước công việc mẫu 1
Bảng 1.3. Bảng ghép bước công việc mẫu 2
Bảng 1.4. Bảng dự kiến thiết bị
Bảng 2.1. Bảng quy trình may sản phẩm mã 251U
Bảng 2.2.Bảng phân công lao động cho công nhân 1
Bảng 2.3. Bảng phân công lao động cho công nhân 2
Bảng 2.4. Bảng phân công lao động cho công nhân 3
Bảng 2.5. Bảng phân công lao động cho công nhâ 4
Bảng 2.6. Bảng phân công lao động cho công nhân 5
Bảng 2.7. Bảng phân công lao động cho công nhân 6

Bảng 2.8. Bảng phân công lao động cho công nhân 7
Bảng 2.9. Bảng phân công lao động cho công nhân 8
Bảng 2.10. Bảng phân công lao động cho công nhân 9
Bảng 2.11. Bảng phân công lao động cho công nhân 10
Bảng 2.12. Bảng phân công lao động cho công nhân 11
Bảng 2.13. Bảng phân công lao động cho công nhân 12
Bảng 2.14. Bảng phân công lao động cho công nhân 13
Bảng 2.15. Bảng phân công lao động cho công nhân 14
Bảng 2.16. Bảng phân công lao động cho công nhân 15
Bảng 2.17. Bảng phân công lao động cho công nhân 16
Bảng 2.18. Bảng phân công lao động cho công nhân 17
Bảng 2.19. Bảng phân công lao động cho công nhân 18
Bảng 2.20. Bảng phân công lao động cho công nhân 19
Bảng 2.21. Bảng phân công lao động cho công nhân 20
Bảng 2.22. Bảng phân công lao động cho công nhân 21
SVTH: Dương Thị Huyền
Lớp: ĐHM12-K2

GVHD: Nguyễn Văn Thư

5


Trường Đại Học Công Nghiệp Dệt May Hà Nội

Đồ án NCKH&CNM

Bảng 2.23. Bảng phân công lao động cho công nhân 22
Bảng 2.24. Bảng phân công lao động cho công nhân 23
Bảng 2.25. Bảng phân công lao động cho công nhân 24

Bảng 2.26. Bảng phân công lao động cho công nhân 25
Bảng 2.27. Bảng phân công lao động mã 251U
Bảng 2.28. Bảng dự kiến thiết bị mã 251U

SVTH: Dương Thị Huyền
Lớp: ĐHM12-K2

GVHD: Nguyễn Văn Thư

6


Trường Đại Học Công Nghiệp Dệt May Hà Nội

Đồ án NCKH&CNM

DANH MỤC HÌNH
Hình 1.1. Hình vẽ biểu đồ phụ tải
Hình 2.1. Hình vẽ biểu đồ phụ tải mã 251U
Hình 2.2. Sơ đồ bố trí mặt bằng dây chuyền, đường đi BTP mã 251U

SVTH: Dương Thị Huyền
Lớp: ĐHM12-K2

GVHD: Nguyễn Văn Thư

7


Trường Đại Học Công Nghiệp Dệt May Hà Nội


Đồ án NCKH&CNM

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
BTP: Bán thành phẩm
Tổng T/G: Tổng thời gian

SVTH: Dương Thị Huyền
Lớp: ĐHM12-K2

GVHD: Nguyễn Văn Thư

8


Trường Đại Học Công Nghiệp Dệt May Hà Nội

Đồ án NCKH&CNM

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Dệt may là một trong những ngành mũi nhọn của Việt Nam với kim ngạch xuất
khẩu đứng thứ 2 cả nước. Năm 2019 giá trị xuất khẩu của ngành đóng góp tới 16%
tổng GDP. Trong 5 năm qua, ngành dệt may liên tục tăng trưởng với tốc độ bình
quân 17% hàng năm. Năm 2019 ngành dệt may Việt Nam thu được 39 tỷ đô la Mỹ từ
xuất khẩu. Đặc biệt khi hiệp định EVFTA đã được Nghị viện Châu Âu thông qua vào
ngày 12/2/2020 có ý nghĩa quan trọng trong việc mở ra cơ hội thúc đẩy xuất khẩu
cho ngành dệt may, đặc biệt trong bối cảnh ngành dệt may đã chịu tác động không
nhỏ của cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung suốt năm rưỡi qua và mới đây là dịch
bệnh covid 19, các doanh nghiệp may mặc gặp phải rất nhiều khó khăn. Để vượt qua

thời kì khó khăn này và tiếp cận thời cơ về hiệp đinh EVFTA đòi hỏi các doanh
nghiệp phải nâng cao năng suất, chất lượng, giảm thiểu lãng phí trong sản xuất, giảm
giá thành của sản phẩm. Để thực hiện được điều này thì việc phân cơng cơng việc và
bố trí mặt bằng dây chuyền phù hợp đóng vai trị khơng hề nhỏ trong hoạt động sản
xuất của doanh nghiệp. Việc phân cơng cơng việc và bố trí mặt bằng dây chuyền
may công nghiệp phù hợp, hiệu quả giúp cho chuyền hoạt động hiệu quả, phát huy
tối đa năng lực của cơng nhân, cơng suất của máy móc thiết bị cũng, tao môi trường
làm việc công bằng, giúp loại bỏ một số loại lãng phí trong q trình sản xuất từ đó
giúp q trình lao động hiệu quả, tăng năng suất, chất lượng, giảm giá thành sản
phẩm. Ngược lại nếu việc phân cơng cơng việc và bố trí mặt bằng dây chuyền không
hợp lý sẽ dẫn đến chuyền làm việc không hiệu quả, gây lộn xộn trong chuyền, công
nhân khơng được bố trí đúng cơng việc dẫn đến hiệu quả làm việc thấp, năng suất,
chất lượng giảm, giá thành sản phẩm tăng lên đơi khi cịn phải tốn thêm chi phí để
sửa chữa hàng hỏng.
Đối với bản thân em khi vừa mới được trải qua môn học công nghệ sản xuất may
công nghiệp 2, nắm được những kiến thức cơ sở lí luận cơ bản về phân cơng cơng
việc và bố trí mặt bằng dây chuyền cơng nghiệp và áp dụng vào thực hành một số mã
hàng đơn giản mà chưa thực hiện được các mã hàng có độ khó và phức tạp. Chính vì

SVTH: Dương Thị Huyền
Lớp: ĐHM12-K2

GVHD: Nguyễn Văn Thư

9


Trường Đại Học Công Nghiệp Dệt May Hà Nội

Đồ án NCKH&CNM


vậy em lựa chọn đề tài “ Nghiên cứu phân cơng cơng việc và bố trí mặt bằng dây
chuyền may cơng nghiệp” để tìn hiểu sâu sắc hơn, đơng thời là những cơ sở đầu tiên
cho công việc trong tương lai.
2. Tổng quan đề tài nghiên cứu
a. Tổng quan tình hình nghiên cứu trong nước thuộc lĩnh vực đồ án
Hiện nay các đề tài nghiên cứu về phân công công việc và bố trí mặt bằng dây
chuyền khơng nhiều, chỉ có một số giáo trình, tài liệu học tập viết về phân cơng cơng
việc và bố trí mặt bằng dây chuyền, có thể tổng quan các tài liệu sau:
- Tài liệu học tập môn Công nghệ sản xuất may công nghiệp 2 của Trường Đại học
Công nghiệp Dệt may Hà Nội( tài liệu lưu hành nội bộ). Ở chương 3( thiết kế dây
chuyền may công nghiệp) đã đề cập đến ngun tắc, quy trình, phương pháp phân
cơng cơng vệc và bố trí mặt bằng dây chuyền.
- Giáo trình Thiết Kế Dây Chuyền May 2 do Lê Thị Kiều Liên chủ biên( tài liệu lưu
hành nội bộ Trường Đại học Bách khoa Hà Nội). Ở bài 6 và bài 7 viết về bố trí dây
chuyền sản xuất và mặt bằng thiết bị.
- Giáo trình mơn học Cơng Nghệ May 5 do TS. Võ Phước Tấn, KS. Bùi Thị Cẩm
Loan và KS. Nguyễn Thị Thanh Trúc chủ biên).ở chương VII( thiết kế và điều hành
chuyền may) đã đề cập đến các công thức tính các chỉ số của dây chuyền, nội dung
ghép chuyền, bố trí mặt bằng sản xuất.
- Luận văn Xây dựng tài liệu kỹ thuật triển khai sản xuất áo jacket nam 2 lớp mã
hàng L45500 tại công ty Tinh Vina( Thanh Miện- Hải Dương) của Đoàn Thị Quỳnh
đã đưa ra quy trình thiết kế chuyền và bố trí mặt bằng dây chuyền mã hàng L45500
Nhìn chung các liệu này đã có nhiều đóng góp ý nghĩa về phân cơng cơng việc và
bố trí mặt bằng thiết bị. Tuy nhiên các tài liệu này chỉ mới dừng lại ở việc cung cấp
những kiến thức lý thuyết cơ bản, cơ sở lý luận về phân cơng cơng việc và bố trí mặt
bằng dây chuyền may công nghiệp cho những mã hàng đơn giản mà chưa đi sâu vào
các mã hàng cụ thể có độ phức tạp cao.
b. Tổng quan tình hình nghiên cứu ngồi nước thuộc lình vực đồ án
Chưa tìm thấy tài liệu

3. Mục tiêu nghiên cứu
3.1. Mục tiêu tổng qt
Quy trình phân cơng cơng việc và bố trí mặt bằng dây chuyền
3.2. Mục tiêu cụ thể
- Ghép bước công việc cho áo Jacket mã 251U
- Bố trí mặt bằng dây chuyền cho áo Jacket mã 251U
SVTH: Dương Thị Huyền
Lớp: ĐHM12-K2

GVHD: Nguyễn Văn Thư

10


Trường Đại Học Công Nghiệp Dệt May Hà Nội

Đồ án NCKH&CNM

- Xây dựng tiêu chí đánh giá ghép bước cơng việc và bố trí mặt bằng dây chuyền cho
áo Jacket mã 251U
- Đánh giá chất lượng phân công công việc và bố trí mặt bằng dây chuyền
- Đưa ra các yếu tố ảnh hưởng đến phân công việc và bố trí mặt bằng dây chuyền,
nguyên nhân, giải pháp.
- Đưa ra và đánh giá phát sinh lỗi trong quá trình phân cơng cơng việc và bố trí mặt
bằng dây chuyền.
4. Nội dung nghiên cứu
- Tổng quan về phân công công việc và bố trí mặt bằng dây chuyền
- Phân cơng cơng việc cho mã hàng Jacket 52
- Bố trí mặt bằng dây chuyền cho mã hàng jacket 52
- Xây dựng tiêu chí đánh giá phân cơng cơng việc và bố trí mặt bằng dây chuyền

- Đánh giá chất lượng phân công cơng việc và bố trí mặt bằng dây chuyền
5. Đối tượng nghiên cứu
Phân cơng cơng việc và bố trí mặt bằng dây chuyền
6. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi không gian: Đề tài tập trung nghiên cứu phương pháp, quy trình phân
cơng cơng cơng việc và bố trí mặt bằng dây chuyền tại Trường Đại học Công nghiệp
Dệt may Hà Nội.
- Phạm vi về thời gian: Thực hiện trong giai đoạn 21/10/2020- 18/12/2020
7. Câu hỏi nghiên cứu
- Quy trình phân công công việc dựa trên cơ sở lý luận nào?
- Quy trình bố trí mặt bằng dây chuyền dựa trên cơ sở lí luận nào?
- Quy trình phân cơng cơng việc mã hàng Jacket 52 được thực hiện như thế nào?
- Quy trình bố trí mặt bằng dây chuyền mã hàng Jacket 52 được thực hiện như thế
nào?
- Đánh giá chất lượng phân cơng cơng việc theo những tiêu chí nào?
- Đánh giá chất lượng bố trí mặt bằng dây chuyền theo những tiêu chí nào?
- Các yếu tố ảnh hưởng đến q trình phân cơng cơng việc?
- Các yếu tố ảnh hưởng đến q trình bố trí mặt bằng dây chuyền?
8. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp phân tích, tổng hợp thông tin: từ các tài liệu thu thập được, phân tích
làm rõ các nội dung của đề tài nghiên cứu, luận giải các vấn đề nghiên cứu rõ ràng
đảm bảo tính khoa học, chính xác đồng thời tổng hợp, sắp xếp các tài liệu đã thu thận
được một cách khoa học, có hệ thống phục vụ cho việc nghiên cứu dễ dàng hơn.
9. Bố cục đề tài
Ngoài phần mở đầu, kết luận, các phụ lục, đề tài gồm 3 chương:
Chương 1. Tổng quan về phân công công công việc và bố trí mặt bằng dây chuyền
Chương 2. Phân cơng cơng việc và bố trí mặt bằng dây chuyền cho mã hàng Jacket
52

SVTH: Dương Thị Huyền

Lớp: ĐHM12-K2

GVHD: Nguyễn Văn Thư

11


Trường Đại Học Công Nghiệp Dệt May Hà Nội

Đồ án NCKH&CNM

Chương 3. Xây dựng tiêu chí đánh giá phân cơng cơng việc và bố trí mặt bằng dây
chuyền
Chương 4. Đánh giá chất lượng phân cơng cơng việc và bố trí mặt bằng dây chuyền

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ PHÂN CÔNG CƠNG VIỆC VÀ BỐ TRÍ MẶT
BẰNG DÂY CHUYỀN
1. Một số khái niệm, quan điểm về phân công công việc và bố trí mặt bằng dây
chuyền
1.1. Bước cơng việc
Bước cơng việc là đơn vị cơ sở của quá trình sản xuất được thực hiện trên nơi làm
việc bởi một nhóm cơng nhân sử dụng 1 loại máy móc thiết bị trên một đói tượng
nhất định
1.1.1. Quy trình cơng nghệ
Quy trình cơng nghệ là trình tự các bước cơng việc được sắp xếp một cách hợp lí,
khoa học để sản xuất ra một sản phẩm.
1.1.2. Dây chuyền sản xuất

SVTH: Dương Thị Huyền
Lớp: ĐHM12-K2


GVHD: Nguyễn Văn Thư

12


Trường Đại Học Công Nghiệp Dệt May Hà Nội

Đồ án NCKH&CNM

Dây chuyền sản xuất là tập hợp một số nhóm người cùng tham gia sản xuất trong
phân xưởng may nhưng mỗi người được phân công làm việc nhất định. Người làm
sau làm tiếp công việc người làm trước để cuối cùng hồn thành sản phẩm với thời
gian ngắn nhất.
1.1.3. Trình tự cơng việc
Trình tự cơng việc là thứ tự các bước mà một người công nhân phải tuân thử khi thực
hiện công việc
1.1.4. Thời gian chế tạo
Thời gian chế tạo là thời gian cần thiết để 1 sản phẩm được làm ra
1.1.5. Thời gian chính
Thời gian chính là thời gian trực tiếp sử dụng thiết bị may
1.1.6. Thời gian hao phí
Thời gian hao phí là thời gian khơng hoạt động bao gồm thời gian vệ sinh cá nhân,
nghỉ giải lao, nghỉ do sự cố thiết bị chờ hàng
1.1.7. Công việc chính
Cơng việc chính là cơng việc trọng tâm, cốt lõi, nịng cốt và có tính chất quyết định
đến chất lượng của 1 công việc hay sản phẩm cụ thể nào đó.
1.1.8. Cơng việc phụ
Cơng việc phụ là cơng việc giản đơn nó khơng mang tính chất quyết định trực tiếp
đến chất lượng sản phẩm nhưng nó mang tính chất giúp cơng việc chính.

1.1.9. Lao động trực tiếp
Lao động trực tiếp là tập hợp những tác động của người lao động( tự lao động trí óc,
chân tay) vào sản phẩm và thiết bị để tạo ra sản phẩm.
1.1.10. Cấp bậc công việc
Cấp bậc cơng việc là mức độ phân biệt trình độ lành nghề của công nhân
1.1.11. Nhịp dây chuyền
Nhịp dây chuyền là thời gian trung bình quy định cho một công nhân trong chuyền
may

SVTH: Dương Thị Huyền
Lớp: ĐHM12-K2

GVHD: Nguyễn Văn Thư

13


Trường Đại Học Công Nghiệp Dệt May Hà Nội

Đồ án NCKH&CNM

1.1.12. Năng suất lao động
Năng suất lao động là năng lực của người lao động được thể hiện bằng số lượng sản
phẩm hoặc khối lượng cơng việc có thể hồn thành trong một đơn vị thời gian hay số
thời gian cần thiết để tạo ra một sản phẩm hoặc khối lượng công việc trong điều kiện
tổ chức kĩ thuật nhất định
1.1.13. Bố trí mặt bằng sản xuất
Bố trí mặt bằng sản xuất là phương pháp sắp xếp đem lại hiệu quả cao nhất cho máy
móc và thiết bị cũng như sự giảm tối đa chi phí sản xuất bằng cách cung cấp vật liệu
và bán thành phẩm nhanh nhất và giảm tối đa cơng việc chuyển giao từ vị trí này snag

vị trí khác trong suốt q trình sản xuất từ khi nhận nguyên iệu cho đến khi giao sản
phẩm cuối cùng
1.2. Tầm quan trọng của phân công công việc và bố trí mặt bằng dây chuyền
Việc phân cơng cơng việc và bố trí mặt bằng dây chuyền trong sản xuất may công
nghiệp là vô cùng quan trọng. Phân công, ghép bước cơng việc và bố trí mặt bằng
dây chuyền giúp phát huy đươc tối đa năng lực , tay nghề của người công nhân, nâng
cao hiệu suất sử dụng máy móc, thiết bị. Từ đó rút ngắn được đường đi bán thành
phẩm, giúp bán thành phẩm được vận chuyển liên tực theo 1 chiều. Như vậy việc
phân công công việc và bố trí mặt bằng dây chuyền phù hợp sẽ giúp dây chuyền hoạt
động hiệu quả, tránh các hiện tượng ùn tắc, trì trệ trong quá trình sản xuất từ đó laoij
bỏ các lãng phí trong sản xuất như vận chuyển, chờ đợi,…, giảm chi phí sản xuất,
nâng cao năng suất, chất lượng của sản phẩm.
1.3. Cơ sở phân cơng cơng việc và bố trí mặt bằng dây chuyền
Để phân cơng cơng việc và bố trí mặt bằng đạt hiệu quả cao, đảm bảo độ chính xác,
thì ta phải dựa vào các cơ sở sau:
- Căn cứ vào bước cơng việc của quy trình may sản phẩm: các bước cơng việc của
quy trình được phân tích cụ thể cách lắp ráp hồn thiện của một sản phẩm, vì vậy nó
giúp cho việc phân cơng cơng việc chính xác hơn.

SVTH: Dương Thị Huyền
Lớp: ĐHM12-K2

GVHD: Nguyễn Văn Thư

14


Trường Đại Học Công Nghiệp Dệt May Hà Nội

Đồ án NCKH&CNM


- Căn cứ trang thiết bị của xí nghiệp: Thiết bị là phương tiện thực hiện chế tạo ra
sản phẩm, vì vậy khi thiết kế chuyền ta phải nắm được số lượng thiết bị cần thiết để
chế tạo ra sản phẩm từ đó xem xét và bố trí trang thiết bị hợp lý hơn.
- Căn cứ vào số lượng mã hàng và ma trận tay nghề của công nhân trong chuyền:
sản lượng và tay nghề của công nhân cũng rất quan trọng, nó ảnh hưởng nhịp dây
chuyền, bố trí cơng nhân làm các vị trí cơng việc phù hợp, tránh gây ảnh hưởng đến
kế hoạch sản xuất do hiện tượng tắc nghẽn trong quá trình sản xuất, chậm tiên độ
giao hàng.
- Căn cứ vào tổng thời gian chế tạo sản phẩm và thời gian làm việc của công nhân
trong ngày: thời gian chế tạo sản phẩm và thời gian làm việc trong ngày của cơng
nhân nó giúp ta có cơ sở để tính tốn chính xác những u cầu cần thiết. Như số
công nhân,thiết bị, năng suất, đơn giá của mỗi công đoạn, kế hoạch sản xuất đơn
hàng.
- Căn cứ vào số lượng lao động trong chuyền: dựa vào số lượng cơng nhân trong
chuyền để tính năng suất chuyền trong 1 ngày, số lượng sản phẩm phải được trong
một ngày, thời gian của từng bước công đoạn và nhịp độ sản xuất của mỗi người
công nhân trong dây chuyền khi tham gia hoàn chỉnh 1 sản phẩm.
- Kế hoạch sản xuất đơn hàng: cung cấp thời gian ngày bắt đầu sản xuất, thời gian
kết thúc mã hàng và sản lượng mã hàng, dựa vào đó đua ra năng suất/ ngày cần đạt
của một chuyền, năng suất cần đạt được của mỗi cơng nhân, thời gian hồn thành
của một sản phẩm và thời gian làm việc trong ngày của công nhân.
- Sản phẩm mẫu: Dựa vào sản phẩm mẫu đểphân tích cụ thể kết cấu, nghiên cứu
quy trình thực hiện, quy cách, hương pháp may, tính chất của nguyên phụ liệu , xác
định được sự ảnh hưởng của nó tới thời gian thực hiện may, thiết bị may có phù
hợp khơng, sử dụng triệt để các thiết bị chuyên dụng cữ gá phù hợp từ đó phân cơng
cơng việc và bố trí mặt bằng cho phù hợp.
1.4. Yêu cầu trong phân cơng cơng việc và bố trí mặt bằng dây chuyền
- Đưa các hình thức tổ chức sản xuất tiên tiến nhất để sản xuất đạt kết quả cao,
nhưng phải phù hợp với năng lực sản xuất cơ sở.

- Tổ chức dây chuyền phải đảm bảo tính chun mơn hóa cao, bước công việc phải
là nhỏ nhất( sử dụng nhịp dây chuyền để làm căn cứ để phân chia bước công việc).
- Tổ chức và bố trí nơi làm việc hợp lý:
 Phải được tổ chức theo thứ tự các công đoạn

SVTH: Dương Thị Huyền
Lớp: ĐHM12-K2

GVHD: Nguyễn Văn Thư

15


Trường Đại Học Công Nghiệp Dệt May Hà Nội

Đồ án NCKH&CNM

 Trong quá trình thiết kế chuyề cần chú ý đến quan hệ giữa việc sắp xếp các công
đoạn và hình thức liên hệ với nhau
 Xem xét đầy đủ cơ sở và kỹ năng của thao tác viên( người lao động)
- Trong quá trình tổ chức sản xuất phải đảm bảo đều kiện lao động an toàn, hơp vệ
sinh, các cơng việc có tính chất nặng nhọc cần cơ khí hóa, tự động hóa để góp phần
nâng cao năng suất lao động, giải phóng sức lao động.
- Thiết bị phải đáp ứng trình độ chun mơn hóa với năng lực sản xuất cơ sở. Các
bộ phận có thể đưa chân vịt, cữ gá lắp ráp cải tiến giúp nâng cao hiệu quả và chất
lượng của sản phẩm.
1.5. Nguyên tắc phân cơng cơng việc và bố trí mặt bằng dây chuyền
1.5.1. Nguyên tắc phân công công việc
- Căn cứ vào nhịp của dây chuyền, trong q trình phân cơng việc do tính chất của
từng cơng việc và thời gian chế tạo có thể dịch chuyển tăng hoặc giảm so với nhịp

dây chuyền không quá 10% (đảm bảo trong vùng giao động Rmax, Rmin).
- Chỉ được chia nhỏ một bước công việc khi số lao động lớn hơn 1 công nhân.
- Các bước cơng việc có tính chất khác nhau thì khơng được đưa q vị trí làm việc
chính
- Các cơng việc có tính chất khác nhau thì khơng được bố trí vào cùng một vị trí
làm việc.
- Cơng đoạn phụ ghép với cơng đoạn chính cần cân nhắc kỹ để người cơng nhân ít
phải đi lại, tránh gây lộn xộn trên chuyền.
-Sắp xếp hợp lý tay nghề của công nhân: phân chia theo ma trận tay nghề, sở
trường, sở thích của công nhân.
- Thời gian phân bổ cho một công nhân phair tương đương nhịp chuyền hoặc tối ưu
nhất( nhịp ±5%).
- Thợ chạy chuyền phải nhanh nhẹn.
1.5.2. Nguyên tắc bố trí mặt bằng dây chuyền
- Đúng quy trình cơng nghệ, các vị trí làm việc sắp đặt hợp lý, đảm bảo sản xuất tốt,
đáp ứng các điều kiện của nhà xưởng.
- Máy móc sắp đặt thuận tiện cho cơng tác kiểm tra
- Khoảng cách chuyển giao là tối thiểu
SVTH: Dương Thị Huyền
Lớp: ĐHM12-K2

GVHD: Nguyễn Văn Thư

16


Trường Đại Học Công Nghiệp Dệt May Hà Nội

Đồ án NCKH&CNM


- Máy móc thiết bị khơng cản trở lối đi, hành lang nhà xưởng
- Phải đảm bảo diện tích cho mỗi vị trí làm việc. Các đường di chuyển hàng hóa
phải thơng thống để đảm bảo an tồn lao động
- Sử dụng hết khơng gian sẵn có, đảm bảo nhà xưởng thoáng, độ chiếu sáng tốt, vận
chuyển thuận lợi
1.6. Quy trình thực hiện cơng việc và bố trí mặt bằng dây chuyền
1.6.1. Quy trình phân cơng cơng việc
1.6.1.1. Nghiên cứu tài liệu
- Nghiên cứu đặc điểm kết cấu của sản phẩm
- Nghiên cứu tài liệu để thu thập các thông tin: thời gian bắt đầu sản xuất, thời gian
giao hàng, tên công ty, tên khách hàng, tổng thời gian chế tạo sản phẩm, số
lượng lao động trực tiếp, thời gian lao động trong 1 ca, thời gian hao phí
- Tiếp nhận thơng tin từ bộ phận phân tích thao tác chuẩn: bảng phân tích thao tác
của tất cả các cơng đoạn theo quy trình cơng nghệ
- Thu thâp thơng tin về ma trận tay nghề của công nhân các chuyền
1.6.1.2. Tính các chỉ số của dây chuyền
- Tính nhịp dây chuyền: dựa vào thời gian hoàn thành sản phẩm, số lượng công
nhân trong chuyền hoặ sản lượng thực hiện hằng ngày để tính nhịp độ sản xuất.
 Cơng thức:
Tca-Td
r=

P

Tsp
(s)

hoặc r =

S


(s)

Trong đó: r là nhịp chuyền
Tca là thời gian làm việc của 1 ca sản xuất

SVTH: Dương Thị Huyền
Lớp: ĐHM12-K2

GVHD: Nguyễn Văn Thư

17


Trường Đại Học Công Nghiệp Dệt May Hà Nội

Đồ án NCKH&CNM

Td: Thời gian hao phí( dừng nghỉ) 1 ca sản xuất
P: Công suất của chuyền
Tsp: Tổng thời gian chế tạo sản phẩm
S: Số lao động trực tiếp trên chuyền
- Tính số lao động cho từng công đoạn
Si = Ti/ r( người hoặc thiết bị)
Trong đó:

Si: Số lao động của cơng đoạn thứ i
Ti: Thời gian định mức của công đoạn thứ i
r: Nhịp của dây chuyền


- CôngTca
suất của dây chuyền
P= r

( sản phẩm)

Trong đó:

Tca : Thời gian 1 ca làm việc
r: nhịp của dây chuyền

- Năng suất
P lao động
N=
Trong đó:

S

( Sp/ ca/ cn)
N: Năng suất lao động
P: Công suất chuyền
S: Số lao động trực tiếp trên chuyền

1.6.1.3. Lập bảng quy trình cơng nghệ may sản phẩm
Dựa vào bảng phân tích thao tác để lập bảng quy trình may sản phẩm theo cụm chi
tiết
Bảng 1.1. Bảng quy trình cơng nghệ may sản phẩm
SVTH: Dương Thị Huyền
Lớp: ĐHM12-K2


GVHD: Nguyễn Văn Thư

18


Trường Đại Học Công Nghiệp Dệt May Hà Nội

TT

Nội dung bước công

BC

việc

Thiết bị

V

Đồ án NCKH&CNM

Thời

Lao

Cấp bậc

Ghi

gian


động

kỹ thuật

chú

BCV

1.6.1.4. Lập bảng ghép bước công việc
Bảng 1.2. Bảng ghép bước công việc mẫu 1
THIẾT KẾ DÂY CHUYỀN MÃ:
Tên công ty:

Tổng thời gian:

Năng suất:

Khách hàng:

Lao động:

Năng suất 8h:

Tổng đơn giá:

Thời gian bình quân:

Số lượng:
T

T

NC phối
hợp

Tên bước
công việc

Thời gian
Đm

SVTH: Dương Thị Huyền
Lớp: ĐHM12-K2

Lao
động

Cấp
bậc KT

Thiết bị Ghi chú

T. tế

GVHD: Nguyễn Văn Thư

19


Trường Đại Học Công Nghiệp Dệt May Hà Nội


Đồ án NCKH&CNM

Bảng 1.3. Bảng ghép bước công việc mẫu 2.
THIẾT KẾ DÂY CHUYỀN MÃ:
Tên công ty:

Tổng thời gian:

Tổng đơn giá:

Lao động:

Số lượng:

Thời gian bình qn:

Năng suất:
Năng suất 8h:

Cơng BC

Nội dung Thiết Tổng Tổng

Đơn giá

Công BC

Nội dung Thiết bị


Tổng

Tổng

Đơn giá

nhân

BCV

nhân

BCV

thời

năng

công

gian

suất/

đoạn

h

sản


V

bị

thời

năng

công

gian

suất/

đoạn

h

sản

V

phẩm
1

phẩm
2

Tổng


Tổng

Lao động

Lao động

SVTH: Dương Thị Huyền
Lớp: ĐHM12-K2

GVHD: Nguyễn Văn Thư

20


Trường Đại Học Công Nghiệp Dệt May Hà Nội

SVTH: Dương Thị Huyền
Lớp: ĐHM12-K2

Đồ án NCKH&CNM

GVHD: Nguyễn Văn Thư

21


Trường Đại Học Công Nghiệp Dệt May Hà Nội

Đồ án NCKH&CNM


1.6.1.5. Ghép bước công việc
- Ghép bước công việc trong sản xuất là ghép và tách các bước công việc trong quy
trình cơng nghệ may sao cho mỗi vị trí sản xuất có hệ số lao động bằng 1.
- Vị trí đơn vị sản xuất là một đơn vị sản xuất có
 1 cơng nhân+ 1 thiết bị
 1 cơng nhân+ 1 bàn làm việc+ dụng cụ
- Hệ số lao động của mỗi vị trí theo lý thuyết bằng 1
- Thực tế có sự chênh lệch giữa hệ số lao động của bước công việc( Xbcv) và hệ số
lao động của vị trí làm việc( xvt)
- Sự chênh lệch cho phép:
 Trong dây chuyền hàng dọc ±5%( 0.95≤ B ≤ 1.05)
 Trong dây chuyền cụm ±15%( 0.85≤ B≤ 1.15)
- Nguyên tắc ghép bước công việc
- Căn cứ vào nhịp của dây chuyền, trong q trình phân cơng việc do tính chất của
từng cơng việc và thời gian chế tạo có thể dịch chuyển tăng hoặc giảm so với nhịp
dây chuyền không quá 10% (đảm bảo trong vùng giao động Rmax, Rmin).
- Chỉ được chia nhỏ một bước công việc khi số lao động lớn hơn 1 công nhân.
- Các bước cơng việc có tính chất khác nhau thì khơng được đưa q vị trí làm việc
chính
- Các cơng việc có tính chất khác nhau thì khơng được bố trí vào cùng một vị trí
làm việc.
- Cơng đoạn phụ ghép với cơng đoạn chính cần cân nhắc kỹ để người cơng nhân ít
phải đi lại, tránh gây lộn xộn trên chuyền.
-Sắp xếp hợp lý tay nghề của công nhân: phân chia theo ma trận tay nghề, sở
trường, sở thích của cơng nhân.

SVTH: Dương Thị Huyền
Lớp: ĐHM12-K2

GVHD: Nguyễn Văn Thư


22


Trường Đại Học Công Nghiệp Dệt May Hà Nội

Đồ án NCKH&CNM

- Thời gian phân bổ cho một công nhân phải tương đương nhịp chuyền hoặc tối ưu
nhất( nhịp ±5%).
- Thợ chạy chuyền phải nhanh nhẹn.

1.6.1.6. Lập bảng dự kiến thiết bị
Bảng 1.4. Bảng dự kiến thiết bị
BẢNG DỰ KIẾN THIẾT BỊ MÃ
Khách hàng
Stt

Chuyền:
Tên thiết bị

Số lượng

Đơn vị tính

Ghi chú

Bảng 1.3. Bảng dự kiến thiết bị
1.6.1.7. Vẽ biểu đồ phụ tải
- Mục đích của vẽ biểu đồ: Kiểm tra nhịp độ của dây chuyền, sự đồng đều của các

nguyên công
 Thời gian các nguyên công nằm trong vùng dao động cho phép. Kết luận dây
chuyền cân đối
 Nhiều ngun cơng có thời gian nằm ngoài vùng dao động. Kết luận dây chuyền
mất cân đối
- Các bước vẽ biểu đồ phụ tải

SVTH: Dương Thị Huyền
Lớp: ĐHM12-K2

GVHD: Nguyễn Văn Thư

23


Trường Đại Học Công Nghiệp Dệt May Hà Nội

Đồ án NCKH&CNM

 Xác định dữ liệu vẽ biểu đồ phụ tải: Dựa vào bảng thiết kế chuyền( bảng ghép
bước công việc để xác định số lao động trên chuyền, thời gian dự kiến cho từng lao
động trong chuyền, xác định nhịp của dây chuyền, rmax, rmin.
- Tiến hành vẽ biểu đồ phụ tải theo các dữ liệu vừa xác định.

Thời gian
Biểu đồ phụ tải mã hàng

rmax

r


10% vùng
dao động

rmin

Số cơng nhân
1

2

3

4

5

Hình 1.1 Hình vẽ biểu đồ phụ tải
- Một số lưu ý khi vẽ biểu đồ
 Xác định rõ nhịp dây chuyền, vùng dao động
 Vẽ biểu đồ phải căn cứ vào thời gian dự kiến cho từng lao động
SVTH: Dương Thị Huyền
Lớp: ĐHM12-K2

GVHD: Nguyễn Văn Thư

24


Trường Đại Học Công Nghiệp Dệt May Hà Nội


Đồ án NCKH&CNM

 Trên biểu đồ phải thể hiện đầy đủ số lao động trực tiếp trong chuyền
 Trong trường hợp biểu đồ mất cân đối( nhiều lao độngnằm ngoài vùng dao động)
thì xem xét lại bảng phân chia ghép bước cơng việc để điều chỉnh cân đối
1.7. Bố trí mặt bằng dây chuyền may
Lựa chọn phương thức bố trí dây chuyền may: gồm 4 loại dây chuyền
- Dây chuyền hàng dọc
 Đặc điểm
 Máy kê dọc hai bên băng chuyền
 Bố trí máy trên chuyền theo quy trình cơng nghệ may sản phẩm
 Công việc trong chuyền thuận theo 1 chiều từ đầu chuyền đến cuối chuyền
 Bán thành phẩm đi trong chuyền có thể dọc, ngang, chéo, chữ Z
 Cơng nhân làm việc trên chuyền phụ thuộc vào nhau
 Phù hợp với kế hoạch sản xuất ngắn số lượng nhỏ
 Ưu điểm
 Diễn tiến hợp lý các công đoạn về phía trước
 Thời gian thốt chuyền ngắn
 Đào tạo cơng nhân thực hiện chun mơn hóa nhanh
 Dễ dàng kiểm tra tiến độ sản xuất, điều khiển công việc trên chuyền
 Nhược điểm
 Phải cân đối các vị trí làm việc
SVTH: Dương Thị Huyền
Lớp: ĐHM12-K2

GVHD: Nguyễn Văn Thư

25